Παρασκευή 2 Νοέμβρη. Κυκλοφορούν διάφοροι που με φτηνή πονηριά παίζουν με τις λέξεις – με ολοφάνερο στόχο να ξελασπώνουν τα αγαπημένα τους κράτη. “Δεν μπορείς να λες ένα καθεστώς φασιστικό” υποστηρίζουν “αν σ’ αυτό υπάρχει μια κάποια ελευθερία του τύπου”. Αν ήταν στοιχειωδώς έντιμοι θα έπρεπε να πουν: δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις ένα τέτοιο καθεστώς φασιστικό με την παλιά, ιστορική έννοια της λέξης “φασισμός”.
Μένουν, όμως, οι καθεστωτικές μορφές ακίνητες και αναλλοίωτες μέσα στην ιστορική κίνηση; Ο Μουσολίνι (υποθέτουμε ότι είναι γνωστός…) είχε δώσει έγκαιρα αυτόν τον ορισμό: φασισμός (είχε πει) είναι η ένωση του κράτους και του κεφάλαιου. Εννοούσε την στρατηγική ένωσή τους. Τις δεκαετίες του ’20, του ’30, του ’40, του ’50, του ’60 και του ’70, αυτή η ένωση μπορούσε να γίνει μόνο με τους τρόπους που η τάξη μας γνώρισε στο πετσί της όχι μόνο στην ευρώπη, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου (απ’ την λατινική αμερική ως την αφρική και μεγάλα τμήματα της ασίας). Ποιός ιστορικός “νόμος” επιβάλλει, όμως, ότι η στρατηγική ένωση κράτους και κεφάλαιου θα γίνεται στον αιώνα τον άπαντα με τον ίδιο τρόπο; Ποιος “νόμος”, για να το ρωτήσουμε διαφορετικά, σταματάει την ιστορική διαλεκτική στην εξέλιξη των μορφών κυριαρχίας και εκμετάλλευσης παγώνοντάς την αποκλειστικά σε “περασμένες μορφές”; Ποιος «νόμος», για να το πούμε τελικά χοντροκομμένα, επιβάλλει ότι η παρακολούθηση και το φακέλλωμα θα γίνονται ανοίγοντας την χάρτινη αλληλογραφία των «υπόπτων» και όχι μέσα απ’ την ηλεκτρονική, καθολική παρακολούθηση των πάντων – αφήνοντάς τους «ελεύθερους» να λένε ό,τι θέλουν;
Κανένας τέτοιος ιστορικός νόμος δεν υπάρχει, κι ούτε θα ήταν δυνατόν να υπάρξει – κι εκεί έγκειται μια απ’ τις μεγάλες ατιμίες των φίλων του ενός ή του άλλου (φασιστικού, απαρτχάιντ…) κράτους. Αντίθετα, η γνώση, η μελέτη και η έρευνα της πραγματικής ιστορικής κίνησης (των μορφών κυριαρχίας και των μορφών εκμετάλλευσης) μας δείχνει ότι σε κοινωνίες υψηλής κατανάλωσης και εντατικά κατασκευαζόμενων “Εγώ” είναι χρήσιμες ορισμένες “δόσεις ελευθερίας”. Υπό δύο προϋποθέσεις. Πρώτον ότι εκτονώνουν τις πιθανότητες πραγματικής, πρακτικής αμφισβήτησης του χ ή του ψ καθεστώτος. Και, δεύτερον (σε άμεση σχέση με το πρώτο) ότι δεν θίγονται πρακτικά τα κεντρικά σημεία της στρατηγικής σύσφιξης του κράτους με το κεφάλαιο.
Δεν είναι, λοιπόν, αυτή καθεαυτή η “ελευθερία του τύπου” του ενός ή του άλλου βαθμού δείκτης του αν ένα σύγχρονο καθεστώς είναι φασιστικό. Αν υπάρχει τέτοια “ελευθερία τύπου” (όπως και διάφορες άλλες, ας πούμε κάποιες πολιτιστικές / καλλιτεχνικές “ελευθερίες”) το μόνο που επιτρέπεται να πει κάποιος έντιμα είναι ότι το καθεστώς αυτό δεν είναι φασιστικό σύμφωνα με τις νόρμες της “μοντέρνας”, ιστορικής ένωσης “φορντικού” κεφάλαιου και “φορντικού” κράτους. Κι ως εκεί.
Υπάρχει ένα άλλος δείκτης, πολύ πιο βασικός, για να αναγνωρίσει κανείς τον φασισμό, είτε στις μοντέρνες είτε στις μεταμοντέρνες μορφές του. Κι αυτός είναι ο πολιτικός αποκλεισμός μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης. Αυτή είναι η μαύρη γραμμή που ενώνει όλες τις παραλλαγές του ιστορικού φασισμού (απ’ τον γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό ως τον φασισμό του Φράνκο, κι απ’ τον Πινοσέτ ως το ελληνικό μετεμφυλιακό κράτος, με “δημοκρατία” ή χούντα): η απαγόρευση (ρητή ή υπόγεια) της πολιτικής αυτονομίας της εργατικής τάξης. (Τις λέξεις “πολιτική αυτονομία” τις χρησιμοποιούμε κυριολεκτικά: τα κομμουνιστικά κόμματα αλλά και οι αναρχικές οργανώσεις στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, στην ευρώπη, ήταν έκφραση αυτής ακριβώς της πολιτικής αυτονομίας της εργατικής τάξης, απέναντι σε κράτος και κεφάλαιο…)
Αυτή η απαγόρευση μπορεί να γίνεται πια (κι τέτοια είναι η αδιαπραγμάτευτη ιστορική διαλεκτική!) με πολλούς τρόπους. Η μεταμοντέρνα φάση του κεφάλαιου και του κράτους είναι και “πολυσυλλεκτική” και “εφευρετική”! Μπορεί να γίνεται με ανοικτή σωματική βία ή με υπόγεια ψυχοσυναισθηματική βία. Μπορεί να έχει φανερές “ελευθερίες” και υπόγειους καταναγκασμούς· ή να έχει μόνο απαγορεύσεις, αλλά για τους Άλλους… Για παράδειγμα, είναι φασισμός το να φυλακίζονται πολλές χιλιάδες προλετάριων και να τους απαγορεύονται ακόμα και τα στοιχειώδη, επειδή έχουν “λάθος φυλετικά χαρακτηριστικά”! Ή επειδή είναι αυτόχθονες. Ή επειδή ψήφισαν “λάθος κόμμα”! Επειδή έχουν “λάθος πολιτικούς εκπροσώπους” στους οποίους εμπιστεύτηκαν την πολιτικο-κοινωνική τους απελευθέρωση… Αλλά είναι επίσης φασισμός το να επιτρέπεται, μεν, μια κάποια “ελευθερία του τύπου”, να απαγορεύεται όμως το να πουν πρώην φαντάροι τι διατάχτηκαν να κάνουν σε βάρος αυτών των “απαγορευμένων” προλετάριων… Είναι φασισμός η επ’ αόριστο προφυλάκιση χωρίς δίκη τέτοιων “απαγορευμένων” υποκειμένων… Όπως είναι φασισμός η νόμιμη “ειδική νομοθεσία έκτακτης ανάγκης” σε βάρος τους…
Συνεννοήκαμε; Όχι βέβαια: με τους εγκάθετους και τους λακέδες δεν υπάρχει κανένα περιθώριο!!!
Δεν θέλουμε να τους πείσουμε – ξέρουν γιατί υποστηρίζουν αυτά που υποστηρίζουν! Ξέρουν αυτοί, ξέρουμε κι εμείς… Ωστόσο πότε πότε θα επανερχόμαστε σ’ αυτά τα θέματα – που μόνο θεωρητικά δεν είναι…
(Και επειδή η ασταμάτητη μηχανή έχει κάτι εφήμερο από κούνια, θα συνεχίσουμε με όλους τους διαθέσιμους τρόπους – ας μην υπάρχει αμφιβολία!)
(φωτογραφία: Πλάνο της μαύρης γραμμής…)
