Tag: κίνα

Micius

Πέμπτη 14 Μάρτη. Δεν είναι απ’ τα θέματα που δημόσια θίγονται απ’ το ψοφιοκουναβιστάν στον κατάλογο των απειλών – απ’ – την – κίνα. Ίσως επειδή πονάει πολύ: ο κινεζικός δορυφόρος micius δεν είναι απλά ο πρώτος αλλά ως τώρα ο μοναδικός δορυφόρος κβαντικών επικοινωνιών. Τι είναι οι κβαντικές επικοινωνίες; Αυτές που θεωρούνται τόσο καλά κρυπτογραφημένες ώστε να είναι αδύνατο να υποκλαπούν. Έχει αξία τόση ασφάλεια; Ρωτείστε τους καραβανάδες…

Η κινεζική ακαδημία επιστημών (ο τυπικός ιδιοκτήτης του πειραματικού δορυφόρου) δουλεύει πάνω στον micius και μέσω αυτού εδώ και 2,5 χρόνια, έχοντας αυξήσει εκθετικά τις δυνατότητές του να στέλνει κβαντικά σήματα στη γη· μέσω ακτίνων laser (προς το παρόν μόνο τη νύχτα). Σύμφωνα με τους κινεζικούς ειδικούς η αποστολή του micious (και το κβαντικό know how που αποκτούν) έχει ξεπεράσει κατά πολύ ακόμα και τους πιο αισιόδοξους προγραμματισμούς. Μιας και η ασφάλεια διαβίβασης πληροφοριών είναι ένα απ’ τα κεντρικά ζητήματα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, και οι κβαντικές τεχνο-εφαρμογές θεωρούνται το ιερό δισκοπότηρο αυτής της ασφάλειας (είτε για στρατιωτικές είτε για εμπορικές χρήσεις), η κινεζική πρωτοπορεία και σ’ αυτόν τον τομέα είναι, απλά, πέρα από κάθε αμφιβολία. Τόσο πολύ ώστε η ευρωπαϊκή υπηρεσία διαστήματος σχεδιάζει την συνεργασία της με τους κινέζους ειδικούς, ώστε να δημιουργήσουν από κοινού ένα ευρασιατικό δορυφορικό δίκτυο κβαντικών επικοινωνιών / κρυπτογράφησης το 2020 ή το 2021. Ας το επαναλάβουμε: ευρασιατικό…

Μπορεί, έτσι, να αποκτάει ένα επιπλέον χρονικό βάθος η (μισο)απόρριψη, προχτές, απ’ την Merkel, των αμερικανικών εκβιασμών σε σχέση με την συμμετοχή της Huawei στη δημιουργία των 5G δικτύων στη γερμανία:

… Η ασφάλεια, ειδικά όταν αφορά την επέκταση του δικτύου 5G αλλά και οπουδήποτε αλλού στην ψηφιακή τεχνολογία, είναι πολύ σημαντική μέριμνα της γερμανικής κυβέρνησης· συνεπώς καθορίζουμε τις προδιαγραφές μας μόνοι μας…

Είναι απλό: ακόμα κι αν στη 4η βιομηχανική επανάσταση δεν είναι κάποιος πρωτοπόρος, τον συμφέρει να «δεθεί» με τον πρωτοπόρο παρά να παζαρεύει οτιδήποτε με την «ουρά». Όμως και η «ουρά» δεν πρόκειται να κάτσει στη μοίρα της…

Τι δουλειά κι αυτή, ε;

Τρίτη 12 Μάρτη. Ο Richard Grenell είναι ο αμερικάνος πρεσβευτής στο Βερολίνο. Απ’ την Ουάσιγκτον πληρώνεται, ό,τι του παραγγείλει το υπουργείο εξωτερικών κάνει. Τι δουλειά όμως; Να απειλεί!

Ενόσω εκκρεμεί η τιμωρία (οι κυρώσεις) για το θράσος διάφορων ευρωπαϊκών εταιρειών να συνεργάζονται με την gazprom στην κατασκευή του nord stream 2 (όπου νάναι θα ακουστεί η ετυμηγορία), ο Grenell έστειλε την περασμένη Παρασκευή καινούργιο απειλητικό γράμμα, αυτή τη φορά στο γερμανικό υπουργείο εξωτερικών: «Δεν θα συνεχίσουμε να μοιραζόμαστε πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών στο τωρινό επίπεδο αν η γερμανία επιτρέψει στην Huawei ή σε οποιονδήποτε άλλο κινέζο κατασκευαστή να πάρει μέρος στη δημιουργία των δικτύων 5G στη χώρα» – έγραφε το ραβασάκι. Χωρίς καρδούλες.

Το Βερολίνο όπως και το Λονδίνο έχουν δηλώσει ήδη ότι «δεν φοβούνται» τις υποτιθέμενες (και αναπόδεικτες…) κατασκοπευτικές δυνατότητες της Huawei, και ότι δεν βρίσκουν λόγους να την αποκλείσουν απ’ την συμμετοχή στα 5G δίκτυά τους. Αλλά ο εκβιασμός για «εμπάργκο» στη συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών είναι σοβαρός (για τις υπηρεσίες φυσικά…). Το Βερολίνο τ’ ακούει πρώτο, για να τ’ ακούσει από σπόντα και το Λονδίνο. Σύμφωνα με την κακόπιστη ασταμάτητη μηχανή αυτό το «εμπάργκο» θα μπορούσε να έχει σαν υπονοούμενο ακόμα και το να αρχίσουν εδώ κι εκεί «τρομοκρατικές ενέργειες» – συνεννοούμαστε υποθέτουμε…

Θεωρητικά το Βερολίνο έχει μια δυνατότητα: να αρχίσουν οι υπηρεσίες του να συνεργάζονται με εκείνες της Μόσχας· κανένας δεν υποτιμάει τις δυνατότητες αυτών των τελευταίων! Αλλά θα πρόκειται για άλμα επί κοντώ – και δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένει κανείς κάτι τέτοιο… (Όχι ακόμα…)

Συνεπώς ο «σύμμαχος» (Ουάσιγκτον) δηλώνει ανοικτά ότι σκοπεύει να κρατήσει όμηρους τους «συμμάχους» του (το Βερολίνο σίγουρα!) Αυτό δεν «λύνεται» με το να «κάνει πίσω» το Βερολίνο στο θέμα της Huawei. Πρώτον, επειδή δεν είναι η μοναδική ξεκάθαρα επιθετική κίνηση της Ουάσιγκτον. Δεύτερον επειδή δεν θα είναι η τελευταία. Τρίτον, επειδή η γρήγορη δημιουργία 5G δικτύων είναι κρίσιμος παράγοντας για την εξέλιξη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης κάθε επιμέρους καπιταλισμού. Τελευταίο, σαν σύνοψη των πάντων: επειδή το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο δεν πρόκειται να παραδοθεί στο αμερικανικό. Δεν έχει ηττηθεί σε κάποιον «κανονικό» πόλεμο, έτσι δεν είναι;

Επιβάλλεται να πούμε ότι αυτό που κάποτε εμφανιζόταν σαν «συμμαχία» (έως και νατο) έχει τελειώσει οριστικά· και έχει αντικατασταθεί από ένα πλέγμα απειλών απ’ την μια μεριά και «μεταβατικών» (υποχρεωτικών) ελιγμών απ’ την άλλη. Όμως καθώς η Ουάσιγκτον δείχνει να «ξεφεύγει», και καθώς δηλώνει διατεθειμένη ακόμα και να πνίξει τους πρώην συμμάχους της προκειμένου να μείνει (όπως νομίζει) στον αφρό του 21ου αιώνα, τα περιθώρια συμβιβασμών και εκτονώσεων απ’ την μεριά όσων μπαίνουν στο στόχαστρό της (που γίνονται όλο και περισσότεροι) στενεύουν διαρκώς.

Τι θα κάνει τώρα το Βερολίνο εκτός απ’ το να βγάζει αφρούς;

Ανατολική ασία 1

Τρίτη 12 Μάρτη. Φαίνεται ότι το ψόφιο κουνάβι δεν θα διεκδικήσει το νόμπελ ειρήνης με κάποιου είδους κίνηση σχετική με την βόρεια κορέα. (Ίσως, μέσα στην παράκρουση, βασίζεται στη “συμφωνία του αιώνα” για την Παλαιστίνη…)

Το βούλιαγμα της πρόσφατης συνάντησης ψόφιου κουναβιού – little rocket man στο Hanoi αποδεικνύεται μεθοδευμένο, σαν ένα πρώτο βήμα είτε αποφυγής οποιασδήποτε μελλοντικής κίνησης, είτε και επιστροφής στην κλασσική «σκληρή γραμμή». Ακόμα και ως τα τέλη Γενάρη οι επίσημες αμερικανικές δηλώσεις αφορούσαν μια προσέγγιση (της περιβόητης απο-πυρηνικοποίησης της Πγιονγκγιάνγκ) βήμα – βήμα. Όπου οι βορειοκορεατικές κινήσεις και οι αμερικανικές (άρση κυρώσεων) θα πήγαιναν παράλληλα. Τώρα, όμως, το βιολί αλλάζει. «Κανείς στην κυβέρνηση δεν ήταν υποστηρικτής της βήμα – βήμα διαδικασίας» φέρεται να δήλωσε κάποιος εκπρόσωπος του ψοφιοκουναβιστάν την προηγούμενη βδομάδα. Η «γραμμή» τώρα είναι: πρώτα το βορειοκορεατικό καθεστώς θα διαλύσει όλες τις εγκαταστάσεις του (πυρηνικές και πυραυλικές) και θα καταστρέψει όλες τις πυρηνικές κεφαλές, και μετά η Ουάσιγκτον θα σταματήσει τις κυρώσεις…

Αυτή η «επιστροφή στα παλιά» στρέφεται, φυσικά, όχι μόνο εναντίον της Πγιονγκγιάγκ αλλά ενάντια στο σύνολο του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ. Πολύ έντονα κατά του Moon, που δεν μπορεί πια να ελπίζει στην «επιχείρηση γοητείας» που εγκαινίασε στις αρχές του 2018 με τον Kim. Ο Moon είχε στηρίξει μεγάλο μέρος της πολιτικής επιρροής του στο εσωτερικό της νότιας κορέας στην ειρήνευση με τον βορρά. Τώρα θα πρέπει να κάνει αυτό που είχε διαφανεί σαν απαραίτητο ήδη απ’ το περασμένο φθινόπωρο: να παρακάμψει την Ουάσιγκτον, με διεθνείς και μονομερείς κυρώσεις όμως σε ισχύ. Ή να υποστεί τις συνέπειες μιας ήττας.

Κάτι ανάλογο ισχύει και για το Πεκίνο, το οποίο εκτός απ’ τις δικές του κόντρες με την Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται έντονα για το τι μπορεί να διευκολύνει την αμερικανική στρατιωτική παρουσία «στη μύτη» του.

Με τον βίαιο τρόπο που κινείται όλο και πιο καθαρά η Ουάσιγκτον φαίνεται ότι απλά αδιαφορεί για την «διεθνή κοινή γνώμη» και τις απόψεις οποιουδήποτε άλλου εκτός απ’ τους πολύ στενούς και εξασφαλισμένους (;) συμμάχους της. Αν, όμως, «πολώνει» τις καταστάσεις η μία πλευρά η άλλη (όποια κι αν είναι) πρέπει να δει το πως δεν θα καθηλωθεί.

Δεν θα είναι cool το 2019…

Ανατολική ασία 2

Τρίτη 12 Μάρτη. Τον ίδιο καιρό (τώρα δηλαδή…) μια άλλη κόντρα που υπόβοσκε βγαίνει στον αφρό: το ζήτημα της αποκατάστασης απ’ το ιαπωνικό κράτος των κορεατών σκλάβων στα ιαπωνικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στη διάρκεια της κατοχής της κορεατικής χερσονήσου.

Μια πρόσφατη απόφαση νοτιοκορεατικού δικαστηρίου επιτρέπει στους επιζώντες ή στους κληρονόμους τους να απαιτήσουν οικονομικές αποζημιώσεις από ιαπωνικές εταιρείες που έχουν εγκαταστάσεις στη νότια κορέα· αφού το επίσημο Τόκιο προσπαθεί να αποφύγει το θέμα. Αν οι αποζημειώσεις δεν δοθούν η ίδια δικαστική απόφαση επιτρέπει κατασχέσεις των περιουσιακών στοιχείων αυτών των εταιρειών.

Στις αρχές της χρονιάς δικηγόροι των “σκλάβων” απευθύνθηκαν δυο φορές στην mitsubishi, με το ερώτημα τι είναι διατεθειμένη να πληρώσει. Η εταιρεία αρνήθηκε να απαντήσει… Πριν μια βδομάδα οι δικηγόροι ανακοίνωσαν ότι θα κινήσουν τις διαδικασίες για κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της mitsubishi στη νότια κορέα, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών σημάτων και των πνευματικών δικαιωμάτων της σε ευρεσιτεχνίες. Στο Τόκιο σήμανε συναγερμός!

Με πρόσφατη ανακοίνωσή της η ακροδεξιά κυβέρνηση Abe απείλησε πως αν πειραχτούν περιουσίες ιαπωνικών εταιρειών θα προχωρήσει σε δασμούς στις εισαγωγές τουλάχιστον 100 νοτιοκορεατικών εμπορευμάτων. Δεν είναι πρωτότυπο… θα φανεί αν είναι αποτελεσματικό… Αλλά: σε αντίθεση με την προηγούμενη δεξιά κυβέρνηση στη Σεούλ ο σοσιαλδημοκράτης Moon θεωρεί ζήτημα τιμής το να αποκατασταθούν τα θύματα (όσα ζουν ακόμα) ή οι κληρονόμοι τους, για τις ιαπωνικές θηριωδίες στην κορέα.

Το Πεκίνο βλέπει με συμπάθεια αυτήν την νοτιοκορεατική στάση· η κινεζική ματζουρία (και όχι μόνο) υπέφερε πολλά απ’ την ιαπωνική κατοχή ως το 1945.

Θα χρειαστεί το Τόκιο την βοήθεια της Ουάσιγκτον;

Απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας

Σάββατο 9 Μάρτη. Αχ και νάχε και η Ουάσιγκτον κάποιον που “πιάνει πουλιά στον αέρα”, όπως η Αθήνα!!! Αλλά η δύσμοιρη δεν έχει… Έχει, τουλάχιστον, έναν καλό άνθρωπο (τον έπνιξε τον αετό ο τενεκεδένιος όταν πήγε Ουάσιγκτον!) που προσπαθεί με μια πέτρα να σκοτώσει δυο πουλιά· αλλά αποτυγχάνει και με τα δύο.

Όπως είναι γνωστό ο αμερικανικός καπιταλισμός έχει δύο σοβαρά προβλήματα: ένα τεράστιο δημόσιο χρέος (και τεράστια επιμέρους ιδιωτικά χρέη)· και μεγάλα εμπορικά ελλείμματα στις σχέσεις του με τους κύριους ανταγωνιστές του. Με δεδομένα το επίπεδο παραγωγικότητας (της εργασίας) και το ότι από τεχνολογική άποψη ο αμερικανικός καπιταλισμός δεν έχει κάποιο μονοπώλιο ή κτυπητό πλεονέκτημα, για να αυξήσει τις εξαγωγές του και να μειώσει τις εισαγωγές του θα χρειαζόταν ένα “φτηνό δολάριο”. Αλλά το “φτηνό νόμισμα” είναι δηλητήριο για τον δανεισμό, οπωσδήποτε τον δημόσιο. Τι γίνεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις;

Το ψοφιοκουναβιστάν προσπάθησε να φρενάρει τις εισαγωγές (και να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα) βάζοντας κυρώσεις (δηλαδή δασμούς) στις εισαγωγές απ’ την κίνα, σε είδη εισαγόμενης αξίας 250 δισεκατομυρίων δολαρίων (απειλεί να κάνει το ίδιο και με την ε.ε.). Για να τα κάνει ακριβότερα. Πέτυχε;

Απέτυχε παταγωδώς. Το 2018 το εμπόρικο έλλειμμα των ηπα απέναντι στην κίνα κτύπησε νέο ρεκόρ: 419,2 δισ δολάρια (έναντι 375,6 δισ το 2017). Όμως το ίδιο – αύξηση του εμπορικού ελλείματος – έγινε και με τους υπόλοιπους ανταγωνιστές: με την ε.ε. πήγε στα 169,3 δισ (έναντι 151,4 δισ το 2017), με το μεξικό στα 81,5 δισ (έναντι 70,9 δισ το 2017), με τον καναδά στα 19,8 δισ (έναντι 17,1). Το συνολικό εμπορικό έλλειμα των ηπα (σε πράγματα και υπηρεσίες) επίσης έκανε ρεκόρ: 622 δισεκατομμύρια, αυξημένο κατά 12,5% σε σχέση με το 2017. Ταυτόχρονα όμως αυξάνεται σταθερά και το αμερικανικό δημόσιο χρέος: το ψοφιοκουναβιστάν, για να κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους μείωσε δραστικά την φορολόγησή τους, κι αυτά που χάνει από φόρους τα αναζητάει μέσω δανεικών… Έχει να χρηματοδοτήσει και την αναβάθμιση της πολεμικής του μηχανής…

Πρόκειται για αποτυχία του ψοφιοκουναβικού σχεδιασμού; Ναι. Η ασταμάτητη μηχανή το είχε σημειώσει πέρυσι: όταν το ψόφιο κουνάβι βάζει δασμούς στα κινεζικά εμπορεύματα για να περιορίσει τις εισαγωγές τους, το Πεκίνο ρίχνει κατάλληλα την διεθνή ισοτιμία του γουάν, φροντίζοντας τα made in china να ξαναγίνουν τόσο φτηνά όσο χρειάζεται για να σπάσουν τον δασμολογικό αποκλεισμό.

Τα γενικά μεγέθη, βασικά γι’ αυτά τα κόλπα, είναι σε βάρος της Ουάσιγκτον. Το ετήσιο κινεζικό δημόσιο έλλειμμα έχει προσδιοριστεί για 2,8% του αεπ (για το 2019)· το συνολικό δημόσιο χρέος ήταν το 2018 γύρω στο 47,5% του κινεζικού αεπ, ενώ το αμερικανικό θα είναι το 2019 πάνω απ’ το 105% του αντίστοιχου αεπ. Συνεπώς το Πεκίνο δεν έχει λόγο να φοβάται μια κάποια ελεγχόμενη και χρονικά υπολογισμένη υποτίμηση του γουάν, αν αυτή είναι αναγκαία. Δρώντας έτσι η κεντρική του τράπεζα κάνει ακριβότερες τις εισαγωγές των δολαριακά τιμολογημένων εμπορευμάτων· και απαντάει αποτελεσματικά στον εμπορικό πόλεμο της Ουάσιγκτον χωρίς καν να εκτεθεί με δασμολογικά μέτρα «άμυνας»… Όλα αυτά συμβαίνουν ενόσω η Ουάσιγκτον προσπαθεί να εκβιάσει το Πεκίνο στις συνεχιζόμενες «εμπορικές διαπραγματεύσεις», με το ψόφιο κουνάβι να πανηγυρίζει προκαταβολικά ότι θα νικήσει…

Τι γίνεται, λοιπόν, σε τέτοιες περιπτώσεις; Μερικοί κρουζ να ισοπεδώσουν την κινεζική κεντρική τράπεζα ίσως; Αστειευόματε, αλλά η καπιταλιστική πραγματικότητα είναι σκληρή. Χάνοντας διαρκώς σε «διπλωματική δύναμη», σε ικανότητα αποτελεσματικού σχεδιασμού κατατρόπωσης των αντιπάλων με «soft power» και σε οικονομική ισχύ, τι απομένει σε μια πρώην υπερδύναμη;

Όχι, πάντως, να περιμένει υπομονετικά την μοίρα της… Ούτε να τραβήξει το σπαθί της και να αυτοκτονήσει…

Τα υπερτροφικά Εγώ 1

Τρίτη 5 Μάρτη. Αν διαβάσατε τα αποσπάσματα απ’ την κινεζική λαϊκή ημερησία που δημοσιεύσαμε το περασμένο Σάββατο θα καταλάβατε ποιο είναι το δίπολο πολιτικής εξουσίας που παρουσιάζει η καθεστωτική εφημερίδα. Απ’ την μια μεριά ο “σοφός ηγεμόνας” (εν προκειμένω το κράτος / κόμμα) που φροντίζει σχεδιασμένα και αποτελεσματικά για το καλό του λαού· το κινεζικό μοντέλο. Απ’ την άλλη η δημοκρατία των υπετροφικών Εγώ που θεωρούν ότι έχουν άποψη για τα πάντα· ή, οπωσδήποτε, για οτιδήποτε κληθούν να “απαντήσουν” μέσω ψήφου· το δυτικό μοντέλο…

Το ότι ένα καθεστωτικό «μέσο» υπερασπίζεται το καπιταλιστικό καθεστώς που του αναλογεί δεν είναι περίεργο. Το γεγονός, όμως, ότι είναι εύκολο να περιγελάσει την δημοκρατία των ψηφοφόρων, το απαύγασμα δηλαδή της ιστορικής καπιταλιστικής ολιγαρχίας που ονομάστηκε «δημοκρατία», είναι διαφορετικής τάξης ζήτημα. Επειδή μπορεί (ένα κινεζικό «μέσο») να υποδείξει πράγματι την παρακμή. Και μάλιστα στους ναούς αυτής της «δημοκρατίας»: το αγγλικό και το αμερικανικό πολιτικό σύστημα.

Δεν είναι μυστικό ότι οι ηπα και η αγγλία υπήρξαν πρωτοπόροι του νεοφιλελευθερισμού, απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ’70 – αρχές του ’80. Όχι απλά και μόνο σαν «οικονομική διαχείριση» των προβλημάτων που είχαν προκαλέσει οι εργατικές αρνήσεις λίγο νωρίτερα. Αλλά και σαν ιδεολογία γενικής χρήσης. Οι ύμνοι στο άτομο και στην ατομικότητα έγιναν στον ύψιστο πολιτικά βαθμό απ’ το στόμα της Θάτσερ, νωρίς νωρίς στην πρώτη της πρωθυπουργία: δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνον άτομα είπε θριαμβολογώντας…. Οι “γιάπηδες” ήταν το πρώτο ανθρωπολογικό είδος που ο Θατσερισμός έκανε πετυχημένη εξαγωγή στα ’80s και στα ’90s…

Ο «τουρμπο – ατομικισμός» υπήρξε ο κινητήρας και η νομιμοποίηση του νεοφιλελευθερισμού, και απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’90 το μόνο «ιερό» στο οποίο θα άξιζε να προσφέρει ο καθένας θυσίες (των άλλων κατά προτίμηση…) – ένα ιερό με παγκόσμια ακτινοβολία. Η ένταση και η έκταση στις οποίες τα μυθοποιημένα Εγώ και τα «ατομικά συμφέροντα» κάθε είδους έγιναν η κυρίαρχη νόρμα διέφεραν φυσικά ανάλογα με την ιστορία κάθε κοινωνικού σχηματισμού. Ως το 2008 – 2009 πάντως, μέσα από διαδοχικές «κρίσεις» και «ανακάμψεις», καπιταλισμός και νεοφιλελευθερισμός έμοιαζαν οι δύο όψεις του ενός, μοναδικού και παγκόσμιας αξίας νομίσματος.

Στην πράξη βέβαια η μορφή κράτος όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε απ’ τις δυτικού τύπου «δημοκρατίες», αλλά ακόμα και στον «αναρχοφιλελευθερισμό» των ηπα κράτησε τα στρατηγικά του καθήκοντα. Δημόσιας τάξης σε μεγάλο βαθμό (το δόγμα της «μηδενικής ανοχής» έχει αμερικανική καταγωγή…), αλλά και διεξαγωγής «προληπτικών» πολέμων…

Οι εξελίξεις στην κορυφή της πολιτικής εξουσίας (και η διακριτική ανανέωση της σύμφυσης ανάμεσα σε κράτη, αφεντικά «εθνικούς πρωταθλητές» και μήντια) φαινόταν ικανή να προχωράει παράλληλα με το μαζικό νεοφιλελεύθερο ντοπάρισμα των Εγώ. Η πραγματική κρίση άρχισε να εκτυλίσσεται υπόγεια, σαν «αύξηση της δυσπιστίας» ή «κρίση εμπιστοσύνης» (της κοινωνικής βάσης απέναντι στις εξουσιαστικές κορυφές) όταν, στην πρώτη δεκαετία του ’00, η ιδέα πως κάθε επόμενη γενιά υπετροφικών Εγώ θα ανεβαίνει ψηλότερα (κοινωνικά, οικονομικά, συμβολικά) απ’ την προηγούμενη (τους γονείς) άρχισε να σκοτεινιάζει διεθνώς: δεν υπήρχε, πια, χώρος για όλους…

Θυμάστε την «γενιά των 700 ευρώ»; Δεν ήταν ελληνική αποκλειστικότητα…

Τα υπερτροφικά Εγώ 2

Τρίτη 5 Μάρτη. Οι επικλήσεις προς την μορφή κράτος να “λύσει το πρόβλημα της ανεργίας των νέων” (νέων πτυχιούχων και πολυπτυχιούχων, άρα με εξαιρετικές ατομικές φιλοδοξίες) άρχισε να ξαναγίνεται κοινοτοπία, σε μια θεαματική μεν αλλά απαρατήρητη στροφή 180 μοιρών: ήταν αυτό ακριβώς το κράτος που λίγο νωρίτερα, στα ‘90s, είχε δοξαστεί επειδή δεν θα ανακατευόταν στρατηγικά στην «αγορά εργασίας»· και περιοριζόταν μόνο στο να μην ξαναγίνουν οι εργατικές οργανώσεις (τα συνδικάτα δηλαδή) «καρτέλ» κρατώντας ψηλά μισθούς και μεροκάματα, εμποδίζοντας έτσι (όπως έλεγε το manual…) τα αφεντικά να κάνουν τις «νέες επενδύσεις» τους … που θα περιόριζαν την ανεργία…

Υπερτροφικά και φιλόδοξα Εγώ, έτοιμα να αλληλοκατασπαραχτούν στην «αγορά εργασίας» και, κυρίως, να «φάνε» τους πιο αδύναμους· αλλά και αναζήτηση εκ νέου ενός κάποιου (ασαφούς) κρατικού πατερναλισμού… Αυτός ο συνδυασμός εκδηλώθηκε «πολιτικά / ιδεολογικά»: μια σταδιακή και σταθερή στροφή προς τα «δεξιά», όχι στην «ορθόδοξη» νεοφιλελεύθερη εκδοχή της αλλά σε μια επιμειξία της με κάποιον α λα καρτ (;) κρατισμό. Αυτό το κράμα, με τη νοσταλγία του κρατισμού, αποτέλειωσε το θόλωμα του βούρκου της πάλαι ποτέ κρατικίστικης αριστέρας· με αποτέλεσμα οπαδοί και ψηφοφόροι να πηδούν εύκολα και χαριτωμένα απ’ τη μια μεριά στην άλλη…

Κι ενώ ο δυτικός καπιταλισμός υποχρεώνεται να περιορίσει τα «μερίσματα» που μπορεί να μοιράζει στους υποτελείς επειδή υποχωρεί η παγκόσμια ηγεμονία του / λεηλασία του πλανήτη, ο δυναμικά και, κυρίως, θεαματικά, αστραπιαία και ηγεμονικά ανερχόμενος κινεζικός καπιταλισμός εμφανίζεται σαν αντι-παράδειγμα. Όχι ιδεολογικά (όπως ο καταναλωτικός ασκητικός του σοβιετικού, γραφειοκρατικού καπιταλισμού) αλλά πραγματιστικά: ανερχόμενα επίπεδα κατανάλωσης plus κόμμα – κράτος.

Είναι ένα αντι-παράδειγμα που δεν απέχει τόσο πολύ όσο φαίνεται απ’ την τρέχουσα κατάσταση των «αγωνιών» της δύσης· έχει, όμως, ακόμα διαφορές ιστορικού χαρακτήρα με κάποιο βάρος. Το κινεζικό μίγμα επιδεικνύει φανερά και με αυτοπεποίθηση τον συγκεντρωτισμό της πολιτικής (και οικονομικής) εξουσίας που στην δύση κρύβεται πίσω … απ’ τα «likes» των ψηφοφοριών – και της δημαγωγίας. Απ’ την άλλη όχι απλά αναγνωρίζει αλλά αξιοποιεί δυναμικά την «δημοκρατία της κατανάλωσης» – το πεδίο δηλαδή που τα υπετροφικά Εγώ των υποτελών μπορούν να αναζητούν την ικανοποίησή τους.

Το πλεονέκτημα του κινεζικού κρατικού / καπιταλιστικού μοντέλου είναι ότι εφαρμόζεται και λειτουργεί σε (εκτεταμένες) περιοχές του κόσμου που δεν έχουν ιστορική παράδοση «φιλελευθερισμού» με την δυτική έννοια: είναι γνωστό ότι ο δυτικός ιμπεριαλισμός έκανε ότι μπορούσε επί αιώνες για να κρατήσει την όποια «δημοκρατία» σαν αποκλειστικά δικό του προνόμιο. Και τα κατάφερε.

Απ’ την μεριά τους όμως τώρα αρκετά απ’ τα δυτικά αφεντικά και ένα ικανό μέρος των δυτικών υπηκόων έχουν αρχίσει να «ζηλεύουν» (ομολογημένα ή ανομολόγητα μικρή σημασία έχει) αυτήν την δυναμική, αποτελεσματική καπιταλιστική απολυταρχία που έρχεται απ’ την Ανατολή… Και δεν μπορούν να διανοηθούν ότι η δική τους “δημοκρατία” (ολιγαρχία στην πράξη) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν φράγμα…

Διαστημικές φιλοδοξίες 1

Δευτέρα 4 Μάρτη. Θα μπορούσε να θεωρηθεί γελοίο ή απλά «επιστημονική φαντασία». Αλλά όχι… Εκτός απ’ τους βυθούς των θαλασσών (που έχουν εποικιστεί μέσω της διεθνούς νομοθεσίας περί «ζωνών αποκλειστικής εκμετάλλευσης» / αοζ, αλλά έχουν πολύ περισσότερα να δώσουν, στο βαθμό που δημιουργηθούν οι κατάλληλες τεχνικές)· πέρα απ’ την αρκτική και την ανταρκτική που έχουν μπει ήδη (ειδικά η αρκτική) στο ρεπερτόριο της «μοιρασιάς» και των συγκρούσεων γι’ αυτήν, τι άλλο θα μπορούσε να είναι «νέες ήπειροι» με την υλική έννοια του όρου, για καπιταλιστική αξιοποίηση; Ποιες «νέες ήπειροι» εκεί ψηλά περιμένουν τους κατακτητές τους και, κατά συνέπεια, θα γίνουν αιτίες αναμετρήσεων;

Το διάστημα – φυσικά! Ωστόσο η λέξη «διάστημα» είναι ασαφής, χωρίς συγκεκριμένη μορφή, γεμάτη πολύ μακρινούς ήλιους. Όχι! Για την καπιταλιστική αξιοποίηση υπάρχουν πάντα συγκεκριμένη στόχοι μέσα σ’ αυτό το αχανές κενό. Και πρώτη πρώτη αυτή η κοντινή πέτρα: η σελήνη. Δεν είναι βέβαια κάτι για αύριο. Αλλά τα «αύριο» στις καπιταλιστικές διαδικασίες δεν είναι τόσο μακρινής διάρκειας όσο νομίζουμε συνήθως. Να πως έχουν τα πράγματα.

Νωρίς νωρίς, μόλις το 1966 (πριν μισό αιώνα και κάτι) η συνέλευση του οηε εξέδωσε ένα ψήφισμα / απόφαση, που απαγορεύει την ιδιοκτησία ουράνιων σωμάτων από οποιονδήποτε… Κράτος, εταιρεία, ιδιώτη… Πρόωρο (θα λέγατε) – και παρήγορο… αν προσφέρουν παρηγοριά αποφάσεις κρατών που μπορεί εύκολα να αλλάξουν…

Το 2015 (μόλις πριν 3 – 4 χρόνια) ο τότε αμερικάνος πρόεδρος Obama υπέγραψε νόμο (που είχε ψηφιστεί πριν από γερουσία και βουλή στις ηπα) που αναγνωρίζει την ιδιωτική κυριότητα σε πρώτες ύλες που έχουν εξαχθεί από ουράνια σώματα. Θεωρήθηκε «επαναστατικός νόμος» (κι αν χάνετε την μία καπιταλιστική επανάσταση μετά την άλλη εδώ είμαστε για να σας παρηγορήσουμε!)· και, σαν νόμος, «η μεγαλύτερη αναγνώριση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στην ιστορία». (Δεν νοιώσατε μια μικρή ανατριχίλα τώρα;)

Μέχρι την επόμενη: γιατί ο νόμος αυτός σέβεται ακόμα την οηέδικη απόφαση του ’66, και ΔΕΝ αναγνωρίζει (αμερικανική) κυριότητα ή αποκλειστικότητα ή ιδιοκτησία επί οποιουδήποτε ουράνιου σώματος. Αναγνωρίζει όμως αυτό: αν καταφέρετε ω yankies και πάτε «ως εκεί» (όπου το «εκεί» είναι το φεγγάρι ή κομήτες ή αστεροειδείς ή οτιδήποτε άλλο) το οποίο «εκεί» παραμένει εκτός ιδιοκτησίας (σας)· κι αν καταφέρετε να σκάψετε και να φορτώσετε τα υλικά για να μεταφερθούν πίσω (στην γήινη επιχειρήσή σας), τότε είστε ιδιοκτήτες των υλικών. Σε απλά εληνικά: δεν σας ανήκει το έδαφος· σαν ανήκουν όμως όσα πάρετε από «εκεί».

Συνεπώς, για τους αμερικάνους υπηκόους, δύο ζητήματα απομένουν: πρώτον να «πάνε εκεί» (π.χ. στη σελήνη), να σκάψουν, και να φέρουν πίσω το «πράμα»· ή, πιο σωστά, να στείλουν στη σελήνη ρομποτικά οχήματα / εκσκαφείς και διαστημικά (ρομποτικά ή μη) φορτηγά, που να κάνουν τις μεταφορές· και, δεύτερον, στο «εκεί» που θα διαλέξουν να μην υπάρχουν άλλοι, οπότε θα αρχίσουν τα κλωτσομπουνίδια· ρομποτικά ή μη… Διότι τότε, αφού πέσουν αρκετά και δυνατά τέτοια (όχι μόνο «εκεί» αλλά και «εδώ»…) κάποια στιγμή εκείνη η ωραία οηέδικη απόφαση του ’66 θα τελειώσει: θα «συμφωνηθούν» σύνορα – και «εκεί».…

(Φυσικά στο Πεκίνο χαμογελούν ειρωνικά με τις αμερικανικές φιλοδοξίες για εξορύξεις στη σελήνη: “εδώ δεν καταφέρανε να φτιάξουν ένα αξιοπρεπές δίκτυο γρήγορων τραίνων· τα ορυχεία στον ουρανό τους έλειπαν”… θα λένε στο πολιτμπιρό…)

Διαστημικές φιλοδοξίες 2

Δευτέρα 4 Μάρτη. Πιθανότατα να συνεχίζετε να τα θεωρείτε όλα αυτά fiction. Έστω. Μπορείτε όμως, σαν «άσκηση σκέψης» έστω, να βάλετε στο ίδιο περίγραμμα τα εξής:

Α) Την σαφώς δύσκολη τεχνικά προσεδάφιση κινεζικού ρομποτικού διαστημικού οχήματος plus στη «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού (για να το πούμε διαφορετικά: στο μισό φεγγάρι το Πεκίνο έχει ήδη ένα τεχνικό προβάδισμα, είτε πρόκειται για εξορύξεις είτε πρόκειται για σχολικές εκδρομές…)

Β) Την «εμμονή» του γνωστού κυρίου Elon Musk στο ιδιωτικά χρηματοδοτούμενο «διαστημικό πρόγραμμα» Space X. Κάποιοι μπίζνεμεν δεν ξεπλένουν απλά χρήμα. Κινούνται στρατηγικά. Βάζουν τον «ιδιωτικό τομέα» μπροστά απ’ τα κρατικά προγράμματα της αμερικανικής nasa – επειδή «εκεί» (ή «από εκεί») έχει εξασφαλιστεί η ιδιωτική ιδιοκτησία…

Γ) Ο ευρωπαϊκός οργανισμός διαστήματος (esa) ανακοίνωσε πριν ένα μήνα «επιστημονικό πρόγραμμα» ερευνών και εφαρμογών ώστε να αρχίσουν εξορύξεις στη σελήνη το 2025 (μια χρονιά που, το ευχόμαστε, είναι μέσα στο προσδόκιμο της ζωής σας). Το ευρωπαϊκό, διαστημικό, σεληνιακό 2025 (που σαν χρονολογία έχει γίνει διάσημο απ’ το «made in china 2025»…) μπορεί να μην ευδοκιμήσει με την ακρίβεια που υπονοεί. Η πρόθεση, πάντως, δείχνει την τάση.

Το «πολύτιμο» πέτρωμα προς μεταφορά και αξιοποίηση λέγεται γερόλιθος – (και τα αστειάκια περισσεύουν, ε;…). Ο γερόλιθος είναι ένα στρώμα χώματος, σκόνης, βότσαλων και μικρών πετρών που σκεπάζει την επιφάνεια της σελήνης, σε πάχος έως και 4 μέτρα. Στο οποίο (οι γήινοι) έχουν εντοπίσει όχι χρυσάφι ή διαμάντια (όπως τότε, στις «μεγάλες κατακτήσεις»…) αλλά μεγάλες συγκεντρώσεις του ισότοπου ήλιον-3. Το ήλιον-3 παρουσιάζεται σαν το άγιο δισκοπότηρο της μελλοντικής παραγωγής ενέργειας: το απόλυτο (καθαρό) υλικό για πυρηνικές σχάσεις.

Να σας προσγειώσουμε; Με ήλιον-3 ή χωρίς το φεγγάρι μια χαρά δείχνει για εγκαταστάσεις ρομποτικών βάσεων πυραύλων. Μην βάλετε, λοιπόν, το χέρι σας στη φωτιά ότι θα πεθάνετε σε βαθιά γεράματα και το φεγγάρι θα είναι ακόμα αυτό που ξέρετε…

Απλά, όπως μερικά απολιθώματα προσπαθούν να κουκουλώσουν τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς τους πίσω από «κοινά καλά» (όπως το φυσικό αέριο…) έτσι και οι προπορευόμενοι «οραματιστές» κουκουλώνουν ανάλογους μεγασχεδιασμούς με εξωτικά «κοινά καλά»: με σκόνη από γερόλιθο.

Απομένει (για όχι απεριόριστο χρόνο!) να φανεί ποιοι γήινοι παραμυθιάζονται με τι – με ότι σημαίνει αυτό.

(φωτογραφία: Αυτή θρυλική πρώτη πατημασιά ανθρώπου στην επιφάνεια της σελήνης έγινε πάνω στον γερόλιθο. Θα μπορούσε να είναι και οικοδομικό υλικό εκεί· εδώ, όμως, δεν λείπουν τέτοια…)

Ο κρυφός πόλεμος στη Σαχάρα

Επαναφέρουμε αυτό το ντοκυμαντέρ (του al Jazeera), που είχαμε αναρτήσει στο παρελθόν, αυτή τη φορά υποτιτλισμένο. (Ευχαριστούμε Ευ.!) Στην άγνωστη αλλά κοντινή αφρική γίνεται ένα μέρος του 4ου παγκόσμιου πολέμου. Και δεν θα ήταν άχρηστο να ξέρετε τουλάχιστον τα βασικά, πριν μάθετε για κάποια «ελληνική συμμετοχή» σε κάποια «ειρηνευτική αποστολή» εκεί, μιας και στους πολέμους όλοι χωράνε.

Το ντοκυμαντέρ δεν πρέπει να ειδωθεί σαν η απόλυτη αλήθεια (πως θα ήταν δυνατόν;) αλλά μάλλον σε μια πρώτη προσέγγιση σ’ αυτά που συμβαίνουν εκεί. Θυμηθείτε μόνο αυτό: «Ελέγχω πρώτες ύλες» σημαίνει (για ένα κράτος) είτε ότι τις εκμεταλλεύονται οι επιχειρήσεις μου για λογαριασμό τους· είτε ότι εμποδίζουν άλλους (τους ανταγωνιστές) να κάνουν κάτι ανάλογο…

(Απ’ την Δευτέρα το video αυτό θα υπάρχει στο vid(e)oc…)