Το ψόφιο κουνάβι υπόσχεται ότι…

Κυριακή 26 Νοέμβρη. Όσο παιρνούν οι μήνες της ψοφιοκουναβικής προεδρίας φαίνεται καθαρότερα ο ρόλος που του εχει επιβληθεί, χωρίς να το έχει διαλέξει και ίσως χωρίς καν να το ξέρει, με αντάλλαγμα να χορτάσει την μεγαλομανία του. Για όσο χρειάζεται να μείνει στο πόστο. Το ψόφιο κουνάβι υπόσχεται ή απειλεί, ελεεινολογεί ή δικαιολογεί, αλλά αυτό είναι ξεκάθαρα “επίπεδο βιτρίνα”. Πίσω του άλλοι αποφασίζουν τι θα γίνει και τι όχι.

Είναι αυτό μια τυπική διαδικασία απάτης; Όχι απλά αυτό. Φαίνεται μάλλον σα μια μεταμοντέρνα τακτική “δύο επιπέδων”, που έχει σκοπό να δημιουργεί την μέγιστη κατά το δυνατόν σύγχιση (ως προς τις προθέσεις – τίνος όμως;) σε φίλους και εχθρούς. Απειλεί, για παράδειγμα, το ψόφιο κουνάβι, ότι θα κάνει ταψί την βόρεια κορέα. Στον παλιό μοντέρνο κόσμο, στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, μια τέτοια δήλωση θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου· και οι πολεμικές μηχανές θα έπαιρναν μπροστά μέσα σε ώρες ή ελάχιστες μέρες. Όχι πια. Το ψόφιο κουνάβι βρυχάται, οι 3 καραβανάδες σωματοφύλακες πίσω του μεθοδεύουν αλλιώς τις πρακτικές κινήσεις του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, κι έτσι απομένει μόνο η σύγχιση (ελλείψει, προφανώς, βαθύτερων ικανοτήτων κριτικής ανάλυσης).

Ή, το ψόφιο κουνάβι υπόσχεται στον Ερντογάν ότι “ναι, θα σταματήσουμε να εξοπλίζουμε τις ypg”. Ακόμα κι αυτό είναι γελοίο: αν δεν οι ypg δεν εξοπλίζονται κατευθείαν απ’ την Ουάσιγκτον, μπορούν να εξοπλίζονται απ’ το Τελ Αβίβ, το Ριάντ… ακόμα και την Αθήνα. Ύστερα δεν είναι μόνο το θέμα του εξοπλισμού. Κυρίως είναι το θέμα των αμερικανικών βάσεων στη βόρεια συρία, με την κάλυψη των ypg. Επ’ αυτού; «Τα λέμε, μη χαθούμε»…

Η κρατική (ή παρακρατική) κίνηση σε δύο ή περισσότερα επίπεδα, με δηλώσεις, πράξεις, παραλείψεις σκόπιμες, ανασκευές δηλώσεων, κλπ, έχει και ιστορική επικαιρότητα και ίσως μια κάποια χρησιμότητα· αν και όχι χωρίς σοβαρές απώλειες. Η ιστορική επικαιρότητα έγκειται σ’ αυτό που ονομάστηκε «μεταμοντερνισμός» και «κοινωνία του θεάματος». Η χρησιμότητα (και το ισραήλ είναι απ’ τα κράτη που έχουν δουλέψει πολύ αυτην την τακτική) έγκειται στο να εμποδίζεις τους αντιπάλους σου να διαμορφώσουν έγκαιρα μιαν απάντηση· (εκτός αν είναι κι αυτοί «μεταμοντέρνοι», με έναν άλλο τρόπο, οπότε χάνεις «κατά κράτος»).

Οι απώλειες; Τα ήξεις αφήξεις μπορεί να μην σε κάνουν πιο επιβλητικό και απειλητικό. Μπορεί να σε κάνουν, απλά, πιο αναξιόπιστο και γελοίο. Σ’ αυτό έχει δημιουργήσει σχολή και το ελλαδιστάν, τόσο με τις προηγούμενες όσο και με τις τωρινές πολιτικές βιτρίνες. Ο λόγος είναι απλός: στοιχειώδης ανάλυση της καπιταλιστικής συγκυρίας («το παλιό έχει πεθάνει, το καινούργιο δεν έχει γεννηθεί, ενδιάμεσα παρατηρούνται νοσηρά φαινόμενα» – να δείτε ποιος το είπε, ποιος το είπε;…) δείχνει ότι είναι πιθανότερο αυτοί που δεν ξέρουν τι τους γίνεται να εκδηλώνονται δημόσια με αντιφάσεις και μπρος πίσω· παρά να είναι τόσο ικανοί στο να δημιουργούν σύγχυση στους άλλους ενώ οι ίδιοι σχεδιάζουν και μεθοδεύουν μέσα στη λαμπρότητα μιας εύστοχης διαύγειας…

Συρία

Παρασκευή 24 Νοέμβρη. Σύμφωνα με την προχτεσινή καθεστωτική washington post: …Η κυβέρνηση Trump επεκτείνει τους σκοπούς της στη συρία πέρα απ’ την αντιμετώπιση του isis… Αξιωματούχοι των ηπα λένε ότι ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν την συνεχιζόμενη παρουσία του αμερικανικού στρατού στη βόρεια συρία που υποστηρίζουν τις υπό κουρδικό έλεγχο “συριακές δημοκρατικές δυνάμεις” (SDF) για να πιέσουν τον Άσαντ να κάνει παραχωρήσεις στην υπό τον οηε ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη…. Μια ξαφνική αποχώρηση θα ολοκληρώσει τον έλεγχο του Άσαντ στην συριακή επικράτεια και θα εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση – κάτι που θα αποτελεί νίκη για το ιράν, τον στενό του σύμμαχο.

Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, οι αμερικάνοι αξιωματούχοι λένε ότι σχεδιάζουν να διατηρήσουν μια αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη βόρεια συρία – όπου οι αμερικάνοι έχουν εκπαιδεύσει και υποστηρίξει τις SDF εναντίον του ισλαμικού κράτους – και να διορίσουν νέα τοπική κυβέρνηση, έξω απ’ την κυβέρνηση του Άσαντ, σ’ αυτές τις περιοχές.

Το κατά πόσο το καθεστωτικό μήντιο μεταφέρει με ακρίβεια τις καινούργιες ιδέες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού / μιλιταρισμού ή το κατά πόσο χρησιμοποιείται σαν «ανιχνευτής προθέσεων», δεν το ξέρουμε. Θα φανεί.

Μια μέρα μετά (χτες) η εκπρόσωπος του ρωσικού υπ.εξ. Maria Zakharova, απαντώντας στο δημοσίευμα της washington post, δήλωσε ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την στρατιωτική παρουσία των ηπα στη συρία. Όχι μόνο βρίσκονται εκεί χωρίς την άδεια της Δαμασκού, αλλά επίσης σε άμεση παραβίαση των επιθυμιών της συριακής κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα αυτό που κάνουν οι ηπα μπορεί να ονομαστεί κατοχή.

Διαμορφώνεται ήδη το «τυπικό» μέρος της επόμενης φάσης του πολέμου στο συριακό πεδίο μάχης. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ypg είναι ο φερετζές της αμερικανικής κατοχής της βόρειας συρίας. Η Ουάσιγκτον συνεχίζοντας την κατοχή αυτής της περιοχής αδιαφορούν για (: δηλαδή δεν αναγνωρίζουν) την ύπαρξη κυβέρνησης στη συρία· παρότι σ’ όλους τους επίσημους διεθνείς οργανισμούς (συμπεριλαμβανομένου του οηε) και σ’ όλες τις συριακές πρεσβείες του πλανήτη αυτή ακριβώς η κυβέρνηση (του Άσαντ) είναι που αναγνωρίζεται. Απ’ την μεριά του το μπλοκ της Αστάνα (και όχι μόνον αυτά τα κράτη) αναγνωρίζουν την κυβέρνηση Άσαντ όχι μόνο σαν «πραγματική» αλλά και σαν τον νικητή, ως τώρα, του πολέμου.

Η Ουάσιγκτον, για τα δικά της συμφέροντα, σκοπεύει να γίνει ο «πολιτικός εκπρόσωπος» όσων αντικαθεστωτικών έχουν απομείνει ακόμα να απαιτούν την παραίτηση του Άσαντ· αυτών που χρηματοδοτούνται απ’ το Ριάντ, και «είχαν μάζωξη» χτες και προχτές εκεί, στην αγκαλιά του τοξικού. Είναι προφανές ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός θα ήταν ευχαριστημένος αν ο Άσαντ, σε έναν ξαφνικό ελιγμό «ρεαλισμού», δεχόταν να υπάρχουν βάσεις του στη συρία· τότε, ξαφνικά, θα τον αναγνώριζαν…

Είναι όμως εφικτό να διωχτούν οι αμερικάνοι, πίσω, δίπλα, μπροστά αλλά πάντως μαζί με τις ypg (και το Τελ Αβίβ) απ’ την βόρεια συρία; Πολύ δύσκολο μας φαίνεται. Ίσως ευκολότερο είναι να διωχθούν από την τουρκία… Αλλά γι’ αυτό περισσότερα μελλοντικά.

Εν τω μεταξύ η αντίθετη «γραμμή» του μπλοκ της Αστάνα (που θα καλύπτει και την Άγκυρα) φαίνεται ότι θα είναι αυτή: για να θεωρηθούν νόμιμοι συνομιλητές για το πολιτικό μέλλον της συρίας οι πάντες, πλην του συριακού στρατού και των επίσημων καλεσμένων του Άσαντ, θα πρέπει να παραδόσουν τα όπλα τους.

Ενδιαφέρον θα έχει αν πάει έτσι.

Μια τωρινή ιστορία· σε εξέλιξη

Πέμπτη 23 Νοέμβρη. Το Τελ Αβίβ (στο οποίο, για να μην ξεχνιόμαστε, η Αθήνα κάνει συμμαχικές επικύψεις…) φοβάται απ’ αυτήν την εντυπωσιακή αλλαγή των συσχετισμών· αλλαγή που κόντρα στους υπολογισμούς του προκάλεσε και η δική του δράση, όπως κι εκείνη των συμμάχων του (Ουάσιγκτον και Ριάντ). Κυρίως απ’ το γεγονός ότι η Μόσχα κατέβηκε ξανά “τόσο κοντά” – και το εννοεί.

Η υποτιθέμενα “μετριοπαθής” καθεστωτική haaretz έγραφε πριν 3 ημέρες (20 Νοέμβρη), όχι χωρίς κάποια ανησυχία:

Ο ρώσος υπ.εξ Sergei Lavrov … δήλωσε ότι η παρουσία του ιρανικού στρατού στη συρία είναι νόμιμη, όπως και του ρωσικού, εφόσον προσκλήθηκαν απ’ το καθεστώς Άσαντ. Συνεπώς δεν σκοπεύει να ζητήσει απ’ τους ιρανούς να φύγουν απ’ την συρία.

Το μόνο το οποίο δέχτηκαν οι ρώσοι είναι ότι οι ιρανοί και οι σιιτικές μονάδες που δίνουν λογαριασμό σ’ αυτούς θα μείνουν 5 χιλιόμετρα μακριά απ’ την γραμμή “επαφής” με τους αντικαθεστωτικούς. Για το ισραήλ αυτό σημαίνει ότι οι ιρανοί θα βρίσκονται … μόλις 10 χιλιόμετρα απ’ τα σύνορα του. Αυτή είναι η αιτία της απογοήτευσης του ισραήλ, που έγινε εντονότερη μετά την δήλωση του Lavrov.

Η δήλωση του ρώσου υπ.εξ. περιλάμβανε κι ένα άλλο κρυμμένο μήνυμα: η Μόσχα είναι που θα αποφασίσει τι γίνεται στη συρία. Η πλήρης απουσία αμερικανικής αντίδρασης στις δηλώσεις του Lavrov … αποδεικνύει ποιοι κάνουν κουμάντο στη συρία.

Η αιτία για την ρωσική υποστηρίξη στο ιράν … είναι απλή: οι ιρανοί, και ειδικά οι proxies τους της Χεζμπ’ αλλάχ, είναι που παρέχουν στους ρώσους και στο καθεστώς του Άσαντ το πεζικό απ’ το οποίο κρέμεται η ύπαρξη του καθεστώτος. Η διατήρηση του καθεστώτος είναι η νούμερο 1 αποστολή για τους ρώσους, επειδή έτσι μπορούν να έχουν όλα τα πλεονεκτήματα – την εικόνα της δύναμης, μια βάση στη Μεσόγειο, πιθανές εμπορικές συμφωνίες – που προκύπτουν απ’ τη νίκη του Άσαντ. Η ρωσία δεν ανακατεύεται ούτε διαμαρτύρεται όταν το ισραήλ περιστασιακά βομβαρδίζει κάποιο convoy της Χεζμπ’ αλλάχ στη συρία (εφόσον δεν κινδυνεύουν ρώσοι στρατιώτες), αλλά δεν έχει και κανένα λόγο να αναγκαστεί να αποδεχθεί όλες τις ισραηλινές απαιτήσεις για το διώξιμο των ιρανών απ’ τη συρία.

Ο πρωθ. Netanyahu δήλωσε αυτή τη βδομάδα ότι το ισραήλ δεν δεσμεύεται απ’ την τριμερή συμφωνία [σ.σ.: εννοεί την συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον, Μόσχας και Αμμάν για την απομάκρυνση των φιλοαμερικάνων ανταρτών απ’ τα σύνορα της συρίας με την ιορδανία] και ο υπ.αμ. Lieberman επανέλαβε την προειδοποίησή του ότι το ισραήλ δεν θα υποχωρήσει και δεν θα επιτρέψει την ιρανική κατοχύρωση στη συρία ή να γίνει η συρία μια προκεχωρημένη θέση κατά του ισραήλ, προσθέτοντας: «όποιος δεν το έχει καταλάβει αυτό καλά θα κάνει να το καταλάβει».

Ποιον ακριβώς απειλεί ο ισραηλινός “mad dog” Lieberman; Χτες στο Sochi η «τριπλή συνεννόηση» προχώρησε – σύμφωνα με τις δηλώσεις όλων. Το πως ακριβώς θα φανεί, και δεν χρειάζεται να κάνουμε σχετικές προβλέψεις. Αλλά ούτε το Τελ Αβίβ ούτε η Ουάσιγκτον μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά τις εξελίξεις. Μόνο να τις προβοκάρουν μπορούν, ξαναβάζοντας φωτιά· αυτοπροσώπως…

(φωτογραφία: οι “3 εγγυήτριες δυνάμεις” χτες, στο Sochi).

Μέση Ανατολή

Τετάρτη 22 Νοέμβρη. Υπάρχουν πολλά ανοικτά μέτωπα στα οποία ο σαουδαραβικός πανικός / ιμπεριαλισμός μπορεί να ανάψει φωτιές ή να εντείνει τις ήδη αναμένες. Τα ονομάζουμε γρήγορα: λίβανος, παλαιστίνη, κατάρ, υεμένη, σιιτική μειονότητα μέσα στη σαουδαραβική επικράτεια.

Προκειμένου να εξακολουθήσει να είναι γεωπολιτικά χρήσιμη η σαουδαραβική χούντα “πουλάει λίβανο” στο Τελ Αβίβ και, επίσης, “πουλάει Παλαιστίνη” στο Τελ Αβίβ και στην Ουάσιγκτον. Το τελευταίο νταραβέρι βρίσκεται σε υπόγεια εξέλιξη με “συντονιστή” τον γαμπρό του ψόφιου κουναβιού.

Αλλά η Χαμάς “φίλησε χεράκι” ήδη στην Τεχεράνη. Και το να υιοθετήσει το ιρανικό καθεστώς το “παλαιστινιακό ζήτημα” ενόσω διάφορες χούντες της αραβικής χερσονήσου το “πουλάνε” στο Τελ ΑΒίβ, θα του δώσει πολλά credit στις αραβικές κοινωνίες. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την Άγκυρα.

Επιπλέον η Τεχεράνη δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την Χεζμπ’ αλλάχ (στο βαθμό που αυτή θα χρειάζεται βοήθεια)· ούτε τους Huthis στην υεμένη· ούτε την Βαγδατη· ούτε, επίσης την Ντόχα (το ίδιο ισχύει, σ’ αυτήν την τελευταία περίπτωση, και για την Άγκυρα).

Συνεπώς οι 2 απ’ τις 3 εγγυήτριες δυνάμεις στη συρία βρίσκονται μπροστά σε καινούργιες έντονες αντιθέσεις· που είναι κατευθείαν συνέπεια της νίκης τους στη συρία (και στο ιράκ). Την νίκη την εξασφάλισε σε μεγάλο βαθμό η Μόσχα· την αφορούν όμως οι παράγωγες καινούργιες πολώσεις;

Όχι με γραμμικό τρόπο. Ναι μεν ο ρωσικός ιμπεριαλισμός ενδιαφέρεται για την ευρύτερη μέση Ανατολή· όχι, όμως, για να κάνει εκστρατείες αν δεν κινδυνεύει άμεσα. Συνεπώς εκτιμάμε ότι η Μόσχα θα προτιμήσει να κρατήσει μια θέση «στο πίσω κάθισμα» σε σχέση με την αναμέτρηση με την καινούργια «γραμμή άμυνας» (δηλαδή επίθεσης) του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ ΑΒίβ – Ριάντ. Αυτό θα της επιτρέπει να μεσολαβεί διπλωματικά, για την «αποκλιμάκωση της έντασης». Όμως δεν μπορούμε να προβλέψουμε αυτή τη στιγμή τον βαθμό, την διάρκεια και την γεωγραφία αυτής της έντασης· άρα και την υπομονή της «πίσω θέσης». Ας μην το ξεχνάμε: η Μόσχα αναγκάστηκε να συνδράμει τον Άσαντ μόλις τον Σεπτέμβρη του ’15, μετά από χρόνια πολέμου, όταν τον είδε να βουλιάζει εντελώς βάζοντας σε κίνδυνο την μικρή σχετικά ναυτική βάση της στην Tartus. Τι θα κάνει αν θεωρήσει ότι απειλούνται η μεγαλωμένη πια ναυτική βάση και η αεροπορική που εν τω μεταξύ απέκτησε απ’ τον Άσαντ;

Σ’ αυτό το ρευστό περιβάλλον (επιμένουμε: ενός δευτερεύοντος πεδίου του 4ου παγκόσμιου πολέμου) θα κριθεί και το μέλλον της χούντας του Σίσι· κανένας Τσίπρας, κανένας Κοτζιάς, κανένας Καμμένος και καμία ελληνοκυπριακή κυβέρνηση / πλυντήριο δεν πρόκειται να τον σώσουν. Η χούντα συσσωρεύει ήδη εκρηκτικό υλικό στο εσωτερικό της· έχει όμως και ερωτήματα «εξωτερικής πολιτικής».

Αν με επιλογή ή από ανάγκη γείρει προς την μεριά του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ απλά θα επιταχύνει το τέλος της: παρά την ανελέητη καταστολή η μουσουλμανική αδελφότητα παραμένει ισχυρή μεταξύ των πληβείων, θα έχει την υποστήριξη τόσο της Άγκυρας όσο και της Ντόχα, και επιπλέον δεν είναι η μόνη αντι-χουντική αντιπολίτευση στην αίγυπτο. Αν, πάλι, επιδιώξει να πάρει «κομμάτια επιρροής» απ’ το Ριάντ τότε θα βρεθεί σε σύγκρουση με κρίκους του άξονα, χωρίς να έχει πραγματικούς συμμάχους στην «3πλή συνεννόηση» της Αστάνα.

Υπάρχει και ο «τρίτος δρόμος»: διακριτική αποστασιοποίηση. Όμως ούτε αυτός είναι εύκολος: η χούντα του Sisi ήδη στηρίζει τον πόλεμο εναντίον των Houthis στην υεμένη.

(φωτογραφία: οι τρεις αρχικαραβανάδες στο Sochi…)

Αμερικανική αντιτρομοκρατία 3.0

Τρίτη 21 Νοέμβρη. Το ψόφιο κουνάβι, εκλεκτός της Αθήνας (για να μην ξεχνιόμαστε), αποφάσισε να κηρύξει την Πγιονκγιάνγκ “κράτος σπόνσορα της τρομοκρατίας”. Η mainstream δημαγωγία θα προσπεράσει το ζήτημα σαν ένα ακόμα τρικ, με σκοπό την επιβολή ακόμα περισσότερων κυρώσεων κατά του βορειοκορεατικού καθεστώτος.

Η ταπεινή μας εργατική κριτική σκέψη καταλαβαίνει άλλα. Καταλαβαίνει ότι το αμερικανικό βαθύ κράτος έχει ένα πολύ σοβαρό στρατηγικό πρόβλημα. Πριν 16 χρόνια κήρυξε τον «προληπτικό πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» κάνοντας την εκτίμηση ότι αυτό το ασαφές πράγμα που ονόμασε «τρομοκρατία» ήταν αρκετό για να του εξασφαλίσει πλήρη πρωτοβουλία κινήσεων (άρα και στιβαρά κέρδη) στον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό.

Δεκαέξι χρόνια μετά, και ενώ «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» κάνουν και οι αντίπαλοί του, και μάλιστα πιο πετυχημένο (Μόσχα και Τεχεράνη σε ιράκ και συρία), ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν μπορεί να εφεύρει κάποια καινούργια νομιμοποίηση των σχεδίων και της δράσης του. Ενώ στην πραγματικότητα χάνει στο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», με την έννοια ότι έχασε το μονοπώλιο της διεξαγωγής του και, σαν φυσιολογική συνέπεια, ο «πόλεμος κατά τη τρομοκρατίας» που κάνουν άλλοι είναι σε βάρος των αμερικανικών συμφερόντων, τραβάει απ’ τα μαλλιά την «αντιτρομοκρατία» σαν επιχείρημα… Μόνο που τώρα το πράγμα έχει γίνει γελοιογραφία.

Το 2001 και το 2002 και το 2003 η τότε νεοσυντηρητική κυβέρνηση Μπους του Β είχε «ξεγράψει» τόσο το ιράν όσο και την βόρεια κορέα, (όπως και την συρία και τη λιβύη), εντάσσοντάς αυτά τα κράτη στον θρησκοληπτικής έμπνευσης «άξονα του κακού». Εκείνη την σύντομης ιστορικής διάρκειας περίοδο, ακόμα κι αν κανείς δεν έτρωγε τα αμερικανικά παραμύθια, δεν υπήρχε σοβαρό εμπόδιο αν η Ουάσιγκτον αποφάσιζε να κτυπήσει στρατιωτικά όπου ήθελε.

Κόλλησε στην κατοχή του ιράκ και αποδείχθηκε ότι δεν μπορούσε. Μετά από τόσα χρόνια το να ανακηρύσσεται το ιράν ή η βόρεια κορέα σαν «κράτη που προωθούν την τρομοκρατία» δεν είναι απλά γελοίο. Αποκαλύπτει πια την αμερικανική αδυναμία. Γιατί η Ουάσιγκτον συνεχίζει, σαν κολλημένος δίσκος, με πιο φρέσκιες και εμφατικές κατηγορίες το «πάτερ ημών» του «άξονα του κακού»· αλλά τώρα πια είναι πολύ πιο δύσκολο να απειλεί ότι θα φέρει σε πέρας σαν υγιεινό περίπατο την ιερή αποστολή του «καλού». Γαυγίζει, αλλά οι αντίπαλοί της βγάζουν την γλώσσα περιπαικτικά.

Υπάρχει ηθικό δίδαγμα; Ναι, και αφορά το ελληνικό βαθύ κράτος / κεφάλαιο. Συμπυκώνεται στη φράση πες μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι…

Αφγανιστάν 1

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Εξοπλισμένοι με γυαλιά νυχτερινής όρασης και όπλα που σημαδεύουν με λέιζερ οι ταλιμπάν κάνουν συνεχείς νυχτερινές επιθέσεις κατά μπλόκων του επίσημου αφγανικού στρατού και της αστυνομίας. Και θερίζουν. Μέσα σε δύο νύχτες, τις περασμένες Δευτέρα και Τρίτη, επιτέθηκαν διαδοχικά σε δεκάδες φυλάκια στις επαρχίες Kandahar και Farah σκοτώνοντας τουλάχιστον 70 κυβερνητικούς· τραυματίζοντας πολλές δεκάδες ακόμα.

Αυτό είναι μόνο το τελευταίο σετ επιθέσεων· έχουν προηγηθεί πολλές άλλες, εξίσου φονικές, απ’ το καλοκαίρι και μετά. Για να το πούμε αλλιώς: η φονικότητα των αντάρτικων επιθέσεων στο αφγανιστάν έχει αυξηθεί θεαματικά. Σε στρατιωτικούς, αστυνομικούς ή κυβερνητικούς στόχους. Ο αμερικανο-νατοϊκός στρατός κατοχής απαντά με αδιάκριτους βομβαρδισμούς· πάνω από 750 βόμβες ρίχτηκαν μόνο τον Σεπτέμβρη.

Αλλά το γεγονός παραμένει: οι ταλιμπάν ελέγχουν το 40% του εδάφους (κυρίως αραιοκατοικημένες περιοχές στο δυτικό και στο κεντρικό αφγανιστάν), είναι καλύτερα εξοπλισμένοι απ’ το παρελθόν, έχουν βελτιώσει αισθητά τις τακτικές τους· και το ηθικό του στρατού και της αστυνομίας της επίσημης (στηριζόμενης απ’ τις ηπα…) κυβέρνησης πέφτει ραγδαία.

Το νατο απαντάει στέλνοντας κι άλλες «ενισχύσεις»: 3000 σύμφωνα με την τελευταία απόφαση. Συνολικά τώρα βρίσκονται 15.000 «μπότες» – αριθμός μικρός μεν σε σχέση με τους 100.000 που είχαν φτάσει πριν κάποια χρόνια, αλλά με ανοδικές τάσεις. Η Ουάσιγκτον υποψιάζεται (και ορισμένες φορές το λέει φωναχτά) ότι «ξένες δυνάμεις» (δηλαδή η Μόσχα) εξοπλίζουν τους ταλιμπάν. Ωστόσο στις αρχές του μήνα δεν ήταν κάποιος ρώσος αλλά ένας «σύμμαχος», ο πακιστανός υπ.εξ. Khawaja Asif, που δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι “οι ηπα πλησιάζουν στην ήττα τους” στο αφγανιστάν.

Και ήταν το κινέζικο καθεστωτικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua που, σε μια ανάλυσή του στις 13 Νοέμβρη, υποστήριξε ότι είναι η κίνα, η ρωσία, το ιράν, το πακιστάν και τα κεντροασιατικά κράτη που μπορούν να μεσολαβήσουν για να γίνουν πετυχημένες διαπραγματεύσεις μεταξύ των ταλιμπάν και της Καμπούλ· και όχι οι ηπα και οι συμμαχοί τους.

Το ενδιαφέρον είναι ότι το Xinhua εμφανίζει σαν υποστηρικτές αυτής της άποψης αφγανούς και πακιστανούς καθεστωτικούς. «Οι ηπα ακολουθούν τον δρόμο του πολέμου, που έχει αποτύχει εδώ και 16 χρόνια» λένε, με διάφορες παραλλαγές. Και ο πρώην υπ.αμ. της κυβέρνησης της Καμπούλ Shahnawaz Tanai συμπληρώνει:

… Οι στρατιωτικές προοπτικές των ηπα εξυπηρετούν τους δικούς τους σκοπούς, ανάμεσα στους οποίους είναι και το να βάλουν στο χέρι τα πλούσια κοιτάσματα πρώτων υλών του αφγανιστάν· όπως και άλλων κρατών…

Το έχουμε για δεδομένο: στα υψίπεδα του αφγανιστάν η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει τον σοβαρό κίνδυνο μιας ακόμα ήττας. Δεν θα είναι αμιγώς στρατιωτική. Αν, όμως, οι ταλιμπάν από θέση ισχύος και η κυβέρνηση της Καμπούλ στριμωγμένη φτάσουν όχι πολύ αργά στο μέλλον σε κάποια συμφωνία (με την υψηλή εποπτεία της Μόσχας, του Πεκίνου και της Ισλαμαμπάντ), τότε οι αμερικανικές βάσεις εκεί θα βρεθούν στον αέρα…

(φωτογραφία: φοιτητική διαδήλωση έξω απ’ το αμερικανικό προξενείο στο Καράτσι, στις 27 Αυγούστου 2017).

Αφγανιστάν 2

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Αντέχει η Ουάσιγκτον να χάσει το αφγανιστάν· ή, έστω, ύστερα από 16 χρόνια κατοχής, να αρχίσει να διαμορφώνεται μια “συνεννόηση” που θα την αφήνει στην άκρη; Όχι, δεν το αντέχει.

Αλλά μια τέτοια προοπτική έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στον ορίζοντα. Το Πεκίνο ήδη δουλεύει σαν “μεσολαβητής” ανάμεσα στη Καμπούλ και στην Ισλαμαμπάντ. Το είδος και το περιεχόμενο της μεσολάβησης είναι άγνωστο. Εκείνο που είναι καθαρό όμως είναι ότι το Πεκίνο, παλιός και σταθερός σύμμαχος του πακιστανικού καθεστώτος, έχει κάνει “πολιτική απόβαση” στο αφγανιστάν· κάτι που δεν μπορεί να υποτιμάει κανείς, δεδομένων των καπιταλιστικών “αναπτυξιακών” προτάσεων που κουβαλάει για την συγκεκριμένη περιοχή μέσα στους “δρόμους του μεταξιού”.

Αν αυτό συνδυαστεί με κάποιου είδους “πατρονεία” της Μόσχας επί των Ταλιμπάν (που δεν αφορά μόνο τον εξοπλισμό τους αλλά οπωσδήποτε και την πολιτική αναγνώρισή τους), και την στρατηγική συμμαχία Μόσχας – Πεκίνου, τότε ο κύκλος ολοκληρώνεται: οι ταλιμπάν θα πιέζουν σταθερά και εντατικά με τα όπλα τους, μέχρις ότου εμφανιστεί δημόσια ένας “διάλογος” στον οποίο η Ουάσιγκτον θα είναι λίγο πολύ παρατηρητής. Όπως στην Astana.

Αξίζει να θυμίσουμε ότι πριν λίγους μόνο μήνες, το περασμένο καλοκαίρι, όταν το ψόφιο κουνάβι έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με την κατοχή του αφγανιστάν και την εντεινόμενη αντίσταση των ταλιμπάν, ο πρώην ceo της εταιρείας μισθοφόρων blackwater Eri Prince του πρότεινε να αναλάβει την κατοχή ιδιωτικός στρατός που θα πληρώνεται απ’ τα έσοδα της (αμερικανικής) εκμετάλλευσης των αφγανικών κοιτασμάτων. Ήταν η πιο καθαρή ως τώρα παραδοχή του ενός απ’ τους δύο στόχους της κατοχής του αφγανιστάν: μισθοφόροι μπάτσοι που φυλάνε ορυχεία αμερικανικής ιδιοκτησίας… (Ο άλλος είναι να εμποδιστεί η κινεζική οικονομική απόβαση).

Το σχέδιο του Prince δεν έχει γίνει επίσημα δεκτό ακόμα, παρότι αυτή τη στιγμή οι μισθοφόροι καραβανάδες στο αφγανιστάν είναι σχεδόν διπλάσιοι απ’ τον «κανονικό» νατοϊκό στρατό: υπολογίζονται στις 25.000. Καταλαβαίνει όμως κανείς το γιατί οι κινέζικες προτάσεις είναι ισχυρά πιο πειστικές: πρώτον δεν έχουν στρατό, και δεύτερον η εκμετάλλευση των πρώτων υλών θα είναι «μικτή», άρα θα μένουν πολλοί παράδες μέσα στο αφγανιστάν. Γιατί να μην τις καλοβλέπουν τόσο οι αντάρτες φύλαρχοι των ταλιμπάν όσο και οι κυβερνητικοί της Καμπούλ;

Αφγανιστάν 3

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Υπάρχει, βέβαια, κι ένας “ανεπίσημος” οικονομικός παράγοντας συνδεδεμένος με την αμερικανική κατοχή: η παραγωγή οπίου. Το διάγραμμα της φωτογραφίας δείχνει ότι το 2001, όταν έγινε η αμερικανική εισβολή, οι ταλιμπάν είχαν σχεδόν μηδενίσει την καλλιέργεια παπαρούνας. Με τα τωρινά δεδομένα το 2017 είναι χρονιά ρεκόρ στις εκτάσεις, αλλά και στην ποσότητα: 9.000 μετρικοί τόνοι το 2017. (Τα στοιχεία είναι απ’ την υπηρεσία του οηε για τα ναρκωτικά και το έγκλημα).

Με δεδομένο ότι ο αμερικανικός στρατός (δηλαδή το αμερικανικό κράτος) υποστηρίζει την παραγωγή αφγανικού οπίου, εδώ βρίσκεται η “οικονομική πρόταση” της Ουάσιγκτον για το αφγανιστάν.

(Δεν θα αναφερθούμε στα ελληνικά κέρδη απ’ την μεταφορά της ηρωΐνης προς την ευρώπη. Τα έχουμε πει άλλοτε… Αλλά ναι, αυτός είναι ένας αποδοτικός λόγος συμμαχίας με την Ουάσιγκτον!!!)

Η αξία του πετρελαίου

Σάββατο 18 Νοέμβρη. Είναι ο “μαύρος χρυσός” λίπασμα; Όχι. Συνεπώς τα 5.000 βαρέλια αργού (σχιστολιθικής προέλευσης…) που “διέφυγαν” την περασμένη Πέμπτη απ’ τον αγωγό keystone στη βόρεια Ντακότα, ιδιοκτησίας της TransCanada, θα πρέπει να θεωρηθούν έγκλημα. Αλλά υπάρχει κάτι βολικότερο: ατύχημα.

Θα ήταν άλλο ένα ανάμεσα σε πολλά άλλα παρόμοια, αν δεν συνέβαινε ο συγκεκριμένος αγωγός να είναι εκείνος του οποίου την κατασκευή προσπάθησαν να εμποδίσουν με πολύμηνο αγώνα ντόπιοι ιθαγενείς και αμερικάνοι οικολόγοι. Ήταν ο αγώνας του Standing Rock, που ξεκίνησε στις αρχές του 2016.

Προς τα τέλη της χρονιάς ο απερχόμενος πρόεδρος Ομπάμα είχε αποφασίσει την ακύρωση του έργου. Αλλά ο ψοφιοκούναβος άλλαξε την απόφαση τον περασμένο Μάρτη, έστειλε την αστυνομία, έστειλε και την εθνοφυλακή κατά των διαδηλωτών – και η δουλειά προχώρησε.

Και πράγματι, ο αγωγός μεταφέρει πετρέλαιο. Τώρα αν αφήνει και μερικές ποσότητες να γυρίσουν στο χώμα, ποιο είναι το πρόβλημα; Για ορυκτό δεν πρόκειται;

(φωτογραφία: διαδήλωση τον περασμένο Νοέμβρη – του 2016)

Astana bloc 2

Σάββατο 18 Νοέμβρη. Εν τω μεταξύ, απ’ την Doha που βρισκόταν ως προχτές, ο Ερντογάν απάντησε στις αμερικανικές (στρατιωτικές) δηλώσεις ότι «δεν συμμετείχαν στο deal για την διαφυγή του isis απ’ την Raqqa, απλά το αποδέχτηκαν αφού το έκλεισαν οι ypg»:

Έχουν στρατό επί τόπου, από τους αμερικάνους πεζοναύτες μέχρι διάφορες άλλες δυνάμεις ασφαλείας, μαζί με τις ypg. Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι πληρώνουν τους τρομοκράτες των ypg. Πέρα απ’ αυτά έχουν στείλει 3.500 φορτηγά με τεθωρακισμένα, όπλα, τανκς και λοιπά, και έχουν φτιάξει και 13 βάσεις, απ’ τις οποίες οι 5 είναι αεροπορικές. Τώρα φτιάχνουν επίσης μια καινούργια στη Raqqa. Διακινούν όλα τα όπλα, τον εξοπλισμό και τα οχήματα σ’ αυτές τις περιοχές. Όταν έτσι έχουν τα πράγματα πόσο πειστικό είναι για τις ηπα να λένε «δεν ανακατεύτηκα, απλά κοιτούσα από ψηλά»;

Το μόνο που δεν μπορεί να πει είναι εκείνο που λένε η Μόσχα, η Τεχεράνη και η Δαμασκός: έξω οι αμερικάνοι απ’ την συρία, κανείς δεν τους κάλεσε! Ούτε και τον τουρκικό στρατό τον κάλεσε ο Άσαντ. Εισβολέας είναι…

Αυτό μπορεί να είναι ένα απ’ τα δευτερεύοντα ζητήματα που θα κουβεντιάσει στις 22 Νοέμβρη: η δουλειά στο Idlib…