Βιο-προβοκάτορες

Παρασκευή 30 Νοέμβρη. Η περίπτωση He Jiankui μοιάζει σε πολλά με την περίπτωση Panos Zavos. Και οι δύο ήταν αρκετά γνωστοί επαγγελματίες ήδη, έτσι ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία ότι τεχνικά ήταν / είναι ικανοί να έχουν κάνει αυτό που λένε… Ταυτόχρονα όμως παραβίαζαν όλα τα πρωτόκολλα εγκυρότητας («δεν σας λέμε ούτε που, ούτε ποιοί», καμμία κρίσιμη λεπτομέρεια), με πλήρη συνείδηση του τι κάνουν εναντίον των συναδέλφων τους. Μ’ άλλα λόγια ο Zavos τότε προβόκαρε και ο Jiankui τώρα προβοκάρει εν γνώσει τις νόρμες ελέγχου και επιβεβαίωσης των «επιστημονικών κοινοτήτων» στις οποίες ανήκουν και απ’ τις οποίες προέρχεται η αναγνώριση και το κύρος τους. Αν ήθελαν να κάνουν κάτι που να μην μπορούν να ελέγξουν οι συνάδελφοί τους, θα ήταν αρκετό να μην ανακοινώσουν τίποτα!… Αν ήθελαν να κάνουν κάτι αποφεύγοντας την κατακραυγή, θα το κρατούσαν κρυφό… Αν ήθελαν να «πατεντάρουν» την μεθοδολογία τους…. απλά δεν μπορούν!!! Τι επεδίωκε τότε ο Zavos και τι επιδιώκει, λοιπόν, ο Jiankui τώρα;

Είναι αρκετά πιθανό ότι η απάντηση σχετικά με τον Zavos ήταν όντως τα λεφτά, και ίσως κάτι επιπλέον (που δεν είναι της στιγμής). Ο Jiankui; Κι αυτός φράγκα θέλει;

Ίσως. Υπάρχει όμως ένα διαφορετικό θέμα, και ασφαλώς ο Jiankui το ξέρει καλά, καθώς πηγαινοέρχεται ανάμεσα σε αμερικανικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα και στο εργαστήριό του στο πανεπιστήμιο της Shenzhen: οι κινέζοι γενετιστές έχουν κάνει πράγματι σημαντικές «προόδους» σε διάφορους επιμέρους τομείς, και απειλούν την (εμπορική / τεχνολογική / επιστημονική) κυριαρχία των δυτικών και στις βιοτεχνολογίες. Για παράδειγμα, μόλις πριν 3 μήνες, στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη, βιοτεχνολόγοι του πανεπιστημίου της Σαγκάης ανακοίνωσαν την πετυχημένη (;) εφαρμογή της crispr/cas9 στην εργαστηριακή επιδιόρθωση σε ανθρώπινα έμβρυα μιας γενετικής ανωμαλίας που είναι υπεύθυνη για μια σπάνια και ανίατη αρρώστια (την marfan). Η ανακοίνωση έγινε με όλο το επιστημονικό πρωτόκολλο, μέσω δημοσίευσης σε έγκυρο διεθνές περιοδικό (το molecular therapy).

Οπωσδήποτε αυτή η κινεζική επιτυχία είναι συζητήσιμη – λόγω τομέα. Δεν παύει, ωστόσο, να πιστοποιεί ότι το τόσο απειλητικό «made in china 2025» έχει σοβαρά ερείσματα και στις βιοτεχνολογικές εφαρμογές. Κι αυτό είναι σοβαρό ζήτημα, εμπορικά / οικονομικά αλλά ακόμα και πολεμικά…

«Βγήκε μπροστά», λοιπόν, ο He Jiankui με τους αναπόδεικτους (και από στενά «επιστημονική» άποψη αστήρικτους) ισχυρισμούς του για να προκαλέσει την διεθνή κατακραυγή για την ανηθικότητα των κινέζων γενετιστών; Σε μια εποχή που «ψήνεται» από διάφορες μεριές ο «κινεζικός κίνδυνος»; Ξέρουμε ότι σε πολλούς αυτό θα φανεί σαν «σενάριο συνωμοσίας». Ωστόσο στον όλο και πιο ανταγωνιστικό καπιταλιστικό κόσμο (συμπεριλαμβανόμενης της τεχνολογικής του στιβάδας) τα κτυπήματα κάτω απ’ την μέση δεν είναι εξαίρεση. Είναι ο κανόνας.

Και δεν είναι η περίπτωση Jiankui ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία ισχυρή ένδειξη για τέτοιου είδους συγκρούσεις…

Όχι εντελώς unknown

Πέμπτη 29 Νοέμβρη. Κάναμε χτες λάθος στη μέρα: η ακρόαση στην αμερικανική γερουσία για τις σχέσεις ηπα – σαουδικής αραβίας δεν ήταν για αύριο (Παρασκευή). Έγινε χτες (Τετάρτη). Και οι 100 γερουσιαστές (με ελαφρά πλειοψηφία των συντηρητικών) ψήφισε 63 – 37 υπέρ του να διακοπεί η αμερικανική βοήθεια στο Ριάντ σε ότι αφορά τον πόλεμο στην υεμένη· (αναγνωρίζοντας, κατά συνέπεια, ότι υπάρχει τέτοια «βοήθεια» στα εγκλήματα πολέμου εκεί).

Παρότι οι Pompeo και Mattis προσπάθησαν να πείσουν την γερουσία ότι «θα είναι λάθος να αδυνατίσουν οι δεσμοί Ουάσιγκτον – Ριάντ εξαιτίας μιας παλιοδολοφονίας» (ενώ γίνονται τόσο εύκολα τόσες πολλές και στην υεμένη) η γερουσιαστική πλειοψηφία φαίνεται ότι ανησυχεί για το image της.

Το ψήφισμα πρέπει να εγκριθεί απ’ την βουλή των αντιπροσώπων (πράγμα που θεωρείται δεδομένο) και μετά να υπογραφτεί απ’ το ψόφιο κουνάβι. Τυπικά ο ψοφιοκούναβος πρόεδρας έχει δικαίωμα να βάλει βέτο και να μην το υπογράψει. Ωστόσο θα κερδίσει απλά λίγο χρόνο: πολλοί απ’ τους 63 λένε ότι αν χρειαστεί θα καλέσουν ειδικά την Haspel (της cia) να πει αυτά που η υπηρεσία της ξέρει για την δολοφονία του Khashoggi. Κι αν γίνει αυτό, καλύτερα το ψόφιο κουνάβι να πάρει τον γαμπρό του και να αυτοεξοριστούν στο Ριάντ…

(Καταλαβαίνει κανείς ότι το σουδανικό καθεστώς την κάνει «την κατάλληλη στιγμή»).

Διαγράφεται στον ορίζοντα μια σημαντική επιτυχία για τους Houthis αλλά και για τουλάχιστον 2 απ’ τους 3 του μπλοκ της Αστάνα: την Τεχεράνη και την Άγκυρα.

Αλλά η ιστορία δεν τελειώνει.

Unknown!

Τετάρτη 28 Νοέμβρη. Φοβάται το ψοφιοκουναβιστάν τις ίδιες του τις μυστικές υπηρεσίες; Ήρθε η ώρα να το δούμε κι αυτό: σύμφωνα με χθεσινό ρεπορτάζ του αγγλικού καθεστωτικού guardian, το άσπρο σπίτι απαγόρευσε στη διευθύντρια της cia Gina Haspel (γνωστή συνήγορο των βασανιστηρίων…) ή και σε οποιονδήποτε άλλο απ’ τις υπηρεσίες, να καταθέσει την ερχόμενη Παρασκευή σε κεκλεισμένων-των-θυρών συνεδρίαση της γερουσίας για τις σχέσεις ηπα και σαουδικής αραβίας. Θα πάνε μόνο ο υπ.εξ. Pompeo και ο υπ.αμ. «τρελός σκύλος» James Mattis.

Η απαγόρευση θεωρείται πρωτοφανής στα χρονικά, αφού είναι στάνταρ ότι σε τέτοιες «εσωτερικές συζητήσεις» που αφορούν τις διεθνείς σχέσεις της Ουάσιγκτον υπάρχουν πάντα και ανώτατα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών, που όλο και κάτι παραπάνω ή ιδιαίτερο θα ξέρουν. Όμως τώρα το ψοφιοκουναβιστάν φοβάται πως αν η Haspel άνοιγε το στόμα της και έλεγε αυτά που ξέρει η υπηρεσία της για την δολοφονία του Khashoggi (πράγμα που θα έκανε υποχρεωτικά απαντώντας σε ερωτήσεις φιλομαθών γερουσιαστών…) η γερουσία θα αναγκαζόταν να κόψει με ταρατατζούμ την στρατιωτική βοήθεια προς τον τοξικό.

Επειδή η απαγόρευση της κατάθεσης της Haspel είναι ολοφάνερα (στα «διεθνή μάτια» αλλά και στην κοινή λογική) υπόθαλψη εγκληματία και μάλιστα ιδιαίτερα άγαρμπη, η «σαουραβοποίηση» του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στη μέση Ανατολή, σαν προέκταση της «ισραηλινοποίησής» του, τραβάει όλο και πιο βαθιά στα σκατά το ψόφιο κουνάβι και τους σωματοφύλακές του.

Τι άλλο θα δούμε; Το ότι ένα βασίλειο κτισμένο στην άμμο θα γινόταν σοβαρό θεσμικό πρόβλημα στο εσωτερικό της άλλοτε μόνης υπερδύναμης, ποιος θα το έλεγε πριν 10 χρόνια;

Turkstream

Τετάρτη 28 Νοέμβρη. Η ασταμάτητη μηχανή αναγνωρίζει πως έμεινε λίγο πίσω σε ότι αφορά το θέμα. Ενώ, πράγματι, εκκρεμεί μια τυπική έγκριση από την ε.ε. προκειμένου το ρωσικό γκάζι (και οι αγωγοί της gazprom) να ανηφορίσουν απ’ την Αδριανούπολη προς τα βαλκάνια σαν προέκταση του turkstream, η ρωσική εταιρεία έχει κάνει τις «σωστές κοινοπραξίες» με ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες (ακολουθώντας το μοντέλο του nord stream 2) έτσι ώστε το project να είναι συμβατό με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Απόδειξη της προετοιμασίας που έχει γίνει (κι αυτό που αγνοούσαμε…) είναι ότι η gazprom έχει υπογράψει ήδη 7ετή σύμβόλαια τροφοδοσίας (με αφετηρία τον Οκτώβρη του 2022) με την σλοβακία, για 4,4 δις κυβικά μέτρα, απ’ τα οποία η αυστρία θα λαμβάνει τα 3,8 δις, με την ουγγαρία για 4,7 δις κυβικά, με την σερβία για 2 δις κυβικά και με την βουλγαρία για 4,8 δις. (Σύνολο 15,9 – η δυναμικότητα του δεύτερου σκέλους του turkstream). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχει γίνει ο σχεδιασμός για την κατασκευή όλων των απαραίτητων αγωγών, ενδιάμεσων σταθμών κλπ, μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, σ’ αυτές τις περιοχές που δείχνει ο πιο πάνω χάρτης.

Πέρα απ’ την ασήμαντη λεπτομέρεια ότι πιθανά «ελληνικά όνειρα» για πέρασμα του κυρίως γκαζοσωλήνα για όλο αυτό το δίκτυο από το βορειοελλαδιστάν είναι για γέλια και για κλάματα (η ιταλία δεν θα είναι πελάτης, τουλάχιστον με τα τωρινά δεδομένα), το ερώτημα είναι η αντίδραση του ψοφιοκουναβιστάν.

Το 2014 ένας παρόμοιος αγωγός στον βυθό της Μαύρης Θάλασσας, που δεν θα «έπιανε» τουρκικό έδαφος αλλά θα περνούσε κατευθείαν στη βουλγαρία, με το όνομα South Stream, «πνίγηκε» απ’ την διοίκηση Ομπάμα. Που άσκησε την «γοητεία της» (δηλαδή τις απειλές της…) κατ’ αρχήν στο βουλγαρικό κράτος και, στη συνέχεια, στους υπόλοιπους δυτικοβαλκάνιους και κεντροευρωπαίους πελάτες του ρωσικού γκαζιού. Ο τρόπος με τον οποίο, τελικά, η ε.ε. ακύρωσε το Νοέμβρη του 2014 τον South Stream ήταν ότι (λόγω της ιδιοκτησίας της gazprom) ήταν αντίθετος με την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της.

Το 2014 είναι το 2014 και το 2018 είναι το 2018. Η εποχή Obama πέρασε, και ήρθε η εποχή Trump. Το ψοφιοκουναβιστάν βρυχάται πια με κάθε αφορμή κατά του project europe (και όχι μόνο) – πράγμα που δεν αρέσει ακόμα και στους ευρωπαίους ομοϊδεάτες των αμερικάνων εθνικιστών – ενώ η Μόσχα φρόντισε εν τω μεταξύ να είναι “τυπικά εντάξει”.

Τώρα η Ουάσιγκτον νοιώθει ακόμα εντονότερο «κόψιμο» (και) στα ενεργειακά πεδία μάχης του 4ου παγκόσμιου πολέμου…

Μαύρη θάλασσα

Τετάρτη 28 Νοέμβρη. Θα μπορούσε το πρόσφατο νταβαντούρι στα στενά του Kerch να αφορά και τον turkstream; Είναι, ίσως, νωρίς για να το συμπεράνουμε με απόλυτη σιγουριά· δεν είναι, όμως, καθόλου νωρίς για να το υποθέσουμε λογικά και βάσιμα. Υπάρχουν ορισμένες εκτιμήσεις ότι απ’ την λειτουργία του nord stream 2 και του turkstream το σε άθλια κατάσταση ουκρανικό σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου θα χάσει γύρω στο 5% του αεπ του – εξαιτίας της σημαντικής μείωσης του «ενοικίου» (των προσόδων δηλαδή) απ’ την διέλευση του προς ευρώπη ευρωπαϊκού γκαζιού απ’ την ουκρανία και τις σωληνώσεις της ουκρανικής naftogaz. Την δεκαετία του ’90 (με αισθητά μικρότερες ποσότητες πάντως) απ’ το ουκρανικό έδαφος περνούσε το 93% του ρωσικού αερίου προς ευρώπη. Το 2014 το ποσοστό είχε πέσει στο 49%. Και όταν θα αρχίσει η λειτουργία των nord stream και turkstream θα πέσει στο 10 με 15%.

Συνεπώς το Κίεβο έχει τους δικούς του λόγους να θέλει μια Μαύρη Θάλασσα σε τρικυμία, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Ήδη, πριν περίπου 10 ημέρες και πριν την φαγούρα στην Αζοφική (στις 19 Νοέμβρη) ο Poroshenko δήλωσε την αντίθεσή του στον turkstream. Συμπίπτει με τα αμερικανικά συμφέροντα – περίεργο ε;. Και άλλωστε όταν η Ουάσιγκτον ρητορεύει κατά του nord stream βάζει το πολωνικό κράτος μπροστά – κάτι ανάλογο ισχύει και για τον turkstream και το ουκρανικό.

Όμως για να «διαταραχτεί» η ασφάλεια παροχής αερίου μέσω αγωγών που είναι στον πάτο της θάλασσας χρειάζονται πολύ περισσότερα πράγματα από «φωνές», «διαμαρτυρίες» και τζαρτζαρίσματα στρατιωτικών ακάτων. Η (ομολογημένη απ’ το ίδιο το Κίεβο, δεν γινόταν κι αλλιώς αφού τους έδεσαν οι ρώσοι!) παρουσία αξιωματικών των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών πάνω σ’ αυτές τις ακάτους μουτζουρώνει φυσικά την «ουκρανική αθωώτητα» στο πρόσφατο σπρωξίδι. Κρουαζιέρα πήγαιναν;

Δεν ξέρουμε πόσο μακρυά θα μπορούσε να πάει όχι το Κίεβο αλλά η Ουάσιγκτον σ’ αυτήν την περιοχή του κόσμου, όπου ούτε το τουρκικό καθεστώς θα της βάλει πλάτη, ούτε το βουλγαρικό βλέπει να καλό μάτι τις «φασαρίες».

Απ’ την άλλη μεριά κρίνουμε ότι εκκρεμεί η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα: ως πότε η Μόσχα θα ανέχεται τον ταραχοποιό που λέγεται Κίεβο; Αυτό το (και αμερικανοκίνητο) κόλπο δεν θα πρέπει κάποτε να τελειώσει;

(φωτογραφία: Atlantic Counsil – σκέτο…)

Ένα χαλικάκι στο παπούτσι…

Τετάρτη 28 Νοέμβρη. Ως το 2015 ο ρωσικός (“μεγαλορώσικος” που θα έλεγε κι ο Βλαδίμηρος…) ιμπεριαλισμός αντιδρούσε με χαρακτηριστικά αμυντικό τρόπο απέναντι στις ισχυρές πιέσεις του αμερικανικού δίπλα του. Στην περίπτωση της γεωργίας, το καλοκαίρι του 2008, δεν την κατέλαβε όλη (αν και ήταν πανεύκολο από στρατιωτική άποψη)· περιορίστηκε στους θύλακες της αμπχαζίας και της νότιας οσετίας. Έξι χρόνια αργότερα, την άνοιξη του 2014, μετά το φασιστικό πραξικόπημα στο Κίεβο, φάνηκε σα να μη διαθέτει επαρκή επιρροή (;) στα βάθη της «πρώην σοβιετικής δημοκρατίας» της Ουκρανίας και περιορίστηκε σε μια μικρή (αν και σημαντική) περιοχή στα ανατολικά, στο Donbass. Και, φυσικά, στην προσάρτηση της στρατηγικής σημασίας χερσονήσου της Κριμαίας· αυτό, ωστόσο, ήταν μονόδρομος, εξαιτίας της ρωσικής ναυτικής βάσης στη Σεβαστούπολη. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις, τόσο της γεωργίας όσο και της ουκρανίας, η πολιτικο-στρατιωτική επιρροή και παρουσία της Ουάσιγκτον δεν απομακρύνθηκε καθόλου απ’ τα ρωσικά σύνορα. Μάλλον εδραιώθηκε. Με την ευκολία του να κρύβεται πίσω απ’ τα τοπικά καθεστώτα.

Το “άλμα” από την αμυντική στάση στην διερεύνηση των επιθετικών του δυνατοτήτων το έκανε ο ρωσικός ιμπεριαλισμός σχετικά πρόσφατα, τον Σεπτέμβρη του 2015 – και μάλιστα αρκετά μακρυά απ’ τα σύνορά του. Οπωσδήποτε η στρατιωτική εμφάνιση στο πλευρό του Άσαντ έγινε με όλους τους τύπους: πρόσκληση απ’ την επίσημη κυβέρνηση. Σωστά καμωμένο…

Το φθινόπωρο του 2015 και τα όσα ακολούθησαν ως τώρα στο συριακό πεδίο μάχης δεν παύουν, ωστόσο, να δίνουν μορφή σε μια «αλλαγή παραδείγματος» στο μέχρι που είναι διατεθειμένη πλέον να φτάσει η Μόσχα όταν κρίνει ότι η Ουάσιγκτον αμφισβητεί τα συμφέροντά της. Απ’ το φθινόπωρο του ’15 και μετά είναι σαφές ότι η Μόσχα θεωρεί πως έχει το potential να μην περιορίζεται στο να διαφυλάξει τα τυπικά της σύνορα· αλλά να φροντίζει τα ευρύτερα όρια της επιρροής της σε διάφορες «ευαίσθητες ζώνες» του πλανήτη.

Πίσω στη Μαύρη Θάλασσα: παρότι η Μόσχα κατάφερε ως τώρα σε ικανό βαθμό να εξουδετερώσει την άμεση επίδραση του ουκρανικού καθεστώτος στις «δουλειές» της, αυτό το καθεστώς παραμένει εκεί. Σε συνθήκες και συσχετισμούς πιο ζόρικους.

Το 2014, για παράδειγμα, ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας μπορούσε να ξεκινάει απ’ την Σεβαστούπολη και να περνάει τα Δαρδανέλια προς τα θερμά νερά αθώα–αθώα «για να παίρνει αέρα». Το 2019 αυτή η γραμμή θαλάσσιας στρατιωτικής κίνησης είναι ζωτικής σημασίας για να κρατάει η Μόσχα τις θέσεις της στην ανατολική Μεσόγειο· σε μια ανατολική Μεσόγειο που έχει ανακηρυχτεί επίσημα σε «πεδίο σπρωξιμάτων» (του 4ου παγκόσμιου). Το 2014 και το 2015 η Μόσχα μπορούσε να «κάνει την δουλειά» της κρατώντας απλά την στρατιωτική της έδραση στην Κριμαία· το 2018 και το 2019 την χρησιμοποιεί εναντίον του άξονα. Το 2014 και το 2015 δεν είχε ούτε αεροπορική βάση στη συρία ούτε αντιαεροπορικά συστήματα στην (τότε) μικρή ναυτική βάση της στην Tartus. Το 2018 και το 2019 έχει και παραέχει, η βάση στην Tartus έχει μεγαλώσει· και η θαλάσσια αρτηρία στήριξης του ρωσικού στρατού στη συρία είναι στο στόχαστρο. Το 2014 δεν είχε η Μόσχα θέμα “τριβών” με τον ιμπεριαλισμό του φασιστικού, απαρτχάιντ καθεστώτος του Τελ Αβίβ. Το 2018 απέκτησε – και φρόντισε “να μην ξανασυμβεί”, φορτώνοντας ακόμα περισσότερα όπλα (S-300), με όλα τα απαραίτητα.

Δεν είναι καθόλου πρωτότυπο: όλα ξεκινάνε σαν “εύκολα και γρήγορα”· και μετά, συνέχεια, από κάποια ανομολόγητη αιτία, όλο και συγκεντρώνονται εκρηκτικά υλικά…

Αυτό που η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και το Ριάντ (μαζί με την Άγκυρα και την Ντόχα που, εν τω μεταξύ, έκαναν στροφή…) ξεκίνησαν το 2011 σαν «περίπατο» (της «νέας μέσης Ανατολής») στο συρο-ιρακινό πεδίο μάχης (το project isis) εξελίχθηκε το 2015 σε ελάχιστα συγκεκαλυμένο παγκόσμιο πόλεμο στην ξηρά της «γόνιμης ημισελήνου». Το είπε ο Lavrov, ισχύει. Κι αυτός ο πόλεμος, με τη σειρά του, μεταγγίζεται αργά (;) και σταθερά στο νερό, στην ανατολική Μεσόγειο, στην Ερυθρά Θάλασσα, στον Περσικό κόλπο. Απλώνεται υποχρεωτικά όμως και βορειότερα: στο Αιγαίο, στη Μαύρη Θάλασσα, στην Αζοφική…

Γι’ αυτούς τους λόγους (σε συνδυασμό, φυσικά, με την συμμαχική σχέση Μόσχας – Άγκυρας – Τεχεράνης: μπλοκ της Αστάνα) η Ουάσιγκτον είναι τώρα πολύ περισσότερο «ερεθισμένη» σε σχέση με το 2014 (και το ελλαδιστάν προσφέρει απλόχερα υπηρεσίες σ’ αυτόν τον «ερεθισμό» ελπίζοντας σε κάποια ανταλλάγματα. Αν λέγαμε “βοηθός μαλάκα” θα θεωρούμασταν σεξιστές και αυνανοφοβικοί. Οπότε δεν το λέμε…).

Είτε το καθεστώς του Κιέβου κινείται απ’ τις δικές του αναγκαιότητες επιβίωσης είτε απλά είναι πάντα ο ίδιος γεωπολιτικός προβοκάτορας, η Ουάσιγκτον (κι αν όχι το ψόφιο κουνάβι κάποιοι άλλοι αντ’ αυτού…) θα κοιτάξει να αξιοποιήσει επιθετικότερα και πιο ανοικτά (σε σχέση με πριν λίγα χρόνια) τις ευκαιρίες που θα τις δοθούν (ή θα δημιουργήσει) – εναντίον της Μόσχας.

Το ουκρανικό «χαλικάκι στο παπούτσι» του Πούτιν μοιάζει τώρα – εν δυνάμει – πολύ ενοχλητικότερο από κάτι που θα αντιμετωπιζόταν πάντα με παρακάμψεις (όπως με τον turkstream)… Μία παράκαμψη, δεύτερη παράκαμψη, τρίτη… Ο καιρός περνάει…

Εκτός αν υπάρχει και κάποια άλλη πραγματικότητα στην υπόθεση αυτή, που δεν έχει φανεί ακόμα…

Η ιστορία κινείται σε κάθε περίπτωση – και θα δείξει ακόμα πιο καθαρά τα καπιταλιστικά της δόντια…

(φωτογραφία: Μέσα σε όλα αυτά κάποιοι πουλάνε παραμύθια με λίγους δράκους αλλά περισσότερα λεφτά. Τρυπάνε, τρυπάνε, τρυπάνε, ψάχνοντας ένα χθόνιο eldorado, παριστάνοντας πως αγνοούν ότι το ίδιο γίνεται παγκόσμια, έτσι ώστε πολύ γρήγορα οι προσδοκίες τους να βουλιάξουν σε μια κλασσική «κρίση υπερπροσφοράς». Που θα λυθεί με κανόνια, τα οποία ήδη σβουρίζουν ένα γύρο, επειδή πρέπει να λυθούν κι άλλοι, εξίσου σοβαροί λογαριασμοί.

Μωραίνει ο Κύριος ον βούλεται απωλέσαι; Ή, μήπως (σε διασκευή) γίνομαι μάγκας σκάβοντας το λάκκο σας;

Για το κεφάλαιο και τ’ αφεντικά αυτά είναι λυμένα: είτε εδώ είτε εκεί πάντα βγαίνουν (ζωντανοί). Αλλοίμονο σε όσους και όσες νομίζουν ότι επειδή πληρώνουν εισιτήριο πειθαρχίας θα τύχουν ειδικής μεταχείρισης.

Αλλοίμονο…)

Γρήγορα αντανακλαστικά

Τρίτη 27 Νοέμβρη. Κάνω την δήλωση εκ μέρους των ηνωμένων πολιτειών, του βασιλείου της ολλανδίας, της πολωνίας, της σουηδίας και του ενωμένου βασιλείου. Είμαστε ενωμένοι στην αντίθεσή μας στη ρωσική επίθεση. Υποτηρίζουμε σθεναρά την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της ουκρανίας μέσα στα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά της συμπεριλαμβανομένων και των χωρικών υδάτων της. Εκφράζουμε την βαθιά μας ανησυχία για το περιστατικό που αντιπροσωπεύει μια επικίνδυνη κλιμάκωση και παραβίαση της διεθνούς νομοθεσίας.

Αυτά είπε χθες αργά το απόγευμα η ύαινα / πρέσβειρα των ηπα στον οηε Nikki Haley. Μεγάλη ταχύτητα εκ μέρους της Ουάσιγκτον στο να συγκροτήσει «μπλοκ». Κι ίσως απ’ την βιασύνη της η κυρα Nikki ξέχασε να συμπεριλάβει τον πολυτιμότερο σύμμαχό της: το βασίλειο της σαουδικής αραβίας. Για χάρη του οποίου τουμπεκί ψιλοκομμένο…

Κατά τα υπόλοιπα η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της λένε, απλά, το γνωστό (κατά την γνώμη τους): ότι η χερσόνησος της Κριμαίας ανήκει στο Κίεβο. Αλλά αυτά είναι λόγια που δεν έχουν μεγάλη σημασία. Oύτε στην Κριμαία ούτε στην βορειοανατολική συρία, ούτε στα υψώματα του Γκολάν μετράνε: είναι καιρός τώρα που στον διακρατικό, ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό η «νομιμότητα» βρίσκεται στην κάνη – με την ευρεία έννοια.

Έχουν σχέση η Αζοφική και η Μαύρη Θάλασσα με την συρία, τον λίβανο, την ανατολική Μεσόγειο, το ισραήλ και την σαουδική αραβία, την βαλτική και την πολωνία; Ναι!

(Αν ένα κράτος, οποιοδήποτε κράτος, έχει συνοριακά προβλήματα με γείτονα – όχι ασυνήθιστο – αυτό που είναι αναμενόμενο είναι να μετακινήσει στρατό στα επίμαχα σημεία. Όχι να κηρύξει στρατιωτικό νόμο!

Ωστόσο αυτό ήταν που έκανε ο Poroshenko, στο Κίεβο. Πήρε και την έγκριση της βουλής – με ισχύ ενός μηνός και για 10 απ’ τις 27 περιοχές του κράτους, στα ανατολικά. «Και βλέπουμε». Ξεκούδουνη κίνηση σε κάθε περίπτωση ως προς την «αφορμή» που επιστρατεύτηκε, οπότε οι ουκρανοί και όχι μόνο θα πρέπει να βρουν την αιτία. Ούτε καν στη διάρκεια του πολέμου στο Donbass το ’14 και το ’15 το φασιστικό Κίεβο δεν πήρε τέτοια απόφαση…

Με εκλογές στην ουκρανία εν όψει τον ερχόμενο Μάρτη η Μόσχα υποστηρίζει ότι ο Poroshenko θέλει είτε να ενισχύσει την παραπαίουσα υποψηφιότητά του είτε να αναβάλει τις εκλογές. Λογικό ακούγεται, αλλά όχι υποχρεωτικά η μόνη εκδοχή. Η ασταμάτητη μηχανή έχει κάποιες διαφορετικές σκέψεις, αλλά δεν βιάζεται. Θα περιμένει).

(φωτογραφία: Κατά την Μόσχα, σύμφωνα με τον χάρτη, οι ουκρανικές άκατοι έπλεαν μέσα στα χωρικά ύδατα της Κριμαίας, δηλαδή της ρωσίας. Οπότε να η ερώτηση χωρίς αποδέκτη: δηλαδή όλα τα υπόλοιπα στην περιοχή είναι ο.κ., ε;

Όχι, καθόλου δεν είναι. Αν η Μόσχα έχει ένα ουσιαστικό πλεονέκτημα, αυτό δεν είναι η γέφυρα που ενώνει ρωσία και Κριμαία, την οποία οι φασίστες του Κιέβου θα ήθελαν να ανατινάξουν. Αλλά η συμμαχία της με την Άγκυρα και η εξαιρετικά πιθανή «ουδετερότητα» της Σόφιας, σε ότι αφορά τους συσχετισμούς στη Μαύρη Θάλασσα….)

Στο πλάι γενναίοι!

Τρίτη 27 Νοέμβρη. Η βαριά χρεωμένη αμερικανική general motors ανακοίνωσε χτες ένα «πρόγραμμα εξυγίανσης»: απολύσεις 14.700 εργαζομένων πλήρους και μερικής απασχόλησης (μεταξύ των οποίων και ένα ικανό ποσοστό των στελεχών διοίκησης) και κλείσιμο εφτά εργοστασίων (τα τέσσερα σίγουρα στις ηπα, ένα στον καναδά, και τα άλλα δύο δεν ανακοινώθηκαν). Οι μετοχές της g.m. πήραν ανάσα, τα συνδικάτα όχι. Θύμωσαν, έχουν δίκιο, αλλά επειδή αγνοούμε την αμερικανική «συνδικαλιστική κουλτούρα» δεν θα στοιχηματίσουμε από τώρα σε δυναμικές αντιδράσεις.

Πέρα απ’ την διάσταση του εργατικού ανταγωνισμού, υπάρχει ένα ενδιαφέρον και στο εξής: το ψόφιο κουνάβι ανέμισε πολλές φορές και συνεχίζει να ανεμίζει την ρομφαία της προστασίας της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Τι έχει, λοιπόν, η έρμη η general motors και ψοφολογάει;

Μια αναζήτηση των στατιστικών πωλήσεων αυτοκινήτων στην αμερικανική αγορά για τους 13 μήνες απ’ τον Οκτώβρη του 2017 ως και τον Οκτώβρη του 2018 δείχνει ότι η g.m. δεν είναι καν στην 20άδα. Συνεπώς το πρόβλημα είναι του συγκεκριμένου μαγαζιού… Τότε γιατί βρυχάται το ψόφιο κουνάβι;

Έχει ενδιαφέρον το ζήτημα επειδή αφορά τον ψοφιοκουναβικό πόλεμο κατά των ευρωπαϊκών (και ειδικά των γερμανικών) αυτοκινητοβιομηχανιών. Στις πρώτη δεκάδα πωλήσεων σ’ αυτό το διάστημα πρώτη είναι η (αμερικανική) ford. Δεύτερη είναι η (ιαπωνική) toyota. Όμως 6 στις 10 επιχειρήσεις της δεκάδας είναι ασιατικές (toyota 2η, honda 4η, nissan 5η, subaru 7η, hyundai 8η, kia 10η) ενώ οι γερμανικές είναι χαμηλά (mercedes 13η, volkswagen 14η, bmw 15η) και μάλιστα με αισθητά μικρό ποσοστό πωλήσεων σε σχέση με την ford ή την toyota.

Συνεπώς το «πρόβλημα» για το οποίο το ψόφιο κουνάβι απειλεί να οχυρώσει την αμερικανική αγορά, το πρόβλημα δηλαδή της εκτεταμένης ευρωπαϊκής διείσδυσης, είναι ανύπαρκτο. (Δεν ισχύει αυτό ειδικά για τα «υβριδικά»: εκεί τα μοντέλα της bmw είναι πρώτα, και ακολουθεί η honda, η fiat-chrysler και τέταρτη η ford). Γιατί, λοιπόν, έχει ξελαρυγγιαστεί;

Αν αναζητήσει κανείς στοιχεία για την κατανομή (μεταξύ εταιρειών) της παγκόσμιας αγοράς θα καταλάβει. Εκεί, λοιπόν, το 2017 πρώτη σε πωλήσεις ήταν η (ιαπωνική) toyota· δεύτερη η (γερμανική) volkswagen· τρίτη η (αμερικανική) ford) αλλά με πτωτική τάση· τέταρτη και πέμπτη (με εναλλασσόμενες θέσεις) η (ιαπωνική) honda και η (γαλλο-ιαπωνική) nissan· έκτη η (νοτιοκορεατική) hyundai· έβδομη η (αμερικανική) chevrolet· όγδοη η (νοτιοκορεατική, με υψηλή μετοχική συμμετοχή της hyundai) kia· ένατη η (γερμανική) mercedes· και δέκατη η (γαλλική) renault, με πτωτική τάση.

Είναι φανερό ότι το μεγάλο πρόβλημα η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία δεν το έχει τόσο στο εσωτερικό της όσο διεθνώς! Και τότε γιατί το ψόφιο κουνάβι απειλεί να οχυρώσει την «εσωτερική αγορά» του; Δεν είναι αυτοκτονικό αυτό, αφού και άλλοι μπορεί να απαντήσουν με αντίποινα;

Είναι – αλλά μοιάζει σαν κίνηση απελπισίας: μήπως αναγκαστούν κατ’ αρχήν οι ευρωπαίοι κατασκευαστές σε έναν «γενικό συμβιβασμό» με την Ουάσιγκτον, ώστε η τελευταία να ελπίζει ότι θα ανακτήσει κομμάτια όχι της δικής της αλλά της διεθνούς αγοράς. Και μετά θα έρθει η σειρά της σύγκρουσης με τους ασιάτες κατασκευαστές.

Θα πετύχει το ψόφιο κουνάβι; Η εκτίμησή μας είναι πως όχι. Στον δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα των αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων πρώτη παγκόσμια σε πωλήσεις είναι μια (άγνωστη σ’ εμάς) κινεζική εταιρεία, η byd. Η (γενικά προβληματική) tesla είναι δεύτερη. Η μεγαλύτερη αγορά αυτή τη στιγμή (και για το μέλλον) είναι η κινεζική. Ενώ τα κινεζικά αφεντικά έχουν άμεση πρόσβαση και στις πρώτες ύλες (σπάνιες γαίες).

Σε κάθε περίπτωση η μετάβαση στην πλήρη ηλεκτροκίνηση θα φέρει μεγάλες ανακατάξεις – οι γερμανικές εταιρείες παρά τα αντίθετα θρυλούμενα δεν είναι καθόλου πίσω. Αν αμερικανικό μαγαζί με “αέρα” είναι μόνο ένα αυτή την στιγμή, η tesla, ο εμπορικός πόλεμος του ψόφιου κουναβιού είναι, απλά, στην κόψη του ξυραφιού.

Απ’ αυτήν και μόνο αυτήν την άποψη, η περίπτωση της general motors μπορεί να μην είναι εξαίρεση…

Αζοφική δεν σημαίνει “χωρίς ζόφο”…

Δευτέρα 26 Νοέμβρη. Πριν κάτι παραπάνω από 2 μήνες (στις 17 Σεπτέμβρη 2018), κάτω απ’ τον τίτλο Ύαινες με άρβυλα γράφαμε για ένα «ανερχόμενο» πεδίο σύγκρουσης, πάντα με βάση τα δεδομένα του 4ου παγκόσμιου. Την θάλασσα της Αζοφικής. Δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να το ξαναδιαβάσετε – με τον καιρό πολλά ξεχνιούνται. Για τις τωρινές ανάγκες αναπαράγουμε ένα απόσπασμα:

… Ένα μέρος που μπορεί καλέσει τις ελληνικές εθνικές ύαινες το καθήκον (δηλαδή το συμφέρον) λέγεται Αζοφική θάλασσα. Δεν έχετε ακούσει γι’ αυτήν, συγκρατείστε όμως το όνομα. Θα την ακούσετε, αργά ή γρήγορα… Είναι ο βόρειος κόλπος της Μαύρης Θάλασσας, ανάμεσα στη χερσόνησο της Κριμαίας (ρωσική πλέον), τα νοτιοανατολικά παράλια της ουκρανίας και τα δυτικά παράλια της ρωσίας.

Εκεί βρίσκεται ένα απ’ τα σημεία που η Ουάσιγκτον, μέσω του Κιέβου, προσπαθεί να στριμώξει τη Μόσχα. Η Αζοφική θάλασσα, στη βάση μιας συμφωνίας του 2003, είναι κοινή για Κίεβο και Μόσχα· ωστόσο δεν έχουν καθοριστεί σύνορα. Και το Κίεβο, απ’ την στιγμή που η Κριμαία επέστρεψε στη Μόσχα, για το μόνο πράγμα που είναι διατεθειμένο είναι οι προβοκάτσιες. (Τις οποίες έχει ξεκινήσει απ’ την περασμένη άνοιξη…)

Η Ουάσιγκτον, εννοείται, βρίσκεται στο πλευρό του Κιέβου. Όχι στα λόγια. Πρόκειται να στείλει (αν δεν έχει ξεκινήσει ήδη) διαφόρων ειδών όπλα (πυραύλους κλπ) για να τα παρκάρει στις ακτές ή κοντά σ’ αυτές σημαδεύοντας τα ρωσικά πλοία. Επιπλέον προσπαθεί να φτιάξει κατάσταση ώστε νατοϊκό ναυτικό (ελληνικές ύαινες: το καθήκον θα σας καλέσει!!!) να «εξασφαλίσει την ελευθερία ναυσιπλοΐας στα Στενά του Κέρτς»… Θυμίζει τίποτα αυτή η ιερή αποστολή της «προστασίας της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας»;…

Απ’ τα μέσα Σεπτέμβρη έχουν αρχίσει να “πυκνώνουν” τα “μικροεπεισόδια” μεταξύ Κιέβου και Μόσχας στην Αζοφική. Ως τώρα είχαν συνήθως την μορφή “δεσίματος” ρωσικών πλοίων (πρώτα ένα αλιευτικό και μετά ένα δεξεμανόπλοιο) απ’ την ουκρανική ακτοφυλακή – και ρωσικές καταγγελίες…

Χτες η ιστορία άρχισε να χοντραίνει. Η φασιστοκυβέρνηση του Κιέβου κατήγγειλε ότι η ρωσική ακτοφυλακή διεμβόλισε ένα ουκρανικό ρυμουλκό, στην Αζοφική· ήταν μαζί με δύο πολεμικές ακάτους που κατευθύνονταν προς την Μαριούπολη (απ’ την Οδυσσό), και πλησίαζαν τα στενά. Η Μόσχα, απ’ την μεριά της κατήγγειλε ότι τα ουκρανικά πλοία μπήκαν σε ρωσικά χωρικά ύδατα και δεν ακολούθησαν τις οδηγίες των ρώσων συνοριοφυλάκων· ενώ προχώρησαν για να περάσουν κάτω απ’ τη γέφυρα παρότι δεν είχαν πάρει την σχετική άδεια, σε μια προβοκατόρικη κίνηση… καθώς το Κίεβο προσπαθεί να δημιουργήσει συνθήκες έντασης στην περιοχή.

Αλλά η Μόσχα προχώρησε περισσότερο. Έκλεισε τη ναυσιπλοΐα στα στενά του Kerch, παρκάροντας ένα δεξαμενόπλοιο κάτω απ’ το άνοιγμα της γέφυρας που συνδέει την Κριμαία με την motherland ρωσία. Σήκωσε και δύο Su-25 μαζί με επιθετικά ελικόπτερα, να κάνουν περιπολίες χαμηλά πάνω απ’ τα στενά… Το Κίεβο, στη συνέχεια, κατήγγειλε ότι η Μόσχα παραβιάζει την σύμβαση του οηε για την ελεύθερη ναυσιπλοΐα…

Το περιστατικό μπορεί να λήξει τις επόμενες ώρες ή μέρες, αλλά. Η μεν Μόσχα ανήγγειλε πρακτικά το ότι «εδώ, στην Αζοφική, κουμάντο κάνω εγώ» και ότι «αυτά – τις αμφισβητήσεις – πρέπει να τα σκοτώνεις μικρά, γιατί άμα μεγαλώσουν…» – πράγμα καθόλου παράξενο δεδομένου του τι είναι το ουκρανικό καθεστώς. Είναι πλέον καθαρό ότι η Μόσχα θεωρεί αυτή τη λωρίδα θάλασσας πάνω απ’ την οποία περνάει η γέφυρα ρωσίας – Κριμαίας ρωσικά χωρικά ύδατα· και μ’ αυτόν τον τρόπο κλείνει τα στενά του Kerch χωρίς να αμφισβητεί ανοικτά τα ουκρανικά χωρικά ύδατα μέσα στην θάλασσα της Αζοφικής. “Απλά” τα ουκρανικά πλεούμενα θα πρέπει να ζητούν άδεια για να μπαίνουν και να βγαίνουν… “Απλά”… (Εκτός αν το Κίεβο λογικευτεί και αποφασίσει να ανταλλάξει μια συμφωνία ελεύθερης διέλευσης με την αναγνώριση ότι η Κριμαία είναι ρωσική…)

Απ’ την μεριά του το Κίεβο «έθεσε» τις βασικές προδιαγραφές του επιχειρήματος που θα δικαιολογούσε διεθνή (δηλαδή αμερικανική…) «βοήθεια για την προστασία της ελευθερίας ναυσιπλοΐας»…

Είναι σε μικρή κλίμακα εκείνο που συμβαίνει στη νότια θάλασσα της κίνας…

(φωτογραφία: Φτιάξαμε κοτζάμ γέφυρα, τόσων χιλιομέτρων, για να την έχετε για πατσαβούρι; Πάρτε ένα τάνκερ για “πόρτα”…)

Turkstream – σαν γκάζι

Δευτέρα 26 Νοέμβρη. Putin και Erdogan πανηγύρισαν παραπάνω απ’ το συνηθισμένο την αποπεράτωση του υποθαλάσσιου τμήματος του turkstream πριν λίγες μέρες. Προφανώς επειδή δεν πρόκειται, απλά, για μια «επιχειρηματική συμφωνία». Υπάρχει ένα κατασκευαστικό κατόρθωμα (το βάθος του Εύξεινου σε διάφορα σημεία της απόθεσης των γκαζοσωλήνων είναι πάνω από 2 χιλιόμετρα), και είναι πρώτη φορά που σωλήνες διαμέτρου 32 ιντσών κατεβαίνουν σε τέτοιο βάθος (και πίεση). Με μήκος 930 χιλιόμετρα αυτό το υποθαλάσσιο κομμάτι κατασκευάστηκε σε λιγότερο από 2 χρόνια, και το χερσαίο θα τελειώσει τους επόμενους μήνες. Έτσι ώστε μέχρι τα τέλη του 2019 ο turkstream θα παροχευτεύει γκάζι στη δυτική τουρκία· και θα περιμένει τους επόμενους, βαλκάνιους πελάτες. Την ίδια ώρα που ο θρυλικός TAP (trans adriatic pipeline, με αέριο απ’ το αζερμπαϊστάν), που (θα) περνάει και απ’ το βόρειο ελλαδιστάν, με χωρητικότητα το 1/3 του turkstream, έχει φάει ήδη 4 χρόνια work in progress, και θα χρειαστεί τουλάχιστον άλλα 2 μέχρι να φτάσει στην ιταλία – μεταφέροντας (με το καλό!) αέριο αισθητά ακριβότερο απ’ το ρωσικό…

Ο turkstream κέρδισε λοιπόν τον «αγώνα δρόμου» απέναντι στον tap (σε ότι αφορά τα βαλκάνια) και, φυσικά, δεν κουβεντιάζουμε για «μελλοντικούς» σωλήνες, όνειρα, κλπ, για το ανατολικομεσογειακό γκάζι. Με άλλα λόγια ο turkstream είναι, πια, πραγματικός γκαζοσωλήνας· όχι σωληνωτή φαντασίωση. Και – παρά τους ελληνικούς καϋμούς – η πορεία του προς τα βαλκάνια και την κεντρική ευρώπη θα γίνει (όταν εξασφαλιστούν τα ευρωπαϊκά ο.κ.) από βουλγαρία μεριά· όπως είναι λογικό… Η Σόφια θέλει, και θα πιέσει γι’ αυτό. Η μόνη περίπτωση διέλευσης ενός κλάδου απ’ το βόρειο ελλαδιστάν είναι αν ενδιαφερθεί, σαν πελάτης, η Ρώμη. Πράγμα που απ’ την άλλη θα ρίξει ακόμα πιο πίσω τον tap.