Δευτέρα 13 Φλεβάρη>> Η εφαρμογή ChatGPT απέκτησε 100.000.000 (100 εκατομύρια) ενεργούς χρήστες μέσα σε μόλις δυο μήνες απ’ την εμφάνισή της: πρόκειται για παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας «διείσδυσης» μιας τεχνολογικής εφαρμογής στη ζωή των αιχμαλώτων. Θεωρήθηκε κάτι ανάμεσα σε «αξιοπερίεργο» και «παιχνίδι»: ένας ηλεκτρονικός «συνομιλητής» που απαντάει πειστικά σε οποιαδήποτε ερώτηση. Προς το παρόν γραπτά∙ τι θα γίνει όταν η «μηχανική μάθηση» (machine learning) αποκτήσει ζεστή φωνή; Ένας ακόμα μεγαλύτερος πυρετός γι’ αυτήν τη «νοημοσύνη»∙ και, όπως έχουμε δείξει άλλού («η μηχανοποίηση της σκέψης», τετράδιο για την εργατική αυτονομία νο 4) μια ακόμα εντονότερη υποθερμία (έως χειμέρια νάρκη, χωρίς προβλεπόμενη άνοιξη) του ζωντανού σκέπτεσθαι.
Πώς έγινε το ότι τόσα εκατομμύρια (υποθέτουμε μελλοντικά ακόμα περισσότερα) υιοθέτησαν χωρίς απορίες κι ερωτήσεις κάτι που αγνοούν τι είναι και πως «δουλεύει»; Στο σύντομα ερχόμενο cyborg νο 26 υπάρχουν εξηγήσεις για το δεύτερο – για τους ελάχιστους που ενδιαφέρονται να ξέρουν. Αλλά ο υπερυπολογιστής που βρίσκεται πίσω απ’ την ChatGPT δεν είναι ο αγαπημένος άγνωστος δάσκαλος ή φίλος∙ ούτε η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας που μοιράζει τις σελίδες της on demand. Είναι, μάλλον, η υλική λειτουργική μορφή ενός εφιάλτη.
Σύμφωνα με την εταιρεία που έσπρωξε και αξιοποιεί την ChatGPT (λέγεται OpenAI, έχει στην ιδιοκτησία της τον 5ο σε ισχύ υπερυπολογιστή στον κόσμο, και ο βασικότερος μέτοχός της είναι η microsoft…) η «προίκα» της εφαρμογής ήταν 300 δισεκατομύρια λέξεις που είχαν τρυγηθεί απ’ το internet: βιβλία, άρθρα, sites και posts. Σ’ αυτόν τον (κατεργασμένο μέσω σύνθετων αλγορίθμων) λεκτικό όγκο περιλαμβάνονται και τα προσωπικά δεδομένα όλων των κοινών θνητών που επιλέχτηκαν εν αγνοία τους ως «πηγή συσσώρευσης data / εκπαίδευσης» στην πρώτη φάση.
Απ’ την στιγμή της εμφάνισης της ChatGPT ο υπερυπολογιστής και οι σύνθετοι αλγόριθμοι τροφοδοτούνται … απ’ τους πελάτες τους («χρήστες» σύμφωνα με την αργκώ). Η OpenAI έχει γνωστοποιήσει ότι κάθε «επαφή» με την εφαρμογή σημαίνει αποθήκευση της IP του «χρήστη», το είδος και τις ρυθμίσεις του browser που χρησιμοποιεί, τα δεδομένα της «σχέσης» του με το site, τα metadata των περιεχομένων που τον/την ενδιαφέρουν, τις ενέργειες που κάνει, τις γενικότερες ενέργειες αναζήτησης στο διαδίκτυο, και τα στοιχεία των site που επισκέπτεται. Επιπλέον η OpenAI ξεκαθαρίζει πως όλα αυτά τα προσωπικά δεδομένα τους θα τα μοιράζεται με απροσδιόριστα «τρίτα μέρη», χωρίς καμία ενημέρωση ή ερώτηση ή έγκριση.
Με δυο λόγια ενώ οι ζωντανοί «χρήστες» αδιαφορούν για το τι κάνουν και με ποιόν και απλά απολαμβάνουν ένα ακόμα τεχνολογικό θαύμα πιστεύοντας στην «ουδετερότητα της τεχνολογίας», η μηχανή (και οι ιδιοκτήτες της) «μαθαίνουν» (δηλαδή: καταγράφουν και επεξεργάζονται) πολύ γρήγορα πλευρές της «ταυτότητας» καθενός χωριστά απ’ τα εκατομύρια των χρηστών. Μαθαίνουν με ποιον / ποια έχουν να κάνουν! Κι αυτό είναι μόνο η αρχή: τα «προσωπικά δεδομένα» ρέουν αστάματητα (και «αόρατα») σαν κοινωνική πρώτη ύλη μεταξύ διαφορετικών εταιρειών αυτής της μιας χούφτας τεχνολογικών υπερομίλων με τα γνωστά ονόματα. Στα συμφέροντά τους είναι σίγουρο πια ότι δεν περιλαμβάνεται η διανοητική καλλιέργεια των αιχμαλώτων πληθυσμών…
Πριν όχι πολύ καιρό γινόταν λόγος περί «γνωσιακού καπιταλισμού»… Στην εποχή της μηχανικής μάθησης που τόσο χαρούμενα και με απεριόριστη εθελοτυφλία γίνεται κοινοτοπία, ό,τι απομείνει σα «ζωντανό» θα ξεπέσει σε απλό και διαρκή «τροφοδότη» της μηχανής. Απ’ αυτή τη θέση, την θέση του χειριστή / τροφοδότη, μαζί με την οργανωμένη άγνοια (και την λογοκρισία…) θα θριαμβεύσει η μεταφυσική πίστη στην παντοδυναμία της μηχανής (: νεκρό κεφάλαιο) – άρα του καπιταλισμού συνολικά…