Η δουλειά μετά (την τρομοκρατία) 8

Τετάρτη 16 Σεπτέμβρη. Η δικτύωση σαν μορφή της «φυσικής» αποστασιοποίησης διαδοχικών κρίκων μιας παραγωγικής (ή και καταναλωτικής) διαδικασίας δεν είναι καινούργια εν έτει 2020. Πολλές δουλειές που γίνονταν ως τώρα στο «γραφείο» είναι ουσιαστικά «τηλέ-». Η μετατόπιση ενός λογιστή, ενός προγραμματιστή ή ενός ελεγκτή πληροφορικών συστημάτων απ’ το «γραφείο στο σπίτι» δεν αποτελεί γενέθλια στιγμή της «τηλε-εργασίας». Αλλά μιας δόλιας χωροτακτικής αποκέντρωσης / απομόνωσης.

Στο βαθμό που τα αφεντικά θα έχουν τον έλεγχο της «παραγωγικότητας της εργασίας» μέσω δικτύωσης (άρα τον έλεγχο των χρόνων και της έντασης), τα οφέλη τους απ’ αυτήν την μετατόπιση είναι αξιοσημείωτα. Πρώτ’ απ’ όλα αυτό που ήδη λένε: η δραστική μείωση των εξόδων τους για συντήρηση των «γραφείων». Ύστερα η δυνατότητά τους να εκτρέψουν τις μισθωτές σχέσεις σε εργολαβικές, με ό,τι κάτι τέτοιο σημαίνει για τις δεσμεύσεις τους. Ακόμα και το ιδεολογικό όφελος δεν είναι αμελητέο: αν οι εργαζόμενοι δηλώνουν ευχαριστημένοι που το μωρό τους μπουσουλάει κάτω απ’ το pc τους, οι εργοδότες μπορούν να είναι δυο και τρεις φορές ευχαριστημένοι. Ο χρόνος «ενασχόλησης με τα οικιακά», όσο διάσπαρτος κι αν είναι, θα αφαιρείται εύκολα απ’ τον χρόνο «ενασχόλησης με τη δουλειά», που θα μετριέται με το λεπτό, με το δευτερόλεπτο, με τα κλικ, και οτιδήποτε τέλος πάντων. Καινούργιες νόρμες «αποδοτικότητας» θα εφευρεθούν (εφευρίσκονται ήδη).

Απ’ τα τέλη του 2010, δηλαδή σχεδόν εδώ και μια 10ετία, με το «πλάνο 30/900» η εργατική αυτονομία υπέδειξε την σημασία του μισθού και του χρόνου εργασίας για την ανασύνθεση της εργατικής υποκειμενικότητας· και του ανταγωνισμού της. Κοιτώντας τα εργοδοτικά οφέλη της δουλειάς στο σπίτι μέσω δικτύωσης και τον τρόπο που μπορεί αυτή η φάκα να κρυφτεί πίσω απ’ το μικρό κομμάτι τυρί στο κέντρο της, θα λέγαμε ότι ενώ (για παράδειγμα) η μείωση του χρόνου μετακίνησης προς- και από- την δουλειά φαίνεται θετική, υποκαθιστά (και υποσκάπτει) την απαίτηση για δραστική μείωση του χρόνου εργασίας· ένα ζήτημα κρίσιμο για την καθημερινή ζωή των πάντων. Απ’ την ίδια προσέγγιση, η μετατροπή των μισθωτών σχέσεων σε de facto εργολαβικές υποσκάπτει την απαίτηση ενός βασικού μισθού που θα καλύπτει τις σύγχρονες εργατικές ανάγκες.

Αν αυτά είναι σωστά, γεννιέται το ερώτημα: εντάξει, αλλα τι μπορούμε ή πρέπει να κάνουμε; Εκείνο που δεν μπορούμε και δεν πρέπει να επιδιώκουμε είναι η επιστροφή …. στα μυθικά χρόνια του φορντικού καπιταλισμού! Η μείωση του βασικού εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας και στην ψηφιακή εκδοχή της εξακολουθεί να είναι στρατηγικής σημασίας· χωρίς να αποτελεί ενισχυτικό επιχείρημα αν κάποιος / κάποια στο σπίτι του μεγαλώνει παιδί, σκυλί ή γεράνια! Επιπλέον θα ήταν έξυπνο να μην θεωρείται η δουλειά στο σπίτι επιθυμητή απ’ τους μισθωτούς. Αν πρόκειται τα αφεντικά να γλυτώσουν «πάγια» έξοδα (κι αυτό είναι το σίγουρο) θα πρέπει να πληρώσουν παραπάνω για την μετακόμιση του υπολογιστή εργασίας στο καθιστικό. Όχι με την μορφή bonus (μια ύπουλη διαχείριση) αλλά σαν αύξηση στον μισθό. Όλες οι μορφές άδειας που αφορούν την εξαρτημένη, μισθωτή σχέση θα πρέπει επίσης να μείνουν ακέραιες.

Όμως αυτά ακούγονται σαν ευχολόγια σε μια εποχή σχεδόν εξαφανισμένης εργατικής αυτο-οργάνωσης. Πιστεύει κανείς ότι κάποιο συνδικάτο (ή κάποιο κόμμα) θα προτάξει τα στήθη του; Καλύτερα να προσέξει τον δομικό αναχρονισμό που χαρακτηρίζει αυτές τις πατερναλιστικές δομές, που κάποτε υπήρξαν βασικά στηρίγματα της εξουσίας αλλά είναι εχθρικές προ πολλού απέναντι στα εργατικά συμφέροντα.

Πριν το να κάνουμε αυτό κι αυτό, υπάρχουν οι βασικές προϋποθέσεις για την δράση…

(προσωρινό τέλος)

Οι «συνωμοσιολόγοι»

Τρίτη 15 Σεπτέμβρη. Δεκαεννιά χρόνια μετά οι περισσότεροι (και στα μέρη μας) «πιστεύουν» ότι την 11η Σεπτέμβρη του 2001 κατέρρευσαν δύο ουρανοξύστες στη Ν. Υόρκη επειδή κτυπήθηκαν με επιβατικά αεροπλάνα από τρομοκράτες του Μπιν Λάντεν. Πρόκειται για «πίστη» με ότι μεταφυσικό χωράει: στις 11 Σεπτέμβρη του 2001 κατέρρευσαν 3 και όχι 2 ουρανοξύστες· ο τρίτος δεν κτυπήθηκε από κανένα αεροπλάνο κανενός τζιχαντιστή…

Όποιος τολμούσε τότε (το κάναμε ανοικτά και δημόσια μόλις μετά από 2 εβδομάδες, με συγκεκριμένη πολιτική και όχι αστυνομική ανάλυση, στην «Τρίτη γενιά»…) αλλά και έκτοτε να υποστηρίξει ότι η «11η Σεπτέμβρη του 2001» ήταν inside job, έργο της συνεργασίας κάποιας φράξιας των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών με τις ισραηλινές και τις σαουδαραβικές (ίσως και άλλες) θα χαρακτηριζόταν σαν τόσο ελεεινός ώστε το «συνωμοσιολόγος» που έχει γίνει της μόδας φέτος θα έμοιαζε με φιλοφρόνηση… Οι περισσότεροι πίστεψαν την επίσημη εκδοχή του αμερικανικού κράτους· και «αυτό που είδαν με τα μάτια τους».

Αυτό που είδαν με τα μάτια τους; Χμμμ… Με τα μάτια τους, τα ίδια δικά τους μάτια, είδαν και την κατάρρευση του τρίτου ουρανοξύστη, του «κτιρίου 7» – προβλήθηκε την ώρα που γινόταν… Αλλά το ξέχασαν γρήγορα. Πώς έγινε δυνατό να ξεχάσουν κάτι που είχαν δει με τα μάτια τους και όχι απλά δεν ταίριαζε με την επίσημη εκδοχή αλλά ήταν το «κλειδί» για να πλησιάσουν την (απαγορευμένη) αλήθεια; Πώς έγινε δυνατό οι μεν αισθήσεις τους να τροφοδότησαν τον εγκέφαλό τους με τις απαραίτητες πληροφορίες (η «μυστηριώδης» κατάρρευση του «κτιρίου 7») ο δε εγκέφαλός τους να κατακτηθεί απ’ την εξήγηση του αμερικανικού κράτους και όλων των δυτικών, απ’ τις υποδείξεις όλων των δυτικών καθεστωτικών μήντια, έτσι ώστε να σβήνει τις αισθήσεις;

Μήπως οι αισθήσεις δεν είναι πια αρκετές σαν οδηγός για την αλήθεια; Μήπως το να βλέπεις κάτι με τα μάτια σου είναι ασήμαντο μπροστά στο δημαγωγικό carpet bombing; Μήπως οι μηχανισμοί της «πίστης» είναι παντοδύναμοι ακόμα και σε κοινωνίες που καμαρώνουν ότι είναι «κοσμικές» στην όρασή τους;

Στην εξέλιξη της ιστορίας αποδείχθηκε πως η περιθωριακή «τρίτη γενιά» δεν ήταν μόνη της. Το σημαντικότερο είναι ότι την επίσημη εκδοχή για την κατάρρευση των 3 ουρανοξυστών την αμφισβήτησαν οι τότε «ειδικοί»: μηχανικοί, αρχιτέκτονες, κατασκευαστές ουρανοξυστών, οι ενώσεις τους στις ηπα· αλλά και σε άλλα δυτικά κράτη (σα να λέμε το «αμερικανικό τεε»…) Αλλά τι σημασία είχε αυτό; Κι αυτοί «συνωμοσιολόγοι» (και πιθανόν «φιλοτρομοκράτες») ήταν!!!

Έχουν περάσει 19 χρόνια από τότε. Αυτοί οι «ειδικοί» που βόλεψε τόσο πολύ να χαρακτηριστούν «συνωμοσιολόγοι» δούλεψαν σκληρά και συστηματικά για να βρουν όσες περισσότερες αποδείξεις ήταν δυνατόν: οι 3 πύργοι δεν κατέρρευσαν απ’ τα 2 αεροπλάνα αλλά από οργανωμένη κατεδάφιση – ήταν 110% inside job… Δούλεψαν σκληρά και συστηματικά κόντρα στο ρεύμα, κόντρα στην κυρίαρχη «αλήθεια» που απαιτούσε να είναι η μοναδική, κόντρα στα σαμποτάζ σε βάρος της αξιοπρέπειας και των γνώσεων τους, κόντρα στην υποτίμηση της νοημοσύνης. Δεκαεννιά χρόνια μετά όχι μόνο έκαναν πρόσφατα ένα 3ήμερο συνέδριο («επετειακό») αλλά έχουν καταφέρει με την δουλειά τους να «ανοίξουν τα μάτια» σε ένα ικανό ποσοστό της αμερικανικής κοινωνίας. Και συνεχίζουν ως την οριστική αποκάλυψη της αλήθειας.

Όπως για τότε, την 11η Σεπτέμβρη του 2001, έτσι και τώρα, με τον τσαχπίνη covid, είναι πολλοί εκείνοι που υποστηρίζουν τις κυρίαρχες διαστρεβλώσεις, επειδή είδαν την «αλήθεια» με «τα μάτια τους».

Αλλά τα μάτια τους ήταν κλειστά τότε… Και είναι κλειστά τώρα.

Το παρακάτω σύντομο video περιπαίζει τα καθεστωτικά παραμύθια για την 11η Σεπτέμβρη, δείχνοντας την κατάρρευση του «κτιρίου 7». Το οποίο είναι εκείνο που γκρεμίζεται στο 0.26 λεπτό του video… Γι αυτό το αμερικανικό κράτος υποστήριξε ότι «κατέρρευσε προοδευτικά λόγω πυρκαγιάς»…

Η δουλειά μετά (την τρομοκρατία) 6

Τρίτη 15 Σεπτέμβρη. Η DAK, που συστήνεται σαν «ο τρίτος σε μέγεθος μη κερδοσκοπικός ασφαλιστικός οργανισμός» στη γερμανία, κάνει τακτικά έρευνες στους μισθωτούς του τριτογενή. Είχε την ιδέα, προφανώς προϊόν των κυρίαρχων ερωτήσεων της περιόδου, να βάλει στο ερωτηματολόγιο ερωτήματα σχετικά με την ψηφιοποίηση της εργασίας – στο τέλος του 2019. Ξαναέκανε ανάλογες ερωτήσεις την περασμένη άνοιξη. Συγκεκριμένα, μεταξύ Δεκέμβρη του 2019 και τον Γενάρη του 2020 (προ covid…) ρώτησε 7.054 εργάτες. Μεταξύ Απρίλη και Μάη του 2020 (φουλ covid…) ρώτησε 7.226. 5.854 εργάτες απάντησαν και στις δύο έρευνες. Μερικά απ’ τα ευρήματα αυτών των δειγματοληψιών (που όπως όλες οι παρόμοιες πρέπει να αντιμετωπίζονται όχι σαν η αποκάλυψη της αλήθειας αλλά σαν σοβαρή ένδειξη γι’ αυτήν) στη συνέχεια.

Στο τετράμηνο που μεσολάβησε ανάμεσα στις δύο έρευνες, ο καπιταλιστικός τομέας που προχώρησε περισσότερο στην καθιέρωση της δουλειάς στο σπίτι ήταν οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές – κατά 80% σε σχέση με πριν. Ακολούθησαν διάφορες μεγάλες χημικές / φαρμακοβιομηχανίες (BASF, Bayer, κλπ) καθώς και ο δημόσιος τομέας – κατά 72%. Ύστερα η βιομηχανία των media και της τέχνης / πολιτισμού – 68%. Στην πιο χαμηλή σχετικά μετατόπιση προς την δουλειά στο σπίτι ήταν οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας (29%), φροντίδας υγείας (29%) και εμπορίου (37%).

Πριν την τρομοεκστρατεία περίπου οι μισοί εργοδότες θεωρούσαν την δουλειά στο σπίτι σαν πιθανή επιλογή απ’ την μεριά τους κάποια στιγμή στο μέλλον· αλλά οι υπόλοιποι μισοί εμφανίζονταν ιδιαίτερα αρνητικοί θεωρώντας ότι θα χάσουν την επίβλεψη πάνω στους υπαλλήλους τους. Αλλά χάρη στον covid-19 η δουλειά στο σπίτι υπερδιπλασιάστηκε, αυξανόμενη κατά 116%, είτε σαν μόνιμη κατάσταση είτε σαν τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.

Από υποκειμενική άποψη τώρα, το 41,3% όσων μισθωτών ερωτήθηκαν απάντησε πως θεωρεί ότι η δουλειά στο σπίτι αυξάνει την παραγωγικότητά τους· αλλά μόνο το 18% είπε ότι ήταν ελεύθερο να αποφασίσει το ποιές ώρες θα δουλέψει. Πράγμα που σημαίνει ότι σε πάνω από 4 στις 5 περιπτώσεις το αφεντικό εξακολουθούσε να ελέγχει το ωράριο, ακόμα και από απόσταση. Επιπλέον περισσότεροι απ’ τους μισούς, το 54,2% συγκεκριμένα, θεώρησε ότι η έλλειψη καθαρού διαχωρισμού μεταξύ χρόνου εργασίας και χρόνου εργασίας είναι πρόβλημα. Το 68% θεώρησε θετική συνέπεια την μείωση του χρόνου μετακίνησης από και προς την δουλειά, και λίγο παραπάνω απ’ τους μισούς (το 54%) δήλωσαν ότι θα προτιμούσαν να δουλεύουν απ’ το σπίτι στο μέλλον, ακόμα και χωρίς covid-19.

Αν και το σύνολο των αποτελεσμάτων δεν έδειξε μια διαμορφωμένη οριστικά πλειοψηφική τάση μεταξύ των μισθωτών του τριτογενούς στη γερμανία υπέρ της δουλειάς στο σπίτι, είναι βέβαιο ότι έχοντας την μαυρίλα της κοινωνικής μόλυνσης και των γενικών απαγορεύσεων απ’ την μια μεριά και την πιθανότητα ανεργίας ή «εργασιακής εφεδρείας» απ’ την άλλη, οι μισοί ή και περισότεροι απ’ αυτούς που ρωτήθηκαν αγάπησαν το σπίτι τους ως εργασιακό κελί. Είναι μια καλή μαγιά για την προώθηση αυτού του είδους των εργασιακών σχέσεων: αν συμφωνούν και οι μισθωτοί γιατί να μην τους «κάνουν την χάρη» οι εργοδότες, στο βαθμό που μπορούν να οργανώσουν κατάλληλα τον καταμερισμό εργασίας και να εντατικοποιήσουν τον δικτυακό έλεγχο σπίτι – σπίτι, όχι μόνο τον έλεγχο της δουλειάς αλλά και της καθημερινότητας;

(Αλήθεια: αυτά τα παιδιά που θα μεγαλώνουν παίζοντας με την δουλειά της μαμάς ή/και του μπαμπά, θα φεύγουν ποτέ απ’ το σπίτι; Πώς θα τους φαίνονται οι άλλες δουλειές;)

Η δουλειά μετά (την τρομοκρατία) 7

Τρίτη 15 Σεπτέμβρη. Υποστηρίζουμε λοιπόν, μέσα απ’ αυτή την πρώτη προσέγγιση, ότι η δουλειά στο σπίτι στην ψηφιακή εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης (που αποκαλείται «τηλε-εργασία») δεν είναι βήμα προς μεγαλύτερο εργατικό έλεγχο πάνω στο χρόνο και στην ένταση της εργασίας, ακόμα κι αν αυτό νομίζουν πολλοί. Είναι το αντίθετο: βήμα (βήματα…) προς τον ασφυκτικότερο έλεγχο επί της εργασίας, ακόμα και χωρίς την φυσική παρουσία του αφεντικού, του προϊστάμενου ή των ρουφιάνων τους. Η δουλειά στο σπίτι δεν θα γυρίσει (στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της) στην ένδοξη και περήφανη αρνησικυρία των υφαντριών στην αγγλία πριν την 1η βιομηχανική επανάσταση· θα προχωρήσει μάλλον προς τις δυστοπικές εκφάνσεις της ταινίας sleep dealer…

Μερικές πλευρές αυτού του ασφυκτικότερου ελέγχου παρουσιάσαμε ήδη. Η τροποποίηση της μισθωτής σχέσης επί το εργολαβικότερο· η καλύτερη αξιοποίηση του «δίκιου του πελάτη»· η επέκταση του χρόνου εργασίας με δικαιολογία το «μα ασχολείσαι και με το παιδί»· οι δυνατότητες εντατικοποίησης: αυτά είναι μερικά μάλλον προφανή στοιχεία.

Υπάρχουν όμως κι άλλα. Πώς συγκροτείται η εργατική αντιπαλότητα (προς το αφεντικό κατ’ αρχήν) όταν αυτή η φιγούρα είναι απούσα με την φυσική έννοια και, στη θέση της, υπάρχει ένας «διευθυντικός αλγόριθμος»; Πώς συγκροτείται η εργατική αλληλεγγύη χωρίς την φυσική παρουσία και σχέση, μόνο μεσολαβημένα από μηχανές, και άρα μέσα από ελέγξιμα κανάλια; Πώς είναι εφικτή η μαχητική εργατική οργάνωση, ακόμα και σε συνδικαλιστικό επίπεδο; Μέσω social media;

Ένα απ’ τα πλεονεκτήματα που μνημονεύουν οι μισθωτοί υπέρμαχοι της δουλειάς στο σπίτι, ίσως το πιο συμπαγές και χειροπιαστό, είναι η εξοικονόμηση του χρόνου μετακίνησης από και προς τη δουλειά. Που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι συνολικά 2, 3 ή και περισσότερες ώρες. Αυτό είναι σωστό. Όμως η ασταμάτητη μηχανή θυμάται (και θυμάται καλά!) ότι σε άλλες εποχές, όπου η εργατική συνείδηση και ανταγωνιστικότητα ήταν οξυμένες, το σχετικό αίτημα ήταν να θεωρείται ο χρόνος μετακίνησης από και προς την δουλειά σαν χρόνος εργασίας. Και είτε να αφαιρείται απ’ το καθημερινό ωράριο, είτε να πληρώνεται έξτρα.

Το να μεταφερθεί ο χρόνος μετακίνησης (έστω σαν οικονομικό έξοδο) στη μεριά του αφεντικού είναι (ήταν πιο σωστά) ένας στόχος αντιδιαμετρικά αντίθετος με το να απαλειφθεί μετατρέποντας τα σπίτια σε «γραφεία»! Αν η τωρινή απάντηση στην κούραση του πάω και γυρνάω απ’ την δουλειά είναι το «η δουλειά εισβάλει και καταλαμβάνει το σπίτι», απέχει ελάχιστα από ένα γενικό πρόσταγμα κατ’ οίκον εγκλεισμού, «εθελοντικής φυλάκισης», όπως αυτό που επιβλήθηκε δια της βίας με τα πρόσφατα πραξικοπήματα. Υπάρχουν κι άλλοι τέτοιοι χρόνοι προς- και από- που θα μπορούσαν να απαλειφθούν με ανάλογους τεχνολογικούς τρόπους: προς- και από- την εκπαίδευση· προς- και από- την διασκέδαση· προς- και από- την ξεκούραση των διακοπών. Ο καπιταλισμός της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι έτοιμος να προσφέρει παντού μια τέτοια «εξοικονόμηση χρόνου» – που ωστόσο είναι πλαστή! Είναι, μάλλον, αλλαγή στην καπιταλιστική αξιοποίηση του χρόνου: πιο εντατική, πιο συστηματική. Όντως οι χρόνοι μετακίνησης είναι η σπατάλη που ήθελε (και κατάφερε) να καταπολεμήσει ο Ταίηλορ στα αμερικανικά μηχανουργεία· τώρα πια όμως σε κλίμακα κοινωνικού εργοστάσιου.

Για ποιον λόγο, λοιπόν, ο χ ή ο ψ εργοδότης δεν θα χρησιμοποιήσει αυτό το πλεονέκτημα (του ότι δεν χρειάζεται να πάει κάποιος στη δουλειά) υπέρ του, επιμηκύνοντας τον πραγματικό χρόνο εργασίας; Για ποιον λόγο ο χ ή ο ψ εργοδότης δεν θα πει «έλα τώρα, κάτσε να τελειώσεις την δουλειά σήμερα, αφού άλλωστε δεν θα χάσεις τον χρόνο σου να έρθεις εδώ και να γυρίσεις πίσω»;

Κι ύστερα αυτό: η δουλειά στο σπίτι αφορά με τα τωρινά δεδομένα (και το κοντινό μέλλον) την λεγόμενη διανοητική εργασία· πόστα, δουλειές και καθήκοντα του τριτογενούς τομέα. Πολλά άλλα πόστα, δουλειές και καθήκοντα, ακόμα και του τριτογενούς (και όχι μόνο), θα συνεχίσουν να γίνονται με φυσική παρουσία, συχνά «χειρωνακτικά». Δεν υπάρχει άραγε σοβαρή πιθανότητα να δημιουργηθεί έτσι μια ακόμα διαχωριστική γραμμή μέσα στο σύνολο της εργατικής τάξης, ανάμεσα σ’ εκείνους που θα έχουν την «πολυτέλεια» (καθόλου τέτοια επί της ουσίας) να δουλεύουν από το σπίτι και τους άλλους που θα είναι αναγκασμένοι να σέρνονται απ’ το σπίτι στη δουλειά και πάλι πίσω;

Προς το παρόν διατυπώνουμε ερωτήσεις…

(συνεχίζεται)

Η γενετική μηχανική ξανά προς την δόξα τραβά!

Δευτέρα 14 Σεπτέμβρη. Το ότι η AstraZeneca πήρε, σε ελάχιστες ημέρες, την άδεια της αγγλικής «ρυθμιστικής αρχής υγείας» να συνεχίσει τις έρευνές της για το anticovid εμβόλιο δεν θα πρέπει να εκπλήσσει. Τα λεφτά είναι πολλά, πάρα πολλά. Βρήκε μήπως αυτή η «αρχή» την σχέση ανάμεσα στο εμβόλιο και στην σοβαρή παρενέργεια που προκάλεσε σε ένα ανθρώπινο πειραματόζωο; Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι το εμβόλιο η αιτία; Ας σοβαρευτούμε! Στην σχετική ανακοίνωση δεν αναφέρεται τίποτα καθησυχαστικό – επειδή, απλά, δεν αναφέρεται τίποτα. Εξάλλου μια σοβαρή και αξιόπιστη έρευνα τέτοιου είδους θα χρειαζόταν πολλούς μήνες, και δεν είναι σίγουρο αν θα έβρισκε άκρη. Συνεπώς; «Βάζουμε την περίπτωση στο αρχείο και συνεχίζουμε…»

Αυτό το εμβόλιο που όλα δείχνουν ότι απλά δεν χρειάζεται (σε οποιονδήποτε άλλον εκτός απ’ αυτούς που θα το πουλήσουν…) θα είναι λοιπόν ασφαλές; Η ασταμάτητη μηχανή (και κάθε νοήμων άνθρωπος που δεν είναι φίλος της καραντίνας) είναι καχύποπτη. Όχι χωρίς αιτία.

Η τεχνολογία που χρησιμοποιεί η AstraZeneca είναι καινούργια και δεν έχει ξαναχρησιμοποιηθεί σε φάρμακο / εμβόλιο. Πρόκειται για την γενετική τροποποίηση ενός αδενοϊού που προσβάλει ένα συγκεκριμένο είδος πιθήκων, έτσι ώστε να παράξει μια πρωτεϊνη του covid-19. Για να κινητοποιηθεί εναντίον της το ανοσοποιητικό σύστημα, κυρίως μέσω της παραγωγής αντισωμάτων. Παρότι αυτή η γενετική παρέμβαση δεν είναι τόσο «σκληροπυρηνική» όπως στα mRNA εμβόλια που ετοιμάζουν άλλες φαρμακοβιομηχανίες, δεν παύει να είναι εφαρμογή γενετικής μηχανικής σε μικρο-οργανισμό (τον αδενοϊό).

Οι αδενοϊοί είναι συνηθισμένοι και στο είδος μας: προκαλούν συνήθως ήπια συμπτώματα, παρόμοια με της γρίπης, και προτιμούν τους ίδιους ηλικιακούς στόχους (μικρά παιδιά και ηλικιωμένους) – έχουν δηλαδή διαφορετική «μολυσματική οικονομία» απ’ τον covid 19. Είναι άγνωστο το γιατί η αγγλική φαρμακοβιομηχανία προτίμησε έναν αδενοϊό πιθήκων – το ρωσικό εμβόλιο sputnik v, για παράδειγμα, κάνει γενετική τροποποίηση σε ανθρώπινο αδενοϊό. Εκτός απ’ την AstraZeneca δυο ακόμα φαρμακοβιομηχανίες προωθούν εμβόλιο με το ίδιο engineering: η αμερικανική Johnson & Johnson και η κινεζική CanSino.

Μήπως έχουν περάσει αιώνες από τότε που η «απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών» (σε φυτοφάρμακα…) καταγγελόταν σαν εγκληματική πρακτική; Όχι – μόνο ελάχιστες δεκαετίες. Τώρα οι γενετικά τροποποιημένοι μικροοργανισμοί είναι έτοιμοι να «απελευθερωθούν» σαν φάρμακα στα ανθρώπινα σώματα. Το να μετατρέψει κάποιος έναν ιό ώστε να «συμπεριφέρεται» σαν άλλος (και αν…) θα έπρεπε να θεωρείται τρομακτικό. Το να χρησιμοποιείται ο «μεταλλαγμένος» ιός σαν φάρμακο τρομακτικότερο. Όμως οι φαρμακοβιομηχανίες και οι βιοτεχνολόγοι μηχανικοί δεν σταματούν σε τίποτα… αν δεν αναγκαστούν με μεγάλη ένταση.

Ας το επαναλάβουμε: τα εμβόλια αυτής της τεχνολογίας (συμπεριλαμβανόμενου του ρωσικού) χρησιμοποιούν γενετικά μεταλλαγμένο ιό. Νοιώθετε ήσυχοι;

Οι μπηχεβιοριστές (κι αυτοί…) στην εξουσία!

Δευτέρα 14 Σεπτέμβρη. Πριν δημιουργηθεί η Ομάδα Συμπεριφορικών Μελετών (Behavioural Insights Team) μερικά απ’ τα μέλη της δούλευαν στο Κυβερνητικό Ινστιτούτο, υπό την αιγίδα του υπουργικού συμβουλίου, για να συγγράψουν μια αναφορά σε σχέση με τον επηρεασμό των συμπεριφορών, σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς απ’ το London School of Economics και το Imperial College.

Το αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς ήταν η έκθεση MINDSPACE, που υπήρξε καθοριστική στο να καθιερωθεί η Ομάδα Συμπεριφορικών Μελετών στην καρδιά της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου. Η έκθεση MINDSPACE συνεχίζει να χρησιμοποιείται απ’ αυτήν την Ομάδα σαν το πλαίσιο εφαρμογής της επιστήμης του συμπεριφορισμού στις διαδικασίες λήψης πολιτικών αποφάσεων. Η έκθεση εντοπίζει εννιά απ’ τις πιο στιβαρές επεμβάσεις στις συμπεριφορές μας, που έχουν ενσωματωθεί σε έναν απλό και εύκολο να θυμάται κανείς όρο: MINDSPACE.

Αυτά έγραφε μια σύντομη αναφορά στις αρχές του 2010 – πριν πάνω από δέκα χρόνια… Υποψιάζεσθε ίσως περί τίνος πρόκειται: «επιστημονικές οδηγίες» για την μαζική χειραγώγηση και τροποποίηση των συμπεριφορών πλήθους. Εκείνο που δεν φαντάζεσθε ίσως είναι πως αυτό το manual που προφανώς αντιγράφτηκε από πολλούς ενδιαφερόμενους ήταν και παραμένει η σπονδυλική στήλη της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας – η πρώτη μαζική εφαρμογή με σκοπό την επιτυχία ενός σκοπού που έχει αναγγελθεί ήδη σαν προαπαιτούμενο της επιτυχίας των νέων καπιταλιστικών νορμών, της 4ης βιομηχανικής επανάστασης: της χειραγώγησης των συμπεριφορών.

Βασική θέση της έκθεσης MINDSPACE είναι η ότι … Οι συμπεριφορικές προσεγγίσεις ενσωματώνουν μια γραμμή σκέψης που φεύγει απ’ την ιδέα του αυτόνομου υποκειμένου που παίρνει λογικές αποφάσεις, προς ένα υποκείμενο ‘εγκαθιδρυμένων’ αποφάσεων, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος της συμπεριφοράς είναι αυτόματο, και επηρεάζεται απ’ την «προσαρμογή στο περιβάλλον».

Πράγμα που σημαίνει πως είναι αρκετό να φτιαχτεί ένα «ολικό» περιβάλλον μέσω δημαγωγικού carpet bombing, ασφυκτικό σε όσο μεγαλύτερο βαθμό και ένταση γίνεται, για να ελπίζουν οι μπηχεβιοριστές της εξουσίας ότι θα διαμορφώσουν τις ανάλογες υποτελείς συμπεριφορές.

Εξακολουθείτε να νομίζετε ότι είστε «αυτόνομα υποκείμενα που παίρνουν λογικές αποφάσεις»; Αν ναι, μία είναι η επιλογή σας. Το «όχι»!

Η υγεία σαν πολιτική κατηγορία του κεφάλαιου

Δευτέρα 14 Σεπτέμβρη. Το έχουμε πει ήδη, και προφανώς δεν έχει γίνει κατανοητό. Θα το ξαναπούμε και θα το ξαναπούμε αναλυτικότερα, όμως και πάλι ελάχιστοι θα καταλάβουν στα μέρη μας. Θα επιμείνουμε: «υγεία» (και «αρρώστια») έχει πάψει προ πολλού να είναι αυτό το ατομικό συμβάν, η προσωπική κατάσταση που βιώνει ο καθένας και η καθεμιά, τελεία και παύλα. Είναι πια ένας σύνθετος καπιταλιστικός μηχανισμός εκμετάλλευσης και ελέγχου. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλες έννοιες / καταστάσεις, που εξακολουθούν μεν να βιώνονται ατομικά, είναι όμως έρμαια της μεγαμηχανής. Όπως η φιλία ή το σώμα (μου).

Στην εισαγωγή της έκθεσης MINDSPACE (που παραδόθηκε στα τέλη του 2009…) οι «επιστήμονες» συντάκτες της έγραφαν με ωμό και σαφή τρόπο:

Η επίδραση στις συμπεριφορές των ατόμων δεν είναι κάτι καινούργιο για την Κυβέρνηση, που χρησιμοποιεί συχνά εργαλεία όπως η νομοθεσία, οι ρυθμίσεις ή η φορολόγηση για να πετύχει τα επιθυμητά σύμφωνα με την πολιτική της αποτελέσματα. Αλλά πολλές απ’ τις μεγαλύτερες πολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε τώρα – όπως η αύξηση των ανθρώπων με χρόνια προβλήματα υγείας – θα λυθούν μόνο αν πείσουμε τους ανθρώπους να αλλάξουν τις συμπεριφορές τους, τον τρόπο της ζωής τους ή τις καθημερινές τους συνήθειες.

Ευτυχώς την τελευταία δεκαετία, οι γνώσεις μας για την επιρροή πάνω στις συμπεριφορές έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό, κι αυτό ανοίγει τον δρόμο για νέες προσεγγίσεις και νέες λύσεις.

Έτσι, παρόλο που η συμπεριφορική θεωρία έχει ήδη εφαρμοστεί σε διάφορα πεδία με καλά αποτελέσματα, έχει πολύ περισσότερες δυνατότητες να μας βοηθήσει. Για να καταλάβουμε αυτές τις δυνατότητες, πρέπει να οικοδομήσουμε τις ικανότητές μας και να σιγουρέψουμε το ότι έχουμε μια σύνθετη κατανόηση του τι είναι αυτό που επηρεάζει τις συμπεριφορές….

Η ερώτηση «γιατί η υγεία» αναφέρεται σαν παράδειγμα εκστρατειών μαζικής χειραγώγησης των συμπεριφορών ήδη απ’ το 2009 είναι μεν εύλογη – αλλά η απάντηση δεν είναι απλή και εύκολη όπως θα φανταζόταν κανείς. Για παράδειγμα θα προτεινόταν σαν πειστική η απάντηση ότι «μα η υγεία ενδιαφέρει τα κράτη επειδή επιβαρύνει τα κόστη των δημόσιων συστημάτων υγείας»… Το τρώτε; Και οι πόλεμοι επιβαρύνουν τα κόστη των υπουργείων άμυνας, αλλά αυτό δεν οδηγεί στην ειρήνη – έτσι δεν είναι;

Όχι λοιπόν. Αν η υγεία έγινε η «golden bullet» του ελέγχου επί των πληθυσμών, σε διάφορα κύματα, ήδη απ’ την δεκαετία του 1970, αυτό δεν οφείλεται στο ότι οι κυβερνήσεις αποφάσισαν να περιορίσουν τα κέρδη των φαρμακοβιομηχανιών! Αλλά – όπως δείξαμε στο τελευταίο Sarajevo.pdf – στο ότι η διαχείριση της υγείας / αρρώστιας είναι απ’ την ένδοξη εποχή της επαναστατικής αστικής τάξης, τα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα, η λεωφόρος της κατασκευής και του ελέγχου εκείνου που λέγεται ως και τις ημέρες μας κοινωνική κανονικότητα. Η οποία «κοινωνική κανονικότητα» δεν είναι, και ούτε θα μπορούσε να είναι, η «αιώνια υγεία» ή και η «αθανασία»! Είναι οι υπακοή στους νόμους και τους κανόνες που έρχονται απ’ τα πάνω, με «όχημα» την «υγεία».

Πρώτα η αστική τάξη σαν οργανωτής της «κανονικότητας» και, στη συνέχεια, ο καπιταλισμός σαν η μηχανή / γεννήτρια των μέσων, των προσανατολισμών, και των επικερδών σκοπών αυτής της κάθε φορά «κανονικότητας» πήραν το δίπολο υγεία / αρρώστια απ’ την αρμοδιότητα της εκκλησίας (όπου ήταν ταυτισμένο με το δίπολο πίστη / αμαρτία) και το εκκοσμίκευσαν – αλλά με τον ίδιο πάντα στόχο. Τον έλεγχο του πεδίου των συμπεριφορών, άρα τον έλεγχο των κοινωνικών σχέσεων.

Τέτοιου είδους μεγα-αναδιαρθρώσεις έχουν γίνει 4 ή 5 στην καπιταλιστική ιστορία των σχεδόν 2 αιώνων. Η βία και τα επιμέρους χαρακτηριστικά που έχει η τωρινή είναι σίγουρο ότι θα «γαργαλούσαν» τους μπηχεβιοριστές, τους διαφημιστές, όλους τους «επιστήμονες και τεχνικούς διαμόρφωσης της κοινής γνώμης». Ξέρουμε τώρα με βεβαιότητα ότι πολλές καλοπληρωμένες ομάδες αυτών των «ειδικών» βρίσκονταν με το δάκτυλο στην σκανδάλη αρκετό καιρό πριν εμφανιστεί ένας τσαχπίνης ιός!

Ξέρουμε πια με κάθε βεβαιότητα ότι οι γενναίοι στρατιώτες στον πόλεμο κατά του αόρατου εχθρού, οι κοινωνικά υπεύθυνοι φίλοι της καραντίνας, ήταν τα θύματα και η στατιστική επιτυχία των τεχνικών του συμπεριφορισμού. Ένα μνημείο προς τιμήν του «άγνωστου στρατιώτη», όπου θα καταθέτουν στεφάνια οι δολοφόνοι του, θα πρέπει να φτιαχτεί επειγόντως στο κέντρο κάθε πρωτοκοσμικής πρωτεύουσας!

Σπουδή στον καταναγκασμό

Δευτέρα 14 Σεπτέμβρη. Τα παιδιά που από σήμερα θα πρέπει να φοβούνται ότι «μεταφέρουν κάτι επικίνδυνο» που μπορεί να εκτοξευτεί απ’ το στόμα ή/και την μύτη ως χτες έπαιζαν κανονικά. Σας διαβεβαιώνουμε: τα χαζεύαμε σε πολλά μέρη αυτής της κωλοεπικράτειας. Λιάζονταν, σπρώχνονταν, έτρεχαν, έπεφταν, έπαιζαν, τσακώνονταν, τα ξαναέβρισκαν, φιλιόντουσαν, φλέρταραν – ότι κάνουν δηλαδή αυτές οι ανθρώπινες ηλικίες. Όταν έχουν το περιθώριο να είναι οι ηλικίες τους.

Το φορντικό εκπαιδευτικό σύστημα, μπορεί να διακήρυσσε πως είναι διαδικασία απόκτησης γνώσεων, όμως κύρια και πάνω απ’ όλα ήταν μηχανισμός πειθάρχησης. Απ’ το ωράριο, το πρωϊνό ξύπνημα και το κουδούνι (εκπαίδευση για την δουλειά στο εργοστάσιο ή σε οτιδήποτε σαν εργοστάσιο) μέχρι την προσευχή, τον εθνικό ύμνο και την πειθάρχηση των σωμάτων στην καθιστή στάση, το φορντικό μαζικό εκπαιδευτικό σύστημα παρήγαγε (ή αυτό επεδίωκε) μαζικά πειθαρχημένα σώματα και μυαλά, δηλαδή πάλι σώματα. Δεν πετύχαινε πάντα…Αλλά αυτός ήταν ο στόχος.

Αυτό το σύστημα έχει χάσει την ιδεολογική και πειθαρχική αξία του προ πολλού – για την γνωσιολογική ούτε λόγος! Οι ανάγκες της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης δεν το χρειάζονται. Φαίνεται όμως ότι βρέθηκε μια ακόμα αποστολή να εκληρώσει πριν αρχίσει να χάνεται στα βάθη της ιστορίας: την εκπαίδευση στον υγιεινιστικό τρόμο!

Οι ανήλικοι χαρακτηρίστηκαν «υγιεινομικές βόμβες» νωρίς νωρίς – και είναι μεγάλη τύχη για τους ιερείς της σωτηρίας μας και κάθε είδους καθάρματα ειδικούς το ότι αυτοί οι ανήλικοι δεν συνωμότησαν να τους φτύνουν όπου τους πετυχαίνουν. Αφού δεν υπήρξαν οι πρέπουσες αντιδράσεις, τώρα τα σχολεία γίνονται light σανατόρια. Ο ιός δεν είναι φονικός, οι ανήλικοι δύσκολα τον μεταδίδουν, και οι μάσκες είναι άχρηστες – υπάρχει όμως κάτι που απ’ την αρχή ήταν έξω και πάνω απ’ τις υγιεινομικές τρομοϋστερίες. Κι αυτό εμφανίζεται ξανά όσο πιο ωμά γίνεται: η διαταγή, και η τιμωρία.

Υποθέτουμε ότι σήμερα έξω απ’ τις καγκελόπορτες των σχολείων θα τσακώνονται γονείς με γονείς, γονείς με εκπαιδευτικούς, ακόμα και παιδιά με παιδιά. Υποθέτουμε επίσης (κι αυτό είναι ακόμα πιο βάσιμο) ότι οι ειδικοί της εξουσίας θα παρατηρούν, θα καταγράφουν, θα φτιάχνουν αλγόριθμους και καμπύλες γι’ αυτές τις αντιδράσεις. Θα βυθομετρούν τα πάθη, θα στέλνουν τους δημαγωγούς τους να κάνουν «ρεπορτάζ», θα ελεεινολογούν και θα επαινούν. Ο χορός των κανίβαλων θα ξαναστηθεί γύρω απ’ την «μάσκα στα σχολεία» – και οι μασκαράδες θα χειροκροτούν με τα παχουλά τους χεράκια.

Σε κάποιον απ’ τους ειδικούς ξέφυγε πριν λίγες ημέρες: τις νεαρές ηλικίες είναι πιο εύκολο να τις εκπαιδεύσουμε… είπε.

Σε τι; Στη νεκροφιλία… Δεν το είπε, αλλά έχει σημασία; Το παλιό έχει πεθάνει, το καινούργιο γεννιέται με βία, και επωφελείται απ’ τη νοσηρότητα της μετάβασης. Σε τέτοιες εποχές οι νεκρόφιλοι προσπαθούν να γίνουν μόδα…

(φωτογραφία: Είναι από σχολεία της ταϋλάνδης… Διάφοροι θα ήθελαν να τα αντιγράψουν ακριβώς – αλλά καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται κάποια αυτοσυγκράτηση. Στο τέλος μπορεί να κάνουν και λίγο πίσω – αλλά οι επιδιώξεις τους είναι ξεκάθαρες…)