Tag: ypg

Πολυπλόκαμη – αλλά και σουπιά!

Παρασκευή 10 Νοέμβρη. Σχεδόν 17 εκατομμύρια υεμενιτών (περισσότεροι / ες απ’ τον μισό πληθυσμό) δεν έχουν αρκετό φαγητό· και απ’ αυτούς τα 7 εκατομμύρια ζουν ήδη σε κατάσταση λιμού. Πρακτικά αυτοί οι πολιορκούμενοι ζουν απ’ την δυτική ανθρωπιστική βοήθεια, την οποία όμως ο τοξικός πρίγκηπας του Ριάντ και οι σύμμαχοί του έχει μπλοκάρει εδώ και μερικές ημέρες. Επιπλέον η επιδημία χολέρας που έχει ξεσπάσει στην υεμένη (ελλείψει καθαρού νερού…) έχει σκοτώσει περισσότερους από 2.000 ανθρώπους· και έχει κτυπήσει συνολικά 900.000. Και πάλι η μόνη αντιμετώπιση / βοήθεια έρχεται απ’ έξω…

Αυτά είναι χθεσινές εκτιμήσεις του οηε. Όλα οφείλονται στον πόλεμο που κάνει η σαουδαραβική χούντα και έχει οξύνει ο τοξικός Salman· με τις ευλογίες και την υποστήριξη της Ουάσιγκτον.

Μ’ αυτά τα δεδομένα η πώληση των 100.000 οβίδων και του άγνωστου αριθμού βομβών σ’ αυτή την δολοφονική χούντα δεν είναι ένα απλό οικονομικό νταραβέρι. Έχοντας υπόψη ότι το ελληνικό βαθύ κράτος δεν θα μπορούσε να πουλήσει και πολύ περισσότερα στους σεΐχηδες, όχι επειδή δεν θέλει αλλά επειδή δεν έχει, πρόκειται για πλήρη συνεργασία και συνενοχή απ’ τη μεριά του στη σφαγή στην υεμένη. Αυτό είναι (θα ήταν) ένα «γαλόνι» στα μπράτσα του παρακμιακού ελλαδιστάν, στην προσπάθειά του να δείξει χρήσιμο στην Ουάσιγκτον μπας και πάρει κανά πόντο.

Όμως η συμφωνία που υπέγραψε ο ψεκασμένος υπ.αμ. με έναν κάποιο «Βασίλη Παπαδόπουλο» στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης δεν ήταν μόνο για τις 100.000 οβίδες που ήθελε το Ριάντ. Ήταν για 300.000. Αυτή η διαφορά οδηγεί σε μια μόνο σκέψη: ότι οι 200.000 προορίζονταν για «κάπου αλλού». Και επειδή αυτό το «κάπου αλλού» ήταν σε πλήρη γνώση του ψεκασμένου και των υπηρεσιών και όχι η «κομπίνα» του εμπόρου, έγινε προσπάθεια απ’ την φαιορόζ κυβέρνηση να κουκουλωθεί κρυμμένο μέσα στην σαουδαραβική παραγγελία.

Το deal χάλασε. Για που προοριζόταν, όμως, αυτή η κρυφή, «μαύρη παραγγελία» των 200.000 οβίδων πυροβολικού; Οι ενδιαφερόμενοι αυτή την εποχή δεν είναι πολλοί. Είναι, μάλλον, εξαιρετικά λίγοι. Κι αν συνυπολογίσει κανείς ότι η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ έχουν ακολουθήσει συστηματικά αυτήν την τακτική, την αγορά, δηλαδή, φορητών όπλων (αυτομάτων) και πυρομαχικών απ’ την «βαλκανική αγορά» (κυρίως την σερβία…) μέσω εικονικών εταιρειών και φυτευτών «αντιπροσώπων» / μεσολαβητών, με πλαστά πιστοποιητικά «τελικού χρήστη», προκειμένου να εξοπλίζουν στη συρία «συμμάχους» τους, είτε τμήματα του isis είτε της al-Nusra, αυτοί οι “εξαιρετικά λίγοι” ενδιαφερόμενοι για 200.000 βλήματα πυροβολικού μπορεί να είναι, πια, ένας. Αυτός που έχει απομείνει: ψάχνοντας το ποιον θέλει η Ουάσιγκτον να κρατήσει καλά εξοπλισμένο στο συριακό πεδίο μάχης τώρα πια είναι εύκολο να τον βρείτε. (Στο ίδιο σημείο συγκλίνουν και κάτι “παλιές”, νεανικές, “υπηρεσιακές” ανησυχίες του “κυρίου Πάνου”…)

Θα πείτε: όλα τα πιο πάνω είναι καχύποπτες κι αστήρικτες υποθέσεις… Έστω. Έχετε κάποια καλύτερη εξήγηση;

Συρία – ιράκ: τίτλοι τέλους;

Πέμπτη 9 Νοέμβρη. Η τελευταία πόλη υπό την κατοχή του isis (πιο σωστά: η τελευταία σημαντική πόλη), η Abu Kamal, βρίσκεται υπό πολιορκία· ορισμένες πληροφορίες υποστηρίζουν ότι ήδη ο συριακός στρατός έχει αρχίσει την εισβολή. Η σύνθεση των στρατών που δρούν εκεί (από νότο και δύση) δίνει έναν πανηγυρικό τόνο σ’ αυτήν την τελευταία σημαντική επιχείρηση: συριακός στρατός, Χεζμπ’ αλλάχ, «φρουροί της επανάστασης» και pmu (απ’ την μεριά του ιράκ)· κάτω από ρωσική και ιρακινή αεροπορική κάλυψη.

Όταν, σε λίγες ημέρες, η Abu Kamal θα έχει ανακαταληφθεί, θα απομένει η εκκαθάριση περίπου 40 χιλιομέτρων προς τον βορρά, στην ανατολική όχθη του Ευφράτη, ως τα περίχωρα της κωμόπολης al Mayadin. Από εκεί ο δρόμος ως την Δαμασκό, μέσω Deir ez-Zor και Palmyra, είναι “ανοικτός”. Το ίδιο ισχύει για τους δρόμους Δαμασκός – Βηρυττός και Βαγδάτη – Τεχεράνη.

Τίτλοι τέλους; Σίγουρα ναι για το “ισλαμικό κράτος στο ιράκ και στην ανατολή», ή αλλιώς isis – στη συρία και το ιράκ. Υπάρχουν κάποιες περιοχές που κατέχονται απ’ τον isis· αλλά η τελική εκκαθάριση θα είναι εύκολη, αφού δεν υπάρχουν σ’ αυτές τις ζώνες πόροι. Αν απομείνει κάτι (κι αυτό θα είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί) είναι η επιστροφή μελών / υποστηρικτών του isis στην παλιά συνταγή της «τρομοκρατίας» μέσα στα εδάφη είτε της συρίας είτε του ιράκ.

Υπάρχουν ακόμα ζητήματα, που δεν μπορούν να θεωρηθούν λεπτομέρειες· κι αυτά αφορούν τη συρία. Στη ζώνη που κατέχουν οι ypg σαν proxies των ηπα, στα βόρεια και τα ανατολικά της συριακής επικράτειας, υπάρχει ένταση μεταξύ των ντόπιων αράβων απ’ τη μια μεριά και των ypg απ’ την άλλη, που συμπεριφέρονται σαν κατοχική δύναμη. Βασική αιτία (αν και όχι μοναδική) είναι η τακτική της βίαιης επιστράτευσης αράβων, για να στελεχώσουν πολιτοφυλακές υπό κουρδική διοίκηση. Γίνονται διαδηλώσεις και απεργίες εναντίον τέτοιων μέτρων, και απ’ την μεριά του κατοχικού στρατού των ypg υπάρχει καταστολή, συλλήψεις και τα συναφή (προς μεγάλη χαρά, υποθέτουμε, εκείνων που ανακάλυψαν στη “Rojava” την «κομμουνιστική όαση» που έψαχναν…).

Στο θύλακα του Idlib, στα βορειοδυτικά της συριακής επικράτειας, το παρόν και το μέλλον είναι ασαφή. Ο τουρκικός στρατός έχει πιάσει θέσεις στα σύνορα του θύλακα με τον κουρδικό του Afrin, καλυπτόμενος απ’ τις «συμφωνίες της Astana» για τις «ζώνες αποκλιμάκωσης». Ο θύλακας του Idlib και η ζώνη που έχει πάρει ο τουρκικός στρατός μαζί με τους f.s.a. proxies του είναι, ωστόσο, οι περιοχές που έχουν συγκεντρωθεί σουνιτικοί πληθυσμοί.

Υπάρχει η πιθανότητα σ’ αυτά τα «χωροτακτικά / πολιτικά» ζητήματα να αναζητηθούν «πολιτικές λύσεις»· μέσα από ένα καινούργιο σύνταγμα για τη συρία. Αλλά ακόμα και στις καλύτερες των περιπτώσεων η διαμόρφωση ενός «συνταγματικού χάρτη» είναι πολύπλοκη υπόθεση, ακόμα χειρότερα αν έχει προηγηθεί ένας (και) εμφύλιος. Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα και Δαμασκός, μετά τις επιτυχίες στο πεδίο της μάχης, έχουν τώρα την δύσκολη δουλειά να τις μεταφράσουν σε μια ισορροπημένη και (κυρίως) αποδεκτή απ’ τους περισσότερους νομική κατασκευή – έτσι ώστε να παραδοθούν τα όπλα χωρίς αντεκδικήσεις. Υποθέτει κανείς ότι κάποιοι «ειρηνευτικοί στρατοί», σε θέση de facto κυανόκρανων, θα μείνουν για καιρό στο συριακό έδαφος.

Μέση ανατολή

Τετάρτη 1 Νοέμβρη. Όποιος κερδίσει σ’ έναν πόλεμο έχει ένα κάποιο «πάνω χέρι», έτσι δεν είναι; Στο τέλος ενός ακόμα γύρου διαπρατεύσεων στην Άστανα χτες και προχτές (ο 7ος), οι «τρεις σωματοφύλακες» (Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα) ανακοίνωσαν επίσημα την ρωσική πρωτοβουλία για μια συνάντηση (που επρόκειτο να γίνει σε ρωσική βάση στη συρία αλλά τελικά θα γίνει στο Sochi) στις 18 Νοέμβρη, που ονομάζεται “συνέδριο για τον συριακό εθνικό διάλογο”. Σ’ αυτό το “συνέδριο” έχουν προσκληθεί 33 κόμματα και οργανώσεις (αρκετές απ’ αυτές ήταν ή λένε ότι εξακολουθούν να είναι αντι-Ασαντ)· ανάμεσά τους και το πολιτικό σκέλος των ypg. Βασικό θέμα του «συνεδρίου» θα είναι η δημιουργία ενός καινούργιου συντάγματος στη συρία…

Τι περιμένουν η Τεχεράνη, η Άγκυρα και, κυρίως, η Μόσχα απ’ αυτό το ραντεβού; Προφανώς τίποτα σπουδαίο, όχι ακόμα τουλάχιστον. Αλλά η «διαδικασία της Αστάνα» επιβεβαιώνει τακτικά και χωρίς σφαίρες και βόμβες, πολιτισμένα δηλαδή, τους συσχετισμούς στο συριακό πεδίο μάχης· ουσιαστικά επισημοποιεί το ξεδόντιασμα των αντι-Άσαντ, με τρόπο, όμως, που να μην σημαίνει «απόλυτη συντριβή». Δεν είναι μια διαδικασία που έχει ανάψει όλα τα πράσινα φανάρια για τον Άσαντ και το καθεστώς του· κι αυτό όχι μόνο επειδή συμμετέχει η Άγκυρα σαν «προστάτης των σουνιτών» της συρίας. Αλλά και επειδή ούτε η Μόσχα (πιθανολογούμε: ούτε η Τεχεράνη) θα ήθελαν επιστροφή στην προ του 2011 κατάσταση. Επειδή η απολυταρχία του Άσαντ ήταν που γέννησε, σε πρώτο χρόνο, τις συνθήκες που επέτρεψαν στην Ουάσιγκτον, στο Τελ Αβίβ, στο Ριάντ (και μέχρι το 2015 στην Άγκυρα) να επιταχύνουν την διάλυση της συριακής επικράτειας.

Συνεπώς οι «τρεις σωματοφύλακες» μπορούν να εγγυηθούν την πολιτική επιβίωση του Άσαντ και των δικών του, δεν θέλουν όμως να ξανακρατήσει τα κλειδιά της συρίας όπως πριν. Το έχει καταλάβει και ο ίδιος: κάποιου είδους ομοσπονδιοποίηση (με την εγγύηση των «σωματοφυλάκων» για χρόνια), που θα δίνει αυτοδιοικητικές ελευθερίες στις διάφορες θρησκευτικές φράξιες της συριακής κοινωνίας (με όρους εδάφους;) είναι το αντάλλαγμα που πρέπει να δώσει ο Άσαντ στους αντι-καθεστωτικούς αν πρόκειται η συρία να ξαναγίνει στοιχειωδώς ενιαίο κράτος.

Το «μπλοκ της Αστάνα» έχει σαφώς την πρωτοβουλία των κινήσεων· τι θα γίνει όμως με τις ypg και τις αμερικανικές βάσεις στα εδάφη τους; Αυτό είναι φλέγον, αλλά (κατά την γνώμη μας) δεν πρόκειται να απαντηθεί ούτε στο «συνέδριο» στο Sochi, ούτε στον επόμενο γύρο στην Αστάνα, τον ερχόμενο Δεκέμβρη. Δεν είναι καθόλου απλό να «ξεριζωθούν» οι αμερικάνοι άπαξ και φυτευτούν κάπου. Όμως το ενιαίο συρο-ιρακινό πεδίο μάχης είναι δευτερεύον· ορισμένα πράγματα σ’ αυτό ίσως κριθούν απ’ την εξέλιξη σε άλλα πεδία…

Έτσι κι αλλιώς υπάρχει μια εκκρεμότητα: ποιοι θα είναι που θα καταλάβουν την Abu Kamal.

«Ασταθής μέση Ανατολή»…

Κυριακή 29 Οκτώβρη. Στο ενοποιημένο πια (μπορούμε να το αντιμετωπίζουμε έτσι) συρο-ιρακινό πεδίο μάχης, το ενδιαφέρον εντοπίζεται σε τρία σημεία. Το ένα είναι τα συρο-ιρακινά σύνορα, δίπλα στον Ευφράτη. Εδώ, απ’ την ιρακινή μεριά, ο στρατός και οι pmu, με μια γρήγορη προέλαση, έχουν σχεδόν ανακαταλάβει τις περιοχές του isis, και βρίσκονται κάτι παραπάνω από 10 χιλιόμετρα έξω απ’ το ιρακινό συνοριακό χωριό al Qa’im. Απ’ την απέναντι πλευρά, την συριακή, τα πράγματα δείχνουν ως τώρα πιο δύσκολα για τον στρατό του Άσαντ ‘n’ friends. Προχωρούν από δύο μεριές, πολεμώντας τον isis, προς το συριακό συνοριακό χωριό Abu Kamal, στην δυτική μεριά του Ευφράτη Αλλά οι ypg, στην ανατολική, επειδή δεν πολεμούν, κατεβαίνουν πιο γρήγορα. Και δεν αποκλείουμε να προσπαθήσουν να καταλάβουν πρώτοι το Abu Kamal, ή να προσπαθήσουν να ανακόψουν την προώθηση του μπλοκ της Αστάνα και την αποκατάσταση της συγκεκριμένης οδικής σύνδεσης ανάμεσα στη Βαγδάτη και την Δαμασκό. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θεωρούμε πάρα πολύ πιθανό ότι θα υπάρξει σύγκρουση. (Εκτός αν οι pmu, που είναι αρκετά πιο κοντά, περάσουν τα σύνορα με την άδεια του Άσαντ, και ενισχύοντας τον απ’ τα δυτικά βραχίονα της επίθεσης του συριακού στρατού και της Χεζμπ’ αλλάχ, φτάσουν έγκαιρα στο Abu Kamal).

Τα άλλα δύο σημεία ενδιαφέροντος είναι γύρω απ’ τον κουρδικό θύλακα της Afrin (στη συρία) και κοντά στα τριεθνικά σύνορα ιράκ – συρίας – τουρκίας, στο βόρειο ιράκ. Στην συριακή περίπτωση ο τουρκικός στρατός ενισχύει τις θέσεις του στα βόρεια της περιοχής του Idlib, εντείνοντας την περικύκλωση του ypgκρατούμενου θύλακα. Στο βόρειο ιράκ πάλι, ο ιρακινός στρατός και οι pmu επιδιώκουν να «τελειώσουν την δουλειά», ανακαταλαμβάνοντας το συνοριακό πέρασμα ιρακ – τουρκίας στο χωριό Zakho, «ελευθερώνοντας» έτσι εντελώς την διαδρομή του αγωγού Κιρκούκ – Τσεϊχάν. Προς το παρόν γίνονται διαπραγματεύσεις για την αποχώρηση των περμεργκά.

Το «ζόρικο» ζήτημα τώρα είναι ένα: αν η Ουάσιγκτον, μέσω των proxies της ypg, θα προσπαθήσει ή/και θα καταφέρει όντως να κόψει τον δρόμο Βαγδάτη – Δαμασκός, που είναι επίσης ο δρόμος Τεχεράνη – Μεσόγειος. Κατά τα άλλα, παρότι υπάρχει ακόμα μια περιοχή isis μεταξύ ιράκ και συρίας, η υπόθεση έχει ουσιαστικά τελειώσει πια.

“Ασταθής μέση Ανατολή”; Αυτοί που βολεύονται με την “αστάθεια” (επειδή πουλάνε “σταθερότητα”) δεν κρύβονται πια.

Συρία

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Αυτό που σκοπεύει να αντιμετωπίσει ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ αβίβ – Ριάντ βρίσκεται, δυστυχώς, κοντά. Στο χώρο και στο χρόνο. Βρίσκεται στις όχθες του Ευφράτη, στην ροή του κοντά στα συρο-ιρακινά σύνορα.

Οι ypg, που απροκάλυπτα και χωρίς καμία συστολή δρουν σαν πεζικό των ηπα, προχωρούν στην ανατολική μεριά, κατακτώντας εδάφη και πετρελαιοπήγαδα απ’ τον isis, χωρίς να χρειάζονται μάχες. Απλά γίνεται αλλαγή φρουράς: με τις ypg στη θέση του isis, η Ουάσιγκτον μπορεί πια να βγει απ’ την «σκιά» του υποτιθέμενου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας»… Ο Ryan Dillan, εκπρόσωπος της «αντι-isis» αμερικανικής εκστρατείας στη συρία, έδωσε την εξής απόλυτη κάλυψη σ’ αυτό το ypg πεζικό:

Είμαστε έτοιμοι να υπερασπίζουμε τους συμμάχους μας αν δεχτούν επίθεση, είτε πρόκειται για ενόπλους του isis είτε οποιονδήποτε άλλο. Σίγουρα δεν θα θέλαμε να γίνει αυτό και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης με τους ρώσους εταίρους μας…

Αυτός ο “οποιοσδήποτε άλλος” (απέναντι στον οποίο το αμερικανικό πεντάγωνο είναι διατεθειμένο να προστατέψει τις ypg) είναι ο συριακός στρατός and friends, που κινείται (με πολύ μεγαλύτερη δυσκολία, εκεί γίνονται κανονικές μάχες κατά του isis) στη δυτική όχθη του Ευφράτη.

Το 25% της συριακής επικράτειας που έχουν καταλάβει οι ypg και ο αμερικανικός στρατός είναι εκείνο που σκοπεύει να «υπερασπιστεί» ο δεύτερος, μιας οι πρώτοι δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια. Το επίδικο είναι πολύ χοντρό: πρόκειται για το ¼ της συρίας…

Ο υπουργός πληροφοριών του Άσαντ Mohammad Ramiz Turjuman δήλωσε στις αρχές της βδομάδας ότι «δεν πρόκειται να θεωρήσουμε απελευθερωμένη οποιαδήποτε συριακή πόλη πριν μπει σ’ αυτήν ο συριακός στρατός και υψώσει την συριακή σημαία». Ένας άλλος εκπρόσωπος του καθεστώτος το πήγε πιο πέρα, και πιο κοντά στον κόμπο: θα πολεμήσουμε εναντίον οποιουδήποτε στέκεται στον δρόμο του συριακού στρατού και των συμμάχων του, που αγωνίζονται για την ανακατάληψη των περιοχών της συρίας.

Και οι δυο πλευρές έχουν έναν «… οποιοδήποτε..» Αν το ζήτημα επρόκειτο να λυθεί σε τοπικό επίπεδο, τότε τα δεδομένα είναι εύκολα: οι ypg κρατάνε μεγάλα τμήματα της συριακής επικράτειας για να τα επιστρέψουν στο καθεστώς Άσαντ με αντάλλαγμα μια αυξημένη διοικητική αυτοδιοίκηση· και μερδικό «από τον εθνικό προϋπολογισμό και τα πετρέλαια» (που πάντως, στη συρία, δεν είναι σπουδαία…)

Όμως ο κρίσμος παράγοντας είναι ο αμερικανικός στρατός, που έχει καταλάβει μαζί με τις ypg το 25% της συρίας (δεν υπάρχει τυπική σύγκριση με την παρουσία του ρωσικού και του ιρανικού, γιατί αυτοί προσκλήθηκαν απ’ την μοναδική διεθνώς αναγνωρισμένη εξουσία στη Δαμασκό). Έχει στήσει βάσεις στον συριακό βορρά, και πιθανολογούμε ισχυρά ότι σκοπεύει να στήσει κι άλλην, κοντά στα σύνορα συρίας / ιράκ, σε απόσταση βολής απ’ τον Ευφράτη, αφού εκεί βρίσκεται ο δρόμος που συνδέει την Βαγδάτη με την Δαμασκό· δηλαδή το ιράν με τη Μεσόγειο.

Οι αντίπαλοι «οποιοιδήποτε» είναι απ’ την μια μεριά η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ και απ’ την άλλη η Μόσχα, η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Θα μπορούσαν να «συνεννοηθούν»; Ναι. Όμως η λογική του πολέμου είναι αμείλικτη, ειδικά όταν πρόκειται για έναν πόλεμο στον οποίο έχει ματώσει η μία μόνο μεριά, αυτή του μπλοκ της Αστάνα: αν δεν ανακτήσει με στρατιωτικό, δηλαδή μη αμφισβητήσιμο τρόπο εδάφη που τώρα έχει καταλάβει ο αμερικανικός στρατός και το ypg πεζικό του, τότε θα πρέπει να διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον σαν «ίσος προς ίσον».

Δεν πρόκειται για ζήτημα ηθικής ή δικαιοσύνης. Πρόκειται για ζήτημα συσχετισμών. Η Μόσχα, η Τεχεράνη (και σε μεταγενέστερη στιγμή η Άγκυρα) βρίσκονται στο συριακό πεδίο μάχης για να εμποδίσουν τους αμερικανικούς και ισραηλινούς σχεδιασμούς· όχι για να τους νομιμοποιήσουν την τελευταία στιγμή. Διαπραγμάτευση σαν «ίσος προς ίσον» σημαίνει νομιμοποίηση.

Θα το δεχτούν;

(φωτογραφία: οι ypg – και η διοίκησή τους…)

Συρία, ιράκ 2

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Η περικύκλωση ισχύει το ίδιο για το ιρακινό κουρδιστάν όσο και για τις ypgκρατούμενες περιοχές της συρίας. Παρά την εθνική ομοιότητα, από ιδελογική και πολιτική άποψη οι δύο περιοχές διαφέρουν· έχουν υπάρξει και αντίπαλες στα ενδο-κουρδικά ζητήματα. Το θέμα τώρα είναι πως (και αν) θα εννοήσουν την γεωγραφία τους.

Το Erbil (και η φράξια που κυβερνούσε το Kirkuk) φαίνεται να κατανοεί τα πραγματικά δεδομένα. Το δημοψήφισμα της «κρατικής ανεξαρτησίας» στις 25 Σεπτέμβρη μοιάζει να έχει σχεδόν ξεχαστεί· ο ιρακινός στρατός και οι pmu ανακαταλαμβάνουν εδάφη που είχαν καταλάβει οι πεσμεργκά απ’ τον isis, αλλά δεν μπορούν να θεωρηθούν (γιατί δεν ήταν!) «κουρδικά». Με τα τωρινά δεδομένα είναι πιθανό ότι οι καθεστωτικοί του ιρακινού κουρδιστάν θα προτιμήσουν την ειρηνική συνύπαρξη με την Βαγδάτη και τους γειτονές τους παρά την πρακτόρευση των αμερικανικών και των ισραηλινών συμφερόντων. Ωστόσο αυτό θα φανεί σε βάθος χρόνου.

Για τις ypgκρατούμενες ζώνες στη συριακή επικράτεια τα διλήματα ίσως είναι εντονότερα. Πρώτον, τα εκεί αφεντικά είναι «νεοφώτιστα» στην δουλειά του να έχεις δικό σου μαγαζί, και έχουν προλάβει να γλυκαθούν απ’ την εξουσία· που σημαίνει ότι στερούνται πείρας ελιγμών (σε σχέση με τους ομοεθνείς τους στο ιράκ). Δεύτερον δεν χάνουν την ευκαιρία να δείχνουν τις σχέσεις τους με το pkk, επιβεβαιώνοντας την Άγκυρα. Τρίτο, και σημαντικότερο, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ θα «ανεβάσουν τις προσφορές τους» για να τους κρατήσουν δεμένους στους σχεδιασμούς τους, ειδικά αν θεωρήσουν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν το Erbil.

Προς το παρόν οι ypg δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να παραδόσουν την Raqqa στον Άσαντ, και κατηφορίζουν την ανατολική όχθη του Ευφράτη, σχεδόν παράλληλα με τον συριακό στρατό and friends που κατεβαίνουν στην δυτική· με μια ουσιαστική διαφορά, αποδεικτική πολλών πραγμάτων. Οι ypg δεν συγκρούονται με τον isis· κάνουν νταραβέρια με τους φυλάρχους του, και προωθούνται αμαχητί. Έτσι, για παράδειγμα, κατέλαβαν προχτές μια σημαντική πετρελαιοπαραγωγική ζώνη απ’ τον isis, ονόματι Omar, “χωρίς να γίνουν καταστροφές” (απ’ την μεριά του isis). Αντίθετα, στη δυτική όχθη του Ευφράτη, γίνονται κανονικές μάχες… Εκεί δεν υπάρχει bonus απ’ τους «τρομοκράτες». Πράγμα που ενισχύει την βεβαιότητα ότι ο θρυλικός isis και οι λιγότερο θρυλικές ypg έχουν τα ίδια αφεντικά…

Ταυτόχρονα όμως, στην άλλη άκρη της συριακής επικράτειας, ο κουρδικός θύλακας του Afrin έχει περικυκλωθεί απ’ τον τουρκικό στρατό. Το να πούμε ότι η «τύχη» του θύλακα θα αποφασιστεί σε κεντρικό επίπεδο απ’ το μπλοκ της Αστάνα είναι μάλλον κοινότοπο. Όπως κοινότοπο είναι ότι το Kobani θα πρέπει να παραχωρήσει πολλά απ’ τα εδάφη που καταλαμβάνει (συμπεριλαμβανόμενης της Raqqa), τα οποία έτσι κι αλλιώς δεν κατοικούνται από κουρδικούς πληθυσμούς, αν θέλει να μείνει υπό τον έλεγχό του κάποιο τμήμα του θύλακα.

Όμως τι θέλουν οι ypg; Κυρίως: πόσο ανεξάρτητα απ’ την Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ μπορούν να αποφασίσουν; Ως τώρα έχουν δείξει ότι είναι πιστοί proxies. Θα τους πείσει το σαουδαραβικό χρήμα να συνεχίσουν έτσι; Μένει κι αυτό να φανεί τους επόμενους μήνες.

Και άλλες λεπτομέρειες…

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Δεν είναι, σίγουρα, γεγονός απ’ αυτά που θα μνημονεύει η Ιστορία με έντονο τρόπο. Είναι, πάντως, ενδιαφέρον: ένας αμερικάνος και ένας σαουδάραβας πήγαν χτες στην «έδρα» του «συμβουλίου της Raqqa», που βρίσκεται έξω απ’ την πόλη, πριν αυτή ακόμα «ελευθερωθεί»…

Ο αμερικάνος ήταν ο Brett H. McGurk, ο «πολιτικός υπεύθυνος» της Ουάσιγκτον για το ιρακινό και συριακό πεδίο μάχης. Ο σαουδάραβας ήταν ο Thamer al Sabhan, υπουργός του παλατιού για τα ζητήματα της περιοχής.

Γιατί τραβάει το ενδιαφέρον μας το ζήτημα; Η Raqqa ΔΕΝ είναι κουρδική πόλη. Ο πληθυσμός της ΔΕΝ είναι κούρδοι. Είναι άραβες. «Ελευθερώνεται» όμως (δηλαδή θα κατακτηθεί) απ’ τις ypg, με την βοήθεια και την καθοδήγηση του αμερικανικού στρατού.

Μοιάζει, λοιπόν, με το Kirkuk (έχει και πετρελαιοπηγές). Οπότε δεν αντέχουμε τον πειρασμό της σκέψης ότι η επίσκεψη στο κουρδοκρατούμενο «αρχηγείο», είχε να κάνει με το «μέλλον» της Raqqa· ειδικά αν την διεκδικήσει (όπως θα έπρεπε) η Δαμασκός. Η παρουσία ενός σαουδάραβα υπουργού (δηλαδή: φράγκων) βρίσκει έτσι μια κάποια εξήγηση… (Για διάφορους καραβανάδες και αμερικάνους πράκτορες, που ήταν επίσης παρόντες, δεν υπάρχει θέμα…)

Όταν ανακοινωθεί η οριστική ήττα του isis στην Raqqa δεν θα υπάρχει σοβαρή δικαιολογία για την συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας (σε υλικά, όπλα, πυρομαχικά, κλπ) προς τις ypg. Επιπλέον η διάσπαση της εδαφικής συνέχειας με το ιρακινό κουρδιστάν απ’ τον στρατό της Βαγδάτης – και τους άραβες σιίτες pmu – ίσως αναγκάσει την Ουάσιγκτον να γίνει πιο προσεκτική στο τι κάνει μεταξύ συρίας και ιράκ.

Να τα σοβαρά θέματα που μπορεί να κουβέντιασαν οι «σύμμαχοι» έξω απ’ την Raqqa… Σοβαρά και ζόρικα.

(φωτογραφία: ο McGurk είναι στη μέση, με το καλωσυνάτο ύφος – ο al Sabhan δεξιά…)

Ίσως όχι και τόσο λεπτομέρειες

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Η Ουάσιγκτον ίσως ανησυχεί σοβαρά, αν και δεν είναι το θέμα στο οποίο μπορεί να βγει στο μεϊντάνι φωνάζοντας «τρομοκράτες! τρομοκράτες!» Υπάρχουν εκτιμήσεις (ή και πληροφορίες) ότι ο Barzani, που είναι ο φεουδάρχης / αφεντικό του ιρακινού κουρδιστάν «πείστηκε» να γυρίσει πίσω εδάφη στην Βαγδάτη (και μάλιστα με σημαντικά κοιτάσματα, ειδικά το Kirkuk), χωρίς αντίσταση και αιματοχυσία, μετά από μεσολάβηση του Qassem Soleimani. Ποιος είναι αυτός; Ο αρχηγός των “κομμάντο” των “φρουρών της επανάστασης”, της Quds Force – σα να λέμε ο “παγκόσμιος αρχιτρομοκράτης” σύμφωνα με τη νέα αμερικανική στρατηγική… Η Τεχεράνη έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις με το Erbil, και να που έβγαλε πετυχημένα μια ειρηνευτική προσπάθεια· που θα έλεγαν και οι πρωτοκοσμικοί «καλοί άνθρωποι».

Αν όλα αυτά ισχύουν (έτσι μοιάζει…) δεν είναι καθόλου ευχάριστα για την νέα στρατηγική της Ουάσιγκτον. Έχει 10.000 πεζοναύτες στο ιράκ, με όλα τα απαραίτητα, για την αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας του isis». Αλλά ο isis είναι υπό κατάρρευση, και ο εγχώριος στρατός δείχνει πια ικανός να τα βγάλει πέρα χωρίς αμερικανική βοήθεια. Τα αφεντικά του ιρακινού κουρδιστάν πάλι δείχνουν (και έχουν σοβαρούς λόγους γι’ αυτό) να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους το τι λένε οι γείτονες: η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Με τούτα και με τ’ άλλα η ιρανική επιρροή στο ιράκ ενισχύεται.

Τι θα κάνει λοιπόν το ψόφιο κουνάβι (μόλις ξεπροβοδίσει τον ψόφιο κοριό), ε; Και τι συζήτησε (το αφήνουμε για τελευταίο…) και τι συμφώνησε ο Sipan Hamo με τον ρώσο υπ.αμ. Sergey Shoygu και τον αρχιστράτηγο Gerasimov στη Μόσχα το περασμένο Σαββατοκύριακο; Ζήτησε την ρωσική μεσολάβηση για να μην καταλάβει ο τουρκικός στρατός τον θύλακα της Afrin με αντάλλαγμα να μην εμποδιστεί η συριακή and friends προέλαση προς τα σύνορα με το ιράκ νότια της Deir ez-Zor; Που έκατσε η μπίλια;

Η Ουάσιγκτον τα εγκρίνει αυτά; Ο φίλος της ο Alex και το επιτελείο του τα εγκρίνουν;

(Ποιός είναι ο Sipam Hamo; Ο γενικός διοικητής των ypg… )

Η σειρά του Idlib

Κυριακή 8 Οκτώβρη. Αυτή θα είναι μια δεύτερη δόση «τουρκικής συμβολής» στο συριακό πεδίο μάχης. Σε συνεννόηση με την Μόσχα (και, προφανώς, την Δαμασκό) το πεζικό της Άγκυρας στη συρία (aka f.s.a.) είναι έτοιμο να εισβάλει (αν δεν το έχει κάνει ήδη την ώρα που διαβάζονται αυτές οι γραμμές) απ’ το τουρκικό έδαφος στην επαρχία του Idlib. Με την κάλυψη τουρκικού πυροβολικού, αεροπορίας, κλπ. Η εισβολή θα γίνει στο ύψος της τουρκικής κωμόπολης Reyhanli.

Αυτή είναι η απάντηση του «μπλοκ της Astana» στο γεγονός ότι οι ένοπλοι που υποστηρίζονται (ακόμα) απ’ το Ριάντ έχουν εξουδετερώσει στο Idlib εκείνους που υποστηρίζονταν απ’ την Άγκυρα· και έχουν γίνει αγκάθι στα πλευρά της Δαμασκού και μόνιμη πηγή επιθέσεων προς την μεριά της Hama.

Όταν ο τουρκικός στρατός και το f.s.a. πεζικό του «απελευθέρωσαν» απ’ τον isis / κατέλαβαν την Jarabulus δεν ήταν ξεκάθαρη η ευρύτερη συνεννόηση· μπορούσε όμως κανείς να την συμπεράνει βάσιμα. Τώρα είναι. Η υπό τουρκική καθοδήγηση «αντιμετώπιση των τρομοκρατών» θα ξαλαφρώσει τον συριακό στρατό και τους συμμάχους τους στα βόρεια της Hama, και πιθανόν να επιτρέψει την μεταφορά μέρους τους στην προέλαση νότια της Deir ez-Zor.

Κάτι μας λέει ότι δεν χαίρονται όλοι οι «παίκτες» γι’ αυτήν την εξέλιξη· ειδικά οι αμερικάνοι και οι ypg σύμμαχοί τους. Απ’ την άλλη μεριά: ήταν θέμα χρόνου να συμβεί κι αυτό.

(φωτογραφία: κάποιος εστιάτορας στο Kobani φαίνεται ενημερωμένος για την διεθνή γεωπολιτική: ονόμασε το μαγαζί του “Trump”. Ελπίζουμε ότι διάφοροι φαντασιόπληκτοι (;) «επαναστάτες» (;) της ευρύτερης περιοχής θα επιληφθούν του θέματος με πρώτη ευκαιρία: θα καλέσουν, δηλαδή, τον αμερικάνο σύντροφο αγωνιστή / επαναστάτη με το ψευδώνυμο «Ψο.Κου.» για γεύμα…)

Μέση ανατολή 2

Παρασκευή 6 Οκτώβρη. Όταν η προέλαση του isis (και άλλων ένοπλων ομάδων) έφτασε στο σημείο να απειλεί τον Άσαντ και το καθεστώς του (το μόνο αναγνωρισμένο διεθνώς, τότε και τώρα) με πνίξιμο στη Μεσόγειο, η Μόσχα αποφάσισε ότι “enough”. Μπήκε στο συριακό πεδίο μάχης στο πλευρό του αποδεκατισμένου συριακού στρατού, ενώ τόσο η Χεζμπ’ αλλάχ όσο και η Τεχεράνη, νοιώθοντας μεγαλύτερη στρατιωτική σιγουριά, αναθάρρησαν και ενίσχυσαν σημαντικά τους ενόπλους τους δίπλα στον Άσαντ…

Γιατί η Μόσχα αποφάσισε να ρίξει το στρατιωτικό (αλλά και συμβολικό γεωπολιτικά) βάρος της στη μέση Ανατολή ανατρέποντας, ως ένα σημείο, τις εξελίξεις; Ένα λόγος ήταν η τύχη της (μικρής αλλά μοναδικής στη Μεσόγειο) ναυτικής βάσης της στην συριακή Tartus. Δεν ήταν μόνον αυτό. Η διάλυση υπαρχόντων κρατών δεν είναι τακτική της Μόσχας (ούτε του Πεκίνου): έχει ομοσπονδιακή δομή σαν κράτος και, κυρίως, μάτωσε (και σκότωσε) πολύ για να κρατήσει τις καυκάσιες περιοχές (τσετσενία, ιγκουσετία). Φυσικά έχει απλωθεί κάπως, αφενός στην τυπικά γεωργιανή επικράτεια (επίσημα στην αμπχαζία και στη νότια οσετία), αφετέρου στην τυπικά ουκρανική (στην κριμέα επίσημα, στην ανατολική ουκρανία λιγότερο).

Η πετυχημένη τριχοτόμηση του ιράκ και της συρίας κατά μήκος θρησκευτικών / ιδεολογικών γραμμών θα μπορούσε πράγματι να τροφοδοτήσει ένα καινούργιο κύμα ένοπλων αποσχιστικών ανταρσιών στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς τόσο εντός όσο και εκτός ρωσικής ομοσπονδίας. Στην κεντρική ασία. Αν το αμερικανικό (και όχι μόνο) σχέδιο πετύχαινε στη μέση Ανατολή, ασφαλώς θα εφαρμοζόταν κι αλλού – αυτή θα ήταν η συμβολή της πολυεθνικότητας του isis. Η Μόσχα (και το Πεκίνο) είχαν και έχουν σοβαρούς λόγους εναντίον.

Το σημαντικότερο είναι ότι το αμερικανικό σχέδιο της τριχοτόμησης μόνο επιφανειακά μπορούσε να μπει σε έναν χάρτη με τρία καινούργια σταθερά κράτη στη θέση των δύο. Η ανάμειξη των πληθυσμών (και από θρησκευτική άποψη) και οι οικονομικές ανάγκες θα παρήγαγαν έναν μόνιμο πόλεμο, άλλοτε υψηλής και άλλοτε χαμηλής έντασης σ’ όλη αυτή τη ζώνη. Ο πραγματικός στόχος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού δεν ήταν και δεν είναι, λοιπόν, «η διόρθωση των συνόρων» αλλά η μόνιμη αποσταθεροποίηση – που επιτρέπει στο πεντάγωνο και στις μυστικές υπηρεσίες να πολλαπλασιάζουν τις βάσεις τους, εμφανιζόμενα σαν «δύναμη σταθεροποίησης».

Έχοντας κρατήσει αποστάσεις απ’ την λιβυκή περίπτωση, η Μόσχα είχε πολλούς λόγους να εμποδίσει την «ομαλή εξέλιξη» της τριχοτόμησης στη συρία (κατ’ αρχήν) και στο ιράκ (έμμεσα). Και το έκανε. Πετυχημένα ως ένα σημείο, αλλά όχι οριστικά (αυτή τη στιγμή).