Tag: τεχνολογία

Προπέρσινα καθόλου ξινά σταφύλια…

Κυριακή 14 Φλεβάρη. Μόνο για χάρη της Ιστορίας πρέπει να το θυμίσουμε. Το Νοέμβρη του 2018 με την υπογραφή cyborg είχαμε κυκλοφορήσει / τοιχοκολλήσει την πάνω αφίσα. Ήταν μια ακόμα απ’ τις απελπισμένες προσπάθειές μας να τσιγλίσουμε, να ξυπνήσουμε, να ενοχλήσουμε το «κτήνος» του όποιου κινηματικού ανταγωνισμού. Μάταια: το «κτήνος» ήταν ήδη μια άμορφη μάζα που ασχολιόταν μόνο με τον εαυτό της. Και (φυσικά) μας είχε και μας έχει χεσμένους κανονικά.

Την αφίσα είχαμε βγάλει σε σχέση με την έναρξη βιομετρικών φακελωμάτων στην ε.ε. – με στόχο (τι άλλο;) τους πρόσφυγες / μετανάστες. Εύκολος στόχος, χωρίς κανένα πολιτικό δικαίωμα, χωρίς κανένα δικαίωμα άρνησης, αμφισβήτησης, κριτικής, οι πρόσφυγες / μετανάστες μετατράπηκαν δια της βίας και στο «δωρεάν κρέας» για την πρωταρχική συσσώρευση βιομετρικών δεδομένων απ’ τα δυτικά αφεντικά.

Επειδή λόγω μεγέθους μπορεί το κείμενο της αφίσας να είναι δύσκολο να διαβαστεί, το αναπαράγουμε εδώ:

Πόσες γλώσσες μιλάει Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΑΝΑΚΡΙΤΗΣ;

Τρία ευρωπαϊκά κράτη με ισχυρούς αντι-μεταναστευτικούς / φασιστικούς προσανατολισμούς, η Ουγγαρία, η Λετονία και η Ελλάδα, προθυμοποιήθηκαν να εγκαταστήσουν στα χερσαία σύνορά τους το ΕΞΥΠΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΝΟΡΩΝ.

Το Ε.Σ.Ε.Σ. είναι ένα ηλεκτρονικό σύστημα αποτελούμενο από κάμερες, λογισμικό αναγνώρισης μικρο-εκφράσεων του προσώπου και ιριδοκόπησης, βάσεις βιομετρικών και άλλων δεδομένων, σκάνερ, κλπ. Θα στρέφεται κατά «υπηκόων τρίτων χωρών» (εκτός ε.ε.) που εισέρχονται στο «φρούριο», κάνοντάς τους ερωτήσεις για να δει αν απαντούν ειλικρινά. Για παράδειγμα, η μηχανή θα ρωτάει (στη γλώσσα του ανακρινόμενου):

Α: Τι έχεις μέσα στη βαλίτσα του;

Β: Αν ανοίξεις την βαλίτσα σου και μου δείξεις το περιεχόμενό της θα επιβεβαιωθεί αυτό που μου είπες πριν;

Η εφαρμογή του Ε.Σ.Ε.Σ. (που είναι «ευρωπαϊκό πρόγραμμα») είναι προς το παρόν «πειραματική». Έχει σκοπό να αυξήσει την βάση των δεδομένων του σε πρόσωμα και ανθρώπινες εκφράσεις, και να βελτιωθεί το λογισμικό του. Γιατί ακόμα κάνει πολλά λάθη· γι’ αυτό και στην τωρινή εφαρμογή του θα αποτελέσει το πρώτο στάδιο της ανάκρισής και της «ανίχνευσης υπόπτων». Το δεύτερο στάδιο θα το κάνουν κανονικοί μπάτσοι / συνοριοφύλακες…

Για το πείραμα και την βελτίωση τους Ε.Σ.Ε.Σ. χρησιμοποιούνται σ’ αυτή τη φάση εκείνοι που θεωρούνται «3ης διαλογής άνθρωποι»: οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα διαφημιστεί και θα γίνει αποδεκτό το Ε.Σ.Ε.Σ. σαν ο υψηλής νοημοσύνης μηχανικός ανακριτής / φύλακας των συνόρων…. Για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια γενικευμένα μέσα στις πρωτοκοσμικές κοινωνίες, σαν μια απ’ τις «έξυπνες μηχανές» επιτήρησης και ελέγχου…

Πρώτα κάνουν στόχο τους Άλλους ΜΕΤΑ ΕΣΕΝΑ!

Αυτά λέγαμε δημόσια και καθαρά πριν 16 μήνες. Κι ανάθεμα σ’ όλους εκείνους που ούτε τότε μπορούσαν να καταλάβουν ούτε τώρα θέλουν: περνάνε ήδη, «ανεπαισθήτως» ή με πλήρη συνείδηση, απέναντι….

Καλά κρασιά λοιπόν…

Smart Policing…

Παρασκευή 5 Φλεβάρη. Το ρεπορτάζ έχει τίτλο Από αυτό το καλοκαίρι 1.000 φορητές συσκευές της ΕΛΑΣ θα σκανάρουν τα πρόσωπα των πολιτών σε περιπολίες· με την υπογραφή της Κορίνας Πετρίδη· ημερομηνία 28 Γενάρη 2021· απ’ το site «reporters united». Μεταφέρουμε το μεγαλύτερο μέρος του, για να προσθέσουμε στη συνέχεια δυο τρεις κουβέντες.

… Σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΛΑΣ που μίλησε στο Reporters United, μέχρι το καλοκαίρι του 2021 εκτιμάται πως η ελληνική αστυνομία θα έχει παραλάβει «χιλιάδες φορητές συσκευές» που θα μοιάζουν με smartphones και θα επιτρέπουν την ταυτοποίηση πολιτών με τη χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπου και λήψης δακτυλικού αποτυπώματος.

«Σκοπός είναι η εξακρίβωση προσώπων, οχημάτων και αντικειμένων σε πραγματικό χρόνο. Έτσι θα βελτιωθεί η ασφάλεια των αστυνομικών, θα μειωθεί η άσκοπη ταλαιπωρία των πολιτών, θα εξοικονομήσουμε ανθρώπινους και υλικούς πόρους και χρόνο εργασίας», αναφέρει αξιωματούχος της ΕΛ.ΑΣ.

Το έργο ανατέθηκε μετά από διεθνή διαγωνισμό στην Intracom Telecom τον Μάρτιο του 2019. Η Intracom Telecom αποτέλεσε για δεκαετίες τον τηλεπικοινωνιακό βραχίονα του ομίλου Intracom, συμφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη. Το 2006 σημαντικό μερίδιό της πωλήθηκε στη ρωσικών συμφερόντων Sistema. Το 2014 οι δύο βασικοί μέτοχοι Intracom και Sistema πούλησαν ολόκληρα τα μερίδιά τους σε μη κατονομαζόμενους «επενδυτές από το Ντουμπάι». Σήμερα η εταιρεία ελέγχεται σε ποσοστό 100% από την Intracom Middle East FZ-LLC.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικασία της ανάθεσης, από την αρχική σύλληψη της ιδέας (2017) μέχρι και την υπογραφή της τελικής σύμβασης το 2019, υλοποιήθηκε εξ’ολοκλήρου από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Την ύπαρξη του έργου όμως δεν την πληροφορηθήκαμε ούτε από την κυβέρνηση ούτε από την ΕΛΑΣ. Στις 2 Ιουλίου 2019, δηλαδή πέντε ημέρες πριν τις εκλογές του 2019, η εταιρεία Intracom Telecom με δελτίο τύπου «ανακοίνωσε την υπογραφή συμφωνίας με το Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη» για το έργο “Έξυπνης Αστυνόμευσης”. Θα χρειαστεί να φτάσουμε στα τέλη του 2019 ώστε η ΕΛΑΣ να προβεί στην “Ανακοίνωση Σύναψης Σύμβασης” για το έργο.

Το συνολικό κόστος του προγράμματος υπερβαίνει τα 4 εκατομμύρια ευρώ. Το 75% του κόστους του έργου καλύφθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, γεγονός που καταδεικνύει μια συνολική στροφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την πρόληψη της εγκληματικότητας.

Η τεχνολογία / οι αλγόριθμοι “αναγνώρισης προσώπου”, αν και χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια από διάφορα κράτη (π.χ. εκείνο της αυτού μεγαλειότητας…), πήραν μεγάλη ώθηση – και “νομιμοποίηση”… – το 2020… Με το γνωστό επιχείρημα: για το καλό της δημόσιας υγείας! Απ’ την κίνα ως την ρωσία και απ’ το απαρτχάιντ ισραήλ μέχρι …. (μέχρι που;) το ψηφιακό φακέλωμα όσο το δυνατόν περισσότερων «βιομετρικών data» των υπηκόων προωθήθηκε σαν μέρος της … πρόληψης απέναντι στον φτερωτό φονιά / τσαχπίνη… Μια ακόμα απ’ τις τεχνολογικές εφαρμογές που ήταν έτοιμη εδώ και χρόνια αλλά είχε φρακάρει η καθιέρωσή της ελλείψει της κατάλληλης νομιμοποίησης.

Είχαμε αναρωτηθεί (σιωπηλά): αφού ο ρατσιστής, μιλιταριστής σύμμαχος του ελλαδιστάν είναι πρωτοπόρος σ’ αυτόν τον τομέα είναι δυνατόν το ελληνικό σύμπλεγμα της ασφάλειας να μείνει πίσω; Πήραμε την απάντηση: ήταν πολύ πριν τον τσαχπίνη που οι φαιορόζ (το κόμμα της Κουμουνδούρου είναι γνωστός «υπερασπιστής των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων», ε;) φρόντισαν να ανοίξουν τον δρόμο στην «facial recognition» επιτήρηση και καταστολή. Και επειδή, φυσικά, ήξεραν τι ακριβώς κάνουν κράτησαν το έργο τους μυστικό, και ποτέ δεν το ανέφεραν ούτε το αναφέρουν στα θριαμβευτικά πεπραγμένα της «πρώτης / δεύτερης φοράς» τους… Ένοχη σιωπή…

Όμως τι σημαίνει «αλγόριθμοι αναγνώρισης προσώπου»; Φανταστείτε ένα ηλεκτρονικό πρόγραμμα που, μέσω μιας κάμερας, «διαβάζει» οποιοδήποτε πρόσωπο, το αναλύει σε λίγες δεκάδες «σημείων» (και των αποστάσεων μεταξύ τους) και το συγκρίνει με αποθηκευμένα δεκάδες χλιάδες πρόσωπα (αναλυμένα με τον ίδιο τρόπο) ώστε να καταλήξει στην «ταυτότητα» του προσώπου. Σα να λέμε: κατασκευάζεται μια ορισμένη γεωμετρία κάθε προσώπου, και αντιπαραβάλεται μέσα σ’ έναν τακτοποιημένο σωρό / αρχείο ανάλογων γεωμετριών. Ιδανικά, για να δουλέψει αυτό το κόλπο, αφενός θα πρέπει να είναι καταγραμμένα τα πρόσωπα όλων των υπηκόων (και ει δυνατόν από δύο τουλάχιστον διαφορετικές γωνίες, ανφάς και προφίλ…) και αφετέρου θα πρέπει να δοκιμαστεί, να ξαναδοκιμαστεί και να βελτιώσει ο αλγόριθμος (απ’ τον αριθμό των σημείων του προσώπου ως τις συσχετίσεις μεταξύ τους) ώστε να αποφεύγει τα πολλά λάθη… (Αντίστοιχα ισχύουν για την «αναγνώριση ίριδας» και άλλα που θα διαβάσει όποιος ενδιαφέρεται στο επερχόμενο cyborg 20…)

Για να βγουν, λοιπόν, οι χωροφύλακες στους δρόμους με «χιλιάδες έξυπνες συσκευές» τύπου κινητών και να κάνουν «αναγνώριση προσώπου» προϋποτίθεται η ύπαρξη μιας μεγάλης βάσης δεδομένων τέτοιου είδους· ενός όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αρχείου «προσώπων», στην κατοχή των αρχών. Υπάρχει τέτοιο; Μα βέβαια!!!

Τα δελτία αστυνομικής ταυτότητας έχουν ψηφιοποιηθεί κι αυτά, αλλά οι φωτογραφίες σ’ αυτά δεν βοηθούν, ειδικά επειδή σε πολλές περιπτώσεις είναι παμπάλαιες. Αντίθετα οι φωτογραφίες που λαμβάνονται απ’ όσους / όσες κατηγορούνται για σοβαρά αδικήματα είναι αξιοποιήσιμες· συνεπώς αυτές θα πρέπει να ήταν η πρώτη μαγιά. Όμως είναι πολύ λίγες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, και ασφαλώς δεν είναι τόσο μεγάλο αρχείο / βάση δεδομένων ώστε να έχει ελπίδα η τυχαία «αναγνώριση προσώπου» στο δρόμο. Όμως, χωρίς αυτήν, οι προγραμματιστές δεν μπορούν να βελτιώσουν την απόδοση (δηλαδή την ακρίβεια) των αλγορίθμων.

Χρειάζεται, λοιπόν, κάτι πολύ ευρύτερο, πέρα απ’ τα «εγκληματολογικά αρχεία» των αρχών. Κάτι που να έχει ταυτόχρονα (πρόσφατες) φωτογραφίες, διαρκώς ανανεούμενες, συν το βασικό: τα στοιχεία ταυτότητας ή κάποια απ’ αυτά που να μπορούν να συμπληρωθούν αρμοδίως. Υπάρχει κάτι τέτοιο διαθέσιμο; Μα ναι!!! Υποψιαζόμαστε (χωρίς να μπορούμε να το αποδείξουμε…) ότι φιλότιμοι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες ψηφιακής δημόσιας τάξης (ή στην συνεργαζόμενη εταιρεία…), με κατάλληλα «εργαλεία», συγκέντρωσαν όλο το φωτογραφικό και video υλικό προσώπων που είναι διαθέσιμο στους ελληνικούς λογαριασμούς του antisocial μήντιου «facebook», μαζί με τα λοιπά στοιχεία ταυτοποίησης του καθενός!!! Αυτό ναι: μπορεί να (έχει) φτιάξει μια καλή και αρκετά εκτετεταμένη βάση δεδομένων για αναγνώριση προσώπων!

Θα πείτε τώρα: ναι, αλλά τι γίνεται με την γενικευμένη υγιεινιστική μασκοφορία; Χμμμμ… Αυτή θα μπορούσε να είναι μια ενδιαφέρουσα πρόκληση για τους τεχνολόγους των σχετικών αλγορίθμων. Αν προσέξετε την πάνω φωτογραφία θα διαπιστώσετε πως όντως μια μάσκα κρύβει σχεδόν τα μισά σημεία του προσώπου…. Όμως αν αυξηθούν εκείνα που είναι φανερά και, επιπλέον, γίνουν «υποθέσεις» για τα κρυμμένα, μπορεί και πάλι να προκύπτει ένα ανεκτό (απ’ την άποψη των λαθών) συμπέρασμα. Κανείς δεν είναι τέλειος, αλλά «εχθρός του καλού είναι το καλύτερο»…

Άλλωστε οι τεχνολογίες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι ΚΑΙ για τα δύσκολα…

Με ‘γεια λοιπόν! Ή όχι;

“Κοινωνική ευθύνη”…

Δευτέρα 1 Φλεβάρη. Είναι υποχρέωσή μας, σαν εργάτες αυτόνομοι, να προ-ειδοποιούμε όσο πιο καθαρά γίνεται για την «προετοιμασία» του μέλλοντος, για τις καπιταλιστικές και κρατικές τάσεις, γυρίζοντας όσο πίσω χρειάζεται για να εντοπίσουμε τα ίχνη των ιστορικών διαδρομών… Το ίδιο κάνουμε μέσω cyborg εδώ και 5,5 χρόνια για μια σειρά ζητημάτων σχετικών με τις «νέες τεχνολογίες», συμπεριλαμβανόμενων των βιοτεχνολογιών… Το ότι ο κόσμος βαριέται να ξεκολλήσει απ’ την καθημερινή τριβή και μιζέρια του, αρνείται το να ξέρει τα καθοριστικά για την ζωή του, και το ότι εμείς είμαστε de facto περιθωριακοί (επειδή είμαστε καθαροί από κάθε άποψη…) περιορίζει κατά πολύ την εμβέλεια όλης αυτής της δουλειάς, για την οποία δεν έχουμε κανένα «δικό μας» όφελος.

Θα συνεχίσουμε ωστόσο, όσο μπορούμε. Το άρθρο του 2010 φωτίζει (ελπίζουμε) καθαρά τι έχει ξεκινήσει επιθετικά σχετικά με την λογοκρισία και τον έλεγχο στον κυβερνοχώρο από το 2020· στο όνομα, ως γνωστόν, της «υγείας»… Αλλά δεν είναι το μόνο σήμα-κινδύνου-απ’-το-παρελθόν για αυτά που γίνονται ήδη και θα γίνουν (όπως όλα δείχνουν) πολύ πιο συστηματικά και μεθοδικά το 2021.

Δυο χρόνια πριν την συγγραφή του πιο πάνω άρθρου, ο Lawrence Lessig, καθηγητής νομικής στο πανεπιστήμιο του Stanford και απ’ τους συνιδρυτές των Creative Commons, μιλούσε στο τεχνολογικό συνέδριο Fortune’s Brainstorm στο Half Moon Bay της καλιφόρνια. Κι εκεί, ανάμεσα σε άλλα, είπε κι αυτό:

… Σε κάποια φάση, σ’ ένα δείπνο όπου βρισκόταν και ο Richard Clark, τον ρώτησα «Υπάρχει κάτι ισοδύναμο με τον Patriot Act – ένας i-Patriot Act – που να είναι σε αναμονή ενός σημαντικού γεγονότος ώστε να βρεθεί η δικαιολογία να επιβληθεί αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο που δουλεύει το Internet;». Και μου απάντησε «Φυσικά και υπάρχει…» – και ορκίζομαι ότι έτσι ακριβώς το είπε – «… και δεν θα αρέσει πολύ στον Vint Cerf».

Ο Richard Clark ήταν «εθνικός συντονιστής για την ασφάλεια, την προστασία των υποδομών και την αντιτρομοκρατία» στις ηπα απ’ το 1998 ως το 2003. Στη συνέχεια προσελήφθη απ’ την πετροχούντα των εμιράτων, και έφτιαξε για λογαριασμό της μια δομή κυβερνοκατασκοπείας, υποτίθεται για την παρακολούθηση των «εξτρεμιστών». Οι τοξικοί του Ντουμπάι το χρησιμοποιούν, φυσικά, εναντίον των πάντων: απ’ τις γυναίκες ακτιβίστριες μέχρι τους αξιωματούχους της fifa… Ο Clark δεν πρέπει να έχει πρόβλημα: έχει συμμετάσχει σε διάφορες «βρώμικες» εκστρατείες του αμερικανικού κράτους…

Ο Vint Cerf (Vinton Gray Cerf) είναι απ’ τους πρωτοπόρους της δημιουργίας του internet όπως το ξέρουμε, και μαζί με τον Bob Kahn (δημιουργό του πρωτοκόλλου TCP/IP) θεωρούνται «οι πατέρες του διαδικτύου». Οπότε είναι εύκολο να καταλάβει ο καθένας γιατί δεν θα του άρεσε ένας …i-Patriot Act… (Εν τω μεταξύ κάποια video με σχετικές δηλώσεις του Lessig έχουν εξαφανιστεί απ’ το διαδίκτυο…)

Έχουμε, λοιπόν, τα εξής δεδομένα. Πρώτον, εδώ και 1,5 (μπορεί και παραπάνω) δεκαετία υπάρχουν αμερικανικά / δυτικά σχέδια για την πειθάρχηση «της κυκλοφορίας στο internet». Σίγουρα μέσω της αυστηρής προσωποποίησης όλων όσων μπαίνουν είτε στο σύνολό του κυβερνοχώρου είτε σε ορισμένες περιοχές του (το πρώτο είναι αρκετά πιθανό).

Δεύτερον, δημιουργήθηκαν σ’ όλο αυτό το διάστημα (απ’ τις αρχές του 21ου αιώνα) και επιβλήθηκαν οι τεχνολογίες «αποκοπής» της πρόσβασης σε διάφορες περιοχές του κυβερνοχώρου, από κράτη, «για την προστασία των υπηκόων».

Τρίτον, μέσα στο κουρνιαχτό που έχει σηκώσει η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία, εκτός απ’ την βιο-ασφάλεια έχει σηκωθεί ψηλά και εξίσου δημαγωγικά και το ζήτημα της κυβερνο-ασφάλειας. Η συστηματική λογοκρισία, που προς το παρόν, και με την αναμονή επίσημων κρατικών νομοθεσιών, γίνεται με αποφάσεις των ιδιωτικών εταιρειών / πλατφορμών των antisocial media, είναι μόνο μια πλευρά αυτής της εξέλιξης. Οι καταγγελίες για κυβερνοεπιθέσεις (στις ηπα…) που αποδίδονται είτε στη Μόσχα, είτε στο Πεκίνο, είτε στην Πγιονγκγιάνγκ, είτε είναι πραγματικές είτε είναι προβοκατόρικες, είναι μια άλλη πλευρά. Και το γεγονός ότι με την εξάπλωση των 5G επικοινωνιών πολύ μεγαλύτεροι όγκοι δεδομένων θα κυκλοφορούν στο διαδίκτυο (έχοντας μετατραπεί σε «ων ουκ άνευ» για πλήθος καπιταλιστικών και κυβερνητικών λειτουργιών…) έχει ήδη κάνει την «κυβερνο-ασφάλεια» νο 1 ζήτημα στις διεθνείς συζητήσεις των αφεντικών· και στην αναζήτηση των τεχνολογικών και νομικών μέτρων που θα ληφθούν.

Εκείνο που είναι ακόμα κάπως θολό είναι το είδος των δικαιολογιών που θα εφευρεθούν για να νομιμοποιήσουν, όσο είναι δυνατόν, την δυτική «ρύθμιση της κυκλοφορίας» στο internet (σε άλλες περιοχές του κόσμου συμβαίνει ήδη…), και πιθανότατα με πολύ μεγαλύτερη αυστηρότητα απ’ ότι η φυσική ρύθμιση κυκλοφορίας στους δρόμους. Θα είναι τα λεγόμενα «fake news» που μολύνουν τις «συνειδήσεις» των υπηκόων εμποδίζοντας τα κράτη και τα αφεντικά να έχουν το μονοπώλιο της «αλήθειας»; Θα είναι μια «μεγάλη κυβερνοεπίθεση» που θα αποδοθεί σε κάποιο κράτος rival και θα είναι «αποσταθεροποιητική» ώστε το δίλημα «internet ή ελευθερία», όπως το «υγεία η ελευθερία» να ποτίσει τους υποτελείς; Θα είναι ένας συνδυασμός των δύο; Κάτι τρίτο; Θα γίνει εκκαθάριση του κυβερνοχώρου από «ύποπτα περιεχόμενα του παρελθόντος» (κάτι σαν «τα βιβλία στη φωτιά» σε ψηφιακή version); Προς το παρόν οι τάσεις δείχνουν πως όλα αυτά είναι εξαιρετικά πιθανά.

Ένα απ’ τα πιο διάσημα καθάρματα της εποχής, ο Klaus Schwab του Π.Ο.Φ., που έχει αναλάβει την κονσομασιόν για τα σχέδια του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος κάνοντας διάφορες Αρμαγεδωνικές προφητείες, προέβλεψε τον περασμένο Ιούλη και μια επερχόμενη «cyber πανδημία» (Έχει προβλέψει επίσης και μια «κατάρρευση των ηλεκτρικών δικτύων»… Τις καταστροφές μέσω πολύ φονικότερων ιών τις αφήνει στην αρμοδιότητα των φίλων του…)

Αν, στη συγκεκριμένη ιστορική φάση που ζούμε, έχει πολιτική σημασία η πρό-γνωση για τις προετοιμαζόμενες «νέες περιφράξεις» στον κυβερνοχώρο, δεν είναι μόνο γι’ αυτό καθαυτό το συγκεκριμένο πεδίο αναδιάρθρωσης της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Αλλά και για τον συνδυασμό (της συγκεκριμένης πρό-γνωσης) με την εκστρατεία ανακατασκευής των σωμάτων και των κοινωνικών σχέσεων που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με τον κωδικό “covid-19″….

«Ανάσταση νεκρών»;

Σάββατο 23 Γενάρη. …Το χάρισμα να αναζωπυρώνει τη σπίθα της ελπίδας στο παρελθόν έχει εκείνος μόvο ο ιστορικός που είναι απόλυτα πεισμένος ότι ούτε ακόμη και οι νεκροί δεν θα ‘ναι ασφαλείς από τον εχθρό, εάν αυτός νικήσει. Και ο εχθρός αυτός δεν έχει πάψει να νικά…

Αυτό έγραψε ανάμεσα σε άλλα ο Walter Benjamin στις Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας… Αλλοίμονο αν ήξερε πόσο ακριβής θα ήταν λίγες δεκαετίες μετά την αυτοκτονία του….

Το μαγαζί του κυρ Βασίλη, η microsoft, πατένταρε τον περασμένο Δεκέμβρη την κατασκευή της ομιλίας (και της τεχνητής νοημοσύνης) μιας μηχανής (: chat bot) με βάση τα πραγματικά χαρακτηριστικά οποιουδήποτε συγκεκριμένου ανθρώπου. (Φωτογραφία επάνω). Και επειδή, προς το παρόν, είναι δύσκολο να κλαπούν (ή να δοθούν δωρεάν) όλα τα data ενός ζωντανού ανθρώπου, η microsoft θα στήσει την τεχνολογία «αντιγραφής» πάνω στα data νεκρών…

Επειδή ίσως θα φρικάρετε (και επειδή είναι πάντα καλύτερο να καταλαβαίνουμε σε σχέση με το να αντιδρούμε συγκινησιακά) μεταφράζουμε κατ’ αρχήν την περιληπτική παρουσίαση του σχεδίου:

Παραδείγματα από τωρινές ανακοινώσεις περιγράφουν συστήματα και μεθόδους δημιουργίας ενός οικείου chat bot από ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Γι’ αυτόν τον σκοπό κοινωνικά δεδομένα (π.χ. εικόνες, data φωνής, αναρτήσεις σε social media, ηλεκτρονικά μηνύματα, γράμματα, κλπ) του συγκεκριμένου προσώπου θα πρέπει να συγκεντρωθούν. Τα social data μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δημιουργηθεί ή να τροποποιηθεί ένα συγκεκριμένο ευρετήριο (των χαρακτηριστικών) της συγκεκριμένης προσωπικότητας ενός ατόμου. Το ειδικό αυτό ευρετήριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εκπαιδευτεί ένα chat bot να συζητάει με βάση την προσωπικότητα ενός συγκεκριμένου ατόμου. Κατά την διάρκεια τέτοιων συζητήσεων, μία ή περισσότερες βάσεις δεδομένων οικειότητας ή/και APIs μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να υπάρχει ανταπόκριση στα λόγια ή/και στις ερωτήσεις του χρήστη, αν τα κοινωνικά data δεν μπορούν να προσφέρουν δεδομένα. Για κάποιους σκοπούς, διδιάστατα ή τρισδιάστατα μοντέλα ενός συγκεκριμένου προσώπου μπορεί να δημιουργηθούν με την χρήση φωτογραφιών, πληροφοριών βάθους ή/και δεδομένων video σχετιζόμενων με το συγκεκριμένο πρόσωπο.

Αν και το κυρίως κείμενο της πατέντας είναι πιο αναλυτικό, μπορεί να καταλάβει κάποιος κι απ’ την πιο πάνω περίληψη ότι το μαγαζί του κυρ Βασίλη δεν ενδιαφέρεται να φτιάξει μηχανικές απομιμήσεις συγκεκριμένων νεκρών ανθρώπινων χαρακτήρων παρά μόνο επειδή δεν υπάρχει έλεγχος ή/και «ιδιοκτησία» στα ψηφιακά δεδομένα κάποιου που έχει πεθάνει… Συνεπώς η εταιρεία μπορεί να τα χρησιμοποιήσει δωρεάν και κατά βούληση, έτσι ώστε να φτιάξει, να δοκιμάσει και να «κουρντίσει» τους κατάλληλους αλγόριθμους.

Ο απώτερος στόχος που μπορούμε να διακρίνουμε πίσω απ’ αυτήν την πατέντα είναι η κατασκευή διαφορετικών «μηχανικών χαρακτήρων» που να είναι (ή να μοιάζουν) ανθρώπινοι. Άλλος, για παράδειγμα, μπορεί να είναι «ευέξαπτος»· άλλος μπορεί να είναι «χιουμορίστας»· κ.ο.κ.

Αυτό δίνει άλλες διαστάσεις και δυναμικές στην καθολική και διαρκή συγκέντρωση προσωπικών δεδομένων που μεθοδεύει το βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο σύμπλεγμα, αξιοποιώντας την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία που το ίδιο έστησε. Για παράδειγμα θα ήταν εφικτό (στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον) οι περιβόητοι «οικιακοί βοηθοί» τύπου Siri ή Alexa (τα οικιακά μηχανικά «κέντρα ελέγχου» της καθημερινότητας…) να αποκτήσουν και «προσωπικότητα», είτε on demand είτε σύμφωνα με τις προτάσεις των ειδικών (ψυχο-βιο-πληροφορικών;) για το ποια μηχανική προσωπικότητα ταιριάζει σε κάθε χρήστη…

Θα ονομάζαμε (και) το συγκεκριμένο πατεντάρισμα, την συγκεκριμένη «πνευματική ιδιοκτησία», νεκροπολιτική. Αλλά θα χρειαστεί πολύς καιρός, άγνωστο πόσο πολύς, μέχρι να αρχίσουν αυτά τα ζητήματα να γίνονται κατανοητά σε ένα υπολογίσμο τμήμα των σύγχρονων εργατών. Κι ως τότε θα πρέπει να υπερβάλλουμε εαυτούς για να καθυστερήσουμε, έστω, την προέλαση του εχθρού…

Εισαγωγές – εξαγωγές 1

Τρίτη 19 Γενάρη. …Είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε μαζί με τις ΗΠΑ για ένα κοινό «Σχέδιο Marshall για την Δημοκρατία»… Δεν πρέπει να αφήσουμε καθόλου χώρο για τους εχθρούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τις ΗΠΑ αλλά επίσης για την Γερμανία και την Ευρώπη… Χωρίς δημοκρατία στις ΗΠΑ δεν θα υπάρχει δημοκρατία στην Ευρώπη… Τάδε έφη ο γερμανός υπ.εξ. Heiko Maas συνεντευξιαζόμενος πριν καμμιά δεκαριά μέρες σε γερμανικό τοπικό μήντιο. Αν τα πάρει κανείς κατά λέξη είναι ανατριχιαστικά (λέμε τώρα). Έχουν, άραγε, κι εκεί «γιορτή των φώτων»;

Σε κοινωνίες όπου η μνήμη και η κριτική ικανότητα συμπιέζονται σε μέγεθος χρυσόψαρου, η «υπεράσπιση της δημοκρατίας» από κράτη που έσφαξαν πολύ πρόσφατα στο γόνατο θεμελειώδεις συνταγματικούς κανόνες τους (λόγω «έκτακτης ανάγκης», λες και τα συντάγματα φτιάχονται για κάτι άλλο και όχι σαν προβλέψεις των ορίων της εξουσίας σε περιπτώσεις «έκτακτης ανάγκης»…) μπορεί να φαίνεται καινούργιος νταλκάς…

Όχι βέβαια! Μόνιμα μπλεγμένοι σε μάταιες προσπάθειες, στο (χάρτινο) Sarajevo, σε τρεις διαδοχικές αναφορές / αναλύσεις (νο 79, Δεκέμβρης 2013· νο 80, Γενάρης 2014· νο 90, Δεκέμβρης 2014) κάτω απ’ τον γενικό τίτλο κοινοβουλευτισμός, εξουσία, κράτος κάναμε μια εργατική, κριτική επισκόπηση των μετασχηματισμών της περιβόητης «δυτικής δημοκρατίας» ήδη απ’την δεκαετία του 1980. Δεν θα αναδημοσιεύσουμε κάτι· όποιος ενδιαφέρεται είναι εύκολο να βρει στο site ολόκληρα τα κείμενα.

Εκείνο που πρέπει απλά να θυμίσουμε (και είχαμε αναλύσει τότε) είναι πως ήδη απ’ την πρώτη, ηρωϊκή έφοδο του νεοφιλελευθερισμού, ένας βασικός στόχος των αφεντικών και του κόμματός τους (του κράτους) ήταν ο μετασχηματισμός των δυτικών δημοκρατιών προς πιο ολιγαρχικές πραγματικές δομές, κρατώντας μόνο κάποιες ελάχιστες επιφάσεις δημοκρατικότητας, όπως οι εκλογές. Ένα απ’ τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της σχεδιασμένης «μετατόπισης» ήταν η ανάπτυξη μιας τεχνογραφειοκρατίας, σωμάτων «ειδικών» δηλαδή, στους οποίους «οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι του λαού» απευθύνονταν προκειμένου να γνωμοδοτήσουν με «επιστημονικό» τρόπο, δηλαδή υπεράνω των πολιτικών και ιδεολογικών διαφορών, για κρίσιμα ζητήματα κρατικής, δημόσιας πολιτικής δράσης. Στην πραγματικότητα η κατασκευή αυτών των «δήθεν α-πολιτίκ ειδικών με ισχυρή συμβουλευτική αρμοδιότητα» ήταν η μέθοδος νομιμοποίησης αποφάσεων που δεν είχαν δημοκρατική συναίνεση. Κι αυτά ξεκίνησαν απ’ την δεκαετία του 1980, σαν η απάντηση των αφεντικών απέναντι στην πίεση (και τα αιτήματα) των «απο κάτω»…

Το βεβαιωμένο γεγονός είναι ότι αυτές οι δομές των «ειδικών», που μπορεί να ήταν οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι, σεισμολόγοι ή γενικά μπουρδολόγοι, έγιναν τόσο κοινότοπες στις δυτικές δημοκρατίες εδώ και δεκαετίες ώστε όταν εμφανίστηκαν πρόσφατα οι «λοιμωξιολόγοι» σαν σύμβουλοι / παραγωγοί «πολιτικών αποφάσεων» (ή άλλοθι για τέτοιες…) η κοινωνική συναίνεση στον ρόλο τους ήταν εξασφαλισμένη. Με δεδομένο πως οι κάθε φορά επιλεγμένοι ταδε-λόγοι / «τεχνικοί σύμβουλοι του κράτους» είναι δεμένοι με αμοιβαία οφέλη με κυκλώματα και συνασπισμούς αφεντικών του ενός ή του άλλου είδους, και με δεδομένο επίσης ότι η πραγματική ή εικονική συνθετότητα και η εντελώς πραγματική μικροαστικοποίηση και ανάλογη διανοητική οκνηρία των σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών ευνοεί την ανάθεση σε «ειδικούς» των αποφάσεων (the cognitives ‘n’ the ignorants…), ο χαρακτηρισμός «δημοκρατία» είναι, το λιγότερο, κωμικός.

Αλλά δεν τελειώνει εδώ η ιστορία! Αν όσοι αντιτίθενται στην τεχνογραφειοκρατία των «ειδικών» (για όποιον λόγο κι αν το κάνουν) θεωρούνται de facto όχι απλά «ανειδίκευτοι» αλλά, επίσης, «επικίνδυνοι», είναι επειδή βρίσκονται, είτε προσωρινά είτε μόνιμα, έξω απ’ την τεχνογραφειοκρατική συναίνεση. Είναι αυτονόητο πως θα θεωρηθούν «απειλή για την δημοκρατία», επειδή αυτή η τελευταία είναι έτσι οριοθετημένη ώστε να μπορεί να αντέξει αντιθέσεις μεταξύ ειδικών (κι αυτό μόνο αν αυτές οι αντιθέσεις είναι μεταξύ διαφορετικών λόμπυ των αφεντικών) αλλά σε καμμία περίπτωση την αμφισβήτηση της αρμοδιότητας των (σχεδόν πάντα εξωνημένων) «ειδικών» να επιβάλλονται σε πλευρές της κοινωνικής ζωής.

«Ο κυβερνοχώρος απελευθερώνει!»

Δευτέρα 18 Γενάρη. Η επιχείρηση με την επωνυμία facebook μπήκε στην παγκόσμια αγορά τον Φλεβάρη του 2004. Η επιχείρηση twitter τον Ιούλιο του 2006. Η επιχείρηση instagram τον Οκτώβρη του 2010. Ό,τι και να κάνουν οι πλαστογράφοι του συστήματος, το σύμπλεγμα που αποκαλούμε antisocial media είναι ηλικίας μικρότερης των 15 χρόνων. Απογειώθηκε δηλαδή, μέσα σε μια μόνο γενιά. Νωρίτερα υπήρξαν για ελάχιστο ιστορικό διάστημα blogs, υπήρξαν chats, υπήρξαν messages… Αλλά ακόμα κι αν προσθέσουμε μισή γενιά ακόμα, ο ιστορικός χρόνος είναι μικρός για να υποστηρίξει κάποιος ότι έγινε μια τόσο ριζική ανθρωπολογική μετάλλαξη ώστε εκατομμύρια πρωτοκοσμικοί (: υπήκοοι) που πριν ήταν συνειδητά και ώριμα ερωτευμένοι με την “αλήθεια” έκαναν βουτιά στο κενό και μετατράπηκαν σε μωρά που παρασέρνονται από τυχοδιώκτες ψευδολόγους, έτσι ώστε να πρέπει να κοπεί το κεφάλι των δεύτερων για να να σωθούν τα πρώτα!…

Από που προέκυψε ο χρήστης-μάζα των antisocial media; Απ’ το πουθενά; Απ’ τον Δ του Κενταύρου; Όχι. Βγήκε από 40, 50 ή 60 χρόνια (ανάλογα με την κοινωνία / κράτος) κατανάλωσης / εκπαίδευσης απ’ τα παραδοσιακά media: έντυπα μεγάλης κυκλοφορίας, ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά κανάλια· επιχειρηματικούς ομίλους δηλαδή, επαγγελματίες της συστηματικής αλλοτρίωσης, παραπληροφόρησης, υπερπληροφόρησης, πλαστογράφησης, ειδικά απ’ την δεκαετία του ’90 και μετά. Βγήκε απ’ την κρεατομηχανή της παραγωγής και της αναπαραγωγής της ιδεολογικής ευστάθειας του συστήματος. Δεν είναι μία ούτε μιάμισυ η γενιά που γαλουχήθηκε απ’ την μονόδρομη ροή των ψευδαισθήσεων (και συχνά του εκχυδαϊσμού) απ’ τα πάνω προς τα κάτω, απ’ τα κέντρα ιδεολογικής, ηθικής, αισθητικής πανούκλας των αφεντικών, των κρατών και των εταιρειών τους, προς τους υποτελείς. Είναι δυο και τρεις αυτές οι γενιές.

Οι αμφίδρομες ανταλλαγές που έγιναν εφικτές στον κυβερνοχώρο (πρακτικά, από πολιτική άποψη, ο κυβερνοχώρος είναι αυτό: η ψηφιακή, μηχανική μεσολάβησης της συνάφειας των κοινωνικών υποκειμένων) «εκδημοκράτησαν» αυτό που είχε ήδη παγιωθεί, το νομιμοποίησαν, το αναπαρήγαγαν. Και μ’ αυτήν την έννοια πολλαπλασίασαν τις πιο εύκολες, εύπεπτες, συγκινησιακές και εντυπωσιακές πλευρές του πραγματικά «υπάρχοντος» σαν κοινωνικό υλικό απ’ τα μέσα της πρώτης δεκαετίας του ’00 και ύστερα. Δεν ήταν κυρίαρχα ούτε το καλό γούστο, ούτε η ευγένεια, ούτε τα επιχειρήματα, ούτε η διεξοδική επισκόπηση αντίθετων επιχειρημάτων, ούτε η αναζήτηση ακλόνητων τεκμηρίων. Μετά από 20 γερά χρόνια νεοφιλευθερισμού και Εγώ-Κεφάλαιο δεν υπήρχαν ούτε «καλοί τρόποι» ούτε ευφυία. Υπήρχε κηρυγμένος ή ακύρηχτος πόλεμος όλων εναντίον όλων, υπομανίες, χάπια με την χούφτα, ντρόγκες, πόζες και φόβοι. Κυρίαρχα ήταν οι εντυπώσεις, οι ατάκες, οι συναισθηματικοί εκβιασμοί, η ρηχότητα, το ζάπινγκ σαν τρόπος ζωής – επίσης τα ψυχολογικά προβλήματα και οι κρίσεις πανικού. Ε, αυτό ήταν που «έπιασαν» σαν ευκαιρία τόσο οι επιχειρηματίες των antisocial media όσο και οι πελάτες τους! Η σαπίλα ήταν παραγωγική με κάποιες έννοιες, ένα είδος “λιπάσματος” για την εξέλιξη διάφορων τεχνολογιών επιτήρησης και ελέγχου. Επεκτάθηκε με την ταχύτητα φωτιάς σε κάμπο με ξερά χόρτα· αλλά τα ξερά χόρτα ήταν κοινωνικές σχέσεις, εννοήσεις, συμπεριφορές, ηθικές, που αν και είχαν διαμορφωθεί ήδη απ’ το ώριμο Θέαμα παρέμεναν ακόμα παγιδευμένες απ’ την ψευτο-σεμνοτυφία της μονόδρομης προπαγάνδας των ιστορικών μηντιακών μεσολαβήσεων. Όταν άνοιξαν (επιτέλους!) οι πύλες άρχισε να ξεχύνεται εκείνο που ήταν ώριμο: οι ματαιοδοξίες, οι ανασφάλειες, οι άγνοιες, οι εγωισμοί, οι βολικές ευπιστίες, οι προκαταλήψεις, οι δεισιδαιμονίες, οι καταγραφές, τα κόμπλεξ, το δωρεάν ψηφιακό ξεβράκωμα / επίδειξη… και οπωσδήποτε το ερώτημα (αρχικά) και οι απαντήσεις (σύντομα, δηλαδή ήδη) του ελέγχου πάνω σ’ όλο αυτό το υλικό.

Έρχονται τώρα οι λογοκριτές (που είναι πάντα άνθρωποι των εξουσιών) να παραστήσουν τους σωτήρες / λυτρωτές· να παραστήσουν ότι είναι έτοιμοι να βάλουν τα χέρια τους στον βούρκο για να τον στεγνώσουν (η μυθική υπόσχεση του ψόφιου κουναβιού, παρεπιπτόντως, με μακριά «υγιεινομική» παραδήλωση: drain the swamp, που σημαίνει «αποξήρανση του έλους»…) και, οπωσδήποτε, να ανασύρουν απ’ αυτόν τους υποτελείς. Πώς; Με τον γνωστό τρόπο: με διατάγματα, απαγορεύσεις και ποινές. Είναι οι ίδιοι που έσωσαν τους πρωτοκοσμικούς απ’ τον Αρμαγεδώνα του covid· απ’ τον Αρμαγεδώνα της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας· απ’ τον Αρμαγεδώνα της ενεργειακής κρίσης στα ‘70s· απ’ τον Αρμαγεδώνα του «ψυχρού πολέμου» αργότερα… Έχουν ακόμα κι άλλες ιεραποστολές, αφού οι Αρμαγεδώνες ποτέ δεν τελειώνουν. Βρίσκεται σε εξέλιξη η σωτηρία απ’ τον Αρμαγεδώνα της κλιματικής αλλαγής, τον Αρμαγεδώνα της συνωμοσιολογίας… Κι έχει ο καπιταλισμός!

Πόσο γλυκούτσικες και ανθρωπιστικές αυτές οι σωτηρίες, ε;

ΑΙ pets

Κυριακή 17 Γενάρη. Δείτε πρώτα το παρακάτω δίλεπτο video, και λέμε κάποια πράγματα στη συνέχεια.

Τι είδατε; 90% θα σκεφτήκατε «άλλη μια γιαπωνέζικη μαλακία» – σωστά; Ένα pet τεχνητής νοημοσύνης… – τι βλακεία; Ίσως αν βλέπατε έναν σκύλο που να έμοιαζε κανονικός αλλά να ήταν ρομποτικός να κοντοστεκόσασταν (υπάρχουν και τέτοιοι, πάντως…)

Κι όμως. Project σαν αυτό, του «moflin», έχουν την δική τους ξεχωριστή δυναμική στις συνθήκες της «νέας κανονικότητας» που έχει ξεκινήσει δια της βίας.

Πρώτον, επειδή μορφοποιεί μια εκδοχή χνουδωτού machine learning. Χωρίς καλώδια και χωρίς κουμπιά δεν φαίνεται ότι πρόκειται για μηχανή, και μάλιστα για μια μηχανή που διαδρά με το περιβάλλον της. Δεύτερον, επειδή η ίδια η μορφή δεν παραπέμπει σε κάποιο απ’ τα γνωστά pets. Αλλά αυτή η πρωτοτυπία έχει αρκετή κοινωνιολογία και ψυχολογία πίσω της· όπως, επίσης, και μια βασική τροχιά της τεχνητής νοημοσύνης. Αν οι μορφές της προσπαθούν να μιμηθούν υπαρκτές μορφές ζωντανών (ας πούμε σκύλους ή γάτες) θα βρίσκονται πάντα υπό την αίρεση της σύγκρισης μ’ αυτές τις μορφές. Διάφορες εταιρείες, κυρίως ασιατικές, δεν αποφεύγουν αλλά μάλλον επδιώκουν μια τέτοια σύγκριση – σαν μέτρο και κίνητρο διαρκών βελτιώσεων. Άλλες εταιρείες όμως προτιμούν να δημιουργήσουν ένα εξαρχής «νέο προϊόν», που να καθιερώσει μια δική του εμπορική τάξη. (Αυτής της λογικής ήταν, για παράδειγμα, τα iphones…)

Τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο: η «ιαματική» χρησιμότητα της τεχνητής νοημοσύνης, με την μορφή νοστιμούτσικου ρομποτικού pet. Θα πρέπει να αναγνωρίσετε ότι έχει ακαταμάχητα πλεονεκτήματα: δεν τρώει, δεν χέζει – μόνο φόρτιση θέλει. Και προσφέρει «ζεστασιά» και «τρυφερότητα»…

Ξανασκεφτείτε το. Δεν είναι μια χαρά για συνθήκες κατ’ οίκον φυλάκισης; Βρείτε, τουλάχιστον, στέρεα επιχειρήματα για να μην κάνετε δώρο ένα τέτοιο pet αύριο ή μεθαύριο στα παιδιά σας… (Δεν θα έπρεπε να το πούμε, αλλά για την περίπτωση που δεν το σκεφτήκατε: αυτά τα «έξυπνα» οικιακά ρομπότ θα λανσαριστούν και σαν ιδανικοί φύλακες. Με τους αναβαθμισμένους αισθητήρες τους και το internet of things θα σας τηλε-ειδοποιούν για οτιδήποτε στραβό συμβαίνει στο σπίτι σας. Όπου κι αν βρίσκεσθε…)

5 – The cognitives ‘n’ the ignorants σε πραγματικό χρόνο…

Παρασκευή 15 Γενάρη. Έχουμε πει ως τώρα δυο τρεις κουβέντες για τον «γνωσιακό καπιταλισμό» υποστηρίζοντας πως είναι (ή ήταν…) ένας παραπλανητικός ευφημισμός της καπιταλιστικής απαλλοτρίωσης και της μεταφοράς σε μηχανές (με την ευρεία έννοια της λέξης «μηχανή») ζωντανών ανθρώπινων γνώσεων που ως πρόσφατα ήταν (ή έμοιαζαν να είναι) εκτός δυνατότητας μηχανοποίησης. Πρακτικά: την ευρεία μηχανοποίηση ζωντανών ανθρώπινων γνώσεων και σχέσεων με σκοπό τον «αποδοτικότερο» έλεγχο του συνόλου του κοινωνικού εργοστασίου.

Έχουμε επίσης υπονοήσει (και θα πρέπει μελλοντικά να αναλύσουμε προσεκτικότερα) ότι όπως σωστά είχε προβλέψει ο Μαρξ ενάμισυ αιώνα πριν, κάθε άλμα (καπιταλιστικής) μηχανοποίησης είναι επίσης άλμα απο-ειδίκευσης – και είναι τέτοιο υποχρεωτικά. Σ’ αυτήν την διαδικασία (που, τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, έχει συμβεί ήδη 3 φορές στην καπιταλιστική ιστορία: οι 3 ως τώρα βιομηχανικές επαναστάσεις) δεν αλλάζει-ο-κόσμος γενικά κι αφηρημένα! Συμβαίνουν πολύ συγκεκριμένες αλλαγές (από την εργατική σύνθεση ως την γενική αντίληψη για την ζωή, και απ’ τις μορφές ελέγχου και διακυβέρνησης ως τις εκδηλώσεις του κοινωνικού ανταγωνισμού…) που είναι εύκολο να θεωρηθούν «μαγικές» – ειδικά όταν η κριτική έχει εγκαταλείψει τα όπλα και τις θέσεις της.

Τους τελευταίους 10 μήνες η ασταμάτητη μηχανή επιχείρησε να υποδείξει αυτήν την σε εξέλιξη διαδικασία με κυρίως θέμα την αναδιάρθρωση (της βιομηχανίας) της υγείας, την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία, την θανατοπολιτική της καπιταλιστικής μετάβασης, την βίαιη επιβολή της γενετικής μηχανικής και την σχέση όλων αυτών με τον οξυνόμενο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Όλα αυτά μέσα σε μια συστηματική και πυκνή ομίχλη, αποτέλεσμα του δημαγωγικού carpet bombing. Το τι έχει πετύχει (και αν έχει πετύχει κάτι…) ίσως το ξέρετε καλύτερα. Ας αναγνωρίσουμε πως όσο δύσκολο είναι να εξηγήσεις τι είναι το αυτοκίνητο σε κάποιον που το μόνο μεταφορικό μέσο που έχει δει στη ζωή του είναι τα μουλάρια, άλλο τόσο δύσκολο είναι, σ’ αυτή την ιστορική / κοινωνική φάση, να εξηγήσεις πόσο διαφορετικές (και επικίνδυνες) είναι οι “πλατφόρμες γενετικής τροποποίησης” των κυττάρων σε όποιον τις θεωρεί παραδοσιακά εμβόλια… Κι ούτε λόγος πόσο δύσκολο είναι να εξηγήσεις τι σημαίνει καπιταλιστικό κράτος στον 21ο αιώνα σ’ όποιον επιμένει ότι “κράτος” είναι η πολιτική βιτρίνα που ψήφισε ή δεν ψήφισε.

Ωστόσο, μ’ όλες τις δυσκολίες, η ασταμάτητη μηχανή θεωρεί βασικό της καθήκον όχι απλά να συνεχίσει αλλά να διευρύνει την επισκόπηση της θεματολογίας της εξελισσόμενης καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, δίπλα και πέρα απ’ τον τομέα της «υγείας». Μπορεί να μην είναι τρόπος για δημόσιες σχέσεις – είναι όμως απαίτηση της εργατικής αυτο-μόρφωσης.

Ο σπονδυλωτός (και συχνά σχολιαστικός) χαρακτήρας της ασταμάτητης μηχανής δεν προσφέρει βέβαια τις δυνατότητες ενός μεγάλου αναλυτικού κειμένου, ενός βιβλίου ας πούμε· επιτρέπει όμως απ’ την άλλη να παρακολουθούμε και να αναλύουμε τις εξελίξεις σε πραγματικό χρόνο. Αυτό έχει οπωσδήποτε δυσκολίες και de facto ατέλειες· ο πραγματικός ιστορικός χρόνος δεν περιμένει! Όμως από εργατική / ανταγωνιστική άποψη αυτό το «ο καπιταλισμός και η μορφή κράτος σε πραγματικό χρόνο» έχει ιδιαίτερη σημασία για όποιον / όποια ζει στον 21ο αιώνα και δεν είναι τόσο αφελής ή τόσο κουρασμένος διανοητικά ώστε να ελπίζει ότι «κάποτε όλα αυτά θα τελειώσουν»… οπότε θα έχει την πολυτέλεια της άνεσης χρόνου για να μελετήσει το «τί έγινε λοιπόν;» αναδρομικά…

6 – Υπέρθεση; Διεμπλοκή;

Παρασκευή 15 Γενάρη. Επειδή ορισμένα βασικά της φυσικής (εννοημένης ως επιστήμης) τα έχει μάθει ο καθένας μας απ’ το σχολείο και, κυρίως, τα έχει υιοθετήσει σαν σταθερές, σαν δεδομένα, σαν πραγματικότητα, αυτός ο μέσος «καθένας» θα θεωρούσε εύκολα «συνωμοσιολογία» (ή «έλλειψη επιστημονικής παιδείας»…) την θέση ότι αυτή η φυσική που μας έχει μάθει μια ορισμένη άποψη για τον κόσμο είναι σε ικανό βαθμό (αναπόφευκτα) ιδεολογική. Και, πάντως, αυτή η (όπως όπως…) εδραιωμένη «αντίληψη για τον υλικό και ενεργειακό κόσμο» δεν είναι, υποχρεωτικά, ο κόσμος ο ίδιος…

Η κβαντική φυσική, που δεν είναι (ακόμα) «σχολική ύλη» και, κατά συνέπεια, δεν συμμετέχει στην κατασκευή των αντιλήψεών μας για τον κόσμο, είναι ένα καλό παράδειγμα. Οι βασικές της παραδοχές και τα θεμελειώδη αξιώματά της ξεπερνούν (και σε ορισμένες περιπτώσεις διαλύουν…) το «Παραδεδεγμένο Μοντέλο» που έχουμε εκπαιδευτεί για την εννόηση της υλικής (και ενεργειακής) πραγματικότητας. Αν η κβαντική φυσική με τις καινοτόμες (για την μέση κοινωνική γνώση) και «περίεργες» έννοιες της ήταν φιλοσοφική θεωρία, αυτή η μέση κοινωνική άγνοια θα ήταν μικρό κακό. Αν πρόκειται όμως ένα βασικό πεδίο όπου η καπιταλιστική «ανάπτυξη» (και ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός…) έχει αρχίσει να ξετυλίγεται; Μήπως τότε θα έπρεπε να ξέρουμε τουλάχιστον τις βασικές έννοιες και τις πρακτικές εφαρμογές της κβαντικής φυσικής έτσι ώστε να μπορούμε να συλλάβουμε την πολιτική οικονομία της σύγχρονης καπιταλιστικής αξιοποίησης – αντί να κρατάμε σφικτά μια «πολιτική οικονομία της μηχανής εσωτερικής καύσης» θεωρώντας την ικανή να εξηγεί τα πάντα για πάντα;

Δύο τέτοιες βασικές έννοιες, λοιπόν. Η υπέρθεση. Και η διεμπλοκή. Η κβαντική υπέρθεση είναι θεμελειώδες φαινόμενο, σύμφωνα με το οποίο δύο ή περισσότερες «κβαντικές καταστάσεις» μπορούν να συνυπάρχουν. Πράγμα που σημαίνει: το είτε υπάρχει το κάτι είτε το αντίθετό του δεν ισχύει για την υπέρθεση. Ισχύει «υπάρχει το κάτι και το αντίθετό του μαζί και ταυτόχρονα», με ορισμένες πιθανολογήσεις για την «αναλογία» της συνύπαρξής τους.

Αυτό το, ας το πούμε πρόχειρα, «είναι και δεν είναι» της κβαντικής φυσικής, ακόμα και σαν θεωρία, προσβάλει στο κέντρο της και την (αστική) αντίληψη της πραγματικότητας εδώ και αιώνες, και τις θεωρούμενες ως ορθολογικές βεβαιότητες, ακόμα και της καθημερινής ζωής! Ο κόσμος (ο κόσμος όπως τον εννοούμε) είναι συγκροτημένος πάνω και γύρω από θεμελειακούς δυϊσμούς… Τι σημαίνει, απ’ αυτήν την άποψη, «η γάτα του Σρέντιγκερ», που «ζει και δεν ζει», αν όχι την κατάρρευση των όποιων δυαδικών βασικών βεβαιοτήτων;

Ωστόσο το θέμα που μας ενδιαφέρει εδώ είναι ακριβώς δίπλα. Όλο το ηλεκτρονικό σύμπαν (όπως κι αν το καταλαβαίνει ο καθένας) είναι δημιουργημένο πάνω σε έναν ηλεκτρικό δυισμό, τον δυισμό on/off, που έχει σαν μαθηματική έκφραση το 1/0. Εδώ η κβαντομηχανική φέρνει αληθινή επανάσταση: οι «καταστάσεις» δεν είναι είτε 1 είτε 0 αλλά και όλες οι ενδιάμεσες τιμές· που σημαίνει ότι η «πληροφορία» (αυτή η «μαγική» έννοια…) μπορεί να δια-κινείται πολυεπίπεδα / σύνθετα μεταξύ 1 και 0. Πρακτικά αυτό σημαίνει μεγάλο πολλαπλασιασμό του όγκου των «πληροφοριών» που μπορούν να μεταφερθούν, αν η κωδίκωσή τους δεν είναι 1/0 αλλά και όλες οι ενδιάμεσες «τιμές». Τέτοιο είναι το μεγάλο και καταλυτικό δώρο της κβαντικής υπέρθεσης αν αιχμαλωτιστεί τεχνολογικά…

Η κβαντική διεμπλοκή είναι ακόμα πιο μυστηριώδης και ξένη προς το «Παραδεδεγμένο Μοντέλο» εννόησης του κόσμου. Σύμφωνα με την ελληνική εκδοχή της wikipedia (ο τονισμός δικός μας):

Η κβαντική διεμπλοκή (αποκαλούμενη και κβαντικός εναγκαλισμός) είναι το φαινόμενο κατά το οποίο δύο σωματίδια ή ομάδες σωματιδίων που δημιουργούνται μαζί ή αλληλεπιδρούν συνενώνοντας τις κυματοσυναρτήσεις τους, μένουν σε κατάσταση διεμπλοκής μεταξύ τους, ασχέτως του χώρου που μεσολαβεί πλέον από το ένα στο άλλο. Αν σταλεί το ένα από τα δύο στο άλλο άκρο του σύμπαντος και συμβεί κάτι σε οποιοδήποτε από τα δύο, το άλλο αντιδρά ακαριαία. Έτσι, φαίνεται είτε πως η πληροφορία μπορεί να ταξιδέψει με άπειρη ταχύτητα, είτε πως στην πραγματικότητα τα δύο αντικείμενα βρίσκονται ακόμα σε «επαφή», σε σύνδεση μεταξύ τους, σε κατάσταση διεμπλοκής.

Η κβαντική διεμπλοκή είναι υπαρκτό φαινόμενο και παρατηρείται σε πειράματα, όχι μόνο στο μικρόκοσμο, αλλά και σε μεγαλύτερες κλίμακες.

Οι συνέπειες και οι προεκτάσεις της κβαντικής διεμπλοκής στην ερμηνεία (πιο σωστά: στην ανακατασκευή της εννόησης) του κόσμου πάνε πολύ μακριά! Και είναι πιθανό ότι εκείνοι κι εκείνες που θα περνάνε απ’ το όποιο “εκπαιδευτικό σύστημα” την δεκαετία, ας πούμε, του 2050, θα θεωρούν όλα (ή τα περισσότερα απ’) όσα θεωρούμε ακόμα δεδομένα σαν πρωτογονισμό!

Εν τω μεταξύ ας γυρίσουμε σε πιο πρακτικές πλευρές της τωρινής πραγματικότητας.

Το δίκτυο… Ποιό δίκτυο;

Παρασκευή 15 Γενάρη. Στις αρχές του περασμένου Μάρτη (ενώ η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία ξεκινούσε στην δύση…) στην ηλεκτρονική έκδοση του γνωστού περιοδικού Wired, μπορούσε κανείς να διαβάσει την αρχή ενός άρθρου με τίτλο εξηγήσεις για το τι είναι η κβαντική υπολογιστική και η κβαντική υπεροχή:

Η κβαντική υπολογιστική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Θα μετασχηματίσει την ιατρική, θα σπάσει την κρυπτογράφηση και θα προκαλέσει επανάσταση στις επικοινωνίες και την τεχνητή νοημοσύνη. Εταιρείες όπως η IBM, η Microsoft και η Google συναγωνίζονται μεταξύ τους για να κατασκευάσουν αξιόπιστους κβαντικούς υπολογιστές. Η κίνα έχει επενδύσει δισεκατομύρια.

Πρόσφατα η Google δήλωσε ότι πέτυχε κβαντική υπεροχή – την πρώτη φορά που ένας κβαντικός υπολογιστής ξεπέρασε έναν παραδοσιακό…

Και πιο κάτω:

Οι κβαντικοί υπολογιστές δεν θα κάνουν απλά τα πράγματα πιο γρήγορα ή με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Θα μας επιτρέψουν να κάνουμε πράγματα που ούτε ονειρευτήκαμε ποτέ. Πράγματα που ούτε και ο καλύτερος υπερ-υπολογιστής δεν μπορεί να κάνει.

Έχουν την δυνατότητα να επιταχύνουν γρήγορα την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Η Google ήδη προσπαθεί να βελτιώσει το software των αυτο-οδηγούμενων οχημάτων. Είναι κρίσιμοι επίσης στην μοντελοποίηση χημικών αντιδράσεων.

Ως τώρα οι υπερ-υπολογιστές μπορούν να αναλύσουν μόνο τα πιο βασικά μόρια. Αλλά οι κβαντικοί υπολογιστές δουλεύουν χρησιμοποιώντας τις ίδιες κβαντικές ιδιότητες όπως τα μόρια που προσπαθούν να προσομοιώσουν. Και δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να διαχειριστούν τις πλέον σύνθετες αντιδράσεις.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει πιο αποδοτικά προϊόντα – από νέα υλικά για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, μέχρι καλύτερα και φτηνότερα φάρμακα, ή πολύ εξελιγμένα φωτοβολταϊκά…. Οι κβαντικοί υπολογιστές θα χρησιμοποιηθούν οπουδήποτε υπάρχει ένα μεγάλο, αβέβαιο σύστημα το οποίο χρειάζεται προσομοίωση. Αυτό μπορεί να είναι οτιδήποτε, απ’ την πρόβλεψη των χρηματοπιστωτικών αγορών μέχρι την βελτίωση των προβλέψεων του καιρού, την μοντελοποίηση των συμπεριφορών ενός πλήθους ανθρώπων ή της συμπεριφοράς μεμονωμένων ηλεκτρονίων…

Η κρυπτογράφηση θα είναι μια ακόμα κεντρική εφαρμογή…

Αυτά τον περασμένο Μάρτη, στο wired: η IBM, η Microsoft, η Google, εκλεκτά μέλη του δυτικού βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος, ήταν οι επικεφαλής του άλματος στο τεχνολογικό / καπιταλιστικό μέλλον… Χαράς ευαγγέλια!

Και να μια χθεσινή είδηση:

… Η Κίνα πέτυχε «κβαντική υπεροχή» με την δημιουργία του υπολογιστή στην Jiuzhang, που τον περασμένο μήνα ξεπέρασε τον Sycamore της Google, με την ικανότητά του να κάνει υπολογισμούς 100 τρισεκατομύρια φορές γρηγορότερα απ’ τον γρηγορότερο κλασσικό υπερ-υπολογιστή.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε κύματα σοκ σ’ όλο τον κόσμο. Αλλά πριν αυτά τα νέα προλάβουν να εξεταστούν απ’ τους αντίπαλους παίκτες στον ανταγωνισμό για τα κβάντα, ο Πεκίνο ανακοίνωσε επίσης ότι δημιούργησε το πρώτο διαδίκτυο πλήρως ενσωματωμένο στην κβαντομηχανική. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ένα δίκτυο δορυφόρων και οπτικών ινών ανάμεσα στην Σαγκάη και στο Πεκίνο κατάφερε να «τηλεμεταφέρει» τεράστιους όγκους δεδομένων.

Ο κόσμος παρακολουθεί τώρα την γέννηση ενός κινέζικου κβαντικού internet που θα επαναστατικοποιήσει την κοινωνία επιτρέποντας αδιάρρηκτες μεταφορές δεδομένων και αξιοποιώντας την μηχανική μάθηση (machine learning, ένας άλλος όρος για την τεχνητή νοημοσύνη) του “internet of things”, οδηγώντας πιθανόν σε ακαριαίες επικοινωνίες όταν αναπτυχθεί παραπάνω.

… Οι κινέζοι επιστήμονες τηλεμετέφεραν κβαντικά πληροφορίες 1.400 χιλιόμετρα μακριά σε δύο δορυφόρους και ύστερα πίσω στην γη μέσω δύο σταθμών λήψης – το πρώτο βήμα για την δημιουργία ενός κβαντικού internet παγκόσμιας κλίμακας. Μαζί με τον υπολογιστή της Jiuzhang, αυτές οι εξελίξεις οδηγούν την Κίνα στην πρώτη γραμμή του ανταγωνισμού για να κερδίσει την “εποχή των κβάντα” – μια εξέλιξη που θα αναστατώσει την Ουάσιγκτον και την Silicon Valley…

Είναι εύλογη η δυτική αναστάτωση, είτε ομολογηθεί είτε όχι: η πρώτη χρήση του κβαντικού internet θα είναι στρατιωτική… Για να το πούμε διαφορετικά: το να έχει κάποιος πλεονέκτημα στις επικοινωνιακές (και όχι μόνο) εφαρμογές της κβαντικής υπέρθεσης και της κβαντικής διεμπλοκής, είναι σα να έχει χίλιες φορές το πλεονέκτημα στην πυρηνική τεχνολογία και στην οπλοποίησή της. Καταλαβαίνετε…

Αλλοίμονο στους ignorants…