Tag: ταϊβάν

Πέμπτη 3 Γενάρη. Η ήττα του αμερικανικού (και ισραηλινού, και σαουδαραβικού) σχεδιασμού για την μέση Ανατολή δεν είναι το τέλος του 4^ου παγκόσμιου! Υπάρχουν άλλα σημεία του πλανήτη που είναι στρατηγικής σημασίας για την Ουάσιγκτον (αν και όχι για το Τελ Αβίβ…): η Αφρική και, δηλωμένα, η ανατολική Ασία.

Σε ότι αφορά την κορεατική χερσόνησο οι εξελίξεις είναι αργές, όχι δραματικές – αλλά πάντως όχι υπέρ της Ουάσιγκτον. Το έχουμε σημειώσει από καιρό, και θα το ξανασημειώσουμε: το έσχατο (γεωγραφικό) σημείο «εγκλωβισμού» του Πεκίνου απ’ την μεριά της Ουάσιγκτον είναι η ταϊβάν. Μια ομιλία του Xi προς το κόμμα του, πριν έξι μέρες, το υπενθύμισε: «Το Πεκίνο θέλει την επανένωση με την ταϊβάν στο μοντέλο ‘ένα κράτος – δύο συστήματα’…» Ο σκοπός παραμένει η ειρηνική επανένωση… Αλλά η κίνα διατηρεί το δικαίωμα να πάρει «όλα τα απαραίτητα μέσα» για την επανένωση. Το «όλα τα απαραίτητα» είναι ευφημισμός του «στρατιωτικά» – από κανέναν δεν διέφυγε αυτή η λεπτομέρεια…

Απ’ την άποψη του διεθνούς status η Ταιπέϊ είναι, από το 1949, κάτι σαν την τουρκική δημοκρατία της βόρειας κύπρου: οργανωμένη σαν κανονικό κράτος, χωρίς να αναγνωριστεί σαν τέτοιο απ’ τον οηε… Μόνο 17 κράτη έχουν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις με το ταϊβανέζικο κράτος, και τα πιο υπολογίσιμα ανάμεσά τους είναι η παραγουάη, η νικαράγουα, η ονδούρα και η γουατεμάλα. Α, και το βατικανό… Έχει εν τω μεταξύ προλάβει να αλλάξει δυο φορές ονόματα. Αρχικά λεγόταν «εθνικιστική κίνα», αργότερα «φορμόζα» – τώρα ταϊβάν…

Μετά από τόσα χρόνια «υπομονής», το τι θα κάνει το Πεκίνο με την ταϊβάν εξαρτιέται απ’ το τι θα κάνει η Ουάσιγκτον με την ταϊβάν. Και πόσο θα βιαστεί να το κάνει. Η τωρινή ταϊβανέζικη κυβέρνηση (υπό την Tsai Ing-wen) είναι εθνικιστική (και φιλοαμερικάνικη) σε σχέση με το αντιπολιτευόμενο κόμμα KMT (εξίσου εθνικιστικό, αλλά σε ασιατικό και άρα πιο φιλοκινεζικό προσανατολισμό), που θεωρείται πιθανό να κερδίσει τις εκλογές του 2020. Είτε έτσι είτε αλλιώς όμως, σε καιρούς σαν τους τωρινούς, το Πεκίνο θα ήθελε να «χάσει την υπομονή» του κάποια στιγμή, με προοπτική να έχει ένα στέρεο αποτέλεσμα (σε σχέση με την ταϊβάν) τέτοιο που θα κρατήσει την Ουάσιγκτον μακριά.

Η Tsai Ing-wen λέει ότι διατίθεται να συζητήσει με το Πεκίνο, αλλά μόνο σαν δύο κράτη, ίσα μεταξύ τους… Αν η Ουάσιγκτον δεν αξιοποιήσει αυτήν την ιδέα “ισότητας” ως το 2020, το Πεκίνο θα μπορέσει να συγκρατήσει την υπομονή του για δυο χρόνια ακόμα. Αλλιώς…

(160 χιλιόμετρα είναι η απόσταση των δυτικών ακτών της ταϊβάν απ’ τις ανατολικές της κίνας. Ένα παλιό ανέκδοτο έλεγε ότι αν ποτέ το Πεκίνο αποφασίσει να ενώσει δια της βίας το νησί με την ενδοχώρα δεν θα χρειαστεί να στείλει στρατό. Θα ήταν αρκετό λίγα εκατομμύρια κινέζοι να κτυπήσουν τα πόδια τους στη θάλασσα, στις δικές τους παραλίες απέναντι απ’ την ταϊβάν. Το κύμα που θα σηκωνόταν θα ήταν αρκετό για μια «καινούργια αρχή» στο νησί…)

Πέμπτη 3 Μάη. Πριν κανά δυο βδομάδες (Κυριακή 22 Απρίλη, ανατολική ασία) ανασκοπώντας τις εξελίξεις στην κορεατική χερσόνησο, σημειώναμε μεταξύ άλλων:

… Χωρίς έναν εχθρό που να παρουσιάζεται (απ’ τις ηπα και τους συμμάχους της) σαν «παγκόσμιος κίνδυνος» πώς μπορεί η Ουάσιγκτον να κρατήσει τον στρατιωτικό έλεγχο του ειρηνικού και της ανατολικής ασίας;… Υπάρχει, δυστυχώς, ένα ακόμα γεωγραφικό σημείο μέσω του οποίου η Ουάσιγκτον (και το Τόκιο) θα μπορούσαν να υποδαυλίσουν εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή, κατά της κίνας: η ταϊβάν…

Φαίνεται ότι η εθνικίστρια πρόεδρος της ταϊβάν Tsai Ing-wen, με την διακριτική (;) υποστήριξη έως προώθηση του αμερικανικού βαθέος κράτους, σπρώχνει (προς το παρόν ανεπίσημα) την ιδέα ενός δημοψηφίσματος υπέρ της πλήρους ανεξαρτησίας κάποια στιγμή μέσα στο 2019. Απ’ την μεριά του, το αφεντικό του Πεκίνου, ο κινέζος πρόεδρος Xi Jinping, απειλεί (κι αυτό είναι ασυνήθιστο για το κινεζικό καθεστώς) με ανοικτό πόλεμο in case of… Στην πραγματικότητα πιο πριν…

Οι απειλές του Πεκίνου στηρίζονται (μάλλον) στο γεγονός ότι η πλειοψηφία του ταϊβανέζικου (κινέζικου) πληθυσμού δεν θέλει να μπλέξει σ’ έναν πόλεμο που θα είναι σινο – αμερικανικός· ούτε στις προετοιμασίες του. Παρ’ όλα αυτά είναι ασυνήθιστες απειλές, που έρχονται σε αντίθεση με τις «σοφές» συμβουλές ενός σχετικά πρόσφατου κινέζου ηγέτη (ως το 2000), του Deng Xiaoping, μια «γραμμή» που γενικά ακολουθεί και ο Xi: Να παρατηρείς γύρω σου με προσοχή· να προφυλάσσεις την θέση του· να είσαι ήρεμος στις υποθέσεις σου· να κρύβεις τις ικανότητές του και να παίρνεις τον χρόνο σου· να είσαι καλός στο να κρατάς χαμηλό προφίλ· και ποτέ να μην καμαρώνεις ότι είσαι το αφεντικό.

Παρ’ όλα αυτά, ακριβώς τέτοιου είδους απειλές (σε συνδυασμό με διάφορα κινεζικά στρατιωτικά γυμνάσια στα «στενά της ταϊβάν») είναι αυτό που χρειάζεται η Ουάσιγκτον για να δηλώσει «προστάτης της ταϊβάν». Συνεπώς, είτε το κινεζικό καθεστώς θεωρεί ότι το ψόφιο κουνάβι στο πόστο της αμερικανικής προεδρίας προσφέρει βάσιμες ελπίδες παρέλκυσης· είτε θα προσπαθήσει να πνίξει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τα σχέδια της Tsai Ing-wen, πριν αποκτήσουν “όγκο”, και πριν τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα αποκτήσουν “δικαίωμα” στα στενά της ταϊβάν…

Αλλά ούτε το αμερικάνικο imperium ούτε οι ιαπωνικές ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες δεν πρόκειται να κάτσουν να κοιτάνε τον κινεζικό ανταγωνιστή τους, ειδικά αν επιβεβαιώσουν την ήττα τους στην κορεατική χερσόνησο…

Κυριακή 22 Απρίλη. Χωρίς έναν εχθρό που να παρουσιάζεται (απ’ τις ηπα και τους συμμάχους της) σαν «παγκόσμιος κίνδυνος» πώς μπορεί η Ουάσιγκτον να κρατήσει τον στρατιωτικό έλεγχο του ειρηνικού και της ανατολικής ασίας; Έχοντας «καβάτζα» την βόρεια κορέα, δοκίμασε επί Ομπάμα να «απλώσει» την ζώνη «διαφύλαξης των συμφερόντων του πλανήτη», αξιοποιώντας τις εδαφικές διαφορές ανάμεσα στη Μανίλα και στο Πεκίνο, στη νότια θάλασσα της κίνας. Όταν ο φρεσκοεκλεγμένος ημι-δικτάτορας των φιλιππίνων Duterte αναποδογύρισε το τραπέζι αρνούμενος να συνεχίσει την κόντρα με το Πεκίνο, η «καβάτζα» της βόρειας κορέας (και των πυρηνικών της) έγινε ο κύριος παράγοντας νομιμοποίησης του αμερικανικού μιλιταριστικού ηγεμονισμού. Τι θα απογίνει αυτός λοιπόν χωρίς τον βάρβαρο «rocket man»;

Υπάρχει, δυστυχώς, ένα ακόμα γεωγραφικό σημείο μέσω του οποίου η Ουάσιγκτον (και το Τόκιο) θα μπορούσαν να υποδαυλίσουν εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή, κατά της κίνας: η ταϊβάν.

Η ταϊβάν δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένο «ανεξάρτητο κράτος». Μετά τη νίκη των κομμουνιστών στην κίνα στα τέλη της δεκαετίας του ’40, οι εθνικιστές υποχώρησαν στο νησί (που ήταν υπό ιαπωνικό έλεγχο / κατοχή) δηλώνοντας «η εξόριστη κινεζική κυβέρνηση». Στα ‘50s και στα ‘60s, κι αφού το Τόκιο αποχώρησε απ’ το νησί (που τότε λεγόταν «φορμόζα») τα μεν δυτικά κράτη άρχισαν να έχουν σχέσεις μ’ αυτό, ενώ τα κράτη του ανατολικού μπλοκ με το Πεκίνο.

Η γραμμή άλλαξε απ’ τις αρχές των ‘70s, όταν η Ουάσιγκτον επέλεξε την «επαναπροσέγγιση» με την (κομμουνιστική…) κίνα, με σκοπό να «απομονώσει» την (κομμουνιστική…) ε.σ.σ.δ. Τότε, στη «διακήρυξη της Σαγκάης», το 1972, «…οι ηνωμένες πολιτείες αναγνωρίζουν ότι υπάρχει μόνο μία κίνα, και ότι η ταϊβάν είναι τμήμα αυτής της κίνας». Αυτό ονομάζεται έκτοτε «η πολιτική της μίας κίνας». Και πρακτικά σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον (όπως και πολλά κράτη ακόμα) έχει μεν οικονομικές σχέσεις με τις όποιες κυβερνήσεις της ταϊβάν, αλλά η ταϊβάν δεν είναι κράτος αναγνωρισμένο απ’ τον οηε. Υπάρχει, σα να λέμε, μια «εκκρεμότητα» με την περίπτωσή της.

Το ψόφιο κουνάβι, με την γνωστή «κυκλοθυμία» του (!!!), απ’ την μια μεριά έχει ανακοινώσει ότι «σέβεται την πολιτική της μίας κίνας», απ’ την άλλη όμως κάνει (ή συζητάει) ενέργειες αντίθετες. Όπως, για παράδειγμα, να πουλήσει προηγμένα όπλα στην ταϊβάν. Μπαρουτιάζοντας το Πεκίνο (μια ματιά στον χάρτη της περιοχής εξηγεί το γιατί).

Η πιθανότητα να χρησιμοποιήσει η Ουάσιγκτον την ταϊβάν σαν «μοχλό» εντάσεων που να δικαιολογούν τις στρατιωτικές περιπολίες και εγκαταστάσεις της δεν είναι αμελητέα. Και δεν υποτιμάται απ’ το Πεκίνο: ήδη το αμερικανικό «δόγμα εθνικής ασφάλειας» θεωρεί το κινέζικο κράτος «αντίπαλη αναθεωρητική δύναμη»· ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη κι αυτό που ονομάζεται «εμπορικός πόλεμος»….

Σάββατο 3 Μάρτη. Ως πρόσφατα η Ουάσιγκτον ακολουθούσε την “πολιτική της μίας κίνας”. Που σημαίνει ότι αναγνώριζε επίσημα ένα και μοναδικό κινεζικό κράτος (αυτό που έχει πρωτεύουσα το Πεκίνο). Υπάρχει όμως άλλο ένα: η πρώην “φορμόζα”, νυν “ταϊβάν”, εθνικιστική κίνα, καθώς στο νησί υποχώρησαν οι εθνικιστές του Kuomintang (υπό τον Chiang Kai-shek) μετά την ήττα τους στην ηπειρωτική κίνα απ’ το κομμουνιστικό κόμμα του Mao Zedong – αυτά έγιναν το 1949.

Από τότε το Πεκίνο θεωρεί μεν το νησί επικράτειά του, αλλά δεν έχει επιχειρήσει να το καταλάβει στρατιωτικά (για διάφορους λόγους). Απ’ την άλλη μεριά η Ουάσιγκτον, αν και έχει στηρίξει το νησιωτικό κράτος με διάφορους οικονομικούς τρόπους, απ’ το 1979 έπαψε να το αναγνωρίζει επίσημα, με σκοπό την βελτίωση των σχέσεων με το Πεκίνο. Αυτή είναι (ή ήταν) η αμερικανική «πολιτικής της μίας κίνας».

Υπό το ψόφιο κουνάβι και τους συντηρητικούς η αμερικανικη «γραμμή» αλλάζει σταδιακά – παρότι, ακόμα, δεν έχει γίνει το τελικό βήμα. Η τελευταία εξέλιξη είναι η έγκριση απ’ το κογκρέσσο, χτες, ενός νόμου «για τις ταξιδιωτικές σχέσεις» ηπα και ταϊβάν. Η απόφαση περιμένει τώρα την υπογραφή του ψόφιου κουναβιού για να οριστικοποιηθεί. Κατά το Πεκίνο μια τέτοια απόφαση επιτρέπει επίσημες επισκέψεις αξιωματούχων της ταϊβάν στις ηπα – δηλαδή έμμεση μεν αλλά ουσιαστική αναγνώρισή τους.

Δεν είναι αυτό το «πρώτο βήμα» της τελευταίας χρονιάς – είναι, απλά, το πιο πρόσφατο. Το Πεκίνο απειλεί ότι η αναγνώριση του ταϊβανέζικου κράτους είναι αιτία πολέμου· αλλά (κατά την γνώμη μας) τέτοιες δηλώσεις είναι «παρακαταθήκη» και όχι «τοις μετρητοίς». Μπορούμε να συνεννοηθούμε, κι ας μην είμαστε ούτε ασιάτες ούτε αμερικάνοι: η Ουάσιγκτον ψάχνει και ψάχνεται στον δυτικό Ειρηνικό, στην θάλασσα της κίνας, και η ταϊβάν είναι «ενδιαφέρουσα περίπτωση» – για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Αν η Ουάσιγκτον επιδιώξει να αποκτήσει στρατιωτικά πατήματα εκεί, δεν μπορεί να το κάνει χωρίς «αναγνώριση του κράτους» – κι αυτό είναι το επίδικο.

Δεν θα κάνουμε πρόβλεψη· μόνο μια υπενθύμιση. Αν το αμερικανικό κράτος αποφάσισε ότι ήρθε η στιγμή να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ / al Quds σαν πρωτεύουσα του συμμάχου ισραήλ χωρίς να υπάρχει προφανής “στενά εννοημένη” αναγκαιότητα για τέτοια ριζική αναθεώρηση της γραμμής των τελευταίων δεκαετιών, μπορεί να κάνει ακόμα περισσότερα εκεί που τα δικά του συμφέροντα «καίνε» – και καίγονται…