Πέμπτη 29 Αυγούστου. Απομένει – για εμάς… – το πολιτικό (ή «φιλοσοφικό») ζήτημα: η αλυσίδα των έμβιων χαρακτηριστικών που μηχανοποιούνται μεγαλώνει. Πρώτα η «μνήμη», μετά η «ευφυία», και τώρα αυτοοργάνωση… Μια συνθήκη που στο παρελθόν (δεν ξέρουμε για το παρόν…) είχε υψηλό ριζοσπαστικό βάρος, εφόσον η αυτο-οργάνωση των εργατών εμφανιζόταν σαν το αντίπαλο δέος όχι μόνο του κράτους και των αφεντικών, αλλά και των ιεραρχικών μορφών οργάνωσης (την μορφή κόμμα).
Η μηχανοποίηση της μνήμης έγινε εύκολα καθολικά αποδεκτή. Η μηχανοποίηση της ευφυίας επίσης. Δεν υπάρχει λόγος να μην συμβεί το ίδιο με την αυτοοργάνωση των μηχανών, με το internet of things σαν μία (όχι μιλιταριστική) εκδοχή της. Και επειδή αυτές οι μηχανοποιήσεις είναι άμεσα πρακτικές, η απελευθέρωση των έμβιων χαρακτηριστικών απ’ τις μηχανικές απομιμήσεις (ή και «βελτιώσεις») τους δεν μπορεί παρά να γίνει ένα επίσης πρακτικό ζήτημα.
Με ποια έννοια, όμως, «πρακτικό»; Οποιαδήποτε νεο-λουδίτικη, πριμιτιβιστική φαντασίωση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Μόνο μια εξαιρετικά υψηλού επιπέδου ανθρώπινη συνείδηση (άρα μνήμη, ευφυία, αυτοόργανωση…) μπορεί να «αυτο-απελευθερωθεί» (αν μας επιτρέπεται η λέξη) απ’ το οικοσύστημα της γενικευμένης καπιταλιστικής μηχανοποίησης που φέρνουν η 4η και η κοντινή 5η βιομηχανική επανάσταση. Δεν πρόκειται για την «καταστροφή των μηχανών» αλλά για το ξεπέρασμά τους – χωρίς την «βοήθειά» τους.
Δεν έχουμε διαθέσιμες τις οδηγίες για κάτι τέτοιο!… Μπορούμε, ωστόσο, να καταλάβουμε το γενικό του περίγραμμα· τις βασικές προδιαγραφές του ανώτερης τάξης ζωντανού «αντι-μηχανοποιήσιμου»…
