Δευτέρα 24 Σεπτέμβρη. Όταν αναγγέλεται το επόμενο ξέσπασμα της κρίσης / αναδιάρθρωσης είναι, άραγε, πιθανό να μην συμβεί; Δεν ισχύει πως οι ειδικοί του καπιταλισμού γενικά δεν προβλέπουν τα “μοιραία γεγονότα”;
Οι δυσοίωνες προγνώσεις μαγαζιών σαν την Morgan Stanley ή την Goldman Sachs θα μπορούσαν, ωστόσο, να αποδειχθούν αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Πάντως είναι πλήρως εναρμονισμένες με τις καπιταλιστικές διαδικασίες, κι έτσι θα άξιζε να τις έχει κανείς υπόψη του.
Τι προβλέπουν λοιπόν; Ότι έρχεται η ώρα της κατάρρευσης όχι των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης και άρα της αγοράς ακινήτων (η εκκίνηση του ξεσπάσματος του 2007 / 2008) αλλά των επιχειρηματικών δανείων. Και, κατά συνέπεια, των ίδιων των εταιρειών μαζί με τα χρέη τους. Γιατί κάνουν τέτοιες ανησυχητικές προβλέψεις οι αμερικάνοι αρχιτραπεζίτες; Επειδή στη διάρκεια της 8χρονης «ποσοτικής χαλάρωσης», (2009 – 2017) με τα μεθοδικά συγκρατημένα χαμηλά επιτόκια, χιλιάδες επιχειρήσεις (αμερικανικές και μη) πήραν φτηνά δάνεια, διπλασιάζοντας τον (συνολικό) επιχειρηματικό δανεισμό – σε σχέση με το 2007. Και τώρα, εκτός απ’ τα υπόλοιπα, ξεδιπλώνεται και “εμπορικός πόλεμος”…
Ταυτόχρονα οι κεντρικές τράπεζες (ξεκινώντας απ’ την fed) προσπαθούν να «επαναπατρίσουν» τον ωκεανό «φτηνού χρήματος» ανεβάζοντας τα επιτόκια. Αυτό σημαίνει πως οι λιγότερο αποδοτικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να «γυρίσουν» τα δάνειά τους: θα δανείζονται ακριβότερα για να καλύψουν παλιότερα φτηνά δάνεια. Είναι αυτό που συμβαίνει ήδη σε διάφορους «περιφερειακούς» καπιταλισμούς, μαζί με την υποτίμηση των εθνικών νομισμάτων τους. Ένα ποσό επιχειρηματικών δανείων πάνω από 1,3 τρισεκατομύρια δολάρια (το 20% του συνόλου) λήγει ως το 2020· και θα «γυρίσει» πιο ακριβά. Πόσα μαγαζιά θα το αντέξουν;
Ένας γνήσιος νεοφιλελεύθερος θα χαιρόταν: επιτέλους να καθαρίσει η «αγορά» απ’ τα όχι αποδοτικά κεφάλαια (: επιχειρήσεις). Και ένας πυρομανής θα χαιρόταν, επίσης, με μια φωτιά στο δάσος: επιτέλους να καθαρίσει το βουνό απ’ τα ξερόκλαδα… Το πρόβλημα είναι, όμως, ευρύτερο: η πιθανή κατάρρευση / χρεωκοπία επιχειρήσεων να συμπαρασύρει και ασφαλιστικές επιχειρήσεις· κι αυτές, με τη σειρά τους, τράπεζες (που έτσι κι αλλιώς είναι εκτεθειμένες σε επιχειρηματικά δάνεια).
Πέρα απ’ τα υπόλοιπα είναι εύλογο ότι οι δανειστές που θα χάνουν απ’ τις επιχειρηματικές χρεωκοπίες θα στραφούν αλλού για να ρεφάρουν. Και ένα βασικό απ’ τα «αλλού» είναι οι κρατικοί δανεισμοί. Οι φλύαροι τενεκεδένιοι και λοιποί ντόπιοι διαχειριστές ας ετοιμάζονται γι’ αυτό που δεν μπορούν να εμποδίσουν: το κακόφημο ελληνικό μαγαζί δεν θα βρει «απάνεμο λιμάνι» στην επερχόμενη χρηματοπιστωτική τρικυμία.
Κι ο θρυλικός κουμπαράς (το λεγόμενο «μαξιλάρι» – για τους υπνοβάτες· «σωσίβιο» λειτουργικά) έχει προβλεφτεί μόνο για διετή διάρκεια…