Tag: αναδιάρθρωση

… Επιβάλλεται όμως…

Πέμπτη 19 Μάρτη. Οι αριθμητικές συγκρίσεις είναι χρήσιμες, ειδικά εναντίον ενός εχθρού που «μετράει»· και πάνω στο δόλιο μέτρημά του στήνει φόβους και φράχτες παντού… Δεν θα τις εγκαταλείψουμε: αν πρόκειται να δείξεις τον γυμνό βασιλιά πρέπει να ξέρεις τα βασικά για τα ρούχα… Αλλά έχουν κι αυτές οι συγκρίσεις το όριό τους.

Φαινομενικά βρισκόμαστε (αυτό μας επιβάλλουν να κάνουμε) «μπροστά στην κορύφωση των κρουσμάτων και των θανάτων» απ’ τον covid 19. Μας σπρώχνουν στην τρέλα των αντιπερισπασμών τους, και απαιτούν να υποκύψουμε… Η ασταμάτητη μηχανή υποστηρίζει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι πολύ σοβαρότερο και πολυεπίπεδο, στο οποίο η «πανδημία» είναι η προκάλυψη.

Ήδη από προχτές διάφορες ευρωπαϊκές βιτρίνες (στο Παρίσι, στη Μαδρίτη, στο Λονδίνο) μιλούν για κρατικοποιήσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων «στρατηγικής σημασίας»… Η λέξη «κρατικοποίηση», που είχε θαφτεί βαθιά για χρόνια, επανέρχεται στην ημερήσια διάταξη – και αφορά περισσότερα απ’ όσα νομίζετε στο πρώτο άκουσμα. Είναι μια καπιταλιστική τάση μέσα στην κρίση / αναδιάρθρωση πολύ παλιότερη απ’ την «φονική πανδημία»!!! Είναι μια καπιταλιστική τάση που τώρα αξιοποιεί την «φονική επιδημία» (διογκώνοντάς την σε βαθμό κακουργήματος), αρπάζει την ευκαιρία για να κάνει τον φόβο όπλο μαζικής καταστροφής, ώστε να κερδίσει έδαφος και να εδραιωθεί σε διάφορα επίπεδα.

Στις πρώτες φάσεις αντιμετώπισης του πιο πρόσφατου κρισιακού σπασμού, ήδη απ’ το φθινόπωρο του 2009 στις ηπα (και στη συνέχεια τo 2010 στα ευρωπαϊκά κράτη) έγιναν de facto κρατικοποιήσεις… Ιδιωτικών τραπεζών, αλλά και άλλων «στρατηγικών» ιδιωτικών επιχειρήσεων, που έφτασαν στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Αλλά η λέξη «κρατικοποίηση» ήταν ακόμα απαγορευμένη – δεν την ξεστόμισε κανείς! Οι κρατικές ενέργειες (είτε μέσω των κεντρικών τραπεζών είτε μέσω των δημόσιων προϋπολογισμών) ονομάστηκαν bail out… Αυτές οι «διασώσεις» (που ονομάστηκαν «προσωρινές» και σε κάποιο βαθμό τέτοιες ήταν…) παραβίαζαν κατάφορα τις βασικές αρχές του νεοφιλελευθερισμού. Θα μπορούσε και θα έπρεπε να πει κανείς ότι εκείνη η ιστορική στιγμή, μέσα στο ξέσπασμα της κρίσης / αναδιάρθρωσης, ήταν η αρχή του τέλους του νεοφιλελευθερισμού. Όχι σαν γενικής και αφηρημένης ιδέας, αλλά στην ίδια την καρδιά του: στην μυθική ισχύ «των νόμων της αγοράς», που απαγορεύουν την επέμβαση του κράτους για την διάσωση ιδιωτικών επιχειρήσεων που πρόκειται να χρεωκοπήσουν. Το «too big to fail» έμοιαζε με ανέκδοτο, αλλά μόνο τέτοιο δεν ήταν.

Η συγκεκριμένη τάση «επιστροφής του κράτους» ακόμα και σε στενά εννοημένες οικονομικές δραστηριότητες συνεχίστηκε. Με ασυνέχειες μεν, αλλά με μια σαφή (για εμάς τους περιθωριακούς) κατεύθυνση. Ήταν γι’ αυτό που αρχίσαμε να γράφουμε (αιρετικά…) για «νεοκρατισμό» – αφήνοντας την ανάλυσή του για αργότερα και συλλογικότερα.

Πριν ένα χρόνο γράφαμε κάτι επ’ αυτού – αναδημοσιεύουμε ολόκληρη εκείνη την αναφορά:

Ποιά παγκοσμιοποίηση είπατε;

(Παρασκευή 8 Φλεβάρη 2019). Το γερμανικό δημόσιο είναι έτοιμο να αγοράσει μερίδιο σε βασικές βιομηχανίες της χώρας, ώστε να τις προστατέψει από ενδεχόμενη εξαγορά από ξένες εταιρείες, δήλωσε χθες ο υπουργός οικονομίας της γερμανίας Πέτερ Αλτμάιερ, παρουσιάζοντας τη νέα βιομηχανική πολιτική της χώρας.

Πρόκειται για σημαντική αλλαγή, την ώρα που ενισχύεται παγκοσμίως ο οικονομικός προστατευτισμός, ενώ η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε φάση στασιμότητας. Η νέα στρατηγική είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της ευημερίας της γερμανίας, είπε ο Αλτμάιερ και άφησε να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσει η δημιουργία επενδυτικού ταμείου, ώστε να υποστηριχθούν σημαντικές εταιρείες, όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες, η Siemens, η Thyssen-Krupp και η Deutsche Bank…

Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων (μεταφρασμένο απ’ το reuters) ρεπορτάζ της καθεστωτικής «καθημερινής» προχτές, στις 6 Φλεβάρη. «Νέα στρατηγική»; Όχι! Η στρατηγική είναι παλιά: το κράτος (το γερμανικό εν προκειμένω) αναλαμβάνει ακόμα περισσότερα καθήκοντα προστασίας του «εθνικού κεφάλαιου», γινόμενο ανοικτά συνεταίρος του.

Πριν λίγα μόνο χρόνια η Merkel απέρριπτε απόλυτα το ενδεχόμενο να διασώσει το γερμανικό δημόσιο την ναυαρχίδα του γερμανικού χρηματοπιστωτισμού, την Deutsche Bank, που όντας στριμωγμένη χρειαζόταν επειγόντως «ανακεφαλαιοποίηση». Υπέδειξε, αντί για την κρατική βοήθεια, την χρηματοδότηση απ’ τις μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις. Όπως και έγινε: μια σειρά βαριά ονόματα της γερμανικής βιομηχανίας διέσωσαν την Deutsche Bank συμμετέχοντας σε μια γενναία (και σωτήρια) αύξηση κεφαλαίου.

Τώρα όμως, στην “εθνική βιομηχανική στρατηγική 2030” (“εθνική” – όχι “ευρωπαϊκή”…), το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο ανοίγει τον ορίζοντα εγκατάλειψης των ορντοφιλελεύθερων κανόνων, και επιστρέφει στην παλιά συνταγή της “κρατικοποίησης”. Όχι απόλυτα. Ο Αλτμάιερ περιέγραψε το πράγμα ως εξής:

… Η κρατική υποστηρίξη ενδέχεται να φτάσει μέχρι το σημείο να αναλάβει [σ.σ.: το κράτος] προσωρινά μερίδιο στις εταιρείες. Όχι για να τις εθνικοποιήσουμε και να τις διοίκησουμε μακροπρόθεσμα, αλλά για να αποτρέψουμε την πώληση βασικών τεχνολογιών και την φυγή τους από τη χώρα… “Όχι μακροπρόθεσμα” λοιπόν. Κοντοπρόθεσμα; Μεσοπρόθεσμα; Ίσως…

Υποτίθεται πως ο εχθρός είναι ο κινεζικός καπιταλισμός (κρατικός επίσης) και τα τεράστια ποσά που διαθέτει για να εξαγοράζει μερίδια εταιρειών που έχουν ανάγκη από ρευστό. Στην πραγματικότητα όμως ο υπόγειος κίνδυνος είναι να βρεθούν ακόμα και τα βαριά ονόματα του γερμανικού καπιταλισμού στη δίνη της επόμενης έξαρσης της συνεχόμενης κρίσης / αναδιάρθρωσης… Και να γίνουν “εύκολος στόχος” εξαγοράς μετοχικών μεριδίων λόγω πτώσης των τιμών των μετοχών τους.

Ο γερμανός υπ.οικ. υπέδειξε συγκεκριμένα τους τομείς όπου το γερμανικό κράτος θα αναλάβει καθήκοντα “προστασίας” έναντι οποιουδήποτε εχθρού: χάλυβα και αλουμινίου, χημικών, κατασκευής μηχανημάτων και εργοστασίων παραγωγής ενέργειας, οπτικών, αυτοκίνητων, ιατρικού εξοπλισμού, “πράσινων” τεχνολογιών, άμυνας, αεροδιαστημικής και τρισιδιάστατων εκτυπώσεων.

Μ’ αυτήν την κίνησή του (διακομματική υποθέτουμε) το Βερολίνο προχωράει αρκετά πιο μπροστά απ’ το «america first» του ψοφιοκουναβιστάν. Χωρίς φανφάρες. Αλλά στον ίδιο δρόμο…

(to be continued)

(φωτογραφία πάνω: Μερικοί ψαρεύουν με δόλωμα ή με δίκτυα· είναι υπονονετικοί. Μερικοί ψαρεύουν με ψαροντούφεκο· είναι μερακλήδες. Μερικοί ψαρεύουν με δυναμίτη· είναι killers. Και μερικοί ψαρεύουν με μια καινούργια επαναστατική μέθοδο: αδειάζουν την (κοινωνική) θάλασσα! Για να την ξαναγεμίσουν με τα δικά τους υλικά… Αυτοί είναι τα «δυναμικά» αφεντικά και τα κράτη τους…)

Σιγά μην φοβηθούμε

Δευτέρα 16 Μάρτη. Κατ’ αρχήν να διορθώσει η ασταμάτητη μηχανή ένα χθεσινό λάθος της (και πάντα ευχαριστεί αυτούς που την διορθώνουν). Έγραψε (Social distancing: σχέσεις και αριθμοί) ότι σε τέσσερεις διαδοχικούς χειμώνες (απ’ τον ’13-’14 ως τον ’16-’17) τα συνολικά κρούσματα γρίπης στην ιταλία ήταν 5.290.000. Λάθος. Τα κρούσματα, χρονιά χρονιά, μαζί με τους νεκρούς ήταν ως εξής:

’13-’14: 4.542.000 κρούσματα, και 7.027 νεκροί.

’14-’15: 6.324.948 κρούσματα, και 20.259 νεκροί.

’15-’16: 4.936.103 κρούσματα, και 15.801 νεκροί.

’16-’17: 5.526.216 κρούσματα, και 24.981 νεκροί.

Με όλο σεβασμό στη ζωή των πάντων, αυτοί οι (επίσημοι) αριθμοί είναι αμείλικτοι. Και εξίσου αμείλικτο είναι (ή θα έπρεπε να είναι) το ερώτημα: γιατί αυτοί οι θάνατοι ήταν απλά ζήτημα ρουτίνας – ενώ οι 1809 νεκροί του covid-19 (χθεσινός αριθμός), πολύ πριν φτάσουν καν και καν σ’ αυτό το μέγεθος, είναι ζήτημα «κατάστασης πολιορκίας», «κατάστασης εξαίρεσης»;

Δεν περιμένουμε να μας απαντήσει κανείς. Περιμένουμε όμως από όσους / όσες διαβάζουν αυτές εδώ τις γραμμές να συγκρατήσουν σταθερά στο μυαλό τους την πιθανότητα να τους πυροβολεί στο κεφάλι με σφαίρες φόβου – το κράτος, το ελληνικό και όχι μόνο. Θα ζήσουμε απ’ τον φονιά covid-19· αλλά η κεντρική ενστάλλαξη φόβου και η επιμελημένη διαχείρισή του έχει (ξανα) ξεκινήσει. Κι αυτό θα θέλαμε να ελπίζουμε ότι δεν είναι άξιο να λέγεται ζωή…

Παρεπιπτόντως, ως τις 12 Μάρτη, οι νεκροί από γρίπη στην ελλάδα ήταν 90 – και η περίοδος δεν έχει τελειώσει. Αλλά αυτό είναι ασήμαντο. Αδιάφορο. Ο φονικός covid-19 σαν θανατικό είναι ακόμα νήπιο – είναι όμως πολύ πιο χρήσιμος, αφού νομιμοποιεί (; που να το ήξερε ο άμοιρος! θα εξαφανιζόταν από ντροπή) τα εξής:

– απαγορεύσεις·

– απαγορεύσεις·

– οδηγίες, συμβουλές, επικλήσεις – και απαγορεύσεις…

– τον υγιεινιστικό εκβιασμό μιας συναίνεσης κι ενός παλιμπαιδισμού που είναι Κεφάλαιο – με το «κ» κεφαλαίο…

… Περπατώντας αργά στην προκυμαία, “υπάρχω;” λες, κι’ ύστερα “δεν υπάρχεις!”

Παρασκευή 13 Μάρτη. Τί ήταν αυτό που είπε χτες η κυρία Μέρκελ, πρωθυπουργός ακόμα της γερμανίας; Ότι θα προσβληθεί το 70% του γερμανικού πληθυσμού; Ότι μπορεί να προσβληθεί το 70% του γερμανικού πληθυσμού;

Ό,τι και να είπε είναι τερατώδες. Διότι αν η γερμανίδα πρωθυπουργός λέει στο πόπολο ότι θα προσβληθούν ή μπορεί να προσβληθούν πάνω από 55.000.000 γνήσια πρωτοκοσμικοί και καπιταλιστικά αναπτυγμένοι γερμανοί, ενώ την ημέρα που τόλμησε να πει τέτοια κουβέντα τα διαπιστωμένα κρούσματα στην κίνα ήταν 134.519 (και οι νεκροί, ύστερα από 2,5 μήνες, 4.970) τότε είναι σα να είπε κάτι απ’ τα πιο κάτω:

Α) το γερμανικό σύστημα υγείας (και το γερμανικό κράτος) είναι εντελώς ανύπαρκτα, ακόμα και σαν φαντάσματα: ο σώζων εαυτόν σωθείτω!

Β) όχι απλά το γερμανικό σύστημα υγείας είναι ανύπαρκτο, αλλά είναι ανύπαρκτη και η οποιαδήποτε στοιχειώδης, τυπική φροντίδα – του – εαυτού, στον γερμανικό πληθυσμό…

Γ) όλοι λένε ψέμματα, κρύβουν τα κρούσματα (και άρα τους νεκρούς τους), και στην κίνα έχουν υπάρξει …. 100.000.000 απ’ τα πρώτα!

Αν η κυρία Μέρκελ βρίσκεται ακόμα στα καλά της δεν είπε τίποτα αυτά – είναι εξωφρενικά ακόμα και σαν «μια μαλακία μου ξέφυγε»…. Έκανε κάτι άλλο. Προσπάθησε να φοβήσει τον πληθυσμό, με τον πιο χοντροκομμένο τρόπο, αξιοποιώντας το κύρος της. Γιατί το έκανε αυτό η φράου Μέρκελ;

Αυτή είναι μια ερώτηση που πρέπει να την κρατήσουμε στην πρώτη γραμμή. Το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο δεν είναι «τυχαίο» στον τωρινό παγκόσμιο καταμερισμό εξουσίας, εργασίας και πλούτου. Αν η κεντρική πολιτική βιτρίνα τρομοκρατεί τους υπηκόους της (κι αν τα «μέτρα» που θα πρέπει να λάβει στη βάση αυτής της τρομοκρατίας θα έχουν σίγουρα αντίκτυπο στην τυπική καπιταλιστική λειτουργία) θα πρέπει να έχει κάποιους σοβαρούς λόγους.

Η παράξενη κορονοβία…

Παρασκευή 13 Μάρτη. Θα το ξεκαθαρίσουμε και πάλι πριν από οτιδήποτε άλλο στη συνέχεια: κατά τη γνώμη της ασταμάτητης μηχανής θα πρέπει να ακολουθήσετε (σε γενικές γραμμές…) τις κρατικές οδηγίες για την «αντιμετώπιση» του covid-19… Όχι, όμως, επειδή αν δεν το κάνετε κινδυνεύετε να πεθάνετε ή να σκοτώσετε κάποιον – όχι!!! Για εντελώς διαφορετικούς λόγους, που θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε συν τω χρόνω.

Προς το παρόν, με κηρυγμένη επίσημα την «πανδημία», εξακολουθεί να είναι γεγονός ακλόνητο ότι ο covid-19 είναι (απ’ την καθαρά επιδημιολογική άποψη) μάλλον αστεία υπόθεση. Από την 31η Δεκέμβρη του 2019 ως χτες (12 Μάρτη 2020), δηλαδή μετά από 2,5 μήνες, καταγράφηκαν παγκόσμια 125.518 κρούσματα και 4.617 θάνατοι. Ποσοστό θνησιμότητας 3,6%. Αναλυτικότερα εδώ. 

Για να υπάρχει μια σύγκριση: κάθε χρόνο (κάθε χρόνο) η κοινή εποχιακή γρίπη σκοτώνει (παγκόσμια) από 291.000 (291 χιλιάδες) έως 646.000 (646 χιλιάδες) – κι αυτό είναι το σούμα στοιχείων από 33 κράτη, με «προβολή» σε 185.

Παρότι η περίοδος δράσης του covid-19 δεν έχει τελειώσει (εκτός, ίσως, απ’ την κίνα και τη νότια κορέα) – υπάρχει ωστόσο η βάσιμη ελπίδα ότι απ’ τις αρχές του καλοκαιριού η πανδημία θα υποχωρήσει αισθητά – ακόμα κι αν οι τωρινοί αριθμοί δεκαπλασιαστούν ως τα τέλη Μάη, και πάλι η καταστροφή θα είναι υποσύνολο (έως μικρό υποσύνολο) εκείνης που γίνεται απ’ την εποχιακή γρίπη κάθε χρόνο, εδώ και πολλά χρόνια…

Λυπούμαστε, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτά τα ποσοτικά δεδομένα (επειδή είναι τόσα και τέτοια ώστε να γίνονται ποιοτικά). Λυπούμαστε, αλλά ο covid-19 δεν είναι ούτε «βιολογικό όπλο», ούτε «σατανικό σχέδιο για την εξόντωση των γέρων», ούτε «το τέλος του κόσμου»! Η κοινη γρίπη θα ήταν πολύ καλύτερη γι’ αυτή τη δουλειά! Είναι όμως τόσο κοινότοπη η γρίπη ώστε κανείς δεν τολμάει να βγει στο μπαλκόνι και να πει: λαέ μου, φέτος ο κίνδυνος είναι τεράστιος, θα γριπιαστεί το 70% απο εσάς!!! Ή: θα βάλουμε τους πάντες και τα πάντα σε καραντίνα!…

Υπάρχει (σαν δικαιολογία για την ανεξέλεγκτη υπερμεγέθυνση της «απειλής» του covid-19) το επιχείρημα ότι είναι άγνωστος ιός, και ότι δεν υπάρχει εμβόλιο να τον σταματήσει. Πράγματι. Για τις γρίπες υπάρχει… Όμως αν υπάρχουν εμβόλια κατά της γρίπης και αυτή παρά τους εμβολιασμούς παραμένει τόσο φονική, τότε ο «δεν έχουμε εμβόλιο εναντίον του», ο free και solo και αδέσποτος covid-19 είναι ακόμα πιο αστείος!

Υπάρχει (σαν δικαιολογία κλπ) το όριο αντοχής των συστημάτων δημόσιας υγείας. Πράγματι. Όμως αυτές οι αντοχές δοκιμάζονται τελικά όχι απ’ την επικινδυνότητα του covid-19 του ίδιου, αλλά απ’ την τρομοκρατία που έχει εξαπολυθεί στο όνομά του! Η φράση «ο κορονοϊκός θα σκοτώσει λιγότερο κόσμο και περισσότερο τα συστήματα υγείας» είναι ωμά σωστή – ειδικά επειδή προέρχεται από καθεστωτικούς κύκλους. Αν ήταν αλλιώς η «περιρρέουσα ατμόσφαιρα» αυτά τα συστήματα θα είχαν καταρρεύσει προ πολλού υπό το βάρος της εποχιακής γρίπης! Αλλά στη γρίπη, επειδή δεν υπάρχει τρόμος, οι υπήκοοι συμπεριφέρονται νορμάλ. Αν νοιώθουν άρρωστοι κάθονται στο σπίτι (παίρνουν άδεια ασθένειας…) και δεν φτύνουν τους συγκατοίκους τους… Αν είναι υγιείς φροντίζουν τους άρρωστους στο σπίτι, και τους φτιάχνουν ελαφριά φαγητά. Αν έχουν πυρετό τους βάζουν καμμιά κομπρέσσα για να ανακουφιστούν. Οι καλοί τρόποι φτάνουν και περισσεύουν!

Λοιπόν; Τώρα το «θα μείνετε σπίτι» είναι καθολική διαταγή! Κι αυτό δεν είναι καθόλου «καλοί τρόποι». Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Η παράξενη συγκυρία

Παρασκευή 13 Μάρτη. Ας το πάρουμε απόφαση, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε· και να σταθούμε με το κεφάλι επάνω (και όχι σαν «ουρά στα σκέλια»). Αυτούς τους μήνες υπάρχουν 2 (δύο) πραγματικότητες, εκ των οποίων η μία είναι εικονική – αλλά εμφανίζεται (και πρέπει να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους τα καταφέρνει) πολύ ισχυρότερη της άλλης.

Η μία πραγματικότητα, η «πραγματική» πραγματικότητα (ο λεκτικός αναδιπλασιασμός είναι ήδη κακό σημάδι…) είναι ότι η πανδημία του covid-19 εξ αρχής, απ’ την εμφάνιση του τσαχπινογαργαλιάρη ιού στην κινεζική επαρχία Wuhan, έγινε ιδεολογικό, πολιτικό (και γεωπολιτικό) ζήτημα πρώτης γραμμής, πολύ περισσότερο απ’ την πραγματική του «φονική αξία». Αυτή η «φονική αξία» – οι αριθμοί το δείχνουν, και οι καπιταλιστικές κοινωνίες είναι άγρια «αριθμοποιημένες», έτσι ώστε οι μετρήσεις να μην μπορούν να πεταχτούν στα σκουπίδια – είναι ασήμαντη. Τελεία και παύλα. Αν «κάπου, κάπως, κάποτε» ο covid-19 μεταλλαχτεί και γίνει πολύ επικινδυνότερος, αυτό θα είναι μια καινούργια επιδημία – και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέτρο εκείνου που πραγματικά συμβαίνει εδώ και 2,5 μήνες….

Η άλλη πραγματικότητα, η «εικονική» πραγματικότητα, είναι μια επιθετική μεταφορά: θάνατος!!! Αόριστος, έξω απ’ τα δεδομένα, και παντού: σχεδόν στο σύνολο της «τοπογραφίας» των κοινωνικών σχέσεων παραμονεύει η «μόλυνση» – δηλαδή η απειλή του θανάτου.

Θάνατος! – εκτός εάν… Εκτός εάν τι; Εκτός εάν η μορφή κράτος ορίσει και επιβάλλει τους κανόνες της περιστολής και της αναδιάρθρωσης του κοινωνικώς σχετίζεσθαι· και, φυσικά, εκτός εάν αυτοί οι κανόνες θεωρηθούν απ’ την κοινωνική βάση «λογικοί», «ικανοί» και «αναγκαίοι»… Τότε ο «θάνατος» αντιμετωπίζεται, και γίνεται «ζωή». Νέα ζωή!

Ο George Caffetzis, σε μια ανάλυση του 1980 (ήδη 30 χρόνων), με θέμα (τότε) τους ενεργειακούς Αρμαγεδώνες, μας θυμίζει αυτό που τα αφεντικά θέλουν να αγνοούμε (περισσότερα στο cyborg 17):

… Η υπερβολή της επερχόμενης Αποκάλυψης υποδεικνύει μια κρίσιμη κρίση για το κεφάλαιο και τις προσπάθειές του να πετύχει μια μεγάλη αναδιοργάνωση στη διαδικασία συσσώρευσης, έτσι ώστε να ξεπεράσει τις τωρινές δυσκολίες. Η Αποκάλυψη δεν είναι ατύχημα. Οποτεδήποτε το τρέχον μοντέλο εκμετάλλευσης γίνεται μη βιώσιμο, το κεφάλαιο αρχίζει τους υπαινιγμούς περί θανάτου, με τη μορφή του τέλους του κόσμου.

Κάθε περίοδος καπιταλιστικής ανάπτυξης έχει τα αποκαλυψιακά της οράματα… Αναφέρομαι στις λειτουργικές Αποκαλύψεις που σημαδεύουν κάθε περίοδο σημαντικών αλλαγών στην καπιταλιστική ανάπτυξη και σκέψη…

Προσοχή: δεν υπάρχει καμμία «συνωμοσία»!!! (υπάρχει όμως θρησκευτική “λογική”!) Όλα γίνονται φανερά, μπροστά στα μάτια μας, διαπερνούν τις αισθήσεις μας και τα κορμιά μας συνολικά, και τίποτα δεν είναι κρυφό! Ταυτόχρονα όμως πρέπει να παρανοούνται· πρέπει εμείς να παρανοούμε! Έχει τεράστια σημασία το ότι τίποτα δεν είναι κρυφό απ’ την «συμβολοποίηση» της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης (συμπεριλαμβανόμενου του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού!) ως κοινωνικού θανάτου! Μόνο αν όλα είναι μπροστά μας μπορεί να δουλευτεί και να επιτευχθεί η παρανόηση / παράνοια! Μόνο αν δεν υπάρχει τίποτα κρυφό η εικονική πραγματικότητα υπερφαλλαγίζει πετυχημένα την «πραγματική»!

Αποδεικνύεται πως ισχύει πέρα για πέρα μια κουβέντα που είπε κάποιος που γεννήθηκε σαν δούλος, μεγάλωσε σαν δούλος, και πέθανε σαν απελεύθερος στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, πριν σχεδόν 2 χιλιετίες. Λεγόταν Επίκτητος:

Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.

Που σημαίνει: οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν πραγματικά· αλλά απ’ την γνώμη τους για την πραγματικότητα…

(To be continued…)

Virus economy 2

Πέμπτη 12 Μάρτη. Αφήνοντας προς το παρόν στην άκρη το (πολύ σημαντικό για εμάς) ζήτημα του πως η ιδεολογία και το Θέαμα είναι ικανά να παράγουν ακόμα και διαλυτικές – σε πρώτη φάση – μαζικές συμπεριφορές, πρέπει να τονίσουμε αυτό: η περατζάδα του covid-19 οδηγεί στα όριά τους (και μπορεί να οδηγήσει και σε κατάρρευση) τα συστήματα υγείας· τις δομές που, με διαδοχικές εξελίξεις, έχουν ιστορία όσο και εκείνη του φορντικού κράτους. Η σοβαρή πίεση που δέχονται τα συστήματα υγείας (δημόσια ή ιδιωτικά δεν κάνει διαφορά) είναι διπλή. Απ’ έξω και από μέσα. Απ’ την μεριά της «ζήτησης υπηρεσιών υγείας» (και μάλιστα για βαριές περιπτώσεις) αλλά και απ’ την μεριά της «προσφοράς» (του προσωπικού, κλινικών και εργαστηριακών γιατρών, νοσοκόμων, υλικών, κλπ). Σε μια, ας την πούμε έτσι, «επιπλέον καινούργια γρίπη» (ακόμα και μικρής φονικότητας) τα νέα κρούσματα με επιπλοκές προστίθενται στην ενδεχομένως βεβαρυμένη ρουτίνα των νοσοκομείων· την ίδια στιγμή που γιατροί ή και νοσοκόμοι αρρωσταίνουν και οι ίδιοι, κι άρα μειώνονται ποιοτικά και ποσοτικά εκείνοι/ες που πρέπει να κάνουν την περίθαλψη.

Το «κινεζικό παράδειγμα» το έδειξε καθαρά αυτό, λαμβάνοντας ακόμα και βίαια μέτρα σε πρώτο χρόνο. Σε ένα κράτος με πληθυσμό σχεδόν 1,4 δισεκατομμύρια ψυχές και με αναπτυγμένο δημόσιο σύστημα υγείας, από ένα σημείο εξάπλωσης του covid-19 και μετά η ισορροπία ανάμεσα στη «ζήτηση υπηρεσιών υγείας» και στην «προσφορά» θα μπορούσε να έρθει σε τέτοιο σημείο ώστε να είναι, απλά, αδύνατο να υπάρχει αποτελεσματικό έργο στη δεύτερη. Όταν έχουν αρρωστήσει βαριά τόσοι πολλοί απ’ την μια μεριά και οι διαθέσιμοι για περίθαλψη είναι λιγότεροι απ’ όσους χρειάζονται (ή έχουν γίνει ακόμα λιγότεροι επειδή αρκετοί είναι οι ίδιοι άρρωστοι) το σύστημα καταρρέει.

Γι’ αυτό το κινεζικό καθεστώς επιχείρησε (και πέτυχε) ακόμα και με βίαιες απαγορεύσεις αρχικά τον περιορισμό της ζώνης «κίνησης» του covid-19· έτσι ώστε να μπορεί να ρίχνει σ’ αυτήν την ζώνη, κατά κύματα και για όσο χρειαζόταν, «φρέσκιες υγειονομικές δυνάμεις» (υποδομές, γιατρούς, νοσοκόμους, υλικά, κλπ) απ’ την υπόλοιπη επικράτεια, έχοντας εξασφαλίσει ότι είναι υγιείς και φροντίζοντας να μην αρρωστήσουν στη διάρκεια της «θητείας» τους στην Wuhan.

Στην κλίμακα της ε.ε., με πληθυσμό το ¼ του κινεζικού, η εμφάνιση και ο αρχικός πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων στην βόρεια ιταλία δεν θα έπρεπε να είναι ιταλικό ζήτημα! Αν το μάθημα της κίνας είχε περάσει έγκαιρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, το τελευταίο που θα χρειαζόταν – in case of emergency – θα ήταν η ανεξαρτησία των εθνοκρατικών συστημάτων υγείας. Αν αντί να λοιδωρηθεί είχε προσεχτεί το κινεζικό παράδειγμα θα είχε γίνει σαφές πως οπουδήποτε (στην ευρωπαϊκή ήπειρο και, οπωσδήποτε, στη ζώνη Σέγκεν) εμφανιστεί ένας αρχικά γρήγορος πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων (της τάξης μερικών δεκάδων) θα ακολουθήσει, πιθανότατα, μια κρίση πόρων και χειρισμών αντιμετώπισης της διασποράς. Ο πρώτος στόχος του Πεκίνου δεν ήταν ο περιορισμός του απόλυτου αριθμού κρουσμάτων, αλλά ο δραστικός περιορισμός του ρυθμού αναπαραγωγής των κρουσμάτων. Τα κατάφερε κρατώντας αυτόν τον ρυθμό κάτω απ’ τις δυνατότητες του ρυθμού περίθαλψης που μπορούσε να πετύχει το επιστρατευμένο σύστημα υγείας όχι της επαρχίας Wuhan, αλλά με ενισχύσεις απ’ έξω.

Σε μια τέτοια κρίση αποδεικνύεται μοιραίο το να περιμένει κανείς το αν οι «τοπικές δυνάμεις» θα «αντέξουν». Μπορεί ναι· όμως αν όχι το πράγμα θα αρχίσει να ξεφεύγει πολύ γρηγορότερα απ’ όσο θα είναι δυνατόν να ελεγχθεί. Όταν ο Κόντε έβαλε σε καραντίνα τον ιταλικό βορρά, οι βόρειοι μπήκαν στα αμάξια τους και κατέβηκαν προς το νότο – πράγμα που σήμαινε ότι αυτό το δεύτερο ή τρίτο κύμα διασποράς του covid-19 απειλούσε πια να γονατίσει όλο το ιταλικό σύστημα υγείας. Όπως περίπου έχει συμβεί.

Αποδεικνύεται πως κανένα ευρωπαϊκό κράτος και, κυρίως, κανένας θεσμός σε κλίμακα ε.ε. δεν είχε προετοιμαστεί να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε ευρωπαϊκή περιφέρεια σαν την ευρωπαϊκή Wuhan. Προφανώς τα απαγορευτικά μέτρα δεν θα μπορούσαν να είναι (σίγουρα όχι ακαριαία) «κινεζικού τύπου». Ωστόσο είναι βέβαιο ότι δεν υπήρχε κανένα σχέδιο μεταφοράς πόρων (ανθρώπων και υλικών) από το ένα κράτος στο άλλο – για να ενισχυθεί η «αντίδραση» του θιγόμενου συστήματος υγείας όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά θα ήταν δυνατόν.

Δεν λέμε τίποτα καινούργιο. Η «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», για τις πυρκαγιές (ή για τους σεισμούς) υπάρχει μεν αλλά στη βάση διακρατικών αιτημάτων και διακανονισμών – και τέτοιου είδους φυσικές καταστροφές δεν είναι καν και καν μεταδοτικές με τον τρόπο που είναι μια επιδημία. Απ’ την άλλη η «μεγα-απειλή των επιδημιών», που επανέρχεται τακτικά εδώ και πολλά χρόνια, δεν προκάλεσε την δημιουργία, τον σχεδιασμό και την δράση ευρωπαϊκών υπερεθνικών μηχανισμών έκτακτης ανάγκης. Κεντρική ευρωπαϊκή τράπεζα υπάρχει – κεντρικός σχεδιασμός και διαχείριση έκτακτων υγιειονομικών καταστάσεων (και, το είπαμε, αφήνουμε στην άκρη την σοβαρότητα ή την μυθοποίησή τους) όχι. Εν τέλει, κάποια φορά, μπορεί ένας ιός να είναι και γρήγορος και killer – ραντεβού για μονομαχία πάντως δεν θα δώσει. Αυτά που με καμάρι λέγονται «σύνορα» είναι για να κρατούν έξω απ’ το κάστρο τους φυγάδες των πολέμων που (και) το κάστρο κάνει αλλού· οι μικροοργανισμοί δεν χαμπαριάζουν από τέτοια!

Ο εθνικισμός στην ευρώπη κρατάει καλά – ακόμα κι αν παραλύει με τέτοιον τρόπο όπως ο τωρινός…

(φωτογραφία: τα περισσότερα απ’ τα νοσοκομεία έκτακτης ανάγκης που δημιουργήθηκαν σε χρόνο dt στο Wuhan έχουν αδειάσει. Θα λυθούν και θα αποθηκευτούν – για όποτε ξαναχρειαστούν…)

Το «νέο κράτος πρόνοιας»

Τετάρτη 11 Μάρτη. Αντιγράφουμε απ’ την εντόπια δημοσιογραφία, κάτω απ’ τον τίτλο «η στρατηγική των κινέζων αποδίδει καρπούς»:

…Την επιτυχία της στρατηγικής της Κίνας στο χειρισμό της επιδημίας του κορωνοϊού υπογράμμισε εξάλλου και ο ΠΟΥ το Σαββατοκύριακο. «Κατάφεραν να αλλάξουν την πορεία μιας επιδημίας χωρίς εμβόλιο, πράγμα εξαιρετικό», τόνισε ο δρ Μπρους Έιλγουορντ, σύμβουλος του ΓΓ του ΠΟΥ, κατά την επιστροφή του από την Κίνα. Παρά την έκταση της κρίσης και την υψηλή μεταδοτικότητα του κορωνοϊού οι Κινέζοι εμπόδισαν τη διάδοσή του εφαρμόζοντας μια στρατηγική τοποθέτησης σε καραντίνα μερικών μεγάλων πόλεων και επιστρέφοντας σε βασικές πολιτικές δημόσιας υγείας. «Είναι το μήνυμα που είδαμε στην Κίνα – και μια από τις μεγάλες εκπλήξεις», επεσήμανε ο δρ Έιλγουορντ. Αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής; Η αποθεραπεία άνω του 70% όσων είχαν νοσήσει, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε χθες ο ΠΟΥ.

Την επιτυχία των μέτρων που ελήφθησαν στην Κίνα υπογραμμίζει και η λοιμωξιολόγος και διευθύντρια του ερευνητικού κέντρου Inserm στη Γαλλία, Μαρί Πωλ- Κιενί: «Είναι λίαν θετικά τα νέα. [Οι Κινέζοι] συνεχίζουν να ταυτοποιούν όλα τα κρούσματα, να ιχνηλατούν τις επαφές τους. Οι αριθμοί αυτοί είναι το αποτέλεσμα αυτή της πολιτικής και της απομόνωσης των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Αλλά δεν μπορούμε να πούμε αφελώς ότι όλα έχουν τελειώσει. Πρέπει να περιμένουμε να επιβεβαιωθεί αυτή τη τάση [υποχώρησης των κρουσμάτων], λέει το πρώην μέλος του ΠΟΥ, σημειώνοντας ότι οι ενίοτε ακραίες μέθοδοι που εφήρμοσαν οι κινεζικές Αρχές δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε δυτικές χώρες…

Το τι μπορεί και το τι δεν μπορεί (και με ποια αποτελεσματικότητα) να αντιγραφτεί στη δύση απ’ το «κινεζικό παράδειγμα» είναι (λέμε) ένα κρίσιμο – μπορεί και το κρισιμότερο – ζήτημα που αναδεικνύεται πίσω απ’ την σε εξέλιξη «κρίση υγείας». Ενόσω η δυτική δημαγωγία ασκούσε τον αντισινισμό της όσο καιρό ο covid-19 μπορούσε να θεωρείται μια εξωτική τραγωδία, το Πεκίνο διαμόρφωσε ένα μοντέλο υγειονομικής διαχείρισης, με το οποίο συγκρίνονται πια υποχρεωτικά οι δυτικές κρατικές πράξεις. Πρόκειται για εκείνο που ήθελε να αντιμετωπίσει τόσο το pivot της Ουάσιγκτον επί Ομπάμα, όσο και οι τιμωρίες και ο εμπορικός πόλεμος του αμερικανικού καπιταλισμού κατά του κινέζικου επί ψόφιου κουναβιού: το να ορίσει το Πεκίνο τα στάνταρ του πλανήτη σε διάφορους τομείς.

Αλλά τα ορίζει, και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά: είναι ο καπιταλισμός idiots! Τώρα όμως, σ’ αυτόν τον βασικό και κρίσιμο ορίζοντα των παγκόσμιων συσχετισμών δύναμης, ο πλανήτης μπαίνει σε μια καινούργια περίοδο, που θα είναι σύντομη αλλά θα την διαδεχτεί μια άλλη μεγαλύτερης διάρκειας.

Αν τα πράγματα συνεχίσουν όπως δείχνουν τώρα, ο μεν κινεζικός καπιταλισμός μπαίνει σε μια φάση ανάρρωσης («επιστροφή στην κανονικότητα») την ώρα που ο δυτικός (ευρωπαϊκός και βορειοαμερικανικός) έχει αρχίσει να σκαρφαλώνει προς την κορύφωση του covid-19 δράματος, με όλες τις οικονομικές συνέπειες. Μάλιστα, ενώ ο κινεζικός κύκλος θα έχει κρατήσει (μετρώντας απ’ τις αρχές Γενάρη) χοντρικά 2,5 μήνες, ο αντίστοιχος δυτικός κύκλος (που ας θεωρήσουμε ότι άρχισε στα μέσα Φλεβάρη) το πιθανότερο είναι να κρατήσει περισσότερο… Κι αυτό επειδή «οι ακραίες μέθοδοι που εφήρμοσαν οι κινεζικές αρχές δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε δυτικές χώρες» – δυστυχώς και προς το παρόν! (που θα έλεγαν τα δυτικά αφεντικά…). Σ’ αυτό το διάστημα η κινεζική επικράτεια (και κάποιες ακόμα ασιατικές, όπως αυτή της νότιας κορέας) μπορεί να μπει υποχρεωτικά σε μια επιφυλακή ελέγχου των αφίξεων απ’ την δύση αλλά και των μετακινήσεων προς αυτήν· για να μην «ξανακυλήσει» ο covid-19. Σε μια αντίστροφη ημι-καραντίνα.

Στην «κανονική» εκδοχή των πραγμάτων, όταν τα δυτικά κράτη / καπιταλιστικοί σχηματισμοί θα αρχίσουν να ξαναμπαίνουν σιγά σιγά σε «ήρεμα νερά» από την άποψη της επιδημίας, ο κινεζικός θα είναι full stream – έτοιμος να καταπιεί τα πάντα. Ας τοποθετήσουμε αυτήν την ιστορική φάση χοντρικά στις αρχές του ερχόμενου φθινόπωρου. Παρόλο που αυτό που περιγράφουμε είναι ένα γενικόλογο σχήμα, αντιστοιχεί στη διαφορά φάσης στην παγκόσμια εκδήλωση της covid-19 επιδημίας / τρομοκρατίας. Η οποία διαφορά φάσης φαίνεται τώρα καθαρά ότι θα λειτουργήσει υπέρ του κινεζικού κράτους / κεφάλαιου.

Στράφι πήγαν οι κατηγορίες, οι κοροϊδίες και οι θεωρίες συνωμοσίας σε βάρος του…

Παλιά – και καινούργια 1

Σάββατο 18 Γενάρη. Μπορεί, άραγε, το ψοφιοκουναβιστάν να γλυτώσει όχι την μείωση της ηγεμονίας του αλλά την κατάρρευσή της «προστατεύοντας» την παγκόσμια κυκλοφορία του δολαρίου; Για όσες / όσες δεν έχουν τις βασικές γνώσεις σχετικά με την καπιταλιστική πολιτική οικονομία, «πλανητική ηγεμονία» σημαίνει όπλα και μόνον όπλα. Αυτό είναι μόνο εν μέρει σωστό: όλα έχουν μια τιμή, και το να είναι ένα κράτος «αστακός» δεν το απαλλάσσει απ’ αυτόν τον κανόνα. Ειδικά αν πρόκειται για το αμερικανικό: το στρατοβιομηχανικό του σύμπλεγμα εδώ και δεκαετίες είναι (σαν χρηματοδότηση απ’ το δημόσιο ταμείο) ένα βαρέλι χωρίς πάτο, όπου η «ποιότητα» των όπλων είναι συνώνυμη του όσο πιο υψηλού κόστους γίνεται. Τί θα συνέβαινε, λοιπόν, ακόμα και στον αμερικανικό μιλιταρισμό, αν το δολάριο έχανε την «διεθνή αξία» του;

Από το 1971 και μετά, όταν το αμερικανικό δολάριο εγκατέλειψε την σταθερή πρόσδεσή του με το χρυσάφι (προκειμένου να «τυπωθούν» πληθωριστικά δολάρια για να χρηματοδοτηθεί ο πόλεμος στο βιετνάμ…) έπαψε να είναι η διεθνής «άγκυρα» του μέτρου των ανταλλακτικών αξιών. Το 1971 (ως το 1971) η σταθερή ισοτιμία του δολαρίου προς τον χρυσό (35 δολάρια η ουγγιά) εξασφάλισε την ηγεμονία του αμερικανικού νομίσματος κατ’ αρχήν στον «δυτικό» καπιταλισμό, αφού όλα τα υπόλοιπα δυτικά κράτη «έδεναν» τα εθνικά τους νομίσματα με το δολάριο· πράγμα που σήμαινε πως αντί να έχουν χρυσάφι στα υπόγεια των κεντρικών τραπεζών τους, σαν back up της «αξίας» των νομισμάτων τους, όφειλαν να έχουν δολάρια. Τι σήμαινε αυτό; Ότι δάνειζαν το αμερικανικό δημόσιο, και εκτός από “ρευστό” είχαν σαν back up τα αμερικανικά χρεώγραφα.

Μέσα σε δύο χρόνια το δολάριο υποτιμήθηκε σχεδόν κατά 50%: το 1973 η ισοτιμία με το χρυσάφι είχε πάει στα 64,9 δολάρια η ουγγιά. Το 1974 η υποτίμηση ήταν ακόμα πιο έντονη: 116,5 δολάρια η ουγγιά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το δολάριο θα γινόταν συν τω χρόνω «χαρτοπετσέτα», και θα έπαυε να είναι «αποθεματικό νόμισμα» για τις κεντρικές τράπεζες άλλων κρατών. Μ’ άλλα λόγια οι ηπα θα κινδύνευαν ακόμα και με χρεωκοπία.

Η λύση στο αμερικανικό πρόβλημα δόθηκε …καπιταλιστικά και ιμπεριαλιστικά. Το 1974 ο τότε αμερικάνος πρόεδρος Nixon έστειλε στο Ριάντ τον καινούργιο του υπ.οικ., τον William Simon, σε μια στρατηγική αποστολή. Η Ουάσιγκτον πρότεινε στους πετρελαιοπαραγωγούς σαουδάραβες ένα deal επωφελές και για τις δύο πλευρές. Οι ηπα θα αγόραζαν πετρέλαιο απ’ την σαουδική αραβία πληρώνοντας σε δολάρια και θα παρείχαν στο χουντοβασίλειο όπλα και στρατιωτική βοήθεια, και σε αντάλλαγμα οι σεΐχηδες θα αγόραζαν (με τα δολάρια που θα έβγαζαν απ’ το πετρέλαιο) τα αμερικανικά ομόλογα, δανείζοντας τις ηπα.

Τα «πετροδόλαρα» σαν έννοια και σαν πραγματικότητα γεννήθηκαν εκείνη την χρονιά. Το 1974. Δεν επρόκειτο, όμως, μια περιορισμένης σημασίας διακρατική συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ. Με δεδομένο ότι το σαουδαραβικό βασίλειο κυριαρχούσε τότε (σαν ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου) στον ο.πε.κ. (: οργανισμός πετρελαιοπαραγωγών κρατών), και με δεδομένο ότι ο ο.πε.κ. ως τις αρχές της δεκαετίας του ’80 παρήγαγε (και πουλούσε) το 50% του πετρελαίου παγκόσμια, η τιμολόγηση και οι αγοραπωλησίες του στρατηγικού εμπορεύματος «πετρέλαιο» σε δολάρια καθιερώθηκαν πολύ γρήγορα παγκόσμια. Τι σήμαινε αυτό; Επειδή όλα τα κράτη αγόραζαν πετρέλαιο, έπρεπε να έχουν μεγάλα αποθέματα σε δολάρια. Αυτό που είχε χάσει σαν «σταθερή αξία» το δολάριο το 1971 όταν εγκατέλειψε τον «κανόνα του χρυσού» (που είχε καθιερωθεί στο Bretton Woods το 1944), δηλαδή την δυνατότητα να είναι «νόμισμα παγκόσμιας χρήσης» (και, ως εκ τούτου, να κάνει τα αμερικανικά ομόλογα «στάνταρ επένδυση») το ξανακέρδισε τρία χρόνια μετά, όταν εξασφάλισε ότι ένα στρατηγικό εμπόρευμα που οι πάντες ήθελαν (το πετρέλαιο) τιμολογούνταν σε δολάρια.

Αντί για την σταθερή διασύνδεση μ’ ένα «μέσο αποθησαυρισμού» με ελάχιστη βιομηχανική αξία (τον χρυσό), ρευστή αλλά οργανική διασύνδεση με τον παγκόσμιο ενεργειακό / καπιταλιστικό κύκλο (μέσω πετρελαίου): μ’ αυτόν τον τρόπο το δολάριο εξασφάλισε σχεδόν άλλα 30 χρόνια παγκόσμιας ηγεμονίας στις ηπα. Με ποιον τρόπο; Εφόσον το να δανείζει κανείς τις ηπα θεωρούνταν «σημαντική και κερδοφόρα επένδυση» η Ουάσιγκτον μπορούσε να δανείζεται απ’ όλο τον πλανήτη κατά βούληση· χρηματοδοτώντας το στρατο-βιομηχανικό της σύμπλεγμα. Και, άρα, την στρατιωτική της υπερεπέκταση…

Να που τα κανόνια και οι βόμβες έχουν πίσω τους την καπιταλιστική πολιτική οικονομία!

Παλιά – και καινούργια 2

Σάββατο 18 Γενάρη. Πριν λίγες ημέρες, στις 9 του Γενάρη, όταν το ψόφιο κουνάβι καμάρωνε μετά τις ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο ιράκ ότι «σιγά, δεν έγινε τίποτα…», είπε κάτι που είναι μεν γνωστό, δεν σημειώθηκε όμως ούτε αξιολογήθηκε η «θέση» του μέσα σε ένα λίγο – πολύ πολεμικό ανακοινωθέν. Το ψόφιο κουνάβι θύμισε ότι «τώρα δεν έχουμε ανάγκη το πετρέλαιο της μέσης Ανατολής, αφού έχουμε γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο». Πράγματι: το 2019 οι ηπα «έβγαζαν» 15 μύρια βαρέλια την ημέρα, η σαουδική αραβία (δεύτερη) 12 μύρια, η ρωσία σχεδόν 11 μύρια, και ακολουθούσαν το ιράκ (με 4,5 μύρια) και το ιράν (με σχεδόν 4 μύρια). Ανάλογη ήταν η κατάσταση στην παραγωγή φυσικού αερίου: πρώτες οι ηπα, δεύτερη η ρωσία, τρίτο το ιράν, τέταρτο το κατάρ και πέμπτος ο καναδάς. (Βέβαια η αμερικανική παραγωγή είναι στο μεγαλύτερο μέρος της περιβαλλοντικά καταστροφική: fracking…)

Στην πράξη οι ηπα δεν είναι εντελώς αυτάρκεις σε υδρογονάνθρακες. Είναι αναγκασμένες να εισάγουν ορισμένες ποσότητες πετρελαίου, λόγω ποιοτικής κατωτερότητας κάποιων δικών της κοιτασμάτων (που απαιτούν πολύ ακριβότερα διυλιστήρια). Σε γενικές γραμμές ωστόσο, προς το παρόν, ο κομπασμός του ψόφιου κουναβιού έχει υλική βάση. Τι σημαίνει όμως πρακτικά; Όχι ένα αλλά τουλάχιστον δύο σοβαρά πράγματα.

Πρώτον, όντας σχεδόν αυτάρκεις σε υδρογονάνθρακες οι ηπα μπορούν να αντιμετωπίζουν την μέση Ανατολή και όχι μόνο (είτε συνολικά είτε ανά περιοχή και κράτος) σαν κάτι διαφορετικό απ’ ότι πριν 20 ή 30 χρόνια: σαν προμηθευτές των εχθρών τους (της κίνας ή/και της ε.ε.). Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι μπορούν να καταστρέφουν αυτά τα κράτη, και πάλι κατά βούληση, εφόσον έτσι πρόβλημα (ενεργειακό) θα έχουν οι αντίπαλοί τους και όχι οι ίδιες. Αυτό ισχύει για το ιράκ και το ιράν, θεωρητικά ισχύει και για την σαουδική αραβία, τα εμιράτα και το κατάρ (ως προς το φυσικό αέριο), όπως ισχύει για την λιβύη, την βενεζουέλα, και τα αφρικανικά κοιτάσματα. Η εναλλακτική (ή και το συμπλήρωμα) της καταστροφής υδρογονανθράκων που προορίζονται για τους αντιπάλους είναι ο έλεγχός τους απ’ τον αμερικανικό στρατό… Η πειρατεία δηλαδή.

Δεύτερον, η Ουάσιγκτον μπορεί να ελπίζει ότι θα συντηρήσει το μοντέλο του «πετροδόλαρου» (της διεθνούς τιμολόγησης των υδρογονανθράκων με δολάρια) κυρίως αν επιβάλλει τις πωλήσεις της δικής της παραγωγής· ή της παραγωγής πολύ στενών (και αυστηρά ελεγχόμενων) συμμάχων. Αυτό συμβαίνει ήδη, σαν πόλεμος, με τις τιμωρίες και τις «κυρώσεις» που επιβάλλει η Ουάσιγκτον στα ευρωπαϊκά κράτη για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου (το οποίο θα τιμολογείται σε ευρώ / ρούβλια)· αλλά και με την αμερικανική προτίμηση σε ανατολικομεσογειακά κοιτάσματα, αν αυτά είναι ισραηλινά, ελληνικά ή/και νοτιοκυπριακά (αν και όποτε βρεθούν).

Με δυο λόγια: γίνεται ήδη πόλεμος, που δεν είναι ο τυπικός εμπορικός (“πάρε από μένα, είμαι καλύτερος”) αλλά αφορά τους παγκόσμιους συσχετισμούς δύναμης γύρω απ’ την αμερικανική ιμπεριαλιστική παρακμή.