Η πολιτική οικονομία της αναδιάρθρωσης (των “υπηρεσιών υγείας”) 6: το τέλος της αρχής

Δευτέρα 20 Απρίλη. Κάναμε σε δύο δόσεις (το περασμένο Σάββατο και σήμερα) μια πιεσμένη χρονικά, περιληπτική και διαγώνια επισκόπηση του ρόλου και της θέσης που δόθηκε, με διπλό τρόπο, στις εντατικές κλινικές, στη διάρκεια της εξελισσόμενης τρομοεκστρατείας: είτε σαν «εξαγωγείς φερέτρων» είτε σαν το εικονικό ταβάνι της «ισοπεδωμένης καμπύλης». Πρόκειται για δύο πλευρές του ίδιου χειρισμού: οι μεθ κλήθηκαν να μορφοποιήσουν τα όρια του φορντικού συστήματος υγείας, ενδεχομένως μάλιστα να τα «ανακοινώσουν ηρωϊκά», σε μια ιστορική φάση που εντατικοποιείται (και άρα πρέπει να νομιμοποιηθεί) ο ριζικός βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικος μετασχηματισμός του.

Είναι κάτι παραπάνω από συμβολικό: η μυθολογική προσήλωση στις “δυνατότητες ή μη των εντατικών” εκκένωσε τα νοσοκομεία, κι όχι μόνο τα νοσοκομεία “αναφοράς”!! Απότομα, η προτεραιότητα των κρουσμάτων του δήθεν φονιά covid-19 έγινε αποκλειστικότητα· ελάχιστες ανάγκες φροντίδας υγείας «χωρούσαν» πια στα άλλοτε γενικά νοσοκομεία… Σα να λέμε: ο τελευταίος κρίκος εξαφάνισε την αλυσίδα! Ο ίδιος ο «συνωστισμός» σ’ αυτά (τα νοσοκομεία) από ελπίδα θεραπείας έγινε βασικός παράγοντας νοσηρότητας… Από πολιτική άποψη το ζήτημα είναι σοβαρό, γιατί αυτό που έχει συμβεί είναι αδιανόητο από όποια σκοπιά κι αν αντιμετωπίζει κανείς το θέμα covid-19. Ακόμα και οι ενώσεις φίλων της καραντίνας (πολυμελείς!) θα έπρεπε να έχουν κολώσει μ’ αυτήν την εκκένωση!!! (Έγινε το αντίθετο βέβαια: την αποδέχτηκαν, χωρίς να καταλαβαίνουν τι προηγούμενο νομιμοποίησαν…)

Για παράδειγμα, σύμφωνα με απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες, το αγγλικό σύστημα υγείας (NHS) έχει τετραπλάσιο αριθμό ΑΔΕΙΩΝ κρεβατιών απ’ ότι οποιαδήποτε συνηθισμένη περιόδο, τέτοια εποχή, στην ιστορία του! Ειδικά οι ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα «εξαφανίστηκαν» (δηλαδή διώχτηκαν) απ’ τα νοσοκομεία…. (Αυτό πιθανολογείται πως έχει αυξήσει τους κατ’ οίκον θανάτους καρδιοπαθών. Μένει όμως να φανεί σε τι βαθμό αυτό συμβαίνει, αν θα αναγνωριστεί, ή αν θα προστεθούν τέτοιες περιπτώσεις στο θανατόμετρο του covid-19).

Σε κάθε περίπτωση: αυτή η νοσοκομειακή «εκκαθάριση», που συμβαίνει παντού στον καπιταλιστικό κόσμο, ακόμα κι αν κρατήσει «μόνο» μερικές εβδομάδες ακόμα, σηματοδοτεί ουσιαστικά την «αυτοακύρωση» του φορντικού συστήματος φροντίδας υγείας!! Ποτέ πριν στην ιστορία της κλινικής και του νοσοκομείου δεν ήταν αυτά τα συστήματα “ρεζερβέ” με ελάχιστη πληρότητα (δηλαδή σχεδόν άδεια)…

Είναι «φυσιολογικό» πια πως η κοινωνική αποξένωση («social distancing»…) δεν αφορά μόνο τις πλατείες ή τα μπακάλικα· αφορά και (κυρίως αυτήν) την αναπαράσταση της σωστής «φροντίδας υγείας» σε σχέση με το προηγούμενο μοντέλο: πρέπει να είναι ατομική, μόνιμα φοβική και precise χάρη στη διαρκή ροή ατομικών data.

Φαίνεται πως αυτή είναι η αναπαράσταση της “φροντίδας για την υγεία σου” που διαχέεται στο σύνολο της κοινωνικής ζωής. Σ’ αυτή τη φάση με πρωτόγονα διατεταγμένο, πραξικοπηματικό τρόπο, με γενικές, καθολικές απαγορεύσεις· μελλοντικά μέσω της αλγοριθμικής μαζικά ατομικής επιτήρησης / φυλάκισης.

Ο Μ. Foucault, στο «η γέννηση της κλινικής» γράφει κάπου στον πρόλογο:

…Η κλινική, την οποία επικαλούνται ακατάπαυστα για τον εμπειρισμό της, για την απλότητα της προσοχής της και για τη φροντίδα με την οποία αφήνει τα πράγματα να έρθουν σιωπηλά μπροστά στο βλέμμα χωρίς να τα διαταράσσει με κανένα λόγο, οφείλει την πραγματική της σπουδαιότητα στο γεγονός ότι είναι μια σε βάθος αναδιοργάνωση όχι μόνο των ιατρικών γνώσεων αλλά και της ίδιας της δυνατότητας ενός λόγου περί της ασθένειας…

Υποστηρίζουμε ότι ζούμε σε μια κορύφωση (ίσως ακολουθήσουν κι άλλες) μιας ακόμα βαθιάς αναδιάρθρωσης «όχι μόνο των ιατρικών γνώσεων αλλά και των λόγων περί ασθένειας». Ζούμε μια βιοπολιτική αναδιάρθρωση, που πάντως έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια και έχει προχωρήσει χωρίς να συναντήσει την εργατική κριτική προσοχή που θα έπρεπε. Μια βιοπολιτική αναδιάρθρωση που δεν εξαντλείται βέβαια στην υγεία-κεφάλαιο (είτε επιχειρηματικό, είτε κρατικό, είτε ατομικό), αλλά οπωσδήποτε την περιλαμβάνει σε κεντρικές θέσεις.

Υποστηρίζουμε επίσης ότι οι μεθ τοποθετήθηκαν σαν «η σημαδούρα που μαγνητίζει, τρομάζει και αποτρέπει» οποιαδήποτε αντίρρηση σ’ αυτήν την αναδιάρθρωση. Οι μεθ έγιναν ταυτόχρονα το άλλοθι της επιδεικτικής εκκένωσης του παραδοσιακού φορντικού συτήματος υγείας, και η σημαία του «ή οικιακή φυλάκιση ή θάνατος»! Αυτό δίνει το βιο-πολιτικό νόημα αυτής της σχεδόν παγκόσμιας (καπιταλιστικής) συγχρονίας του επιχειρήματος «να μην κορεστούν οι εντατικές μας», άσχετα απ’ τις πραγματικές δυνατότητές τους. Και, κυρίως ενάντια σε οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση θα πετύχαινε το ίδιο χωρίς τρομοκρατία, χωρίς να νομιμοποιήσει την καταστολή με «ιατρικά επιχειρήματα» και χωρίς να ανοίξει τον δρόμο στο βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο σύμπλεγμα…

(Έγινε αυτή η ιδεολογική / πολιτική χρήση των μεθ με πρόθεση ή απλά προέκυψε; Έχει σημασία νομίζετε; Στον καπιταλισμό πάντα κάποιοι κερδίζουν…)

Comments are closed.