Tag: πόλεμος

Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο; Ή, απλά, τον ξεμασκάρεψε;

Τρίτη 4 Σεπτέμβρη. Καθώς πλησιάζει μια ακόμα επέτειος της «11ης Σεπτέμβρη» (του 2001) η ανάδευση του ερωτήματος «τι έγινε, λοιπόν;» αποκτάει την ετήσια επικαιρότητά της. Οικογένειες των θυμάτων, δικηγόροι, μηχανικοί, δημοσιογράφοι αλλά και πράκτορες του fbi ψάχνουν, βρίσκουν στοιχεία εδώ κι εκεί, ξεφλουδίζουν τις επίσημες εξηγήσεις του αμερικανικού καθεστώτος ξεγυμνώνοντας ένα «μυστήριο» που οι περισσότεροι δεν τολμούν να αντικρύσουν στα ίσια· και δίνουν ένα ακόμα πικρό ραντεβού, για την επόμενη αποκάλυψη ή για την επόμενη επέτειο.

Πριν μια βδομάδα κυκλοφόρησε ένα (ακόμα) βιβλίο για τα «περίεργα» της 11ης Σεπτέμβρη του 2001, γραμμένο απ’ τον John Duffy (αριστερό αμερικάνο συγγραφέα) και τον Ray Nowosielski, ντοκυμαντερίστα. Ο τίτλος τα σκυλιά φύλακες δεν γαύγισαν παραπέμπει στην συγκάλυψη της cia σε ότι αφορούσε τους «φυσικούς δράστες» των αεροπειρατιών… Διαθέτουν επαρκή στοιχεία επ’ αυτού, αφού ακόμα και αξιωματικοί του fbi φαίνεται ότι έχουν «θυμώσει επαγγελματικά» για τον ρόλο της cia τόσο πριν όσο και μετά την 11η Σεπτέμβρη.

Είναι πιθανό πως οι πιο πεισματάρηδες απ’ αυτούς τους κυνηγούς της αλήθειας για εκείνη την ημέρα, αρκετές εκατοντάδες ευηπόληπτων αμερικάνων πολιτών, δεν θα σταματήσουν να ψάχνουν και να τεκμηριώνουν πριν πετύχουν μια εντυπωσιακή σε μέγεθος κατηγορούμενων και βάθος κατηγορητηρίου δίκη. Μπορεί σε 10, μπορεί σε 20 χρόνια· μπορεί και ποτέ. Όταν προσπάθησαν πέρυσι να εξασφαλίσουν ότι θα σύρουν τα αφεντικά του Ριάντ σε δίκη για την 11η Σεπτέμβρη έπεσαν πάνω στα «όπλα» των συντηρητικών του ψόφιου κουναβιού.

Μέχρις ότου φωτιστεί επίσημα και με δικαστική βούλα το «μυστήριο» της 11ης Σεπτέμβρη και του ρόλου του αμερικανικού βαθέος κράτους, ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος που ξεκίνησε επίσημα τότε θα έχει προχωρήσει πολύ· πάρα πολύ…

Συμμαχικοί καυγάδες

Τρίτη 28 Αυγούστου. Με την γερμανία είμαστε αποφασισμένοι να δημιουργήσουμε ένα ανεξάρτητο ευρωπαϊκό ή γαλλο-γερμανικό χρηματοδοτικό εργαλείο που θα μας επιτρέψει να πάψουμε να είμαστε τα παράπλευρα θύματα των αμερικανικών διεθνών κυρώσεων…. Θέλω μια ευρώπη που θα είναι κυρίαρχη ήπειρος και όχι βάσσαλος, κι αυτό σημαίνει το να έχει εντελώς ανεξάρτητους χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς, που σήμερα δεν υπάρχουν.

Αυτά δήλωσε ο γάλλος υπ.οικ. Bruno Le Maire χτες σε συνέντευξη τύπου. Είναι κάτι σα συνέχεια παρόμοιων δηλώσεων του γερμανού υπ.οικ. Heiko Maas: σε μεγάλο βαθμό αφορά το προσπέρασμα του swift. Η αφορμή είναι οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Τεχεράνης. Οι αιτίες είναι πολύ πιο πλατιές: αφορούν, επίσης, τις οικονομικές σχέσεις με την Μόσχα, το Πεκίνο (αλλά, γιατί όχι; ακόμα και την Πγιονγκγιάνγκ) – με άλλα λόγια το ποιος κάνει κουμάντο στον πλανήτη.

Το swift (το όνομα είναι απ’ τα αρχικά του society for worldwide interbank financial telecommunication) είναι ο διεθνής μηχανισμός διακανονισμού των διασυνοριακών πληρωμών: διασυνδέει και διαχειρίζεται τις μεταβιβάσεις χρήματος μεταξύ 11.000 «οντοτήτων», από περισσότερα από 200 κράτη και ανεξάρτητες περιοχές. Η έδρα του είναι στο βέλγιο (όπως και του νατο…) και στο διοικητικό του συμβούλιο έχει ceo από 2 αμερικανικές τράπεζες (citigroup και j.p. morgan) που τροφοδοτούν την αμερικανική fed με τα στοιχεία που χρειάζεται για να μαστορεύει τις κυρώσεις.

Αυτό σημαίνει ότι η «ανεξαρτησία» που διακηρύσσουν γερμανοί και γάλλοι σημαίνει μηχανισμούς χρηματικών διαβιβάσεων στη διοίκηση των οποίων δεν θα συμμετέχουν εκπρόσωποι / πράκτορες των αμερικανικών τραπεζών· ή, σε κάθε περίπτωση, δεν θα μεταφέρονται στοιχεία αυτών των συναλλαγών στην Ουάσιγκτον. Όμως αυτό δεν θα είναι όλη η «απελευθέρωση». Γιατί η πρόσφατη εμπειρία δείχνει ότι ο αμερικανικός «πυρετός κυρώσεων» δεν εξαρτιέται αποκλειστικά απ’ το swift: οι απειλές σχετικά με τον nord stream 2 είναι σαφώς πιο «πολιτικές», και είναι αντίποινα που ξεπερνούν την δικαιοδοσία του swift…

Νομίσματα σε περιστροφή

Τρίτη 28 Αυγούστου. Η «ναυτεμπορική» είναι μια καθημερινή πρωϊνή εφημερίδα που απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε στελέχη επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση τις ναυτιλιακές. Το να ανησυχεί, λοιπόν, για την παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου έχει το ενδιαφέρον του.

Με βάση τα στοιχεία που παραθέτει σε χθεσινό άρθρο, το δολάριο περαμένει μεν κυρίαρχο, αλλά με μια ελαφριά πτωτική τάση σαν διεθνές «αποθεματικό νόμισμα». Ενώ, δηλαδή, το τελευταίο τρίμηνο του 2016 κάλυπτε το 65,34% των αποθεματικών παγκόσμια, το φετεινό τρίμηνο Γενάρη – Μάρτη είχε πέσει στο 62,48%. Αν τα «αποθεματικά» είναι το κριτήριο, τότε ίσως το δολάριο (και μαζί του η fed και η Ουάσιγκτον) θα μπορούσε να ανησυχεί συγκρατημένα: το επόμενο αποθεματικό νόμισμα είναι το ευρώ (20,4%), το τρίτο στη σειρά το γιέν (4,8%) ενώ το φιλόδοξο γουάν μόνο το 1,4%.

Τα «αποθεματικά» είναι βασικά με την μορφή χρεωγράφων που έχουν εκδοθεί στο κάθε νόμισμα. Δεσπόζουσα θέση έχουν, φυσικά, τα «κρατικά ομόλογα» (και ακολουθούν τα εταιρικά). Τα δάνεια ενός κράτους (ή μιας επιχείρησης) μπορούν να θεωρηθούν “απόθεμα”, “κάσα”, αν αυτός που έχει δανειστεί θεωρείται αξιόχρεος. Αν, λοιπόν, το δολάριο έχει περίπου το 62,5% των παγκόσμιων «αποθεματικών», αυτό οφείλεται στο τεράστιο αμερικανικό δημόσιο χρέος, που βρίσκεται στα 21,3 τρισεκατομύρια δολάρια. Θα επανέλθουμε στη συνέχεια σ’ αυτό.

Υπάρχει, όμως, ένας άλλος δείκτης που δείχνει ότι πράγματι το δολάριο (και ότι αυτό σημαίνει) απειλείται σοβαρά. Είναι ο χάρτης των νομισμάτων που χρησιμοποιούνται στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Εκεί το δολάριο έχει μόνο το 39,9% της «αγοράς», με το 35,7% να ανήκει στο ευρώ, το 3% στο γιέν, το 1,6% στο γουάν και το 19,8% σε άλλα νομίσματα (στα οποία περιλαμβάνονται η αγγλική λίρα, το ελβετικό φράγκο, το ρούβλι, κλπ).

Η χρήση του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές πρόκειται να πέσει (ίσως όχι άμεσα και θεαματικά, αλλά θα πέσει) στο βαθμό που μια σειρά κράτη θα αυξήσουν την χρήση των δικών τους νομισμάτων στο μεταξύ τους εμπόριο. Κατά συνέπεια η «ηγεμονική θέση» του δολαρίου εξαρτιέται όλο και περισσότερο απ’ την λειτουργία του σαν «αποθεματικό νόμισμα»· ή, ειπωμένο διαφορετικά, απ’ την διάθεση των ανταγωνιστών του να συνεχίσουν να το δανείζουν αγοράζοντας τα ομόλογά του.

Εδώ, όντως, εμφανίζεται μια απειλητική τάση: η Μόσχα «ξεφορτώνεται» τα αμερικανικά ομόλογα με γρήγορους ρυθμούς, το ίδιο και η Άγκυρα· το Πεκίνο (που παραμένει ο μεγαλύτερος δανειστής των ηπα…) με μικρότερους· και, παραδόξως, στο «ξεφόρτωμα» των αμερικανικών κρατικών χρεωγράφων συμμετέχει και το Τόκιο. Αυτό το «ξεφόρτωμα» σημαίνει πώληση των αμερικανικών ομολόγων, μια ενέργεια που είναι κερδοφόρα αν αυτά έχουν «καλή τιμή» στην αγορά. Έτσι προχωράει στο βαθμό που δεν φαίνεται· που δεν αποτελεί, δηλαδή, έκφραση μιας γενικευμένης «κρίσης εμπιστοσύνης» προς τον αμερικανικό καπιταλισμό….

Ενδοκαπιταλιστικός πόλεμος με σφαίρες από «γενικά ισοδύναμα της αξίας» – δηλαδή νομίσματα

Τρίτη 28 Αυγούστου. Υπάρχουν λοιπόν σε εξέλιξη δύο διαφορετικές διαδικασίες. Απ’ την μια η παράκαμψη των ήδη θεσμοθετημένων ή αναγγελμένων αμερικανικών κυρώσεων, είτε κατά της Τεχεράνης, είτε κατά της Άγκυρας, είτε κατά της Μόσχας, είτε κατά οποιουδήποτε άλλου. Απ’ την άλλη ο περιορισμός της παγκόσμιας κυκλοφορίας του δολαρίου και, μαζί μ’ αυτήν, η ακύρωση της χρηματοπιστωτικής ηγεμονίας των ηπα (που έχει σχέση και με την στρατιωτική: η ένταση του στρατιωτικού εξοπλισμού των ηπα χρηματοδοτείται με δανεικά…)

Για το πρώτο ούτε το Παρίσι ούτε το Βερολίνο μπορούν να βασίζονται άμεσα σε ένα ευρωπαϊκό αντι-swift· θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να φτιαχτεί και να λειτουργήσει. Αντίθετα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το έτοιμο κινεζικό αντι-swift (δηλαδή να κάνουν εμπόριο με την Τεχεράνη μέσω κινεζικών τραπεζών)… Ή τις ευρωπαϊκές «gateway banks» που κάνουν απευθείας συναλλαγές / πληρωμές όχι με βάση τους κωδικούς του swift αλλά τα iban των λογαριασμών, παρακάμπτοντας το swift…

Το δεύτερο είναι πιο αργή και πιο σύνθετη διαδικασία. Περιλαμβάνει, φυσικά, το «ξεφόρτωμα» των αμερικανικών ομολόγων απ’ τις κεντρικές τράπεζες, αλλά καθώς αυτό έχει το ρίσκο της υποτίμησής τους κάποια στιγμή, είτε αυτή η «στιγμή» θα είναι προσεκτικά προσχεδιασμένη· είτε εκείνοι που την «στιγμή» Χ θα έχουν ακόμα αρκετές ποσότητες αμερικανικών χρεωγράφων στα θησαυροφυλάκειά τους θα πρέπει να έχουν φροντίσει να έχουν και ικανές ποσότητες χρυσού… Για να στηρίξουν την (ανταλλακτική) αξία των δικών τους νομισμάτων, ώστε να μην παρασυρθεί απ’ την γρήγορη πτώση της (ανταλλακτικής) αξίας του δολαρίου.

Να, λοιπόν, το δυσοίωνο «σενάριο» – απ’ την ανησυχία της «ναυτεμπορικής»:

…Η παντοδυναμία του δολαρίου όμως δεν είναι μόνιμη. Ο Μπάρι Άιχενγκριν, καθηγητής οικονομικών στο Μπέρκλεϊ, περιγράφει στο Reuters ένα υποθετικό σενάριο απώλειας της κυριαρχίας του δολαρίου μακροπρόθεσμα. Καταλύτης για κάτι τέτοιο θα ήταν η ρήξη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Αμερικής και των συμμάχων της.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του καθηγητή Άιχενγκριν, εάν το δολάριο απολέσει το κύρος του ως ασφαλές καταφύγιο, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση 30% της παρουσίας του στα συναλλαγματικά αποθέματα των εταίρων, ποσοστό που υπολογίζεται ότι ισοδυναμεί με 750 δισεκατομύρια δολάρια. Και εάν κουνηθεί το πρώτο «πιόνι» στην παγκόσμια σκακιέρα, είναι πολύ εύκολο να πέσουν και τα υπόλοιπα…

Φυσικά ο καθηγητής κάνει μια αντιστροφή: πρώτα θα μειωθεί το δολάριο (τα αμερικανικά ή όποια άλλα δολαριακά χρεώγραφα) στα «συναλλαγματικά αποθέματα» και μετά θα προκληθεί η «κρίση στο κύρος του».

Κι έπειτα, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι όταν πέσει ένα πιόνι αναποδογυρίζει ολόκληρη η σκακιέρα!

(Ρωτείστε σκακιστές…)

Περί πολέμων – γενικότερα

Τρίτη 28 Αυγούστου. Οι νομισματικοί / εμπορικοί πόλεμοι δεν είναι κάτι καινούργιο!! Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’90 για παράδειγμα, όταν ο ιαπωνικός καπιταλισμός ανέβαινε «άγρια» και το γιεν έδειχνε τα δόντια του στο δολάριο, η Ουάσιγκτον, μέσω διαφόρων διεθνών εμπόρων χρήματος και νομισμάτων, κήρυξε ανελέητο πόλεμο στο Τόκιο, προκαλώντας του σοβαρή κρίση. (Ήταν η εποχή που η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία είχε υπερφαλαγγίσει την αμερικανική μέσα στην ίδια την έδρα της, το usa, και όπου όχι το ψόφιο κουνάβι αλλά κοτζάμ πρόεδρος Κλίντον ταξίδεψε στο Τόκιο σαν πλασιέ των αμερικανικών θωρακισμένων αυτοκινήτων…. προσπαθώντας να πείσει την Yakuza, τις γιαπωνέζικες μαφίες δηλαδή, για την αξία τους… Ναι, είναι αλήθεια: έτσι ακριβώς έγινε!)

Ακόμα και η δημιουργία του ευρώ υπήρξε εξ αρχής πράξη πολεμική, παρότι το κίνητρο του Παρισιού που επέβαλε το «ενιαίο νόμισμα» στο Βερολίνο (μετά την ένωση των δύο γερμανιών) δεν ήταν ο ανταγωνισμός με το δολάριο αλλά η εξαφάνιση του μάρκου. Εκείνο που διαφοροποίησε τα ως τότε δεδομένα (επειδή άρχισε να οξύνεται ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός) ήταν η πιο πρόσφατη διεθνής ένταση της κρίσης, απ’ τα τέλη του 2008 και μετά. Κρίση που (θα το θυμήσουμε, κι ας είναι μάταιο) είχε χρηματοπιστωτική έκφραση· αλλά όχι και αιτίες.

Απο εκείνο το χρονικό σημείο και μετά, το ποιες τράπεζες θα άντεχαν, ποια νομίσματα διεθνούς χρήσης θα είχαν τα μικρότερα στραπάτσα και, κατά συνέπεια, ποιοι καπιταλισμοί θα μπορούσαν να ανασυνταχτούν γρηγορότερα επωφελούμενοι απ’ το global εμπόριο, έγινε ακόμα κρισιμότερο.

Απ’ το 2010 και μετά, όταν η «ελληνική κρίση» έδωσε την ευκαιρία στην Ουάσιγκτον να ποντάρει σε μια «κρίση αξιοπιστίας του ευρώ» το ελληνικό κόμμα της δραχμής στοιχήθηκε απόλυτα με τις αμερικανικές επιδιώξεις – κατ’ αρχήν αντικειμενικά και σε αρκετές περιπτώσεις και υποκειμενικά (στο Sarajevo γράψαμε και για τα δύο όταν και όπως έπρεπε). Η κύρια έως μοναδική πηγή «συμβουλών» και «παραινέσεων» προς την Αθήνα να φύγει απ’ το ευρώ (προκαλώντας αυτήν την τόσο χρήσιμη στο δολάριο κρίση διεθνούς αξιοπιστίας του ευρωπαϊκού νομίσματος…) ή/και «προβλέψεων» για «το τέλος του ευρώ» ήταν αμερικανικά και αγγλικά think tanks, αγγλοαμερικανικά μήντια παγκόσμιας εμβέλειας, αγγλοαμερικανικοί οίκοι αξιολόγησης και οι παρατρεχάμενοί τους – έως «ενσωματωμένες» οικονομολογικές περσόνες διαφόρων διαμετρημάτων, φτάνοντας μέχρι τους νομπελίστες Paul Krugman και Joseph Stiglitz. Η επιθυμία διάλυσης της ευρωζώνης εκδηλώθηκε τόσο κατηγορηματικά τότε, ώστε αποτελεί το νήμα που συνδέει τους «δημοκρατικούς» και «φιλολαϊκούς» ινστρούκτουρες εκείνης της περιόδου, απ’ το 2010 και μετά, με τον πιο εντατικό εμπορικό πόλεμο του ψόφιου κουναβιού και των αμερικάνων συντηρητικών σήμερα.

Αυτό είναι, τώρα, το δεδομένο: ένας πόλεμος που γινόταν ήδη κλιμακώνεται. Και, εξαιτίας της κλιμάκωσης, δείχνει (σε όποιον θέλει να τα δει) τα όριά του.

Μαθήματα λογοκρισίας 1

Κυριακή 26 Αυγούστου. Κάτω απ’ τον τίτλο «προσπάθεια παραπληροφόρησης από Ιράν», και χωρίς υπογραφή η καθεστωτική «καθημερινή» δημοσίευσε την Πέμπτη 23 Αυγούστου το πιο κάτω ρεπορτάζ – (αν μπορεί να το πει κανείς έτσι):

Το Facebook κατέβασε 652 σελίδες, λογαριασμούς και ομάδες τις οποίες αναγνώρισε ως μέρος μιας ενορχηστρωμένης προσπάθειας εκστρατείας παραπληροφόρησης που γεννήθηκε στο Ιράν και στόχευε σε πολλά μέρη του κόσμου.

Επίσης διαπιστώθηκε η ύπαρξη νέων σελίδων από τη Ρωσία. Οι σελίδες και οι ομάδες που συνδεονται με το Ιράν διασκόρπιζαν παραπληροφόρηση στις ΗΠΑ, Βρετανία, Λατινική Αμερική και Μέση Ανατολή. Το Facebook ανακοίνωσε ότι η ενορχηστρωμένη προσπάθεια παραπληροφόρησης περιελάμβανε 254 σελίδες και 116 λογαριασμούς του Instagram, που είχαν συγκεντρώσει ένα εκατομμύριο ακολούθους. Αυτοί που βρίσκονταν πίσω από τις σελίδες είχαν δαπανήσει δώδεκα χιλιάδες δολάρια σε διαφημίσεις ανάμεσα στο 2012 και το 2017.

Το Facebook, το Twitter και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν να προστατεύσουν τις πλατφόρμες τους πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο και να αποτρέψουν μια επανάληψη μιας ευρείας εκστρατείας παραπληροφόρησης που είδαμε κατα την προεδρική εκστρατεία του 2016. Ο Μαρκ Ζούκεμπεργκ, διευθύνων σύμβουλος του Facebook, τόνισε ότι οι προσπάθειες της εταιρείας να αναγνωρίσει τις ψεύτικες σελίδες, ομάδες και λογαριασμούς κάνουν τον ιστότοπο ασφαλέστερο.

Σε μιαν άλλη εξέλιξη, το Twitter ανακοίνωσε την Τρίτη ότι αναγνώρισε και αφαίρεσε 284 λογαριασμούς, πολλοί από τους οποίους συνδεονται με το Ιράν, για «συντονισμένους χειρισμούς παραπληροφόρησης». Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι συνεργάζεται με τις διωκτικές αρχές και άλλες εταιρείες τεχνολογίας.

Οι ανακοινώσεις υποδεικνύουν πόσο επιθετικά οι ξένοι παράγοντες προσπαθούν να επηρεάσουν τις πολιτικές συζητήσεις σε όλο τον κόσμο.

Οι Ρώσοι

Ένα μέρος του περιεχομένου που αφαιρέθηκε από το Facebook μπορούσε να διασυνδεθεί με την GRU, τη ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών. Ο ειδικός εισαγγελέας Ρόμπερτ Μιούλερ άσκησε διώξεις εναντίον 12μελών της GRU τον περασμένο μήνα, κατηγορώντας τους ότι είχαν «χακάρει» το Δημοκρατικό Κόμμα.

Το Facebook, πάντως, τόνισε ότι οι τελευταίοι ρωσικοί λογαριασμοί, ομάδες και σελίδες που κατέβασε δεν είχαν σχέση με αυτούς που είχαν προέλευση το Ιράν και ότι δεν έμοιαζαν να είχαν στοχεύσει κατά των ΗΠΑ.

Τι καταλάβατε; Ή, πιο σωστά: τι θα καταλάβαινε κάποιος που θα διάβασε το κείμενο διαγώνια; Ότι το ιράν κάνει είτε “μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια” είτε “μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια εκστρατείας” για να χαλάσει τις αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές· και ότι τα αφεντικά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι φύλακες άγγελοι. Είναι αυτά αλήθεια; Είναι ψέμματα;

Αν διαβάσατε το σχόλιο της ασταμάτητης μηχανής την περασμένη Πέμπτη (Το τέλος του κυβερνοχώρου όπως τον γνωρίσαμε) ξέρετε περισσότερα – με λιγότερα λόγια. Η καθεστωτική «καθημερινή» (και αυτός τον οποίο αντέγραψε / μετέφρασε) δεν λέει εντελώς ψέμματα για την μαζική λογοκρισία. Όντως, «κατέβηκαν» εκατοντάδες λογαριασμοί, και όντως τα αφεντικά των αμερικανικών εταιρειών social media συνεργάζονται με τις «διωκτικές αρχές» – τις αμερικανικές. Όντως, επίσης, κάποιους απ’ αυτούς τους λογαριασμούς διαχειριζόταν ένα ιρανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων. Αλλά αυτά είναι μόνο ένα μέρος, κάτι λιγότερο απ’ το 1/3, της πραγματικότητας. Καμία αναφορά στο «περιεχόμενο της παραπληροφόρησης»… Και, φυσικά, καμμία αναφορά στο αν η ίδια αντιμετώπιση έχει υπάρξει και εναντίον άλλων site ή λογαριασμών, που δεν έχουν καμία σχέση με το ιράν…

Μαθήματα λογοκρισίας 2: weaponizing internet

Κυριακή 26 Αυγούστου. Αν έχει μιαν αξία η πιο πάνω αναδημοσίευση είναι επειδή είναι ο «τύπος» της κρατικής αποπληροφόρησης που θα συναντάτε όλο και περισσότερο τον καιρό που έρχεται (η ασταμάτητη μηχανή πέφτει συνέχεια πάνω του), χωρίς να είστε σίγουροι τι είναι τι: κατά τεκμήριο «σοβαρά μήντια», τα οποία γράφουν ή αναπαράγουν μισές αλήθειες / ολόκληρα ψέμματα, με οδηγίες (ή διαταγές) προερχόμενες από αστυνομίες, μυστικές υπηρεσίες, ή παρόμοιους μηχανισμούς εξουσίας. Τι συμβαίνει λοιπόν;

Κατ’ αρχήν η εταιρεία που μνημονεύσαμε πριν 4 ημέρες, η FireEye, είναι η βασική πηγή των «επικίνδυνων» σελίδων, λογαριασμών, κλπ. Αυτή έδωσε τα «στοιχεία ενοχής» στους Ζούντεμπεργκ και λοιπά. Συνεπώς, το να λέει επίσημα η FireEye αυτό που δεν λένε τα αφεντικά της κοινωνικής δικτύωσης / λογοκρισίας, ότι δηλαδή το «περιεχόμενο της παραπληροφόρησης» ήταν υλικό εναντίον της σαουδικής αραβίας και του ισραήλ και υπέρ των παλαστινίων και, επιπλέον, ότι αυτές τις σελίδες, λογαριασμούς και λοιπά τους «ακολουθούσαν» αριστεροί αμερικάνοι ψηφοφόροι, είναι ταυτόχρονα έγκυρο και κατατοπιστικό. Ξεκάθαρα δεν πρόκειται για καμία «εκστρατεία παραπληροφόρησης», αλλά για απόψεις εχθρικές στην Ουάσιγκτον, στο Τελ Αβίβ και στο Ριάντ. Απ’ όπου κι αν προέρχονται.

Επιπλέον απόδειξη του γεγονότος ότι πρόκειται ακριβώς γι’ αυτό, δηλαδή για καθαρή και ωμή λογοκρισία, είναι ότι με άλλη μέθοδο (έλεγχο της οικονομικής ενίσχυσης μέσω τραπεζών) το αμερικανικό βαθύ κράτος «έκλεισε» τα Empire Files, ένα project αντιπληροφόρησης που συνεργαζόταν με το γνωστό λατινοαμερικάνικο κανάλι TeleSUR, και τις ιστοσελίδες Free Speech TV και The Real News network στις ηπα. Ποια ήταν η «εκστρατεία πραπληροφόρησης» των Empire Files (δεν χρειάστηκε καν να εκτοξευτεί η κατηγορία); Τεκμηριωμένες έρευνες για τους θανάτους μεταναστών / στριών εργατών / εργατριών στα σύνορα ηπα μεξικό· κρυμμένες περιβαλλοντικές καταστροφές· υπόγειες δράσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στη λατινική αμερική.

Μήπως, πέρα απ’ αυτά (τα καθόλου ασήμαντα) υπήρχε κάτι ακόμα που ετοίμαζε να δημοσιοποιήσει άμεσα η ομάδα των Empire files, κάτι που έκανε επείγον να απαγορευτούν μέσω, προς το παρόν, του μπλοκαρίσματος των συνδρομών; Ναι. Δύο θέματα των Empire files ήταν σχεδόν έτοιμα:

Α) Μια έρευνα μέσα απ’ τη λωρίδα της Γάζας, για την ισραηλινή βαρβαρότητα στην καταστολή των «διαδηλώσεων της μεγάλης επιστροφής», με υλικό που δεν έχει ξαναπροβληθεί, συνεντεύξεις με παλαιστίνιους διαδηλωτές (μεταξύ άλλων και απ’ την οικογένεια της δολοφονημένης νοσοκόμας Razan al-Najar) αλλά και πολλούς τραυματίες· και

Β) Μια έρευνα για το μέλλον (ή το όχι μέλλον) της ειρήνευσης στην κολομβία, μετά την εκλογή ακροδεξιού προέδρου στις 17 Ιούνη, με συνεντεύξεις από στελέχη και μέλη των FARC.

Είναι σαφέστατο λοιπόν: το “τσεκούρι” πέφτει απέναντι σε οτιδήποτε ενοχλεί τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τους συμμάχους του· προς το παρόν με “επιχείρημα” την “προστασία του φρονήματος των εκλογέων”…

Μαθήματα λογοκρισίας 3

Κυριακή 26 Αυγούστου. Θα ήταν παιδαριώδες απ’ την μεριά μας να υποστηρίξουμε ότι αυτό το κάνει (και θα το κάνει όλο και πιο έντονα και πιο μεθοδικά) μόνο η Ουάσιγκτον. Όχι. Είτε το κάνουν με διάφορους τρόπους ήδη, είτε θα το κάνουν όλα τα κράτη που εμπλέκονται στον οξυνόμενο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό.

Αυτή είναι η ενδεικτική χρησιμότητα και του «ρεπορτάζ» της καθεστωτικής «καθημερινής» πιο πάνω. Παρότι στα «εσωτερικά ζητήματα» μπορεί να κάνει αντιπολίτευση στους φαιορόζ, στα «εθνικά ζητήματα» (δηλαδή στην εξωτερική πολιτική) είναι απόλυτα εναρμονισμένη με την «εθνική γραμμή». Δηλαδή με την συμμαχία με την Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ, το Κάιρο, το Ριάντ… Απ’ τον τίτλο μέχρι κάθε λέξη του ρεπορτάζ θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι πρόκειται για ένα ζήτημα μάλλον αδιάφορο για το ελληνικό κοινό· κατά συνέπεια ένα ζήτημα για το οποίο θα μπορούσε να ειπωθεί και καμιά αλήθεια. Όχι όμως! Ακόμα και σαν ελάχιστη στιγμή η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των συμμάχων είναι εξυπηρέτηση των «εθνικών συμφερόντων». Λογικό αν μπορεί κάποιος να το αντιμετωπίσει στα σοβαρά: όλοι οι μηχανισμοί προπαγάνδας, παραπληροφόρησης, αποπληροφόρησης, διαστρέβλωσης «ενσωματώνονται» στους κρατικούς σχεδιασμούς· όχι μόνο τα social media και τα αφεντικά τους.

(Σ’ όλα αυτά προσθέστε τις προσπάθειες απαγόρευσης, στις ηπα, του κινήματος BDS, που δεν είναι μήντιο, αλλά έκφραση ενός απ’ τα πρώτα και βασικά άρθρα του αμερικανικού συντάγματος, περί «ελευθερίας της έκφρασης και της κριτικής». Το ισραηλινό ρατσιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς και η με κάθε τρόπο υπεράσπιση / προστασία του έχουν γίνει εξουσιαστική μανία για πολλούς και διάφορους…)

Γύρω γύρω απ’ το δολάριο 1

Σάββατο 18 Αυγούστου. Ο ρώσος υπ.εξ. Lavrov έμοιαζε αυστηρά και συγκρατημένα αισιόδοξος απ’ την Άγκυρα, τις προάλλες:

Η χρήση των εθνικών νομισμάτων στο μεταξύ μας εμπόριο είναι εδώ και χρόνια ένα καθήκον που έχουν αναλάβει οι πρόεδροι της ρωσίας και της τουρκίας… Ιδανικά προχωράει αυτή η διαδικασία στις εμπορικές σχέσεις μας με το ιράν. Πέρα απ’ την τουρκία και το ιράν έχουμε κανονίσει και ήδη κάνουμε πληρωμές στα εθνικά νομίσματα με την λαϊκή δημοκρατία της κίνας.

Είμαι σίγουρος ότι η σοβαρή κατάχρηση του ρόλου του αμερικανικού δολαρίου σαν παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος θα καταλήξει κάποια στιγμή στην αποδυνάμωση και στον τερματισμό του ρόλου του.

Πόσο εύκολη είναι όμως η «αποδολαριοποίηση» του διεθνούς εμπορίου; Από πρώτη ματιά μοιάζει απλή διαδικασία. Σαν υποδομή εκείνο που χρειάζεται είναι απλά μια τράπεζα που δεν κάνει δουλειές με δολάρια ή με αμερικανικά υποκείμενα (άτομα, επιχειρήσεις, κράτος). Κατ’ αυτόν τον τρόπο η αμερικανική fed (που είναι, ας το πούμε έτσι, «ιδιοκτήτρια του δολαρίου») δεν μπορεί να παρέμβει με κάποια «ποινή» – το πιθανότερο είναι να μην μπορεί να εντοπίσει καν την συναλλαγή.

Αλλά αυτή είναι μια υπερβολικά απλή περιγραφή. Τα «εθνικά νομίσματα» που θα ανταλλάσσονται μεταξύ τους στο διασυνοριακό εμπόριο δύο κρατών δεν αρκεί να έχουν μεταξύ τους σταθερή σχέση / ισοτιμία· πρέπει να έχουν ανάλογη σταθερότητα ανταλλαγής με άλλα εθνικά νομίσματα για εμπόριο με άλλα κράτη. Μ’ άλλα λόγια ένας αριθμός ικανός εθνικών νομισμάτων θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει σε σταθερές ισοτιμίες μεταξύ τους. Διαφορετικά, μπορεί μεν να γίνονται τέτοιες πληρωμές, αλλά θα περιορίζονται σε ποσότητες (του ενός ή του άλλου εθνικού νομίσματος) που μπορούν να γυρίσουν πίσω στην «ιδιοκτησία» του δημιουργού τους· και όχι να «μπουν στην άκρη» για καιρό ή/και να χρησιμοποιηθούν για εμπόριο με τρίτους.

Αυτός είναι ο λόγος που από τότε που άρχισε να αναπτύσσεται το (καπιταλιστικό) διεθνές εμπόριο υπήρχε πάντα ένα αποδεκτό απ’ όλους «μέτρο της ανταλλακτικής αξίας» των εθνικών νομισμάτων. Στις δεκαετίες της ηγεμονίας της μεγάλης βρετανίας αυτό το αποδεκτό μέτρο ήταν η χρυσή λίρα αγγλίας· που αποτελούσε, ταυτόχρονα, το νόμισμα διεθνούς χρήσης αλλά και το αποθεματικό νόμισμα.

Εναλλακτικά, μέτρο της ανταλλακτικής αξίας των εθνικών νομισμάτων έχει υπάρξει το χρυσάφι. Συγκεκριμένα τα αποθέματα χρυσού που είχε στα υπόγειά της κάθε κεντρική τράπεζα / εκδότρια νομίσματος. Ο «κανόνας του χρυσού» εγκαταλείφθηκε επίσημα μετά τον β παγκόσμιο πόλεμο, όταν «μέτρο» έγινε το αμερικανικό δολάριο. Το οποίο ωστόσο ήταν προσδεδεμένο με σταθερή τιμή με τον χρυσό (35 δολάρια η ουγγιά) ως τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Τότε, έχοντας μπροστά της τα τεράστια κόστη του πολέμου στο βιετνάμ, η κυβέρνηση Νίξον αποσύνδεσε το δολάριο απ’ τον χρυσό, για να μπορεί να τυπώνει κατά βούληση (πληθωριστικά) δολάρια. (Το γεγονός ότι σήμερα μια ουγγιά χρυσού «κάνει» 1175 δολάρια σημαίνει ότι αυτά τα 1175 δολάρια «ισοδυναμούν», έχουν την ίδια ανταλλακτική αξία με τα 35 δολάρια του 1971….)

Για να παραμείνει, μετά απ’ αυτήν την «απελευθέρωσή του απ’ τον χρυσό» το (πληθωριστικό) δολάριο νόμισμα διεθνούς χρήσης, η Ουάσιγκτον το «έδεσε» (εν μέρει δια της βίας, εν μέρει με την πειθώ) με την τιμή του πετρελαίου απ’ την σαουδική αραβία και τα πέριξ. Αφού η τιμολόγηση του στρατηγικού εμπορεύματος πετρέλαιο γινόταν σε δολάρια, κάθε κράτος έπρεπε να διαθέτει τέτοια. Λογικά και όλα τα υπόλοιπα βασικά εμπορεύματα τιμολογούνταν σε δολάρια.

Έτσι, το 2017, το δολάριο είχε μερίδιο 62,7% της παγκόσμιας κυκλοφορίας (διεθνών) νομισμάτων, και το ευρώ 20,15%.

Γύρω γύρω απ’ το δολάριο 2

Σάββατο 18 Αυγούστου. Είναι εύλογο ότι η αντικατάσταση (ή το ξεπέρασμα) ενός διεθνούς μέτρου της ανταλλακτικής αξίας των εθνικών νομισμάτων στις διεθνείς συναλλαγές, μπορεί μεν να αρχίσει σιγά σιγά (ας πούμε: σε τμήματα του διακρατικού εμπορίου εδώ η εκεί), αλλά δεν μπορεί να συνεχίσει σιγά σιγά· και σίγουρα δεν μπορεί να ολοκληρωθεί έτσι. Όσο πλαταίνει το προσπέρασμα του δολαρίου στο διεθνές εμπόριο τόσο πιο επείγουσα γίνεται η ανάγκη καθιέρωσης ενός «άλλου», στην αρχή «εναλλακτικού» αλλά πάντως κοινά αποδεκτού μέτρου της αξίας των υπόλοιπων νομισμάτων. Μπορεί να είναι ένα νόμισμα που έχει αποκτήσει ήδη μια κάπως πλατιά διεθνή κυκλοφορία, αναγνώριση και αξιοπιστία. Ή μπορεί να γίνει πάλι το χρυσάφι, τιμολογημένο ωστόσο με σταθερό τρόπο σε ένα τουλάχιστον νόμισμα.

Για την πρώτη εκδοχή υπάρχει υποψήφιο, πέρα απ’ το ευρώ: το κινεζικό γουάν. Πρόσφατα, στο χρηματιστήριο της Σαγκάης, το Πεκίνο άρχισε να πουλάει «συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης» αγοράς πετρελαίου τιμολογημένα σε γουάν. Είναι βασικό εργαλείο η σύνδεση ενός εθνικού νομίσματος (του γουάν) με ένα μεγάλης σημασίας διεθνές εμπόρευμα (το πετρέλαιο): στη θέση των πετροδολαρίων πετρογουάν. Αυτά τα κινεζικά futures έγιναν καλά δεκτά απ’ την «διεθνή αγορά». Ωστόσο αυτή είναι μόνο η αρχή.

Απ’ την άλλη είναι γνωστό ότι η ρωσική και η κινεζική τράπεζα αποθηκεύουν χρυσάφι. Ενώ τουλάχιστον μία ευρωπαϊκή (η γερμανική κεντρική) έχει επαναπατρίσει το μεγαλύτερο μέρος των αποθεμάτων της σε χρυσό απ’ τις ηπα όπου φυλασσόταν ως πρόσφατα. Όλοι καταλαβαίνουν ότι πρόκειται για προληπτικά μέτρα, in case of emergency: στήριξη της διεθνούς ανταλλακτικής αξίας του ρουβλιού ή του γουάν με χρυσάφι· με άλλα λόγια επιστροφή στον παλιό «κανόνα του χρυσού», αν χρειαστεί. (Για το Βερολίνο το ερώτημα είναι διαφορετικό, αφού το ευρώ δεν μπορεί να έχει αντίκρυσμα μόνο στο γερμανικό χρυσάφι…).

Αυτά δείχνουν ότι η διαδικασία περιορισμού ή/και αντικατάστασης του δολαρίου έχει ξεκινήσει μεν, και μάλιστα χωρίς επιστροφή, αλλά χρειάζεται ακόμα χρόνο για να θεωρηθεί «προχωρημένη». Για την ιστορία λίγα χρόνια είναι ασήμαντος χρόνος· στην πολιτική όμως, κρατική ή εργατική, λίγα χρόνια μπορεί να είναι πολύς καιρός.

Εν τω μεταξύ μια τέτοια μετάβαση αποκλείεται να είναι ειρηνική. Διακυβεύονται ζητήματα παγκόσμιας καπιταλιστικής ηγεμονίας· δεν είναι αστείο…