Tag: τουρκία

Καταρρέει ο τουρκικός καπιταλισμός;

Σάββατο 11 Αυγούστου. Με «δημόσιο χρέος» το 2017 28,3% επί του αεπ, εξαιρετικά χαμηλό δηλαδή (το ελληνικό είναι 180% του αεπ και το ιταλικό 132%) τι ακριβώς πρόβλημα έχει ο τουρκικός καπιταλισμός;

Το πρόβλημα εμφανίζεται κατ’ αρχήν σαν πρόβλημα δανεισμού των τουρκικών επιχειρήσεων. Πράγματι, το συνολικό επιχειρηματικό χρέος των τουρκικών αφεντικών στα τέλη του 2017 ήταν 215 δισεκατομμύρια δολάρια (453 μαζί με το δημόσιο χρέος). Τα ποσά μπορεί να μην είναι τεράστια για έναν δυναμικό καπιταλισμό του τουρκικού μεγέθους· δείχνουν όμως μια υπερεπέκταση στον κατασκευαστικό τομέα («μεγάλα έργα» εντός και εκτός τουρκίας) την οποία οι διεθνείς δανειστές χρήματος δεν θεωρούν βιώσιμη. Ή δεν θέλουν να την θεωρούν: αυτό μεταφράζεται σε δυσκολίες «ανακύκλωσης» των (επιχειρηματικών) δανείων… Αν προσθέσει κανείς ότι πολλά απ’ αυτά έχουν την «κάλυψη» τουρκικών τραπεζών, κρατικών και ιδιωτικών, τότε η αδυναμία αποπληρωμής (ή «ανακύκλωσης») αυτών των χρεών τους επόμενους μήνες κινδυνεύει να μετατραπεί σε σοβαρό τραπεζικό πρόβλημα. Και ένα τραπεζικό «κράχ» κτυπάει άσχημα οποιονδήποτε (εθνικό) καπιταλισμό… (Ωστόσο μια απ’ τις μεγαλύτερες τουρκικές τράπεζες είναι ισπανικής ιδιοκτησίας…)

Εδώ το «οικονομικό» σκέλος του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού συναντάει το «πολιτικό», κι αυτό είναι αναπόφευκτο. Όσο πιθανό είναι οι διεθνείς έμποροι χρήματος να έχουν αμιγώς οικονομικά κριτήρια για το αν θα δανείσουν ή όχι τις τουρκικές επιχειρήσεις, άλλο τόσο πιθανό είναι να ερμηνεύουν κατά τα συμφέροντά τους (δηλαδή: ζητώντας μεγαλύτερα επιτόκια) ζητήματα όπως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι εντάσεις στις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον. Συμβαίνουν κι αυτά… Δεν έχει λοιπόν εντελώς άδικο το καθεστώς Ερντογάν όταν δείχνει προς την μεριά της Ουάσιγκτον για την «αιτία του κακού». Δεν έχει, όμως, και εντελώς δίκιο: προφανώς η επιχειρηματική υπερέκθεση στον διεθνή δανεισμό είναι μια εν δυνάμει «αχίλλειος φτέρνα», ειδικά σε συνθήκες όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού.

Έχει έξοδο κινδύνου ο τουρκικός καπιταλισμός; Ορισμένοι υποστηρίζουν (όχι αβάσιμα) πως έχει. Τον κινεζικό καπιταλισμό. Κινεζικές (κρατικές) εταιρείες έχουν ήδη «δουλειές» στην τουρκική επικράτεια: η cosco έχει το 65% του 3ου σε μέγεθος λιμανιού κοντέινερ, στο Kumport, κοντά στην Istanbul, ενώ η τηλεπικοινωνιακή Huawei, σε συνεργασία με την Turk Telecom, αναπτύσσει δίκτυα 5G, cloud computing, το internet of things, και άλλα παρόμοια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Η Alibaba επένδυσε πρόσφατα (και ενώ το «τουρκικό πρόβλημα» ήταν ήδη γνωστό, εδώ και σχεδόν 2 χρόνια) στην τουρκική πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου Trendyol. Κι αυτές είναι οι μεγαλύτερες “δουλειές” – όχι οι μοναδικές…

Το κινεζικό κράτος / κεφάλαιο είναι πραγματιστικό· δεν χαρίζει λεφτά. Αλλά επίσης ποντάρει στην οικονομική (και πολιτική) «σταθερότητα» της τουρκίας, ειδικά τώρα που «ορμάει» στην ανοικοδόμηση της συρίας ελπίζοντας ότι θα εξασφαλίσει ως τις ανατολικές ακτές της Μεσογείου τους οδικούς και σιδηροδρομικούς «άξονες του μεταξιού».

Εάν υπάρχουν τομείς κινεζικού ενδιαφέροντος στον τουρκικό καπιταλισμό (και είναι αρκετά πιθανό να υπάρχουν), τότε οι κινεζικές άμεσες επενδύσεις μπορεί να εξασφαλίσουν τις τουρκικές τράπεζες· κι αυτό, με τη σειρά του, να μειώσει την «πίεση» κατά των τουρκικών αφεντικών…

(φωτογραφία: Το ψόφιο κουνάβι υπέγραψε τον διπλασιασμό των δασμών στο ατσάλι και στο αλουμίνιο που εισάγουν οι ηπα απ’ την τουρκία… Επειδή (λέει) η λίρα έχει πέσει πολύ, και οι τουρκικές πρώτες ύλες ξαναέγιναν φτηνές.

Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας διευκολύνει πολύ τις τουρκικές εξαγωγές, στο σύνολό της, αρκεί να μην χρειάζονται εισαγόμενες – άρα ανάλογα ακριβότερες – πρώτες ύλες. Όσο για τις σχέσεις μεταξύ των δύο καθεστώτων; Ίσως ήρθε η στιγμή να επαναλάβει και ο Ερντογάν αυτό που λένε άλλοι, ειρωνικά: Μωρέ ο Τραμπ είναι καλός… Οι άλλοι δεν τον αφήνουν…)

Ανορθόδοξος πόλεμος 2

Κυριακή 5 Αυγούστου. Το ίδιο κόλπο ξεδιπλώνεται σε ότι αφορά τις κυρώσεις που έχει αποφασίσει η Ουάσιγκτον να επιβάλει απ’ τις 4 του ερχόμενου Νοέμβρη σε όποιον αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο. Οι μεγαλύτεροι πελάτες της πετρελαϊκής βιομηχανίας της Τεχεράνης είναι το Πεκίνο, το Νέο Δελχί και η Άγκυρα. Τι να πει, λοιπόν, η Ουάσιγκτον στο Πεκίνο (θεωρείται εχθρός…), στο Νέο Δελχί (θεωρείται πως μπορεί να ρυμουλκηθεί προς Ουάσιγκτον μεριά) ή στην Άγκυρα (εδώ συνεχίζεται το «ψάξιμο»…); Ότι απ’ τις 5 Νοέμβρη θα θυμώσουμε πολύ αν δεν αντικαταστήσετε το ιρανικό πετρέλαιο με αμερικανικό; Κάπως δύσκολο… Οπότε «υπάρχουν σκέψεις» στο ψοφιοκουναβικό επιτελείο, να γίνουν κι εκεί κάποιες «εξαιρέσεις» – υπό όρους φυσικα. Του είδους, για παράδειγμα, ο.κ, μπορείτε να συνεχίσετε, αλλά μόνο στο όριο ποσοτήτων που αγοράζατε ως τις 4 Νοέμβρη. Όχι περισσότερο. (Ενόψει ενός τέτοιου «ορίου» το Νέο Δελχί έχει διπλασιάσει τις αγορές του απ’ το ιράν σε σχέση με πέρυσι· το ανεβάζει τεχνητά δηλαδή).

Ως εδώ, κι αν συμπεριληφθούν στη λίστα τόσο τα εμπορεύματα της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας όσο κι εκείνα των «νέων τεχνολογιών», είναι ξεκάθαρο ότι πίσω απ’ τα καραγκιοζιλίκια του οποιουδήποτε ψόφιου κουναβιού, η κινούσα αιτία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού είναι ότι ο αμερικανικός καπιταλισμός (οπωσδήποτε η home παραγωγή) χάνει σταθερά έδαφος στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Και προσπαθεί να αντεπιτεθεί με την «πολιτική των κανονιοφόρων», προς το παρόν μέσα απ’ τον έλεγχο του παγκόσμιου εμπορίου χάρη στο δολάριο αλλά και τους διεθνείς μηχανισμούς (διακανονισμού των διεθνών πληρωμών) που ελέγχονται επίσης απ’ τις ηπα, απ’ το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.

Συρία

Παρασκευή 3 Αυγούστου. Μετά την εκκαθάριση όλης της ζώνης της Dara’a, στα νότια της συριακής επικράτειας, στα σύνορα με την ιορδανία και το ισραήλ, το συριακό καθεστώς και οι σύμμαχοί του, μπορούν να ξαναδηλώσουν ότι νίκησαν. Είτε αυτό οφείλεται στην πετυχημένη διπλωματία του Κρεμλίνου είτε όχι, ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ (και παρά το γεγονός ότι ακόμα ο αμερικανικός στρατός και οι δικοί του σύμμαχοι κρατάνε τις θέσεις που τους έχουν παραχωρήσει οι ypg στα βόρεια και τα ανατολικά) βγαίνει απ’ το συριακό πεδίο μάχης όχι απλά ηττημένος. Βγαίνει σχεδόν παράλυτος.

Στο ρωσικό Sochi, στα τέλη τους προηγούμενου μήνα, ξαναμαζεύτηκε το μπλοκ της Αστάνα, για να σχεδιάσει τα επόμενα βήματά του. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και η Μόσχα, και η Τεχεράνη, και η Άγκυρα βρίσκονται πια στο στόχαστρο της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ· προς το παρόν φραστικά και με «κυρώσεις». Και, προφανώς, έχουν πολλή δουλειά μπροστά τους. Ωστόσο δεν φαίνεται λογικό να υποστηριχτεί ότι η μεθοδολογία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού «όταν αναγκάζομαι σε υποχώρηση απαντάω με κυρώσεις» μπορεί να ανασχέσει τους αντίπαλους ιμπεριαλισμούς, που δοκιμάστηκαν, μάτωσαν και νίκησαν εκεί που κρίνονται, «σε τελευταία ανάλυση», οι αναμετρήσεις: στο έδαφος.

Την μεγαλύτερη ήττα, σ’ αυτή τη βάση, την έχει υποστεί το ρατσιστικό, μιλιταριστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ. Πολλά γράφονται για τις «συμφωνίες» ανάμεσα στον υπόδικο Netanyahou και τον Putin – κρατήστε όσο πιο μικρό καλάθι γίνεται. Υποτίθεται πως το Τελ Αβίβ εξασφάλισε την εγγύηση της Μόσχας ότι οι ιρανοί «φρουροί της επανάστασης» θα μείνουν απεριόριστα μακρυά απ’ τα ισραηλινά σύνορα… Όμως οι «φρουροί της επανάστασης» στην περιοχή λέγονται Χεζμπ’ αλλάχ, και υπάρχουν τουλάχιστον 3 τέτοιες αξιόμαχες στρατιωτικές οργανώσεις πια. Μία στο λίβανο, μία στο ιράκ, και μία στη συρία, που είναι ο επίσημος τακτικός συριακός στρατός, έτσι όπως αναγεννήθηκε απ’ τις στάχτες του, υπό την ρωσική και ιρανική εκπαίδευση και καθοδήγηση. Συνεπώς το Τελ Αβίβ, που το 2015 πανηγύριζε (όταν ο Άσαντ στριμωχνόταν στη θάλασσα απ’ τους αντικαθεστωτικούς ένοπλους) δεν είναι σε θέση να «διαπραγματεύεται» πια, με την πλήρη έννοια της λέξης. Σε μεγάλο βαθμό παρακαλάει. Την Μόσχα – αλλά και το αμερικανικό καθεστώς: να τσακίσει το ιράν.

Πρέπει να θυμήσουμε ότι ποτέ η Μόσχα, είτε σαν εσσδ είτε μετά την κατάρρευση του «σοσιαλισμού», δεν έβλεπε στο ισραηλινό καθεστώς τίποτα περισσότερο απ’ αυτό που πραγματικά είναι: μια μιλιταριστική αποικία του δυτικού πρώτου κόσμου (κυρίως της αγγλίας και των ηπα) στη μέση Ανατολή. Σ’ όλους τους πολέμους στην περιοχή ως τα ‘70s στήριξε τα αραβικά καθεστώτα (συρία, ιράκ, αίγυπτο), παρότι αυτά αποδείχθηκαν ανίκανα κι όχι μόνο από στρατιωτική άποψη. Στήριξε επίσης την «οργάνωση για την απελευθέρωση της παλαιστίνης», όταν ήταν μάχιμη.

Το ότι πέρασαν 70 χρόνια απ’ το τέλος του β παγκόσμιου πολέμου για να διευθύνει το ρωσικό καθεστώς άμεσα και με στρατιωτική συμμετοχή την μια πλευρά ενός πολέμου στη μέση Ανατολή (κερδίζοντάς τον) είναι κάτι που διαφεύγει της προσοχής των «ειδικών» – όχι ανεξήγητα! Μπορεί η Μόσχα και οι σύμμαχοί της του μπλοκ της Αστάνα (συν τον όψιμο σύμμαχο: την Ντόχα) να παριστάνουν ότι διαπραγματεύονται, αλλά πρακτικά έχουν επιβληθεί στην περιοχή – μ’ έναν τρόπο που ήταν αδιανόητος ακόμα και πριν μια 5ετία.

Κι ενώ αυτό δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά «ειρήνη» (μάλλον το αντίθετο: ένας επόμενος γύρος απ’ την μεριά των ηττημένων καθόλου δεν πρέπει να αποκλειστεί, όταν θεωρήσουν ότι έχουν μια «ευκαιρία») προς το παρόν, για ένα άγνωστης διάρκειας διάστημα, το ευρασιατικό project (που περιλαμβάνει και το Πεκίνο…) μπορεί να αποτιμήσει θετικά τις εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης. Σε σχέση με ό,τι μεθοδευόταν απ’ τον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ το 2011 και το 2012 και το 2013, το 2018 είναι μια εντελώς διαφορετική κατάσταση.

Όχι, φοβούμαστε, και το τέλος του αίματος στην περιοχή…

Ο αιώνιος εχθρός

Πέμπτη 28 Ιούνη. Πόσες φορές εδώ και ο χρόνια η θεία Λίτσα (εννοημένη σαν ο κοινός παρανομαστής του ντόποιου εθνικο/πατριωτισμού, δεξιού κι αριστερού) ευχήθηκε «μεγάλο κακό να βρει αυτόν τον παλιάνθρωπο», τον Erdogan; Πόσες φορές ειδικοί και ανειδίκευτοι, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, εγκάθετοι και σκέτοι πρόθυμοι, πράκτορες και αυθόρμητοι τσάτσοι προέβλεψαν, προφήτεψαν, “τεκμηρίωσαν” την επικείμενη διάλυση του τουρκικού κράτους / κεφάλαιου και της επικράτειάς του; Πόσες φορές πανεπιστημιακοί και δημοσιογράφοι, ταξιτζήδες και νοικοκυραίοι, «επαναστάτες» και λαμόγια, διέβλεψαν το ρίξιμο του «αιώνιου εχθρού» σε κάποιο αιώνιο γκρεμό της ιστορίας;

Και πόσες φορές απογοητεύτηκαν όλοι αυτοί (η συλλογική κρατική / παρακρατική / κοινωνική θεία Λίτσα) ανομολόγητα, με ελληνικές (δηλαδή δωρεάν) εκ των υστέρων δικαιολογίες του τύπου «ναι, αλλά…»;

Έρχεται άλλη μία διάψευση, στριφογυριστή σαν χοντρή ιδεολογική σφαλιάρα: η άρση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης στην τουρκία· πριν (πολύ πριν) αυτό αρθεί στη «δημοκρατική» γαλλία…

Ε, κάποια εξήγηση θα βρει και γι’ αυτό η εθνική θεία Λίτσα. Τους χουντοκαραβανάδες πάντως, ακόμα κι αν χρειαστεί να τους κρύψει στην ποδιά της ή κάτω απ’ το κρεβάτι της, ακόμα και κάτω απ’ το στρώμα της, δεν θα τους παραδόσει!

Ζήτω οι τούρκοι χουντικοί! Ζήτω οι ελληνικές εθνικές φαντασιώσεις!! Ζήτω η κόκκινη μηλιά και η κίτρινη αχλαδιά!!! For ever!!!

(φωτογραφία: 2 χρόνια μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην τουρκία – στις 15 Ιούλη του 2016 – το ελλαδιστάν παραμένει το εγγυημένο σημείο υποχώρησης και ξεπλύματος των τούρκων χουντοκαραβανάδων. Αυτό χάρη στην πιο εξώφθαλμα εθνικιστική και βαθυκρατική κυβέρνηση απ’ την εποχή του «ζιβάγκο» πασοκ…)

Πετρέλαιο 1

Πέμπτη 28 Ιούνη. Η Ουάσιγκτον θέλει να πνίξει οικονομικά την Τεχεράνη – ολοκληρωτικός πόλεμος, προς το παρόν χωρίς βόμβες και κανόνια. Για να το πετύχει θέλει να απαγορεύσει στους αγοραστές του ιρανικού πετρελαίου να συνεχίσουν τις ιρανικές αγορές τους – απειλώντας τους με κυρώσεις (και πάλι πόλεμος χωρίς – προς το παρόν – βόμβες και κανόνια) αν δεν το κάνουν…

Η πετρελαϊκή βιομηχανία του ιράν εξάγει από 2,5 ως 2,8 εκατομμύρια βαρέλια αργού (και ισοδύναμου αερίου) την ημέρα. Συνολικά το 2017 έκανε εξαγωγή πάνω από 1 δισεκατομύρια βαρέλια. Κυριότερος πελάτης η κίνα, και ακολουθούν η ινδία, η νότια κορέα, και η ιαπωνία (το 62% των ιρανικών εξαγωγών ήταν προς την ασία). Το υπόλοιπο 38% κατευθύνθηκε προς τα δυτικά, προς ευρώπη μεριά, με κυριότερους πελάτες την τουρκία, την ιταλία, την αγγλία, την ουγγαρία και την ολλανδία.

Και τώρα (λοιπόν!) η Ουάσιγκτον εξέδωσε τελεσίγραφο: μέχρι τις 4 Νοέμβρη όλοι αυτοί θα πρέπει να έχουν μηδενίσει, εντελώς “μηδέν”, τις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου!!! Αλλιώς; Θα τιμωρηθούν!!!

Με άλλα λόγια: η Ουάσιγκτον θα επιβάλει στο Πεκίνο, στο Νέο Δελχί, στη Σεούλ και στην Άγκυρα από που θα αγοράζουν πετρέλαιο…

Πώς σας φαίνεται;

Μέση ανατολή

Δευτέρα 25 Ιούνη. Η μεγαλύτερη επιτυχία των τελευταίων εβδομάδων για το τουρκικό καθεστώς δεν είναι η νίκη του στις χθεσινές εκλογές. Αλλά το γεγονός ότι ο τουρκικός στρατός περιπολεί (σε συνεννόηση με την Ουάσιγκτον και το Παρίσι) στα περίχωρα της συριακής Manbij, στα δυτικά του Ευφράτη.

Στην ανακατάληψη της Manbij απ’ τον isis, πριν 2 χρόνια (Ιούνιος – Αύγουστος 2016) οι ypg πολέμησαν υπό την καθοδήγηση και την κάλυψη του αμερικανικού στρατού… Αλλά εκείνοι που μάτωσαν για να πάρουν την πόλη (και την ευρύτερη περιοχή) δεν ήταν οι αμερικάνοι. Ήταν οι κούρδοι. Όσο γενναίο κι αν ήταν το αντιτρομοκρατικό σκέλος της υπόθεσης άλλο τόσο ηλίθιο ήταν το φιλοαμερικανικό. Η ηγεσία του εθνικιστικού pkk έπαιξε και στα δύο, κι όλοι ξέρουν γιατί: περιμένει ένα κράτος της (γεω)πολιτικής προσόδου, σα δώρο απ’ τον «θείο απ’ την αμερική»…

Το γεγονός ότι αυτός ο θείος έχει τους δικούς του λογαριασμούς, και το επόμενο γεγονός ότι μέσα σ’ αυτούς τους λογαριασμούς θέλει μεν τις βάσεις του στα ανατολικά του Ευφράτη (στη βόρεια και στην ανατολική συρία) και τις ypg/pkk σαν βιτρίνα, αλλά δεν έχει κανένα πρόβλημα να δείξει σ’ αυτούς τους ένοπλους πόσο τους εκτιμάει συμφωνώντας με την Άγκυρα ότι η Manbij, τελικά, δεν είναι για τους κούρδους, όλα αυτά θα έπρεπε να είναι πολλά χαστούκια μαζεμένα γι’ αυτήν την εθνικιστική αυταπάτη. Την αυταπάτη, δηλαδή, ότι μια χαρά είναι ο bookchinισμός στα βουνά του κουρδιστάν, αρκεί να τον προστατεύει το αμερικανικό πεντάγωνο… (το οποίο, by the way, έχει αποδείξει πόσο αδιάφορο είναι για όλα αυτά τα “εναλλακτικά”, αρκεί να κάνει την δουλειά του, απ’ το 2003, στη Βαγδάτη – αλλά τι να θυμίσουμε τώρα;).

Έτσι ο «κουρδισμός» προδίδεται για τρίτη φορά στα τελευταία 27 χρόνια απ’ τον ίδιο βασικό του σύμμαχο, τις ηπα – και εξακολουθεί να γλύφει εκεί που τον φτύνουν. Και το καθεστώς Erdogan έχει κάθε λόγο να θριαμβολογεί: ο καπιταλιστικός κόσμος δεν είναι φιλόπτωτο ταμείο…

(Όσο για εκείνους τους ντόπιους που παραμυθιάζονται ότι «και οι αμερικάνοι καλοί είναι», τι να πούμε; Γνήσιοι εκφραστές της postmodern παρακμής, ούτε από ιστορία καταλαβαίνουν, ούτε από ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς. Όπως οι θρήσκοι χριστιανοί, οραματίζονται κι αυτοί κάποιο πάσχα, κάποια “ανάσταση” – και μετά κάποιον “παράδεισο”…)

Τουρκία

Δευτέρα 25 Ιούνη. Κατά τα άλλα το AKP στις χθεσινές εκλογές τα πήγε όπως ήταν αναμενόμενο (απ’ κάθε άλλον εκτός απ’ τους επαγγελματίες και ερασιτέχνες δημαγωγούς). Σημαντικό (για όσους / όσες δίνουν σημασία στις κοινοβουλευτικές εκπροσωπήσεις…) είναι ότι πέτυχε το HDP να εκλέξει 67 βουλευτές (στην βουλή των 600 καθισμάτων), εκφράζοντας την κοινωνική αριστέρα στην τουρκική κοινωνία.

Ωστόσο, για άλλη μια φορά, μαζί απ’ τον Erdogan νίκησε η ιδεολογική (σε πρώτη και τελευταία ανάλυση και πολιτική) καθήλωση της τουρκικής κοινωνίας. Το 2022 και το 2023, εκείνες κι εκείνοι που θα είναι τότε 25 και 30 χρονών δεν θα θυμούνται τίποτα άλλο (στην κεντρική πολιτική σκηνή) εκτός απ’ τους ισλαμοδημοκράτες.

Από ένα σημείο και μετά τέτοιες «συνήθειες» λειτουργούν υποδόρεια… – είναι αποδεδειγμένο.

Πίσω απ’ τα κάγκελα

Τρίτη 19 Ιούνη. Για όποιον θα αναγνώριζε κάποια αξία στις κάλπες και στις ψήφους (a big “if”)… και θα συμμετείχε στις επερχόμενες τουρκικές εκλογές, τότε το HDP και ο κρατούμενος Selahattin Demitras σαν υποψήφιος πρόεδρος είναι μια έντιμη επιλογή. Ακόμα και σαν “ψήφος διαμαρτυρίας”.

Το HDP είναι το μόνο υπολογίσιμο κόμμα στην τουρκική πολιτική σκηνή που μπορεί να θεωρηθεί σαν «αριστερή σοσιαλδημοκρατία». Όχι με κριτήρια το «πρόγραμμα» του (αν είσαι ένα κόμμα του 8% ή του 10% μπορείς να έχεις ό,τι «κυβερνητικό πρόγραμμα» γουστάρεις) αλλά με κριτήριο τα πολιτικο-πολιτιστικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων του. Όχι μόνο των κούρδων αλλά και των τούρκων.

Ο Demitras κάνει την προεκλογική του εκστρατεία ενόσω είναι προφυλακισμένος (δεν του έχουν στερηθεί τα πολιτικά δικαιώματα), βασικά μέσω twitter. Δεν είναι, ωστόσο, το μέσο που διαμορφώνει το μήνυμα! Είναι, κυρίως, η έκφραση μιας liberal αριστερής ιδεολογίας, που αφορά και εκφράζει ένα τμήμα της τουρκικής κοινωνίας. Ίσως διαταξικό, αλλά με κέντρο βάρους τμήματα της μεσαίας τάξης.

Ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα για το HDP και τον Demistras δεν ανησυχεί το AKP και τον Erdogan. Δεν «τραβάνε» απ’ την δική τους εκλογική δεξαμενή. Αντίθετα, αδυνατίζει άλλους «αντι-ερντογανικούς» υποψήφιους. Κι εκεί είναι το πρόβλημα (όχι του HDP): ότι η πολιτική κουλτούρα του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους των ψηφοφόρων στην τουρκία, μετά απ’ την 15ετία (και βάλε) της «ανάπτυξης και της ευημερίας» υπό τον Erdogan, έχει ξαναπροσωποποιηθεί / γηπεδοποιηθεί. Υπέρ ή κατά του νυν προέδρου: τελικά η φυσιογνωμία του και η πολιτική του παρουσία είναι ηγεμονική, ακόμα και σαν «αυτό που αγαπάμε να μισούμε».

Το HDP διαφέρει, εν μέρει επειδή έχει κουρδική αφετηρία, εν μέρει επειδή το έχει αγκαλιάσει ένα τμήμα της κοινωνικής αριστέρας στην τουρκία. Όμως το κοινωνικό υποκείμενο (συμπεριλαμβανόμενων τμημάτων της νέας εργατικής τάξης: υπάρχει τέτοια και στην τουρκία!) στο οποίο αναφέρεται το HDP είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ το 8%. Κι ως τώρα αυτό το υποκείμενο έχει επιδείξει εντυπωσιακή αδυναμία στο να επεξεργαστεί αφενός τα κατάλληλα κινηματικά και αφετέρου τα κατάλληλα πολιτικά / οργανωτικά δεδομένα που θα του επιτρέψουν να γίνει αποτελεσματική (σε μέγεθος και ποιότητα) κοινωνική / πολιτική αντιπολίτευση απ’ τα κάτω.

Το αν θα κερδίσει το AKP / ο Erdogan απ’ τον πρώτο ή απ’ τον δεύτερο γύρο· και το αν το HDP θα ξεπεράσει ή όχι το 10% δείχνει (έτσι λέει η ασταμάτητη μηχανή) μια «παλαιοκομματική» αντίληψη για την πολιτική και τον ανταγωνισμό. Έως πρωτόγονη. Η δυναμική βρίσκεται στο κοινωνικό (πεδίο) – αρκεί τα υποκείμενα να μην κάνουν το τραγικό λάθος της «υπερπολιτικοποίησης», όπως έγινε στον δίκαιο αγώνα για το πάρκο Gezi (ο οποίος, παρεπιπτόντως, ήταν νικηφόρος στο συγκεκριμένο μέτωπο που άνοιξε: το πάρκο σώθηκε… )

Οι πολιτικές περσόνες, όσο επιδραστικές κι αν είναι, περνάνε και φεύγουν. Οι κοινωνικοί μετασχηματισμοί είναι διαρκείς – και πάντα ανολοκλήρωτοι, πάντα ανοικτοί στην Α ή στην Β εξέλιξη…

Μιθριδατισμός

Σάββατο 16 Ιούνη. Τι κάνει ένα κοινοβούλιο για να προστατέψει τον εαυτό του όταν ένας κουβάς βοθρολύματα / μέλη του αποφασίσει να διακηρύξει ότι «ήρθε η ώρα του στρατού»;

Η απάντηση δεν είναι αυτονόητη! Επειδή μπορεί το ίδιο κοινοβούλιο, μέσω της «ανεξάρτητης δικαιοσύνης» του, να έχει δώσει ήδη πολιτικό άσυλο σε σχεδόν μια 10άδα χουντο-καραβανάδες εναντίον ενός άλλου κοινοβουλίου, κάπου στα πέριξ…. Μπορεί λέμε, το ίδιο κοινοβούλιο και ο λαός που το εκλέγει, να έχουν ήδη υποστηρίξει «την ώρα του στρατού» στα νότια (στο Κάιρο) και στα ανατολικά (στην Άγκυρα)· ακόμα κι αν η τελευταία «ώρα» απέτυχε.

«Part time δημοκράτης» δεν γίνεται… Υποστηρικτής φασιστικών καθεστώτων και πραξικοπημάτων για «λόγους εθνικού συμφέροντος» γίνεται! Μόνο που έτσι νομιμοποιείται ο οποιοσδήποτε να προτείνει και εντός έδρας την ίδια «θεραπεία» (πάντα για «λόγους εθνικού συμφέροντος»).

Δεν αρέσει βέβαια αυτή η πραγματική συγγένεια· αλλά συμβαίνει και στις καλύτερες (ελληνικές) οικογένειες…

Οκτώ χουντοκαραβάδες

Τρίτη 12 Ιούνη. Το ότι ο καθαρματοΚούλης πήγε να επιβεβαιώσει την συνέχεια της δουλειάς του καθαρματοΑλέξη (να «φιλήσει χεράκι» και στο Τελ Αβίβ, για να πάρει το ο.κ. δηλαδή…) την ώρα που οι ισραηλινές μπουλντόζες ξεκινούσαν να εξαφανίσουν το μισό μουσουλμανικό νεκροταφείο στην παλιά Ιερουσαλήμ και ο ισραηλινός στρατός σκοτώνει ότι και όπως γουστάρει στη Γάζα, δεν είναι τόσο σύμπτωση όσο φαίνεται. Με την έννοια πως όταν η ιστορία πυκνώνει (λόγω της έντασης της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης) πράξεις και λόγια πέφτουν έτσι κι αλλιώς το ένα πάνω στο άλλο.

Η ελληνοϊσραηλινή φιλία, λοιπόν, δυναμώνει, την ίδια περίοδο που η Αθήνα σηκώνει την πιο μεγάλη πέτρα που θα μπορούσε: οριστικά και αμετάκλητα έκρινε τους 8 τούρκους χουντοκαραβανάδες σχεδόν «αγωνιστές της ελευθερίας»· και, για χάρη τους (όχι για χάρη κανενός άλλου…) έχει κινητοποιήσει τον στρατό της. Να τους φυλάει, σαν το «άγιο φως». Σαν πολύτιμα asset. “Με τιμές αρχηγών κράτους”…

Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι πρόκειται για μια παρορμητική επιλογή του ελληνικού αντιτουρκικού ταμπεραμέντου!!! Καμμία σχέση!!! Έχουν περάσει σχεδόν 2 χρόνια από τότε που οι 8 χουντικοί καραβανάδες την έκαναν, αργά το βράδυ του πραξικομήματος της 15ης Ιούλη ή νωρίς το επόμενο πρωΐ, όταν χαμπάριασαν ότι έχουν ηττηθεί. Αρκετό διάστημα, δηλαδή, για να μελετήσει το ελληνικό βαθύ κράτος τα «υπέρ» και τα «κατά» της πολιτικής και ποινικής αθώωσης των χουντοκαραβανάδων.

Το κάνει συνειδητά το ελληνικό βαθύ κράτος!!! Συνειδητά επιλέγει να φτύσει στα μούτρα του Erdogan (τον οποίο προσπάθησαν να δολοφονήσουν κάποιοι απ’ τους «8»…) και στα μούτρα των εκλεγμένων και ξαναεκλεγμένων ισλαμοδημοκρατών στην τουρκία. Συνειδητά επιλέγει να δηλώσει «ναι, εμείς είμαστε με το πραξικόπημα του ’16, και με κάθε άλλο που θα καταφέρει να ανατρέψει τον Erdogan»… Αλλά, αυτό, δεν είναι μια διένεξη μεταξύ των δύο κρατών, του είδους «υφαλοκρηπίδα» ή «κυπριακό»… Όχι!!! Αν το ελλαδιστάν ήταν μόνο του απέναντι στην Άγκυρα θα έκανε εκείνο που υποσχέθηκε ο ψόφιος κοριός στον Erdogan στην αρχή: θα στους παραδώσω σύντομα. Δεν θα μπορούσε κάτι άλλο…

Όχι λοιπόν. Το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο από μόνο του δεν έχει τα «κυβικά» να αθωώνει τούρκους χουντοκαραβανάδες! Έχει σημασία: δεν επεδίωξε καν να εξασφαλίσει εσωτερική (κοινωνική) συναίνεση γι’ αυτήν την αθώωση, πράγμα που σημαίνει ότι το ελληνικό βαθύ κράτος δεν θεώρησε το ζήτημα “υπόθεση εσωτερικής ιδεολογικής θέρμανσης”! Απλά τα πρακτόρικα μήντια (και οι λοιποί «συνεργάτες») ψιλοέκαναν μια εκστρατεία υπέρ τους. Συλλαλητήρια, διαδηλώσεις, ενέργειες «υπέρ των 8», δημοσιογραφικά αφιερώματα για το πόσο δίκιο είχαν, απειλές του είδους “αν τους δώσετε είστε προδότες” δεν έγιναν. Η θεία Λίτσα αγνοεί (σχεδόν) την περίπτωσή τους. Σαμπουάν και κωλόχαρτα για τους “αγωνιστές” δεν συγκεντρώθηκαν. Ούτε ο sky.fm ούτε ο real.fm, ούτε το “κόκκινο” έκαναν εκστρατεία για τα “δίκαια των χουντικών”, σε στυλ “όλοι μαζί μπορούμε” ή “coup pride”….

Είναι εύλογο το γιατί. Το ελλαδιστάν πουλάει άγριο τσαμπουκά απέναντι (ακόμα και στην ψόφια «αριστερή» ηθική, κυρίως όμως) στο τουρκικό καθεστώς, όχι επειδή βασίζεται στους εσωτερικούς συσχετισμούς… Αλλά επειδή έχει συνεννοηθεί επ’ αυτού με τους συμμάχους. Του άξονα Ουάσιγκτον – Αθήνα – Λευκωσία – Τελ Αβίβ – Ριάντ. Η μάζα των προβάτων απλά μένει στο μαντρί της – αυτά τα ζητήματα, που είναι για το καλό της, είναι δουλειά των ειδικών…

Χωρίς την συγκατάθεση, το ο.κ., της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ, η Αθήνα δεν θα τολμούσε να κάνει κάτι τόσο άθλια προκλητικό – όσο κι αν το ήθελε….

(φωτογραφία: Μια χαρά φαίνονται. Σχεδόν stars! Μπορεί να διαλέξει ο καθένας ποιούς αγαπημένους του χουντικούς θα ήθελε να είναι τόσο σένιοι…)