Αφγανιστάν 2018 – 5

Πέμπτη 28 Δεκέμβρη. Ξανά την ίδια ημέρα (26 Δεκέμβρη – τι πυκνότητα!) που μόλις είχε τελειώσει το 6μερές διήμερο συνέδριο στην Ισλαμαμπάντ και γινόταν η 3μερής συνάντηση στο Πεκίνο, στη Μόσχα γινόταν η “άτυπη” σύνοδος των μελών της CIS («κοινοπολιτεία ανεξαρτήτων κρατών»). Η CIS είναι οικονομική συνεργασία. Κανένα πρόβλημα: η «τρομοκρατία» είναι και οικονομικό πρόβλημα…

Οπότε ο Πούτιν είχε το περιθώριο να δηλώσει ότι: …οι χώρες της CIS ενισχύουν την συνεργασία τους ενάντια στην τρομοκρατία, το διασυνοριακό έγκλημα και το εμπόριο ναρκωτικών… Είμαι σίγουρος ότι η μεγαλύτερη εμβάθυνση της συνεργασίας στην CIS ανταποκρίνεται στα θεμελιώδη συμφέροντα των εθνών μας…

Ωστόσο σαν οικονομική συνεργασία η CIS δεν θα μπορούσε να κάνει σπουδαία πράγματα στην «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας», δηλαδή του isis (στο αφγανιστάν κατά κύριο λόγο, και όπου αλλού χρειαστεί, κατ’ αρχήν στα εδάφη των κρατών μελών). Κάτι έλειπε απ’ τις δηλώσεις του Πούτιν: ο στρατός. Ανέλαβε να καλύψει την έλλειψη ο παρών στην «έκτακτη» σύνοδο πρόεδρος του κιργιζιστάν Sooronbai Zheenbekov:

… Θεωρώ ότι είναι αδύνατο να εξασφαλίσουμε την συλλογική ασφάλεια, την αξιόπιστη προστασία των συνόρων μας και να ανταπεξέλθουμε στις σημερινές προκλήσεις και απειλές χωρίς την αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των κρατών της κοινοπολιτείας ανεξάρτητων κρατών και εκείνων του οργανισμού συλλογικής ασφάλειας (CSTO) στο ζήτημα της ασφάλειας των συνόρων…

Τέλεια! Τώρα ο πολιτικοστρατιωτικός χάρτης γίνεται σαφέστερος. Ο Collective Security Treaty Organization είναι η στρατιωτική συμμαχία ρωσίας, λευκορωσίας, αρμενίας, καζακστάν, κιργιζιστάν και τατζικιστάν (με το ουζμπεκιστάν να το παίζει μπαλαντέρ, πότε μέσα πότε έξω…) Το αφγανιστάν έχει καθεστώς μόνιμου παρατηρητή εδώ…

Υπάρχει όμως κι άλλη μια συμμαχία που θα μπορούσε να ενδιαφέρεται για την «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας» στο αφγανιστάν: το «σύμφωνο της Σαγκάης». Με μέλη 4 + 1 απ’ τα μέλη τους CSTO (καζακστάν, κιργιζιστάν, ρωσία, τατζικιστάν, ουζμπεκιστάν) συν…. την κίνα…

Όλα αυτά τι σημαίνουν; Σημαίνουν ότι ο βασικός πολιτικοστρατιωτικός πυρήνας α λα «μπλοκ της Αστάνα» υπάρχει ήδη – για την περίπτωση της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας στο αφγανιστάν», με τρόπο που δεν θα αρέσει καθόλου στην Ουάσιγκτον. Η προσθήκη της Τεχεράνης, της Ισλαμαμπάντ και, ως ενα σημείο, της Άγκυρας σ’ αυτόν τον πυρήνα δεν θα είναι δύσκολη. (Για να μην πούμε: είναι δεδομένη!)

Happy new year!! Αν, μέσα στο 2018, το αφγανιστάν έρθει κοντύτερα στους μυωπικούς πρωτοκοσμικούς ορίζοντες, μην παραξενευτείτε. Θα φταίει η αδιάλλακτη πολιτική γεωγραφία του καπιταλισμού…

Δια ξηράς

Τρίτη 26 Δεκέμβρη. Η σιδηροδρομική γραμμή Zhengzhou – Hamburg καλύπτει μια ιδιαίτερα μεγάλη απόσταση: απ’ την ανατολική κίνα ως την βόρεια γερμανία. Πρόκειται για έναν απ’ τους χερσαίους βραχίονες των κινεζικών «δρόμων του μεταξιού»: τα τραίνα μεταφέρουν containers. Παρότι η μεταφορική ικανότητα αυτών των τραίνων είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό εκείνης των φορτηγών πλοίων, οι 12 ημέρες που κάνει η σιδηροδρομική μεταφορά απ’ το Zhengzhou στο Αμβούργο (10 με 11 για την Βαρσοβία, ακόμα λιγότερες για την Μόσχα) είναι εξοικονόμηση χρόνου πάνω από 50% σε σχέση με τις θαλάσσιες μεταφορές. H σιδηροδρομική μεταφορά προσφέρεται, λοιπόν, για πολύ βιαστικά ογκώδη φορτία (είναι κατά 60% φτηνότερη απ’ την αεροπορική). Ας πούμε: ανταλλακτικά ή εξαρτήματα αυτοκινήτων.

Παρότι τέτοιου είδους χερσαίες μεταφορές δεν φαίνεται ότι θα αντικαταστήσουν σε μεγάλο ποσοστό τις θαλάσσιες, είναι μια εναλλακτική με αξιοσημείωτα (από καπιταλιστική) προσόντα. Ένα απ’ αυτά είναι η εύκολη και γρήγορη αποσύνδεση και επανασύνδεση βαγονιών (και η αλλαγή μηχανών) για την σιδηροδρομική κατανομή των φορτίων είτε κατά μήκος της συγκεκριμένης γραμμής είτε απ’ το τέλος της και μετά.

(Για την ιστορία, απ’ τις 18 Ιούλη του 2013 μέχρι το τέλος του 2017 συμπληρώθηκαν 1000 δρομολόγια).

Εμπόριο όπλων…

Κυριακή 24 Δεκέμβρη.«Για καλό σκοπό» όπως θα έλεγε και ο ψόφιος κοριός – αν ήξερε τι του γίνεται.

Η Ουάσιγκτον σπρώχνει όπλα. Στο ουκρανικό καθεστώς (και που θα τα χρησιμοποιήσει άραγε; εεεε;) αλλά και «στους συμμάχους μας στη συρία». Το ψόφιο κουνάβι έβαλε την υπογραφή του σε μια παροχή (αμφιβάλουμε αν θα είναι τσάμπα!!! κάποιος θα πληρώσει γι’ αυτά…) όπλων αξίας 393 εκατομμυρίων δολαρίων προς τις ypg. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται «ελαφρά» όπλα: 12.000 kalashnikov και 6.000 πολυβόλα, μαζί με μια πρώτη παρτίδα γεμιστήρων. Αλλά επίσης και χιλιάδες αντι-αρματικές ρουκέτες, πύραυλοι και εκτοξευτές ρουκετών.

Αφού ο isis έχει περιοριστεί σε μια ελάχιστη λουρίδα ερημικής γης στα σύνορα με το ιράκ, τι τα θέλουν τα επιπλέον πολυβόλα και τις αντιαρματικές ρουκέτες οι ypg; Έλα ντε!!! Μπορεί για να κάνουν παρελάσεις…

Το «μπλοκ της Αστάνα» σίγουρα θα θυμώσει· κι όχι μόνο η Άγκυρα…

(Βρε εκείνα τα 300 (χιλιάδες) παλιοβλήματα… Να μείνουν έτσι, αμανάτι… Κρίμα…)

Ο μπαμπάς θυμώνει

Πέμπτη 21 Δεκέμβρη. Είναι αρκετά πιθανό η σημερινή έκτακτη γενική συνέλευση του οηε να βγάλει την απόφαση της Ουάσιγκτον «παράνομη». Θα είναι μια συμβολική και μη δεσμευτική απόφαση (όπως όλες του χρεωκοπημένου πολιτικά «διεθνούς οργανισμού», ειδικά σε ότι αφορά την Παλαιστίνη), όμως και η ανακήρυξη της Ιερουσαλήμ σε ισραηλινή πρωτεύουσα συμβολική ήταν. Το συμβολικό της διεθνούς απόρριψης της αμερικανικής επιλογής θα έχει όμως κάποιες πρακτικές συνέπειες: θα φυσήξει αέρα στα πανιά διάφορων αντιπάλων της, ειδικά εκείνων που έχουν αναλάβει την εργολαβία της προστασίας των παλαιστινίων, όπως η Άγκυρα και η Τεχεράνη. (Θα ήταν ενδιαφέρον αν βλέπαμε και κυρώσεις διάφορων κρατών κατά της Ουάσιγκτον αν δεν πάρει πίσω την ανακήρυξη!!!!).

Επιπλέον, ο εκβιασμός «θα σας κόψω τα επιδόματα» απ’ την μεριά της Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να δουλέψει σοβαρά. Μπορεί, ίσως, να έχει το ανάποδο αποτέλεσμα. Έχουν εκδοθεί πολλά ψηφίσματα του οηε στο παρελθόν (υπέρ της «λύσης των δύο κρατών» συνήθως), πράγμα που σημαίνει ότι αν κάποιο κράτος αλλάξει στάση τώρα θα φανεί σαν «μισθοφόρος» της Ουάσιγκτον στους υπηκόους του, χωρίς να κερδίσει κάτι.

Εν τω μεταξύ η Ουάσιγκτον «τρώγεται» με την Πγιονγκγιάνγκ. Οι στρατιωτικές ασκήσεις του αμερικανικού στρατού (κυρίως με τον ιαπωνικό) διαδέχονται η μία την άλλη, με κάθε πιθανό και απίθανο σενάριο επίθεσης στη βόρεια κορέα.

Υποθέτουμε ότι σε διάφορα κλιμάκια της πραγματικής αμερικανική εξουσίας υπάρχει ένας πειρασμός, ειδικά αν η Ουάσιγκτον φάει οηέδικη πόρτα (έστω και συμβολικά) στη μέση Ανατολή, λόγω Ιερουσαλήμ: να δείξει πυγμή για να ξανακερδίσει την αποτρεπτική φήμη του «αποφασισμένου σκληρού» στον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Και απ’ όλους τους πιθανούς στόχους που η Ουάσιγκτον θα ήθελε να είναι «σάκος του μποξ» το βορειοκορεατικό καθεστώς είναι η καλύτερη περίπτωση (για τις ηπα).

Η Πγιονγκγιάνγκ είναι αρκετά απομονωμένη διπλωματικά / πολιτικά, έχει διάφορες “καταδίκες” απ’ τον οηε, και είναι αρκετά αδύναμη στρατιωτικά. Αυτό που επιδεικνύει σαν δύναμή της είναι κάποια πυρηνικά και κάποιοι διηπειρωτικοί πύραυλοι, αλλά το θεωρούμε αμφίβολο αν θα μπορούσε (κι αν θα προλάβαινε) να κάνει οποιαδήποτε σοβαρή ζημιά στις ηπα. Το άλλο της όπλο είναι τα εκατοντάδες κρυμμένα κανόνια της, που μπορούν να κάνουν σκόνη την Σεούλ· αλλά αυτό θα ήταν κόστος της νότιας κορέας και όχι των ηπα. Μ’ άλλα λόγια ένας αμερικανικός τυχοδιωκτικός λογαριασμός θα μπορούσε να είναι: πετυχαίνουμε μια θεαματική νίκη ισοπεδώνοντας την βόρεια κορέα με ελάχιστες δικές μας απώλειες – και στριμώχνουμε τους «αναθεωρητές» της Μόσχας και του Πεκίνου, δείχνοντας ότι δεν μπορούν να κάνουν κάτι για να σώσουν έναν “δικό τους” – όπως έκαναν στη συρία, επειδή “δεν ανακατευτήκαμε χοντρά”…

Για να γίνουν αυτά η Ουάσιγκτον θα χρειαζόταν μια αφορμή. Θα μπορούσε να φτιάξει μία· μια “πειστική” προβοκάτσια είναι που χρειάζεται! Ας πούμε: ένα εμπορικό πλοίο που φλέγεται κάπου σε κάποια θάλασσα (υποτίθεται στον Ειρηνικό) χτυπημένο απ’ τα απομεινάρια ενός (υποτιθέμενου) πυραύλου μιας  δοκιμαστικής βολής της Πγιονγκγιάνγκ…. Και μια καλή και total μηντιακή εκστρατεία σύντομης διάρκειας. Κανείς δεν θα μπορεί να ελέγξει αν έτσι έγιναν τα πράγματα, οπότε θα κερδίσει το αμερικανικό θέωρημα: Δεν θα χρειαζόταν ένα “γερό χέρι ξύλο” το βορειοκορεατικό καθεστώς που βάζει σε κίνδυνο την διεθνή ναυσιπλοΐα;

Θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι οι (ρώσοι και κινέζοι) σύμβουλοι του Κιμ θα τον ορμηνέψουν σωστά, να σταματήσει να πετάει τα πυραυλικά σκουπίδια του στη θάλασσα. Παίζει με την τύχη του. Γιατί φαίνεται γεγονός το ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός “ψάχνεται”…

Προπαγάνδα

Τετάρτη 20 Δεκέμβρη. Μιας που γράφουμε εδώ και κάτι καιρούς για τον σε εξέλιξη 4ο παγκόσμιο πόλεμο, θα μπορούσαμε, άραγε, να πάρουμε την αρθρογραφία (και το εξώφυλλο!!!) του καθεστωτικού newsweek σαν «απόδειξη»;

Όχι βέβαια!!! Πρώτον, επειδή το newsweek μιλάει, στα τέλη Δεκέμβρη του 2017, για «3ο» – έχει μείνει έναν παγκόσμιο πόλεμο πίσω. Και ύστερα επειδή το σχετικό άρθρο δεν λέει σχεδόν τίποτα σχετικό με τον τίτλο του!!! Πρόκειται για ένα (μάλλον φτηνό) παράδειγμα πρωτοκοσμικής προπαγάνδας: βάζουμε στο μπλέντερ διάφορα σχετικά και άσχετα, τα λιώνουμε, και τα σερβίρουμε χωρίς καμία συνοχή κάτω από έναν εντυπωσιακό τίτλο.

Δεδομένου ωστόσο ότι το newsweek είναι ευρείας κυκλοφορίας, η προπαγάνδα του έχει μια αξία, αν θεωρηθεί σαν αυτό που είναι: σκόπιμη παραπληροφόρηση.

Υπάρχει μέσα στον χυλό ένα πραγματικό γεγονός που θα μπορούσε να έχει σημασία· και ένα είδος απολογισμού που ομολογεί έμμεσα αλλά καθαρά την “ενόχληση” της Ουάσιγκτον. Το γεγονός είναι ότι πριν ένα μήνα, στα τέλη Νοέμβρη, ο Πούτιν ζήτησε (πράγματι) απ’ τις στρατηγικές ή απλά μεγάλες ρωσικές βιομηχανίες να έχουν σχέδια και ετοιμότητα να αυξήσουν την στρατιωτική τους παραγωγή· με μια διαταγή. Αυτό μοιάζει με προετοιμασία· αλλά όχι υποχρεωτικά με μεθόδευση!

Σ’ ότι αφορά τον απολογισμό; Το καθεστωτικό αμερικανικό περιοδικό βάζει μια φράση στο στόμα “ανώνυμου άγγλου αξιωματικού ασφαλείας”: …Η ρωσία δαπάνησε ένα πολύ μικρό ποσοστό αίματος και εξόδων σε σχέση μ’ αυτά που επένδυσαν οι ηπα και οι σύμμαχοί τους στο ιράκ· και κέρδισε σημαντικό διπλωματικό κεφάλαιο εκεί… Μ’ άλλα λόγια: ο ρωσικός ιμπεριαλισμός έχει επιτυχίες (έως και καθαρές νίκες) στη μέση Ανατολή με ελάχιστα έξοδα σε σχέση με τον αντίπαλο αμερικανικό. Αυτό, πράγματι, μπορεί να είναι απειλητικό γενικά!!!

Που έγκειται, ακριβώς, η απειλή; Για δεκαετίες, τόσο στη διάρκεια του 3ου (ψυχρού) παγκόσμιου πολέμου όσο, ακόμα περισσότερο, μετά την λήξη του, η αμερικανική αυτο-επιβεβαίωση της απόλυτης παγκόσμιας στρατιωτικής υπεροχής προπαγανδιζόταν με βάση όχι μόνο (ή όχι τόσο) την “τεχνική πολεμική ανωτερότητα” αλλά την μεγάλη διαφορά στα ποσά που πηγαίνουν άμεσα και έμμεσα στον στρατό, στη συντήρησή του, στις πολεμικές βιομηχανίες, κλπ. Συγκρίνοντας τέτοια μεγέθη η Ουάσιγκτον ήταν σίγουρη νικήτρια. Και εξακολουθεί να αυτο-προβάλλεται έτσι, όχι μόνο απέναντι στη Μόσχα αλλά απέναντι και στο Πεκίνο.

Εκείνα που παραβλέπουν σκόπιμα τέτοιες συγκρίσεις είναι πολλά. Για παράδειγμα οι μόνιμες υπερκοστολογήσεις των όπλων που αυξάνουν θεαματικά τα κέρδη των αμερικανικών πολεμικών βιομηχανιών· κάτι που δεν ισχύει αλλού, αν τα αντίστοιχα εργοστάσια και ερευνητικά γραφεία είναι κρατικής ιδιοκτησίας. Ή τις μεγάλες διαφορές στο “κόστος εργασίας”, ανειδίκευτης, ειδικευμένης ή υπερειδικευμένης. Ή, ακόμα, το είδος (και το πραγματικό κόστος) των ερευνών που γίνονται στα πεδία των νέων τεχνολογιών.

Η σχέση, λοιπόν, “κόστους – αποτελέσματος” είτε στην “ειρηνική” καπιταλιστική παραγωγή είτε στη στρατιωτική, ακόμα και στα πεδία μάχης, δεν είναι αυτή που θα βόλευε τις ηπα και τους συμμάχους τους: ανεβαίνει το πρώτο άρα θα ανέβει και το δεύτερο!!! Αντίθετα, πρώτα στο αφγανιστάν και μετά στο ιράκ ξαναείδε μπροστά της η Ουάσιγκτον (αλλά και οι σύμμαχοί της) εκείνο που είχε μάθει στο βιετνάμ, και προτιμούσε να απωθεί: ότι, δηλαδή, αντίπαλοι με χαμηλό έως πολύ χαμηλό budget, χρησιμοποιώντας πιο έξυπνα και πρακτικά το μυαλό τους, μπορούν όχι απλά να ζορίζουν μια “υπερδύναμη” αλλά ακόμα και να την αναγκάζουν σε ήττες. Στο κάτω κάτω αυτό ακριβώς έπαθε (και) η σοβιετική ένωση στο αφγανιστάν (απέναντι στη cia)!…

Όχι μόνο η Μόσχα· όχι μόνο το Πεκίνο· αλλά ακόμα και η Τεχεράνη είναι (ή μπορεί να αποδειχθεί) πολύ σκληρότερος αντίπαλος για τον αμερικανικό στρατό, αν χρειαστεί, απ’ ότι θα ήθελαν να πιστεύουν τα αμερικανικά μούσκλια…

Αυτός είναι ο κρυφός (;) φόβος της Ουάσιγκτον: ότι ενόσω βρυχάται και επιδεικνύει το οπλοστάσιό της δεν φοβίζει και δεν αποτρέπει πια τους αντιπάλους της!!! Και ότι ίσως αναγκαστεί τελικά να κάνει εκείνο το βήμα που θα την φέρει αντιμέτωπη με το ομολογημένα απρόβλεπτο αλλά και αναπότρεπτα επίφοβο: ένα δεινό καθολικό στραπάτσο…

Συρία 1

Δευτέρα 18 Δεκέμβρη. Η (πανηγυρική) απόφαση για ανάκληση μέρους του ρωσικού στρατού απ’ την συρία (“αποστολή εξετελέσθη!”) είχε κι αυτήν την μικρή λεπτομέρεια: την απόσυρση των περίπου 250 ρώσων στρατόμπατσων απ’ το Afrin, όπου βρίσκονταν, υποτίθεται, για να «εκπαιδεύσουν» τις εκεί ypg – άγνωστο για ποιον σκοπό… (Μάλλον για να κάνουν πολιτικές γνωριμίες πήγαν…)

Φαίνεται λογικό ότι η απόσυρση αυτή, που θα έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος της χρονιάς (αν δεν έχει γίνει ήδη) είναι προϊόν συμφωνίας μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν: κατά τη γνώμη διάφορων “ειδικών” ανοίγει τον δρόμο για την κατάληψη του θύλακα της Afrin, στα βορειοδυτικά της συρίας, στα σύνορα με την τουρκία, απ’ τον στρατό της Άγκυρας. Ο οποίος, ως τώρα, έχει κυκλώσει την περιοχή.

Θα κάνουμε την εκτίμηση, με τον υπαρκτό κίνδυνο να κάνουμε λάθος: δεν θα είναι τέτοια η άμεση εξέλιξη. Ο τουρκικός στρατός μαζί με τους proxies του έχει μισοεισβάλει ήδη στον θύλακα, στα όριά του· αλλά δεν μας φαίνεται έξυπνη επιλογή οι μάχες με έναν αριθμό (κούρδων) ενόπλων που θα δώσουν μάχες ζωής και θανάτου, αφού δεν έχουν καν έξοδο διαφυγής.

Αντίθετα η «σφιχτή» και παρατεταμένη πολιορκία του θύλακα, με την συνακόλουθη επιδείνωση της ζωής όσων βρίσκονται μέσα σ’ αυτόν, θα μπορούσε να συμπληρώνει μια γενικότερη διαχείριση του ζητήματος “ypg”, σε όλον τον συριακό βορρά.

Αυτό είναι το ζητούμενο.

Συρία 2

Δευτέρα 18 Δεκέμβρη. Μιλώντας για ζήτημα “ypg” στη βόρεια συρία μιλάει κανείς για την αμερικανική παρουσία εκεί. Δεν είναι υπερβολή: αφού οι κούρδοι έκαναν το λάθος να γίνουν (για μια ακόμα φορά…) ουρά της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ είναι υποχρεωμένοι να αναλάβουν (για μια ακόμα φορά…) την ευθύνη των συνεπειών των επιλογών τους.

Κανείς απ’ το μπλοκ της Αστάνα δεν θέλει αμερικανικές βάσεις στη βόρεια συρία. Κανείς τους δεν θέλει, επίσης, «κουρδικό κράτος» εκεί. Διαφοροποιούνται όμως ως προς την τακτική προσέγγιση του ζητήματος. Η Άγκυρα εμφανίζεται «κάθετη»· και ένας τρόπος για να είναι πειστική είναι η περικύκλωση του θύλακα της Afrin. Η Τεχεράνη συμφωνεί, αλλά από απόσταση· έχει την δική της μερίδα αντιμετώπισης των κούρδων proxies στα σύνορά της με την τουρκία και το ιράκ. Η Μόσχα είναι πιο ευέλικτη, όχι άδικα: κάποιος πρέπει να κάνει τον «καλό μπάτσο» σ’ αυτήν την ιστορία.

Το πιο άμεσο από διπλωματική / πολιτική άποψη είναι η συμμετοχή σύρων κούρδων στον επόμενο γύρο διαπραγματεύσεων στην Αστάνα. Διαμορφώνεται μια φόρμουλα με κοινή συμφωνία Άγκυρας – Μόσχας – Τεχεράνης (και Δαμασκού): μπορούν να πάρουν μέρος συριακές κουρδικές οργανώσεις εκτός απ’ τις ypg. Υπάρχουν τέτοιες, είναι διατεθειμένες, δηλώνουν «αντιαμερικανικές», κάνουν κριτική απ’ τα αριστέρα στον αμερικανισμό των ypg (δεν είναι δύσκολο…) αλλά δείχνουν να είναι μειοψηφικές αυτή τη στιγμή. Αν η συμμετοχή τους κρατάει τα προσχήματα στην Αστάνα «μα να, έχει και κούρδους εδώ», δεν λύνει το βασικό: με τις ypg και τις πλάτες που κάνουν στον αμερικανικό στρατό τι θα γίνει;

Την απευθείας στρατιωτική αναμέτρηση του συριακού στρατού ‘n’ friends μαζί τους την αποκλείουμε. Απομένουν διάφορες παραλλαγές της τακτικής του «ψειρίσματος»: το αδυνάτισμα της επιρροής των ypg στην κυρίως περιοχή που ελέγχουν (Rojava) προς όφελος άλλων κουρδικών οργανώσεων, ρεαλιστικών και φιλικών στο μπλοκ της Αστάνα. Είναι μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο (και χρήμα), αλλά έχει χρησιμοποιηθεί ήδη με επιτυχία στον γαλαξία των αντι-Άσαντ ενόπλων.

Αν τέτοια πρόκειται να είναι η «γραμμή» (κι αυτό, οπωσδήποτε, μένει θα φανεί) τότε ο θύλακας της Afrin ΔΕΝ πρέπει να γίνει Στάλινγκραντ – με ό,τι αυτό συνεπάγεται όχι μόνο από φυσική άποψη (απώλειες) για τον τουρκικό στρατό αλλά και από διπλωματική / πολιτική άποψη για το τουρκικό καθεστώς: ο αδύναμος (στην προκειμένη περίπτωση οι ypg στον θύλακα της Afrin) που αμύνεται υπέρ βωμών και εστιών κερδίζει εύλογα την συμπάθεια· ακόμα πιο εύκολα αν έχει τις πλάτες των κυβερνήσεων και των media των ηπα, της αγγλίας, και όχι μόνο. Υποθέτουμε ότι αυτό δεν θα το ήθελε κανένας απ’ το μπλοκ της Αστάνα. Σίγουρα όχι όσοι υπερασπίζονται τους παλαιστίνιους στη λωρίδα της Γάζα και την δυτική Όχθη του Ιορδάνη: δεν είναι η εποχή να βρεθούν υπόλογοι για αυτά που κατηγορούν τον Τελ Αβιβ.

Αντίθετα, μια «αθόρυβη» πολιορκία / αποκλεισμός, που δεν παράγει εντυπωσιακά γεγονότα αλλά επιδεινώνει την ζωή του κόσμου, θα μπορούσε να ασκήσει «πίεση» στους ομοεθνείς τους στην Rojava· ακόμα και να επιταχύνει διαλυτικές (από οργανωτική και πολιτική άποψη) κινήσεις μέσα στους σύρους κούρδους. Ή να δημιουργήσει τριβές μεταξύ κούρδων και αμερικάνων επικυρίαρχων της περιοχής.

Θεωρούμε βέβαιο πως υπάρχει η συναίσθηση στους εταίρους του μπλοκ της Αστάνα ότι, σε αντίθεση με την αντιμετώπιση του isis και της al-Nusra, το ζήτημα των κούρδων της συρίας δεν επιδέχεται στρατιωτική λύση· ούτε συνολικά, ούτε κομμάτι κομμάτι. Επειδή από πίσω βρίσκεται η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ· αλλά επειδή, επίσης, οι κούρδοι της συρίας έχουν κάθε δικαίωμα να συνεχίσουν να ζουν ειρηνικά και με αξιοπρέπεια στις πόλεις και στα χωριά τους. Αφού οι ypg έγιναν ατζέντηδες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού (και εφόσον επιμείνουν να είναι τέτοιοι…) θα πρέπει να χάσουν το μονοπώλιο της εκπροσώπησης του συριακού κουρδικού πληθυσμού μ’ έναν συνδυασμό στρατιωτικών πιέσεων, δωροδοκιών, πειθούς, υποσχέσεων, κλπ: αυτό είναι μια «πολύμορφη διαχείριση» για ένα όντως πολυδιάστατο ζήτημα.

Αλλά τέτοιες είναι μόνο οι δικές μας σκέψεις, για έναν πόλεμο που έτσι κι αλλιώς ειναι σε βάρος (και) των ομοίων μας, εργατών και εργατριών, άσχετα από «εθνικότητα» και «θρησκεία».

Θα φανεί τους επόμενους μήνες αν έχουν βάση ή όχι.

Η εποχή των γλυκόλογων…

Σάββατο 16 Δεκέμβρη. Δεν χάνει ευκαιρία ο Πούτιν να λέει καλά λόγια για το ψόφιο κουνάβι. Πότε πότε μπαίνει στη γραμμή των γλυκόλογων και ο ρώσος πρωθ. Medvedev (που χάθηκε αυτή η ψυχή;). Διάφοροι τα παίρνουν αυτά στα σοβαρά, ως απόδειξη των ήρεμων σχέσεων που θέλει να έχει η Μόσχα με την Ουάσιγκτον· ακόμα κι αν οι σωματοφύλακες του ψόφιου κουναβιού λένε (και ως ένα βαθμό κάνουν) τα αντίθετα. Να τα πάρουμε κι εμείς στα σοβαρά;

Όχι, δεν θα το κάνουμε. Μπορεί η γνώμη μας να θεωρηθεί «εξτρεμιστική» – αλλά δεν ζούμε κάποια ομαλή περίοδο της καπιταλιστικής ιστορίας (αν έχει υπάρξει τέτοια εδώ και δύο αιώνες). Ένας τύπος (το ψόφιο κουνάβι) που αποδεδειγμένα δεν ξέρει τι του γίνεται και περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας ξεροσταλιάζοντας μπροστά σε οθόνες για να δει τι θα πουν γι’ αυτόν, ένας τύπος με τα κόμπλεξ του ψόφιου κουναβιού που «ασκεί πολιτική» τιτιβίζοντας, είναι ιδανικός για την Μόσχα (και το Πεκίνο και η Άγκυρα) για δυο λόγους. Πρώτον, επειδή είναι πανεύκολο να τον κολακέψεις, και είναι αχόρταγος με τις κολακείες για την πάρτη του: νομίζει ότι είναι σπουδαίος ηγέτης, παγκόσμιας κλάσης… Και δεύτερο (σημαντικότερο) όταν κολακεύεται «ξενερώνει» την πραγματική πορεία του αμερικανικού ιμπεριλιασμού. Είναι, σα να λέμε, ο ιδανικός πρόεδρος για να ασκούν οι αντίπαλοι της Ουάσιγκτον την τέχνη του αποπροσανατολισμού.

Η Μόσχα ξέρει (αυτή είναι η γνώμη μας…) ότι δεν μπορεί να έχει «καλές σχέσεις» με την Ουάσιγκτον, άσχετα με τους κατά καιρούς προέδρους. Ο αμερικανικός (κατά κύριο λόγο) στρατός που έχει παραταχθεί στα σύνορά της με τα βαλτικά κράτη και την πολωνία μπορεί να μην είναι μεγάλος σε αριθμό· είναι όμως και με το παραπάνω αυτό που λέγεται προγεφύρωμα. Ο αμερικανικός (κατά κύριο λόγο) στρατός που έχει παραταχθεί στο αφγανιστάν επίσης δεν είναι σπουδαίος· πάλι για προγεφύρωμα πρόκειται. Η επιθετικότητα (και) του ψόφιου κουναβιού απέναντι στην Τεχεράνη είναι πραγματική· ίσως απ’ τα λίγα θέματα που ο καραγκιόζης συμφωνεί με τους καραγκιοζοπαίκτες… Και πολλά άλλα… Που μαζεμένα δεν είναι καθόλου λίγα.

Κανείς δεν είναι τόσο βλάκας, ούτε στη Μόσχα ούτε στο Πεκίνο να μην καταλαβαίνει τον ρόλο του ψόφιου κουναβιού· τον μεγαλύτερο και πιο θεατρικό στη ζωή του. Εκείνο που επιδιώκουν, λοιπόν, δεν είναι οι «καλές σχέσεις». Είναι το ροκάνισμα του χρόνου, σε βάρος της αμερικανικής ηγεμονίας, «χωρίς να το κάνουν θέμα». Από την άποψη της τακτικής αυτό το τελευταίο είναι βασικό στο να κερδίζουν χρόνο. Επειδή, μιλώντας για ανοικτές στρατιωτικές ενέργειες, το ψόφιο κουνάβι που απολαμβάνει τον εαυτό του στον καθρέφτη των μήντια έχει την τελική απόφαση. Είναι, λόγω θέσης, ο αρχιστράτηγος. Σε ποιον δεν θα άρεσε ένας τέτοιος αντίπαλος αρχιστράτηγος;

Όμως αυτό το παιχνίδι δεν μπορεί να παίζεται (κατά την ταπεινή μας άποψη) για πολύ καιρό ακόμα· όχι, λέμε, για τα επόμενα τρία χρόνια (ως την λήξη της τρέχουσας προεδρικής θητείας). Κι αυτό επειδή μια σειρά κράτη / αφεντικά που προσεγγίζουν τις «μεγάλες δυνάμεις» του καπιταλιστικού κόσμου με κριτήριο την αποτελεσματικότητά τους (υπέρ και των δικών τους συμφερόντων) συμπεραίνουν ότι οι θεατρινισμοί και τα τιτιβίσματα του ενοίκου του άσπρου σπιτιού είναι ένδειξη μιας κάποιας αδυναμίας της Ουάσιγκτον· και όχι ένδειξη δύναμης.

Για όποιον λόγο κι αν προώθησαν οι αμερικάνοι συντηρητικοί (και ένα τουλάχιστον τμήμα του αμερικανικού βαθέος κράτους) το ψόφιο κουνάβι στην προεδρία, έχουν και ζημιές από δαύτον. Καθόλου αμελητέες.

Τετράγωνο

Σάββατο 16 Δεκέμβρη. Συνυπολογίζοντας την (στρατιωτική) επίσκεψη μιας ρωσικής αντιπροσωπείας στην Πγιονγκιάνγκ (με άγνωστο ρεπερτόριο), είναι λογικό να υποθέσουμε κινήσεις για να δημιουργηθεί ένα “τετράγωνο” (ρωσία, κίνα, βόρεια κορέα, νότια κορέα) διαχείρισης της “κορεατικής κρίσης” μπροστά στη μύτη της Ουάσιγκτον και του Τόκιο;

Σαν εκτίμηση προθέσεων είναι. Αλλά δεν αρκεί αυτό. Η πρακτική μιας τέτοιας “αόρατης συμμαχίας” θα πρέπει να εκδηλωθεί με ορατό τρόπο. Ίσως την εντοπίσουμε απ’ την ανάποδη: μέσα απ’ τις αμερικανικές ενέργειες.

Για παράδειγμα: “ξαφνικά” (ή όχι;) τα καθεστωτικά μήντια της Πγιονγκγιάνγκ άρχισαν χτες να φωνάζουν ότι ένας αμερικανικός ναυτικός αποκλεισμός θα θεωρηθεί πολεμική ενέργεια και θα αντιμετωπιστεί ανάλογα. Η εντοπίσιμη αμερικανική ενέργεια είναι σχεδόν 3,5 μηνών παλιά: στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη η Ουάσιγκτον, μέσω της ακροδεξιάς πρέσβειράς της στον οηε Nikki Haley (λειτουργεί σαν άτυπη υπ.εξ. του αμερικανικού βαθέος κράτους και φαίνεται ότι θα ήθελε να διαδεχτεί τον Tillerson, που έφαγε ακαριαία πόρτα για τις ιδέες περί “συζητήσεων χωρίς προϋποθέσεις” με την Πγιονγκγιάνγκ) κατέθεσε στο συμβούλιο ασφαλείας του οηε σχέδιο ψηφίσματος που θα επέτρεπε στο πολεμικό ναυτικό και την αεροπορία των ηπα να περικυκλώσουν από ανατολή και δύση, από θάλσσα και αέρα την βόρεια κορέα, ψάνοντας κάθε πλοίο που θα έμπαινε ή θα έβγαινε απ’ τα λιμάνια της. Για τα «απαγορευμένα», δηλαδή για τα είδη που υπόκεινται στα εμπάγκο / κυρώσεις…

Εκείνη η απόπειρα διεθνούς κάλυψης δεν πέρασε (δεν θα περνούσε έτσι κι αλλιώς, απλά δημιούργησε «γενεαλογία»…) αλλά το αμερικανικό βαθύ κράτος θα μπορούσε να δράσει μονομερώς. Ή μαζί με το ιαπωνικό. Δεν έχουμε εντοπίσει τέτοιες κινήσεις και μπορεί η Πγιονγκγιάνγκ να φωνάζει προληπτικά. Σε κάθε περίπτωση ο «ναυτικός αποκλεισμός» θεωρείται πράγματι (με βάση τα διεθνή κριτήρια…) πολεμική ενέργεια. Ποιος, όμως, θα έβαζε το χέρι του στη φωτιά ότι η Ουάσιγκτον αποκλείεται να κάνει κάτι τέτοιο, ειδικά αν θεωρήσει απειλητική εξέλιξη τις ρωσο-σινο-κορεατικές κολεγιές;

Σπασμωδικές κουβέντες;

Παρασκευή 15 Δεκέμβρη. Η ρωσία και η κίνα είναι “αναθεωρητικές δυνάμεις που προσπαθούν να αποσπάσουν συμμάχους των ηπα και υπονομεύουν την διεθνή τάξη”… Το ιράν και η βόρεια κορέα είναι “καθεστώτα εκτός νόμου που υποστηρίζουν την τρομοκρατία και προσπαθούν να αποκτήσουν όπλα μαζικής καταστροφής”… Η τουρκία και το κατάρ “είναι υποστηρικτές μιας ριζοσπαστικής ισλαμικής ιδεολογίας που ολοφάνερα αποτελεί απειλή για όλους τους πολιτισμένους λαούς”…

Αυτή είναι η πανοπτική άποψη του αμερικάνου συμβούλου εθνικής ασφάλειας McMaster (του ενός απ’ τους τρεις σωματοφύλακες της ψοφιοκουναβικής προεδρίας) όπως την διατύπωσε πριν μερικές μέρες αγορεύοντας σε think tank στην Ουάσιγκτον (αναφερθήκαμε και χτες: τρομοκράτες;). Έχει την σημασία του: στην μεν τουρκική επικράτεια (μέλος του νατο…) ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποιεί σαν στρατηγικής σημασίας την αεροπορική βάση του το Incirlik κοντά στα Άδανα, ενώ υπάρχει και ο ναύσταθμος στην Izmir, επίσης νατοϊκής χρήσης· ενώ στην Doha έχει μεγάλη βάση και το αρχηγείο της «κεντρικής διοίκησής» του. Με δυο λόγια: η ανησυχία της Ουάσιγκτον για τις απώλειές της στη μέση Ανατολή εκδηλώνεται επιθετικά και εναντίον συμμάχων της (έστω με την τυπική έννοια).

Τι σημαίνουν αυτά; Η σιωπή των δημαγωγών στην ελλάδα εξηγείται: είναι σύμμαχοι του McMaster και δεν σχολιάζουν. Ωστόσο το ότι η Ουάσιγκτον δείχνει διατεθειμένη να τσακωθεί με τον μισό πλανήτη δεν σημαίνει καθόλου ότι έχει τον άλλο μισό με το μέρος της.

Και what about nato; Η αμφισβήτηση (για να το πούμε κομψά) της αμερικανικής πολιτικής στη μέση Ανατολή απ’ την Άγκυρα δεν θα ήταν για χαμό αν δεν συνέπιπτε με τις (δειλές, εκ των πραγμάτων) προσπάθειες πολλών ευρωπαϊκών κρατών να χειραφετηθούν στρατιωτικά απ’ την Ουάσιγκτον (: «καιρός να τραβήξουν τους δικούς ιμπεριαλιστικούς δρόμους”)· και την επέκταση των ζωνών επιρροής της Μόσχας και του Πεκίνου.

Στο μέρος του κόσμου που συμβαίνει να ζούμε αυτά δεν είναι εντελώς καινούργια. Μ’ ένα τρόπο κυοφορούνται από τότε που το επιτελείο του Μπους του Β χώρισε την ευρώπη σε «παλιά» (και παρακμιακή) και «νέα» (και ρωμαλέα), τοποθετώντας στη δεύτερη τα αμερικανόφιλα καθεστώτα της πρώην ανατολικής ευρώπης – πριν την εισβολή στο ιράκ. Τότε, το 2003, ο φρέσκος πρωθ. της τουρκίας Ερντογάν έκανε κάτι χειρότερο απ’ την άρνηση του Παρισιού και του Βερολίνου να συμμετάσχουν στην επίθεση στο ιράκ: εμπόδισε την εισβολή και απ’ το βορρά, απ’ την επικρατειά του, λέγοντας το δικό του «όχι» στο σχετικό αίτημα της Ουάσιγκτον. Κι έτσι δυσκόλεψε σημαντικά την αμερικανική επιχείρηση (που είχε σχεδιαστεί σαν «γρήγορος πόλεμος» με διπλή εισβολή ενώ έγινε τελικά μόνο απ’ το νότο). Εκείνο το «όχι» δεν είχε σαν πρόσχημα ούτε τον Γκιουλέν ούτε το πραξικόπημα. Ήταν το καθαρό «όχι» των τουρκικών γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, όπως τα εννοούσαν οι ισλαμοδημοκράτες. Ειπωμένο απλά: η ισλαμοδημοκρατική Άγκυρα δεν σκόπευε να δώσει στην Ουάσιγκτον περισσότερη γη και ουρανό απ’ όσο δικαιολογούσε μια αεροπορική βάση, στο Incirlik.

Τότε η Άγκυρα βρέθηκε αντικειμενικά στο πλευρό της «παλιάς» ευρώπης. Μετά από 15 χρόνια, και πίσω απ’ τους (συχνά «στημένους») καυγάδες, μήπως το τουρκικό καθεστώς βρίσκεται πάντα κοντύτερα στο Βερολίνο και στα συμφέροντα της κεντρικής ευρώπης απ’ ότι, ας πούμε, η Αθήνα;

Εν τω μεταξύ οι επικηρυγμένοι απ’ την Ουάσιγκτον κάθε άλλο παρά δευτεράτζες είναι…

(φωτογραφία: Τον περασμένο Μάη μια φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα απαιτούσε το κλείσιμο της βάσης του Incirlik. Μοιάζει σαν την “κόντρα”, οπότε την παίρνει ή δεν την παίρνει κανείς στα σοβαρά ανάλογα με την γωνία που την κοιτάει.

Θα θέλαμε ωστόσο να συμβεί (το κλείσιμο), για το απόλυτο χάζι εκείνου που θα ακολουθούσε: οι έλληνες πατριώτες της δεξιάς και της αριστέρας να υπερασπίζονται την αρτιότητα του νατο και τα δικαιώματα της αμερικανικής μιλιταριστικής μηχανής…)