Μέση ανατολή

Τετάρτη 1 Νοέμβρη. Όποιος κερδίσει σ’ έναν πόλεμο έχει ένα κάποιο «πάνω χέρι», έτσι δεν είναι; Στο τέλος ενός ακόμα γύρου διαπρατεύσεων στην Άστανα χτες και προχτές (ο 7ος), οι «τρεις σωματοφύλακες» (Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα) ανακοίνωσαν επίσημα την ρωσική πρωτοβουλία για μια συνάντηση (που επρόκειτο να γίνει σε ρωσική βάση στη συρία αλλά τελικά θα γίνει στο Sochi) στις 18 Νοέμβρη, που ονομάζεται “συνέδριο για τον συριακό εθνικό διάλογο”. Σ’ αυτό το “συνέδριο” έχουν προσκληθεί 33 κόμματα και οργανώσεις (αρκετές απ’ αυτές ήταν ή λένε ότι εξακολουθούν να είναι αντι-Ασαντ)· ανάμεσά τους και το πολιτικό σκέλος των ypg. Βασικό θέμα του «συνεδρίου» θα είναι η δημιουργία ενός καινούργιου συντάγματος στη συρία…

Τι περιμένουν η Τεχεράνη, η Άγκυρα και, κυρίως, η Μόσχα απ’ αυτό το ραντεβού; Προφανώς τίποτα σπουδαίο, όχι ακόμα τουλάχιστον. Αλλά η «διαδικασία της Αστάνα» επιβεβαιώνει τακτικά και χωρίς σφαίρες και βόμβες, πολιτισμένα δηλαδή, τους συσχετισμούς στο συριακό πεδίο μάχης· ουσιαστικά επισημοποιεί το ξεδόντιασμα των αντι-Άσαντ, με τρόπο, όμως, που να μην σημαίνει «απόλυτη συντριβή». Δεν είναι μια διαδικασία που έχει ανάψει όλα τα πράσινα φανάρια για τον Άσαντ και το καθεστώς του· κι αυτό όχι μόνο επειδή συμμετέχει η Άγκυρα σαν «προστάτης των σουνιτών» της συρίας. Αλλά και επειδή ούτε η Μόσχα (πιθανολογούμε: ούτε η Τεχεράνη) θα ήθελαν επιστροφή στην προ του 2011 κατάσταση. Επειδή η απολυταρχία του Άσαντ ήταν που γέννησε, σε πρώτο χρόνο, τις συνθήκες που επέτρεψαν στην Ουάσιγκτον, στο Τελ Αβίβ, στο Ριάντ (και μέχρι το 2015 στην Άγκυρα) να επιταχύνουν την διάλυση της συριακής επικράτειας.

Συνεπώς οι «τρεις σωματοφύλακες» μπορούν να εγγυηθούν την πολιτική επιβίωση του Άσαντ και των δικών του, δεν θέλουν όμως να ξανακρατήσει τα κλειδιά της συρίας όπως πριν. Το έχει καταλάβει και ο ίδιος: κάποιου είδους ομοσπονδιοποίηση (με την εγγύηση των «σωματοφυλάκων» για χρόνια), που θα δίνει αυτοδιοικητικές ελευθερίες στις διάφορες θρησκευτικές φράξιες της συριακής κοινωνίας (με όρους εδάφους;) είναι το αντάλλαγμα που πρέπει να δώσει ο Άσαντ στους αντι-καθεστωτικούς αν πρόκειται η συρία να ξαναγίνει στοιχειωδώς ενιαίο κράτος.

Το «μπλοκ της Αστάνα» έχει σαφώς την πρωτοβουλία των κινήσεων· τι θα γίνει όμως με τις ypg και τις αμερικανικές βάσεις στα εδάφη τους; Αυτό είναι φλέγον, αλλά (κατά την γνώμη μας) δεν πρόκειται να απαντηθεί ούτε στο «συνέδριο» στο Sochi, ούτε στον επόμενο γύρο στην Αστάνα, τον ερχόμενο Δεκέμβρη. Δεν είναι καθόλου απλό να «ξεριζωθούν» οι αμερικάνοι άπαξ και φυτευτούν κάπου. Όμως το ενιαίο συρο-ιρακινό πεδίο μάχης είναι δευτερεύον· ορισμένα πράγματα σ’ αυτό ίσως κριθούν απ’ την εξέλιξη σε άλλα πεδία…

Έτσι κι αλλιώς υπάρχει μια εκκρεμότητα: ποιοι θα είναι που θα καταλάβουν την Abu Kamal.

Cyberπόλεμος

Κυριακή 29 Οκτώβρη. Το Kaspersky lab είναι μια πολύ γνωστή ρωσική εταιρεία κυβερνοασφάλειας, με τα κεντρικά της γραφεία στη Μόσχα, και παραρτήματα στις ηπα και αλλού. Μέχρι πρόσφατα η αμερικανική διοίκηση ήταν καλός πελάτης της Kaspersky, ακόμα και για υπολογιστικά συστήματα του πενταγώνου και της cia: οι αμερικάνοι cyberειδικοί είχαν ελέγξει και ξαναελέγξει το λογισμικό της ρωσικής εταιρείας, και δεν είχαν βρει οτιδήποτε ύποπτο ή μεμπτό.

Αλλά τώρα μπορεί να ξεσπάσει καυγάς. Ειδικά εφόσον οι ρώσοι έχουν ξαναγίνει εχθροί. Μια ισραηλινή ομάδα κυβερνοκατασκοπείας, η Unit 8200, “διέρρηξε» υπολογιστές της Kaspersky και βρήκε απόρρητα αμερικανικά ντοκουμέντα, συμπεριλαμβανομένου πηγαίου κώδικα που είναι βασικός για τα προγράμματα εθνικής ασφάλειας των ηπα.

Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ένας κώδικας εξελιγμένη εκδοχή του περιβόητου Stuxnet, του κώδικα που είχαν αναπτύξει από κοινού πριν λίγα χρόνια η αμερικανική nsa και η unit 8200, για να κτυπήσουν το πυρηνικό πρόγραμμα του ιράν. Αυτός ο «γυιός του Stuxnet” ήταν επίσης αμερικανοϊσραηλινής κατασκευής και προοριζόταν για στρατιωτική χρήση: για να μπλοκάρει ραντάρ και πυραυλικά συστήματα των «εχθρών». Το ότι βρέθηκε στους υπολογιστές της Kaspersky θεωρείται ξεγυρισμένο χαστούκι.

Η εταιρεία, βέβαια, δίνει μια κάποια εξήγηση: ότι το υλικό που βρέθηκε να κατέχει προερχόταν από έναν υπολογιστή πελάτη της, υπαλλήλου της nsa, που χρησιμοποίησε με λανθασμένο τρόπο ένα antivirus πρόγραμμα της Karpersky που είχε στόχο να καταστρέψει ένα malware που θα απέτρεπε την αντιγραφή του υλικού, οπότε η εταιρεία ανάγκαστηκε να κάνει την αντιγραφή για να γίνει σωστά η δουλειά. Και ότι ο ίδιος ο Eugene Kaspersky ζήτησε την καταστροφή των αμερικανικών αρχείων, ώστε να μην διαρρεύσουν σε τρίτους.

“Ατύχημα” δηλαδή… Μπορεί να στέκει, μπορεί και όχι. Εκείνο που αποκλείεται είναι να βγει η ρωσική εταιρεία και να παραδεχτεί ότι κάνει (και) κατασκοπεία. Όσο για την Ουάσιγκτον και τα μηχανήματά της; Ζήτησε να αντικατασταθεί το λογισμικό της Karpersky απ’ τους υπολογιστές των υπηρεσιών ασφαλείας. Αλλά αν όντως η ρωσική εταιρεία κάνει κατασκοπεία, δεδομένου του υψηλού επιπέδου των τεχνικών της, μπορεί να είναι αργά…

Ιράκ

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Την προηγούμενη εβδομάδα ο αμερικάνος υπ.εξ. Tillerson, απ’ το Ριάντ, περίπου «διέταξε» την αποχώρηση των «ιρανών» απ’ το ιράκ. Δεν ξέρουμε αν το πίστευε, αν το ευχόταν ή αν, μόνο, ήθελε να δημιουργήσει μια παρακαταθήκη για μελλοντική αμερικανική δράση στην περιοχή. Μαζί με την περίπου «διαταγή» ο Tillerson διαβεβαίωσε ότι η χούντα του Ριάντ θα βοηθήσει (θα πληρώσει) την ανοικοδόμηση του ιράκ… Πίστευε, στ’ αλήθεια, ότι τα πετροδόλαρα θα αγοράσουν την υπακοή της Βαγδάτης;

Ότι και να πίστευε, εκτός απ’ την άμεση απάντηση που πήρε ενώ βρισκόταν ακόμα στο Ριάντ, πήρε και πιο «χοντρές» δόσεις όταν, στη συνέχεια, πέταξε στη Βαγδάτη, για να επιβεβαιώσει από κοντά την αμερικανική επιρροή… Ο ιρακινός πρόεδρος Abadi του το επανέλαβε από κοντά: οι pmu είναι τμήμα των ιρακινών θεσμών… και είναι η ελπίδα της χώρας και της περιοχής.

Αργότερα την ίδια ημέρα, συνεντευξιαζόμενος με αμερικανικά media, ο Abadi έγινε πιο καυστικός. Θέλουμε να κάνουμε δουλειές μαζί σας… Αλλά, παρακαλώ, μην κουβαλάτε τα προβλήματά σας στο ιράκ. Πηγαίνετέ τα οπουδήποτε αλλού… Ύστερα πρότεινε την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού απ’ το ιράκ. Ειδικά τόνισε ότι η αμερικανική αεροπορία δεν χρειάζεται πια…

Η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και το Ριάντ προσπαθούν να πιαστούν απ’ τα μαλλιά τους. Την περασμένη Τετάρτη διάφορα στελέχη του αμερικανικού κογκρέσσου έβγαλαν ανακοίνωση για το πως «πρέπει» να είναι το μέλλον του ιράκ:

… Καλωσορίζουμε τις σημερινές ειδήσεις ότι οι κούρδοι προτείνουν την αναστολή του αποτελέσματος του πρόσφατου δημοψηφίσματός τους με αντάλλαγμα κατάπαυση του πυρός και διαπραγματεύσεις με την κεντρική κυβέρνηση. Η Βαγδάτη θα πρέπει να αποδεχθεί αυτή την προσφορά και να ξεκινήσουν περιεκτικές διαπραγματεύσεις που να αντιμετωπίζουν τα μακροπρόθεσμα κουρδικά συμφέροντα σχετικά με την αυτονομία, το μερίδιό τους απ’ τον εθνικό προϋπολογισμό και τα αποθέματα πετρελαίου. Επιπλέον, είναι σημαντικό για την ιρακινή κυβέρνηση να πάρει υπόψη της την ανησυχία του υπ.εξ. Tillerson για τον ρόλο και τις δραστηριότητες των σιιτικών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται απ’ το ιράν. Ανησυχούμε πολύ για την εμπλοκή του ιράν στις τελευταίες επιχειρήσεις [εννοούν: την δράση του ιρακινού στρατού και των pmu στα βόρεια του ιράκ, κοντά στο τριεθνικό σύνορο με την συρία και την τουρκία]. Αυτές οι δυνάμεις είναι υπεύθυνες για τρομερές πράξεις, συμπεριλαμβανόμενου του θανάτου αμερικάνων. Δεν έχουν καμία θέση σε ένα ειρηνικό, ενωμένο και σταθερό ιράκ.

H Βαγδάτη δεν υπάκουσε! Δεν αποδέχτηκε την προσφορά του “παγώματος των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος”, και απαιτεί την ακύρωσή τους (παρακολουθεί τον Rajoy; γιατί όχι;). Εν τω μεταξύ κοιτάει τη δουλειά της: τα ιρακινο-τουρκικά σύνορα και την χωρίς κουρδικές (και αμερικανικές…) παρεμβολές διέλευση του αγωγού Kirkuk – Ceyhan.  Κι ύστερα το δήλωσε: όταν τελειώσει ο πόλεμος οι pmu θα ενσωματωθούν στο ιρακινό στρατό. Όσο για το αμερικανικό «ενδιαφέρον» για τους κούρδους του ιράκ , ο ιρακινός αντιπρόεδρος Nouri al-Maliki το ξεκαθάρισε στον αμερικάνο πρεσβευτή στη Βαγδάτη Douglas Sliman: δεν θα επιστρέψουμε την δημιουργία ενός δεύτερου ισραήλ στο βόρειο ιράκ. Κάτι περισσότερο από σαφές…

Η Δαμασκός και οι σύμμαχοί της δεν είναι σε θέση να πουν το ίδιο. Ακόμα. Απ’ την άλλη μεριά η χούντα του Ριάντ, ελπίζει να γίνει ένα ακόμα μεγαλύτερο αμερικανικό στρατόπεδο. Η καθεστωτική σαουδαραβική εφημερίδα Ashard al-Awsat έγραψε (την προηγούμεη εβδομάδα, της επίσκεψης του Tillerson) ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να αυξήσει την στρατιωτική παρουσία της στη μέση Ανατολή, με ειδικό σκοπό να αντιμετωπίσει το ιράν. Το ρεπορτάζ είχε δήλωση του στρατηγού Joseph Votel, αρχηγού της «κεντρικής διοίκησης» του αμερικανικού στρατού:

… Οι ηπα θέλουν να βοηθήσουν τα αραβικά κράτη να αντιμετωπίσουν τις ιρανικές απειλές. Το Πεντάγωνο δουλεύει γι’ αυτόν τον σκοπό και για να εξασφαλίσει την πετυχημένη εφαρμογή του. Αυτό περιλαμβάνει την εγκατάστση μεραρχιών του αμερικανικού στρατού στην περιοχή, με ειδικό σχεδιασμό για την παροχή συμβουλών και υποστήριξης…

Θα γίνει έτσι; Κάτι θα σκαρφιστεί το επιτελείο το ψόφιου κουναβιού έναντι των υποστηρικτών του, που άλλα έφαγαν πριν τις εκλογές. Όμως δεν θα έχει να αντιμετωπίσει μόνο το ιράν ο αμερικανικός στρατός στη μέση Ανατολή. Και, για μια ακόμη φορά, το τέλος ενός γύρου μαχών (του σε εξέλιξη 4ου παγκόσμιου) προοιωνίζεται την έναρξη του επόμενου…

Συρία

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Αυτό που σκοπεύει να αντιμετωπίσει ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ αβίβ – Ριάντ βρίσκεται, δυστυχώς, κοντά. Στο χώρο και στο χρόνο. Βρίσκεται στις όχθες του Ευφράτη, στην ροή του κοντά στα συρο-ιρακινά σύνορα.

Οι ypg, που απροκάλυπτα και χωρίς καμία συστολή δρουν σαν πεζικό των ηπα, προχωρούν στην ανατολική μεριά, κατακτώντας εδάφη και πετρελαιοπήγαδα απ’ τον isis, χωρίς να χρειάζονται μάχες. Απλά γίνεται αλλαγή φρουράς: με τις ypg στη θέση του isis, η Ουάσιγκτον μπορεί πια να βγει απ’ την «σκιά» του υποτιθέμενου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας»… Ο Ryan Dillan, εκπρόσωπος της «αντι-isis» αμερικανικής εκστρατείας στη συρία, έδωσε την εξής απόλυτη κάλυψη σ’ αυτό το ypg πεζικό:

Είμαστε έτοιμοι να υπερασπίζουμε τους συμμάχους μας αν δεχτούν επίθεση, είτε πρόκειται για ενόπλους του isis είτε οποιονδήποτε άλλο. Σίγουρα δεν θα θέλαμε να γίνει αυτό και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης με τους ρώσους εταίρους μας…

Αυτός ο “οποιοσδήποτε άλλος” (απέναντι στον οποίο το αμερικανικό πεντάγωνο είναι διατεθειμένο να προστατέψει τις ypg) είναι ο συριακός στρατός and friends, που κινείται (με πολύ μεγαλύτερη δυσκολία, εκεί γίνονται κανονικές μάχες κατά του isis) στη δυτική όχθη του Ευφράτη.

Το 25% της συριακής επικράτειας που έχουν καταλάβει οι ypg και ο αμερικανικός στρατός είναι εκείνο που σκοπεύει να «υπερασπιστεί» ο δεύτερος, μιας οι πρώτοι δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια. Το επίδικο είναι πολύ χοντρό: πρόκειται για το ¼ της συρίας…

Ο υπουργός πληροφοριών του Άσαντ Mohammad Ramiz Turjuman δήλωσε στις αρχές της βδομάδας ότι «δεν πρόκειται να θεωρήσουμε απελευθερωμένη οποιαδήποτε συριακή πόλη πριν μπει σ’ αυτήν ο συριακός στρατός και υψώσει την συριακή σημαία». Ένας άλλος εκπρόσωπος του καθεστώτος το πήγε πιο πέρα, και πιο κοντά στον κόμπο: θα πολεμήσουμε εναντίον οποιουδήποτε στέκεται στον δρόμο του συριακού στρατού και των συμμάχων του, που αγωνίζονται για την ανακατάληψη των περιοχών της συρίας.

Και οι δυο πλευρές έχουν έναν «… οποιοδήποτε..» Αν το ζήτημα επρόκειτο να λυθεί σε τοπικό επίπεδο, τότε τα δεδομένα είναι εύκολα: οι ypg κρατάνε μεγάλα τμήματα της συριακής επικράτειας για να τα επιστρέψουν στο καθεστώς Άσαντ με αντάλλαγμα μια αυξημένη διοικητική αυτοδιοίκηση· και μερδικό «από τον εθνικό προϋπολογισμό και τα πετρέλαια» (που πάντως, στη συρία, δεν είναι σπουδαία…)

Όμως ο κρίσμος παράγοντας είναι ο αμερικανικός στρατός, που έχει καταλάβει μαζί με τις ypg το 25% της συρίας (δεν υπάρχει τυπική σύγκριση με την παρουσία του ρωσικού και του ιρανικού, γιατί αυτοί προσκλήθηκαν απ’ την μοναδική διεθνώς αναγνωρισμένη εξουσία στη Δαμασκό). Έχει στήσει βάσεις στον συριακό βορρά, και πιθανολογούμε ισχυρά ότι σκοπεύει να στήσει κι άλλην, κοντά στα σύνορα συρίας / ιράκ, σε απόσταση βολής απ’ τον Ευφράτη, αφού εκεί βρίσκεται ο δρόμος που συνδέει την Βαγδάτη με την Δαμασκό· δηλαδή το ιράν με τη Μεσόγειο.

Οι αντίπαλοι «οποιοιδήποτε» είναι απ’ την μια μεριά η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ και απ’ την άλλη η Μόσχα, η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Θα μπορούσαν να «συνεννοηθούν»; Ναι. Όμως η λογική του πολέμου είναι αμείλικτη, ειδικά όταν πρόκειται για έναν πόλεμο στον οποίο έχει ματώσει η μία μόνο μεριά, αυτή του μπλοκ της Αστάνα: αν δεν ανακτήσει με στρατιωτικό, δηλαδή μη αμφισβητήσιμο τρόπο εδάφη που τώρα έχει καταλάβει ο αμερικανικός στρατός και το ypg πεζικό του, τότε θα πρέπει να διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον σαν «ίσος προς ίσον».

Δεν πρόκειται για ζήτημα ηθικής ή δικαιοσύνης. Πρόκειται για ζήτημα συσχετισμών. Η Μόσχα, η Τεχεράνη (και σε μεταγενέστερη στιγμή η Άγκυρα) βρίσκονται στο συριακό πεδίο μάχης για να εμποδίσουν τους αμερικανικούς και ισραηλινούς σχεδιασμούς· όχι για να τους νομιμοποιήσουν την τελευταία στιγμή. Διαπραγμάτευση σαν «ίσος προς ίσον» σημαίνει νομιμοποίηση.

Θα το δεχτούν;

(φωτογραφία: οι ypg – και η διοίκησή τους…)

Συρία, ιράκ 3

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Στις αρχές Νοέμβρη, σε στρατιωτικό αεροδρόμιο κοντά στη Δαμασκό που είναι ήδη (και) ρωσική αεροπορική βάση, πρόκειται να γίνει μια μεγάλη συνάντηση: η Μόσχα έχει καλέσει όλους τους εμπλεκόμενους στο συριακό πεδίο μάχης, συμπεριλαμβανόμενων των ένοπλων αντι-Άσαντ οργανώσεων (πλην των αμερικάνων και των isis / al nusra…) – εννοείται ότι θα είναι εκεί και το υπόλοιπο μπλοκ της Αστάνα. Το θέμα της συνάντησης / διαπραγμάτευσης είναι το post-war μέλλον της συρίας. Που σημαίνει ότι εκεί θα επισφραγιστούν συμφωνίες που ήδη έχουν δουλευτεί, και θα επισημοποιηθούν πολιτικά οι συσχετισμοί δύναμης ενόψει των εκκρεμοτήτων που πιθανά απομείνουν. Έχει συμβολική και όχι μόνο σημασία ότι αυτό το ραντεβού γίνεται έξω απ’ τις όποιες «πρωτοβουλίες του οηε»: είναι μια καθαρή δήλωση για το ποιοι είναι που κάνουν κουμάντο τώρα στην ευρύτερη περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση η post-isis περίοδος στην εδαφική ζώνη απ’ την ανατολική Μεσόγειο ως το μπαλουχιστάν έχει πολύ περισσότερη Μόσχα ever απ’ την δεκαετία του ’90 και μετά· και έναν άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ που έχει χάσει και δείχνει να ψάχνεται. Το ενδεχόμενο μιας επίθεσης του ισραήλ στο λίβανο (στη Χεζμπ’ αλλάχ) ή μιας ακόμα πιο τυχοδιωκτικής (με την τεχνική υποστηρίξη της Ουάσιγκτον) εναντίον του ιράν δεν μπορεί να αποκλειστεί: οι συσχετισμοί, στρατιωτικοί και (γεω)πολιτικοί που έχουν διαμορφωθεί απ’ τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» στη μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου εκείνοι που είχαν φανταστεί και επεδίωκαν οι εφευρέτες του. Κι αν για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό αυτό ήταν ένα δευτερεύον μέτωπο του 4ου παγκόσμιου (το βασικό βρίσκεται στην ανατολική ασία και στον Ειρηνικό) για το Τελ Αβίβ ήταν και παραμένει το κύριο.

Δεν θα πρέπει να θεωρηθεί συμπτωματικό ότι, μετά από χρόνια «πάγου», η παλαιστινιακή Χαμάς «φίλησε χεράκι» στην Τεχεράνη, μέσω μιας πολυμελούς αντιπροσωπείας της που πήγε στο ιράν, και έκανε πολλές επαφές στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας και στις αρχές της τωρινής. Άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις είχαν στείλει ένοπλους στο πλευρό του Άσαντ και των συμμάχων του, όχι η Χαμάς (όχι, σίγουρα, με τρόπο που να καταγράφτηκε). Η προσέγγιση της Χαμάς με την Τεχεράνη (προφανώς και για λόγους χρηματοδότησης), την ώρα που υποτίθεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια (ακόμα) προσπάθεια «συμφιλίωσης» με την καθεστωτική έως βρώμικη Φατάχ, ενισχύει τους πονοκέφαλους και τον θυμό του Τελ Αβίβ· και των δικτατοριών της αραβικής χερσονήσου που, περίπου, έχουν επικηρύξει το ιράν και όποιον σχετίζεται μαζί του (όπως το Κατάρ).

Παρά τα οικονομικά αδιέξοδα που αντιμετωπίζει η (σουνιτική…) Χαμάς λόγω του αποκλεισμού της λωρίδας της Γάζας και παρά τα ζόρια που θα αντιμετωπίσει εξαιτίας αυτής της φιλοϊρανικής στροφής της, πράττει σωστά με βάση τους συσχετισμούς στην ευρύτερη περιοχή όπως έχουν διαμορφωθεί.

Αν χρειαζόταν μια ακόμα επιβεβαίωση, έρχεται απ’ το πιο αδύνατο σημείο της ανατολικής Μεσογείου: την Γάζα…

Ίσως όχι και τόσο λεπτομέρειες

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Η Ουάσιγκτον ίσως ανησυχεί σοβαρά, αν και δεν είναι το θέμα στο οποίο μπορεί να βγει στο μεϊντάνι φωνάζοντας «τρομοκράτες! τρομοκράτες!» Υπάρχουν εκτιμήσεις (ή και πληροφορίες) ότι ο Barzani, που είναι ο φεουδάρχης / αφεντικό του ιρακινού κουρδιστάν «πείστηκε» να γυρίσει πίσω εδάφη στην Βαγδάτη (και μάλιστα με σημαντικά κοιτάσματα, ειδικά το Kirkuk), χωρίς αντίσταση και αιματοχυσία, μετά από μεσολάβηση του Qassem Soleimani. Ποιος είναι αυτός; Ο αρχηγός των “κομμάντο” των “φρουρών της επανάστασης”, της Quds Force – σα να λέμε ο “παγκόσμιος αρχιτρομοκράτης” σύμφωνα με τη νέα αμερικανική στρατηγική… Η Τεχεράνη έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις με το Erbil, και να που έβγαλε πετυχημένα μια ειρηνευτική προσπάθεια· που θα έλεγαν και οι πρωτοκοσμικοί «καλοί άνθρωποι».

Αν όλα αυτά ισχύουν (έτσι μοιάζει…) δεν είναι καθόλου ευχάριστα για την νέα στρατηγική της Ουάσιγκτον. Έχει 10.000 πεζοναύτες στο ιράκ, με όλα τα απαραίτητα, για την αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας του isis». Αλλά ο isis είναι υπό κατάρρευση, και ο εγχώριος στρατός δείχνει πια ικανός να τα βγάλει πέρα χωρίς αμερικανική βοήθεια. Τα αφεντικά του ιρακινού κουρδιστάν πάλι δείχνουν (και έχουν σοβαρούς λόγους γι’ αυτό) να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους το τι λένε οι γείτονες: η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Με τούτα και με τ’ άλλα η ιρανική επιρροή στο ιράκ ενισχύεται.

Τι θα κάνει λοιπόν το ψόφιο κουνάβι (μόλις ξεπροβοδίσει τον ψόφιο κοριό), ε; Και τι συζήτησε (το αφήνουμε για τελευταίο…) και τι συμφώνησε ο Sipan Hamo με τον ρώσο υπ.αμ. Sergey Shoygu και τον αρχιστράτηγο Gerasimov στη Μόσχα το περασμένο Σαββατοκύριακο; Ζήτησε την ρωσική μεσολάβηση για να μην καταλάβει ο τουρκικός στρατός τον θύλακα της Afrin με αντάλλαγμα να μην εμποδιστεί η συριακή and friends προέλαση προς τα σύνορα με το ιράκ νότια της Deir ez-Zor; Που έκατσε η μπίλια;

Η Ουάσιγκτον τα εγκρίνει αυτά; Ο φίλος της ο Alex και το επιτελείο του τα εγκρίνουν;

(Ποιός είναι ο Sipam Hamo; Ο γενικός διοικητής των ypg… )

Ουάσιγκτον 1

Δευτέρα 16 Οκτώβρη. Ένας τρόπος να κάνει κάποιος «πλάτες» στην αμερικανική ιμπεριαλιστική πολιτική σημέρα είναι να υποτιμάει το ζήτημα της επιθετικότητας της Ουάσιγκτον απέναντι στην Τεχεράνη. Να το θεωρεί ένα «διμερές» θέμα περιορισμένης σημασίας για τον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό.

Δεν είναι έτσι. Στις 20 του περασμένου Μάη το ψόφιο κουνάβι, προς παγκόσμια έκπληξη, κατηγόρησε το ιρανικό κράτος σαν τον «μεγαλύτερο σπόνσορα της τρομοκρατίας», σ’ όλον τον κόσμο. Για να γίνει ακόμα πιο ωμή η αμερικανική «θέση», η κατηγορία εκτοξεύτηκε απ’ το Ριάντ, όπου το ψόφιο κουνάβι είχε πάει για δουλειές· και για υποστήριξη στον άξονα Ριάντ – Τελ Αβίβ. Απ’ την έδρα, δηλαδή, του καθεστώτος για το οποίο και οι πέτρες ξέρουν ότι είναι ο βασικός εξαγωγέας και χρηματοδότης του ουαχαβίτικου εξτρεμισμού και της σχετικής τρομοκρατίας. Όχι μόνο στη μέση Ανατολή αλλά και στην Ασία· ειδικά στη νοτιοανατολική.

Η συνέπεια με την οποία η Ουάσιγκτον έχει βαφτίσει την Τεχεράνη σαν «κέντρο της παγκόσμιας τρομοκρατίας» ξεπερνάει λοιπόν κατά πολύ τα βλακώδη που κατά καιρούς τιτιβίζει το ψόφιο κουνάβι. Πρόκειται, όντως, για επιλογή διαρκείας.

Ποιές είναι όμως οι συγκεκριμένες «τρομοκρατικές ενέργειες» (εντός ή εκτός εισαγωγικών) που χρεώνονται στο ιρανικό καθεστώς; Ούτε το ψόφιο κουνάβι ούτε οποιοσδήποτε άλλος κάνει τον κόπο να υποδείξει έστω και μία. Εκείνο που ουσιαστικά είναι το «έγκλημα» της Τεχεράνης είναι η πετυχημένη συμμετοχή της, ύστερα από πρόσκληση των αντίστοιχων επίσημων καθεστώτων, στα πολεμικά πεδία του ιράκ και της συρίας. Εναντίον της «επίσημης τρομοκρατίας», δηλαδή του isis.

Όμως η ίδια ακριβώς κατηγορία και για τους ίδιους λόγους θα μπορούσε να απευθυνθεί και στην Μόσχα. Συνεπώς, όταν το αμερικανικό βαθύ κράτος δια στόματος ψόφιου κουναβιού ονομάζει «τρομοκρατία» και «παγκόσμια απειλή» την στρατιωτική συμμετοχή των ιρανών «φρουρών της επανάστασης» στο συριακό (κυρίως) και στο ιρακινό πεδίο μάχης, καλεσμένων από τυπικά επίσημες κυβερνήσεις σύμφωνα με τους τετριμμένους κανόνες στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ κρατών, λέει πολύ περισσότερα. Πρόκειται, κατά την γνώμη μας, για την επιστροφή στην ιμπεριαλιστική γραμμή των νεοσυντηρητικών διοικήσεων του Μπους του Β. Όταν «τρομοκράτης» κηρυσσόταν κατά βούληση όποιος έμπαινε στο αμερικανικό στόχαστρο.

Μόνο που το 2017, το 2018 και το 2019 δεν είναι 2001, 2002 και 2003… Πιο σωστά: οι συσχετισμοί (συμπεριλαμβανομένων των εξελίξεων στα επιμέρους πεδία μάχης) του 2017 είναι προϊόντα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στις αρχές του 21ου αιώνα. Ενισχυμένα απ’ τις παράλληλες εξελίξεις παντού στον πλανήτη μέσα στη συνεχιζόμενη κρίση / αναδιάρθρωση.

Ουάσιγκτον 2

Δευτέρα 16 Οκτώβρη. Όταν στις αρχές του περασμένου Ιούνη ο ισραηλινός πρωθ. Νετανιάχου πήγε (για 3η φορά μέσα σε ένα χρόνο) στη Μόσχα για να κλαφτεί για τις «απειλές του ιράν», εισέπραξε έναν κουβά παγάκια. Το αφεντικό του ρωσικού καθεστώτος, ο Πούτιν, του απάντησε ότι … το ισραήλ είναι σημαντικός εταίρος (της Μόσχας) αλλά το ιράν στρατηγικός σύμμαχος.

Δεν είναι παιχνίδι με τις λέξεις. Υπάρχει τεράστια απόσταση ανάμεσα σ’ έναν «στρατηγικό σύμμαχο» και σ’ έναν «σημαντικό εταίρο». Απ’ τους δύο τον πρώτο ενδιαφέρεσαι να μην χάσεις, όχι τον δεύτερο. Κατά συνέπεια το μιλιταριστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ δεν πρόκειται να δει την Μόσχα να κρατάει, καν, «ίσες αποστάσεις» – αν τα πράγματα χοντρύνουν. Στο κάτω κάτω ρωσικά όπλα και πυρηνικούς αντιδραστήρες το ιράν ψωνίζει· όχι το ισραήλ. Προφανώς, όμως, δεν είναι μόνο οικονομικά τα κίνητρα της Μόσχας.

Το γεγονός παραμένει: ο ρωσικός ιμπεριαλισμός έχει κατέβει και στρατιωτικά νότια, στη μέση Ανατολή· σε περιοχές που είχε επιρροή ως τα ‘80s, αλλά την έχασε μετά την κατάρρευση και την διάλυση της ε.σ.σ.δ. Δεν έχει κατέβει στο μέγεθος της αμερικανικής παρουσίας· αλλά, σε κάθε περίπτωση, είναι παρών. Και το εννοεί. Αντίστοιχα σημαντικό γεγονός, ίσως λιγότερο εντυπωσιακό αλλά άξιο ιδιαίτερης προσοχής, είναι ότι ο κινέζικος ιμπεριαλισμός επίσης απλώνεται προς τα δυτικά (ως προς τα σύνορα της κίνας): η ναυτική βάση που φτιάχνει το Πεκίνο στο Djibouti είναι η πρώτη εκτός κινεζικού εδάφους στη σύγχρονη ιστορία. Όχι τυχαία δημιουργείται εκεί: απέναντι απ’ την αραβική χερσόνησο, στο τέλος του ινδικού, στην ερυθρά θάλασσα, πάνω στην διαδρομή του θαλάσσιου «δρόμου του μεταξιού».

Αυτά τα δεδομένα δεν υπήρχαν ούτε το 2001, ούτε το 2002, ούτε το 2003. Για την ακρίβεια: προκειμένου να αποτραπούν σαν ενδεχόμενο σχεδιάστηκε και ξεκίνησε ο αμερικανικός «προληπτικός πόλεμος κατά της τρομοκρατίας». Πρώτα με την 11η Σεπτέμβρη του 2001… Ύστερα με την εισβολή στο αφγανιστάν, μετά με την εισβολή στο ιράκ… Αν εκεί το αμερικανικό πεντάγωνο ξεμπέρδευε γρήγορα θα στρεφόταν, το είχε αναγγείλει, εναντίον της συρίας και του ιράν – το θυμάται κανείς πια; Δεν ξεμπέρδεψε· έγινε εκείνο που είχε “ευχηθεί” ο Πούτιν, το 2003: μακάρι να κολλήσετε εκεί, στο ιράκ. Σίγουρα κάποιοι έβαλαν ένα χέρι, βοήθησαν να κολλήσει ο αμερικανικός στρατός στο ιράκ και να μην εξαπλωθεί δυτικά και ανατολικά… Τότε. Ένας απ’ αυτούς ήταν η Τεχεράνη…

Από άποψη τακτικής λοιπόν η Ουάσιγκτον πέτυχε να διαλύσει κάποια κράτη, πέτυχε επίσης να εγκαταστήσει μια σειρά βάσεων στα εδάφη τους· απέτυχε όμως να εμποδίσει την σταδιακή επέκταση των αντιπάλων της στις ίδιες περιοχές.

Ουάσιγκτον 3

Δευτέρα 16 Οκτώβρη. Το ιράν είναι βασικός κρίκος στην αντι-αμερικανική επέκταση / κυριαρχία / «αμερικανικό 21ο αιώνα»· κι όχι μόνο επειδή αυτό το αναγνώρισε πριν καιρό ο πολύς Μπρεζίνσκι στη «μεγάλη σκακιέρα του». Η συμμαχία του τόσο με την Μόσχα όσο και με το Πεκίνο είναι πράγματι στρατηγική· ο Πούτιν απλά το υπενθύμισε στον Νετανιάχου. Κι αυτή η συμμαχία είναι προχωρημένη. Πως αλλιώς, για παράδειγμα, θα παραχωρούσε η Τεχεράνη χρήση σε ρωσικά πολεμικά που κατευθύνονταν στη συρία, κάτι που απαγορεύεται απ’ το ιρανικό σύνταγμα, αν αυτή η συμμαχία δεν είχε βαθύνει;

Προφανώς αυτά τα ξέρουν καλά οι «ειδικοί» στην Ουάσιγκτον. Καταλαβαίνουν όμως ότι η τακτική της (σχετικής) «εξομάλυνσης» που ακολούθησε η διοίκηση Ομπάμα (με την υπογραφή της συμφωνίας 5+1) δεν πέτυχε να συγκρατήσει κανέναν.

Καταλαβαίνουν επίσης ότι ο καταλύτης της ήττας του σχεδιασμού τους για την συρία και το ιράκ ΔΕΝ ήταν οι ιρανοί «φρουροί της επανάστασης», που δεν είχαν καμία ιδέα από «πόλεμο σε πόλεις». Ο καταλύτης ήταν η Μόσχα. Όχι μόνο επειδή κουβάλησε την αεροπορία, τα ραντάρ και τους κρουζ της στη συρία. Αλλά και επειδή το δικό της επιτελείο είχε εμπειρία και know how από πόλεμο σε πόλεις (: τσετσενία) – κι εκπαίδευσε τόσο τους ιρανούς όσο και τους σύριους σ’ αυτό το είδος. Κάνοντάς τους αποτελεσματικούς απέναντι στους (επίσης καλά) εκπαιδευμένους του isis και των υπόλοιπων «τζιχαντιστικών» οργανώσεων. Αν, για παράδειγμα, δει κανείς τους ελιγμούς που έκαναν εφικτή την ανακατάληψη του ανατολικού Aleppo, θα καταλάβει (ίσως) ότι δεν είχαν απλά και μόνο την ρωσική υπογραφή. Κουβαλούσαν και την εμπειρία (με τα συν και τα πλην) του Γκρόζνι…

Τι μπορεί να κάνει όμως η Ουάσιγκτον αυτή τη χρονική στιγμή; Δείχνει την Τεχεράνη σαν «πρωτεύουσα της παγκόσμιας τρομοκρατίας», σε ένα μείγμα βερμπαλισμού, μιλιταρισμού και αμηχανίας – αλλά αυτό δεν την κάνει ακίνδυνη. Μάλλον το αντίθετο. Γιατί αν επιβεβαιώνεται, άλλη μια φορά τα τελευταία 2 χρόνια, με ακόμα πιο επιθετικό τρόπο, ότι η «διάσωση» της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής επιρροής στην ευρύτερη περιοχή περνάει απ’ το Ριάντ και το Τελ Αβίβ, και με δεδομένο ότι το αντίπαλο μπλοκ είναι σταθερά διαμορφωμένο, τότε η Ουάσιγκτον (ή κάποιος απ’ τους συμμάχους της) θα πρέπει να προχωρήσει κι άλλο. Πέρα απ’ τις «καταγγελίες», και τις «κυρώσεις» που δεν θα έχουν πια κανένα αποτέλεσμα…

Να γιατί (εν συντομία) δεν πρόκειται για κάποια «διμερή διένεξη». Αν, δηλαδή, έχει κάποια σημασία να κοιτάμε τον ορίζοντα και όχι τον αφαλό μας…

(Εν τω μεταξύ, τη νύχτα Κυριακής προς Δευτέρα, ο ιρακινός στρατός και οι pmu – οι αραβικές / σιιτικές πολιτοφυλακές που έχουν εκπαιδεύσει οι “φρουροί της επανάστασης” – ξεκίνησαν μεγάλη επίθεση προς τα περίχωρα του Κιρκούκ. Στην πόλη ζει μια σχετική μειονότητα κούρδων (περίπου το 1/3) ενώ οι υπόλοιποι είναι άραβες και τουρκμένοι. Παρ’ όλα αυτά κατέχεται απ’ τους πεσμεγκρά, για όχι ασήμαντο λόγο: για τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου στα πέριξ.

Μετά το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτέμβρη η Βαγδάτη ζήτησε απ’ το Αρμπίλ να επιστρέψει το Κιρκούκ στην δικαιοδοσία της. Η κουρδική φεουδαρχία αρνήθηκε. Τώρα τον λόγο τον έχουν τα όπλα…)

Ένας μελλοθάνατος στο Κρεμλίνο

Τρίτη 10 Οκτώβρη. Η επίσκεψη του «βασιλιά Salman», της σαουδικής αραβίας, στη Μόσχα την περασμένη Πέμπτη σχολιάζεται διεθνώς σαν «σημαντική στροφή του Ριάντ». Ακόμα και ο ρώσος υπ.εξ. Sergei Lavrov την χαρακτήρισε «real turning point». Έγινε το Ριάντ, παλιός και βετεράνος σύμμαχος της Ουάσιγκτον, «φίλος της Μόσχας» και το ανάποδο; Όχι δα!!!

Ο νυν βασιλιάς του οίκου των Σαούντ βρίσκεται με το ενάμισυ πόδι κάτω απ’ τον θρόνο του: έχει κάνει τον γυιό του υπ.εξ. και σχεδόν βασιλιά. Η επίσημη στέψη θα γίνει πολύ σύντομα. Όμως άλλα βλαστάρια της ίδιας μεγάλης οικογένειας πριονίζουν την καρέκλα του «πρίγκηπα Mohammad bin Salman», με έντονη διάθεση να του πριονίσουν και τα πόδια. Η επίθεση εναντίον της Ντάκα (και εμμέσως εναντίον της Τεχεράνης) απέτυχε, όπως έχει αποτύχει και ο πόλεμος κατά της υεμένης. Το χειρότερο: η cia είχε άλλους ευνοούμενους στη σαουδική αραβία, και όχι τον «πρίγκηπα».

Συνεπώς ο μπαμπάς έτρεξε στη Μόσχα για να αγοράσει μια κάποια υποστήριξη στο βλαστάρι του. Ενδεχομένως με την μορφή πληφοροριών απ’ τις υπηρεσίες του ρωσικού βαθέος κράτους. Αυτό μεταφράζεται σε αγορές όπλων: όταν η έρημος θα είναι άχρηστη για τα πετρελαϊκά της κοιτάσματα θα γίνει ένα ωραιότατο ντεκόρ για τα όπλα κάθε είδους που αγοράζουν τόσα χρόνια οι πετροφασίστες. Η Μόσχα πάντως, όπως κάθε έμπορος όπλων, ενδιαφέρεται για το cush των σαουδαράβων, κι όχι για το αν θα καταφέρουν ποτέ να χρησιμοποιήσουν το οπλοστάσιό τους.

Αλλά για να πουλήσει μαζί με τα όπλα της (και μέσω αυτών) μια κάποια υποστήριξη στον νεαρό πρίγκηπα με τα σκονάκια θέλει και κάποια ανταλλάγματα. Κατ’ αρχήν να φροντίσουν οι διαβόητες μυστικές υπηρεσίες του Ριάντ να απολυμάνουν απ’ τον «ιό του ουαχαβιτισμού» που οι ίδιες έφτιαξαν την επικράτεια της ρωσικής ομοσπονδίας. Και, επιπλέον, να μαζέψουν τα χέρια τους απ’ την συριακή επικράτεια, δηλαδή να σταματήσουν να ζορίζουν τον ρωσικό σχεδιασμό εκεί.

Γίνονται όλα αυτά μαζί; Δεν γίνονται. Είναι σα να ζητάς από κάποιον να κόψει το λαιμό του προκειμένου να σώσει το κεφάλι του…