Tag: πόλεμος

Ψήθηκε το ψόφιο κουνάβι;

Τετάρτη 24 Ιούλη. Το πόσο σοβαρά πρέπει να παίρνει κανείς τις δηλώσεις ενός αξιωματούχου – βιτρίνα σαν το ψόφιο κουνάβι είναι ένα ερώτημα. Απ’ την άλλη μεριά το ότι οι «σωματοφύλακες», οι «ιππότες του θανάτου» θέλουν μια επίθεση κατά της Τεχεράνης είναι γνωστό. Όπως γνωστό είναι πως αυτοί που δεν την θέλουν είναι οι αρχικαραβανάδες…

Ανακοινώνοντας νέες τιμωρίες («κυρώσεις») κατά του Πεκίνου επειδή συνεχίζει να παραλαμβάνει ιρανικό πετρέλαιο, το ψόφιο κουνάβι βρήκε χτες την ευκαιρία να δηλώσει ότι ένας πόλεμος [κατά του ιράν] μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, κι εγώ είμαι Ο.Κ. όπως και να γίνει. Σαν αιτία του ότι είναι «Ο.Κ.» δήλωσε το ότι οι ιρανοί συμπεριφέρονται πολύ άσχημα… και μου είναι όλο και πιο δύσκολο να κάνω μια συμφωνία μαζί τους…

Θα πεισθεί το ψόφιο κουνάβι ότι «έλα μωρέ, μια περιορισμένη επίθεση θα είναι»; Και ο Bor-Dun έρχεται την κατάλληλη ώρα για να δώσει κι αυτός ένα χέρι;

Θα δούμε.

(φωτογραφία: Επιδεικτική αεροφωτογραφία των ιρανών “φρουρών της επανάστασης”, α λα καρτποστάλ: τα ταχύπλοά τους κόβουν βόλτες γύρω απ’ το αγγλικό τάνκερ, σαν καρχαρίες…)

Δημιουργική καταστροφή

Τετάρτη 5 Ιούνη. Το video που ακολουθεί είναι ρωσικής παραγωγής – πράγμα που επιτρέπει ίσως αμφιβολίες για την αντικειμενικότητά του. Απ’ την άλλη μεριά τα βασικά γεγονότα είναι γνωστά.

Αφορά σημεία της κατεχόμενης συριακής επικράτειας απ’ τον αμερικανικό στρατό και τους ypg συμμάχους του. Ενδεχομένως να ισχύουν παρόμοιες καταστάσεις και σε περιοχές ελεγχόμενες απ’ τον Άσαντ και τους δικούς του συμμάχους – δεν το ξέρουμε.

Ωστόσο είναι μια χρήσιμη διαγώνια ματιά στην πραγματικότητα ενός πολέμου που δεν έχει τίποτα «ηρωϊκό» και τίποτα «απελευθερωτικό»· παρά τις αντίθετες φήμες. Δημιουργική καταστροφή για λογαριασμό μισο-φεουδαρχικών δομών εξουσίας. Και ένα είδος «αναβίωσης» των αρχών του 20ου αιώνα…

(Αγγλικοί υπότιτλοι, 9.43 λεπτά η διάρκεια)

Το εθνικό συμφέρον

Κυριακή 2 Ιούνη. Το ινδικό κεφάλαιο είχε “φιλική” αντιμετώπιση απ’ το αμερικανικό απ’ το 1976, με βάση το “γενικευμένο πρόγραμμα προτιμήσεων” (generalized system of preferences – GSP) της Ουάσιγκτον. Σαν αναπτυσσόμενη (και όχι ανεπτυγμένη) οικονομία, η ινδική είχε ευνοϊκή μεταχείριση στις εξαγωγές της προς τις ηπα. Ή, για να το πούμε διαφορετικά, αυτό το GSP ήταν ένα εργαλείο εύνοιας της Ουάσιγκτον προς «δορυφοριοποιημένους» καπιταλισμούς του πλανήτη.

Όχι πια. Απ’ την ερχόμενη Τετάρτη 5 Ιούνη το Νέο Δελχί χάνει αυτό το καθεστώς. Μήπως επειδή η Ουάσιγκτον αποφάσισε ότι ο ινδικός καπιταλισμός είναι πλέον «ανεπτυγμένος» και όχι «αναπτυσσόμενος», ότι ωρίμασε τέλος πάντων; Όχι. Το ψόφιο κουνάβι δήλωσε:

Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η ινδία δεν δεσμεύτηκε στις ηπα ότι θα προσφέρει ίση πρόσβαση στην ινδική αγορά… Κατά συνέπεια το σωστό είναι να τερματίσω τον χαρακτηρισμό της σαν επωφελούμενη αναπτυσσόμενη χώρα…

Αυτό σημαίνει, προφανώς, αυξημένη δασμολόγηση των ινδικών εξαγωγών. Πριν, με το GSP, ινδικές εξαγωγές 5,6 δις δολαρίων ήταν αδασμολόγητες στις ηπα… Η φρεσκοεκλεγμένη κυβέρνηση Mondi απάντησε όπως θα περιμένατε: «Όπως κάνουν οι ηπα και άλλα κράτη έτσι και η ινδία θα βάζει πάντα πάνω απ’ όλα το εθνικό της συμφέρον». Πράγμα που σημαίνει ότι σκοπεύει να απαντήσει με ανάλογο τρόπο: θα επιβάλει υψηλότερους δασμούς στην εισαγωγή τουλάχιστον 20 αμερικανικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων αγροτικών προϊόντων και χημικών.

Λεπτομέρεια: στο εμπόριο μεταξύ ηπα και ινδίας η πρώτη έχει έλλειμα. Το 2017 ήταν 27,3 δις δολάρια.

Το Νέο Δέλχι (που η Ουάσιγκτον θέλει για σύμμαχο κατά του Πεκίνου) έχει τις δικές του φιλοδοξίες περιφερειακής ηγεμονίας. Απ’ την μια μεριά αγόραζε πάνω από το 1/10 των υψηλών πετρελαϊκών του αναγκών απ’ το ιράν· και τώρα πρέπει να δει αν θα αψηφίσει τις αμερικανικές απειλές για τιμωρία ή όχι· και πως. Απ’ την άλλη μεριά έχει ενταχθεί στο «Σύμφωνο της Σαγκάης»: το τι συνεπάγεται συγκεκριμένα το ινδικό «εθνικό συμφέρον» κάτω απ’ το φως της πίεσης του αμερικανικού «εθνικού συμφέροντος» μένει να φανεί.

(φωτογραφία: Το νέο υπουργικό συμβούλιο του πρωθ. Modi. Σύμφωνα με μια εκτίμηση η σύνθεσή του ισορροπεί ανάμεσα σε τεχνοκράτες για την εξωτερική πολιτική και στοιχεία της ακροδεξιάς ιδεολογίας Hindutva για την εσωτερική…)

Τίνος ο αιώνας;

Κυριακή 2 Ιούνη. Η “χρυσή” (ή η “πιο χρυσή” ως τώρα) περίοδος του αμερικανικού καπιταλισμού ξεκίνησε απ’ την στρατιωτική νίκη του στην αναγκαστική καταστροφή ενός σωρού παραγωγικών δυνάμεων (αποκλειστικά των αντιπάλων του) που ονομάστηκε Β παγκόσμιος πόλεμος.

Το 1944, ένα χρόνο πριν την τελική λήξη της αναγκαστικής καταστροφής (των άλλων) οι ηπα, ανέγγιχτες “υπαρξιακά” απ’ την καταστροφή, είχαν εκπληκτική υπεροχή σε όλους τους τομείς έναντι οποιουδήποτε άλλου κράτους είτε στην ευρώπη είτε στην ασία. Παρήγαγαν στο έδαφός τους το μισό της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα, τα δύο τρίτα της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, και πάνω απ’ το μισό της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρισμού. Ήταν σε θέση να παράγουν σε πολύ μεγάλους αριθμούς πλοία, αεροπλάνα, χερσαία οχήματα, πυρομαχικά, εργαλεία, εργαλειομηχανές, χημικά. Είχαν προσελκύσει πολλά απ’ τα καλύτερα μυαλά της (δυτικής) ευρώπης στις επιστήμες, στην τεχνολογία, ακόμα και στην τέχνη.

Κι αν αυτά έμοιαζαν λίγα, οι ηπα διέθεταν κι άλλα. Κατείχαν το 80% των παγκόσμιων αποθεμάτων χρυσού (συν τοις άλλοις διακρατώντας “για λόγους ασφαλείας” τα αποθέματα των ευρωπαϊκών κρατών που είχαν φυγαδεύσει στις ηπα το χρυσάφι των κεντρικών τους τραπεζών για προστασία στη διάρκεια του πολέμου), είχαν έναν στρατό δυνατό και αποτελεσματικό· και σύντομα επρόκειτο να επιδείξουν σε βάρος του στρατηγικού τους αντιπάλου (της ιαπωνίας) ένα όπλο που δεν είχε κανένας άλλος: την ατομική βόμβα.

Ακόμα κι έτσι όμως ο αμερικανικός καπιταλισμός έπρεπε να προνοήσει για την μακροπρόθεσμη κυριαρχία του. Όλοι οι αμερικάνοι αξιωματούχοι συμφωνούσαν μεγαλόφωνα:

Χρειαζόμαστε αγορές, τεράστιες αγορές σ’ όλο τον κόσμο. Χρειαζόμαστε αγορές πρώτων υλών για να αγοράζουμε, χρειαζόμαστε αγορές εμπορευμάτων για να πουλάμε.

Και οπωσδήποτε ένα νόμισμα διεθνούς χρήσης – που να λέγεται “αμερικανικό δολάριο”. Η αυτοκρατορία του δολαρίου ξεκίνησε με τις συμφωνίες του Bretton Woods.

Στην εποχή που το «ανθρώπινο κεφάλαιο» θα ανακηρυσσόταν σαν η νο 1 «μηχανή» καπιταλιστικής ανάπτυξης (στους καιρούς μας δηλαδή) έμοιαζε αδιανόητο τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες πως θα ήταν ποτέ δυνατό να βρεθούν αντιμέτωποι (σαν καπιταλισμοί) με μεγέθη που κόβουν την ανάσα. Η πρωτοκοσμική υπεροψία και ο ιστορικός αποικιακός έλεγχος διαβεβαίωναν ότι αυτό που λέγεται «ασία» θα ήταν πάντα περιοχή «φτηνής εργασίας / παραγωγής» και «αγορά εμπορευμάτων»· ποτέ σοβαρός ανταγωνιστής. Ο μόνος κίνδυνος θα μπορούσε να προέλθει απ’ τον ιαπωνικό καπιταλισμό, των 120.000.000 «ανθρώπινων κεφαλαίων». Όταν το made in japan σήκωσε απειλητικά κεφάλι, η Ουάσιγκτον φρόντισε στις αρχές των ’90s να του το κόψει, κάνοντας έναν ανελέητο «νομισματικό πόλεμο» κατά του γιέν.

Συνεπώς, το ότι ένα κράτος / εθνικό κεφάλαιο / εθνικό συμφέρον μεγέθους 1,35 δισεκατομυρίων «ανθρώπινων κεφαλαίων» (αισθητά μεγαλύτερο απ’ το άθροισμα των «ανθρώπινων κεφαλαίων» των ηπα, της ε.ε., του καναδά, και της ιαπωνίας μαζί!) θα έφτανε ποτέ σε τέτοιο επίπεδο εκπαίδευσης, τεχνολογικής ανάπτυξης, αξιοποίησης φυσικών πόρων και καινοτομιών, και σχεδιασμού ώστε να είναι έτοιμο ήδη για τον δικό του «χρυσό αιώνα», αυτό είναι το αληθινό Σοκ και Δέος – για το ψοφιοκουναβιστάν και όχι μόνο! Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί ένας τέτοιος «καπιταλιστικός υπερδράκος» που σέρνει ήδη το μεγαλύτερο μέρος της παρακατιανής ασίας (σαν δορυφορικά κράτη / καπιταλισμούς) στο κέντρο του παγκόσμιου καπιταλισμού, εκτοπίζοντας κάθε πρωτοκοσμική (ή ειδικά αγγλοσαξονική) φαντασίωση κυριαρχίας;

Η ιαχή «αγορές – αγορές – αγορές» μπορεί να ακούγεται από παντού· αλλά τα συμβόλαια γράφονται όλο και περισσότερο στα κινεζικά! Η αναγκαία καταστροφή ενός σωρού παραγωγικών δυνάμεων βρίσκεται πάντα πάνω στον πάγκο· αλλά τίνος θα είναι ο κατεστραμμένος σωρός, ειδικά όταν ο «καπιταλιστικός υπερδράκος» έχει συμμαχήσει μ’ έναν εντελώς ισότιμο (προς τις ηπα) από άποψη ικανοτήτων, τεχνολογιών και όπλων στρατό όπως ο ρωσικός; Ο καπιταλισμός δεν είναι “υποκείμενο” – τα κράτη αποφασίζουν, τα κράτη κερδίζουν ή χάνουν· ο καπιταλισμός προχωράει είτε έτσι είτε αλλιώς…

Προς στιγμήν μοιάζει (απο στρατιωτική άποψη) να φοβάται ο Γιάνης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη. Το ψοφιοκουναβιστάν προσπαθεί να εξαντλήσει όλα τα μη στρατιωτικά μέσα που διαθέτει για την «ανάσχεση» – αλλά τα αποτελέσματα α) θα είναι και σε βάρος του, και β) αν επρόκειτο να είναι ικανοποιητικά θα εμπόδιζαν την οργανική καπιταλιστική αναγκαιότητα για καταστροφές μεγάλης ή πολύ μεγάλης κλίμακας.

Είναι αδύνατο να είναι κανείς φανατικός οπαδός του καπιταλισμού και να πηγαίνει κόντρα στις νομοτέλειές του!

Πρώτες ύλες

Πέμπτη 30 Μάη. Χτες (στη μακρινή Ανατολή) σημειώναμε αυτό που θεωρείται ένα απ’ τα «όπλα μαζικής καταστροφής» του Πεκίνου στον «εμπορικό πόλεμο» που του έχει κηρύξει η Ουάσιγκτον: το σχεδόν «φυσικό» μονοπώλιο στις σπάνιες γαίες. Περισσότερες λεπτομέρειες που δημοσιοποιούνται δείχνουν το γιατί το Πεκίνο έχει την άνεση να διασκεδάζει και μόνο με τις φήμες ότι μπορεί να κόψει τον ομφάλιο λώρο των αμερικανικών εταιρειών με την 4η βιομηχανική επανάσταση· και να αφήσει την Ουάσιγκτον πρακτικά χωρίς νέα παραγωγή όπλων.

Έχει έξοδο κινδύνου ο αμερικανικός καπιταλισμός απέναντι σε τέτοια απειλή; Άμεσα και κοντοπρόθεσμα όχι. Ορισμένοι αναφέρουν, σαν εναλλακτική, πολύ μεγάλα κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφθεί στην ιαπωνική αοζ, κοντά στο νησί Minamitori, 1850 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Τόκιο. Οι εκτιμήσεις δίνουν στην εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων χρονική διάρκεια αιωνιότητας: με τα σημερινά επίπεδα ζήτησης, υπάρχει εκεί ύτριο που μπορεί να καλύψει τις παγκόσμιες ανάγκες για 780 χρόνια, δυσπρόσιο για 730 χρόνια, ευρώπιο για 620 χρόνια και τέρβιο για 420. (Το που χρησιμοποιούνται τα παράγωγα αυτών των υλικών μιαν άλλη φορά).

Έχει λόγους να ελπίζει η Ουάσιγκτον και να ανησυχεί το Πεκίνο γι’ αυτά τα κοιτάσματα; Όχι και στα δύο! Βρίσκονται θαμμένα σε βάθος 6.000 στον βυθό του Ειρηνικού, κι αυτή την στιγμή δεν υπάρχει εμπορικά αξιοποιήσιμη τεχνολογία εξόρυξης για τέτοια βάθη! Αν εφαρμόζονταν τεχνικές που έχουν δοκιμαστεί στα 5.000, για την εξόρυξη 1000 τόνων σπανίων γαιών θα έπρεπε να εξορυχθούν περισσότεροι από ένα εκατομύρια τόνοι βυθού. Κάπου να αποθηκευτούν για να γίνουν αντικείμενο διαλογής, και ύστερα να κουβαληθούν και να ξαναριχτούν στη θάλασσα. Ακόμα χειρότερα: από την στιγμή που θα βρεθεί ένα κοίτασμα σπανίων γαιών στη στεριά, χρειάζονται 10 χρόνια μέχρι να αναπτυχθούν οι εργοστασιακές υποδομές για να παραχθεί αξιοποιήσιμο υλικό… Αυτό στην ξηρά.

Ακόμα και στις καλύτερες των περιπτώσεων λοιπόν, θα χρειαστούν κάμποσα χρόνια για να φτάσει η ιαπωνική παραγωγή στο σημείο να σπάσει το κινεζικό μονοπώλιο. Για να επιτευχθεί τι όμως; Αντί η αμερικανική τεχνολογική βιομηχανία να εξαρτιέται απ’ το Πεκίνο να εξαρτιέται απ’ το Τόκιο. Που, μην έχετε καμμία αμφιβολία, θα εξαντλήσει τις δυνατότητες αξιοποίησης αυτής της υπεροχής· και δεν εννοούμε μόνο τις οικονομικές.

Για τις ηπα, που φρόντισαν να «απεξαρτηθούν» σχεδόν απ’ τις εισαγωγές πετρελαίου, το ότι δεν ευλογήθηκαν απ’ τον θεό να είναι ανεξάρτητες (με τα ως τώρα δεδομένα) και στις νο 1 στρατηγικές πρώτες ύλες είναι πραγματική κατάρα. Απο που ως που θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν τσαμπουκάδες στο Πεκίνο δεν το ξέρουμε.

Δεν αποκλείεται όμως να μην έχουν πάρει ως τώρα σοβαρά το ζήτημα. Συμβαίνει κι αυτό: το team των αμερικάνων πολεμοκάπηλων έφτιαξε τις ιμπεριαλιστικές του απόψεις την εποχή του πετρελαίου…

Παλιά πιόνια

Πέμπτη 30 Μάη. «Εμπορικός» πόλεμος εναντίον του Πεκίνου. «Εμπορικός» πόλεμος εναντίον της Μόσχας. «Εμπορικός» πόλεμος εναντίον της Τεχεράνης. Στρατιωτικές κινήσεις εναντίον και των τριών. Φαίνεται ότι το ψοφιοκουναβιστάν κινείται μονοδιάστατα με βάση την μεγάλη σκακιέρα (the grand chessboard: american primacy and its geostrategic imperatives) του γνωστού Zbigniew Brzezinski. Εκδόθηκε το 1997, για να αποτραπεί εκείνο που συμβαίνει ήδη: η συμμαχία Πεκίνου – Μόσχας – Τεχεράνης… Μάλιστα ο Brzezinski δεν είχε προβλέψει ότι στην «ευρασιατική συμμαχία» θα μπορούσαν να συγκλίνουν η Άγκυρα και η Ισλαμαμπάντ…

Αν η Ουάσιγκτον έκανε μια πραγματική προσπάθεια για να εμποδίσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αυτή ήταν ο προληπτικός πόλεμος (κατά της τρομοκρατίας)· «προληπτικός», όμως, όχι κατά της «τρομοκρατίας» αλλά κατά της πιθανότητας να προκύψει κάπου στην ευρασία ένας ισχυρός ανταγωνιστής. Ήταν λοιπόν το 2001 (με την εισβολή στο αφγανιστάν) και το 2003 (με την εισβολή στο ιράκ). Το γεγονός ότι εν έτει 2019 δεν έχει καταφέρει να αποτρέψει την δημιουργία του βασικού «εχθρικού» τριγώνου απομονώντας μεταξύ τους τις κορυφές μπορεί να ξεπεραστεί με επίθεση στο σύνολό του;

Το αντίπαλο στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό (επίσης ιμπεριαλιστικό) μπλοκ έχει ήδη διαμορφωθεί – δεν μπορούμε να κάνουμε τους ανήξερους. Η τωρινή φάση της όξυνσης μοιάζει σα να έχει έναν έσχατο στόχο για την Ουάσιγκτον και τους δικούς της (ελάχιστους δηλωμένους ανοικτά, προς το παρόν) συμμάχους: το να αφαιρέσουν συμμάχους απ’ το «ευρασιατικό» μπλοκ, καθυστερώντας, εμποδίζοντας, προβοκάροντας την οικονομική του βάση. Κάνοντας την συμμετοχή τους στα ευρασιατικά project οικονομικά δυσβάστακτη (αυτό αφορά και την ε.ε.)

Δεν είναι βέβαιη η απόδοση αυτού του αμερικανικού σχεδιασμού (στο βαθμό που υπάρχει και έχει κάποια συνοχή). Σε κάθε περίπτωση, επειδή τις επιθετικές πρωτοβουλίες της αναλαμβάνει η Ουάσιγκτον, έχει κάνει και την μεγαλύτερη (σχετικά) χρήση των όπλων της· χωρίς ως τώρα να έχει επιτύχει οτιδήποτε που να μπορεί να θεωρήσει σταθερή νίκη.

“Σας βλέπουμε!”

Πέμπτη 30 Μάη. Το αμερικανικό καθεστωτικό πρακτορείο ειδήσεων bloomberg αποκάλυψε χτες ότι στις 7 Μάη η γραμματεία του αμερικανικού υπ.οικ. που είναι υπεύθυνη για την τρομοκρατία και την οικονομική κατασκοπεία έστειλε ένα τελεσίγραφο στις Βρυξέλες, με θέμα το (χρηματοπιστωτικό) «όχημα ειδικού σκοπού» που έχει κατασκευαστεί (Instex) για να παρακάμπτονται οι αμερικανικές κυρώσεις κατά του ιράν στις συναλλαγές ευρωπαϊκών εταιρειών ή/και κράτων με την Τεχεράνη.

«Σας προειδοποιώ να λάβετε σοβαρά υπόψη τις πιθανές κυρώσεις για το Instex” έγραψε η γραμματέας Sigal Mandelker. «Η συμμετοχή σε δραστηριότητες που αντιτίθενται στις αμερικανικές κυρώσεις μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, συμπεριλαμβανόμενης της απώλειας της πρόσβασης στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα».

Σύμφωνα με ανώνυμο αμερικάνο αξιωματούχο, η Ουάσιγκτον αποφάσισε να προχωρήσει σ’ αυτό το τελεσίγραφο (- «Τι είναι αυτό; Απειλή;» – «Όχι. Προειδοποίηση» – «Α!») επειδή μέσω κατασκοπείας συμπέρανε ότι ενώ επίσημα διάφοροι ευρωπαίοι καθησυχάζουν το ψοφιοκουναβιστάν ότι «ντάξει μωρέ, δεν είναι τίποτα σπουδαίo», εννοούν πολύ σοβαρά να χρησιμοποιήσουν – το Instex.

Όντως, λένε ψέμματα οι ευρωπαίοι… Προσανατολίζονται κι αυτοί στο να παρακάμψουν την χρήση του δολαρίου (αλλά, κυρίως, τους αμερικανοκρατούμενους μηχανισμούς διεθνών πληρωμών) σε εμπόριο με «τιμωρημένα» κράτη – πράγμα που σημαίνει αυτό που ξέρετε ήδη (αν παρακολουθείτε σταθερά αυτές τις γραμμές): περιορισμό του διεθνούς κύκλου κυκλοφορίας / αξιοποίησης του νομίσματος που «κόβει» η αμερικανική κεντρική τράπεζα. Το εμπόριο και οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στο ιράν είναι βέβαια ένα θέμα· αλλά είναι και case study για τις τεχνικές παράκαμψης (στην «παρανομία»…) του δολαρίου και των μηχανισμών του.

Τα αμερικανικά αφεντικά, και οπωσδήποτε οι τωρινές πολιτικές βιτρίνες τους, δεν έχουν κανένα πρόβλημα να στρίψουν το λαρύγγι των ευρωπαίων ομοίων τους. Απ’ την μια μεριά δασμοί και απειλές δασμών, κυρώσεις και απειλές κυρώσεων στις δι-ατλαντικές οικονομικές σχέσεις. Απ’ την άλλη απαγόρευση συναλλαγών με όποιον δεν αρέσει στην Ουάσιγκτον.

Πρόκειται για ασφυξία – που δεν γίνεται να λυθεί «συναινετικά»… Τα ήξεραν αυτά οι προχτεσινοί ψηφοφόροι για την ευρωβουλή;

(φωτογραφία: Τι να σου κάνει και η δόλια κυρά Mogherini τώρα που έχουν βγει τα πιστόλια;)

Στην μακρινή Ανατολή

Τετάρτη 29 Μάη. Ενώ την προσοχή (όχι άδικα) έχει τραβήξει η όξυνση του «οικονομικού πολέμου» των ηπα κατά του Πεκίνου (με τωρινό κέντρο την Huawei…), μια άλλη πλευρά αυτής της ενδο-καπιταλιστικής σύγκρουσης έχει περάσει απαρατήρητη: η στρατιωτική.

Μια διακομματική πρωτοβουλία στο αμερικανικό κογκρέσσο (ότι ένας απ’ τους πρωτόβουλους είναι ο γνωστός φασίστας Marco Rubio είναι εγγύηση για το «πνεύμα» της πρωτοβουλίας) προωθεί την ψήφιση νόμου για επιβολή κυρώσεων κατά του Πεκίνου για τις δραστηριότητές του στη νότια θάλασσα της κίνας. Ο προτεινόμενος νόμος, που είναι κλιμάκωση ενός προηγούμενου (του 2017) προβλέπει κυρώσεις σε 25 κινεζικές επιχειρήσεις πρώτης κατηγορίας: στη λίστα περιλαμβάνονται η κινεζική εταιρεία πετρελαίων, η εταιρεία εκμετάλλευσης off shore υδρογονανθράκων, η china mobile, η china telecom και η china aerospace science and industry corporation. Επιπλέον υποδεικνύει την εντατικοποίηση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη νότια θάλασσα της κίνας, για “την προστασία της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας”…

Έχει πραγματική βάση το να θεωρεί το Πεκίνο ότι δέχεται πολύπλευρη επίθεση απ’ την Ουάσιγκτον. Και είναι εύλογο ότι θα πρέπει να απαντήσει, με τρόπους που είτε θα μειώνουν αισθητά την συνολική αμερικανική “πίεση”, είτε θα ανεβάζουν πολύ το κόστος της για το ψοφιοκουναβιστάν.

Κάποιοι έχουν αρχίσει να μνημονεύουν το γεγονός ότι το Πεκίνο είναι, σήμερα, το παγκόσμιο φυσικό (σχεδόν) μονοπώλιο των “σπανίων γαιών” – πρώτων υλών που είναι κρίσιμες για όλη τη γκάμα των νέων τεχνολογιών. Η κίνα διαθέτει απ’ το 85% ως το 95% των παγκόσμιων αποθεμάτων σε “σπάνιες γαίες”, και έχει εντοπισμένα και εκμεταλλεύσιμα αποθέματα 44 εκατομυρίων τόνων, ενώ παράγει 120.000 τόνους τον χρόνο. Οι ηπα έχουν αποθέματα 1,4 εκατομύρια τόνους, και παράγουν 15.000 τόνους τον χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι μια απότομη απαγόρευση των εξαγωγών προς τις ηπα θα προκαλέσει μεγάλου μεγέθους κρίση στις αμερικανικές κατασκευαστικές του οτιδήποτε υψηλής τεχνολογίας, πολιτικής ή στρατιωτικής χρήσης. Με κατ’ αρχήν κόστος (για το Πεκίνο) την απώλεια εσόδων.

Σ’ αυτή τη φάση το Πεκίνο μπορεί να δοκιμάζει τις συνέπειες των φημών για το τι μπορεί να κάνει, χωρίς να χρειάζεται να το κάνει. Αλλά είναι απίθανο το ψοφιοκουναβιστάν να κάνει πίσω σε πιο συμβιβαστική στάση. Όλα δείχνουν το αντίθετο: κουρντίζει το ελατήριο…

Μέση Ανατολή – μέσω μακρινής

Τετάρτη 29 Μάη. Ευρισκόμενο στο Τόκιο το ψόφιο κουνάβι έκανε κάποιες δηλώσεις σε σχέση με το ιράν. Του είδους «εμείς δεν θέλουμε πόλεμο, ούτε να αλλάξουμε το καθεστώς θέλουμε – μόνο ειρήνη και να μην υπάρχουν πυρηνικά». Για να προσθέσει «το ιράν είναι σπουδαίο έθνος, μπορεί να κάνει πολλά… Αλλά…»

Το ότι αναλώθηκε λέγοντας μερικές κουβέντες για το ιράν απ’ το Τόκιο δεν είναι ανεξήγητο για το ψόφιο κουνάβι. Το ιαπωνικό καθεστώς (που αγοράζει πετρέλαιο απ’ το ιράν αλλά τώρα πρέπει να ζητάει την αμερικανική άδεια…) εμφανίζεται διατεθειμένο να κάνει τον μεσολαβητή μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον για να «αποκλιμακωθεί η ένταση». Ο ιρανός υπ.εξ. Zarif πέρασε απ’ το Τόκιο στις 16 Μάη, στην τουρνέ που κατέληξε στο Πεκίνο και στη Μόσχα. Αυτός ο συνδυασμός γεγονότων (η μεσολαβητική διάθεση του Τόκιο και οι έπαινοι του ψόφιου κουναβιού για το οικονομικό potential της Τεχεράνης) θυμίζουν έντονα την ψοφιοκουναβική στάση απέναντι στην Πγιονγκγιάνγκ. Και θεωρείται «θετική εξέλιξη».

Το θέμα είναι ότι το ψόφιο κουνάβι είναι τόσο βιτρίνα όσο δεν γίνεται. Θεωρητικά εξακολουθεί να λέει τον Kim «φίλο» του, και εξακολουθεί να κοκορεύεται για την «σπουδαία σχέση» τους. Στο Hanoi όμως δεν έπαιξε τάβλι μαζί του. Ακολούθησε, την στιγμή που χρειάστηκε, τις οδηγίες του «πομπηία» και των υπόλοιπων: αναποδογύρισε το τραπέζι και «πάγωσε» κάθε διαπραγμάτευση. Τα «καλά λόγια» έχουν μείνει· όπως και όλες οι κυρώσεις / απαγορεύσεις, παρά τις μεσολαβητικές προσπάθειες της Σεούλ…

Αν το ψόφιο κουνάβι είχε τον έλεγχο κι αν εννοούσε τον «θαυμασμό του για το σπουδαίο ιρανικό έθνος και τις εξαιρετικές οικονομικές του δυνατότητες» δεν θα επέβαλε ποινές και τιμωρίες σε οποιονδήποτε συναλλάσσεται μαζί του· και δεν θα προκαλούσε επιπλέον τριβές με τους «ευρωπαίους συμμάχους» γι’ αυτό το θέμα.

Στον πόλεμο που έχει κηρύξει μονομερώς η Ουάσιγκτον στην Τεχεράνη η κύρια αφορμή είναι το γεγονός ότι η επιρροή της δεύτερης (μέσω και του μπλοκ της Αστάνα) έχει φτάσει ως τις όχθες της ανατολικής Μεσογείου. Εκείνοι που έχουν εξοργιστεί μ’ αυτήν την εξέλιξη (επειδή μεθόδευσαν στη συρία τα αντίθετα) είναι κυρίως το Τελ Αβίβ και το Ριάντ – γι’ αυτά τα καθεστώτα η ήττα στη συρία είναι πολλαπλάσια οδυνηρή. Και τα δύο αυτά κράτη – μέλη του άξονα έχουν οργανική συμμετοχή στην τωρινή αμερικανική επιθετικότητα· και δεν τρέφουν κανένα θαυμασμό για το «σπουδαίο ιρανικό έθνος». Το αντίθετο.

Όταν το ψόφιο κουνάβι μαζί με τους σωματοφύλακες προωθεί (χωρίς επιτυχία ως τώρα) ένα «αραβικό νατο κατά του ιράν» μπορεί να έχει κυρίως στο μυαλό του να πουλήσει ακόμα περισσότερα όπλα. Ωστόσο απευθύνεται σε συμμάχους· που για να αγοράσουν τα αμερικανικά όπλα θέλουν ανταλλάγματα και δεσμεύσεις της Ουάσιγκτον. Σ’ αυτό το νταραβέρι το ψόφιο κουνάβι δεν γίνεται ψόφιο κουνέλι.

Το μέγιστο που μπορεί να κάνει το ψόφιο κουνάβι (και αυτό είναι που κάνει) είναι να κοροϊδεύει όσους μπορεί, για όσο καιρό μπορεί. Ως εκεί φτάνουν οι «πολιτικές ικανότητες» ενός μεσίτη / πλυντηριά! Αυτό που του είπε ο Abe, ότι δηλαδή ο ιαπωνικός καπιταλισμός είναι πελάτης του ιρανικού πετρελαίου και θίγεται απ’ τις απαγορεύσεις, μπορεί να το καταλάβει. Δεν μπορεί όμως να το απαντήσει με τίποτα περισσότερο από «καλά λόγια» και υποσχέσεις ότι «δεν είμαι παλιάνθρωπος, είμαι ειρηνοποιός».

Ο Abe σχεδιάζει να πάει στην Τεχεράνη κάποια στιγμή τον ερχόμενο Ιούνιο, για μεσολαβητής. Όσες κυρώσεις κι αν επιβάλει η Ουάσιγκτον κάτι τέτοια δεν μπορεί να τα εμποδίσει. Μπορεί, μόνο, να παραστήσει “στο καλό και με τη νίκη!”

Πριν ξεσπάσει η καταιγίδα τα σύννεφα κουνιούνται· μπορεί ακόμα, εδώ ή εκεί, να τρυπώσει και λίγος ήλιος…

(φωτογραφία: Το ψόφιο κουνάβι με τον ιάπωνα ακροδεξιό πρωθυπουργό στις 26 Μάη, στο Τόκιο)

Η βία επιταχύνεται 1…

Σάββατο 25 Μάη. Είναι οπωσδήποτε εντυπωσιακό: μια σειρά εταιρείες αιχμής “κόβουν τις πωλήσεις” τους κατόπιν διαταγής. Η διαταγή προέρχεται απ’ το ψοφιοκουναβιστάν· σημαδεύει σ’ αυτή τη φάση την κινεζική ναυαρχίδα επικοινωνιακών τεχνολογιών αιχμής (την Huawei) αλλά καθόλου μόνον αυτή· και υιοθετείται όχι μόνο από αμερικανικές αλλά και από αγγλικές· έως και ιαπωνικές (toshiba) επιχειρήσεις. Είναι αξιοπρόσεκτα παράδοξο: όχι το που θα βρει η κινεζική εταιρεία ανταλλακτικά, αλλά που θα πουλάνε όλες αυτές οι επιχειρήσεις όλα όσα αγόραζε ως τώρα η γιγάντια Huawei; Που θα πουλάνε όταν απαγορευτούν κι άλλες κινεζικές (ή και ευρωπαϊκές…) εταιρείες / πελάτες τους; Υπακούοντας δεν προχωρούν άραγε σε μια “κρίση πραγματοποίησης” (της υπεραξίας που αποσπούν, δηλαδή) των “κερδών” τους; Γιατί αποδέχονται μια κρατική διαταγή χωρίς, σχεδόν, να βγάλουν κιχ;

Θα μπορούσαν να δοθούν διάφορες απαντήσεις. Π.χ. ότι οι ceo τους ελπίζουν ότι αυτός ο «εμπορικός πόλεμος» θα κρατήσει λίγο, και όλα θα επιστρέψουν σύντομα στην «εμπορική ειρήνη»… Ή ότι θα βρουν «ανεπίσημους» τρόπους να συνεχίσουν κανονικά τις πωλήσεις τους, μέσω τρίτων…

Το δεύτερο πράγματι μπορεί να συμβεί· έχει γίνει ακόμα και στις πιο αιματηρές περιόδους κανονικών πολέμων μεταξύ υποτιθέμενα αντίπαλων («εθνικά») αφεντικών. (Φυσικά τέτοιες λύσεις – μέσω – εμπορικών – proxies είναι υποδεέστερες απ’ τις κανονικές εμπορικές σχέσεις).

Το πρώτο, όμως, είναι απλή απώθηση: όλοι οι πόλεμοι αρχίζουν για να «κρατήσουν λίγο», επειδή εκείνοι που τους ξεκινούν θεωρούν δεδομένο ότι ο αντίπαλος θα ηττηθεί πολύ γρήγορα. Αν, όμως, αποδειχθεί ικανός και ανθεκτικός; Μα τέτοιος θα αποδειχθεί! Αν δεν ήταν, θα είχε ηττηθεί χωρίς πόλεμο!

Η ιστορική γνώση (το προηγούμενο σχόλιο ήταν μια ελάχιστη περίληψη) δείχνει το γιατί ο «εμπορικός πόλεμος» που έχει κηρύξει το ψοφιοκουναβιστάν, στον οποίο «μπαίνουν» (για τον α ή β λόγο) όχι μόνο οι αμερικανικές εταιρείες, είναι δρόμος χωρίς γυρισμό. Η άλλοτε σημαιοφόρος της «παγκόσμιας απελευθέρωσης του εμπορίου» (που ήταν τέτοια όσο θεωρούσε πως έχει τον απόλυτο έλεγχο των κλάδων αιχμής) υποχωρεί προσπαθώντας να σηκώσει τείχη και να «περιφρουρήσει» τμήματα της παγκόσμιας αγοράς αποκλειστικά για λογαριασμό της. Επιτίθεται κτίζοντας τείχη, αλλά ταυτόχρονα δέχεται την αντεπίθεση, που προς το παρόν είναι «αργή» (νομισματική, γεωπολιτική) αλλά μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή ακόμα και ακαριαία (πρώτες ύλες: σπάνιες γαίες, αμερικανικά κρατικά δάνεια…)

Δεν είναι ψοφιοκουναβικό καπρίτσιο ο «εμπορικός πόλεμος»! Είναι υποχρεωτική κίνηση μιας άλλοτε υπερδύναμης που υποχωρεί, υποχωρεί, υποχωρεί, στο πεδίο που θεωρούσε πως είναι ανίκητη: στην παγκόσμια αγορά εμπορευμάτων και υπηρεσιών! Στην υποχώρησή της είναι ικανή ακόμα και να αφήνει πίσω και γύρω της «καμμένη γη» – αρκεί να μην επωφελούνται οι ανταγωνιστές της. Στην πράξη έχει προσπαθήσει ήδη να κάνει κάτι τέτοιο (στη μέση Ανατολή…).