Tag: ιταλία

Πέμπτη 23 Γενάρη. Η προηγούμενη «operation sophia» ήταν η προσπάθεια της ε.ε. για την στρατιωτική διαχείριση της φυγής προσφύγων και μεταναστών απ’ τη λιβύη προς (κυρίως) την ιταλική επικράτεια, που ξεκίνησε στα μέσα του 2015 και τέλειωσε τον Μάρτη του 2019. Παρότι όσοι την σχεδίασαν θα περηφανεύονταν ότι έσωσαν μερικές χιλιάδες προσφύγων / μεταναστών, ο αριθμός όσων πνίγηκαν ήταν επίσης μεγάλος στη διάρκεια της ευρωπαϊκής «σοφίας». Ωστόσο ο βαθύτερος στόχος είχε να κάνει με τον στρατιωτικό έλεγχο της κεντρικής Μεσογείου γενικά.

Προχτές οι υπ.εξ. της ε.ε. αποφάσισαν να ξαναβάλουν μπροστά την «operation sophia» με σημαντικά τροποποιημένη στόχευση όμως. Αυτή τη φορά ο ευρωπαϊκός στρατός / στόλος δεν θα ασχολείται με τους πρόσφυγες / μετανάστες που προσπαθούν να περάσουν τη Μεσόγειο (ή, εν πάσει περιπτώσει, δεν θα είναι τέτοια η οργάνωση, τα μέσα και ο προσανατολισμός του) αλλά με την διαφύλαξη του εμπάργκου όπλων προς το λιβυκό πεδίο μάχης. Μόνο που:

… Το εμπάγκο όπλων πρέπει να ελέγχεται, αλλά όχι μόνο απ’ τη θάλασσα, επειδή τα περισσότερα όπλα διακινούνται μέσω της ερήμου. Μπορούμε να ελέγχουμε την θάλασσα, αλλά πρέπει επίσης να ελέγχουμε την ξηρά και τον αέρα…. Αυτό θα χρειαστεί δορυφορικά και εναέρια μέσα…

Αυτό ξεκαθάρισε μετά την κουβεντούλα των ευρωπαίων υπ.εξ. ο Josep Borrell, επίτροπος επί των εξωτερικών της ε.ε. Με τέτοιες στοχεύσεις η «operation sohpia 2.0» έχει πολύ μεγαλύτερες απαιτήσεις σε στρατιωτικά μέσα, οργάνωση και επιμελητεία.

Συνεπώς δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής κανενός απ’ όσους / όσες διαβάζουν αυτές οι γραμμές: η διαφορά της τώρα σχεδιαζόμενης «sophia» με την προηγούμενη δεν είναι, απλά, ότι η αρχική ήταν βασικά ναυτική (και «αντιμεταναστευτική») ενώ η τωρινή (επιδιώκεται να) είναι αεροναυτική (και «αντιπολεμική!»). Αλλά το ότι ενώ η πρώτη είχε πεδίο δράσης μόνο την (κεντρική) Μεσόγειο, τώρα διαμορφώνεται μια ενιαία ζώνη στρατιωτικού ελέγχου απ’ το κεντρικό Sahel (όπου ήδη βρίσκεται γαλλικός κυρίως αλλά και γερμανικός στρατός) ως την Μεσόγειο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται να ενοποιηθεί στρατιωτικά ο ευρωπαϊκός έλεγχος της υποσαχάριας Αφρικής με τον έλεγχο της κεντρικής Μεσογείου. Το λιβυκό πεδίο μάχης αποδεικνύεται η «ιδανική γεφύρωση»…

Είναι αναμενόμενο ότι η υλοποίηση αυτού του σχεδίου θα καθυστερήσει, επειδή χρειάζεται διάφορες τεχνικές προετοιμασίες και σχεδιασμούς, συν το να καθοριστεί η συμμετοχή ποιών και πόσων (το ελλαδιστάν έχει με μεγάλη χαρά δηλώσει «παρόν», όπως επίσης Ρώμη και Βερολίνο. Φυσικά ούτε το Παρίσι πρόκειται να λείψει…) Εν τω μεταξύ οι σχεδιασμοί της Άγκυρας και της Μόσχας είναι λογικό ότι θα προχωρήσουν πρακτικά, πάντα κάτω απ’ την σημαία της «διακοπής του πολέμου». Με τα τωρινά δεδομένα, και εφόσον οι προθέσεις έχουν δηλωθεί, Άγκυρα και Μόσχα απ’ την μια μεριά και «ε.ε.» απ’ την άλλη, είναι υποχρεωμένοι σε μια συγκατοίκηση / συνύπαρξη, σίγουρα στις όχθες της Μεσογείου.

Αν η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της μείνουν μακρυά (μάλλον δύσκολο να γίνει «ειρηνικά»…) οι συγκάτοικοι – αν όχι συνεργάτες – θα έχουν λόγους να είναι ευχαριστημένοι.

(φωτογραφία: Με κόκκινο οι περιοχές που όπως όλα δείχνουν σχεδιάζεται να αποκτήσουν “ευρωπαϊκή στρατιωτική συνέχεια”…)

Παρασκευή 17 Γενάρη. Είναι τόσο πολλοί οι «μεγάλοι» και οι «σπουδαίοι» που έχουν δηλώσει συμμετοχή στη συνδιάσκεψη του Βερολίνου, την ερχόμενη Κυριακή, ώστε θα μπορούσε να υποθέσει (ο μέσος άσχετος) ότι είναι μια συνάντηση για το τέλος ενός μεγάλου πολέμου! Λάθος! Είναι μια συνάντηση για την αρχή ενός μεγάλου πολέμου!!! Τι σημαίνει όμως «μεγάλος πόλεμος» εν έτει 2020; Και γιατί τόση διεθνής καούρα για τη λιβύη (σε αντίθεση, ας πούμε, με τη συρία ή το ιράκ, όπου οι λογαριασμοί λύνονται και δένονται στο έδαφος, με αίμα, σφαίρες και βόμβες;)

Θα επαναλάβουμε αυτό που έχετε ξαναδιαβάσει εδώ: η λιβύη δεν είναι «σκέτη λιβύη». Η λιβύη είναι βόρεια αφρική. Είναι ένα μέρος του βόρειου (και μεσογειακού) μετώπου στο επερχόμενο νέο πεδίο μάχης του 4^ου παγκόσμιου πολέμου που πρόκειται να «πιάσει» το μεγαλύτερο μέρος ολόκληρης της ηπείρου. Υπάρχει, σίγουρα, ένας τόνος δραματικότητας στην πρεμούρα για «ειρήνη στη λιβύη» – πρεμούρα που ξέσπασε αμέσως μετά την κίνηση ενός μονάχα πιονιού, ενός μικρού αποσπάσματος στρατού εκ μέρους της Άγκυρας.

Όμως αν αυτή η ελάχιστη κίνηση ενός μικρού «ασιατικής / μεσανατολικής προέλευσης» αποσπάσματος στρατού στη μέση της βόρειας Αφρικής έχει προκαλέσει τόσες αλυσιδωτές αντιδράσεις, δεν είναι καθόλου επειδή το ζητούμενο όλων των μεγάλων και μεσαιομεγάλων ιμπεριαλισμών (οι τελευταίοι νοιώθουν ένα περιθώριο χειραφέτησης…) είναι η «ειρήνη»! Στη λιβύη, στη βόρεια Αφρική, σ’ όλη την αφρικανική ήπειρο. Καθόλου! Το επιδιωκόμενο είναι η μοιρασιά (με τα μέγιστα οφέλη για κάθε πλευρά). Γι’ αυτό η επίσημη εμφάνιση ενός (όχι και τόσο) «καινούργιου παίκτη» (της Άγκυρας) σήμανε συναγερμό!!! Επειδή σε συνδυασμό με την τουρκο-ρωσο-κινεζική συμμαχία, αναποδογυρίζει το τραπέζι των «μοιρασιών» που ως πρόσφατα θεωρούσαν δεδομένες, σχεδόν κορεσμένες, το Παρίσι, το Λονδίνο, η Ουάσιγκτον, κι ως ένα βαθμό η Ρώμη. Είναι σαν υπάρχει ένας ζυγός με πολύ ευαίσθητη ισορροπία· κι ένα μικρό βαρίδι, ακόμα και πολύ μικρό κατ’ αρχήν, να κάθεται στη μια μεριά: η ισορροπία καταστρέφεται δυσανάλογα πολύ.

Η ασταμάτητη μηχανή (σας) υποσχέθηκε πριν καιρό ότι θα αρχίσει να αντι-πληροφορεί για το τι συμβαίνει στην Αφρική… Δυστυχώς δεν τα έχει καταφέρει ως τώρα· συγκεντρώνει υλικό, αλλά δεν έχει προλάβει να ολοκληρώσει την επεξεργασία του. Μπορεί να σας διαβεβαιώσει πάντως: καθώς η αμερικανική ηγεμονία στη μέση Ανατολή (σε ξηρά και θάλασσα) βρίσκεται υπό διαρκή δυναμική «πίεση» / αμφισβήτηση, και καθώς οι ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί δεν έχουν πολλές ελπίδες εκεί, η Αφρική ακριβώς δίπλα γίνεται ραγδαία ένα μεγάλης κλίμακας πεδίο σύγκρουσης. Το Πεκίνο έχει αποβιβαστεί οικονομικά σε μια κλίμακα χωρίς προηγούμενο· η Μόσχα διατίθεται να προσφέρει το στρατιωτικό know how της και υπάρχουν πολλά αφρικανικά αφεντικά που ενδιαφέρονται γι’ αυτό· η Άγκυρα έχει κάνει ήδη συμφωνίες οικονομικές και στρατιωτικές εδώ και εκεί (δεν αναφερόμαστε στη λιβύη…)· το Παρίσι (κυρίως) και το Βερολίνο προσπαθούν να εδραιώσουν θέσεις στην κεντρική Αφρική με «αμερικανική μέθοδο», δηλαδή στρατιωτικά / «αντιτρομοκρατικά»· η Ουάσιγκτον έχει δεκάδες διάσπαρτες βάσεις και αποστολές φανερές και κρυφές, αλλά όχι ένα συνεκτικό σχέδιο «άμυνας» απέναντι στους «αναθεωρητές» – και το να γίνεσαι μισθοφόρος του ενός ή του άλλου είναι η εναλλακτική για πολλές χιλιάδες αφρικάνους, σε σχέση με το να πνίγεσαι στη Μεσόγειο ψάχνοντας μια καλύτερη – ειρηνική – ζωή στην ευρώπη…

Μέσα σε τέτοιες συνθήκες (η περιληπτική αναφορά δεν σας επιτρέπει καν να τις διανοηθείτε σ’ όλο το εύρος και το βάθος τους) είναι που ένα μικρό, πολύ μικρό βαρίδι, ο τουρκικός στρατός στην Tripoli, ανατρέπει τις έτσι κι αλλιώς ευαίσθητες ισορροπίες· και έχει σημάνει αυτόν τον «διπλωματικό» συναγερμό. Εν τέλει δεν είναι μόνο η Άγκυρα που στέλνει επίσημα στρατό εκεί· όπως και αλλού. Είναι και η Ρώμη διατεθειμένη να κάνει το ίδιο· χρειάζεται όμως μια «συμφωνία ειρήνης» για να τον δικαιολογήσει σαν … επιβλέποντα. Και φυσικά η Μόσχα…

Όλα για την ειρήνη!!!

Τρίτη 14 Γενάρη. Όπως τα είπαμε εδώ και μέρες αρκετές κι όπως τα ξέρετε (όσες, όσοι παρακολουθείτε τέλος πάντων): η «πένσα» (ή το «μαγνητικό πεδίο», πείτε το όπως θέλετε) Μόσχας – Άγκυρας στο λιβυκό πεδίο μάχης δουλεύει. Και μάλιστα δουλεύει γρηγορότερα απ’ όσο εκτιμούσε η ασταμάτητη μηχανή.

Από μόνο του το γεγονός ότι Sarraj και «τζενεράλ» Haftar βρίσκονται στη Μόσχα μετά των κηδεμόνων τους, παρόντων πρωτοκλασσάτων τούρκων αξιωματούχων (υπ.εξ., υπ.αμ., επικεφαλής της mit) για να υπογράψουν εκεχειρία μιλάει από μόνο του. Δεν τα λέει όλα όμως. Θα μπορούσε κάποιος να ξεγελαστεί (και ξέρουμε στο ελλαδιστάν περίπου 10 εκατομμύρια τέτοιους) υποστηρίζοντας ότι «έλα μωρέ, άλλη μια θεαματική κίνηση». Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε….

Αρχίζοντας απ’ το τέλος: την ώρα που γράφονται αυτές τις γραμμές το σύμφωνο της εκεχειρίας το έχει υπογράψει ο Sarraj και κάποιοι ενδιάμεσοι. Ο Haftar ζήτησε κάποιες ώρες «να το σκεφτεί». Για να κάνει τα τηλέφωνά του στο Παρίσι, στο Κάιρο και στο Αμπού Ντάμπι… Αυτοί που έχουν απομείνει να θέλουν να καταλάβει την Tripoli είναι οι πιο αδύναμοι σ’ αυτήν την ιστορία: ο χουντικός Sisi και ο τοξικός των εμιράτων. Θα συμβιβαστούν.

Ο “τζενεράλ” Haftar έχει πάρει ήδη, άλλωστε, το «αντάλλαγμά» του για την υπογραφή και την πειθαρχία του: την Σύρτη. Κι αν συνεχίσει να κάνει τον σκληρό θα είναι αχάριστος – η αχαριστία είναι θανάσιμο αμάρτημα! Τυπικά την Σύρτη την κατέλαβε πριν μερικές μέρες. Ουσιαστικά του παραδόθηκε απ’ τους ένοπλους που πολεμούν με την πλευρά του Sarraj και αποχώρησαν αμαχητί: «για να μην υπάρξει αιματοχυσία» είπαν. Καταλάβαμε: την Tripoli απαγορεύτηκε στον «τζενεράλ» να την κατακτήσει· ίσως μάλιστα θα πρέπει να υποχωρήσει / αποχωρήσει απ’ τις περιοχές της που έχει καταλάβει… Σε αντάλλαγμα του δόθηκε η Σύρτη…. Δεν φαίνεται κακό deal.

Το δίδυμο Μόσχας – Άγκυρας έχει πια γερή έδραση στη διαχείριση του λιβυκού πεδίου μάχης· τόσο γερή ώστε ακόμα και οι ειδικοί και λοιποί δημαγωγοί του ελληνικού κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου έχουν τρομάξει (περισσότερα στη συνέχεια). Δεν είναι, όμως, μόνοι τους ρωσία και τουρκία. Βερολίνο, Παρίσι και Ρώμη έχουν ενημερωθεί έγκαιρα, και συμφωνούν μ’ αυτήν την ρωσοτουρκική «πρωτοβουλία των κινήσεων». Γιατί;

Το Βερολίνο, που ετοιμάζει σε 5 ημέρες μια αρκετά επίσημη διάσκεψη για την «ειρήνη στη λιβύη», χρειαζόταν οπωσδήποτε μια προεργασία που να εγγυάται αν όχι την πλήρη επιτυχία της διάσκεψης σίγουρα μια κάποια «αντοχή» της στο χρόνο· προεργασία που δεν είχε τρόπο να την κάνει. Η Merkel συμφώνησε με τον Putin (και τον Erdogan…) ότι είναι πολύ καλύτερα τοποθετημένοι στο λυβικό πεδίο μάχης προκειμένου να κάνουν την προεργασία και (με ανταλλάγματα) να επιβάλλουν μια εκεχειρία που είναι ικανή προϋπόθεση για την διάσκεψη στο Βερολίνο. Το ανταλλάγματα; Είναι προφανές: επίσημη στρατιωτική παρουσία τους που να «περιφρουρεί την ειρήνη»…. Μικρές βάσεις; Ναι, γιατί όχι; (Αν φτιάξουν και το Παρίσι με τη Ρώμη, ωωωω…)

Όσο για το Παρίσι και την Ρώμη: η δεύτερη, που στηρίζει τον Sarraj, προσπάθησε φιλότιμα να αρπάξει το «χρυσό μετάλλιο της ειρήνης» στη λιβύη, αλλά απέτυχε. Το πρώτο είχε αποτύχει επίσης. Αν επρόκειτο η πρωτοβουλία να αφεθεί σ’ αυτές τις δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, θα έπρεπε να λύσουν και τις μεταξύ τους διαφορές, όχι μόνο για την λιβύη, αλλά για περισσότερα σχετικά με τις ζώνες εκμετάλλευσης της Αφρικής. Η ρωσοτουρκική πρωτοβουλία των κινήσεων είναι, λοιπόν, εξυπηρετική: ναι, μεν, βάζει επίσημα στη διαχείριση της περιοχής δύο κράτη (που έτσι κι αλλιώς ήταν παρόντα ανεπίσημα), αλλά απ’ την άλλη απαλλάσσει Παρίσι και Ρώμη από μια τωρινή “face to face” αναμέτρηση / διαπραγμάτευση, που φαίνεται ότι δεν θέλουν. Τουλάχιστον προς το παρόν.

Μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για ένα «μπλοκ της Σύρτης», που είναι πιο προωθημένο γεωγραφικά και γεωπολιτικά απ’ το «μπλοκ της Αστάνα». Αυτή τη φορά αφορά το κέντρο της Μεσογείου (που, πάντως, είναι συνέχεια της ανατολικής Μεσογείου)· αυτή τη φορά συμμετέχουν και ευρωπαϊκά κράτη (κάποια απ’ τα οποία προσπαθούν να βρουν τι και πως θα κάνουν σχετικά με την 5+1 συμφωνία για τα πυρηνικά του ιράν, δηλαδή με το ιράν συνολικά…)· αυτή τη φορά, τέλος, η αμερικανική παρουσία / ηγεμονία είναι σχετικά πιο αδύναμη με όρους συμμάχων (μόνον ελλάδα, ισραήλ και νότια κύπρος) – αλλά προσπαθεί να προετοιμάσει την αντεπίθεσή της…. (προσεχώς περισσότερα…)

(φωτογραφία: Παλιότερη εγκάρδια συνάντηση του ρώσου υπ.αμ. με τον “τζενεράλ”…)

Παρασκευή 10 Γενάρη. Από την Istanbul, αφού άνοιξαν την παροχή του turk stream, Putin και Erdogan ζήτησαν εκεχειρία στη λιβύη την ερχόμενη Κυριακή. Η ασταμάτητη μηχανή δεν θα πανηγυρίσει για την επιβεβαίωσή της – το θέμα είναι κάπως πιο σύνθετο.

Όπως είναι γνωστό (;) το βασικό πρόβλημα σε τέτοιου είδους εκεχειρίες είναι ότι κανένας δεν θέλει να την κηρύξει πρώτος. Ειδικά αν θεωρεί ότι έχει το πάνω χέρι. Στη λυβική περίπτωση αυτός είναι ο “τζενεράλ” Haftar. Συνεπώς, απ’ το κοινό αίτημα / διακήρυξη Μόσχας και Άγκυρας (give peace a chance!) έλειπε (τουλάχιστον φανερά) ο μηχανισμός επιβολής της εκεχειρίας στο λιβυκό πεδίο μάχης! Φυσικά αυτός θα μπορούσε να είναι κρυφός: ο Putin επηρεάζει τον Haftar, ο Erdogan τον Sarraj – αν και το θέμα είναι ο Haftar, αφού αυτός επιτίθεται.

Η αξία της κοινής δήλωσης Putin – Erdogan (το «μαγνητικό πεδίο» ή η «πένσα» κατά την ασταμάτητη μηχανή…) βρίσκεται στο γεγονός ότι την ίδια ημέρα, στις 8 Γενάρη, η Ρώμη είχε καλέσει Haftar και Sarraj – για να τους πείσει για το ίδιο πράγμα: για εκεχειρία. Ο Haftar πήγε, ο Sarraj θύμωσε που o ιταλός πρωθ. Conte τον κάλεσε μαζί με τον Haftar… Και αντί για την Ρώμη πήγε στις Βρυξέλες. Είχε μια «πολύ παραγωγική συζήτηση» με τα στελέχη της ε.ε. εκεί (όπως είπε)· ξεθύμωσε· και θα πάει στη Ρώμη αύριο.

Γίνεται, λοιπόν, κάτι σαν αγώνας δρόμου μεταξύ διάφορων «φίλων της ειρήνης στη λιβύη» (ένας αγώνας δρόμου που τον προκάλεσε ο Erdogan βέβαια…) για το τίνος οι παραινέσεις θα πιάσουν πρώτες τόπο, ώστε να πάρει το επόμενο νόμπελ ειρήνης. Προς το παρόν Putin – Erdogan, Ρώμη, και Βερολίνο (με Παρίσι ή χωρίς; δεν ξέρουμε…) κινούνται χωριστά και ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Πιθανόν, υπ’ αυτές τις συνθήκες, το δίδυμο του μπλοκ της Αστάνα βιάστηκε να «βγει μπροστά»: ο Haftar, προς το παρόν, είναι ανυπάκουος.

Δεν βιάστηκε όμως εντελώς. Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός, ως τώρα, με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο, έκανε κάτι εκτός «διεθνούς νομιμότητας» (στήριζε τον Haftar)· από τώρα και στο εξής μπορεί να πει ότι καθάρισε τα χέρια του. Ο τουρκικός ιμπεριαλισμός απ’ την μεριά του, κινείται μεν by the book εφόσον στηρίζει μια διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στην Tripoli, αλλά οι θιγόμενοι (εντός ή εκτός εισαγωγικών) απ’ την ενεργή εμπλοκή του τον κατηγορούν (άδικα…) ότι «επιβαρύνει την κατάσταση» στη λιβύη· να λοιπόν που και η Άγκυρα δείχνει αγαθές προθέσεις.

Ακόμα κι αν το δίδυμο Putin – Erdogan δεν πετύχει την εκεχειρία μεθαύριο, θα έχει αποτύχει προς το παρόν στο ίδιο που έχουν αποτύχει και όλοι οι υπόλοιποι ανταγωνιστές – τους – στη – λιβυκή – ειρήνη… Που σημαίνει ότι δεν θα έχει χάσει έδαφος απέναντί τους. Δεν θα έχουν πετύχει αυτοί εκεί που αυτό απέτυχε…

Καθιερώνονται όμως ο Putin και ο Erdogan στον λιβυκό χορό. Και επειδή έχουν τρόπους που οι άλλοι δεν έχουν (ειδικά η Μόσχα σε σχέση με τον Haftar) διαθέτουν καλύτερες προοπτικές να πετύχουν στο κοντινό μέλλον ένα κάποιο φρένο· και να καθιερωθούν στη σκηνή της κεντρικής Μεσογείου / βόρειας αφρικής σαν ντουέτο. Ο Erdogan έχει την δική του προίκα: τις πολύ καλές σχέσεις τόσο με την Τύνιδα όσο και με το Αλγέρι, το οποίο θα επισκεφτεί πολύ σύντομα.

Άλλη μια περίπτωση για ελληνικά δάκρυα και αναφιλητά που μένουν κρυφά. Πρώτον, επειδή από υπερβάλλοντα ιμπεριαλιστικό ζήλο, πολύ δυσανάλογο με τις πραγματικές της δυνατότητες, η Αθήνα έχει κηρύξει την κυβέρνηση στην Tripoli σαν ανύπαρκτη· και άρα ανύπαρκτες και τις συμφωνίες που έχει υπογράψει με την Άγκυρα… Παρά τις φιλικές δηλώσεις / κτυπήματα στην πλάτη, αυτό το παραμυθάκι δεν το υποστηρίζει πρακτικά κανείς στας ευρώπας. Ίσως ο Sisi. Ίσως ο Netanyahu. Ούτε καν το ψόφιο κουνάβι…

Δεύτερον, η Αθήνα τα έχει σπάσει και με την Άγκυρα και με την Μόσχα. Όσο για την Ρώμη; Μα αυτή υποστηρίζει τον Sarraj – σιγά μην σεγοντάρει τα ελληνικά πείσματα!!! Απ’ όλο το σετ των πρωτοκοσμικών «ειρηνοποιών της λιβύης» η Αθήνα θα μπορούσε να ελπίζει μόνο στο Παρίσι. Αλλά, φυσικά, ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron δεν είναι ηλίθιος: έχοντας πλέον στο λογαριασμό όχι την εύκολη Ρώμη αλλά το δύσκολο δίδυμο Putin – Erdogan, θα διαπραγματευτεί μαζί τους.

Ηθικό δίδαγμα; Με την τουρκική στρατιωτική υποστήριξη ο Sarraj θα παραμείνει στην Tripoli (έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα ούτε καν η Μόσχα δεν θα ήθελε να έχει έναν Haftar «οριστικό νικητή» στο λιβυκό πεδίο μάχης, άρα δικτάτορα στην Tripoli). Και θα συνεχίσουν να ισχύουν τα συμβόλαια που έχει υπογράψει με τις ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες… (Άρα, αφού η υπογραφή του Sarraj θα συνεχίσει να είναι έγκυρη εκεί, τότε… θα είναι και σε άλλα χαρτιά έγκυρη… Ε;)

(φωτογραφία: Δεξιά ο Sarraj. Αριστερά ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου David-Maria Sassoli. Προχτές)

Πέμπτη 2 Γενάρη. Υπάρχει κάτι ακόμα για το οποίο η ασταμάτητη μηχανή θα διακινδυνέψει μια εκτίμηση σαν απάντηση στο ερώτημα: το project europe, ή πιο συγκεκριμένα, κράτη σαν το γαλλικό και το ιταλικό (ακόμα και το γερμανικό), τι στάση τα συμφέρει να κρατήσουν στις τρέχουσες εξελίξεις στο λιβυκό πεδίο μάχης;

Υπάρχει κάτι που θεωρούμε ότι ενοποιεί τα ιμπεριαλιστικά τους συμφέροντα (ειδικά τα γαλλικά και τα ιταλικά), ακόμα κι αν αυτή τη στιγμή υποστηρίζουν αντίπαλους: να κρατηθεί το ψοφιοκουναβιστάν όσο πιο μακριά γίνεται απ’ την Μεσόγειο· και πάντως να μην προχωρήσει στα σχέδιά του να ελέγξει αυτό τις όποιες ενεργειακές σχέσεις της (νότιας και κεντρικής) ευρώπης με την βόρεια αφρική και τη μέση Ανατολή.

Μετά τον αμερικανικό νόμο που προβλέπει «τιμωρίες» τόσο για τον nord stream 2 όσο και για τον turk stream, έχει γίνει απόλυτα σαφές ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει απλά το δάκτυλο στη σκανδάλη (προκειμένου όχι μόνο για τις ενεργειακές ροές στην ευρώπη αλλά, επιπλέον κι ίσως ακόμα περισσότερο, τον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του δολαρίου)· αλλά την πατάει κιόλας.

Αυτή η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για το ψοφιοκουναβιστάν· είναι όμως ιδιαίτερα σημαντική και για το project europe, ακόμα κι αν διατρέχεται από εσωτερικούς ανταγωνισμούς. Έχουμε την γνώμη ότι εκτός απ’ την Βαρσοβία, τα βαλτικά κράτη και την Αθήνα κανείς άλλος δεν ενδιαφέρεται να «δέσει την τύχη» του με την Ουάσιγκτον· επειδή είναι ξεκάθαρο τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο σε έναν καπιταλιστικό κόσμο που αλλάζει πολύ γρήγορα, και σ’ έναν εντεινόμενο 4^ο παγκόσμιο πόλεμο.

Μ’ αυτήν την έννοια η ασταμάτητη μηχανή εκτιμάει πως Παρίσι, Ρώμη και Βερολίνο (παρά τις επιμέρους διαφορές τους) έχουν σοβαρούς λόγους να προτιμήσουν μια συνεννόηση για το «λιβυκό πρόβλημα» με την Άγκυρα και την Μόσχα παρά με την Ουάσιγκτον και τα ανατολικομεσογειακά παραπούλια της. Ειδικά εφόσον θεωρούν την αφρική «πίσω αυλή τους»· δική τους, όχι της Ουάσιγκτον… Είναι προτιμότερη (εκτιμάμε) μια τέτοια συνεννόηση όχι μόνο για να «μην χάσει η ευρώπη την λιβύη» εξαιτίας της Άγκυρας και της Μόσχα όπως φοβάται η Ρώμη (;) αλλά και επειδή εκεί υπάρχουν ακόμα περιθώρια συνεννόησης – και «μοιρασιών».

Όσο κι αν γίνονται δηλώσεις «φιλικές» για το ελληνικό ρημαδογκουβέρνο (με την έννοια ότι ακούγονται αρκετά «αντιτουρκικές»), τόσο η Ρώμη όσο και το Παρίσι έχουν ήδη «επαφές» υψηλού επιπέδου με την Μόσχα για το θέμα «λιβύη». Και η Μέρκελ θα κουβεντιάσει σε λίγες μέρες με τον Erdogan το θέμα, στην Άγκυρα.

Τι σημαίνουν αυτά για τον ελληνικό ιμπεριαλισμό; Ότι όσο εντονότερα δένεται με τον αμερικανικό, τόσο περισσότερο «μεσανατολικός» γίνεται· δηλαδή «μέρος του προβλήματος»…

Τρίτη 24 Δεκέμβρη. Θα σας (μας) φλομώσουν στα εθνικά ψέμματα και παραμύθια. Μάλιστα, όσο περισσότερα ξέρει κανείς σε σχέση με τον ενδικαπιταλιστικό ανταγωνισμό στο λιβυκό πεδίο μάχης, τόσο πιο ξετσίπωτα είναι αυτά τα ελληνικά εθνικά ψέμματα και παραμύθια. Όμως αυτό είναι η δημαγωγία: χαϊδεύει τα αυτιά των υποτελών, τους στραβώνει εντελώς, τους ετοιμάζει να πορευτούν σαν τους στραβούς στον Άδη· στον Άδη που θα τους διαλέξουν τα αφεντικά τους.

Πριν σχολιάσουμε κριτικά το βρυκολάκιασμα του θρυλικού east med, οφείλουμε να πούμε μερικά βασικά πράγματα για έναν απ’ τους βασικούς παράγοντες / δρώντες στο λιβυκό πεδίο μάχης: την Ρώμη.

Στις 12 και 13 του περασμένου Δεκέμβρη (2018) η τότε ιταλική κυβέρνηση (με Salvini υπ.εσ.) συγκάλεσε στο Palermo μια διεθνή συνδιάσκεψη για το μέλλον της λιβύης. Μια προσπάθεια, υπό την αιγίδα του οηε, να ξεκινήσει μια κάποια διαπραγμάτευση μεταξύ της αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Tripoli (Sarraj) και του «τσενεράλ» Haftar. Η ιταλική πρωτοβουλία ήταν απάντηση στην κίνηση του βασιλιά γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron, που τον Μάη του 2018 είχε κάνει (και προσπαθήσει) το ίδιο – χωρίς να καλέσει την Ρώμη.

Η μέσω proxies αναμέτρηση του Παρισιού και της Ρώμης στο λιβυκό πεδίο μάχης του 4^ου παγκόσμιου πολέμου πάει χρόνια πίσω· πολύ πριν οι ελληνάρες και οι δημαγωγοί τους ξυπνήσουν αγκαλιά με τον «τζενεράλ». Η κυβέρνηση του Sarraj ελέγχει την «εθνική εταιρεία πετρελαίων της λιβύης» (NOC) στην οποία η ιταλική Eni έχει συμμετοχή εδώ και μισό αιώνα τουλάχιστον. Απ’ την μεριά της η γαλλική Total «τρέφεται» απ’ τα πετρελαιοπήγαδα που ελέγχει ο Haftar, έστω κι αν αυτό ονομάζεται «λαθρεμπόριο».

Ωστόσο η σύγκρουση Παρισιού – Ρώμης στο λιβυκό πεδίο μάχης αφορά πολύ περισσότερα απ’ τους πλούσιους λιβυκούς υδρογονάνθρακες. Για να πούμε πιο σωστά: για την Ρώμη τα λιβυκά κοιτάσματα πετρελαίου (και τα αλγερινά φυσικού αερίου) είναι ζήτημα «εθνικής ενεργειακής ασφάλειας». Για το Παρίσι απ’ την άλλη, η λιβυκή επικράτεια είναι η προέκταση του πεδίου μάχης του Sahel, στην υποσαχάρια αφρική, με κέντρο το μάλι, αλλά και τον νίγηρα, την μαυριτανία, την μπουρκίνα φάσο και το τσαντ (πρώην γαλλικές αποικίες…) όπου ο γαλλικός στρατός κάνει τον δικό του ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Για τον έλεγχο όχι μόνο πετρελαίων αλλά, επιπλέον, μεγάλων κοιτασμάτων ουρανίου. Το Παρίσι δικαιολογεί τον εξοπλισμό του Haftar σαν μέρος του «αντιτρομοκρατικού πολέμου κατά των ισλαμιστών ενόπλων» του Sahel. Σ’ αυτούς τους «τρομοκράτες» περιλαμβάνεται και το απελευθερωτικό ένοπλο των Tuareg, τους οποίους το Παρίσι προσπαθεί να ρυμουλκήσει στη μεριά του.

Με την διεθνή συνδιάσκεψη του Palermo η Ρώμη υπολόγιζε να υπερφαλαγγίσει την αντίστοιχη του Παρισιού. Τριανταέξι κράτη είχαν προσκληθεί, που έστειλαν διάφορες υψηλόβαθμες αντιπροσωπείες, αν και όχι πάντα ό,τι πιο κορυφαίο διέθεταν. Συμμετείχαν, επίσης, ο «τζενεράλ» και ο Sarraj αυτοπροσώπως.

H συνδιάσκεψη του Palermo δεν πέτυχε κάτι ιδιαίτερο – αυτό ήταν προβλέψιμο. Προβλέψιμη ήταν και η αποτυχία της συνδιάσκεψης στο Παρίσι που είχε προηγηθεί κάτι μήνες, που μπορεί να θεωρηθεί ακόμα πιο παταγώδης: ο ναρκισσισμός του βασιλιά Macron είχε οδηγήσει σε μια δήθεν συμφωνία για «αξιόπιστες και ειρηνικές» εκλογές στη λιβύη στις 10 Δεκέμβρη (του 2018)· μια συμφωνία που στο Παρίσι δεν υπέγραψε κανένας απ’ τους λίβυους συμμετέχοντες.

Όσο τις είδατε εσείς τις εκλογές αυτές, άλλο τόσο τις είδαν και οι λίβυοι…

Τρίτη 24 Δεκέμβρη. Τόσο στη συνδιάσκεψη του Παρισιού όσο και σ’ εκείνη της Ρώμης ήταν καλεσμένος και ο «αιώνιος εχθρός». Η Άγκυρα. Γιατί; Επειδή ήταν γνωστό (και όχι αμαρτωλό… ) ότι εκτός απ’ την Ρώμη, το Λονδίνο, την Ουάσιγκτον (διακριτικά) και τον ΟΗΕ, την κυβέρνηση Sarraj υποστηρίζε (πρακτικά…) και το τουρκικό καθεστώς.

Στο Palermo οι ιταλικές πολιτικές βιτρίνες βλέποντας ότι η «ανοικτή» διάσκεψη δεν έχει αποτελέσματα (την πρώτη μέρα, στις 12 Δεκέμβρη), κάλεσαν στην επόμενη, στις 13, μια «κλειστή συνάντηση» – με τον «τζενεράλ» και τον Sarraj, αλλά και τους «κοντινούς». Μεταξύ αυτών και τον Cavusoglu. Αλλά ο Haftar έβαλε βέτο για την τουρκική συμμετοχή, οπότε η Ρώμη ζήτησε ευγενικά απ’ τον Cavusoglu να μην επιμείνει. Η τουρκική αντιπροσωπεία έφυγε αυθημερόν – θυμωμένη. Συγκρατείστε την ημερομηνία: στις 13 Δεκέμβρη του 2018… Πριν ένα χρόνο και βάλε.

Δεν προκύπτει, σίγουρα όχι ως εκείνη την χρονική στιγμή, ότι Άγκυρα και Ρώμη βρίσκονταν σε κάποια αντιπαλότητα στο λιβυκό πεδίο μάχης. Στην πραγματικότητα μάλιστα η Άγκυρα βοηθούσε τον Sarraj εκεί που η Ρώμη δεν μπορούσε (χωρίς να προκαλέσει εσωτερικές αντιδράσεις): με όπλα, ενδεχομένως και με «συμβούλους» (ή και ενόπλους…). Το κράτος που δεν γούσταρε με τίποτα την τουρκική εμπλοκή στο λιβυκό πεδίο μάχης ήταν οπωσδήποτε το αιγυπτιακό· και ο Haftar έδρασε εν προκειμένω σαν αυτό που είναι, δηλαδή proxie και της αιγυπτιακής χούντας (πέρα από της γαλλικής δημοκρατίας…). Η αιγυπτιακή χούντα φοβάται το τουρκικό AKP και την επιρροή που έχει στην μουσουλμανική αδελφότητα, τόσο στην αίγυπτο όσο και στη λιβύη. Στην δεύτερη η μουσουλμανική αδελφότητα πολεμάει στο πλευρό του Sarraj…

Παρά την (αναμενόμενη…) αποτυχία της συνδιάσκεψης του Palermo, η Ρώμη θεώρησε ότι ξαναμπήκε στην πρώτη γραμμή των «διπλωματικών» κινήσεων (και όχι μόνο) στο λιβυκό πεδίο μάχης, κόβοντας κάπως την φόρα (και το μονοπώλιο) του βασιλιά Macron.

Και ύστερα, την άνοιξη του 2019, ο «τζενεράλ», παρά τους όρκους του «υπέρ των τίμιων εκλογών» στο Palermo, ξεκίνησε μια εκστρατεία για να καταλάβει την Tripoli – μπας και γίνει το απόλυτο αφεντικό, για λογαριασμό δικό του και όσων των υποστηρίζουν. Ο στρατός του έφτασε ως τα περίχωρα της πρωτεύουσας· κι εκεί κόλλησε. Και παραμένει κολλημένος από τότε… Δεν μπορούμε να ξέρουμε σε ποιο βαθμό η τουρκική βοήθεια συνέβαλε στην αναχαίτιση του «τζενεράλ» απ’ τον Sarraj. Είναι βάσιμο ωστόσο ότι ήταν σημαντικός, εφόσον η Άγκυρα μπορούσε να προσφέρει (και προσέφερε) πρακτική στρατιωτική βοήθεια στην Tripoli.

Οπωσδήποτε ο τουρκικός ιμπεριαλισμός δεν δρα στο λιβυκό πεδίο μάχης σαν εργολάβος του ιταλικού· ούτε το ανάποδο συμβαίνει. Καθε κράτος έχει τους δικούς του λογαριασμούς. Ωστόσο η ασταμάτητη μηχανή θεωρεί α) ότι τα τουρκικά και τα ιταλικά συμφέροντα εκεί είναι συμβατά μεταξύ τους, πιθανόν συμπληρωματικά, και πάντως όχι αντίπαλα, και β) παρά τα αντίθετα φαινόμενα, ο πραγματικός “στρατηγικός σύμμαχος” της Άγκυρας στο λιβυκό πεδίο μάχης είναι ο ίδιος μ’ εκείνον στο συριακό. Η Μόσχα. Κι ας υποστηρίζει αυτή η τελευταία τον Haftar.

Την έχουμε εξηγήσει την τακτική της συμμαχίας δια της φαινομενικής αντιπαλότητας…

(φωτογραφία πάνω: «Ιταλο-λιβυκό οικονομικό φόρουμ» στην Tripoli, στις αρχές Μάη του 2018, λίγο πριν την “συνδιάσκεψη ειρήνης” στο Παρίσι…. Κατά το ρημαδογκουβέρνο “όλα τα λεφτά” είναι στον «τζενεράλ»…

φωτογραφίες κάτω, εδώ και στο πιο πάνω σχόλιο: Όπως και στο Παρίσι έτσι και στο Palermo οι εχθροί Sarraj και Haftar δεν χάνουν την ευκαιρία για «φιλικές φωτογραφήσεις». Στην ιταλική περίπτωση με τον τότε πρωθ. Giuseppe Conte.

Πόσο εχθροί είναι πια; Είναι μια μεγάλη συζήτηση για τις αντιπαραθέσεις εξουσίας όπου δίνεται η ευκαιρία για τέτοιες. Είναι γεγονός πάντως ότι οι πρώην οπαδοί του Καντάφι – καθόλου αμελητέοι αριθμητικά και κοινωνικά – υποστηρίζουν …. και τους δύο….)