Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Εντάξει. Και να μην το περιμένατε από ‘δω («δεν σε αναγνωρίζω»!) συμβαίνει… Μια inner punk φλέβα που μπορεί να ξεσπάσει απροειδοποίητα.
Εδώ λοιπόν, οι παλαιστίνιοι (που πιθανολογούμε ότι ζουν στην αγγλία) Brixton Cats τα σπάνε. Για την Παλαιστίνη, για την αντίσταση.
Με την κατανόησή σας και τις ευχές μας για την εβδομάδα.
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Ακόμα και «μη εγκάθετοι» και, σε γενικές γραμμές, αξιόπιστοι αναλυτές διεθνώς γνωστοί προσπαθούν να εξηγήσουν τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης (την τουρκική εισβολή και όσα περιστρέφονται γύρω της) κουβαλώντας στην πλάτη τους το φορτίο της ιστορίας του 20ου αιώνα· της ιστορίας της μέσης Ανατολής. Είναι σίγουρο ότι το παρελθόν, όπως ζει είτε σαν επίσημες, καθεστωτικές ιδεολογίες είτε σαν αντι-αφηγήσεις των πληβείων, παίζει τον ρόλο του στις συνειδήσεις. Αλλά ο καπιταλισμός και η εξέλιξή του «δεν γυρίζει πίσω» ως προς τις πραγματικές διαδικασίες εξουσίας, εκμετάλλευσης, συσσώρευσης, πειθάρχησης που παράγει σαν ικανές και αναγκαίες· ακόμα κι αν αυτές περιστρέφονται γύρω από μια χούφτα βασικά μοτίβα.
Μία απ’ τις σπαζοκεφαλιές είναι το αν το τουρκικό καθεστώς σκοπεύει να «κρατήσει για δικές του», με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τις περιοχές του συριακού βορρά όπου έχει στρατό: τον θύλακα της Afrin και την τωρινή ζώνη δυτικά της Ras al-Ayn. Ή όχι. Στην προσπάθειά τους να «αποκωδικοποιήσουν» αυτήν την εξέλιξη, πάντα κάτω απ’ το βάρος του παρελθόντος, αυτοί οι αξιόπιστοι αναλυτές σκέφτονται σα να βρισκόμαστε στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα – και δεν αξιολογούν καν το γεγονός ότι στον «φυσικό κατακτητή» αυτής της περιοχής συμμετέχουν και πάνω από 10.000 σύριοι ένοπλοι, proxies της Άγκυρας βέβαια, αλλά οπωσδήποτε σύριοι. (Σα να λέμε: επανάσταση στον Μοριά και στη Ρούμελη το 1821, και οπλαρχηγοί που χρηματοδοτούνται έμμεσα απ’ το Λονδίνο, το Παρίσι και την Μόσχα – αλλά είναι ντόπιοι. Ξέρετε τι ακολούθησε· ακόμα το πληρώνουμε…)
Έτσι, οι «απαντήσεις» τώρα αναζητιούνται στο μυαλό του Erdogan, του Putin, του Άσαντ… Κι όταν δεν βρίσκονται εκεί, αναζητιούνται στους χάρτες της μοιρασιάς του νότου της άλλοτε οθωμανικής αυτοκρατορίας μεταξύ γαλλικού και αγγλικού ιμπεριαλισμού, στα μυαλά του Sikes και του Picot, στη γενεαλογία του δυτικού ιμπεριαλισμού στη μέση Ανατολή…. Αλήθεια: υπάρχει μήπως κάποιος κλάδος του φροϋδισμού που μπορεί να εξηγήσει τον 21ο καπιταλιστικό αιώνα σαν «απωθημένη καθήλωση στο πρωκτικό στάδιο» των αρχών του 20ου ή ακόμα πιο πίσω;
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Κατά την άποψη της περιθωριακής ασταμάτητης μηχανής, οι απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήματα δεν βρίσκονται ούτε στο παρελθόν ούτε στα πρόσωπα της εξουσίας· παρότι και το μεν και τα δε παίζουν πάντα έναν ρόλο, που ωστόσο δεν είναι υποχρεωτικά «ορατός δια γυμνού οφθαλμού»· κι ίσως ούτε καν σταθερός. Οι βασικές απαντήσεις βρίσκονται στα χαρακτηριστικά (κι ακόμα περισσότερο: στις τάσεις) του πραγματικού καπιταλισμού, τον οποίον υπηρετούν τα όποια πρόσωπα της εξουσίας. Όχι σαν συνωμοσία αλλά σαν ιστορική αναγκαιότητα – έννοια που έχει παραγραφεί απ’ την σκέψη των υπηκόων / δούλων.
Η ερώτηση, λοιπόν, της οποίας η απάντηση θα ήταν πολύ ασφαλέστερη απ’ την ονειρομαντεία, είναι η εξής: στον καπιταλισμό της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι η προσάρτηση και η κατάκτηση εδαφών το ίδιο σημαντική όπως στη διάρκεια της 1ης ή της 2ης βιομηχανικής επανάστασης; Ή μήπως οι κρατικοί ιμπεριαλισμοί μπορούν να κινηθούν ανάμεσα σε περισσότερες, πιο λειτουργικές και πιο επίκαιρες επιλογές; Με άλλα λόγια: το τουρκικό καθεστώς «θέλει έδαφος» στη συρία; Ή θέλει επιρροή; Θέλει όντως την «επαναχάραξη των κρατικών συνόρων» και το σκίσιμο της «συνθήκης της Λωζάνης», ή θέλει την υπέρβασή τους; Θέλει να αυξήσει την έκτασή του ή θέλει να ενισχύσει την επιρροή του (οικονομική, ιδεολογική, πολιτισμική) πολύ μακρύτερα απ’ τα σύνορά του; Εν τέλει: μια περιφερειακή ή και global «υπερδύναμη» γίνεται τέτοια επειδή απλώνεται σαν κηλίδα λαδιού στον χάρτη, και επειδή φυτεύει στρατιωτικές βάσεις παντού (όπως, π.χ., οι ηπα) ή επειδή αναγνωρίζεται σταθερά σαν τέτοια, με διάφορους τρόπους, (όπως, π.χ., η κίνα);
Χρειάζεται έμφαση εδώ. Αν κάποιος «προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται στο συριακό πεδίο μάχης» βουτώντας μέσα σε ιστορικά, γεωγραφικά και πολιτικά / εξουσιαστικά δεδομένα που αφορούν ΜΟΝΟ το συριακό πεδιο μάχης, αν δηλαδή «προσπαθεί να καταλάβει» αφήνοντας την αντι-καπιταλιστική ανάλυση «γι’ αργότερα», τότε έχει εδαφικοποιήσει την σκέψη του τόσο πολύ και τόσο σταθερά ώστε ουσιαστικά δεν ερευνά τίποτα: οι αναζητούμενες «απαντήσεις» είναι οι άρρητες προϋποθέσεις των συλλογισμών του. Βρίσκονται εκεί απ’ την αρχή!
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Γιατί, λοιπόν, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» μόνο στην κατάληψη της αμπχαζίας και της νότιας οσετίας το καλοκαίρι του 2008 όταν ήταν ορθάνοικτος ο δρόμος για την κατάληψη του Tbilizi και όλης της γεωργίας, και δεν υπήρχε κανένας για να σταματήσει τα ρωσικά τανκς; Γιατί, again, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» το 2014 μόνο στην Κριμαία, όταν είχε τον ουκρανό πρόεδρο Yanukovych κυνηγημένο φυγά στο έδαφός της, που θα μπορούσε να κάνει έκκληση στο ρωσικό αδελφικό ενδιαφέρον για την «σωτηρία της δημοκρατίας στην ουκρανία» νομιμοποιώντας έτσι την στρατιωτική κατάληψη ακόμα και όλης της ουκρανίας (και μάλιστα σε συνεργασία με τον ίδιο τον ουκρανικό στρατό), ε; Αν η απάντηση είναι «αναγκάστηκε απ’ το ενδεχόμενο διεθνούς κατακραυγής» είναι λάθος: το φασιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ ονομάζει «εθνικό έδαφός» του τα συριακά υψώματα του Golan, όση και όποια κι αν είναι η «διεθνής κατακραυγή». Θα μπορούσε να το κάνει ο οποιοσδήποτε αν ήταν ένα παρηκασμένο, μοντέρνο, απαρτχάιντ κράτος σαν το ισραηλινό. Αλλά δεν είναι τέτοια η καπιταλιστική τάση.
Μπορεί να βρει (ή να φτιάξει) ο καθένας μια «μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα»· μια «ουκρανική εξήγηση για ένα ουκρανικό πρόβλημα», μια «καυκάσια εξήγηση για ένα καυκάσιο πρόβλημα», και ούτω καθεξής… Πηγαίνοντας από γεωπολιτική ιδιαιτερότητα σε γεωπολιτική ιδιαιτερότητα θα έχει “ερμηνεύσει” στο τέλος, έτσι, έναν κόσμο αίματος και εκμετάλλευσης χωρίς καμμία συνοχή – και χωρίς Ιστορία… Θα έχει φτιάξει έναν κόσμο ηγεμονικών «ιδιοτροπιών» – χωρίς καπιταλισμό, χωρίς 4η βιομηχανική επανάσταση, χωρίς αρχή και τέλος…
Η ασταμάτητη μηχανή έχει υποστηρίξει πως όχι ο Erdogan σαν «δαίμονας» (έχει ικανότητες, αυτό είναι αναμφίβολο…) αλλά οι ισλαμοδημοκράτες της τουρκίας σαν μοντέλο διακυβέρνησης / εξουσίας υπήρξαν παράδειγμα, έμπνευση για εκατοντάδες χιλιάδες παρόμοια ιδεολογικά, πολιτικά και κοινωνικά υποκείμενα απ’ το μαρόκο ως το ιράκ. Το παράδειγμα του akp δεν αφορούσε το πρόγραμμα της «οικονομικής» ή της «κοινωνικής» πολιτικής του στενά εννοημένα. Αφορούσε κάτι πολύ σημαντικότερο: την δυνατότητα να ασκήσουν εξουσία (ή να συμμετάσχουν στην άσκησή της) και μάλιστα μέσα από δυτικού τύπου «δημοκρατικές διαδικασίες» (: κανονικές εκλογές, ανεμπόδιστη ύπαρξη κομμάτων, κλπ) μαζικά κοινωνικά υποκείμενα καταπιεσμένα, περιθωριοποιημένα, αποκλεισμένα επί δεκαετίες από διάφορες καθαρές ή κουκουλωμένες δικτατορίες, που λίγο πολύ όλες είχαν ξεκινήσει σαν «σοσιαλιστικές επαναστάσεις» για να καταλήξουν πολιτικά προσοδικές φεουδαρχίες.
Το 2011 και το 2012 το «τουρκικό παράδειγμα», το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» είχε πολύ μεγάλη ακτινοβολία στην βόρεια αφρική και στη μέση Ανατολή· ήταν ηγεμονικό… Κι ωστόσο, για χάρη αυτής της ακτινοβολίας, η Άγκυρα δεν είχε μετακινήσει ούτε έναν στρατιώτη έξω απ’ τα σύνορά της· δεν είχε κατακτήσει ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο εδάφους… Δεν είχε προκαλέσει σπαζοκεφαλίες σε κάνενα ανήσυχο πνεύμα της δύσης…
Ας το τονίσουμε κι αυτό: υιοθετώντας το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» όλες αυτές οι κοινωνίες της αραβικής άνοιξης δεν σκόπευαν να γυρίσουν σε κάποια μυθική (θρησκευτική) αυθεντικότητα. Σε μυθικούς «dark ages»! Η θεωρούμενη σαν αναχρονιστική μουσουλμανική αδελφότητα μπορεί μεν να ηγεμονεύει μέσα από τον θρησκευτικό συντηρητισμό, αλλά δεν στελεχώνεται από ηλίθιους που επιδιώκουν την ummah του 622! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν, να ανέβουν σαφώς ψηλότερα στις καπιταλιστικές ιεραρχίες του πλανήτη απ’ ότι ήταν πριν, με ευρύτερο κοινωνικό όφελος! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν τα δικά τους οικονομικά και κοινωνικά «θαύματα» για τον 21ο αιώνα… Γι’ αυτό και παντού, τις βαθιά μεταρρυθμιστικές ατζέντες των αραβικών εξεγέρσεων, στήριζαν δια-ταξικές και δια-ηλικιακές συμμαχίες…
Το ντόπιο φασισταριό και οι τσατσορούφιανοι δημαγωγοί των διεθνών συμμάχων του δεν πρόκειται ποτέ να καταλάβουν τι πέτυχαν (πάντα από καπιταλιστική άποψη) οι ισλαμοδημοκράτες στην τουρκία απ’ το 2001 και μετά. Το πολύ πολύ να πετάξουν φευγαλέα κάποια νούμερα «ρυθμών ανάπτυξης». Το ποια ήταν η κοινωνική και ιδεολογική γεωγραφία αυτών των «ρυθμών ανάπτυξης» και το πως η τουρκική επικράτεια, από «συνοριακή ζώνη» της δύσης στη διάρκεια του 3ου παγκόσμιου (ψυχρού) πολέμου βρέθηκε ακριβώς μέσα στο διευρυμένο κέντρο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης / ανάπτυξης της κεντρικής ασίας αξιοποιώντας τη νέα θέση της, δεν πρόκειται ποτέ να το καταλάβουν. Είναι τόσο ρατσιστές ώστε…
Δεν τρέχει τίποτα: τους ηλίθιους, αργά ή γρήγορα, τους ξερνάει η Ιστορία (μέχρι να σκάσουν οι επόμενοι…)
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Παρά αυτήν την ακτινοβολία των ισλαμοδημοκρατών της τουρκίας, ή ίσως εξαιτίας της (σε τελευταία ανάλυση, ακόμα και χωρίς στρατιωτικές δράσεις, για ιμπεριαλισμό πρόκειται) το 2011 το τουρκικό καθεστώς βρέθηκε μπροστά σ’ αυτές τις δύο εξελίξεις: πρώτον, στην «τροπή» που πήρε η εξέγερση στη λιβύη (μετατροπή σε εμφύλιο χάρη στην κρυφή και φανερή επέμβαση του Παρισιού, του Λονδίνου και, τελικά, της Ουάσιγκτον)· και στο ότι η εξέγερση στη συρία έμοιαζε να παίρνει τον ίδιο δρόμο, τον δρόμο του εμφυλίου, πάλι με τους ίδιους κρυφούς παράγοντες, plus το Ριάντ και την Ντόχα – κι αυτό παρότι η Άγκυρα (μαζί με την Τεχεράνη και την Μόσχα, το τωρινό μπλοκ της Αστάνα – σημειώστε το…) συμβούλευε μέχρι τέλους τον Άσαντ να κάνει αξιόλογες μεταρρυθμίσεις στο καθεστώς του· και να τις κάνει έγκαιρα και πειστικά… Η προοπτική της ειρηνικής μετάβασης από αυταρχικά καθεστώτα σε δημοκρατίες στον αραβικό / μουσουλμανικό κόσμο τσακιζόταν κάτω απ’ την αντεπίθεση των πρωτοκοσμικών αλλά και, βασικό, των ντόπιων αφεντικών· το τουρκικό παράδειγμα έπρεπε να μείνει εξαίρεση· συνεπώς η σχετικά φρέσκια τουρκική soft power έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με τον εαυτό της.
Κανείς δεν μνημονεύει εκείνο το ταξίδι του Erdogan στις ηπα τον Σεπτέμβρη του 2011, όπου η διοίκηση Obama του παρουσίασε τα αναθεωρημένα σχέδια για τη «νέα μέση Ανατολή», που υπόσχονταν σημαντική θέση για το τουρκικό καθεστώς αν υποστηρίζε την διάλυση της συριακής επικράτειας. Κάποια στιγμή (μπορεί στο μακρινό μέλλον) οι ιστορικοί θα το θυμηθούν και να το ψάξουν. Η ασταμάτητη μηχανή ωστόσο δεν ξεχνάει. Αν η πρόταση ήταν η συγ-χρηματοδότηση και η συν-εκπαίδευση των ενόπλων υπέρ της κατασκευής τριών κρατών στη θέση του ενός στη συρία, δίπλα και μαζί με την ουαχαβίτικη σαουδική αραβία (και το κατάρ – τότε...), το γεγονός είναι ότι ο Erdogan την αποδέχτηκε. Την θέωρησε ελκυστική και συμφέρουσα; Δεν μπορούσε να κάνει κάτι αλλο; Αυτοί οι σκαφτιάδες ιστορικοί του μέλλοντος ας μας απαντήσουν.
Κάποιοι πονηροί είπαν, τότε, πως αυτό το επέλεξε ο Erdogan για να στηρίξει την συριακή μουσουλμανική αδελφότητα. Βλακώδες, και πάντως άσχετο με την καπιταλιστική πραγματικότητα. Μουσουλμανική αδελφότητα υπήρχε στη συρία και πριν το 2011! Υπήρχε και το 2002, και το 2005, και το 2007, και το 2010. Όση ιδεολογική συμπάθεια κι αν είχε το akp προς αυτούς, σαν κυβέρνηση, με τον Άσαντ τα είχε καλά· κι ακόμα καλύτερα… Το τουρκικό καθεστώς έκανε το 2011 αυτήν την επιλογή (αλλάζοντας ουσιαστικά την εξωτερική του πολιτική) για να «μείνει μέσα στο παιχνίδι», ιμπεριαλιστικό και καθόλου παιχνίδι, στη μέση Ανατολή – στο βαθμό που έμοιαζε πως αυτό το κινούσαν η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ – όχι αμελητέοι παράγοντες δηλαδή. Να μείνει στην ιστορική εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής με ιμπεριαλιστικούς στόχους αλλά με όρους εντελώς διαφορετικούς από εκείνους της ιδεολογικής, πολιτισμικής, κοινωνικής ακτινοβολίας ενός δημοκρατικού παραδείγματος. Να μείνει όχι σαν soft power αλλά δια της βίας.
Όταν οι ισλαμοδημοκράτες αποφάσισαν να παίξουν το αμερικανικής και ισραηλινής έμπνευσης «παιχνίδι των proxies» στη συρία, ήξεραν, καταλάβαιναν, ότι γίνονταν «μέρος του προβλήματος». Ήλπιζαν γρήγορα να γίνουν και «μέρος της λύσης» – δηλαδή να κρατήσουν τις επιρροές τους στους αραβικούς (σουνιτικούς) πληθυσμούς της μέσης Ανατολής και της βόρειας αφρικής. Όταν όμως άρχισαν οι πρακτόρικες «βόμβες στο ψαχνό» στην τουρκία, με κορυφαία εκείνη στο Diyarbakir στις 5 Ιούνη του 2015 σε προεκλογική συγκέντρωση του HDP, και, στη συνέχεια, το pkk άρχισε να εφαρμόζει «τακτικές isis» σε τουρκικό έδαφος, οι τούρκοι ισλαμοδημοκράτες το κατάλαβαν: η επικράτειά τους προοριζόταν για το επόμενο «πρόβλημα»!.. Απλά, πολύ απλά και ωμά, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ είχαν τους δικούς τους σχεδιασμούς για την «νέα μέση Ανατολή». Και σ’ αυτούς η τουρκική επικράτεια προοριζόταν για την «τύχη» της ιρακινής και της συριακής: να διαλυθεί. Παλιό, γνωστό σχέδιο των ‘90s, με καινούργια (isis) αλλά και παλιά μέσα…
Το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιούλη του 2016, αποτυχημένο μεν πραξικόπημα δε, ήταν το «καπάκι»… Σου περνάει ξώφαλτσα, και δεν έχεις πια αμφιβολίες…
Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Αυτή η αναγκαστικά περιληπτική εξιστόρηση πολύ πρόσφατων γεγονότων και εξελίξεων είναι απαραίτητη (λέμε) για να υποστηρίξουμε την θέση ότι οι ισλαμοδημοκρατικές πολιτικές βιτρίνες της τουρκίας, εκπροσωπώντας ένα πολύ σύγχρονο και δυναμικό κράτος / κεφάλαιο (το έχουμε ξαναγράψει: την θέση στους G20 δεν την πήρε με μέσο η Άγκυρα!) επιχειρούν ως τώρα να ρεφάρουν απ’ την λάθος επιλογή τους το 2011· και τις συνέπειές της. Εξακολουθούν να θέλουν (λέμε…), κι αυτό είναι συνεπές με την εποχή, όχι έδαφος – αλλά επιρροή. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους στον πυρήνα της στρατηγικής της Άγκυρας όταν υποστηρίζει την παλαιστινιακή αντίσταση. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που εμπνέει την διαχείριση της δολοφονίας του Khashoggi – ενάντια στην ουαχαβίτικη μαφία του Ριάντ. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που στηρίζει την στρατηγική συμφωνία «μοιρασιάς» με την σιιτική Τεχεράνη της ιδεολογικής / πολιτικής διαχείρισης των μουσουλμάνων απ’ το ιράκ ως το μαρόκο κι απ’ το σουδάν ως το… · την υποστηρίξη στην ανατροπή τους αιγυπτιακής χούντας· την υποστηρίξη της «διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης» στη λιβύη, ακόμα κι αν πρόκειται για σχεδόν «νομαρχία Τρίπολης»· και την κατά κύματα εισβολή στη βόρεια συρία με την σιωπηλή συγκατάθεση του καθεστώτος Άσαντ, άσχετα απ’ τους ρητορικούς βρυχηθμούς του τελευταίου.
Όλα αυτά έχουν μόνο γενεαλογική σχέση με την ιστορία του 20ου αιώνα στη μέση Ανατολή· με τα σύνορα στις ερήμους· με τις διεθνείς συνθήκες· με αυτά που θα χωρούσαν σε «μια μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα». Ο 20ος αιώνας δεν είχε (ή δεν είχε φανερές) συγκρούσεις περιφερειακών αντιπάλων μεταξύ μουσουλμανικών κρατών στη μέση Ανατολή· ο πόλεμος ιράκ – ιράν ήταν στη πραγματικότητα ο πόλεμος της δύσης ενάντια στην χαμένη πετρο-αποικία του.
Στο κάτω κάτω, αν επρόκειτο γι’ αυτό, αν δηλαδή το συριακό πεδίο μάχης ήταν απλά και μόνο αυτό, η Μόσχα θα είχε ίσως και πάλι ένα ρόλο – αλλά το Πεκίνο; Γιατί το Πεκίνο στηρίζει διακριτικά αλλά μάλλον αποτελεσματικά, με επενδύσεις, το τουρκικό κράτος / κεφάλαιο τώρα; Γιατί έστειλε «ειδικούς» να εκπαιδευτούν στο συριακό πεδίο μάχης; Μήπως επειδή η μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου ένα «τοπικό πρόβλημα»; Και μήπως επειδή η επιρροή ξεπερνάει σ’ αυτήν τη συγκεκριμμένη ιστορική περίοδο της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικου ανταγωνισμού, και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνάει κατά πολύ όταν πρόκειται για στρατηγικές των αρχών του 21ου αιώνα, την κατάκτηση εδάφους;
Και μόνη της η μάσκα που φόρεσαν οι ypg/pkk στην αμερικανική κατοχή επί του 1/3 της συριακής επικράτειας θα ήταν αρκετή για να αποδείξει ότι εδώ συγκρούονται global (και περιφερειακοί) ιμπεριαλισμοί – η «τοπική» ιστορία απλά είναι μέρος του ιδεολογικού υλικού της σύγκρουσης. Όχι, όμως, η αιτία της, ούτε η πηγή των βασικών (συχνά δυσδιάκριτων απ’ τους αφελείς και τους καλοπροαίρετους) βασικών χαρακτηριστικών της.
Απο εκεί και πέρα αρχίζουν τα (χειραγωγικά…) «γούστα»: αυτός ο ιμπεριαλισμός μου αρέσει, αυτός δεν μου αρέσει… Λάθος προσέγγιση, μοιραία προσέγγιση σε βάθος χρόνου, τραγική προσέγγιση από εργατική άποψη, το λέμε και το ξαναλέμε – αλλά συμβαίνει.
Έχει τις ευκολίες του…
Κυριακή 20 Οκτώβρη. Ο Bor-Duk ήταν υποχρεωμένος να στείλει ένα ευγενικό γράμμα στις Βρυξέλες ζητώντας μια τρίμηνη αναβολή, in case of emergency. Ήρθε η ώρα να το κάνει χτες, αφού πλειοψήφισε μια τροπολογία που τον εμποδίζει να ζητήσει την έγκριση της συμφωνίας εξόδου απ’ την ε.ε. (της καλύτερης ever όπως λέει) αν πρώτα δεν έχουν ψηφιστεί όλοι οι νόμοι για την εφαρμογή της. Ζήσε Μάη μου… (Αν σας μοιάζει παράλογο να ψηφιστούν πρώτα όλοι οι νόμοι για την εφαρμογή μιας συμφωνίας που, στη συνέχεια, μπορεί να μην εγκριθεί, θυμηθείτε ότι κάποτε στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας κυκλοφορούσαν κάρα και άλογα. Ε, μια φορά στο τόσο κάποιος δοκίμαζε να βάλει το κάρο μπροστά απ’ το άλογο… Αν επίσης σας ενδιαφέρει το πως σημαδεύεται η πολιτική καριέρα στο Λονδίνο, ο συντηρητικός βουλευτής sir Oliver Letwin που πρότεινε την συγκεκριμένη τροπολογία ήταν δεξί χέρι της Thatcher και εμπνευστής του «κεφαλικού φόρου» poll tax, που προκάλεσε την βίαιη εξέγερση της αγγλικής εργατικής τάξης αλλά και των μικροαστών – για να καταλήξει στα σκουπίδια.)
Ε, το λοιπόν, για να μάθουν όλοι αυτοί οι ξεροκέφαλοι στο house of common με ποιον έχουν να κάνουν, ο Bor-Duk έστειλε όχι ένα αλλά τρία ευγενικά γράμματα στις Βρυξέλες! Το πρώτο, ανυπόγραφο, που ζητάει τρίμηνη αναβολή (: του επέβαλαν να το στείλει· δεν λέει όμως πουθενά ότι πρέπει να το υπογράψει κιόλας!!!)· το δεύτερο, που είναι παράρτημα του πρώτου, λέει ότι τον ανάγκασαν να στείλει το πρώτο· και το τρίτο, με φαρδιά πλατιά την υπογραφή του, λέει στην ε.ε. ότι θεωρεί «λάθος» την αναβολή· άρα “παρακαλούμε ξεχάστε το πρώτο γράμμα”.
Θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά πράγματα για χάρη αυτού του παλιογράμματος. Για παράδειγμα θα μπορούσε να στείλει το γράμμα για την αναβολή σαν σαΐτα, πάνω απ’ την Μάγχη, κι ύστερα να πει ότι φύσαγε και χάθηκε, κι ότι αυτός δεν φταίει. Θα μπορούσε επίσης να το στείλει με τον πιο γρήγορο ιππέα του βασιλείου, διατάζοντας τον να περάσει απ’ το δάσος του Σέργουντ, μπας και τον αιχμαλωτίσουν ο Ρομπέν και η παρέα του. Θα μπορούσε, τέλος, να πει ότι «καλα ρε μπαγάσηδες, αφού είστε τέτοιοι, θα το πάω εγώ, απ’ τον δρόμο, ποδαράτος και γονατιστός – να βγάλω και την υποχρεώση ενός τάματος».
Όχι όμως. Ο Bor-Duk προτίμησε να στείλει τα πιο πάνω τρία γράμματα. Για να αφήσει υλικό για τους ιστορικούς του μέλλοντος· αχ η porka υστεροφημία! Ζητάει απ’ την ε.ε. να μην του δώσει μια παράταση που ζητάει αναγκασμένος. Μήπως είναι μια πριγκίπισσα φυλακισμένη στο σώμα ενός απόφοιτου του Eton και περιμένει το παλληκάρι που θα την απελευθερώσει; Μήπως ο βρετανικός λέων έχει συνηθίσει το σφήνωμα και αρχίζει να του αρέσει;
Ή μήπως η παρακμή των κρατών ποτέ μα ποτέ δεν γίνεται κρυφά;
Κυριακή 20 Οκτώβρη. Σε μια σπάνια επίδειξη πολεμικού επαγγελματισμού, ο αμερικανικός στρατός συνεχίζει να βομβαρδίζει και να ανατινάζει δικές του εγκαταστάσεις / βάσεις που τις παρατάει αποχωρώντας από διάφορες θέσεις στη βόρεια συρία. Χτες φέρεται να βομβάρδισε ένα δικό του σταθμό ραντάρ στο όρος Abdulaziz, ενώ «παγίδευσε» διάφορα παρατήρητήριά του εδώ κι εκεί.
Ας πούμε τώρα ότι ανήκετε στην πολυπληθή φυλή των ντόπιων φίλων του αμερικανικού (πρώην) imperium. Είστε, όμως, open minded. Δηλαδή: γουστάρετε ελληνοαμερικανή συμμαχία, γουστάρετε και τα τριγωνικά τα νόστιμα του είδους ελληνοϊσραηλινοαμερικανική συμμαχία, γουστάρετε βάσεις, αεροπλανοφόρα, drones, τα πάντα όλα. Έχετε όμως και μια ορισμένη αίσθηση του χιούμορ. Ή μια ψύχραιμη στάση απέναντι στα ατυχήματα. Ή, έστω, σας αρέσουν τα σήριαλ και οι σήριαλ κίλερς που αυτοκτονούν κατά λάθος.
Δεν θα άξιζε αυτή η τοσοδούλα τουρκική εισβολή στον συριακό βορρά έστω και μόνο γι’ αυτό; Για να δείτε τον us army να πολεμάει εναντίον του εαυτού του; Έχει βομβαρδίσει κι έχει σκοτώσει σ’ όλον τον πλανήτη… Τώρα «αυτοκαταστρέφεται»…
Για σκεφτείτε το: το μέλλον εμφανίζεται φευγαλέα και απροειδοποίητα· πριν γίνει συμπαγές και αναμφισβήτητο σαν τσιμενταρισμένο παρόν. Όταν πρέπει να το ακουμπήσεις για να το καταλάβεις τότε το μέλλον σ’ έχει πλακώσει.
(φωτογραφία: Οι όμορφες βάσεις όμορφα αυτοαναφλέγονται….
Άντε και στο Ινδοκούς!)
Κυριακή 20 Οκτώβρη. Το Παρίσι απαγόρευσε στα Σκόπια και στα Τίρανα ν’ αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ε.ε., πράγμα που όχι μόνο τα καθεστώτα αλλά και μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους χρειαζόταν επειγόντως. Γιατί; Για τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις σε διάφορους τομείς του καπιταλισμού τους (οικονομικούς, θεσμικούς, κλπ), ώστε να προσαρμοστούν στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Ειδικά για την αλβανία, αυτές οι χρηματοδοτήσεις για τον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Χωρίς αυτόν τον εκσυγχρονισμό, χωρίς την δυνατότητα δηλαδή η αλβανική αγροτική παραγωγή να γίνει νόμιμα «ανταγωνιστική» στη διεθνή αγορά, η μόνη επικερδής διέξοδος είναι η καλλιέργεια φούντας…
Μιλώντας πιο γενικά: λόγω μεγέθους, γεωγραφικής θέσης, ιστορίας και εσωτερικών συσχετισμών, αν αυτές οι κοινωνίες δεν ενταχτούν (άρα υποστηριχτούν οικονομικά και θεσμικά) προχτές στον λευκό ευρωπαϊκό καπιταλισμό, το μόνο «μέλλον» τους είναι η μαύρη οικονομία του (ευρωπαϊκού) εγκλήματος. Είτε έτσι είτε αλλιώς, με διαδικασίες ή χωρίς, η “ένταξη” είναι αναπόδραστη. Το ζήτημα είναι ποια ένταξη. Μ’ άλλα λόγια ο γαλλικός εθνικισμός / ιμπεριαλισμός σπρώχνει τα πράγματα αντικειμενικά προς το οργανωμένο έγκλημα. (Δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι αυτό οφείλεται σε αβλεψία. Όσο νάναι και η «λεγεώνα των ξένων» από κάπου πρέπει να στρατολογεί…)
Είναι σαφές πως η στάση του βασιλιά Macron έχει οπωσδήποτε και αντιγερμανικά κίνητρα. Το Βερολίνο είναι που έχει τις επιρροές του σ’ αυτά τα δύο βαλκανικά κράτη και όχι το Παρίσι. Το Βερολίνο είναι, κυρίως, που «δούλεψε» για να υπογραφτεί η συμφωνία των Πρεσπών και να παραμεριστεί το θεία Λίτσα εμπόδιο του (ηττημένου έτσι κι αλλιώς) ελληνικού ιμπεριαλισμού. Το Βερολίνο, τέλος, (εκτός απ’ την Ρώμη) είναι που έχει αποκτήσει καλές σχέσεις με τα Τίρανα τα τελευταία χρόνια.
Πως τα φέρνει η καπιταλιστική ιστορία… Στη δεκαετία του ’90, όταν το Βερολίνο επιδίωκε (στην τότε αισθητά μικρότερη ε.ε.) «εμβάθυνση» στους θεσμούς, το Παρίσι, φοβούμενο την ανανεωμένη ισχύ της ενωμένης γερμανίας, αντέδρασε προωθώντας την διεύρυνση της ε.ε.. Με την σχετικά γρήγορη ένταξη σ’ αυτήν διάφορων κρατών του πρώην «ανατολικού μπλοκ»· και, κυρίως, με την απασχόληση της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας με την διεύρυνση. Στην λογική «αν γίνουμε περισσότεροι, και ειδικά αν βάλουμε μέσα την Βαρσοβία που είναι φίλη μας, θα μπορέσουμε να κοντρολάρουμε τους γερμανούς…» Το μεγάλο κύμα ήρθε τελικά τον Μάη του 2004, όταν (εκτός απ’ τη νότια κύπρο) μπήκαν στην ε.ε. μαζεμένα άλλα 9 «πρώην ανατολικά» κράτη.
Μ’ αυτό τον τρόπο το γαλλικό κράτος / κεφάλαιο πυροβόλησε στα πόδια το project europe: οι διάφοροι Orban και η «φράξια του Visegrad» προστίθενται κατά καιρούς στο υπόλοιπο ευρωπαϊκό φασισταριό· κυρίως όμως προσπαθούν να κρατάνε ψηλά την όποια γεωπολιτική τιμή τους κάνοντας παιχνίδι με την Ουάσιγκτον.
Τώρα το Παρίσι το γύρισε στην ανάποδη κατεύθυνση. Θέλει «εμβάθυνση των θεσμών»! Ουάου!! «Πρέπει να αναθεωρηθεί η διαδικασία ένταξης στην ε.ε.» δήλωσε ο βασιλιάς Macron «ώστε να είναι αντιστρέψιμη, σε περίπτωση που κάποια χώρα δεν ακολουθήσει τον σωστό δρόμο». Να «διαγράφεται» δηλαδή απ’ το κλάμπ… Αυτά τα δήλωσε «προς τα έξω»: τα γαλλικά αφεντικά ανακάλυψαν ότι εκτός από entrance πρέπει να υπάρχει και exit.
Πήραν την ιδέα απ’ τον δεινοπαθούντα βρετανικό λέοντα; Ποιος ξέρει;
Κυριακή 20 Οκτώβρη. «Προς τα μέσα» όμως ο βασιλιάς Macron έκλεισε το μάτι στους φασίστες του: οι αλβανοί είναι η δεύτερη σε μέγεθος εθνική ομάδα που αναζητά άσυλο (και δουλειά) στη γαλλία. “Σιγά μην τους αφήνουμε να πηγαινοέρχονται ελεύθερα!”(Αυτό θα πρέπει να έχει ιστορική εξήγηση: τις προνομιακές σχέσεις που είχαν τα Τίρανα με το Παρίσι παλιά, τις δεκαετίες του «υπαρκτού σοσιαλισμού»…)
Το γαλλικό «όχι» είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσει τα πιο συντηρητικά, αντδραστικά και εθνικιστικά υποκείμενα και μηχανισμούς μέσα στα δύο «κομμένα» κράτη. (Η επόμενη ευκαιρία να ξαναμελετηθεί το ζήτημα της ένταξης είναι στα μέσα του 2020). Για το ελλαδιστάν η στάση του βασιλιά Macron (του καρδιακού συμμάχου, «ελλάδα – γαλλία – συμμαχία 2.0» που θα σώσει τη νότια κύπρο απ’ τα νύχια του Erdogan…) είναι κατ’ αρχήν κακή. Χωρίς μακρόσυρτες ενταξιακές διαδικασίες η Αθήνα χάνει τα εργαλεία εκβιασμού (το «άνοιγμα» και το «κλείσιμο» των ενταξιακών κεφαλαίων) που θα είχε τόσο σε βάρος της βόρειας μακεδονίας όσο και της αλβανίας. Δεν είναι όμως απλό, τουλάχιστον με τα τωρινά δεδομένα, να επιστρέψει στο παλιό, μιλιταριστικό παρελθόν του προς βορράν ιμπεριαλισμού της, στα ένδοξα ‘90s. H Άγκυρα έχει στρατιωτική (ναυτική) βάση στην αλβανία· και πολύ καλές σχέσεις με την βόρεια μακεδονία.
Ο Zaev προκήρυξε πρόωρες εκλογές, για να περισώσει ό,τι μπορεί να σωθεί. Η ε.ε. κάνει ένα τεράστιο ιστορικό λάθος δήλωσε, και δεν έχει άδικο· αν και η λέξη «λάθος» είναι ευφημισμός όταν πίσω της είναι ένας ιμπεριαλισμός. Τώρα πια δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο. Πρέπει οι πολίτες να αποφασίσουν άμεσα ποιο δρόμο θα ακολουθήσουμε για το μέλλον μας. Τον σωστό, προοδευτικό ευρωπαϊκό δρόμο των μεταρρυθμίσεων, ή τον δρόμο που γυρίζει πίσω, στην απομόνωση, στον εθνικισμό και στις συγκρούσεις;
Οι ντόπιες αντι-ε.ε. θείες Λίτσες έχουν μια ευκαιρία να πανηγυρίζουν – αν και μάλλον δεν θα καλέσουν σε πάρτυ μπροστά απ’ την γαλλική πρεσβεία. Μπορούν, ίσως, να το κάνουν μπροστά στην αμερικάνικη: εκτός ενταξιακών διαδικασιών η βόρεια μακεδονία και η αλβανία είναι μια χαρά playground για τους αμερικανικούς μηχανισμούς αποσταθεροποίησης των βαλκανίων.
Ας μην το ξεχνάμε: και τα δύο κράτη είναι μέλη του νατο… Αν αρχίσουν «να παθαίνουν κάτι» θα αναλάβει την «προστασία» τους, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό στις μέρες μας – και στους εφιάλτες τους.