Category: Ασταμάτητη μηχανή

Αφγανιστάν

Τρίτη 14 Αυγούστου. Στη (γεωγραφική) μέση του ενιαίου μετώπου του 4ου παγκόσμιου πολέμου Ανατολική Μεσόγειος / Θάλασσα της κίνας, στα αφγανικά υψίπεδα, οι ταλιμπάν κερδίσουν διαρκώς έδαφος.

Κατ’ αρχήν στρατιωτικά. Εδώ και 3 ημέρες (απ’ τις 11 Αυγούστου) βρίσκεται σε εξέλιξη επιχειρήσή τους για κατάληψη της πόλης Ghazni – ως τώρα έχουν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η πόλη βρίσκεται σε στρατηγική θέση, πάνω στο δρόμο Καμπούλ – Κανταχάρ. Η επισκόπηση της ασταμάτητης μηχανής συμπέρανε ωστόσο ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού του δρόμου το ελέγχουν ήδη οι ταλιμπάν, και πως αυτή την άποψη η πόλη δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Αντίθετα, η κατάληψη της Ghazni προσφέρεται σαν μια επιχείρηση τακτικής επίδειξης δύναμης (με όλα τα πολιτικά και ηθικά συμφραζόμενα) – ακόμα και ενόψει πιθανών διαπραγματεύσεων για το μέλλον του αφγανιστάν…

Η πόλη έχει γίνει και στο παρελθόν στόχος επιθέσεων· αυτή τη φορά είναι κάτι σαφώς μεγαλύτερο. Αν οι ταλιμπάν κρατήσουν την πόλη θα αποδείξουν ότι ο αφγανικός στρατός είναι σαφώς υποδεέστερος…

(φωτογραφία: Η Ghazni χωρίς στρατούς)

Το μπλοκ του ινδοκούς

Τρίτη 14 Αυγούστου. Την ίδια στιγμή που οι ταλιμπάν (κατάλληλα εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι πλέον) δείχνουν υψηλή ικανότητα στο να αντιμετωπίζουν τον αμερικανοεκπαιδευμένο επίσημο αφγανικό στρατό ακόμα και σε συνθήκες μαχών σε πόλεις ικανού μεγέθους όπως η Ghazni (όπου, ας το θυμήσουμε, η αμερικανική αεροπορική βοήθεια βραχυκυκλώνει…), επιδεικνύουν άλλη μια ικανότητα. Μεταξύ 6 και 11 Αυγούστου αντιπροσωπεία τους (απ’ το πολιτικό τμήμα, που εδράζεται στην Ντόχα του κατάρ…) έκανε επίσημη πενθήμερη επίσκεψη στην Τασκένδη, του ουζμπεκιστάν. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ουζμπέκινου υπ.εξ. «οι δύο πλευρές αντάλλαξαν απόψεις για τις προοπτικές της ειρήνευσης στο αφγανιστάν». Επιπλέον «οι δύο πλευρές συζήτησαν την απόσυρση των ξένων δυνάμεων απ’ την χώρα καθώς και εθνικά πρότζεκτ ανάπτυξης αλλά και την ασφάλεια των οδικών αξόνων και των δικτύων ηλεκτρικού ρεύματος».

‘Οσες / όσοι έχουν μείνει στην (όχι και πολύ παλιά) εποχή όπου οι ταλιμπάν είναι έκφραση του απόλυτου κακού και σπόνσορες της παγκόσμιας τρομοκρατίας θα ξεροκαταπιούν. Πρώτον, από πότε αυτοί οι παλιοτρομοκράτες έχουν διεθνές προφίλ, έστω τόσο όσο χρειάζεται για να κάνουν επίσημη επίσκεψη στην Τασκένδη; Δεύτερον, από πότε οι ίδιοι παλιοτρομοκράτες συζητούν με γειτονικά κράτη (του «μετασοβιετικού χώρου») την «απομάκρυνση των ξένων δυνάμεων απ’ το αφγανιστάν» – δηλαδή των αμερικάνων;

Η υπόθεση μυρίζει «μπλοκ του ινδοκούς»: Μόσχα, Πεκίνο, Τεχεράνη, Ισλαμαμπάντ (και ενδεχομένως λίγο Άγκυρα). Δεν μας ξαφνιάζει, ο κόσμος τόχει τούμπανο: η «αποκατάσταση της σταθερότητας» σ’ όλη αυτή τη ζώνη του πλανήτη, απ’ την συρία ως την κορεατική χερσόνησο, περνάει υποχρεωτικά απ’ το αφγανιστάν. Όσο για το ποιοί ιμπεριαλισμοί έχουν συμφέρον υπέρ της και ποιοί εναντίον της, κι αυτά είναι γνωστά.

Υπάρχουν τρία επιπλέον στοιχεία, για να σχηματίσετε μια κάπως πιο καθαρή ιδέα αυτών των εξελίξεων. Πρώτον, η Τασκένδη έχει καλές σχέσεις και με την επίσημη αφγανική κυβέρνηση, του Ashraf Ghani, τον στρατό του οποίου πολεμούν οι ταλιμπάν. Δεύτερον, οι ταλιμπάν εκτός απ’ τον αφγανικό στρατό έχουν κι’ έναν άλλο αντίπαλο· και δείχνουν οι μόνοι ικανοί να τον αντιμετωπίσουν: τον isis, που έχει μεταφέρει όπλα και προσωπικό απ’ την συρία και το ιράκ… (μην ρωτήσετε τι και πως, πρέπει να καταλαβαίνετε…). Τρίτο και τελευταίο, με τους ταλιμπάν κουβεντιάζει ανεπίσημα και η Ουάσιγκτον. Μπέρδεμα; Όχι ακριβώς…

Η Ουάσιγκτον έχει ξαναμιλήσει στο παρελθόν με τους ταλιμπάν· και μάλιστα με πολύ μεγάλη επισημότητα. Ήταν στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90, επί προεδρίας Κλίντον, όταν (υποτίθεται) θα έκλειναν μεγάλα deal για εκμετάλλευση των πλούσιων αφγανικών πρώτων υλών· με ταλιμπανική εξουσία στο αφγανιστάν. Μετά η γραμμή άλλαξε, και στις αρχές του 21ου αιώνα η Ουάσιγκτον αποφάσισε ότι είναι καλύτερα να έχει βάσεις στο ινδοκούς – στο «μαλακό υπογάστριο» του Πεκίνου. Συνεπώς οι αμερικάνοι μπορούν να «κουβεντιάζουν» – το ζήτημα είναι ποιος τους παίρνει πλέον τοις μετρητοίς.

Δεύτερον, οι καλές υπηρεσίες μεσολάβησης που θα μπορούσε να προσφέρει (και) η Τασκένδη, μεταξύ ταλιμπάν και επίσημης αφγανικής κυβέρνησης, κάνουν ακόμα σημαντικότερους τους συσχετισμούς δύναμης στο έδαφος. Ο Ghani δεν έχει μέλλον, αφού τον στηρίζουν οι αμερικάνοι. Και οι ταλιμπάν είναι επ’ αυτού ξεκάθαροι: yankees go home! (Ακόμα πιο ξεκάθαροι επ’ αυτού είναι οι σύμμαχοί τους, Μόσχα και Πεκίνο…). Αλλά αν είναι να γίνει το go home στη φυλετική σκηνή του αφγανιστάν κανείς δεν πρέπει να νοιώθει χαμένος έτσι ώστε να κρατάει τους αμερικάνους μαζί του. (Μια παρόμοια προσπάθεια “μεταστροφής” γίνεται και με τους proxies της Ουάσιγκτον στη βόρεια συρία, τις ypg/pkk…)

Συνεπώς (υποστηρίζουμε) μετά την μέση Ανατολή με το μπλοκ της Αστάνα και την κορεατική χερσόνησο με το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ, υπάρχει σε εξέλιξη μια τρίτη πολιτικοστρατιωτική εκστρατεία , που έχει κοινά χαρακτηριστικά με τις άλλες δύο: α) στρατιωτική υπεροχή στο έδαφος· β) διπλωματική / πολιτική αναβάθμιση των «αναθεωρητών»· γ) σταθερή μεσοπρόθεσμη πίεση στην Ουάσιγκτον να εγκαταλείψει τις θέσεις της, προς όφελος των ανταγωνιστών της.

(Μιας που το Sarajevo και η ασταμάτητη μηχανή είναι που έχουν προτείνει και υποστηρίξει αυτήν την ενιαία «ανάγνωση» του μεγάλου μετώπου, της μεγάλης γραμμής αντιπαράθεσης Μεσόγειος / Ειρηνικός, μπορείτε να συμπεράνετε αν οι εξελίξεις δίνουν βάση σ’ αυτήν την προσέγγιση.)

Κορεατική χερσόνησος

Τρίτη 14 Αυγούστου. Κανείς δεν κάθεται με τα χέρια σταυρωμένα περιμένοντας πότε η Ουάσιγκτον θα χορτάσει κυρώσεις! Χτες, οι υψηλόβαθμες αντιπροσωπείες της νότιας και της βόρειας κορέας (που συναντιούνται τακτικά…) ανακοίνωσαν ότι μέσα στο Σεπτέμβρη θα γίνει η 3η συνάντηση κορυφής ανάμεσα στον Kim και τον Moon – αυτή τη φορά στην Πγιονγκγιάνγκ. Η ακριβής ημερομηνία δεν έχει ανακοινωθεί. Ωστόσο εικάζεται ότι θα υπάρξει άλλη μια επίσημη επίσκεψη, στις αρχές Σεπτέμβρη, στη βορειοκορεατική πρωτεύουσα, για να ανεβάσει το διεθνές πολιτικό προφίλ του καθεστώτος: του κινέζου προέδρου Xi Jinping.

Εν τω μεταξύ η καγκεπίτικη αλεπού της Μόσχας, ο Putin, κάλεσε και τους δύο κορεάτες στη σύνοδο του «Ανατολικού Οικονομικού Φόρουμ» στο Βλαδιβοστόκ, απ’ τις 11 ως τις 13 Σεπτέμβρη. Είναι εκεί όπου εμφανίστηκε επίσημα το «μπλοκ», το 2016. Αν οριστικοποιηθεί αυτή η σύναξη των ανατολικοασιατικών χωροφυλάκων, θα έχει οπωσδήποτε την χάρη της: μπορεί να σβήσουν και δύο κεράκια!

(φωτογραφία: το «πνεύμα των ολυμπιακών αγώνων» ζει πάντα στην κορεατική χερσόνησο. Η φωτογραφία είναι από μια performance διακορεατικής φιλίας και αγάπης πριν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα ομάδων εργάτων απ’ τις δύο κορέες, στη Σεούλ, στις 11 Αυγούστου… )

Οι προφητείες του γέροντα Παστέλιου…

.

Τρίτη 14 Αυγούστου. Μιας και οι έλληνες πατριώτες έχουν βγάλει για μια ακόμα φορά κηδειόχαρτο για τον τουρκικό καπιταλισμό / κράτος, ας σημειώσουν κι αυτό: στις 7 Σεπτέμβρη πρόκειται να συναντηθούν στην Istanbul οι εξής αμελητέες πολιτικές βιτρίνες: Erdogan, Putin, Merkel και Macron. Το επίσημο θέμα είναι η συρία· μην βάλετε το χέρι σας στη φωτιά ότι δεν θα κουβεντιάσουν τίποτα άλλο… Ούτε, φυσικά, ότι ξαφνικά ανακάλυψαν πόσα τους ενώνουν στη μέση Ανατολή… (Ο Lavrov βρίσκεται ήδη στην Άγκυρα για τις λεπτομέρειες αυτού του ραντεβού και όχι μόνο.)

Εν τω μεταξύ, μνημονεύσαμε μεν το Πεκίνο σαν εν δυνάμει υποστηρικτή του τουρκικού καπιταλισμού (και καθεστώτος) ξεχάσαμε όμως – παράλειψή μας – το κατάρ. Η Ντόχα χρωστάει μεγάλη χάρη για την υποστηρίξη που είχε απ’ την Άγκυρα όταν ο τοξικός και η παρέα του ήθελε πόλεμο: ο τουρκικός στρατός πήγε άμεσα στη βάση που έχει εκεί, για να κοπεί κάθε όρεξη.

Και, φυσικά, οι εμίρηδες του κατάρ έχουν λεφτά…. Το πλεονέκτημα του Πεκίνου είναι ότι πρωτοστατεί στη δημιουργία εκείνων των διεθνούς χρήσης «εναλλακτικών» μηχανισμών διατραπεζικών σχέσεων, που θα βάλουν στη γωνία την δυνατότητα της fed (άρα της Ουάσιγκτον) να κάνει εκβιασμούς μέσω τιμωριών, ποινών, κυρώσεων, εικονικών εκτελέσεων, κλπ…

(Γιατί κανένας απ’ αυτούς δεν έσταξε το κάτι τις όταν οι φαιορόζ, φρέσκιοι στο γκουβέρνο, είχαν βγει στη γύρα και κτύπαγαν την μία πόρτα μετά την άλλη; Έλα ντε!! Μήπως επειδή το μαγαζί / οικόπεδο έχει ξεπέσει γεωπολιτικά, ενώ το απέναντι, ο αιώνιος εχθρός, όχι;)

Πεκινομόσχα…

Δευτέρα 13 Αυγούστου. Η αυριανή τριήμερη (14 – 17) σύνοδος της «ρωσο-σινικής συνεργασίας για την στρατηγική σταθερότητα» δεν θα είναι κορυφής. Ο κινέζος Yang Jiechi είναι μέλος του πολιτικού γραφείου του κινεζικού κ.κ., και σαν επικεφαλής της αντιπροσωπείας απ’ το Πεκίνο θα συναντηθεί στην Μόσχα με τον ρώσο σύμβουλο ασφαλείας Nikolai Patrushev. Όμως καθώς η Ουάσιγκτον εντείνει τον (αδιέξοδο γι’ αυτήν, όπως θα φανεί αργά ή γρήγορα) «πόλεμο με οικονομικά» μέσα και εναντίον Μόσχας και Πεκίνου, τέτοιες συναντήσεις ένα μόνο περιεχόμενο μπορούν να έχουν: την απάντηση…

Είναι εύλογο ότι σ’ αυτή τη φάση το «οικονομικό» σκέλος αυτής της απάντησης έχει προτεραιότητα· αν και, με δεδομένο ότι δεν θα πάει μακρυά η βαλίτσα-του-δολαρίου, τα άλλα σκέλη δεν είναι φανταστικά. Η Ουάσιγκτον απειλεί με διαδοχικά κύματα «κυρώσεων» κατά της Μόσχας, που πέρα απ’ τις οικονομικές ποινές μπορεί να φτάνουν μέχρι «υποβάθμιση των διπλωματικών σχέσεων». Απέναντι στο Πεκίνο η κατάσταση είναι, προς το παρόν, περιορισμένη σε δασμούς. Ωστόσο η πιθανότητα της επιδείνωσης μεγαλώνει διαρκώς.

Ένα απ’ τα ζητήματα που βρίσκονται από επεξεργασία, είναι η συμμετοχή του κινεζικού καπιταλισμού στην (εντατική) χρήση του θαλάσσιου δρόμου που θα «καθαρίσει» (δηλαδή θα ανοίξει εντελώς) τα επόμενα χρόνια στην αρκτική θάλασσα βόρεια της ρωσίας. Κάτι σαν «αρκτικός δρόμος του μεταξιού».

Αυτή η προοπτική είναι μεσοπρόθεση, αφού με τις τωρινές κλιματικές συνθήκες η πλεύση είναι εφικτή μόνο το καλοκαίρι και μόνο για κατάλληλα διαμορφωμένα (ημι-παγοθραυστικά) σκαριά, που ωστόσο ναυπηγούνται πλέον συστηματικά (και από έλληνες εφοπλιστές). Σε κάθε περίπτωση, αφενός η αξιόλογη μείωση των αποστάσεων από και προς την (βόρεια) ευρώπη και αφετέρου η εναλλακτική των στενών της Malacca και του Σουέζ, ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τον κινεζικό καπιταλισμό· που είναι αναγκασμένος να «βλέπει μακρυά» το ρόλο των αμερικανικών στόλων.

Πάρε κυρώσεις νάχεις…

Δευτέρα 13 Αυγούστου. Εκτός απ’ τις ποινές στη Μόσχα και στο Πεκίνο για τις δικές τους «αμαρτίες» (όπως τις αντιλαμβάνεται η Ουάσιγκτον) υπάρχει πάντα και το κεφάλαιο «βόρεια κορέα». Την περασμένη βδομάδα η ύαινα (πρεσβευτής των ηπα στον οηε) Nikki Haley πρότεινε στο 15μελές «συμβούλιο ασφαλείας» να υιοθετήσει τις «κυρώσεις» που πολύ πρόσφατα επέβαλε η Ουάσιγκτον με στόχο την Πγιονγκγιάνγκ. Εναντίον της εμπορικής τράπεζας Αgrosoyus (με έδρα την Μόσχα), της κινεζικής βιομηχανίας Dandong Zhongsheng, της βορειοκορεατικής Ungum corp. και του βορειοκορεάτη διευθυντή τράπεζας Jonh Won.

Τέτοιες προτάσεις προφανώς και δεν έχουν μέλλον στον οηε: Μόσχα και Πεκίνο όχι μόνο τις απορρίπτουν αλλά επαναφέρουν με κάθε ευκαιρία το αίτημα να μειωθούν οι ήδη υπάρχουσες οηέδηκες «ποινές». Που με τη σειρά της απορρίπτει η Ουάσιγκτον και οι επιρροές της.

Πρακτικά αυτό που συμβαίνει είναι ότι πια όλο και περισσότερες αμερικανικές απαγορεύσεις (ή ακόμα και απαγορεύσεις του οηε) απέναντι στην Πγιονγκγιάνγκ παραβιάζονται τόσο απ’ την Μόσχα όσο και απ’ το Πεκίνο. Καλυμμένα αλλά καθαρά. Ακυρώνονται στην πράξη – χωρίς φανφάρες.

Αυτή είναι γενικά η λογική εξέλιξη αυτής της περιόδου της ενδοκαπιταλιστικής σύγκρουσης, πέρα – φυσικά – απ’ την δημιουργία νέων μηχανισμών διακρατικής κυκλοφορίας του χρήματος, που θα παρακάμπτει το δολάριο (έχουμε αναφερθεί πρόσφατα σ’ αυτό). Και οι λογικές εξελίξεις μικραίνουν, σε διάρκεια, αυτήν την περίοδο…

(Συνεντευξιαζόμενος στη γερμανική καθεστωτική Bild το περασμένο Σάββατο, ο γερμανός υπ.οικ. Peter Altmaier επανέλαβε την στάση του Βερολίνου: Δεν θα αφήσουμε την Ουάσιγκτον να επιβάλει την θέλησή της στις εμπορικές σχέσεις των άλλων κρατών… Ο Altmaier αναφερόταν στις κυρώσεις κατά του ιράν κι όσων επιχειρήσεων συνεχίζουν να κάνουν δουλειές εκεί. Δεν ήταν όμως ιδιαίτερα αισιόδοξος αν αυτό το βιολί συνεχιστεί: Βρισκόμαστε μόνο λίγα μέτρα πριν το χείλος (ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου) δήλωσε, εννοώντας τον σαν γκρεμό· καλώντας ταυτόχρονα τις γερμανικές επιχειρήσεις να συνεχίσουν να επενδύουν στο ιράν…)

«Αντισημιτισμός» είπατε;

Δευτέρα 13 Αυγούστου. Αν οποιοσδήποτε στον κόσμο κατηγορήσει το ρατσιστικό, μιλιταριστικό, απαρτχάιντ ισραηλινό καθεστώς γι’ αυτό που είναι και γι’ αυτά που κάνει, είναι (σύμφωνα με τις οδηγίες των υπηρεσιών του και τις εκδουλεύσεις των κατά τόπους συνεργατών αυτών των υπηρεσιών) «αντισημίτης». Η καραμέλα αυτή κοντεύει να λιώσει (γι’ αυτό και όπου μπορεί δίνει τα ρέστα της), υπάρχουν όμως και χειρότερα! Φαίνεται ότι αυτός ο δήθεν «αντισημιτισμός» απλώνεται ήδη και μέσα στην ισραηλινή επικράτεια, και μάλιστα όχι μόνο απ’ την μεριά των αράβων / παλαιστινίων β διαλογής υπηκόων του καθεστώτος.

Η πάνω φωτογραφία είναι από μεγάλη διαδήλωση που έγινε στο Τελ Αβίβ το περασμένο Σάββατο, ενάντια στον καινούργιο «Βασικό Νόμο» (γράφαμε την περασμένη Πέμπτη). Στην αρκετών χιλιάδων ανθρώπων διαδήλωση συμμετείχαν όχι μόνο άραβες / παλαιστίνιοι αλλά και μεγάλο μέρος της κοινωνικής αριστέρας στο ισραήλ, που βλέπει ότι η φασιστοποίηση του καθεστώτος δεν είναι πια ένα ενδεχόμενο αλλά πραγματικότητα.

Αυτή ήταν η δεύτερη διαδήλωση. Πριν μια βδομάδα είχαν διαδηλώσει εναντίον του νόμου χιλιάδες δρούζοι (μια φράξια του σιιτισμού) που θεωρούνται γενικά «νομοταγείς πολίτες» (κάτω φωτογραφία).

Ποια ήταν η απάντηση του κανονικά-θα-έπρεπε-να-είναι-σε-μπουντρούμι (αλλά και φίλος του ελληνικού κράτους / παρακράτους) Netanyahu σ’ αυτές τις διαδηλώσεις; Η εξής: είναι η καλύτερη απόδειξη για το πόσο αναγκαίος είναι για το κράτος αυτός ο νόμος. Με άλλα λόγια: όλοι εσείς είστε ο εσωτερικός εχθρός…

Το εγκληματικό καθεστώς και οι ελεεινοί του συνήγοροι θα καταρρεύσουν, αργά ή γρήγορα. Μόνο που θα χύσουν πολύ αίμα μέχρι εκείνη την στιγμή…

(Όλο και πιο δυνατά, οι πολλές χιλιάδες των εβραίων, είτε εντός είτε εκτός ισραήλ, που είναι αντίθετοι με το κρατικό απαρτχάιντ, μιλούν για τον αληθινό, επίσημο και mainstream αντισημιτισμό: το πως τους αντιμετωπίζει το ισραηλινό κράτος…)

Είναι ο καπιταλισμός stupid!

Κυριακή 12 Αυγούστου. Για τα ντόπια αφεντικά, για το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο, θα είναι μέρες γιορτινές η 21η και η 22α Αυγούστου; «Βγαίνουμε απ’ το τούνελ, βγαίνουμε!» – γιατί να μην οριστεί η στιγμή σαν «εθνική επέτειος»; Οι φαιορόζ ετοίμαζαν γιορτές (και να οι σούβλες, και να τα κοκορέτσια!) αλλά τους τα χάλασε ο «στρατηγός άνεμος», η αυθαίρετη δόμηση – και οι δημόσιες υπηρεσίες που εποπτεύουν.

Η «έξοδος» αυτή είναι τυπική, και μόνο σαν τέτοια πρέπει να εννοείται. Οι διεθνείς έμποροι χρήματος, που στρίμωξαν το ελληνικό κράτος το 2009, δεν θα είναι «φιλικότεροι» τώρα. Κι έχουν τους λόγους τους.

Γίνεται μια σύγκριση ανάμεσα στον ελληνικό και στον πορτογαλικό καπιταλισμό, με φόντο το πως «συμπεριφέρθηκαν» έχοντας επιφανειακά παρόμοια προβλήματα μετά την όξυνση της παγκόσμιας κρίσης, στα τέλη του 2008. Από την άποψη των μεγεθών η σύγκριση είναι ενδιαφέρουσα: η πορτογαλία έχει περίπου τον ίδιο πληθυσμό με την ελλάδα (10,5 μύρια), έκταση μικρότερη (92 χιλιάδες τετραγωγικά χιλιόμετρα έναντι 132 χιλιάδων της ελλάδας), και «μπήκε σε μνημόνιο». Δανείστηκε πολύ λιγότερα απ’ το ελλαδιστάν (κάτι παραπάνω από 70 δις) – δεν είναι μύθος ότι τα (πολιτικά) «δάνεια σωτηρίας» προς το ελληνικό κράτος είναι, σαν ποσό, το μεγαλύτερο ever στην ιστορία του καπιταλισμού!!! Η Λισσαβώνα «βγήκε απ’ το τούνελ» στα τρία χρόνια, και ακολούθησε αυτό που έλεγε το εγχειρίδιο: (καπιταλιστική) ανάπτυξη. Η ανεργία έπεσε κάτω απ’ το 10% (με πολύ μικρότερη «μαύρη» εργασία απ’ ότι εδώ) ενώ πρόσφατα η «αριστερή» κυβέρνηση αύξησε τον βασικό μισθό στα 600 ευρώ. Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι το 2008 το πορτογαλικό αεπ ήταν κατά 25% μικρότερο απ’ το ελληνικό· το 2018 είναι κατά 25% μεγαλύτερο. (Τα νούμερα μας είναι χοντρικά).

Η σύγκριση τελειώνει εδώ! Το πορτογαλικό κράτος / κεφάλαιο / κοινωνία έχει εντελώς διαφορετική πολιτική ιστορία (και άρα εθνική ιδεολογία) απ’ το ελληνικό· κι αυτή η διαφορά αποδείχθηκε στρατηγικής σημασίας. Ως το 1974, όταν έγινε η αντι-ιμπεριαλιστική, αριστερή εξέγερση μεγάλου μέρους του στρατού ρίχνοντας την επί 36 χρόνια χούντα του Σαλαζάρ (η επανάσταση των γαρυφάλλων όπως ονομάστηκε) η πορτογαλία είχε αποικίες. Με πιο σημαντικές την αγκόλα και την μοζαμβίκη. Το 1975, με αριστερή μετεπαναστατική κυβέρνηση στη Λισσαβώνα, η αγκόλα και η μοζαμβίκη κήρυξαν την ανεξαρτησία τους· αν και οι ιδιαίτερες οικονομικές, εμπορικές και γλωσσικές σχέσεις παρέμειναν, όπως έχει συμβεί με όλα τα αποικιοκρατικά πρωτοκοσμικά καθεστώτα.

Σε κάθε περίπτωση: στην πορτογαλία υπήρχε (και υπάρχει) αυτό που ιστορικά έχει ονομαστεί αστική τάξη· ή το μεταμοντέρνο διάδοχό της. Εκείνο το ηγεμονικό κοινωνικό στρώμα δηλαδή που, παρά τις εσωτερικές διαιρέσεις και αντιπαλότητές του, σε περίπτωση κινδύνου (και η «κρίση» ήταν τέτοιος) μπορούν να αναλάβουν την διαχείριση των προβλημάτων με ορθολογικό τρόπο. Κι έτσι συνέβη. Στην πορτογαλική σκηνή η αναγνώριση ότι «όντως έχουμε προβλήματα σαν κράτος / κεφάλαιο» ήταν διακομματική, απ’ την δεξιά ως την κομμουνιστική αριστερά. Συνεπώς τα βασικά της «συνταγής μεταρρυθμίσεων» εφαρμόστηκαν (συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης). Φυσικά αυτό είχε σοβαρές συνέπειες για 3 χρόνια, ειδικά για την εργατική βάση του πορτογαλλικού καπιταλισμού: μείωση των μισθών, αύξηση της ανεργίας.

Α λα ελληνικά 1

Κυριακή 12 Αυγούστου. Στην ελλάδα δεν υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ (από καταβολής ελληνικού κράτους) εντόπια αστική τάξη με πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία και ικανότητα σχεδιασμού. Ως γνωστόν η ελληνική αστική τάξη, λόγω του είδους των οικονομικών δραστηριοτήτων της (εμπόριο, τράπεζες, εφοπλισμός) ήταν διάσπαρτη στην ευρώπη, στη ρωσία και στην οθωμανική αυτοκρατορία· και ποτέ δεν είδε στο μικροσκοπικό ελληνικό κράτος τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από ένα (ανάμεσα σε άλλα) εργαλεία για την υπεράσπιση των συμφερόντων της· αν και όποτε χρειαζόταν. Κατά τα υπόλοιπα άφησε την διοίκηση στους εντόπιους πολιτικά προσοδικούς μηχανισμούς που ήταν ήδη διαμορφωμένοι (σαν «τύπος εξουσίας») απ’ τα χρόνια της φεουδαρχίας.

Είναι μόνιμο στην ιστορία: η εθνική ιδεολογία των ελλήνων δεν διαμορφώθηκε σαν ιδεολογία της αστικής τους τάξης. Αλλά σαν ιδεολογία του γεω/πολιτικού προσοδισμού. Και μάλιστα διπολική (δηλαδή παρανοϊκή): είμαστε φουκαράδες («ψωροκώσταινα») αλλά ο κόσμος μας χρωστάει («του δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού»).

Το κοινωνικό στρώμα που διαμορφώθηκε σαν ηγεμονικό στα ‘90s, όταν ο συνδυασμός ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, ανάπτυξης / διεθνοποίησης του ντόπιου οργανωμένου εγκλήματος και, κυρίως, μαζικής άγρια υποτιμημένης εργασίας μεταναστών / μεταναστριών «έφερε πλούτο», αυτό που ονομάστηκε «μεσαία τάξη» α λα ελληνικά, δεν ήταν αστικής προέλευσης και ιδεολογίας. Ήταν νεόπλουτοι μικροαστοί, ικανοί στις λαμογιές και στην αρπαχτή, ικανοί στις πολιτικές προσόδους, κι ως εκεί. Η ιδεολογία τους ήταν η μοναδική ιστορικά «ελληνική»: είμαστε γαμάτοι (πάψαμε να είμαστε «φουκαράδες»…) και όλος ο κόσμος μας χρωστάει («τα φώτα…»)

Όταν το 2009 και στις αρχές του 2010 εμφανίστηκαν «κάποιοι» και τους είπαν «έχετε σοβαρά προβλήματα» η μαζική καθεστωτική αντίδραση, κοινωνική και πολιτική, ήταν ακριβώς αντίθετη απ’ ότι οπουδήποτε αλλού εις τα ευρώπας: όχι, μόνο, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα, αλλά το πρόβλημα είσαστε εσείς οι κερατάδες (το δντ, η γερμανία…) που θέλετε να μας πάρετε τις ομορφιές μας (: τα πετρέλαιά μας…).

Φυσικά, στις κατ’ ιδίαν κουβέντες, στις παρέες και στα οικογενειακά τραπέζια, οι κατάρες για το Α και το Β και το Γ (στο ελληνικό κράτος / κεφάλαιο) ποτέ δεν είχαν λείψει, ποτέ δεν έλειψαν, πότε δεν θα λείψουν. Όμως «άλλο τι λέμε μεταξύ μας, κι άλλο τι λέμε στους ξένους». Λοιπόν: ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΑΜ!!! (Το ξεχάσατε; Γεμίσαμε τότε στρατηγούς και οικονομολόγους, με τα όπλα παρά πόδας…)

Αυτή η ήταν η πολιτική και ιδεολογική διαχείριση του πράγματος, που ξεκίνησε με αίμα στις 5 Μάη του 2010, για να μην τολμήσει ο Παπαντρέου ο Γ να πειράξει τα κυκλώματα και τους μηχανισμούς… Πρακτικά (και με τρόπο που σε τρίτους θα έμοιαζε μυστηριώδης) οτιδήποτε αφορούσε την υποτίμηση της εργασίας (βασικό αλλά όχι μοναδικό στοιχείο της καπιταλιστικής διάσωσης) πέρασε μια χαρά! Οτιδήποτε, όμως, αφορούσε τα κυκλώματα και τους μηχανισμούς, απ’ τους ιδιοκτήτες των ταξί μέχρι… έμεινε ανέγγιχτο, με λυσσασμένη υπεράσπιση και λυσσασμένο μίσος κατά των «κατακτητών».

Κατ’ αυτό τον τρόπο το ελλαδιστάν έδειξε τα σωθικά διεθνώς. Έδειξε, δηλαδή, ότι ενώ είναι καπιταλιστικότατο, ενώ υπάρχει μια πολυεθνική εργατική τάξη που υφίσταται άγρια εκμετάλλευση πάνω και, κυρίως, κάτω απ’ τους νόμους, δεν διαθέτει κάποιο ηγεμονικό στρώμα «αστικού τύπου» που να θεωρεί εαυτόν υπεύθυνο για την ορθολογική διαχείριση της συσσώρευσης. Απ’ τις αρχές του 2010 ως τον Αύγουστο του 2018, για τους έλληνες (κοινωνία και πολιτική σκηνή) οι άλλοι έφταιγαν, οι άλλοι φταίνε – τελεία!

Ελλείψει, λοιπόν, ορθολογικού κρατικού συνομιλητή, με ικανότητα σχεδιασμού και εφαρμογής των σχεδίων, τι έμαθαν οι διεθνείς έμποροι χρήματος; Αυτό που το 2009 υποψιάζονταν: αυτοί (το ελλαδιστάν) σαν πελάτες είναι κατάλληλοι μόνο για να τζογάρεις πάνω τους.

Αλα ελληνικά 2

Κυριακή 12 Αυγούστου. Υπήρξε στο παρελθόν μια «περιθωριακή» μεν αλλά τολμηρή άποψη, μαρξιανής μάλιστα προέλευσης, που υποστήριζε ότι αφού στην ελλάδα δεν υπήρξε εντόπια αστική τάξη, τα ιστορικά της καθήκοντα θα έπρεπε να τα αναλάβει … η εργατική! Όπου αυτή η ντόπια εργατική τάξη, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντα της ανύπαρκτης αστικής, θα έπρεπε να κατακτήσει (επαναστατικώ τω τρόπω…) την εξουσία, για να πετύχει την «εθνική ολοκλήρωση» (δηλαδή την κατάληψη / «απελευθέρωση» των εδαφών όπου κάποτε υπήρχε ελληνική αστική τάξη, κυρίως στη Μ. Ασία). Και, μετά απ’ αυτό, να προχωρήσει στον σοσιαλισμό και στον κομμουνισμό… Ήταν μια άποψη που γέννησε τέρατα. Ευτυχώς, στη διάρκεια αυτών των 8 χρόνων, δεν αναβίωσε! Αναβίωσε μόνο ο “εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας”, ο Κολοκοτρώνης (θυμάστε τις αφίσες και τις προσκλήσεις για τις παρελάσεις της 28ης Οκτώβρη του 2011;) και το εαμ…

Το παράδοξο, λοιπόν, ότι το «ελληνικό πρόβλημα» έμεινε για χρόνο ρεκόρ στη «θερμοκοιτίδα» του πολιτικού δανεισμού (8 χρόνια), έχει εξήγηση που την ξέρουν οι πάντες εκτός συνόρων: εκεί δεν έχουν κανένα πρόβλημα, το μόνο πρόβλημα που αναγνωρίζουν είναι οι άλλοι… Στην αρένα (ή και ζούγκλα) του διεθνούς χρηματοπιστωτισμού, δεν είναι αυτό που σε κάνει αξιόχρεο. Η «έξοδος απ’ το τούνελ των μνημονίων» είναι είσοδος στους βάλτους του εμπορίου χρήματος. Και παρότι (ελλείψει εμπιστοσύνης…) το ελλαδιστάν θα βγει με λουρί, η αιτία που έκοψε τα πανηγύρια της «εξόδου» (οι 93 νεκροί από μια φωτιά λίγης ώρας) είναι απλά η αλληγορία της ελληνικής ιστορικής πραγματικότητας: αφού δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, δεν υπάρχει και καμία έξοδος κινδύνου…

(φωτογραφίες: Στα τέλη Δεκέμβρη του 2014, μια φωτιά μέσα στη νύχτα σ’ ένα επιβατηγό πλοίο της γραμμής ελλάδα – ιταλία, στο Norman Atlantic που διαχειριζόταν η ελληνική εταιρεία ανεκ, και – κυρίως – οι «περίεργες» επιλογές του καπετάνιου του (σε συνεννόηση με την εταιρεία;), που δεν γύρισε το πλοίο προς την Αλβανία, στο λιμάνι του Αυλώνα που ήταν πολύ κοντά, για να αντιμετωπιστεί η φωτιά, αλλά το άφησε να καίγεται μεσοπέλαγα, είχε σαν αποτέλεσμα να «χαθούν» βασανιστικά 29 επιβάτες. Άλλοι κάηκαν ζωντανοί, άλλοι πέθαναν απ’ τις αναθυμιάσεις, και άλλοι πνίγηκαν πέφτοντας στη θάλασσα. Δεκαοκτώ απ’ αυτούς (18) δεν βρέθηκαν ποτέ, ούτε σαν πτώματα: 8 έλληνες, 4 τούρκοι, 2 ιταλοί, 2 σύριοι, 1 γερμανός και 1 ιρακινός.

Ήταν μια «τραγωδία» τότε – που, φυσικά, ξεχάστηκε… Για να το πούμε όπως πρέπει: κουκουλώθηκε… Ποτέ δεν ανακαλύφθηκαν καν οι αιτίες της πυρκαγιάς. Κι ούτε λόγος, φυσικά, για τις φήμες ότι το πλοίο συμμετείχε σε οργανωμένο κύκλωμα λαθρεμπορίου ελαιολάδου, προς ιταλία, και γι’ αυτό ο καπετάνιος δεν φρόντισε να πιάσει λιμάνι όπου θα έσβηναν μεν την φωτιά, θα ανακάλυπταν όμως και τα λαθραία βυτιοφόρα… Προτίμησε να καούν στ’ αμπάρια· για την ακρίβεια να λιώσουν μέχρις εξαφάνισης από μια ισχυρή φωτιά που κράτησε πολλές ώρες…

«Τραγωδίες»… Που ξεχνιούνται, επειδή τα πραγματικά γεγονότα αφορούν τα πραγματικά χαρακτηριστικά του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου / κοινωνίας).