Δευτέρα 30 Μάη>> Εν τω μεταξύ ξεκαθαρίζει (στο δικό μας μυαλό) η τακτική των ευρωπαϊκών κρατών / κεφαλαίων, ειδικά μετά το “fuck eu” απ’ το στόμα της φοβερής και τρομερής κυρίας Nuland στ’ αυτί του φοβερού και τρομερού κυρίου Pyatt εκείνον τον φοβερό και τρομερό Φλεβάρη του 2014 στο κέντρο του Κιέβου. Οι βασικές γραμμές της απάντησης στο γιατί, δηλαδή, ειδικά το Βερολίνο, έκανε ψόφιες προσπάθειες να «λυθεί το ουκρανικό πρόβλημα», αφήνοντάς το ουσιαστικά να επιδεινώνεται υπό την διεύθυνση της Ουάσιγκτον.
Υπό κανονικές συνθήκες ο ουκρανικός καπιταλισμός είχε ένα καλό αναπτυξιακό δυναμικό, ειδικά στον δευτερογενή, κληρονομιά του καταμερισμού εργασίας που είχε γίνει στη διάρκεια της σοβιετικής ένωσης. Την στιγμή του «διαζυγίου», στις αρχές της δεκαετίας του 1990, στην ουκρανία υπήρχε αυτοκινητοβιομηχανία και βιομηχανίες κατασκευής εξαρτημάτων για οχήματα, πυρηνικοί αντιδραστήρες (και φυσικά όλες οι κατηγορίες σχετικών τεχνικών και επιστημόνων), βιομηχανία κατασκευής πυραύλων, τανκς και λοιπών όπλων, know how κατασκευής τουρμποκινητήρων, ορυχεία άνθρακα καλής ποιότητας… Με δυο λόγια υπήρχαν αρκετά καπιταλιστικά δεδομένα, τόσο απ’ την άποψη της ζωντανής εργασίας όσο και των υποδομών και πρώτων υλών, για να εξελιχθεί η ουκρανία σε σοβαρό ανταγωνιστή του ευρωπαϊκού βιομηχανικού κεφάλαιου, ειδικά του γερμανικού και του γαλλικού…
Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να γίνει αποδεκτό; Όχι φυσικά!!! Το ουκρανικό κράτος / κεφάλαιο «αφέθηκε» ή και «σπρώχτηκε» στη μετασοβιετική παρακμή, αρχίζοντας απ’ το εποικοδόμημα: το πολιτικό σκέλος της εξουσίας, και τους μαφιόζους που αναδύθηκαν πολύ γρήγορα σαν τα ουσιαστικά αφεντικά. Η ουκρανία – έπρεπε – να – γίνει – ένας – καπιταλισμός – κατά – βάση – αγροτικός και σίγουρα παρακμιακός , για να προμηθεύει στάρι και κριθάρι την ευρώπη – και ειδικευμένους στην τιμή του ανειδίκευτου… κι ως εκεί! Αυτό ήταν κατ’ αρχήν δουλειά των μαφιόζων αφεντικών, αλλά την «δύση», και ειδικά τα ευρωπαϊκά κράτη / κεφάλαια, καθόλου δεν την ενοχλούσε! Το αντίθετο…
Υπήρχε όμως ένα πρόβλημα. Ακριβώς λόγω της γειτνίασης και της κοινής καπιταλιστικής (αλλά και πολιτισμικής) ιστορίας με την ρωσία, στο βαθμό που η δεύτερη ξαναστεκόταν στα πόδια της, θα ήταν πάντα πιθανό το ενδεχόμενο να «παρασυρθεί» ένα τμήμα της ουκρανικής ελίτ (και του πληθυσμού) σ’ ένα δρόμο αναδιάρθρωσης και καπιταλιστικής ανόρθωσης. Βλέποντας τι έκανε το «πατριωτικό τμήμα» των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών με εκπρόσωπο την ανεγκέφαλη αλεπού / Putin απ’ το 2000 και μετά, το τελευταίο που θα ήθελαν όχι μόνο η Ουάσιγκτον αλλά και το Παρίσι με το Βερολίνο, ήταν να συμβεί κάτι ανάλογο στην ουκρανική επικράτεια.
Αυτό εξηγεί το γιατί ενώ ο ουκρανικός καπιταλισμός στη βιομηχανική του διάσταση ρήμαζε σταθερά στα ‘90s, το 2013, η πρόταση της ε.ε. στο Κίεβο για στενότερες οικονομικές σχέσεις (με πρωτεργάτες το Βερολίνο και το Παρίσι) ήταν ουσιαστικά να ξεκόψει απ’ τις οικονομικές του παρτίδες με τη Μόσχα… Θεωρούμε πια προφανές ότι τα ευρωπαϊκά αφεντικά ήθελαν να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους ότι η ουκρανία θα μείνει για καιρό μια αγροτική / μαφιόζικη επικράτεια.
Ανάμεσα στο 2001 και στο 2008, οι ουκρανοί μαφιόζοι (σαν ιδιοκτήτες εργοστασίων και ορυχείων) κατάφεραν να ανεβάσουν την βιομηχανική απόδοση του ουκρανικού καπιταλισμού, χωρίς να ασχοληθούν με επενδύσεις και βελτίωση του εξοπλισμού, χάρη στις φτηνές πρώτες ύλες και στις γνώσεις των ειδικευμένων ουκρανών εργατών: ο μέσος όρος ετήσιας αύξησης του ουκρανικού αεπ ήταν 7,4%. Αλλά αυτό θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο αν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μια κεντρική εξουσία στο Κίεβο κατάφερνε άλλους από δαύτους να τους ρίξει στα σίδερα κι άλλους να τους «ενσωματώσει» όπως έγινε με το ρωσικό καθεστώς μετά το 2001.
Εν τέλει ένα στοιχειωδώς ισορροπημένο (κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά) ουκρανικό κράτος / κεφάλαιο θα είχε πιθανότατα λιγότερο συμφέρον να ενταχθεί σε ε.ε. (και νατο) και μεγαλύτερο να δικτυωθεί στις δομές του ευρασιατικού project: απ’ την ευρασιατική οικονομική ένωση (EEU) ως το σύμφωνο της Σαγκάης (SCO)… Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να θεωρούνταν εφιαλτικό, για διαφορετικούς ίσως λόγους αλλά πάντως αδιανόητο, και στις δ’υο πλευρές του Ατλαντικού.
Είναι γεγονός ότι η Ουάσιγκτον ελίχθηκε γρήγορα, πάτησε πάνω στον ευρωπαϊκό σχεδιασμό και στην πολιτική κρίση που προκάλεσε με την πρόταση για «σχέσεις με την ε.ε.» στο Κίεβο στα τέλη του 2013 (όταν η διοίκηση Γιανούκοβιτς απέρριψε τον εκβιασμό) και αναδύθηκε σαν το βασικό κέντρο ελέγχου του Κιέβου, μέσω της εκπαίδευσης των φασιστών, της σφαγής στη Maidan, και του πραξικοπήματος που ακολούθησε. Ουσιαστικά η Ουάσιγκτον κατέκτησε και ενίσχυσε το ήδη υπαρκτό ουκρανικό παρακράτος. Είναι πιθανό ότι το Παρίσι και το Βερολίνο δεν ήθελαν ένα Κίεβο αιχμή-του-νατοϊκού-δόρατος κατά της Μόσχας∙ θα ήταν ευχαριστημένα με μια παρακμιακή αγροτική επαρχία υπό τον δικό τους έλεγχο στις πρώτες ύλες και την ειδικευμένη εργασία. Αλλά η Ουάσιγκτον αυτό ακριβώς ήθελε – και το πέτυχε από το 2014 ως τις αρχές του 2022. Υπήρχε βασική διαφορά μεταξύ των ζητούμενων των κρατών / κεφαλαίων της γερμανίας και της γαλλίας απ’ τη μια μεριά, και των ηπα απ’ την άλλη. Υπήρχε όμως και ένα βασικό κοινό: «η διατήρηση του ουκρανικού καπιταλισμού κάτω, πολύ κάτω», χωρίς κακές επιρροές και κακά παραδείγματα απ’ την Μόσχα. Απ’ αυτή την άποψη η φασιστική μόχλευση του ουκρανικού παρακράτους μπορεί να μην ήταν ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, δεν ήταν όμως αντίθετη με τα συμφέροντα του Βερολίνου, του Παρισιού, της Ρώμης, της Μαδρίτης, φυσικά του Λονδίνου…
Μ’ αυτά τα δεδομένα η Μόσχα ζήτησε, ξαναζήτησε και ξαναζήτησε για χρόνια απ’ τα ευρωπαϊκά κράτη (ειδικά τη γερμανία) να σταματήσουν να πατάνε πάνω στα πτώματα που δημιουργούσε η αμερικανική τακτική στην ουκρανία, ανατολική και όχι μόνο. Οι προτάσεις της Μόσχας για μια «ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας» σε ότι αφορούσε το Κίεβο δεν αποσκοπούσαν στο να γίνει ο ουκρανικός καπιταλισμός αυτό που θα μπορούσε πριν 30 ή 25 χρόνια!! Αποσκοπούσαν όμως στο να φύγει απ’ την μέση η αμερικανική μιλιταριστική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών συμφερόντων στο ουκρανικό έδαφος: ας έμενε η ουκρανία παρακμιακή αν αυτό τα βόλευε∙ να έπαυε όμως να είναι αμερικανική βάση… Και θα πρέπει να το παραδεχτούν όσοι έχουν μυαλό στο κεφάλι τους: η απαίτηση της Μόσχας για (στρατιωτική) ουδετερότητα του Κιέβου είναι άμεσα εναντίον της Ουάσιγκτον αλλά όχι στον ίδιο βαθμό εναντίον του Παρισιού και του Βερολίνου∙ όχι άμεσα ούτε υποχρεωτικά, σε κάθε περίπτωση.
Όπως, όμως, δείχνουν οι εξελίξεις μέχρι σήμερα, οι ευρωπαϊκές πολιτικές βιτρίνες δεν μπορούν να ξεφύγουν απ’ τον φόβο (καλύτερα: την βεβαιότητα) της περιθωριοποίησής τους σε σύγκριση με την αποικιακή / ιμπεριαλιστική ιστορία τους εδώ και 500 χρόνια: καθώς το ευρασιατικό project θα αναπτύσσεται και οικονομικά και στρατιωτικά, δείχνουν αυτές οι ευρωπαϊκές πολιτικές βιτρίνες να έχουν εναποθέσει τις όποιες ελπίδες τους για «ανάσχεση» στον u.s. army… Ακόμα και με την μόνη μέθοδο που ξέρει και μπορεί, της καμμένης γης. Κι όχι μόνο του καθαρά στρατιωτικού σκέλους του, αλλά και των υπόλοιπων διαστάσεων της αμερικανικής μιλιταριστικής μηχανικής.
Δείτε, για παράδειγμα, το πρόσφατο «πακέτο» 40 δισεκατομυρίων δολαρίων με το οποίο το Joνυσταλεάν θα «στηρίξει» και θα «σώσει» το φασιστοΚίεβο. Απ’ αυτόν τον πακτωλό τα 8,7 δις προορίζονται για τις αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες, για να αντικατασταθούν τα όπλα που στέλνονται στο Κίεβο (και εν πολλοίς καταστρέφονται απ’ τους ρωσικούς πυραύλους)∙ 3,9 δις για την αμερικανική «στρατιωτική διοίκηση ευρώπης» στην οποία υπάγεται ο κλόουν (για εξαγορές, δωροδοκίες και λοιπά έξοδα)∙ 5 δις για την απροσδιόριστη φροντίδα της «παγκόσμιας διατροφικής αλυσίδας»∙ 6 δις για όπλα και «εκπαίδευση» του ουκρανικού στρατού, όσου απομείνει∙ 9 δις σαν «οικονομική βοήθεια», για να ταϊστεί το ουκρανικό παρακράτος∙ και 900 εκατομμύρια για τους πρόσφυγες. Τα 16 δις είναι δανεικά, σ’ ένα φασιστοκράτος που είναι χρεωκοπημένο προ πολλού. Συνεπώς η Ουάσιγκτον θέλει να κρατήσει σε διαρκή ομηρία ότι απομείνει απ’ το ουκρανικό κράτος, παρακμιακό, μαφίοζικο και χρεωκοπημένο, για οποιαδήποτε μελλοντική χρήση.
Αυτό παρηγορεί διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Θεωρούμε χαρακτηριστικό απ’ αυτή την άποψη τον επαναλαμβανόμενο λιγμό αυτού του θλιβερού γερμανού πρωθ. Scholz: η ρωσία δεν πρέπει να νικήσει…
Έχει κάποιον άλλο υποψήφιο για νικητή ο κύριος θλιβερός; Εύχεται, άραγε, να νικήσει η Ουάσιγκτον; Ίσως ούτε αυτό θα του άρεσε μεσοπρόθεσμα… (Αλλά μεσοπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί όπως είπε κάποτε ένας σοφός…)
Ακόμα και η πιο μυωπική καπιταλιστική τακτική παραμένει καπιταλιστική. Είναι απίθανο όμως να βγαίνουν νικητές εκείνοι που χάνουν το έδαφος κάτω απ’ τα πόδια τους∙ και τον ορίζοντα απ’ τα μάτια τους… Τα περασμένα μεγαλεία που βρυκολακιάζουν δεν είναι έξοδος. Αν θέλει ο κύριος θλιβερός ας δει το πως η αφρική ξεφορτώνεται τον βασιλιά Macron…
Διαδηλώσεις κατά του γαλλικού ιμπεριαλισμού: στο μάλι, στο τσάντ, στην κεντροαφρικανική δημοκρατία και (φωτο επάνω) στη νότια αφρική. Οι διαδηλώσεις οργανώνονται από ακροαριστερές οργανώσεις. Στην πάνω φωτογραφία, δεξιά με τον μπερέ, ο Julius Malema, απ’ τις ηγετικές φυσιογνωμίες του αντι-ιμπεριαλιστικού κινήματος στην υποσαχάρια Αφρική…