Τρίτη 14 Ιούλη. Ούτε οι παλαιστίνιοι ούτε όσοι συμπαραστέκονται στους αγώνες τους εδώ και δεκαετίες ξαφνιάζονται απ’ την ανακοίνωση της Yesh Din. Έχει όμως αξία επειδή αυτή η εξέλιξη είναι μια ακόμα απόδειξη, ανάμεσα σε άλλες, ενός αργού Και όμως κινείται! της κοινωνικής αριστεράς, είτε μέσα στο ισραήλ είτε στις εβραϊκές κοινότητες (και ιδιαίτερα τις νεώτερες ηλικίες) σε διάφορα μήκη και πλάτη του κόσμου. Ο 48χρονος ισραηλινός Michael Sfard, ένας απ’ τους νομικούς συμβούλους της Yesh Din, έδωσε πριν μια βδομάδα συνέντευξη στο αντι-αποικιακό παλαιστινο-ισραηλινό site +972, απ’ όπου μεταφέρουμε κάποια αποσπάσματα. Που δείχνουν αυτόν τον μετασχηματισμό / ριζοσπαστικοποίηση μέσα στην ισραηλινή κοινωνική αριστερά:
Ερώτηση: Επί χρόνια πολλοί παλαιστίνιοι νομικοί, μκο και ακτιβιστές έχουν καταθέσει εκτεταμένες, επαγγελματικές, νομικές αναλύσεις κατηγορώντας το ισραήλ για το έγκλημα του απαρτχάιντ, συμπεριλαμβανόμενων των πρόσφατων προσφυγών στο διεθνές δικαστήριο.
Ωστόσο φαίνεται ότι η άποψη της Yesh Din θα τραβήξει πολύ μεγαλύτερη προσοχή, και ίσως ληφθεί πιο σοβαρά υπόψη σε διάφορους κύκλους στο εξωτερικό, αφού πρόκειται για ισραηλινή οργάνωση. Αυτό είναι προκλητικό για εμάς τους παλαιστίνιους, επειδή αν και χαιρόμαστε που γίνονται τέτοιες εκθέσεις, έχουμε ταυτόχρονα κι αυτό το περίεργο αίσθημα πως όταν λέμε τα ίδια μας αντιμετωπίζουν διαφορετικά.
Είπες πριν για την αρχική σου άρνηση να αποδεχθείς τον όρο απαρτχάιντ. Πιστεύεις πως κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε άλλες εβραιο-ισραηλινές νομικές και πολιτικές οργανώσεις; Γιατί θεωρείς ότι χρειάστηκε τόσος καιρός για να γίνει κατανοητό αυτό που τόσοι πολλοί παλαιστίνιοι λένε τόσο καιρό;
Απάντηση: Πρόκειται για άρνηση. Αλλά είναι σημαντικό να τονίσω ότι εμείς οι ισραηλινοί ζούμε σε συνθήκες ακραίας πλύσης εγκεφάλου απ’ τα όσα λέγονται στο ισραήλ απ’ τους πολιτικούς και τα μήντια. Και ενώ εμείς (οι ισραηλινοί αριστεροί) ρωτάμε πολλά πράγματα και έχουμε μια αυτοπεποίθηση στην κριτική μας, παρόλα αυτά είμαστε τέκνα αυτού του περιβάλλοντος.
Εγώ γεννήθηκα στη δυτική Ιερουσαλήμ το 1972 με τα εβραϊκά σαν την μητρική μου γλώσσα. Μεγάλωσα στο ισραηλινό εκπαιδευτικό σύστημα και πήγα στο στρατό μέχρι που έγινα αρνητής. Μ’ έχει ποτίσει η ισραηλινή αφήγηση σ’ όλη μου την ζωή, και το ίδιο ισχύει για τους φίλους και τους συντρόφους μου.
Αυτή η ισραηλινή αφήγηση μας έχει τυφλώσει, και χρειάστηκε να περάσει καιρός για να καταλάβουμε ότι αυτά που κάθε ισραηλινός λέει – του είδους «δεν θέλουμε να ελέγχουμε τους παλαιστίνιους», ή «θέλουμε να γίνουν τα αφεντικά της μοίρας τους» ή «θα κάνουμε συμφωνία όταν θα έχουμε έναν αξιόπιστο εταίρο στις διαπραγματεύσεις» – είναι όλα ψέμματα. Αυτός ο μύθος ήταν ιδιαίτερα δυνατός κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’90, των χρόνων του Όσλο, όπου υποτίθεται ότι οι ισραηλινοί ήθελαν να τελειώσουν την «ανεπιθύμητη κυριαρχία» τους πάνω στους παλαιστινιους. Πήρε χρόνο για να καταλάβουμε ότι αυτό δεν είναι αληθεια· ότι όλα αυτά είναι αθώωση της κυριαρχίας και διεθνοποίηση της υπεροχής μας.
Η ισραηλινή αριστερά, έτσι μικρή που είναι, έχει αλλάξει επίσης, εν μέρει επειδή περιλαμβάνει πολλούς παλαιστίνιους πια. Ήμουν αριστερός ακτιβιστής στο λύκειο, αλλά ποτέ δεν είχα δράσει χέρι χέρι με παλαιστίνιους, ούτε καν με παλαιστίνιους που είναι ισραηλινοί υπήκοοι.
Σήμερα δεν τίθεται ζήτημα δράσης σε τέτοια ζητήματα χωρίς τους παλαιστίνιους. Το πως αντιλαμβάνονται την σύγκρουση μας έχει εμπλουτίσει σαν εβραίους ακτιβιστές, συμπεριλαμβανόμενων οργανώσεων σαν την Yesh Din και την B’Tselem. Δεν θα νοιώσω ποτέ την πραγματικότητα με τον τρόπο που την αντιλαμβάνεσαι εσύ, μπορώ όμως να προσπαθήσω να καταλάβω καλύτερα τι είναι αυτά που βλέπεις – και το ανάποδο.