Τρίτη 14 Ιούλη. Πράγματι: η αναγνώριση από μια ισραηλινή οργάνωση, που ξεκίνησε σαν προστάτης των «ατομικών δικαιωμάτων» των παλαιστινίων, ότι το καθεστώς του Τελ Αβίβ, ο αποικιοκρατικός εποικιστικός του χαρακτήρας, είναι «τυπικά και ουσιαστικά απαρτχάιντ», συμπίπτει με ανάλογες εξελίξεις στις απόψεις εβραϊκών αριστερών οργανώσεων ανά τον κόσμο. Αν το αμερικανικό (και όχι μόνον αυτό) κυβερνο-φασισταριό προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να ποινικοποιήσει την δράση του BDS είναι επειδή, πια, οι εκκλήσεις για διεθνή αντιμετώπιση του Τελ Αβίβ σαν αυτό που είναι πραγματικά, ΔΕΝ προέρχονται μόνο από «παραδοσιακούς» υποστηρικτές του παλαιστινιακού αγώνα.
Ερώτηση: Οι διεθνείς νόμοι και οι συνθήκες που περιγράφουν το έγκλημα του απαρτχάιντ, και η εφαρμογή τους στο ισραήλ-παλαιστίνη, είναι ένα ζήτημα δεκαετιών. Όμως, σε αντίθεση με τη νότια αφρική, ο κόσμος φαίνεται να εξαιρεί το ισραήλ απ’ το απαρτχάιντ. Γιατί συμβαίνει αυτή η εξαίρεση, και κατά τη γνώμη σου τι πρέπει να γίνει για να σταματήσει;
Απάντηση: Κατ’ αρχήν βρισκόμαστε μόνο 70 χρόνια απόσταση απ’ το μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Είμαι εγγονός επιζήσαντων του Ολοκαυτώματος. Υπάρχει μια κατανοητή αλλά απαράδεκτη διστακτικότητα στο να αναγνωριστούν τα εγκλήματα των «απόλυτων θυμάτων».
Μπορείς να δεις το πως οι ευρωπαϊκές δυνάμεις βάζουν το κεφάλι στην άμμο όταν πρόκειται για το ισραήλ, και το ισραήλ έχει καταφέρει να χειρίζεται αυτήν την συλλογική και δικαιολογημένη ενοχή του δυτικού κόσμου για να πετυχαίνει τους δικούς του στόχους. Αν υπάρχει ένα μάθημα που έχουμε μάθει απ’ την ιστορία των γενοκτονιών και του αντισημιτισμού, είναι ότι δεν πρέπει να μένεις σιωπηλός απέναντι στη βία κατά πληθυσμιακών ομάδων.
Δεύτερον, το ισραήλ νοιώθει, μερικές φορές σωστά, έναν υπαρξιακό κίνδυνο από τους γειτονές του, ότι θέλουν να το καταστρέψουν. Αν και τέτοιες δηλώσεις σημαίνουν ελάχιστα ή είναι απλά ρηχή προπαγάνδα, και παρότι το ισραήλ είναι η πιο μεγάλη δύναμη στη μέση Ανατολή και έχει σύμμαχο μια υπερδύναμη, αυτή η συζήτηση δίνει στο ισραήλ το περιθώριο να ελίσσεται. Υπάρχει επίσης το ζήτημα του ισραήλ σαν προκεχωρημένου φυλάκιου των ηπα στη μέση Ανατολή. Νομιζω όμως πως όλα αυτά αλλάζουν.
Όσο για το μέλλον. Όπως είπα πριν, είμαι πολύ προσεκτικός με τις λέξεις. Ο όρος «απαρτχάιντ» έχει μεγάλο βάρος, και δεν τον χρησιμοποιώ ευκαιριακά. Αν πρόκειται αυτό να συζητηθεί στα σοβαρά – όχι σα μια λέξη της σειράς αλλά σαν κάτι που έχει συνέπειες – τελικά, όταν έχεις μπροστά σου ένα καθεστώς απαρτχάιντ, οφείλεις σαν οποιοδήποτε κράτος να κάνεις ότι χρειάζεται για να τελειώσει αυτό το καθεστώς.
Αυτό είναι πολύ διαφορετικό απ’ το να αντιμετωπίσεις μια κατοχή. Για παράδειγμα η ευρώπη έχει συμπεράνει ότι πρέπει να υιοθετήσει μια πολιτική διαφοροποίησης, για να εξασφαλίσει πως ούτε ένα σεντ απ’ τα λεφτά της δεν πάει στους εποικισμούς. Αν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το ισραήλ είναι ένα καθεστώς απαρτχάιντ, αυτό θα έχει μεγάλες συνέπειες στο τι οφείλει να κάνει σύμφωνα με το νόμο, όχι απλά αρνούμενη να στηρίξει ένα τέτοιο καθεστώς, αλλά κυρίως να πιέσει ώστε να σταματήσει να υπάρχει.
Ο κόσμος μπορεί τελικά να αναρωτηθεί ποιός θα μπορούσε να είναι ο στόχος. Πριν 20 χρόνια οι περισσότεροι θα έλεγαν ότι είναι τα δύο κράτη – αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν είναι αυτή η απάντηση σήμερα. Κι αν το ένα, διεθνικό, δημοκρατικό κράτος θεωρείται επίσης ότι δεν είναι η απάντηση τώρα, τότε δεν υπάρχει δρόμος διαφυγής απ’ το απαρτχάιντ.
Ίσως κάποιος σκεφτεί ότι «δεν είναι τώρα καιρός να ασχολούμαστε με τους παλαιστίνιους – έχουμε τους δικούς μας μπελάδες». Πρακτικά, εδώ και 30 χρόνια, από τότε που το ελληνικό κράτος αποφάσισε ότι η συμμαχία του με το ρατσιστικό Τελ Αβίβ είναι πρώτης προτεραιότητας, και ειδικά στα χρόνια των φαιορόζ, απ’ το 2015 και μετά, όπου αυτή η συμμαχία έγινε απόλυτη αφοσίωση και συνεργασία στο έγκλημα, ποτέ «δεν ήταν καιρός…» και πάντα «είχαμε τα δικά μας»….
Ωστόσο, με covid-19 ή χωρίς, η Παλαιστίνη και η κατοχή της είναι το κέντρο περιστροφής ολόκληρης της μέσης Ανατολής και της ανατολικής Μεσογείου. Στη δυναμική του 4ου παγκόσμιου πολέμου, όποιος στα μέρη μας λέει «δεν με νοιάζει» ή «δεν προλαβαίνω να ασχοληθώ μ’ αυτούς» είναι, απλά, άξιος της μοίρας του…
Κι αυτή δεν θα είναι καλή.