Κυριακή 22 Δεκέμβρη. Ήταν δειγματοληπτική μεν, αλλά αρκετά μεγάλη. Με συνεντεύξεις σε σχεδόν 42.000 ενήλικους υπηκόους της αυτού μεγαλειότητας που ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές, μια μετεκλογική έρευνα του YouGov (μιας αγγλικής εταιρείας στατιστικών ερευνών) έδειξε ένα «χάσμα γενεών» που μπορεί να έχει διάφορες προεκτάσεις σε συνθήκες καπιταλιστικής Αλλαγής Παραδείγματος όπως αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη (φωτογραφία επάνω).
Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς το γνωστό: όσο μεγαλώνουν οι υπήκοοι των σύγχρονων καπιταλιστικών δημοκρατιών τόσο πιο συντηρητικοί γίνονται. Αν όμως συνδυάσει το «χάσμα γενεών» με ένα ακόμα «χάσμα», αυτό των τυπικών εκπαιδευτικών προσόντων (φωτογραφία κάτω), μπορεί να ρισκάρει ένα συμπέρασμα σχετικό όχι με την ηλικία αυτή καθαυτή, αλλά με τις «κοινωνικές προοπτικές», στις τυπικές τους εκφάνσεις.
Προκύπτει λοιπόν ότι τα πιο «αισιόδοξα» (νέοι / νέες) ή/και τα πιο καλά «εξοπλισμένα» Ατομικά Κεφάλαια (υπάρχουν αμφιβολίες ότι η βρετανική κοινωνία είναι σε γενικές γραμμές νεοφιλελεύθερη;) απέρριψαν την σκληροπυρηνική εθνικιστική επιλογή του brexiter Borduk· επειδή, ενδεχομένως, έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στην αρχή της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Την απέρρριψαν υποστηρίζοντας την “αναβίωση” της σοσιαλδημοκρατίας των ‘70s, που πρότειναν οι εργατικοί: έμφαση στην (κοινωνική) αλληλεγγύη – μέσα σ’ ένα ασαφές καθεστώς σχέσεων με την ε.ε. (το πρόγραμμα των εργατικών ήταν τέτοιο…)
Θα μπορούσε να είναι τέτοιες «τάσεις» ένας λόγος για πιο «στιβαρό κράτος / κρίση»; Θα ήταν επιπόλαιο να μιλήσει κανείς για ταξική πόλωση με βάση τις επιλογές μπροστά στις κάλπες, ειδικά εφόσον η ανάλυση της YouGov έδειξε ότι με κριτήριο την ταξική διαστρωμάτωση οι συντηρητικοί «κέρδισαν» την πλειοψηφία τόσο στον «πάτο» όσο και στο «καπάκι» του βαρελιού.
Απ’ την άλλη μεριά οι δύο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα δείχνουν ότι τα αφεντικά δεν περιμένουν πρώτα να εμφανιστεί μια σοβαρή ταξική πόλωση και μετά την αντιμετωπίσουν. Δρουν προληπτικά.
Απ’ αυτή την άποψη μια «αναθεώρηση του συντάγματος προς τα δεξιά» δεν είναι άσκοπη…