Βιτρίνα: η εξουσία σαν αντανάκλαση

Πέμπτη 28 Νοέμβρη. Πολλοί 75άρηδες θα ήθέλαν να νοιώθουν νεώτεροι, πιο σφριγηλοί. Ελάχιστοι θα τολμούσαν να φωτοσοπ-άρουν εαυτούς ακόμα κι αν το είχαν τεχνικά: υπάρχει πάντα ένας κάποιος κοινωνικός περίγυρος έτοιμος να καγχάσει με τέτοια καμώματα. Τελικά ένας, ένας αλλά ψόφιο κουνάβι, το τόλμησε «χωρίς αιδώ, χωρίς περίσκεψη». Το ότι συμβαίνει να είναι πρόεδρος μιας παρακμάζουσας αυτοκρατορίας δεν είναι σύμπτωση. Είναι η πανουργία της Ιστορίας!

Το ότι το ψόφιο κουνάβι διάλεξε (κάποιο επιτελείο δούλεψε για να γίνει) το κορμί του Rocky Balboa (δηλαδή του Sylvester Stallone) έχει προκαλέσει άπειρους καγχασμούς – στους εχθρούς του. Επειδή ο καγχασμός είναι εύκολος, και επειδή η κριτική προσέγγιση της πραγματικότητας έχει γίνει ακόμα πιο ρηχή απ’ τα καμώματα του ψόφιου κουναβιού, θα πρέπει να νοιώθουν σίγουροι οι εχθροί του ότι η ψοφιοκουναβική ματαιοδοξία θάφτηκε τελικά κάτω από ένα σωρό «γιούχα»!

Λάθος! Το ψόφιο κουνάβι (και οπωσδήποτε κάποιοι επίσημοι ή ανεπίσημοι σύμβουλοί του) αντιλαμβάνεται, χωρίς να έχει ιδέα από Roland Barthes και Umberto Eco (απ’ τους οποίους δεν έχουν ιδέα πια ούτε οι κατηγοροί του), ότι η εξουσία είναι η εικόνα της εξουσίας. Αυτή η επίγνωση διατυπώθηκε καθαρά απ’ τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη – και δεν ήταν η «κοινωνία του θεάματος» που τον ενέπνευσε. Έκτοτε δεν έπαψε να επαληθεύεται, μαστορεμένη με όλο και πιο λεπτεπίλεπτους τεχνικά (: προπαγανδιστικά) τρόπους. Χοντροκομμένους πάντα για την εργατική κριτική αντίσταση, όταν αυτή ήταν ακμαία· εντυπωσιακούς όμως, και πειστικούς, για τους μικροαστούς.

Το ότι το (αμερικανικό) ψόφιο κουνάβι δεν μπορεί να ανταγωνιστεί την (ρωσική) ανεγκέφαλη αλεπού σε επίδειξη σωματικού σπορτιβισμού, δεν κάνει λιγότερο illusion τις κατά καιρούς φωτογραφήσεις του Putin. Απ’ την άλλη μεριά, το ότι η εικόνα που θέλει να πείσει ότι είναι εξουσία στην αμερικανική εκδοχή της μπορεί να «δανειστεί» τα κορμιά pop (και macho) «υπερ-ηρώων», αυτό είναι μέρος της γενικής κουλτούρας των αμερικάνων, λευκών προτεσταντών.

Το ενδιαφέρον είναι, λοιπόν, όχι η ματαιοδοξία ή ο καγχασμός αλλά η ιστορικότητα της στιγμής. Μέχρι και την προεδρία του Obama έμοιαζε ότι η αμερικανική ισχύς μπορούσε να εικονογραφηθεί (σε ότι αφορά τις πολιτικές βιτρίνες) μέσα απ’ την άρνηση της ρατσιστικής της παράδοσης, κάνοντας ένα εικονικό άνοιγμα στον 21ο multiculture αιώνα. Ο Obama σαν αντανάκλαση ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να εξωτερικεύσει σαν «εικόνα της εξουσίας» η αμερική όχι των ‘00s αλλά των ‘90s· με κάποια καθυστέρηση. Αντίθετα, η «εικόνα της εξουσίας» του Rocky Balboa με το κεφάλι του ψόφιου κουναβιού είναι η απελπισμένη επιστροφή σε κάποιο ένδοξο λευκό παρελθόν.

Αν οι συμβολισμοί και οι εικόνες τέτοιου είδους υπηρετούν ιδεολογίες (όχι κατ’ ανάγκην γραμμικά, αλλά οπωσδήποτε στη δούλεψή τους) ο Trump-Stallone είναι ο αντι-Joker – την εποχή της επιταχυνόμενης παρακμής και όσων την συνοδεύουν αναγκαστικά.

Κάτι σαν «ένεση ηθικού από ψηλά». Όποιος εκτονώνεται καγχάζοντας αυτό και απολαμβάνει το γέλιο του, ας είναι έτοιμος να αυτο-οικτιρθεί για τις συνέπειες των ευκολιών του…

Comments are closed.