Κυριακή 11 Αυγούστου. Την τελευταία δεκαετία η αναζωογόνηση του «προβλήματος» συνδέεται με τις φιλοδοξίες gentrification του κέντρου της Αθήνας. Δεν έχουμε πια πολιτικά και ιδεολογικά «προβλήματα» που πρέπει να κρυφτούν από πίσω· έχουμε σκέτο real estate. Αυτή τη φορά η κεντροποίηση του φαντασιακού και οι χάρτες του εμπορίου ακινήτων συμπίπτουν! Μην παρασυρθείτε όμως: η gentrification α λα ελληνικά περιλαμβάνει και πολύ «ξέπλυμα» – εντάξει; Πράγμα που μπορεί να σημαίνει διάφορα, όπως μια ορισμένη απόσταση ανάμεσα στις διακηρύξεις και στις πραγματοποιήσεις.
Ωστόσο, σε ότι αφορά το θέμα μας, ο καϋμένος ο νέος ρημαδοδήμαρχος, που νομίζει ότι η Αθήνα είναι ένα μεγάλο Καρπενήσι, έχοντας την υποστήριξη και του θείου του πρωθυπουργού ρημαδοΚούλη, «καρφώθηκε» όταν έβγαλε στον αφρό μια παλιά ιδέα: να γίνει το συγκρότημα του εμπ στην Πατησίων προέκταση του … αρχαιολογικού μουσείου… Θα ξεμπέρδευε έτσι, σα νέος μεγΑλέκος, απ’ τον «γόρδιο δεσμό» του συγκεκριμένου δόλιου «ασύλου» – με όλα τα real estate οφέλη, για τα πέριξ…
Δεν είναι ο μόνος που αντιλαμβάνεται την δημόσια τάξη με όρους πολεοδομίας – και την πολεοδομία με όρους δημόσιας τάξης. Ούτε ο πρώτος. Ήδη απ’ το 2009, “προ κρίσης”, η ιδέα της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου (μια rambla α λα ελληνικά…) και της προέκτασης του τραμ ως τις πλατείες Λαυρίου και Αιγύπτου, που θα έδενε «ψυχαγωγικά / τουριστικά» κι αυτό το κομμάτι της πόλης με τις ήδη υπάρχουσες ζώνες κατανάλωσης στου Ψυρρή και στο εμπορικό τρίγωνο, έβαλε φωτιά στα όνειρα των ιδιοκτητών και των εμπόρων ακινήτων· αλλά και των μηχανισμών δημόσιας τάξης. Έβαλε, επίσης, πολλές φωτιές στα πέριξ της Σταδίου και της Πανεπιστημίου, στις 12 Φλεβάρη του 2012… (Άλλο ένα «μυστήριο», όπου το ελληνικό real estate αξιοποίησε για λογαριασμό του μια πολιτική συγκέντρωση διαμαρτυρίας – αν μπορεί να θεωρήσει κανείς «μυστηριώδη» την διαλεκτική υποβάθμιση / αναβάθμιση εκ μέρους των ντόπιων εμπόρων ακινήτων / φιλέτων… Όμως αν οι εμπρησμοί κτιρίων είναι μέρος των ελληνικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, τότε…)
Η ασταμάτητη μηχανή έχει την άποψη ότι η επίθεση στις καταλήψεις στα τέλη του 2012 (και ειδικά η εντελώς γκαγκστερική και κυριολεκτικά «εκτός νόμου» εκκένωση της villa Amalia, η εκκένωση της “Σκαραμαγκά” επί της Πατησίων, και η προοπτική εκκένωσης της “λέσχης” που εμποδίστηκε την τελευταία στιγμή) ήταν τμήματα αυτού του πολεοδομικού σχεδιασμού που είχε σαν “κορμό” την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου και την gentrification της ζώνης του κέντρου απ’ την Ομόνοια ως την Βικτώρια. Όλα αυτά δεν είχαν φανερά (τουλάχιστον) «ενοποίηση μουσείου – πολυτεχνείου» (και, άρα, «θέμα ασύλου»…) – αλλά δεν είναι δύσκολο να το υποθέσει βάσιμα κάποιος αν δει τον χάρτη της περιοχής.
Το σχέδιο βούλιαξε όταν το 2014 η παλιο-ε.ε. ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να χρηματοδοτήσει το έργο, επειδή το θεώρησε (σαν αυτό που ήταν): έργο βιτρίνα. Πράγματι, εν μέσω της κρίσης και της διαχείρισής της α λα ελληνικά, μόνο με ευρωπαϊκό χρήμα θα μπορούσε να γίνει η δουλειά.
Αλλά η «τουριστική ανάπτυξη» του αθηναϊκού κέντρου τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι έχει αναζωπυρώσει διάφορες «ιδέες» – και, μαζί τους, την μυθολογία περί «πανεπιστημιακού ασύλου».
Θα ρωτούσε κάποιος: Καλά, έστω ότι το εμπ (και η διπλανή Τοσίτσα, η εγκατελειμένη Σπύρου Τρικούπη, ακόμα και η Στουρνάρα…) συνδέονται με γνωστούς ή μη σχεδιασμούς gentrification… Αλλά η ασοεε και οι όχι παραπάνω από 20 – 30 μετανάστες μικροπωλητές στο πεζοδρόμιο μπροστά της τι σχέση έχουν;
Δεν έχουμε ακόμα μια πλήρη απάντηση… Θα την αποκτήσουμε όταν αρχίσει η “ανάπτυξη” της περιοχής… Εν τω μεταξύ όμως, θα έπρεπε να προσέξει κανείς αφενός τα κτίρια της περιοχής και αφετέρου τον νομαδισμό του πρεζεμπορίου· αυτόν τον τελευταίο πιο γενικά. Γιατί απ’ την εποχή της “πλατείας Θεάτρου” ξέρουμε ότι πίσω απ’ τα τζάνκια (και εν αγνοία τους) γίνονται αξιοσημείωτες αγοραπωλησίες…
Είναι αυτή η διαλεκτική υποβάθμισης / αναβάθμισης που μόνο υπαινικτικά μπορούμε να υποδείξουμε εδώ.
Τελικά τι είναι το «πανεπιστημιακό άσυλο» όταν δεν προκύπτει να είναι αυτό που υπονοούν οι λέξεις; Ένας αντιπεριασπασμός – πάντα αυτό ήταν…