Εθνικιστικές μυθολογίες

Τετάρτη 16 Γενάρη. Το 2008 ο καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ Shlomo Sand εξέδωσε (στα εβραϊκά) ένα βιβλίο / ιστορική έρευνα 350 σελίδων, με τίτλο Η Εφεύρεση του Εβραϊκού Λαού. Παρότι οι ιστορικές αποδείξεις του Sand δεν αμφισβητήθηκαν στα σοβαρά (κανείς σοβαρός ιστορικός δεν ρισκάρει το κύρος και την θέση του φτιάχνοντας πλαστά στοιχεία), το Η εφεύρεση του εβραϊκού λαού ήταν σκάνδαλο για τους οπαδούς του ισραηλινού εθνικισμού. Πέρα απ’ το γίνει best seller εντός ισραήλ επί 5 μήνες, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες του κόσμου – είναι το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο ισραηλινού συγγραφέα.

Ο Sand ξεκίνησε την έρευνά του ψάχνοντας γραπτά στοιχεία και ντοκουμέντα για τον διωγμό των εβραίων απ’ την περιοχή που λέγεται «Παλαιστίνη» και σήμερα είναι άμεσα ή έμμεσα το ισραηλινό κράτος. (Ο «διωγμός των εβραίων» είναι βασικό στοιχείο για την έγερση «προγονικών δικαιωμάτων» στην περιοχή). Ο Sand δεν βρήκε κανένα τέτοιο στοιχείο, γιατί (διαπίστωσε) πρόκειται για μύθο, και μάλιστα χριστιανικής προέλευσης. Το χριστιανικό παπαδαριό έφτιαξε και διέδωσε τον μύθο του «διωγμού των εβραίων» σαν απόδειξη της «τιμωρίας τους απ’ τον θεό» – ώστε να πετύχει προσηλυτισμό σε βάρος τους. Μετά την καταστολή απ’ τους ρωμαίους της εξέγερσης του Bar Kokhba, στο 2ο μ.χ. αιώνα (εποχή κατά την οποία, υποτίθεται, έγινε ο διωγμός), η ρωμαϊκή διοίκηση δεν εξανδραπόδισε τους ντόπιους. Για τον πολύ απλό λόγο ότι αν το έκανε θα ερήμωνε η οικονομία της περιοχής. Οι λεγεωνάριοι δεν θα φρόντιζαν τα χωράφια και τους στάβλους…

Ο Sand απέδειξε επιπλέον, ότι αντίθετα απ’ την σχετική μυθολογία, ο εβραϊσμός σαν θρησκεία (όπως ο χριστιανισμός και ο μουσουλμανισμός) έκανε προσηλυτισμό. Ακόμα και μαζικό. Ο οποίος, σε μια μεγάλη ζώνη της σημερινής ευρώπης, άρχισε περίπου παράλληλα με την προσηλυτιστική εξάπλωση του χριστιανισμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία του οι μαζικότεροι προσηλυτισμοί έγιναν μεταξύ των Χαζάρων στον Καύκασο (απ’ όπου κατάγονται οι Ασκενάζι), στις φυλές των Βερβέρων στην βόρεια Αφρική, και στις Υεμενίτικες φυλές στη νοτιοδυτική άκρη της αραβικής χερσονήσου. Ωστόσο, αλλαγές θρησκεύματος έγιναν και προς την αντίθετη κατεύθυνση. Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Sand, μετά την κατάληψη της Παλαιστίνης απ’ τους άραβες τον 7ο μ.χ. αιώνα, πολλοί απ’ τους ντόπιους εβραίους προσηλυτίστηκαν στο ισλάμ. Κι εδώ είναι ένα απ’ τα προκλητικά αλλά και (ιστορικά) μη αμφισβητήσιμα συμπεράσματα του Shlomo Sand: οι απόγονοι των εβραίων της περιοχής τον 7ο και τον 8ο αιώνα είναι οι μουσουλμάνοι και χριστιανοί παλαιστίνιοι του 20ου αιώνα…

Με άλλα λόγια: δεν υπάρχει «βιολογική συνέχεια» εκατοντάδων ή και χιλιάδων χρόνων για πληθυσμούς που έζησαν σε διαδοχικές αυτοκρατορίες. Τέτοια είναι μόνο τα θεωρήματα των ρατσιστών / εθνικιστών του 19ου αιώνα, που ασχολήθηκαν με το να διαλύσουν τις πολυ-πολιτισμικές κοινότητες, και να τις μαντρώσουν σε εικονικά και βίαια εξαγνισμένες απ’ τις επιμιξίες “εθνικότητες”, σε αυστηρά σύνορα και περιφράξεις. Υπήρξαν μόνο πολιτιστικοί (άρα και θρησκευτικοί) συγκερασμοί, ανταλλαγές, αλλαξοπιστήσεις, ρευστότητα στο χώρο και στο χρόνο.

Λέει / τεκμηριώνει πολλά ακόμα στο Η εφεύρεση του εβραϊκού λαού ο Sand. Ο βασικός πυρήνας της ιστορικής δουλειάς του είναι οικείος στην ασταμάτητη μηχανή (θα ευχόμασταν και σ’ όσους / όσες την διαβάζουν): μέσα στην εθνικιστική έξαψη του 19ου αιώνα στην ευρώπη, ομάδες διανοούμενων άρχισαν να κατασκευάζουν την μυθολογία διάφορων «εθνών», ανακωδικοποιώντας σε ενιαίες «εθνικές αφήγησεις» (η κάθε τέτοια ομάδα την δική της) επιλεγμένα θρησκευτικά, γλωσσικά, πολιτιστικά και μυθολογικά στοιχεία.

Βασικές παράμετροι της κατασκευής «εθνών» ήταν, απ’ την μια μεριά ο προσδιορισμός ενός καταγωγικού εδάφους, μιας «εδαφικής πατρίδας» στην οποία το «έθνος» θα έπρεπε να δηλώσει ιστορικά δικαιώματα – αξιοποιώντας την μυθολογία του. Και απ’ την άλλη μεριά η διαμόρφωση μιας μυθικής ιστορικής συνέχειας ανά τους αιώνες, που να «συνδέει» τους πληθυσμούς του 19ου αιώνα (προς τους οποίους απευθυνόταν προπαγανδιστικά η όποια «εθνογένεση») με όσο πιο μακρινό (και πιο «ηρωϊκό», με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) παρελθόν. Σαν εθνική / εμπορική “ονομασία προέλευσης”.

Το «βασίλειο του Δαβίδ» και η μ’ αυτό καταγωγική σχέση / «ιστορική τεκμηρίωση της απαίτησης για χωροθέτηση της εθνικής πατρίδας» υπήρξε, λοιπόν, για τον εθνικισμό που αναπτύχθηκε (μειοψηφικά) στις εβραϊκές κοινότητες της ευρώπης, το ανάλογο εκείνου που ήταν (σε πρώτο χρόνο) ο «Αθηναϊκός χρυσός αιώνας» για την γέννηση του ελληνικού εθνικισμού. Σε δεύτερο χρόνο, κι αφού το μικρό κι ασήμαντο ελληνικό κράτος δημιουργήθηκε (απ’ τις «μεγάλες δυνάμεις») οι ιμπεριαλιστικοί προσανατολισμοί του αυτο-νομιμοποιήθηκαν με την εφεύρεση ενός ακόμα γενεαλογικού / καταγωγικού μύθου με εδαφικές αξιώσεις: του μεγΑλέξανδρου και του βασίλειου των μακεδόνων…

Ζώντας μέσα στην ελληνική εθνικιστική κατάρα (που ξερνάει πάντα τα «απαράγραπτα δικαίωματά» της…) καταλαβαίνουμε πολύ καλά τι σημαίνει η εφεύρεση μιας καθαρής εθνικότητας – σε βάρος του μπασταρδέματος, της πολυπολιτισμικότητας… Και απ’ αυτήν την ιστορική / γεωγραφική θέση, καταλαβαίνουμε πόσο σκάνδαλο (αδύνατο παρόλα αυτά!) θα ήταν ένας τόμος 350 σελίδων με τίτλο Η εφεύρεση του ελληνικού λαού!

Προκύπτει έτσι ακόμα και μέσα απ’ την κριτική εμπειρία ότι ο ισραηλινός εθνικισμός / ρατσισμός / μιλιταρισμός είναι 110% πρωτοκοσμικός και καπιταλιστικός…

Πολύ οικείος… Αιμοβόρα οικείος…

Comments are closed.