Σάββατο 15 Δεκέμβρη. Μπορεί το ιρανικό καθεστώς να είναι δημοφιλές στα μέρη μας (κυρίως εξαιτίας της συμμετοχής του στο μπλοκ της Αστάνα), αλλά δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα καπιταλιστικό καθεστώς με εξαιρετικά περιορισμένα περιθώρια πολιτικής δράσης στο εσωτερικό του.
Επιπλέον, έχει μπει στην διαδικασία οικονομικής φιλελευθεροποίησης που (όπως σημειώναμε και σε χθεσινό σχόλιο) δεν σημαίνει καθόλου πολιτική φιλελευθεροποίηση. Το άρθρο 44 του ιρανικού συντάγματος αναθέτει την ευθύνη στον “ανώτατο ηγέτη” (που είναι μη εκλεγμένος παπάς…) να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις των επιχείρησεων που για κάποιες δεκαετίες μετά την επανάσταση του ’79 ήταν κρατικές.
Μία απ’ αυτές είναι το εργοστάσιο ζάχαρης Haft Tapeh – κρατικό ως το 2015, και το μεγαλύτερο τέτοιο στο ιράν. Όταν ιδιωτικοποιήθηκε πέρασε στα χέρια δύο νεαρών (κάτω των 30), του Mehrdad Rostami και Omid Asadbeigi, των οποίων το μόνο προσόν για να γίνουν ιδιοκτήτες του εργοστασίου ήταν οι άκρες τους με το καθεστώς (κάτι που ισχύει γενικά με τις ιρανικές ιδιωτικοποιήσεις). Ειδικά στην περίπτωση του εργοστασίου Haft Tapeh οι άκρες είναι μ’ έναν αρχιπαπά, τον “μεγάλο ayatollah” Makarem Shirazi, που είναι γνωστός σαν «ο βασιλιάς της ζάχαρης» στο ιράν.
Οι καινούργιοι ιδιοκτήτες άρχισαν το πλιάτσικο. Ανάμεσα στα άλλα μετέφεραν τα συμβόλαια 2.700 εργατών σε εργολαβική εταιρεία (ναι, ο ιρανικός καπιταλισμός δεν είναι καθόλου «πίσω»!), άλλαξαν καλλιέργειες σε εκτάσεις που πριν προμήθευαν το εργοστάσιο με ζαχαροκάλαμο – και σταμάτησαν να πληρώνουν τους μισθούς, επικαλούμενοι «οικονομικές δυσκολίες της επιχείρησης» (εξίσου γνωστό!)
Οι 4.000 εργάτες (ανάμεσά τους 50 εργάτριες) κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας στις 2 Νοέμβρη, ζητώντας αρχικά τους μισθούς τους. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην πόλη Shush (όπου βρίσκεται το εργοστάσιο) αγκάλιασε την απεργία, στηρίζοντας τις καθημερινές διαδηλώσεις των απεργών. Η απάντηση του καθεστώτος ήταν η αστυνόμευση, και στις 18 Νοέμβρη η σύλληψη 20 εργατών, απ’ τους πιο μαχητικούς. Κάτω απ’ την πίεση των εντεινόμενων κινητοποιήσεων, που περιλάμβαναν εργατικές και φοιτητικές διαδηλώσεις συμπαράστασης σε διάφορες ιρανικές πόλεις, οι 17 απ’ τους συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από 2 μέρες. Ένας όμως, ο Esmail Bakhshi, βασανίστηκε απ’ τους ιρανούς μπάτσους· αφέθηκε ελεύθερος απ’ το νοσοκομείο, στις 12 Δεκέμβρη. Ένας εργάτης και ένας οπερατέρ που βιντεοσκοπούσε τις διαδηλώσεις παραμένουν ακόμα κρατούμενοι.
Η στάση του καθεστώτος έχει προκαλέσει την ριζοσπαστικοποίηση των απεργών που, πλέον, δεν ζητούν μόνο τους απλήρωτους μισθούς τους αλλά και την δημιουργία εργατικών συμβουλίων, που θα αναλάβουν την λειτουργία του εργοστασίου – υπό (και πάλι) κρατική ιδιοκτησία.
Η συγκεκριμένη απεργία δεν είναι η μόνη των τελευταίων μηνών στο ιράν. Θα επανέλθουμε.