Δευτέρα 26 Νοέμβρη. Αλλά υπάρχει κάτι εξίσου ή ακόμα περισσότερο σημαντικό απ’ το γεγονός οτι η gazprom είτε σαν «παραγωγός» αερίου είτε σαν «μεταπωλητής» του γκαζιού άλλων (π.χ. ιράν, κατάρ…) καθιερώνεται σαν πολύ βασικός προμηθευτής της ευρώπης από βορρά (north stream 2) και νότο (turkstream) παρακάμπτοντας τα αναχώματα (πολωνία και ουκρανία) που έχει στήσει η Ουάσιγκτον – «στρατηγικός» σύμμαχος της Αθήνας, για να μην ξεχνιέσθε… Κι αυτό είναι το σε τι νομίσματα θα τιμολογείται (και θα πληρώνεται) όλο αυτό το γκάζι.
Για τον north stream 2 υπάρχει ήδη συμφωνία «όχι δολάριο – ευρώ και ρούβλια». Για την ως την τουρκική επικράτεια παροχή η συμφωνία είναι «όχι δολάριο – ρούβλια και λίρες». Αν προεκταθεί στα βαλκάνια θα είναι πάλι «όχι δολάριο – ευρώ και ρούβλια». Πράγμα που σημαίνει: όσο απλώνεται η gazprom (και οι όχι λίγοι ή αμελητέοι τούρκοι και ευρωπαίοι συνεταίροι της) τόσο περιορίζεται η χρήση του δολαρίου σαν διεθνούς νομίσματος.
Με άλλα λόγια δεν πρόκειται μόνο για την ενεργειακή πρώτη ύλη. Αλλά και για την διεθνή (νομισματική, και όχι μόνο) ηγεμονία. Μπορεί οι υδρογονάνθρακες να μην έχουν την πριν από 30 ή 40 χρόνια απόλυτη κυριαρχία στην παραγωγή ενέργειας· μπορεί η εποχή του πετρελαίου να τελειώνει με πάταγο· αλλά το να γίνεται η τιμολόγηση και η αγοραπωλησία πρώτων υλών ενέργειας «όχι με δολάριο» σημαίνει ότι και για άλλα εμπορεύματα θα αρχίσει να συμβαίνει το ίδιο. Η αντιστροφή του κύκλου των θρυλικών “πετροδολαρίων”.
Κυρίως παίρνει μορφή ένας διεθνής προσανατολισμός που αλλού στρατηγικά και αλλού ευκαιριακά ενώνει πολλά και διάφορα αφεντικά: η απο-δολαριοποίηση είναι η «ασύμμετρη» απάντηση στην αμερικανική τακτική των κυρώσεων, των εμπάργκο, των τιμωριών. Το έχουμε ξαναπεί: όσο περιορίζεται ο διεθνής κύκλος κυκλοφορίας του δολαρίου τόσο θα αποδυναμώνεται «ανεπαισθήτως» η όποια αμερικανική ισχύς. Και όχι μόνο η οικονομική τέτοια…
Στριμωγμένη στον οξυνόμενο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό η Ουάσιγκτον σήκωσε την μεγάλη πέτρα της μονομέρειας, για να την πετάξει στους ανταγωνιστές της. Όμως κάτω απ’ την μεγάλη πέτρα είχε έναν μεγάλο λάκο.
Ποιος τον είδε και δεν τον φοβήθηκε;