Month: November 2018

Μέση Ανατολή

Σάββατο 3 Νοέμβρη. Παίζοντας όπως η γάτα με το ποντίκι, σε χθεσινό άρθρο του στην αμερικανική καθεστωτική washington post (με τίτλο: «η σαουδική αραβία χρωστάει απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις για την δολοφονία του Jamal Khashoggi»), ο Erdogan αθώωσε μεν τον βασιλικό πατέρα στο Ριάντ («δεν πίστεψα ούτε ένα δευτερόλεπτο ότι αυτός έδωσε την εντολή του κτυπήματος») αλλά όχι τα πιο ψηλά επίπεδα της σαουδαραβικής κυβέρνησης, απ’ όπου (είπε) προήλθε η εντολή.

Δεν κατονόμασε τον τοξικό· αλλά τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια; Ίσως μια γάτα που έχει κρεμάσει ένα ποντίκι ανάποδα: την επίσημη ενοχοποίηση του τοξικού την έχουν αναλάβει ως τώρα οι σύμβουλοι του Erdogan. Ένας απ’ αυτούς δήλωσε ήδη ότι MBS «έχει αίμα στα χέρια του». Κι ένας δεύτερος ότι το κομματιασμένο σώμα του Khashoggi ρίχτηκε σε οξύ, για να διαλυθεί και να εξαφανιστούν τα ίχνη του. Επιπλέον, η εντελώς καθεστωτική εφημερίδα veni safak κατηγορεί ευθέως την Ουάσιγκτον ότι κάνει πλάτες στον τοξικό, προσπαθώντας να κουκουλώσει το θέμα.

Οξύ; Αν οι γνώσεις μας από χημεία στέκουν, κάτι τέτοιο θα απαιτούσε κατ’ αρχήν μια σχετικά μεγάλη ποσότητα οξέος που δεν μεταφέρεται σε μπουκάλια του μισόλιτρου. Πράγμα που σημαίνει ότι οι τουρκικές υπηρεσίες θα έπρεπε να έχουν εικόνες μεταφοράς μπιτονιών είτε στο προξενείο είτε στο σπίτι του προξένου απ’ τις εξωτερικές κάμερες ασφαλείας. Επιπλέον, η «διάλυση» ενός ανθρώπινου σώματος θα πρέπει να παράγει τοξικούς (ναι, «τοξικούς»!) ατμούς, πράγμα που σημαίνει ότι α) δεν μπορεί να γίνει οπουδήποτε, και β) αν γίνει σε κλειστό χώρο (π.χ. μπάνιο) μπορούν ίσως να ανιχνευτούν τα κατάλοιπά τους στο ταβάνι ή στους τοίχους.

Δεν παριστάνει τον Ηρακλή Πουαρώ η ασταμάτητη μηχανή. Υποψιάζεται όμως ότι ενώ η Άγκυρα ξέρει πολύ περισσότερα απ’ όσα λέει, σφίγγει αργά, σταθερά, σχεδόν σαδιστικά την θηλειά γύρω απ’ το λαιμό του τοξικού με «διαρροές» που μπορεί να είναι σκόπιμες ανακριβείς (π.χ. η ιστορία με το οξύ) τρολάροντας πάνω στην παρατεινόμενη σιωπή τόσο του MBS προσωπικά όσο και του καθεστώτος του. Σε στυλ «αφού δεν μας λέτε που είναι το πτώμα του Khashoggi, εμείς μπορούμε να λέμε ό,τι θέλουμε».

(φωτογραφία: Τον δεξιά τον ξέρετε… Τον αριστέρα όχι· θεωρείται ο καθοδηγητής του τοξικού. Πρόκειται για το αφεντικό των εμιράτων, πρίγκηπα Mohammed bin Zayed al-Nahyan, γνωστό σαν ΜΒΖ – ενώ ο τοξικός είναι MBS. Ο 57χρονος MBZ θεωρείται πολύ πιο πονηρός απ’ το χνουδωτό τοξικό πριγκηπόπουλο του Ριάντ: το έχει βάλει μπροστά για να εκτίθεται και κάνει αυτός χωρίς να πολυφαίνεται τις δικές του δουλειές από πίσω, είτε στην υεμένη είτε αλλού. Αλλά έχει χεστεί κι αυτός τώρα, έτσι που “ξαφνικά και αναίτια” έγινε παγκόσμιο θέμα ο Khashoggi…)

Κυρώσεις, ποινές και τιμωρίες (εχθροί αληθινοί, αλλά και φίλοι)

Σάββατο 3 Νοέμβρη. Ενώ το ψόφιο κουνάβι κάνει αυτό που είχε αναγγείλει, ξαναφέρνει δηλαδή μονομερώς σε ισχύ όλες τις (τότε διεθνείς) “κυρώσεις” κατά της Τεχεράνης που ίσχυαν πριν την συμφωνία 5+1 (του 2015) μεγαλώνοντας μάλιστα τη λίστα των ατόμων και των θεσμών που στοχοποιούνται, η ε.ε. εξακολουθεί να “διαχωρίζει την θέση της”. Χωρίς να είναι σαφές αν έχουν ολοκληρωθεί τα πρακτικά μέτρα (η δημιουργία, για παράδειγμα, ενός θεσμού εκκαθαρίσεων των εμπορικών πληρωμών εκτός swift) που απαιτούνται από μεθαύριο, όταν θα μπει σε εφαρμογή το αμερικανικό ποινολόγιο.

Υπάρχουν, ωστόσο, ένα καλό και ένα καλούτσικο νέο για την Τεχεράνη. Το καλούτσικο είναι ότι η Ουάσιγκτον έκανε την καρδιά της πέτρα και θα επιτρέψει σε μια σειρά κρατών (συμμάχων της) να αγοράζουν κάποιες ποσότητες ιρανικού πετρελαίου: ιταλία, τουρκία, ινδία, ιαπωνία, νότια κορέα, βασικοί πελάτες της Τεχεράνης, είναι στη λίστα· ενώ (υποτίθεται) γίνονται διαπραγματεύσεις και με το πεκίνο, να εξαιρεθεί κι αυτό απ’ την πύρινη αμερικανική ρομφαία εναντίον όσων τολμούν να κάνουν δουλειές με την Τεχεράνη. Χωρίς τον υπολογισμό του λαθρεμπορίου (: δηλαδή της παράβασης των περιορισμών) η Τεχεράνη υπολογίζει ότι θα κρατήσει τελικά την ημερήσια «παραγωγή» της πάνω απ’ το 1 μύριο βαρέλια (στην πιο πρόσφατη κορύφωση είχε φτάσει τα 2,5 μύρια).

Το καλό νέο είναι ότι ο σύμμαχος της Τεχεράνης, το Πεκίνο, πρόκειται να αγοράσει ουσιαστικά την γειτονική Ισλαμαμπάντ. Υπάρχει ίσως μια υπερβολή στο «θα αγοράσει την Ισλαμαμπάντ», όχι μεγάλη όμως.

Να γιατί. Ο νέος πρωθ. του πακιστάν (και πρώην παίκτης κρίκετ) Imran Khan ανέλαβε πριν δυο μήνες, με μια διάθεση «αναθεώρησης» των στενών σχέσεων με το Πεκίνο· αρχίζοντας απ’ το σχέδιο του «σινο-πακιστανικού διαδρόμου» που, σαν παρακλάδι των «δρόμων του μεταξιού», θα έδινε ελεύθερη πρόσβαση στις κινεζικές μεταφορές στην αραβική θάλασσα, σαν εναλλακτική παράκαμψης των (προς το παρόν αμερικανοκρατούμενων) στενών της Malacca. Το deal ήταν μεγέθους 60 δισεκατομυρίων δολαρίων, και η πρώτη σκέψη ήταν ότι ο Khan θα έκανε τον «σκληρό» στο Πεκίνο – σα να μην βιαζόταν να ξεκινήσουν οι δουλειές…

Ευρισκόμενος ήδη εκεί, για 3ήμερη επίσημη επίσκεψη, παραδέχτηκε το λάθος του… («αυταπάτες» που θα έλεγαν και στην Αθήνα…) Και δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά: το πακιστανικό κράτος είναι στο χείλος της χρεωκοπίας, αφού μέσα στο 2018 τα διαθέσιμά του σε «σκληρό νόμισμα» έπεσαν κατά 42%, στα μόλις 8 δισεκατομύρια. Ίσα ίσα για κάλυψη των εισαγωγών δύο μηνών. Μ’ άλλα λόγια ο Khan θέλει επειγόντως δάνειο, μεγάλο δάνειο – αλλιώς έχει δντ, με ότι συνεπάγεται αυτό (και γι’ αυτούς που τον ψήφισαν…)

Ο Xi τον διαβεβαίωσε ότι θα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί, μιας και η σινοπακιστανική φιλία είναι στρατηγική και «all weather». Το γνωστό: οι φίλοι στα δύσκολα φαίνονται. Και πράγματι ο κινεζικός καπιταλισμός και τα αφεντικά του θα κάνουν «ό,τι καλύτερο μπορούν» (με το αζημείωτο), και μάλιστα ένα «καλύτερο» αρκετά μεγάλο ώστε να μην σκάσει η Ουάσιγκτον (ως δντ…), τέτοιους καιρούς σ’ ένα τόσο κρίσιμο γεωπολιτικά σημείο σαν το πακιστάν.

Το οποίο (να το θυμίσουμε;) βόρεια συνορεύει με το αφγανιστάν… To οποίο, επίσης, έχει σχέσεις (ανάγκης; επιλογής; θα φανεί) με τον τοξικό. Μεταξύ άλλων του παρέχει (επ’ αμοιβή…) στρατό…

Οδηγίες

Παρασκευή 2 Νοέμβρη. Το κακό νέο είναι ότι το αφεντικό της κίνας, ο πρόεδρος Xi Jinping, ζήτησε απ’ το αρχηγείο στρατού της «νότιας ζώνης» να κάνει κάθε προετοιμασία που χρειάζεται, για πόλεμο… Το καλό νέο (αν μπορεί κανείς να το πει έτσι…) ήταν πως η διαταγή δεν αφορούσε το σύνολο του κινεζικού στρατού. Αλλά μόνο το επιτελείο της μιας απ’ τις πέντε κινεζικές στρατηγικές ζώνες πολέμου. Που επιβλέπει την νότια θάλασσα της κίνας, και την ταϊβάν.

Ήταν ασυνήθιστο ως τώρα να βγαίνει η λέξη «πόλεμος» απ’ την κορυφή της κινεζικής εξουσίας· στη δύση είναι κάπως πιο συνηθισμένο. Αυτό μπορεί να αλλάζει, στον βαθμό που ο κινεζικός ιμπεριαλισμός θεωρεί πως ο αμερικανικός «ψάχνεται», και μάλιστα όχι συμβολικά.

Όμως είναι πιθανό το Πεκίνο να επιδιώκει έναν πόλεμο με τις ηπα; Η γνώμη μας είναι πως όχι. Το «όχι» δεν αφορά τον υποτιθέμενο μη-ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του· το αντίθετο. Ωστόσο ο κινεζικός καπιταλισμός είναι σε τέτοια παραγωγική / τεχνολογική θέση και δυναμισμό ώστε μπορεί να καταλαμβάνει διαρκώς μεγαλύτερα τμήματα της «παγκόσμιας αγοράς» με ειρηνικό τρόπο.

Αυτοί που επιδιώκουν μια στρατιωτική «τελική αναμέτρηση» είναι αυτοί που χάνουν απ’ την «ειρηνική μοιρασιά». Είχε χάνουν πελάτες, είτε χάνουν πρώτες ύλες, είτε χάνουν «ποιότητα» – είτε όλα αυτά μαζί. Ο πόλεμος στον καπιταλισμό είναι η πιο κατηγορηματική διευθέτηση (ή επαναδιευθέτηση) της αγοράς: εργασίας, εμπορευμάτων, πρώτων υλών.

Μ’ αυτά τα δεδομένα, ειδομένα στην μεσοπρόθεσμη προοπτική, έχει βάση η χθεσινή «αισιοδοξία» του ψόφιου κουναβιού ότι, τελικά, θα βρεθεί ειρηνική λύση στον «εμπορικό πόλεμο» που έχει ξεκινήσει κατά του Πεκίνου; Κατά την γνώμη της ασταμάτησης μηχανής όχι. Η παραγωγική / τεχνολογική βάση που έχει ήδη, αυτή τη στιγμή, η κινεζική καπιταλιστική μηχανή (σα σύνολο) έχει πολύ μεγαλύτερο δυναμικό απ’ ότι η αμερικανική. Το 2020 ή το 2025 τα δεδομένα θα είναι ακόμα χειρότερα (σε βάρος της Ουάσιγκτον). Το μόνο πλεονέκτημα που έχει ακόμα ο αμερικανικός καπιταλισμός είναι το καταστροφικό δυναμικό του. Αλλά κι αυτό το «αμερικανικό πλεονέκτημα», με τον ρυθμό που εξοπλίζεται το Πεκίνο και το είδος των πολεμικών τεχνολογιών που εξελίσσει, σε ελάχιστα χρόνια θα έχει ξεπεραστεί.

Η κινεζική προετοιμασία για πόλεμο δεν είναι λοιπόν για αύριο ή μεθαύριο. Είναι, μάλλον, ένα είδος «ραντεβού» σε λίγα, πολύ λίγα χρόνια…

(Ο.Κ., το ξέρουμε ότι το θέμα αγχώνει…. Αλλά δεν έβαλε η ασταμάτητη μηχανή τα λόγια στο στόμα του Xi – όλα κι όλα!!!)

Παιχνίδια με τις λέξεις

Παρασκευή 2 Νοέμβρη. Κυκλοφορούν διάφοροι που με φτηνή πονηριά παίζουν με τις λέξεις – με ολοφάνερο στόχο να ξελασπώνουν τα αγαπημένα τους κράτη. “Δεν μπορείς να λες ένα καθεστώς φασιστικό” υποστηρίζουν “αν σ’ αυτό υπάρχει μια κάποια ελευθερία του τύπου”. Αν ήταν στοιχειωδώς έντιμοι θα έπρεπε να πουν: δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις ένα τέτοιο καθεστώς φασιστικό με την παλιά, ιστορική έννοια της λέξης “φασισμός”.

Μένουν, όμως, οι καθεστωτικές μορφές ακίνητες και αναλλοίωτες μέσα στην ιστορική κίνηση; Ο Μουσολίνι (υποθέτουμε ότι είναι γνωστός…) είχε δώσει έγκαιρα αυτόν τον ορισμό: φασισμός (είχε πει) είναι η ένωση του κράτους και του κεφάλαιου. Εννοούσε την στρατηγική ένωσή τους. Τις δεκαετίες του ’20, του ’30, του ’40, του ’50, του ’60 και του ’70, αυτή η ένωση μπορούσε να γίνει μόνο με τους τρόπους που η τάξη μας γνώρισε στο πετσί της όχι μόνο στην ευρώπη, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου (απ’ την λατινική αμερική ως την αφρική και μεγάλα τμήματα της ασίας). Ποιός ιστορικός “νόμος” επιβάλλει, όμως, ότι η στρατηγική ένωση κράτους και κεφάλαιου θα γίνεται στον αιώνα τον άπαντα με τον ίδιο τρόπο; Ποιος “νόμος”, για να το ρωτήσουμε διαφορετικά, σταματάει την ιστορική διαλεκτική στην εξέλιξη των μορφών κυριαρχίας και εκμετάλλευσης παγώνοντάς την αποκλειστικά σε “περασμένες μορφές”; Ποιος «νόμος», για να το πούμε τελικά χοντροκομμένα, επιβάλλει ότι η παρακολούθηση και το φακέλλωμα θα γίνονται ανοίγοντας την χάρτινη αλληλογραφία των «υπόπτων» και όχι μέσα απ’ την ηλεκτρονική, καθολική παρακολούθηση των πάντων – αφήνοντάς τους «ελεύθερους» να λένε ό,τι θέλουν;

Κανένας τέτοιος ιστορικός νόμος δεν υπάρχει, κι ούτε θα ήταν δυνατόν να υπάρξει – κι εκεί έγκειται μια απ’ τις μεγάλες ατιμίες των φίλων του ενός ή του άλλου (φασιστικού, απαρτχάιντ…) κράτους. Αντίθετα, η γνώση, η μελέτη και η έρευνα της πραγματικής ιστορικής κίνησης (των μορφών κυριαρχίας και των μορφών εκμετάλλευσης) μας δείχνει ότι σε κοινωνίες υψηλής κατανάλωσης και εντατικά κατασκευαζόμενων “Εγώ” είναι χρήσιμες ορισμένες “δόσεις ελευθερίας”. Υπό δύο προϋποθέσεις. Πρώτον ότι εκτονώνουν τις πιθανότητες πραγματικής, πρακτικής αμφισβήτησης του χ ή του ψ καθεστώτος. Και, δεύτερον (σε άμεση σχέση με το πρώτο) ότι δεν θίγονται πρακτικά τα κεντρικά σημεία της στρατηγικής σύσφιξης του κράτους με το κεφάλαιο.

Δεν είναι, λοιπόν, αυτή καθεαυτή η “ελευθερία του τύπου” του ενός ή του άλλου βαθμού δείκτης του αν ένα σύγχρονο καθεστώς είναι φασιστικό. Αν υπάρχει τέτοια “ελευθερία τύπου” (όπως και διάφορες άλλες, ας πούμε κάποιες πολιτιστικές / καλλιτεχνικές “ελευθερίες”) το μόνο που επιτρέπεται να πει κάποιος έντιμα είναι ότι το καθεστώς αυτό δεν είναι φασιστικό σύμφωνα με τις νόρμες της “μοντέρνας”, ιστορικής ένωσης “φορντικού” κεφάλαιου και “φορντικού” κράτους. Κι ως εκεί.

Υπάρχει ένα άλλος δείκτης, πολύ πιο βασικός, για να αναγνωρίσει κανείς τον φασισμό, είτε στις μοντέρνες είτε στις μεταμοντέρνες μορφές του. Κι αυτός είναι ο πολιτικός αποκλεισμός μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης. Αυτή είναι η μαύρη γραμμή που ενώνει όλες τις παραλλαγές του ιστορικού φασισμού (απ’ τον γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό ως τον φασισμό του Φράνκο, κι απ’ τον Πινοσέτ ως το ελληνικό μετεμφυλιακό κράτος, με “δημοκρατία” ή χούντα): η απαγόρευση (ρητή ή υπόγεια) της πολιτικής αυτονομίας της εργατικής τάξης. (Τις λέξεις “πολιτική αυτονομία” τις χρησιμοποιούμε κυριολεκτικά: τα κομμουνιστικά κόμματα αλλά και οι αναρχικές οργανώσεις στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, στην ευρώπη, ήταν έκφραση αυτής ακριβώς της πολιτικής αυτονομίας της εργατικής τάξης, απέναντι σε κράτος και κεφάλαιο…)

Αυτή η απαγόρευση μπορεί να γίνεται πια (κι τέτοια είναι η αδιαπραγμάτευτη ιστορική διαλεκτική!) με πολλούς τρόπους. Η μεταμοντέρνα φάση του κεφάλαιου και του κράτους είναι και “πολυσυλλεκτική” και “εφευρετική”! Μπορεί να γίνεται με ανοικτή σωματική βία ή με υπόγεια ψυχοσυναισθηματική βία. Μπορεί να έχει φανερές “ελευθερίες” και υπόγειους καταναγκασμούς· ή να έχει μόνο απαγορεύσεις, αλλά για τους Άλλους… Για παράδειγμα, είναι φασισμός το να φυλακίζονται πολλές χιλιάδες προλετάριων και να τους απαγορεύονται ακόμα και τα στοιχειώδη, επειδή έχουν “λάθος φυλετικά χαρακτηριστικά”! Ή επειδή είναι αυτόχθονες. Ή επειδή ψήφισαν “λάθος κόμμα”! Επειδή έχουν “λάθος πολιτικούς εκπροσώπους” στους οποίους εμπιστεύτηκαν την πολιτικο-κοινωνική τους απελευθέρωση… Αλλά είναι επίσης φασισμός το να επιτρέπεται, μεν, μια κάποια “ελευθερία του τύπου”, να απαγορεύεται όμως το να πουν πρώην φαντάροι τι διατάχτηκαν να κάνουν σε βάρος αυτών των “απαγορευμένων” προλετάριων… Είναι φασισμός η επ’ αόριστο προφυλάκιση χωρίς δίκη τέτοιων “απαγορευμένων” υποκειμένων… Όπως είναι φασισμός η νόμιμη “ειδική νομοθεσία έκτακτης ανάγκης” σε βάρος τους…

Συνεννοήκαμε; Όχι βέβαια: με τους εγκάθετους και τους λακέδες δεν υπάρχει κανένα περιθώριο!!!

Δεν θέλουμε να τους πείσουμε – ξέρουν γιατί υποστηρίζουν αυτά που υποστηρίζουν! Ξέρουν αυτοί, ξέρουμε κι εμείς… Ωστόσο πότε πότε θα επανερχόμαστε σ’ αυτά τα θέματα – που μόνο θεωρητικά δεν είναι…

(Και επειδή η ασταμάτητη μηχανή έχει κάτι εφήμερο από κούνια, θα συνεχίσουμε με όλους τους διαθέσιμους τρόπους – ας μην υπάρχει αμφιβολία!)

(φωτογραφία: Πλάνο της μαύρης γραμμής…)

Όρτσα τα πανιά!

Παρασκευή 2 Νοέμβρη. Αν είναι σωστά τα νούμερα της δειγματοληψίας: με το 76% να ψηφίζει δαγκωτό το (χουντικό) “ελλάς – ελλήνων – χριστιανών”· με το 89% να ψηφίζει δαγκωτή την διαγαλαξιακή “ανωτερότητα του πολιτισμού του” (του ποιού;)· με το 52% να ψηφίζει δαγκωτή την απαγόρευση των εκτρώσεων και με το 70% να δηλώνει περήφανα ομοφοβικό, ε, ναι! Είναι η κατάλληλη στιγμή: δημοψηφίσματα για όλο το λαό!

Είναι αλήθεια ότι οι φαιορόζ το σκέφτονται για συνταγματική κατοχύρωση της δημοψηφισματικής “άμεσης δημοκρατίας”; Δεν ξέρουμε, αλλά είναι σίγουρο ότι ζουν ανάμεσά μας διάφοροι από άλλους γαλαξίες, που είναι πεπεισμένοι ότι οι έλληνες είναι βαθιά δημοκράτες…

Κακό στο κεφάλι τους (και στο κεφάλι μας). Όχι “άμεση δημοκρατία” άλλα άμεση δικτατορία των αφεντικών και των λακέδων τους θα γίνει η φάση.

Μήπως το γκουβέρνο να πάει καλύτερα για ψάρεμα – αντί να ψάχνει με ποιον άλλο τρόπο θα μας πηδήξει;