Σάββατο 5 Μάη. Μια βδομάδα έχει απομείνει για να ανακοινώσει το αμερικανικό καθεστώς, δια στόματος ψόφιου κουναβιού, το «σκίσιμο» της υπογραφής του στην συμφωνία 5 + 1 για τα πυρηνικά του ιράν… Και διάφοροι ειδικοί της δημαγωγίας μαδούν την μαργαρίτα για το τι, τελικά, θα ξεφουρνίσει η Ουάσιγκτον. Η οποία, υποτίθεται, «πιέζεται» απ’ τους συμμάχους της (το Λονδίνο και το Παρίσι) να μην εγκαταλείψει την συμφωνία, αλλά … να βολευτεί με κάποιο πανωσήκωμα…
Παρότι η Ουάσιγκτον έχει μερικά περιθώρια ελιγμών ακόμα (του είδους «να φύγει εντελώς» απ’ την συμφωνία, να «μισοφύγει», να «φύγει μεν αλλά να μην επιβάλλει αμέσως νέες κυρώσεις») οι υπόλοιποι 4 που έχουν βάλει την υπογραφή τους δεν αποτελούν ένα ενιαίο μπλοκ· ακόμα κι αν στα λόγια υποστηρίζουν και οι 4 ότι η συγκεκριμένη συμφωνία είναι ο.κ. Στην πραγματικότητα, και ανάλογα με το είδος των «δουλειών» που έχουν οι επιχειρήσεις τους με τις ηπα (και με το αμερικανικό δολάριο) απ’ την μια, και των άλλων δουλειών που έχουν ανοίξει ή σχεδιάζουν να ανοίξουν με την Τεχεράνη, προσπαθούν να βρουν που θα σταθούν.
Στη μια μεριά, με την πιο καθαρή στάση υπέρ της συμφωνίας όπως είναι, βρίσκεται η Μόσχα. Λογικό, αφού ήδη η Ουάσιγκτον επιβάλει κυρώσεις σε βάρος της κατά βούληση: ο «βρεγμένος το νερό δεν το φοβάται». Ο «μικρός Ναπολέων» Macron προσπαθεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, δηλαδή να μην τα σπάσει ούτε με την Ουάσιγκτον ούτε με την Τεχεράνη: ο γαλλικός καπιταλισμός πάντα είχε δουλειές στο ιράν (και καλές σχέσεις με το τωρινό καθεστώς), και τώρα ελπίζει σε περισσότερες (λέγε με: total…). Χρειάζεται όμως την αμερικανική υποστήριξη στην υποσαχάρια αφρική… Η δυστυχισμένη αγγλίδα πρωθυπουργός May, μέσα στους μπελάδες της διαχείρισης του brexit, είναι σε ζόρικη θέση: θέλει να εμφανίζεται ανεξάρτητη απ΄την Ουάσιγκτον, αλλά το «ποινικό μητρώο» του Λονδίνου στο ιράν έχει μεγάλα εγκλήματα (λέγε με: anglo-iranian oil, μετέπειτα british oil, bp εν συντομία). Πράγμα που δεν είναι το καλύτερο διαβατήριο για μπίζνες στο ιράν (ειδικά όταν το Λονδίνο πουλάει όπλα στο Ριάντ…) Όσο για το Βερολίνο; Θα πρέπει να αναρωτιέται αν πλησιάζει η ώρα μιας ανοικτής ανταρσίας απέναντι στις ηπα, κι αν το πυρηνικό πρόγραμμα του ιράν είναι η προτιμότερη αφορμήή όχι…
Η υπόθεση έχει (για την δική μας εργατική αντίληψη του καπιταλιστικού κόσμου και της συστηματικής εντατικοποίησης του ανταγωνισμού στο εσωτερικό του) πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ότι φαίνεται. Για παράδειγμα είναι γνωστό ότι αυτά τα 2,5 χρόνια που η συμφωνία ίσχυε, το αμερικανικό κράτος απειλούσε συστηματικά τις ευρωπαϊκές τράπεζες (με «κυρώσεις», «πρόστιμα» κλπ) για να μην μεσολαβούν σε χρηματοδοτήσεις «επενδύσεων» ευρωπαϊκών εταιρειών στο ιράν· μια τακτική που έφερνε τα ευρωπαϊκά αφεντικά στα πρόθυρα ανοικτών γαμοσταυρισμάτων! Και είναι εδώ και ένα χρόνο φανερό ότι ένα καλό μέρος του τωρινού αμερικανικού εκβιασμού, ΔΕΝ αφορά το ιράν, αλλά τους ευρωπαϊκούς καπιταλισμούς. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τα διάφορα κύματα μονομερών αμερικανικών κυρώσεων κατά της Μόσχας, πότε για το ένα και πότε για το άλλο…
Συνεπώς η έλλειψη μιας σθεναρής «ανεξαρτησίας» (ή «χειραφέτησης») απ’ την Ουάσιγκτον εκ μέρους διάφορων «ευρωπαϊκών δυνάμεων», σε ότι αφορά την «εξωτερική πολιτική» τους (τον οικονομικό ή/και στρατιωτικό ιμπεριαλισμό τους), δεν είναι καινούργια· και πρέπει να σημειωθεί. Το «πυρηνικό πρόγραμμα του ιράν» δεν είναι μόνο του στον πάγκο του χασάπη. Πάει μαζί με την «ουκρανία», τις «κυρώσεις κατά της Μόσχας» ή τις «πλάτες στο Τελ Αβίβ»: πρόκειται για μια συλλογή ζητημάτων όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, στα οποία την πρωτοβουλία των κινήσεων του λεγόμενου «δυτικού κόσμου» εξακολουθεί να την έχει η παρακμάζουσα Ουάσιγκτον (λόγω στρατού…), σπρώχνοντας τα διάφορα ευρωπαϊκά κράτη είτε στο να κρατάνε τα χέρια τους κοντά (ακόμα κι αν τα συμφέροντά τους είναι για μακρύτερα), είτε να γελοιοποιούνται στην «διεθνή σκηνή», σαν ουρά του ψόφιου κουναβιού.
Θα κρατήσει πολύ ακόμα αυτό; Δεν ξέρουμε.