Κυριακή 3 Δεκέμβρη. Τα αμερικανικά δικαστήρια έχουν την φήμη ότι δεν δουλεύουν με πολιτικά κίνητρα. Δεν ισχύει καθόλου το ίδιο για την cia και την δική της δουλειά. Αυτή ήταν που έβαλε στο χέρι τον τουρκο-ιρανό έμπορο χρυσού Reza Zarrab και τον έπεισε να ταξιδέψει στις ηπα· ουσιαστικά να παραδοθεί στην αμερικανική «δικαιοσύνη». Ο μέθοδος της πειθούς δεν είναι γνωστή. Αλλά αν υπολογίσει κανείς ότι Zarrab ήταν έμπιστος του καθεστώτος Ερντογάν και τώρα έχει αρχίσει (απ’ την περασμένη Παρασκευή) να καταθέτει εναντίον του, μπορεί να σκεφτεί διάφορα.
Όπως και νάχει η χρησιμότητα του Zarrab για την Ουάσιγκτον είναι ότι ξέρει το κύκλωμα μέσω του οποίου η Άγκυρα παραβίαζε τις αμερικανικές κυρώσεις κατά του ιράν, αγοράζοντας κρυφά μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου· τον τρόπο που η πληρωμή αυτών των ποσοτήτων παρέκαμπτε τις τραπεζικές απαγορεύσεις· και τα «δωράκια» που έκαναν υψηλόβαθμοι τούρκοι αξιωματούχοι στους εαυτούς τους γι’ αυτό το κόλπο. Φαίνεται ότι αυτές οι μίζες φτάνουν ως το οικογενειακό περιβάλλον του Ερντογάν.
Υπάρχουν, λοιπόν, δύο σκέλη στις μαρτυρίες του Zarrab στο δικαστήριο στη Ν. Υόρκη: η παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων κατά του ιράν και οι δωροδοκίες. Για το πρώτο το τουρκικό καθεστώς θα μπορούσε να δηλώσει ακόμα και περήφανο: αντίσταση στην Ουάσιγκτον και φιλία στην Τεχεράνη. Για το δεύτερο όμως; Γι’ αυτό και η δυτική (αμερικανική κατ’ αρχήν) δημαγωγία θα εστιάσει στις μίζες (για τις οποίες, ας το πούμε, δεν έχουμε καμία αμφιβολία…): προφανώς η cia δεν έκανε αυτή τη δουλειά τυχαία. Αφενός θέλει να στραπατσάρει τον Ερντογάν. Και, απ’ την άλλη, να δώσει υλικό στην αμερικανική κυβέρνηση για να «τιμωρήσει» την Άγκυρα επιβάλλοντας διάφορες κυρώσεις: σε τράπεζες, αξιωματούχους, κλπ. Ο Zarrab έχει ήδη κατονομάσει τον πρώην υπ.οικ. Zafer Caglayan σαν συμμέτοχο στο κόλπο και παραλήπτη μίζας 60 μυρίων δολαρίων· και την τράπεζα Aktif Bank σαν κρίκο διακίνησης των (απαγορευμένων απ’ τις ηπα) πληρωμών στην Τεχεράνη. Η Aktif ανήκει σ’ όμιλο ιδιοκτησίας του γαμπρού του Ερντογάν Berat Albayrak, που είναι ο τωρινός υπουργός ενέργειας…
Καθώς η δίκη θα εξελίσσεται και οι μαρτυρίες του Zarrab θα διαρρέουν είναι αναμενόμενο ότι το τουρκικό καθεστώς θα σκληρύνει τη στάση του απέναντι στις ηπα. Κατ’ αρχήν στα λόγια· στη συνέχεια όχι μόνο: έχει σημαντικά περιθώρια να κάνει ζημιά στα αμερικανικά συμφέροντα στην ευρύτερη περίοχη, κυρίως στους όρους της στρατο-παρουσίας των αμερικάνων μέσα κι έξω απ’ την τουρκία.