Κυριακή 3 Νοέμβρη. Θα συνέβαινε κι αυτό. Φήμες αλλά και έγκυρες πληροφορίες εμφανίζονταν στιγμιαία εδώ κι εκεί από πολύ καιρό. Τελικά ανακοινώθηκε επίσημα: το κινεζικό technoscientific corpus βρήκε τον τρόπο να ανιχνεύει με ακρίβεια τα «αόρατα» (stealth) πετούμενα! Θαύμα; Ψευδείς ειδήσεις; Τίποτα απ’ τα δύο.
Όσες / όσοι έχετε γνώσεις φυσικής λυκείου θα θυμάστε ότι τα ραδιοκύματα (με τέτοια δουλεύουν τα ραντάρ), ανάλογα με την συχνότητα και το μήκος μιας πλήρους ταλάντωσης, χωρίζονται στα «μακρά», στα «μεσαία», στα «βραχέα» και στα «υπερβραχέα». Αυτά τα τελευταία είναι γνωστά ως fm. Κάθε μήκος κύματος σ’ αυτήν την κατάταξη έχει τα υπέρ και τα κατά του. Ιστορικά, τα πρώτα ραντάρ που φτιάχτηκαν ever, στη διάρκεια του β παγκόσμιου (απ’ τους άγγλους αν δεν κάνουμε λάθος), ήταν με «μακρά» ραδιοκύματα. Σταδιακά όλες οι συχνότητες / μήκοι κύματος για διάφορες χρήσεις εγκαταλείφθηκαν, υπέρ των υπερβραχέων (ή των ακόμα πιο υπερβραχέων).
Έχουν διάφορα πλεονεκτήματα. Είναι τα πιο γρήγορα στην μετάδοσή τους, είναι ακριβή στην στόχευσή τους, θεωρούνται δηλαδή ιδανικά για την διαδίβαση πληροφοριών. (Έχουν και μειονεκτήματα για κάποιες χρήσεις: μεταδίδονται μόνο ευθύγραμμα, απαιτούν δηλαδή να μην υπάρχουν φυσικά εμπόδια στην τροχιά τους. Γι’ αυτό και οι fm σταθμοί χρειάζονται πολλούς αναμεταδότες σε ψηλά σημεία, σε αντίθεση με τους σταθμούς που εκπέμπουν στα “μακρά”. Αλλά αυτοί οι τελευταίοι δεν γλυτώνουν τον θόρυβο, τα παράσιτα, είναι μονοφωνικοί – δηλαδή “φτωχοί σε πληροφορία” – κλπ…)
Η stealth τεχνολογία αναπτύχθηκε σ’ ένα τεχνο-πολεμικό περιβάλλον με ραντάρ υψίσυχνων ραδιοκυμάτων, επειδή αυτά είναι που χρησιμοποιούνται πια. Ερευνήθηκαν και κατασκευάστηκαν πανάκριβα υλικά επικάλυψης των ιπτάμενων μηχανών πολέμου ώστε να απορροφούν εν μέρει κύματα τέτοιων συχνοτήτων, ερευνήθηκαν και διαμορφώθηκαν σχήματα έτσι ώστε ένα μέρος των υψίσυχνων ραδιοκυμάτων των ραντάρ να μην αντανακλάται σωστά, και να μην επιστρέφει σαν αξιοποιήσιμη πληροφορία. Εκείνο το μέρος, δε, των κυμάτων που θα επιστρέφει έτσι κι αλλιώς να μην είναι αρκετό για να διαμορφωθεί η σωστή εικόνα για το περί τίνος πρόκειται. Είναι πουλί; Είναι σμήνος πουλιών; Ή είναι «αόρατα» πολεμικά; Το περιορισμένο «αποτύπωμα» στα ραντάρ που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση είναι το πλεονέκτημα της τεχνολογίας των «αόρατων». Τίποτα δεν εξαφανίζεται. Απλά δημιουργείται έντεχνα μια “κρίση ταυτοποίησης”.
Παρέμενε όμως γνωστό ότι τα παλιομοδίτικα μακρά κύματα μπορούν να αναγνωρίσουν οτιδήποτε· αν και όχι με υψηλή ακρίβεια στον εντοπισμό της θέσης του. Το άλλο μειονέκτημά τους ήταν η χαμηλή ταχύτητα εκπομπής και επιστροφής μετά την ανάκλαση· και η συνακόλουθη σχετική ασάφεια συντεταγμένων – για τις τωρινές απαιτήσεις. Με δεδομένη την ταχύτητα κίνησης των σύγχρονων πολεμικών μέσων (συχνά υπερηχητική) δεν φτάνει η αναγνώριση. Αυτή πρέπει να γίνει έγκαιρα και με ακρίβεια. Δηλαδή πάρα πολύ γρήγορα. Υπήρχε, λοιπόν, αυτή η τεχνική πρόκληση: πώς είναι δυνατόν να γίνει ταυτόχρονη εκπομπή ραδιοκυμάτων διαφορετικών συχνοτήτων, και η «πληροφορία» των μακρών να μεταφερθεί πίσω στη βάση από ultra υπερβραχέα. Θα έπρεπε να εφευρεθεί μια αξιόπιστη «πληροφοριακή σύζευξη» μεταξύ κυμάτων διαφορετικής συχνότητας…
Κατά τους αμερικάνους τεχνολόγους μια τέτοια σύζευξη ήταν αδύνατη. Κοιμούνταν ήσυχοι. Μέχρι που πρόσφατα άρχισαν να βλέπουν εφιάλτες: κινέζοι τεχνολόγοι ανακοίνωσαν ότι έλυσαν το πρόβλημα. Πέτυχαν σύνθετη εκπομπή, με ραδιοκύματα διαφορετικής συχνότητας, όπου τα υψίσυχνα «παρατηρούν», «κατασκοπεύουν» την συμπεριφορά (την διαμόρφωση) των χαμηλής συχνότητας καθώς ανακλώνται σε ένα στόχο, και μεταφέρουν πίσω τάχιστα αυτά τα data. Τα data δεν αφορούν τον στόχο αλλά τα χαρακτηριστικά των «αδελφών» μακρών κυμάτων καθώς ανακλώνται πάνω του. Σύνθετοι αλγόριθμοι πίσω στη βάση αναλύουν ακαριαία αυτά τα δεδομένα, τα «μεταφράζουν σε στόχο», και δίνουν συντεταγμένες, τροχιά, ταχύτητα και χαρακτηριστικά του στόχου τόσο έγκαιρα όσο χρειάζεται για να τον κτυπήσει πύραυλος… Stealth; Τέλος!
Είναι γεγονός ότι την ίδια (ή παρόμοια) τεχνολογία έχει αναπτύξει και η Μόσχα. Δεν το έχει φωνάξει, ίσως επειδή θέλει να έχει την πολυτέλεια μιας πολύ δυσάρεστης έκπληξης στα αμερικανικά «αόρατα». Ο αμερικανικός κρατικός προϋπολογισμός έχει ξοδέψει δις δολαρίων για την εξέλιξη της stealth τεχνολογίας – παρότι ήταν γνωστό ότι αυτή δεν δουλεύει απέναντι στα «μακρά». Απλά, σαν γνήσιοι δυτικοί πρωτοκοσμικοί, οι τεχνολόγοι της στρατοβιομηχανικού συμπλέγματος της Ουάσιγκτον θεωρούσαν (για παράδειγμα..) αδιανόητο ότι το know how των μπούμεραγκ των αυστραλών ιθαγενών είναι κάτι άλλο από εντελώς ξεπερασμένο. Έτσι ήταν και τα «μακρά» κύματα γι’ αυτούς. Τόσο ξεπερασμένα ώστε να είναι χαμένος κόπος η ενασχόληση μαζί τους…
Οι κεραίες εκπομπής «μακρών» κυμάτων είναι μεγάλες (μακριές ή, για να μικρύνουν, «διπλωμένες»), και απ’ αυτήν την άποψη είναι εύκολες να κτυπηθούν προκαταβολικά. Εκτός αν δεν φαίνονται: φανταστείτε ότι ένα κύμα αυτής της κατηγορίας μπορεί να εκπέμπεται από ένα σύρμα μήκους πολλών χιλιομέτρων, που παρεπιπτόντως είναι και σύρμα υψηλής τάσης του ηλεκτρικού δικτύου: δεν μπορεί να εντοπιστεί που ακριβώς βρίσκεται αν δεν φαίνεται σαν διακριτή εγκατάσταση.
Υπάρχει ένα δίδαγμα ευρύτερης πολιτικής σημασίας. Μην λες «δεν το είδα». Μην λες «δεν το κατάλαβα». Μην λες «ξαφνιάστηκα». Πες «δεν φρόντισα να έχω τον τρόπο να το δω – να το καταλάβω – να το περιμένω».
Όποιος δουλεύει συστηματικά και κοπιαστικά με την αντίληψή του «βλέπει» έγκαιρα. Όποιος βαριέται και βουλιάζει στις βεβαιότητές του καταναλώνοντάς τες, απλά τυφλώνεται… Είναι βολικό, είναι ξεκούραστο, είναι χαλαρό… Αλλά μόνο μέχρι να τελειώσουν οι δικαιολογίες.
(φωτογραφία: Όχι, δεν είναι αυτό το αντικλείδι για τα stealth. Είναι κινέζικο ραντάρ, αλλά μια ενδιάμεση φάση…)
