Tag: νόμοι σχέσεις

Fixtion

Σάββατο 2 Νοέμβρη.

Έτσι ξεκινάει το blade runner, η θρυλική ταινία του Ridley Scott, γυρισμένη το 1982. Το L.A. είναι μια πόλη κομματιασμένη, με «πάνω» και «κάτω» κόσμο, και βασικό θέμα ασφαλείας είναι η ανάσχεση των «εισβολέων» βιοτεχνολογικής κατασκευής ανθρωποειδών που «δουλεύουν» σε άλλους πλανήτες…

Έπεσε έξω ο Scott; Ως προς την χρονολογία ναι, όχι όμως και ως προς τις τάσεις της σε εξέλιξη 4ης βιομηχανικής / καπιταλιστικής επανάστασης. Τα ιπτάμενα οχήματα πόλης είναι πολύ κοντά… Εντελώς δίπλα είναι επίσης όχι οι ρέπλικες αλλά η cyborg «μεταμόρφωση» / αναβάθμιση των «εθελοντών» του είδους μας… Και τα εντελώς ανθρωπόμορφα «sex robot»… Το «τεστ διαπίστωσης ανθρωπινότητας» Voight-Kampff δεν χρειάζεται ακόμα για να ξεχωρίζει τι είναι τι, έχει προς το παρόν διαφορετική μορφή και σκοπό, και είναι εδώ με άλλο όνομα: καταγραφή «βιομετρικών» στοιχείων και «αναγνώριση ταυτότητας» μέσω τέτοιων data. (Δοκιμάζεται σε βάρος μεταναστών, πολιορκούμενων, κλπ κλπ. Σύντομα θα αρχίσει να γίνεται καθολικής χρήσης…).

Όχι, το L.A. (και οι καπιταλιστικές πόλεις γενικά) δεν έχει την αισθητική του Scott. Όχι ακόμα…

Αλλά να: το κάπνισμα τσιγάρου έχει επικηρυχτεί το 2019, θεωρείται έγκλημα, στο μεγαλύτερο και μαζικότερο ever πείραμα σχεδιασμένης «αλλαγής συμπεριφορών»! Μαζική εγκληματοποίηση υπό την συνοδεία μαζικών χειροκροτημάτων: αυτήν την εφιαλτική εξέλιξη δεν θα μπορούσε να την προβλέψει ούτε ο πιο ευφάνταστος σεναριογράφος επιστημονικής φαντασίας το 1982…

Once upon a time…

Σάββατο 2 Νοέμβρη. Το σχετικά παλιό αλλά πάντα επίκαιρο σύνθημα των i.b.p. «κάποτε καίγαν τα βιβλία, τώρα καίνε τα μυαλά» μπορεί να έχει μια παραλλαγή: κάποτε ήταν ζήτημα εκπαίδευσης, άσκησης και επώδυνης τριβής της νοημοσύνης του καθενός το να μην είναι ευκολόπιστος· τώρα «κάποιοι» (εταιρείες και κράτη…) αναλαμβάνουν την προστασία του απέναντι στη διασπορά ψευδών ειδήσεων.

Η επιχείρηση «twitter» αποφάσισε να απαγορεύσει τις «πολιτικές διαφημίσεις» (εν όψει αμερικανικών εκλογών) για να προστατέψει τους πελάτες της απ’ την πιθανή διαφθορά των συνειδήσεών τους… Η ανταγωνιστική επιχείρηση «facebook» δεν έχει πάρει ακόμα τέτοιες «ριζοσπαστικές» αποφάσεις· υπόσχεται όμως ότι θα αντιμετωπίσει το (αναγνωρισμένο) πρόβλημα με τεχνολογικό τρόπο: το λογισμικό της (και μερικές χιλιάδες κακοπληρωμένων υπαλλήλων) θα εντοπίζουν τα ψέμματα και θα τα σκοτώνουν πριν τρυπήσουν τα κρανία… Στο ωκεανό του ψέμματος των social media θα φτιάξουν, έτσι, μερικές τρύπες…

Η αντιπαράθεση της αλήθειας με το ψέμα έχει πολλά, σημαντικά, και κάποιες φορές ηρωϊκά κεφάλαια στην ιστορία του είδους μας. Συστηματικοί ψεύτες έχουν υπάρξει και εξακολουθούν να υπάρχουν άπειροι, επαγγελματίες και δυνατοί: Ποιός ξεχνάει το χριστιανικό παπαδαριό; Ποιός ξεχνάει τους διαφημιστές; Κι ωστόσο, παρά την δύναμη των κάθε είδους εξουσιών να παρουσιάζουν τους άρχοντές τους καλοντυμένους ενώ είναι ξεβράκωτοι, υπήρχε πάντα η δυνατότητα (ή η ελπίδα) του «σε τελευταία ανάλυση»: των ατόμων, των σχέσεών τους, των ηθικών και διανοητικών δυνατοτήτων τους να αμφισβητήσουν…

Σίγουρα απ’ τον Διαφωτισμό και ύστερα εκεί βρισκόταν η εστία της αντίστασης σε κάθε είδους, μικρό ή μεγάλο καθεστωτικό ψέμα: στην καλλιέργεια της ανθρώπινης νόησης, αντίληψης και αισθαντικότητας. Απ’ την άλλη μεριά ναι, είναι γεγονός, έχει υπάρξει ιδιαίτερα ελκυστικό για πολλές εξουσίες το να ορίζουν τι είναι τι, τι είναι «αλήθεια» και τι «ψέμα», αναλαμβάνοντας την ευθύνη να απαγορεύσουν το δεύτερο για να προστατέψουν την υγεία της υποδούλωσης των υπηκόων τους.

Από μακρο-ιστορική άποψη μπορεί να είναι μια ακόμη φορά… Για κάποιες γενιές είναι όμως η πρώτη φορά που «μεγαλο»παραγωγοί και «μεγαλέμποροι» ψέμματος φτύνουν στα μυαλά τους λέγοντάς τους, ούτε λίγο ούτε πολύ, πως επειδή είναι ανίκανες (αυτές οι γενιές) να ξεχωρίσουν την ήρα απ’ το σιτάρι, θα αναλάβουν εκείνοι την προφύλαξή τους.

Το ότι στην εποχή της μηχανοποίησης των διανοητικών διαδικασιών, στην εποχή των «έξυπνων» αλγορίθμων και μηχανών, το είδος μας ξεπέφτει σ’ ένα καινούργιο, μη αναγνωρίσιμο αλλά μαζικό είδος βλακείας, αυτό το έχουμε αναλύσει αλλού (τετράδιο για εργατική χρήση νο 3: η μηχανοποίηση της σκέψης). Η κατασκευή της νηπιακότητας (της αντίληψης), της νηπιακότητας που θέλει (ψηφιακή) στοργή και (αλγοριθμικό) προδέρμ, είναι σε εξέλιξη.

Καίνε τα μυαλά, πράγματι. Και μετά έρχονται να πουλήσουν first hand τα κάρβουνα…

Το θείο πτώμα απ’ την αμερική 1

Παρασκευή 1 Νοέμβρη. Εντάξει λοιπόν. Το ψόφιο κουνάβι δεν το εννοούσε σοβαρά ότι ένας σκύλος είναι «american hero» και ότι θα μπορούσε να τον παρασημοφορήσει… Έκανε πλάκα – απλά. (Με τι ακριβώς αστειευόταν το ψόφιο κουνάβι;). Αν, τέλος πάντων, το αστείο είναι το άλλοθι του γελοίου, ας κάνουμε ότι δεν καταλαβαίνουμε κι ας πάμε παρακάτω.

Ενώ ιστορικές αναλύσεις για άλλες εποχές υπάρχουν πολλές, με το πλεονέκτημα του «εκ των υστέρων», ειδικά για την παρακμή των «μεγάλων δυνάμεων» αυτών των άλλων εποχών, η κριτική – και μάλιστα η εργατική – ανάλυση σε «πραγματικό χρόνο» είναι, πράγματι, δύσκολο έργο. Τι νόημα έχει όμως οποιαδήποτε αναλυτική εργατική εργαλειοθήκη αν δεν λειτουργεί συγχρονικά; Η κριτική απ’ τις θέσεις της τάξης δεν προορίζεται για απομνημονεύματα και μαυσωλεία!

Η παρακμή της «μόνης (μόλις απ’ το ’90 και μετά) υπερδύναμης» δεν είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται μόνο σε πεδία διπλωματικών ελιγμών, κελαηδισμάτων και δευτερεουσών μαχών. Είναι, επίσης (και από μερικές απόψεις κυρίως) μια διαδικασία που εξελίσσεται στην πολιτική καρδιά της υπερδύναμης· στο κέντρο του συστήματος εξουσίας στις ηπα. (Να θυμίσουμε ότι τέλος της σοβιετικής ένωσης δεν ήταν η πτώση του τείχους στη γερμανία, αλλά το αποτυχημένο μεν πραξικόπημα δε στις 21 Αυγούστου του 1991 – στην καρδιά της Μόσχας: τα τανκς που κύκλωσαν το Κρεμλίνο…)

Στη διάρκεια της «χρυσής εποχής» του αμερικανικού ιμπεριαλισμού (και της αμερικανικής ευδαιμονίας), ας πούμε στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, ο πυρήνας των κανόνων πολιτικής διεύθυνσης στο εσωτερικό διαμορφώθηκε άμεσα ή έμμεσα με βάση τις επιτυχίες (ή τις αποτυχίες) εκτός συνόρων. Ο πόλεμος και η ήττα στο βιετνάμ είναι η επιτομή του πως το «έξω απ’ τα σύνορα» και το «μέσα στα σύνορα» έχουν διαλλεκτική σχέση για κάθε ιμπεριαλιστικό καπιταλιστικό σχηματισμό. Ωστόσο ακόμα και τότε, η αμφισβήτηση των κανόνων πολιτικής διεύθυνσης απ’ τα κάτω, έφτασε (όσο έφτασε) έμμεσα στην κορυφή της πολιτικής εξουσίας. To «σκάνδαλο Watergate», απ’ το 1972 ως το 1974, που οδήγησε στην παραίτηση του τότε προέδρου Nixon (προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα) τον Αύγουστο του 1974, ήταν η κορυφαία εκδήλωση αυτής της έμμεσης κορύφωσης της μαζικής, κινηματικής αμφισβήτησης του πολιτικού συστήματος στις ηπα απ’ τα κάτω. Γιατί δεν επρόκειτο για την αντιπαράθεση μεταξύ «συντηρητικών» και «δημοκρατικών», παρότι αυτή ήταν η φανερή ύλη του «σκανδάλου». Ήταν η σύγκρουση ανάμεσα στο σύστημα διεύθυνσης και σε μια δημοσιογραφία που, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, θεωρούσε ακόμα ότι πρέπει να υπηρετεί το κοινό συμφέρον και όχι τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των πολιτικών βιτρινών.

Ωστόσο, ακόμα κι έτσι, δεν θα έπρεπε να διαφύγει απ’ τον ιστορικό υλιστή η καθόλου σύμπτωση: την ημέρα του ο πρόεδρος των ηπα αναγκαζόταν να γονατίσει μπροστά στην κοινωνική δύναμη της δημοσιότητας, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός στην ανατολική ασία είχε ήδη γονατίσει, αφενός εξαιτίας της πετυχημένης αντίστασης των βορειοβιετναμέζων βιετκόνγκ και αφετέρου εξαιτίας της κοινωνικής δύναμης της δημοσιότητας που είχε εκτοξεύσει το αντιπολεμικό / αντιιμπεριαλιστικό κίνημα στην καρδιά του κτήνους.

(φωτογραφία: Αυτή η φωτογραφία, με το γυμνό κοριτσάκι καμμένο απ’ τις αμερικανικές ναπάλμ να τρέχει κλαίγοντας ανάμεσα σε αμερικάνους πεζοναύτες, δημοσιεύτηκε στις ηπα στις 12 Ιούνη του 1972. Προκάλεσε σοκ σε μια κοινωνία που δεν είχε μπει ακόμα στην ωριμότητα του θεάματος του θανάτου των Άλλων. Ο Nixon αμφισβήτησε την αυθεντικότητα της φωτογραφίας, αλλά είναι αμφίβολο αν υπήρχε έστω και ένας μη φασίστας αμερικάνος που να μην ανατρίχιασε.

Οκτώ μήνες μετά την παραίτηση του Nixon ο αμερικανικός στρατός αποχωρούσε ηττημένος έως ταπεινωμένος απ’ το βιετνάμ…)

Το θείο πτώμα απ’ την αμερική 2

Παρασκευή 1 Νοέμβρη. Επιφανειακά δεν συμβαίνει κάτι ανάλογο τώρα. Δεν υπάρχουν φωτογραφίες απ’ τα εγκλήματα του αμερικανικού στρατού στην μέση Ανατολή και στο ινδοκούς (απαγορεύονται!), ούτε απ’ τα εγκλήματα της αστυνομίας εντός αμερικανικής επικράτειας· τα mainstream media ασχολούνται μόνο με αυτό που θα ασχολούνταν κάθε επιχείρηση, δηλαδή τα κέρδη τους· κι όσο για την στρατιωτική ήττα της Ουάσιγκτον είτε στο αφγανιστάν είτε στη μέση Ανατολή, αυτή κουκουλώνεται ακόμα.

Όμως η κρίση, η κρίση πλανητικής ηγεμονίας, αυτή τη φορά πολύ πιο δομική, κτυπάει ΚΑΙ εκεί: στην καρδιά του κτήνους. Εκδηλώνεται με την διαδικασία καθαίρεσης του ψόφιου κουναβιού· με τα επιχειρήματα υπέρ της ενοχής ή της αθωώτητάς του για την προσπάθεια «εισαγωγής προεκλογικών όπλων» απ’ το Κίεβο· και, τελικά, με το πως διαδίδεται και το πως προσλαμβάνεται αυτή η υπόθεση απ’ το «κοινό». Αυτά, σ’ ένα διανοητικό και αισθητικό περιβάλλον (3η και 4η βιομηχανική επανάσταση) πολλαπλών πραγματικοτήτων· όπου ο καθένας διαλέγει όποιαν «πραγματικότητα» γουστάρει.

Αν εκτιμήσει κανείς τους τρόπους, τις μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται αυτή η κρίση αποκόβοντάς την απ’ την ένταση και την ιστορική κρισιμότητα των αιτίων της, μπορεί να πει πως όλα όσα μνημονεύουμε πιο πάνω λειτουργούν εκτονωτικά, εξομαλυντικά. Η μεταμοντέρνα σχετικοποίηση μειώνει την ένταση· σε σχέση με την μοντέρνα (στα ‘70s) αυστηρότητα στις εννοήσεις περί αλήθειας και ψέμματος. Αλλά η διακύβευση δεν βρίσκεται στα επιφαινόμενα, παρά μόνο για τους καταναλωτές του Θεάματος. Η διακύβευση βρίσκεται στις αιτίες – και στα αδιέξοδα της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής ηγεμονίας.

Και τώρα, που δεν υπάρχουν φωτογραφίες με καμμένα κορίτσια και τα μήντια, παλιά και νέα, είναι τόσα πολλά ώστε ο εκδημοκρατισμός της απάτης να είναι κοινοτοπία, τώρα που ένας αμερικάνος πρόεδρος – βιτρίνα (δηλαδή αυτοί που σπρώχονται για να κουνάνε την μαριονέτα) δηλώνει ανοικτά ότι «ναι, θα κρατήσουμε τα πετρέλαια κάποιων άλλων για να πληρώνονται οι μπράβοι μας» («καθότι δεν είμαστε πλέον διατεθειμένοι να τους πληρώνουμε εμείς…») η καθαίρεση του ψόφιου κουναβιού είναι απλά μια μορφή της εσωτερικής κοινωνικής / πολιτικής / ιδεολογικής πόλωσης των ηπα. Όχι όμως, δυστυχώς, ανάμεσα σε οπαδούς και αντιπάλους του αμερικανικού ιμπεριαλισμού! Αλλά ανάμεσα στο φάντασμα της «εθνικής αυτάρκειας» με μόνο τις «αναγκαίες» ιμπεριαλιστικές κινήσεις (: θα έχουμε μπράβους, αρκεί να μην τους πληρώνουμε απ’ τους φόρους του αμερικάνου κοκκινόσβερκου – ας κάνουμε πλιάτσικο!)· και το φάντασμα του μόνιμα αναγκαίου πλανητικού ιμπεριαλισμού με μόνο τις «αναγκαίες» εσωτερικές διαταξικές ρυθμίσεις.

Ορισμένοι λανσάρουν την έσχατη κατευναστική ιδέα: ότι αυτή η κατάσταση, όπου οι οπαδοί του ψόφιου κουναβιού αμφισβητούν όχι απλά την ενοχή του αλλά κατηγορούν σχεδόν το σύνολο του θεσμικού οικοδομήματος πολιτικής διεύθυνσης (που προσπαθεί να τον ενοχοποιήσει μέσα από τυπικά έγκυρες διαδικασίες…) είναι ο προθάλαμος ενός εμφυλίου στις ηπα. Συγκινητικό! Θα μπορούσαν να υπάρχουν λόγοι για «εμφύλιο» (λευκοί προτεστάντες εναντίον μη λευκών και μη προτεσταντών…) – αλλά το ψόφιο κουνάβι και η τύχη του δεν είναι μέσα σ’ αυτές.

Ειδικά όταν υπάρχει η κατάλληλη ρεζέρβα: ο Pence.

Το θείο πτώμα απ’ την αμερική 3

Παρασκευή 1 Νοέμβρη. Το τι σημαίνει (αν σημαίνει κάτι ακόμα..) το παλιό θεσμικό (επ)οικοδόμημα στις ηπα (και όχι μόνο) αποδείχθηκε οριστικά και αμετάκλητα με τον «αντιτρομοκρατικό» patriot act. (Και η γαλλία έχει μια τέτοια «νομοθεσία έκτακτης ανάγκης» που από «έκτακτη» έγινε μόνιμη, όπως στις ηπα… Ενδιαφέρουσα σύμπτωση…) Δεν γίνονται μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της κατάργησής του· οι όποιοι κινηματικοί στις ηπα βρίσκονται πολύ πιο πίσω πολιτικά σε σχέση με το αντιπολεμικό κίνημα στα ‘60s και στα ‘70s.

Αντίθετα, ελλείψει δομικού ανταγωνισμού, από τότε και μετά, δηλαδή από το 2001, το μόνο ερώτημα που αξίζει να γίνεται είναι το πως και κάτω από ποιες προϋποθέσεις, η «πολιτική κεντρική διοίκηση» της άλλοτε αυτοκρατορίας (εν τέλει και άλλων παρακμιακών κρατών) θα είναι «οικονομική» (ένας τραπεζίτης ή, έστω, ένας πλυντηριάς real estate)· «στρατιωτική» (ένας καραβανάς ή ένας επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών)· ή κάποια υβριδική εκδοχή.

Η ασταμάτητη μηχανή εκτιμά ότι jacta alea est – με αφορμή (αλλά όχι αιτία) εκείνη που έμοιαζε η λιγότερο πιθανή: ένα δευτερεύον πεδίο μάχης . Ο Ιούλιος Καίσαρας αποφάσισε να περάσει το ποτάμι με τον στρατό του, το “όριο της θεσμικά περιφρουρημένης δημοκρατίας” της Ρώμης, για να “σώσει την αυτοκρατορία”. Αλλά τότε δεν υπήρχε καπιταλισμός. Η στρατιωτική κατάληψη του Καπιτωλίου στη Ρώμη μπορούσε να μοιάζει σαν μια “δεύτερη ευκαιρία”.

Δεν ισχύει το ίδιο για το αμερικανικό Καπιτώλιο, παρότι αυτό φαίνεται ότι φαντάζονται διάφοροι. Κι ας βρίσκει το ψόφιο κουνάβι, ανεπαισθήτως, όσες συμμαχίες θέλει με την ρωμαϊκή αυτοκρατορία…

(φωτογραφία: Το ψόφιο κουνάβι με τον ιταλό πρόεδρο “μοτσαρέλα” στο άσπρο σπίτι, στις 16 του περασμένου Οκτώβρη: θυμήθηκε τα «κοινά» τους εδώ και χιλιάδες χρόνια… Απ’ την εποχή του Ιούλιου Καίσαρα…)

Ελευθερία είπατε;

Τετάρτη 30 Οκτώβρη. Η έρευνα (δειγματοληπτική…) έγινε στο ψοφιοκουναβιστάν απ’ την εκστρατεία για την ελευθερία του λόγου (“campaign for free speech”). Συνεπώς, απ’ αυτήν την άποψη, δεν μπορεί να κατηγορηθεί για χειραγώγηση. Ωστόσο το αποτέλεσμα ήταν αντίθετο: το 61% όσων ρωτήθηκαν θεωρούν ότι η (αμερικανική) κυβέρνηση πρέπει να βάλει όρια στην ελευθερία λόγου. Και πάνω απ’ τους μισούς πιστεύουν ότι η θεμελειώδης και θρυλική «πρώτη τροποποίηση» του αμερικανικού συντάγματος (απαγορεύει οποιονδήποτε περιορισμό στην έκφραση άποψης) πρέπει να αναδιατυπωθεί· για να ταιριάζει με τις τωρινές νόρμες (που επιδιώκουν απαγορεύσεις).

Πρόκειται για ανοικτή έκκληση / υποστηρίξη στη λογοκρισία! Τα ενδιαφέροντα σημεία της έρευνας είναι τουλάχιστον δύο. Πρώτον, ότι – ειδικά στις νεώτερες ηλικιακά ομάδες – υπάρχει πλειοψηφική καταδίκη των «λόγων μίσους», παρότι τα άτομα αυτών των ηλικιών δεν μπορούν να ορίσουν τι είναι οι «λόγοι μίσους». Είναι σίγουροι / ες ωστόσο ότι πρέπει το κράτος να φροντίσει για τον περιορισμό – εκείνου που δεν μπορούν να προσδιορίσουν, άρα θα το προσδιορίσει το κράτος… Δεύτερον, ανάλογα με τα υποκειμενικά χαρακτηριστικά όσων απάντησαν, το κράτος πρέπει να απαγορεύσει την έκφραση απόψεων εναντίον τους. Εναντίον των ομοφυλόφιλων ή των trans· αλλά και εναντίον των «πατριωτών» που υπερασπίζονται την αμερικανική προτεσταντική λευκότητα… Γενικά μιλώντας όλοι (όσες αντιθέσεις κι αν έχουν μεταξύ τους, και ακριβώς εξαιτίας αυτών των αντιθέσων) θέλουν πια το κράτος στο πλευρό τους… Σα να λέμε: αρκετά πια με την “αυτοδιαχείριση” (και την σχετικότητα) των αντιθέσεων! Θέλουμε να γίνουμε όχι απλά νόμος αλλά Ο νόμος!!! Θέλουμε εξουσία – όχι ελευθερία για τους αντιπάλους μας! Αυτά τα παλιομοδίτικα της επαναστατικής μπουρζουαζίας του είδους “διαφωνώ μαζί σου αλλά θα υπεραπιστώ το δικαίωμά σου να εκφράζεις την άποψη του” πέθαναν! Τέλος!!

Η «δημοκρατική έκκληση» σ’ ένα απαγορευτικό κράτος θα είναι χρήσιμη σαν στοιχείο στην έρευνα των συντρόφων και των συντροφισσών (ξέρουν αυτοί κι αυτές ποιοί είναι…) Πρέπει να τονίσουμε ωστόσο ότι με την εξαίρεση των φοιτητών / φοιτητριών στις ηπα που είναι κατά πλειοψηφία αντίθετοι / ες στη λογοκρισία (όσες / όσοι απάντησαν στην έρευνα), η έκκληση προς το (αμερικανικό σήμερα, αύριο κι άλλα…) κράτος να περιορίσει την «ελευθερία του λόγου» είναι το αποτέλεσμα μιας καλοδουλεμένης εκστρατείας. Η οποία μπορεί να μην είχε απ’ την αρχή τον συγκεκριμένο στόχο, σίγουρα όμως τον απέκτησε πολύ γρήγορα. Σας βομβαρδίζουν με ψευδείς ειδήσεις μέσω social media λένε και ξαναλένε οι ειδικοί της παραπληροφόρησης και της αποπληροφόρησης. Θα σας προστατέψουμε για το καλό σας! (“Θα αποπληθωρίσουμε το ψέμα για να γίνουμε ξανά ολιγοπώλιο – και άρα πειστικοί”, λένε οι ειδικοί…)

Το γεγονός ότι η λογοκρισία εμφανίζεται (ή μπορεί να εμφανιστεί) σαν «αίτημα των απο κάτω» χωρίς να χρειάζεται να αποκαλυφθεί σαν στόχος των από πάνω, οφείλεται στην μαζική ενσωμάτωση της νηπιακότητας και της «αδυναμίας» των υποτελών μέσα στην υπερπληφοριοποιημένη φάση του καπιταλισμού. Αυτή η νηπιακότητα έχει πολλές ακόμα πλευρές, που δεν είναι τώρα η στιγμή να εξετάσουμε. Καταλήγει, ωστόσο, με μαθηματική ακρίβεια, στην αναζήτηση ενός πατερναλισμού και καλύτερα του κρατικού πατερναλισμού· που, καθόλου συμπωματικά, είναι συγχρονισμένη με άλλες ανάγκες μέσα στην όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού.

Ανάγκες των αφεντικών βέβαια. Αλλά οι υποτελείς θεωρούν αρκετές απ’ αυτές δικές τους πια…

Ιπτάμενες σακαράκες

Τετάρτη 30 Οκτώβρη. Τα (εντελώς) ηλεκτρικά ι.χ. έχουν μπει και στο ελλαδιστάν, αν και οι υποδομές για φόρτιση είναι ακόμα περιορισμένες. (Στη βουλγαρία είναι, αναλογικά, αισθητά περισσότερα τα σημεία φόρτισης). Είναι ζήτημα χρόνου – και χρημάτων.

Ωστόσο μην βιαστείτε να αγοράσετε ηλεκτρικό ι.χ. Για κάμποσα χρόνια ακόμα δεν θα βγουν στην παρανομία οι κινητήρες εσωτερικής καύσης. Και εν τω μεταξύ το μέλλον θα έχει ιπτάμενα ι.χ. – ξέρετε δα το ενδιαφέρον της ασταμάτητης μηχανής γι’ αυτό το επαναστατικό (από καπιταλιστική άποψη…) είδος…

Έχουμε και λέμε λοιπόν. Το Guangzhou είναι η avant garde τεχνόπολη του κινεζικού καπιταλισμού, η ασιατική silicon valley στο πολλαπλάσιο της αμερικανικής – και χωρίς τις δασικές πυρκαγιές γύρω γύρω…. Η EHang είναι μια κινεζική avant garde εταιρεία ιπτάμενων οχημάτων, πολύ μπροστά απ’ τις όποιες ανταγωνίστριές της παγκόσμια, με την έννοια ότι έχει κάνει εξαντλητικές δοκιμές εδώ και χρόνια στα οχήματά της, ώστε να διαμορφώσει το απόλυτο «λογισμικό ασφαλείας».

Η EHang είναι έτοιμη για την παγκόσμια αγορά του είδους· χρειάζεται, όμως, και κάτι ακόμα εξίσου σημαντικό: το hardware και το software της urban ρύθμισης εναέριας κυκλοφορίας για τέτοιου είδους οχήματα· που στην προοπτική τους θα είναι πολλά εκατομύρια. Πρόκειται για κτηνώδες τεχνολογικό προαπαιτούμενο, δεδομένου ότι στην 3D urban κυκλοφορία τα προβλήματα της 2D που ξέρουμε (στους δρόμους) δεν είναι απλά υψωμένα στον κύβο…

Λοιπόν: η EHang ετοιμάζεται να εγκαταστήσει την σχετική τεχνολογία στο Guangzhou, σε συνεργασία με την τοπική εξουσία, με προοπτική οι πτήσεις ιδιωτικών ιπτάμενων ι.χ., ταξί και drones μεταφοράς αντικειμένων να είναι ορθολογικά διαχειρίσιμες (στη βάση ενός προγράμματος ελέγχου ενάεριας κυκλοφορίας σε χαμηλά ύψη) ως το 2021. Σε σκάρτα δυο χρόνια από σήμερα… Και επειδή κάποιοι μπορεί να είναι μελό και να θεωρούν το Guangzhou μακρινό κι αδιάφορο, ένα παρόμοιο ακριβώς πρόγραμμα ξεκίνησε ήδη, σε συνεργασία με την Vodafone, στο γερμανικό Düsseldorf – που οπωσδήποτε είναι πιο κοντά.

Τι σημαίνουν αυτά, είτε εξελίσσονται στη μακρινή κίνα είτε στη κοντινή γερμανία; Ο τεχνολογικός πυρήνας αυτού του internet of things, όπου τα ιπτάμενα οχήματα θα επικοινωνούν με πολλαπλά αυτόματα και ημιαυτόματα «αστικά κέντρα ελέγχου πτήσεων» αλλά και μεταξύ τους, είναι η δημιουργία εφαρμογών 5G για τις συγκεκριμένες ανάγκες. Δεν χρειάζεται να θυμίσουμε ποια καπιταλιστική εταιρεία είναι πρωτοπόρα στις 5G τεχνολογίες· μπορεί κάποιοι (φιλοαμερικάνοι – ζουν ανάμεσά μας!) να ανατριχιάζουν, και δεν το θέλουμε.

Το συμπέρασμα, πάντως, είναι αδιαμφισβήτητο: πολύ πριν τα παιδιά που τώρα είναι νήπια τελειώσουν το δημοτικό, τα ηλεκτρικά χερσαία οχήματα ιδιωτικής χρήσης θα έχουν αρχίσει να παίρνουν την απόχρωση αραμπά. Πολύ νωρίτερα, σίγουρα στο Guangzhou (δεν ξέρουμε για το Düsseldorf…) θα έχουν φτιαχτεί urban πεδία προσγείωσης / απογείωσης, parking, και ότι άλλο χρειάζεται για τις ιπτάμενες σακαράκες. Για την ακρίβεια αυτά θα είναι έτοιμα μέσα στον επόμενο 1,5 χρόνο.

Απ’ αυτήν την άποψη όσοι / όσες μένουν στην Κυψέλη (π.χ.) δεν θα μπουν σ’ αυτή την καπιταλιστική φάση· οπότε δεν έχουν και τις σχετικές έγνοιες. Απ’ την σκοπιά του urban ύψους ο επίσης urban underworld (το έδαφος και οι υποκουλτούρες του) είναι αναπόφευκτος. Εδώ κι εκεί μπορεί να γίνει απαραίτητη κάποια ισοπέδωση, κάποιος λιμός, κάποιος χαλασμός – κάτι τέλος πάντων: οι gentrifications του όχι και τόσο μακρινού μέλλοντος θα υπηρετούν όχι τις δυο αλλά τις τρεις διαστάσεις των αστικών μετακινήσεων.

Θα καταστραφούν οι πόλεις της μοντέρνας πολεοδομίας / χωροταξίας; Ή απλά θα παρακμάσουν, όπως συμβαίνει ήδη, αλλά πολύ πιο εντατικά; Η αλήθεια είναι ότι στις καπιταλιστικές εξελίξεις οι χαμένοι είναι πολλοί· άσχετα απ’ την μορφή της χασούρας…

(φωτογραφία πάνω: Η EHang κάνει επίδειξη των οχημάτων της σε γήπεδο στη Βιέννη, τον περασμένο Απρίλη – σε ευρωπαίους δημοσιογράφους και ειδικούς πτήσεων. Εντυπωσιάστηκαν λέει…

Κάτω: βόλτα στο δάσος. Εκ τους ασφαλούς…)

Τα φώτα του ελληνικού πολιτισμού

Δευτέρα 28 Οκτώβρη. Ο μορφωτικός πολιτιστικός σύλλογος Βρασνών ιδρύθηκε από τους κατοίκους του οικισμού το 1979 σε μια προσπάθεια αναβάθμισης του πολιτιστικού επιπέδου του χωριού αλλά, περισσότερο, της διατήρησης των πατροπαράδοτων ηθών και εθίμων, αυτών που κινδυνεύουν να χαθούν λόγω σύγχρονου τρόπου ζωής. Άλλωστε οι κάτοικοι των Βρασνών είναι γηγενείς και όχι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία και κατοικούν αυτόν τον τόπο περισσότερο από 2.000 χρόνια.

Μ’ αυτή τη λιτή αλλά εξαιρετικά περιεκτική ανακοίνωση ο «φορέας του πολιτισμού» των Βρασνών (ενός χωριού του δήμου Βόλβης) ανέλαβε την ευθύνη για την φασιστική επίθεση με πέτρες σε πούλμαν που μετέφεραν 200 πρόσφυγες, προς εγκατάσταση σε 2 ξενοδοχεία του χωριού. Σαν διατηρητές των πατροπαράδοτων ηθών και εθίμων οι βρασνιώτες οργώνουν με μοσχάρια που σέρνουν το ινί και το αλέτρι, και δεν έχουν ρεύμα, τηλεόραση και κινητά. Έχουν μόνο πέτρες. Αν δεν είχαν διατηρήσει τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα θα πετούσαν τα κινητά τους… Αλλά – ευτυχώς… Αυτά έγιναν πριν 5 ή 6 ημέρες: πατροπαράδοτη ελληνική φιλοξενία. Αν τα πούλμαν μετέφεραν 200 επενδυτές, οι μούμιες (μετά από 2000 χρόνια τι άλλο να είναι;) θα έδιναν και τα ταπεινά τους οπίσθια. Αλλά πρόσφυγες; Όχι δα!

Για λόγους που επιφανειακά μοιάζουν ανεξήγητοι, ωστόσο, οι πολιτισμένοι επιχειρηματίες των Βρασνών έσπευσαν να «διαχωριστούν» με κάτι ηλικίας σχεδόν 100 χρόνων. Τους πρόσφυγες απ’ την Μικρά Ασία! Μέχρι πριν απ’ αυτόν τον διαχωρισμό οι βρασνιώτες ήταν καθόλα μικροαστοί έλληνες: φασισταριό δηλαδή. Με την υπενθύμιση, όμως, που πρόσθεσαν, περί προσφύγων απ’ την Μικρά Ασία, έδωσαν – σκόπιμα υποθέτουμε – ένα ιστορικό βάθος στις ιδέες τους. Για να πουν (;) ότι είναι πολύ περισσότερο έλληνες μικροαστοί απ’ ότι θα νόμιζε κανείς… Φασισταριό με πλήρη γενεαλογία.

(φωτογραφία: Πλάνο απ’ την επικερδή επιχειρηματική δραστηριότητα των βρασνιωτών: ξαπλώστρες – σκιά – φρέντο…. Εντελώς πατροπαράδοτα· και ετοιμοπαράδοτα…)

Πώς να βουλιάξουμε τα πλοία;

Δευτέρα 28 Οκτώβρη. Για να εξηγήσουμε την εθνική λάμψη της βρασνιώτικης έκρηξης πολιτισμού, αντιγράφουμε στοιχεία απ’ την μακριά (και κρυμμένη) ιστορία του ντόπιου φασισμού, ιστορικά τεκμηριωμένη:

… Από τις αρχές του 1922 είχε αρχίσει να συζητιέται σε υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια η εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό. Παρ’ όλα αυτά, όμως, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να απαγορεύσει στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Η απόφαση αυτή πήρε τη μορφή του νόμου 2870/1922, ο οποίος προέβλεπε αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό…

… Το πρώτο άρθρο του νόμου ανέφερε: «Απαγορεύεται η εν Ελλάδι αποβίβασις προσώπων ομαδόν αφικνούμενων εξ αλλοδαπής, εφ’ όσον ούτοι δεν είναιεφωδιασμένοι δια τακτικών διαβατηρίων νομίμως θεωρημένων…» Τα υπόλοιπα άρθρα περιγράφουν τις τιμωρίες που θα υφίσταντο οι παραβάτες…

Αν οι πρόσφυγες απ’ την Μικρά Ασία έρχονταν με λαστιχένιες βάρκες είναι σίγουρο ότι οι αρχαιολόγοι θα τις έβρισκαν στον πάτο του Αιγαίου λίγο έξω απ’ την Σάμο, την Χίο, την Μυτιλήνη – κάτω απ’ τις βάρκες των σύγχρονων φυγάδων. Ευτυχώς γι’ αυτούς επρόκειτο να ταξιδέψουν με σιδερένια πλοία – οι τορπίλες δεν είχαν εφευρεθεί ακόμα. Όμως η πατρίδα είχε αναθέσει στον εαυτό της το καθήκον να κάνει ό,τι μπορεί για να τους εμποδίσει:

… Μετά την κατάρρευση του μετώπου, και πέντε ημέρες πριν ο κεμαλικός στρατός μπει στη Σμύρνη, στις 22 Αυγούστου με το παλιό ημερολόγιο, ο Αρμοστής της ελλάδας στην Ιωνία Αριστείδης Στεργιάδης στέλνει στην ελληνική κυβέρνηση τηλεγράφημα με το οποίο ζητά εντολές, αφού πρώτα παραθέτει κάποιες προτάσεις. Μια απ’ αυτές είναι: «Εγκρίνεται εμποδισθώσει αναχωρίσωσι Έλληνες Μικρασιάται δι’ Ελλάδα, ακόμα και όταν είναι εύποροι δυνάμενοι αναχωρήσωσι με συνήθη ταχυδρομικά ατμόπλοια;».

Αυθημερόν η ελληνική κύβέρνηση απάντησε: «Εις απάντησιν της υπ’ αριθμό 2873 συμφωνούμε μεθ’ υμών…»

Μπορεί η πατρίς να ήθελε αλλά να μην είχε τρόπο να εμποδίσει τους πρόσφυγες απ’ την Μικρά Ασία να φτάσουν στα τιμημένα εδάφη της· και να γίνουν, ακόμα και μετά από 100 σχεδόν χρόνια, επιχείρημα. Ήξερε, πάντως, τι ήθελε να τους συμβεί:

… Όλα αυτά υπήρξαν αποτέλεσμα της ειλημμένης πολιτικής εγκατάλειψης των ελλήνων της Μικράς Ασίας στο έλεος των νικητών του Μουσταφά Κεμάλ. Μόνο σ’ αυτό το πλαίσιο μπορεί να γίνει κατανοητός ο διάλογος Παπανδρέου – Στεργιάδη, που παραθέτει ο ιστορικός του μεσοπολέμου Γρηγόρης Δαφνής στο δίτομο έργο του «η ελλάς μεταξύ δύο πολέμων».

Όταν ο Στεργιάδης ανακοίνωσε στο νεαρό τότε πολιτικό Γιώργο Παπανδρέου την επερχόμενη καταστροφή, δέχτηκε την ερώτηση: «Γιατί δεν ειδοποιείτε τον κόσμο να φύγει;». Η απάντηση του έλληνα αρμοστή Σμύρνης ήταν η εξής: «Καλύτερα να μείνουν εδώ να τους σφάξει ο Κεμάλ, γιατί αν πάνε στην Αθήνα θα ανατρέψουν τα πάντα!»

Όχι, δεν ήταν ο Κεμάλ που ήθελε να τους σφάξει. Ήταν το ελληνικό κράτος που το ευχόταν… Οι ιστορικοί αποδίδουν αυτήν την ευχή στο γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση ήταν βασιλική, ενώ οι πρόσφυγες σε μεγάλο βαθμό βενιζελικοί. Ακόμα κι αν αυτό ισχύει, δεν παύει ισχύει και το άλλο: οι υπήκοοι του βασιλείου ένοιωθαν γηγενείς και «όχι πρόσφυγες απ’ την Μικρά Ασία».

Απέμεινε το ηρωϊκό φασισταριό των Βρασνών να υπερασπίζεται αυτά τα «πατροπαράδοτα»…

(φωτογραφία: Δυο τρία ταχύπλοα να είχε το τότε λιμενικό, έναν φασιστοΜουζάλα για υπουργό ανθρωπισμού και έναν ψεκασμένο για υπ.αμ. και θα βλέπατε τι θα γινόταν…)

Ο σφηνωμένος λέων ζει!

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Με ψήφους 329 έναντι 299 το house of commons ενέκρινε κατ’ αρχήν την συμφωνία εξόδου της αυτού μεγαλειότητας και της επικράτειάς της απ’ την ε.ε. που προωθούσε ο Bor-Duk!! Αυτά είναι σπουδαία νέα για τον λέοντα: τόσα χρόνια πέρασαν, ήτανε γέρος και κόντεψε να βαλσαμωθεί σφηνωμένος, και να που τελικά υπάρχει μια αποδεκτή (κατ’ αρχήν) συμφωνία για το μέλλον του. Να που υπάρχει ζωή ακόμα και μετά τον θάνατο!! Η δόλια κυρά May, που ίδρωσε κι αυτή για να πετύχει το ίδιο, θα ζηλεύει.

Βέβαια ο Bor-Duk απέτυχε ύστερα να πείσει την commons πλειοψηφία για «κατεπείγουσα» συζήτηση και έγκριση της νομοθεσίας που θα επιτρέψει την εφαρμογή της συμφωνίας. Ήθελε να γίνει μέσα σ’ ένα 3ήμερο, αλλά 322 βουλευτές θεώρησαν μικρό το διάστημα· είναι «ψείρες». Αυτό ερμηνεύεται (υπερβολικά…) σαν «ήττα» του Bor-Duk αφού τώρα είναι υποχρεωμένος να ζητήσει απ’ την ε.ε. αυτό που ορκιζόταν ότι δεν θα κάνει: μια παρατασούλα. Ή, μπορεί, και να μην την ζητήσει· να του την δώσουν από μόνοι τους (αν, βέβαια, έχει την καλωσύνη ο βασιλιάς Macron…) Δεν είναι παλιάνθρωποι αυτοί στις Βρυξέλες: καταλαβαίνουν ότι μετά από 3,5 χρόνια μούδιασμα δεν μπορεί το βρετανικό κοινοβούλιο να τρέξει σαν σπρίντερ… Τώρα που έγινε το πρώτο βήμα (η καταρχήν έγκριση της συμφωνίας), δυο τρεις μήνες παραπάνω δεν είναι τίποτα. Σε κάθε περίπτωση έχει το ενδιαφέρον του το γεγονός πως διάφοροι διεθνείς και ντόπιοι δημαγωγοί υποτιμούν την επί της αρχής κοινοβουλευτική έγκριση της συμφωνίας εξόδου· λες και τόσο καιρό άλλο ήταν το ζητούμενο.

Φυσικά, η παράταση υπ’ αυτά τα δεδομένα σχετίζεται με το πότε θα μπορέσει (ή θα επιλέξει) ο Bor-Duk να κάνει εκλογές, που θα αποδείξουν ότι «μάζεψε» το ως πρόσφατα πελαγωμένο κόμμα του· και ίσως γίνει κανονικά εκλεγμένος πρωθυπουργός. Αλλά αυτό είναι αμιγώς εσωτερικό ζήτημα της αυτού μεγαλειότητας. Η οποία, παρεπιπτόντως, μπορεί πια να κλείσει τα μάτια της ήσυχη: δεν θα λείψει το κωλόχαρτο στους υπηκόους της…

Ας το επαναλάβουμε: το αγγλικό house of commons, επί χρόνια καταφύγιο της τσαχπινιάς, αποφάσισε ότι η συμφωνία του Bor-Duk με την ε.ε. είναι κατ’ αρχήν ο.κ.!!

(φωτογραφία πάνω: Οι πικρόχολοι, που υποστήριζαν ότι οι επισκέψεις άγγλων πρωθυπουργών στις Βρυξέλες για να ζητήσουν μια παράταση θα συνεχίζονταν σ’ όλον τον 21ο αιώνα, ίσως και στον 22ο, και πως θα γίνονταν δημοφιλές διεθνές τουριστικό αξιοθέατο, απογοητεύονται!

Ο βρετανικός λέων θα ξανατρέξει λεύτερος στις απέραντες σαβάνες του πλανήτη… Μπορεί να τον κάνουν μια χαψιά τίποτα δράκοι, μπορεί να του κατεβάσουν την μούρη τίποτα αρκούδες, αλλά τί σημασία έχουν αυτά μπροστά στη λευτεριά;

Κάτω: βρετανικό χιούμορ…)