Tag: νόμοι σχέσεις

Virus economy

Πέμπτη 12 Μάρτη. Όσα περισσότερα μαθαίνουμε (και μαθαίνονται) για το «κινέζικο παράδειγμα» (απέναντι στον covid-19) τόσο πιο πιθανό γίνεται ότι τα δυτικά κράτη (και οι πληθυσμοί τους) έχουν πέσει στα αντισινικά δίκτυα που έστησαν. Και ότι καθώς η κινδυνολογία / τρομοκρατία που φτιάχτηκε τον Γενάρη και τον Φλεβάρη έχει επιστρέψει στις πηγές της, θα ξεμπερδέψουν πιο δύσκολα απ’ ότι το κινεζικό κράτος / κεφάλαιο· και σε αισθητά περισσότερο χρόνο.

Κανονικά (η λέξη σε πολλά εισαγωγικά) τις εβδομάδες που η επιδημία ήταν αποκλειστικά ή κυρίως κινεζικό φαινόμενο, αντί να ελεεινολογούν τα δυτικά κράτη (μέσω των media τους) θα έπρεπε να έχουν στείλει τους ειδικούς τους να κάνουν φροντιστήριο στην Wuhan· ακόμα κι αν δεν μπορούν ή δεν θέλουν να εφαρμόσουν όλες τις μεθόδους του κινεζικού καθεστώτος. Τώρα το Πεκίνο προσφέρει δωρεάν το know how του σε οποιονδήποτε το ζητήσει – αλλά ποιος δυτικός θα το τολμήσει; Οι δημαγωγοί στην Ουάσιγκτον ήδη κατηγορούν την κίνα για την διασπορά του covid-19 (σε πολύ αρχικό στάδιο!) στην αμερικανική επικράτεια… Ποιά είναι η κατηγορία; Ότι «επί δύο μήνες το κινεζικό κράτος δεν έκανε τίποτα»!!!! Δεν είναι τυχαίο ότι είναι η Τεχεράνη που έχει αποδεχθεί την κινεζική βοήθεια: εκτός από ζήτημα δημόσιας τάξης αυτή «πανδημία» (τεχνικός όρους του ΠΟΥ) είναι και ζήτημα ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού. Και η Ρώμη (χωρίς την έγκριση της ε.ε.) ακολουθεί τον δρόμο της Τεχεράνης: τεχνική βοήθεια και συμβουλές απ’ τους κινέζους (ως τώρα) νικητές του covid-19.

Ταυτόχρονα, και άσχετα με τον «ιό», ο ενεργειακός πόλεμος έχει αποκτήσει νέα ένταση, μετά την απελπισμένη και προβοκατόρικη απόφαση του τοξικού να πλημμυρίσει την παγκόσμια αγορά με φτηνό σαουδαραβικό πετρέλαιο. Παρότι η απόφαση πάρθηκε εναντίον της Μόσχας, παρότι κτυπάει και την Τεχεράνη, έχει σοβαρές συνέπειες και στην αμερικανική εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου: με τιμές της τάξης 30 ή 35 δολάρια το βαρέλι (ούτε λόγος για χαμηλότερες) όλη η σχετική αμερικανική βιομηχανία κατεβάζει ρολά· και χρεωκοπεί.

Η απόφαση του τοξικού είναι χαρακίρι ακόμα και για τον σαουδαραβικό πετρελαϊκό καπιταλισμό – πράγμα που δείχνει την δύναμη που έχει η κόκα στην σύγχρονη παγκόσμια ιστορία. Φυσικά οι αγοραστές πετρελαίου θα έτριβαν τα χέρια τους με την παράνοια του τοξικού· αν δεν τους είχε κάτσει αυτή η κούρσα του «κορονο-», που για τις ερχόμενες εβδομάδες θα επιβάλλει παραγωγικό slow down. Και ιδού η ειρωνεία της ιστορίας: αν ο τοξικός αργήσει να συνέλθει, κι αν η σαουδαραβική υπερπαραγωγή συνεχίσει να κρατάει τις τιμές χαμηλά τους επόμενους μήνες, ο κερδισμένος θα είναι … ο κινεζικός καπιταλισμός – που συνέρχεται, λες και το είχε κανονίσει, την «πιο κατάλληλη στιγμή»!

Μια κινέζικη παροιμία λέει Την κατάρα μου να έχεις να ζήσεις σε ενδιαφέρουσα εποχή! Ναι, το 2020 θα είναι εξαιρετικά, μπορεί και τρομακτικά ενδιαφέρον – κι αυτό δεν είναι κάτι που θα το ευχόμασταν!

Επί του πληκτρολογίου: Κάνοντας, ίσως, το δικό του χαρακίρι το ψόφιο κουνάβι ανακοίνωσε σήμερα (στις 3.00 το πρωί ώρα ελλάδας) ότι απαγορεύει από αύριο (Παρασκευή) όλα τα ταξίδια προς και από την ευρώπη (για 30 ημέρες, με πιθανότητα επέκτασης) – για να αντιμετωπίσει τον covid-19… Από όοοολη την ευρώπη; Όχι: η επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας εξαιρείται απ’ την απαγόρευση (έτσι ώστε ο covid-19 να πρέπει να μεταμφιεστεί σε άγγλο γιάπη για να πηγαινοέρχεται στο αμέρικα).

Το μέτρο είναι σπάνιας “πολιτικής αντίληψης”, με δεδομένο ότι ο τσαχπινογαργαλιάρης ιός κυκλοφορεί ήδη στο usa, ανεξέλεγκτος· και δεν υπάρχουν ακόμα “κλεισίματα” σε ομοσπονδιακή κλίμακα. Μερικά σχολεία έχουν κλείσει, όπως και μερικά πανεπιστήμια· αλλά πολλά είναι ανοικτά. Το NBA σταμάτησε μόλις σήμερα, αλλά αφού πρώτα εμφανίστηκαν κρούσματα σε παίκτες· άλλες κοινωνικές συναθροίσεις και events συνεχίζονται κανονικά. Τα διαπιστωμένα κρούσματα αναμένεται να αυξηθούν θεαματικά από την επόμενη εβδομάδα, μεταξύ άλλων για έναν λόγο που δείχνει κράτος / κεφάλαιο που “βλέπει μακριά”: υπάρχει έλλειψη διαγνωστικών τεστ στις ηπα αυτή τη στιγμή, οπότε δεν γίνονται καν οι εξετάσεις στην κλίμακα που χρειάζεται! Από Δευτέρα και βλέπουμε!

Η απαγόρευση των ταξιδιών θα κτυπήσει άγρια τις αεροπορικές εταιρείες (όχι μόνο τις αμερικανικές!) αλλά και το εμπόριο μεταξύ ηπα και ευρώπης… Όσοι / ες διασκεδάζουν με χρηματιστήρια που γκρεμοτσακίζονται, ας πιάσουν καλή θέση σήμερα!

Virus economy 2

Πέμπτη 12 Μάρτη. Αφήνοντας προς το παρόν στην άκρη το (πολύ σημαντικό για εμάς) ζήτημα του πως η ιδεολογία και το Θέαμα είναι ικανά να παράγουν ακόμα και διαλυτικές – σε πρώτη φάση – μαζικές συμπεριφορές, πρέπει να τονίσουμε αυτό: η περατζάδα του covid-19 οδηγεί στα όριά τους (και μπορεί να οδηγήσει και σε κατάρρευση) τα συστήματα υγείας· τις δομές που, με διαδοχικές εξελίξεις, έχουν ιστορία όσο και εκείνη του φορντικού κράτους. Η σοβαρή πίεση που δέχονται τα συστήματα υγείας (δημόσια ή ιδιωτικά δεν κάνει διαφορά) είναι διπλή. Απ’ έξω και από μέσα. Απ’ την μεριά της «ζήτησης υπηρεσιών υγείας» (και μάλιστα για βαριές περιπτώσεις) αλλά και απ’ την μεριά της «προσφοράς» (του προσωπικού, κλινικών και εργαστηριακών γιατρών, νοσοκόμων, υλικών, κλπ). Σε μια, ας την πούμε έτσι, «επιπλέον καινούργια γρίπη» (ακόμα και μικρής φονικότητας) τα νέα κρούσματα με επιπλοκές προστίθενται στην ενδεχομένως βεβαρυμένη ρουτίνα των νοσοκομείων· την ίδια στιγμή που γιατροί ή και νοσοκόμοι αρρωσταίνουν και οι ίδιοι, κι άρα μειώνονται ποιοτικά και ποσοτικά εκείνοι/ες που πρέπει να κάνουν την περίθαλψη.

Το «κινεζικό παράδειγμα» το έδειξε καθαρά αυτό, λαμβάνοντας ακόμα και βίαια μέτρα σε πρώτο χρόνο. Σε ένα κράτος με πληθυσμό σχεδόν 1,4 δισεκατομμύρια ψυχές και με αναπτυγμένο δημόσιο σύστημα υγείας, από ένα σημείο εξάπλωσης του covid-19 και μετά η ισορροπία ανάμεσα στη «ζήτηση υπηρεσιών υγείας» και στην «προσφορά» θα μπορούσε να έρθει σε τέτοιο σημείο ώστε να είναι, απλά, αδύνατο να υπάρχει αποτελεσματικό έργο στη δεύτερη. Όταν έχουν αρρωστήσει βαριά τόσοι πολλοί απ’ την μια μεριά και οι διαθέσιμοι για περίθαλψη είναι λιγότεροι απ’ όσους χρειάζονται (ή έχουν γίνει ακόμα λιγότεροι επειδή αρκετοί είναι οι ίδιοι άρρωστοι) το σύστημα καταρρέει.

Γι’ αυτό το κινεζικό καθεστώς επιχείρησε (και πέτυχε) ακόμα και με βίαιες απαγορεύσεις αρχικά τον περιορισμό της ζώνης «κίνησης» του covid-19· έτσι ώστε να μπορεί να ρίχνει σ’ αυτήν την ζώνη, κατά κύματα και για όσο χρειαζόταν, «φρέσκιες υγειονομικές δυνάμεις» (υποδομές, γιατρούς, νοσοκόμους, υλικά, κλπ) απ’ την υπόλοιπη επικράτεια, έχοντας εξασφαλίσει ότι είναι υγιείς και φροντίζοντας να μην αρρωστήσουν στη διάρκεια της «θητείας» τους στην Wuhan.

Στην κλίμακα της ε.ε., με πληθυσμό το ¼ του κινεζικού, η εμφάνιση και ο αρχικός πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων στην βόρεια ιταλία δεν θα έπρεπε να είναι ιταλικό ζήτημα! Αν το μάθημα της κίνας είχε περάσει έγκαιρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, το τελευταίο που θα χρειαζόταν – in case of emergency – θα ήταν η ανεξαρτησία των εθνοκρατικών συστημάτων υγείας. Αν αντί να λοιδωρηθεί είχε προσεχτεί το κινεζικό παράδειγμα θα είχε γίνει σαφές πως οπουδήποτε (στην ευρωπαϊκή ήπειρο και, οπωσδήποτε, στη ζώνη Σέγκεν) εμφανιστεί ένας αρχικά γρήγορος πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων (της τάξης μερικών δεκάδων) θα ακολουθήσει, πιθανότατα, μια κρίση πόρων και χειρισμών αντιμετώπισης της διασποράς. Ο πρώτος στόχος του Πεκίνου δεν ήταν ο περιορισμός του απόλυτου αριθμού κρουσμάτων, αλλά ο δραστικός περιορισμός του ρυθμού αναπαραγωγής των κρουσμάτων. Τα κατάφερε κρατώντας αυτόν τον ρυθμό κάτω απ’ τις δυνατότητες του ρυθμού περίθαλψης που μπορούσε να πετύχει το επιστρατευμένο σύστημα υγείας όχι της επαρχίας Wuhan, αλλά με ενισχύσεις απ’ έξω.

Σε μια τέτοια κρίση αποδεικνύεται μοιραίο το να περιμένει κανείς το αν οι «τοπικές δυνάμεις» θα «αντέξουν». Μπορεί ναι· όμως αν όχι το πράγμα θα αρχίσει να ξεφεύγει πολύ γρηγορότερα απ’ όσο θα είναι δυνατόν να ελεγχθεί. Όταν ο Κόντε έβαλε σε καραντίνα τον ιταλικό βορρά, οι βόρειοι μπήκαν στα αμάξια τους και κατέβηκαν προς το νότο – πράγμα που σήμαινε ότι αυτό το δεύτερο ή τρίτο κύμα διασποράς του covid-19 απειλούσε πια να γονατίσει όλο το ιταλικό σύστημα υγείας. Όπως περίπου έχει συμβεί.

Αποδεικνύεται πως κανένα ευρωπαϊκό κράτος και, κυρίως, κανένας θεσμός σε κλίμακα ε.ε. δεν είχε προετοιμαστεί να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε ευρωπαϊκή περιφέρεια σαν την ευρωπαϊκή Wuhan. Προφανώς τα απαγορευτικά μέτρα δεν θα μπορούσαν να είναι (σίγουρα όχι ακαριαία) «κινεζικού τύπου». Ωστόσο είναι βέβαιο ότι δεν υπήρχε κανένα σχέδιο μεταφοράς πόρων (ανθρώπων και υλικών) από το ένα κράτος στο άλλο – για να ενισχυθεί η «αντίδραση» του θιγόμενου συστήματος υγείας όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά θα ήταν δυνατόν.

Δεν λέμε τίποτα καινούργιο. Η «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», για τις πυρκαγιές (ή για τους σεισμούς) υπάρχει μεν αλλά στη βάση διακρατικών αιτημάτων και διακανονισμών – και τέτοιου είδους φυσικές καταστροφές δεν είναι καν και καν μεταδοτικές με τον τρόπο που είναι μια επιδημία. Απ’ την άλλη η «μεγα-απειλή των επιδημιών», που επανέρχεται τακτικά εδώ και πολλά χρόνια, δεν προκάλεσε την δημιουργία, τον σχεδιασμό και την δράση ευρωπαϊκών υπερεθνικών μηχανισμών έκτακτης ανάγκης. Κεντρική ευρωπαϊκή τράπεζα υπάρχει – κεντρικός σχεδιασμός και διαχείριση έκτακτων υγιειονομικών καταστάσεων (και, το είπαμε, αφήνουμε στην άκρη την σοβαρότητα ή την μυθοποίησή τους) όχι. Εν τέλει, κάποια φορά, μπορεί ένας ιός να είναι και γρήγορος και killer – ραντεβού για μονομαχία πάντως δεν θα δώσει. Αυτά που με καμάρι λέγονται «σύνορα» είναι για να κρατούν έξω απ’ το κάστρο τους φυγάδες των πολέμων που (και) το κάστρο κάνει αλλού· οι μικροοργανισμοί δεν χαμπαριάζουν από τέτοια!

Ο εθνικισμός στην ευρώπη κρατάει καλά – ακόμα κι αν παραλύει με τέτοιον τρόπο όπως ο τωρινός…

(φωτογραφία: τα περισσότερα απ’ τα νοσοκομεία έκτακτης ανάγκης που δημιουργήθηκαν σε χρόνο dt στο Wuhan έχουν αδειάσει. Θα λυθούν και θα αποθηκευτούν – για όποτε ξαναχρειαστούν…)

Το «νέο κράτος πρόνοιας»

Τετάρτη 11 Μάρτη. Αντιγράφουμε απ’ την εντόπια δημοσιογραφία, κάτω απ’ τον τίτλο «η στρατηγική των κινέζων αποδίδει καρπούς»:

…Την επιτυχία της στρατηγικής της Κίνας στο χειρισμό της επιδημίας του κορωνοϊού υπογράμμισε εξάλλου και ο ΠΟΥ το Σαββατοκύριακο. «Κατάφεραν να αλλάξουν την πορεία μιας επιδημίας χωρίς εμβόλιο, πράγμα εξαιρετικό», τόνισε ο δρ Μπρους Έιλγουορντ, σύμβουλος του ΓΓ του ΠΟΥ, κατά την επιστροφή του από την Κίνα. Παρά την έκταση της κρίσης και την υψηλή μεταδοτικότητα του κορωνοϊού οι Κινέζοι εμπόδισαν τη διάδοσή του εφαρμόζοντας μια στρατηγική τοποθέτησης σε καραντίνα μερικών μεγάλων πόλεων και επιστρέφοντας σε βασικές πολιτικές δημόσιας υγείας. «Είναι το μήνυμα που είδαμε στην Κίνα – και μια από τις μεγάλες εκπλήξεις», επεσήμανε ο δρ Έιλγουορντ. Αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής; Η αποθεραπεία άνω του 70% όσων είχαν νοσήσει, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε χθες ο ΠΟΥ.

Την επιτυχία των μέτρων που ελήφθησαν στην Κίνα υπογραμμίζει και η λοιμωξιολόγος και διευθύντρια του ερευνητικού κέντρου Inserm στη Γαλλία, Μαρί Πωλ- Κιενί: «Είναι λίαν θετικά τα νέα. [Οι Κινέζοι] συνεχίζουν να ταυτοποιούν όλα τα κρούσματα, να ιχνηλατούν τις επαφές τους. Οι αριθμοί αυτοί είναι το αποτέλεσμα αυτή της πολιτικής και της απομόνωσης των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Αλλά δεν μπορούμε να πούμε αφελώς ότι όλα έχουν τελειώσει. Πρέπει να περιμένουμε να επιβεβαιωθεί αυτή τη τάση [υποχώρησης των κρουσμάτων], λέει το πρώην μέλος του ΠΟΥ, σημειώνοντας ότι οι ενίοτε ακραίες μέθοδοι που εφήρμοσαν οι κινεζικές Αρχές δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε δυτικές χώρες…

Το τι μπορεί και το τι δεν μπορεί (και με ποια αποτελεσματικότητα) να αντιγραφτεί στη δύση απ’ το «κινεζικό παράδειγμα» είναι (λέμε) ένα κρίσιμο – μπορεί και το κρισιμότερο – ζήτημα που αναδεικνύεται πίσω απ’ την σε εξέλιξη «κρίση υγείας». Ενόσω η δυτική δημαγωγία ασκούσε τον αντισινισμό της όσο καιρό ο covid-19 μπορούσε να θεωρείται μια εξωτική τραγωδία, το Πεκίνο διαμόρφωσε ένα μοντέλο υγειονομικής διαχείρισης, με το οποίο συγκρίνονται πια υποχρεωτικά οι δυτικές κρατικές πράξεις. Πρόκειται για εκείνο που ήθελε να αντιμετωπίσει τόσο το pivot της Ουάσιγκτον επί Ομπάμα, όσο και οι τιμωρίες και ο εμπορικός πόλεμος του αμερικανικού καπιταλισμού κατά του κινέζικου επί ψόφιου κουναβιού: το να ορίσει το Πεκίνο τα στάνταρ του πλανήτη σε διάφορους τομείς.

Αλλά τα ορίζει, και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά: είναι ο καπιταλισμός idiots! Τώρα όμως, σ’ αυτόν τον βασικό και κρίσιμο ορίζοντα των παγκόσμιων συσχετισμών δύναμης, ο πλανήτης μπαίνει σε μια καινούργια περίοδο, που θα είναι σύντομη αλλά θα την διαδεχτεί μια άλλη μεγαλύτερης διάρκειας.

Αν τα πράγματα συνεχίσουν όπως δείχνουν τώρα, ο μεν κινεζικός καπιταλισμός μπαίνει σε μια φάση ανάρρωσης («επιστροφή στην κανονικότητα») την ώρα που ο δυτικός (ευρωπαϊκός και βορειοαμερικανικός) έχει αρχίσει να σκαρφαλώνει προς την κορύφωση του covid-19 δράματος, με όλες τις οικονομικές συνέπειες. Μάλιστα, ενώ ο κινεζικός κύκλος θα έχει κρατήσει (μετρώντας απ’ τις αρχές Γενάρη) χοντρικά 2,5 μήνες, ο αντίστοιχος δυτικός κύκλος (που ας θεωρήσουμε ότι άρχισε στα μέσα Φλεβάρη) το πιθανότερο είναι να κρατήσει περισσότερο… Κι αυτό επειδή «οι ακραίες μέθοδοι που εφήρμοσαν οι κινεζικές αρχές δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε δυτικές χώρες» – δυστυχώς και προς το παρόν! (που θα έλεγαν τα δυτικά αφεντικά…). Σ’ αυτό το διάστημα η κινεζική επικράτεια (και κάποιες ακόμα ασιατικές, όπως αυτή της νότιας κορέας) μπορεί να μπει υποχρεωτικά σε μια επιφυλακή ελέγχου των αφίξεων απ’ την δύση αλλά και των μετακινήσεων προς αυτήν· για να μην «ξανακυλήσει» ο covid-19. Σε μια αντίστροφη ημι-καραντίνα.

Στην «κανονική» εκδοχή των πραγμάτων, όταν τα δυτικά κράτη / καπιταλιστικοί σχηματισμοί θα αρχίσουν να ξαναμπαίνουν σιγά σιγά σε «ήρεμα νερά» από την άποψη της επιδημίας, ο κινεζικός θα είναι full stream – έτοιμος να καταπιεί τα πάντα. Ας τοποθετήσουμε αυτήν την ιστορική φάση χοντρικά στις αρχές του ερχόμενου φθινόπωρου. Παρόλο που αυτό που περιγράφουμε είναι ένα γενικόλογο σχήμα, αντιστοιχεί στη διαφορά φάσης στην παγκόσμια εκδήλωση της covid-19 επιδημίας / τρομοκρατίας. Η οποία διαφορά φάσης φαίνεται τώρα καθαρά ότι θα λειτουργήσει υπέρ του κινεζικού κράτους / κεφάλαιου.

Στράφι πήγαν οι κατηγορίες, οι κοροϊδίες και οι θεωρίες συνωμοσίας σε βάρος του…

Τομές στο κοινωνικό έδαφος

Τετάρτη 11 Μάρτη. Να πλένετε καλά τα χέρια σας – να μην τα βάζετε στο στόμα, στη μύτη ή στα μάτια – να μην φταρνίζεσθε στα μούτρα των άλλων – να μην κάνετε χειραψίες – φιλιά στο στόμα ή στα μάγουλα τέλος – μην φτύνεστε μεταξύ σας – να κάθεστε σε απόσταση τουλάχιστον ενός μέτρου ο ένας απ’ τον άλλον – αν νοιώθετε αδιαθεσία τύπου κρυολογήματος μην βγαίνετε απ’ το σπίτι…

Αυτός ο ενδεικτικός κατάλογος (που περιλαμβάνει από παλιές συμβουλές καλών τρόπων μέχρι καινοφανείς απαγορεύσεις) συνιστά τις ατομικές υποχρεώσεις των υπηκόων ενόψει της καταραμένης λαίλαπας. Είναι ο ατομικός οπλισμός τους σ’ αυτήν την «μάχη»…

Απ’ την μεριά τους τα κράτη επεμβαίνουν στη μεγάλη κλίμακα, που αυτή τη φορά δεν είναι αποκλειστικά η οργάνωση των νοσοκομείων και των συστημάτων υγείας, η διανομή εμβολίων ή η ειδική φροντίδα των «ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων». Αυτή τη φορά το βασικό κρατικό μενού είναι η χωροταξία και ο έλεγχος της κυκλοφορίας. Ο καπιταλισμός, για τον οποίο διάφοροι ανόητοι έγραψαν (και πολλοί περισσότεροι πίστεψαν) ότι έχει εξαϋλωθεί και «απεδαφικοποιηθεί» εντελώς και για πάντα επιστρέφει στο έδαφος. Κι όχι απλά επιστρέφει· το καταλαμβάνει δια της βίας (των νόμων και της τάξης) και διακηρύσσει για μια ακόμα φορά (η προηγούμενη ήταν η «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας») – κι αυτή τη φορά πολύ πιο κατηγορηματικά – ότι α) δεν υπάρχει ούτε ένα μέτρο εδάφους που είναι αδιάφορο για τον έλεγχο (για το καλό της δημόσιας υγείας…) και β) ότι αυτό που προς το παρόν μοιάζει σαν «κατάσταση εξαίρεσης» είναι η επερχόμενη κανονικότητα. «Για το καλό όλων».

Η διαφορά ανάμεσα στην μικροκλίμακα του «ατομικού οπλισμού», της θωράκισης των μοριακών Εγώ, και στην μεγακλίμακα του χωροτακτικού κρατικού ελέγχου έχει προκαλέσει ένα υπόγειο, ανομολόγητο και με γκέλες εκφραζόμενο σοκ τους πρωτοκοσμικούς πληθυσμούς. Γι’ αυτούς τους πληθυσμούς επί τουλάχιστον 2 γενιές ο δημόσιος χώρος / χρόνος ήταν το κατεξοχήν πεδίο ελεύθερης κίνησης των μικροκλιμάκων, των ατομικών Εγώ, των εγωϊσμών, των κατά βούληση υλικών και συμβολικών συναλλαγών / ανταλλαγών. Εν τέλει όλων των παραλλαγών του Και Ως Εμπόρευμα Έσεσθαι: η αγορά σαν καθημερινό βίωμα… Τι πάει να πει «κλειστείτε σπίτι σας;» Τι πάει να πει να κάθεστε στα καφέ μπαρ σε απόσταση ενός μέτρου ο ένας απ’ τον άλλον; Τι πάει να πει απαγορεύονται οι χειραψίες;

Ένας καλός σύντροφος παρατήρησε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία σχεδόν δύο αιώνων κρατικής διαχείρισης της υγείας η καραντίνα (η απαγόρευση κίνησης, ο εγκλεισμός), που είναι παλιά ιστορία, δεν αφορά τους «ασθενείς» – αφορά τους πάντες! Το «εν δυνάμει φορέας» και το «εν δυνάμει άρρωστος» εξαφανίζει το “υγιής”· και η κρατική διαχείριση γεφυρώνει την ψυχροπολεμική ταμπέλα του πολιτικού «συνοδοιπόρου» (στα μέρη μας· αλλού είχε άλλο όνομα) άρα εν δυνάμει ανατροπέα, και την «επιτυχία» της HIV εποχής, όπου ο positive δεν ήταν πια ο ασθενής με την παλιά έννοια των κλινικών συμπτωμάτων αλλά ο «εν δυνάμει…» άρρωστος. Αν υπάρχει νομιμοποίηση στην επιστροφή της γενικής βιοπολιτικής χωρο-ταξίας του κεφάλαιου στον 21ο αιώνα, είναι επειδή όλοι είμαστε “εν δυνάμει επικίνδυνοι για την δημόσια υγεία”….

Ο αδιαφοροποίητος χαρακτήρας της ανοικτής και ακαριαίας «ανακατάληψης του εδάφους» και η επιβολή των υγιεινιστά σωστών συμπεριφορών, δηλαδή το δίπολο μεγακλίμακας – μικροκλίμακας με όρους υγιεινιστικής τάξης, δεν πέφτει απ’ τον ουρανό. Λίγο πριν πέσει, τα φορετά γκάτζετ που μετράνε την θερμοκρασία, τους σφιγμούς, τα βήματα ή το άγχος όποιου τα φοράει, είχαν γίνει ήδη αποδεκτά σε μεγάλη έκταση (πρόκειται για εμπορεύματα εταιρειών)· όσο το ότι κάθε σωστός εργαζόμενος πρέπει να φοράει ένα τέτοιο που του δίνει το αφεντικό – για το καλό το δικό του και το καλό της επιχείρησης.

Για να το πούμε διαφορετικά, μέσα «σ’ ένα σύννεφο καπνού»: το πως τα ατομικά, ιδιωτικά Εγώ – γεννήτριες δεδομένων και τα big data ενώνονται «σε σάρκα μία» (μια υλικότατη υπερκωδικοποίηση…), υπό κρατική διεύθυνση (που το κινέζικο παράδειγμα επιβεβαίωσε ότι είναι αποτελεσματικότερη απ’ τις διάχυτες εταιρικές), είναι η διακύβευση που θα αφήσει πίσω του στον «δυτικό κόσμο» αυτός ο τσαχπινογαργαλιάρης covid-19, όταν θα έχει περάσει κι αυτός στην ιστορία.

«Θεός βοηθός»

Τετάρτη 11 Μάρτη. Τα γεγονότα είναι γεγονότα. Δεν έχουμε περίπτωση ξεσπάσματος της επιδημίας (μήπως καλύτερα χορογραφίας;) του covid-19 από ένα γήπεδο, όπου ενθουσιώδεις οπαδοί έτρεξαν να αγκαλιάσουν τους παίκτες ήρωές τους… Δεν έχουμε επίσης περίπτωση ξεσπάσματος της επιδημίας από συναυλία, όπου οι σταρ πήδησαν απ’ την σκηνή πάνω στους οπαδούς τους που τους περιέφεραν στην αρένα δηλητηριάζοντας τους πάντες…

Αντίθετα έχουμε τα εξής περιστατικά. Στη νότια κορέα η επιδημία ξέσπασε σαν φωτιά που καίει τα σπαρτά από δεκάδες μέλη της «εκκλησίας του χριστού» στη Σεούλ (: το μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων στη χώρα είχε προέλευση την αίρεση “shincheonji, church of jesus, the temple of the tabernacle of the testimony”)… Στο ελλαδιστάν η επιδημία πήρε απότομα ατμό από χριστιανούς προσκυνητές σε θρησκευτικούς προορισμούς στη μέση Ανατολή, όπου ασφαλώς κοινώνησαν… Και στην πολιτεία της Ουάσιγκτον ένας χριστιανός επίσκοπος που ήταν φορέας του civid-19 τον μετέδωσε σε άγνωστο αριθμό πιστών που του φιλούσαν το χέρι επί ώρα…

Ο ψυχρός παρατηρητής θα έλεγε λοιπόν ότι απ’ τους χώρους μαζικών συγκεντρώσεων δύο έχουν αποδειχθεί οι πιο επικίνδυνοι για την κυκλοφορία του covid-19: τα νοσοκομεία (στις περιπτώσεις που δεν υπήρξε έγκαιρη γνώση για τα πρώτα κρούσματα που νοσηλεύτηκαν για άλλους λόγους) και οι (χριστιανικές) εκκλησίες…

Καταλαβαίνουμε βέβαια το πόσο θυμώνουν οι πιστοί (ή οι φανατικότεροι ανάμεσά τους) αυτής της θρησκείας με την αποκάλυψη (τι άλλο;) ότι τον έχουν ξαναπιάσει οι γεροστριμάδες του τον θεό τους και δεν τους προστατεύει… Κανονικά (όπου το «κανονικά» αφορά τα ήθη άλλων εποχών, όχι και τόσο μακρινών) το χριστεπώνυμο πλήρωμα θα έπρεπε να έχει βγει στους δρόμους και να αυτομαστιγώνεται, αναγγέλλοντας το βασίλειο του αντίχριστου (που είναι το προτελευταίο στάδιο, πριν το δεύτερο και τελικό come back του γυιού του αφεντικού)… Κανονικά θα έπρεπε η δημόσια σφαίρα να έχει γεμίσει από την βαθιά χριστιανική σοφία ότι ο θεός μας τιμωρεί για τις αμαρτίες μας – «μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών!»…

Αντί γι’ αυτό; Αντί γι’ αυτό οι πιστοί υπερασπίζονται …το κουταλάκι!!.. Και οι άπιστοι, κι αυτοί με το κουταλάκι ασχολούνται! O tempora o mores!!!

(φωτογραφία. Δεν είναι ο Messi. Ο Ηρώδης είναι! Θέλει να σκοτώσει τα παιδάκια!)

Τί το θες το κουταλάκι;

Τετάρτη 11 Μάρτη. Αν υπάρχει καλή θέληση, ευτυχώς, για όλα βρίσκεται μια καλή λύση. Στην ειρωνεία δεν υπάρχει αδιέξοδο!

Έμπειροι επαγγελματίες εξέτασαν το ζήτημα και έχουν να προτείνουν μια λύση απλή, εύκολη, και με προοπτική: μεταλαβιά σε σφηνάκια! Χάρτινα μικρά ποτηράκια σε σειρά (: χαμηλό κόστος…), λίγα ψίχουλα αγάπης στο καθένα (: με υπόκρουση Ρίτα ή Μπέλλου, ανάλογα με τα γούστα), ένα γρήγορο πέρασμα μ’ ένα μπουκάλι αραιωμένη μαυροδάφνη (: τα παπαδοπέδια να μάθουν και μια τέχνη χρήσιμη…) και ιδού!!! Δίσκοι με τα σφηνάκια, και κάθε πιστός / πιστή θα παίρνει από ένα· (οι μερακλήδες τρία).

Είναι πολλά τα πλεονεκτήματα ευλογημένοι! Θα παίζει τσούγκρισμα «άντε γειά μας»!

Παπιέ ντε κολ!

Τετάρτη 11 Μάρτη. Η ασταμάτητη μηχανή νόμιζε ότι πρόκειται για μικροαστικό μεν ελληνικό δε χούι: σε περίπτωση panic εφόδου στα υπερμπακάλικα, οπωσδήποτε αγορά και συσσώρευση κωλόχαρτων! Αλλά όχι. Απ’ την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας όταν το brexit φαινόταν σαν τρακάρισμα σε οτοστράντα με 200 χιλιόμετρα την ώρα ως την «απαγορευμένη» ιταλία· απ’ την αυστραλία ως τις ηπα· απ’ την ιαπωνία ως την γαλλία, οι έντρομοι απ’ το τιτάνα covid-19 μικροαστοί αγοράζουν και αποθηκεύουν εκτός των άλλων μεγάλες ποσότητες κωλόχαρτων!

Τί στο διάολο; Το κωλόχαρτο είναι το πιο άχρηστο είδος, και όχι μόνο απ’ τα είδη «πρώτης ανάγκης»! Δεν χρειάζεται καν για την ατομική καθαριότητα: το πλύσιμο ( ο «μπιντές»…) είναι απλό και πολύ καλύτερο – ρωτήστε τους άραβες! Γιατί η «πολιτισμένη» ανθρωπότητα του ώριμου καπιταλισμού ορμάει με τέτοιο πάθος στα κωλόχαρτα όποτε νοιώθει ότι θα ζοριστεί; Πόσο πολύ ελπίζει να χέζει σε συνθήκες “έκτακτης ανάγκης”;

Φαίνεται πως η απάντηση είναι φροϋδική: έχει (ξανα)καθηλωθεί στο πρωκτικό στάδιο!

Είναι ο μαζικός παλιμπαιδισμός επιβεβαιωμένος στη χέστρα…

Κι αυτό «πίεση» το λένε…

Τρίτη 10 Μάρτη. Πριν 2 μέρες (Κυριακή 8 Μάρτη, Το νόημα 2) αναφερόμενοι στον παγκόσμιο πόλεμο και στο Idlib, γράφαμε μεταξύ άλλων:

… Κι όποιος δεν μπορεί να δει (και στο Idlib) την Τεχεράνη, την Βηρυττό, το Πεκίνο και απ’ την άλλη μεριά την Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και το Ριάντ, είναι απλά θεόστραβος…

Συνεπώς: αν δείτε το «νέο Idlib», το τόσο χοντροκομμένα μυθοποιημένο, να κτυπάει ταυτόχρονα στη λιβύη και στη σαουδική αραβία, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, μην παραξενευτείτε. Κι αν, πάλι, δεν το δείτε, εδώ είμαστε για να τραβήξουμε την προσοχή σας…

Το Ριάντ (ένας απ’ τους βασικούς ηττημένους απ’ τις εξελίξεις στο Idlib…) εξαπέλυσε οικονομική επίθεση στη Μόσχα. Η κρατική Aramco (αυτή που έφαγε τις επιθέσεις με drones στα μέσα του περασμένου Σεπτέμβρη…) πουλάει το πετρέλαιό της με μεγάλη έκπτωση στα ευρωπαϊκά δυιλιστήρια: 8,5 δολάρια το βαρέλι πιο φτηνά απ’ το ρωσικό (με τιμή αναφοράς εκείνη του brent) – με σκοπό να πετάξει (ή να περιορίσει σημαντικά) την ρωσική παραγωγή απ’ την ευρωπαϊκή αγορά… (Πουλάει επίσης φτηνότερα απ’ το αμερικανικό σχιστολιθικό, πράγμα που σημαίνει ότι αναπόφευκτα υπάρχει μια επίθεση και προς τα εκεί…) Αυτό σημαίνει ότι το σαουδαραβικό καθεστώς θα αυξήσει την εξόρυξη του δικού του πετρελαίου…

Η επίθεση αποφασίστηκε την Κυριακή (η συνάντηση Erdogan – Putin είχε γίνει την Πέμπτη..) · και χτες γκρεμοτσάκισε τα χρηματιστήρια. Αλλά δεν ξεκίνησε μόνη της. Μια μέρα πριν (το Σάββατο) το καθεστώς του τοξικού έδεσε πρίγκηπες και δεκάδες αξιωματικούς του στρατού, που είναι αντίπαλοι της γραμμής του (στην υεμένη και στη συρία…). Τρεις απ’ τους συλληφθέντες παλατιανούς είναι ένας αδελφός του τοξικοπατέρα και δύο ανήψια του. Ειδικά ο πρώτος με επιρροή…

Φαίνεται πως η «πατριωτική» (και όχι και τόσο φιλο-ισραηλινή και φιλο-αμερικανική) φράξια των σαουδαραβικών ελίτ δεν έχει εξαφανιστεί, παρά τις εκκαθαρίσεις και την τρομοκρατία του τοξικού. Κι όταν η ιμπεριαλιστική γραμμή του ηττάται, παθαίνει σύγκρυο. Τρέμει την εσωτερική αντιπολίτευση, τρέμει όμως και τους διεθνείς συσχετισμούς.

Με δυο λόγια το σαουδαραβικό καθεστώς, βλέποντας ότι καταρρέει σταθερά, προσπαθεί μ’ ένα salto mortale να αναγκάσει την Μόσχα να «διαπραγματευτεί», κι όχι μόνο σε ότι αφορά την παραγωγή υδρογονανθράκων (που ήταν, υποτίθεται, η αφορμή της επίθεσης «οικονομικού πολέμου» μέσω τιμών)…

Θα υποκύψει το ρωσικό καθεστώς σε τέτοιον εκβιασμό; Και μάλιστα απ’ τους ξοφλημένους πετρελαιάδες του Ριάντ; Απίθανο. Δεν χρειάζεται πάντως να κάνει κάτι άμεσα, δεδομένου η απόφαση «πλημμυρίζουμε την αγορά με φτηνό πετρέλαιο» στρέφεται και κατά της Τεχεράνης.

Οι υεμενίτες Huthis είναι στη θέση τους, και μια χαρά. Αντεπιτίθενται και ανακαταλαμβάνουν σταθερά εδάφη στην υεμένη. Και έχουν τα μέσα (και τους συμμάχους…) να τιμωρήσουν την πετροαναίδεια του τοξικού…

Εγώ μένω κρεβάτι! (ένας ασθενής στην ευρώπη)

Τρίτη 10 Μάρτη. Το ιταλικό κράτος (μέσω της κυβέρνησής του) προχώρησε σ’ αυτό που ακόμα και πριν λίγες εβδομάδες ήταν αδιανόητο – ειδικά για πρωτοκοσμικό κράτος. Έβαλε σε καραντίνα ολόκληρη την επικράτεια – για τον φόβο αυτού του τσαχπινογαργαλιάρη covid-19! (Αν αυτός ο ιός έχει μανούλα σίγουρα τον καμαρώνει!). Την κατάσταση έκτακτης ανάγκης ο πρωθ. Κόντε την ονόμασε «εγώ μένω σπίτι» (για τους άστεγους: «εγώ μένω γέφυρα»!)

Δεν πρόκειται ακριβώς για εφαρμογή του δικαίωματος στην τεμπελιά! Ούτε, απ’ την άλλη, για επιβολή του νηστεία και προσευχή – για να ξορκίσουμε το κακό! Ενδεχομένως η απαγόρευση να έχει και εικονικές πλευρές. Για παράδειγμα όσοι δουλεύουν (αντί να χουζουρεύουν…) θα μπορούν μεν να χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς – αλλά μπορεί να πέφτουν σε αστυνομικά μπλόκα και να απολογούνται για το που πάνε και γιατί. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αποδεικνύουν τον «σωστό» σκοπό των μετακινήσεών τους, δηλαδή να έχουν κάποια απόδειξη, κάποια βεβαίωση για τον προορισμό τους. (Αν θυμίζει δικτατορία και «απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά την δύση του ηλίου» είναι ο.κ.). Απ’ την άλλη απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις και τα δημόσια γεγονότα (επίσης κάθε είδους).

Δεν μπορούμε να φανταστούμε πως θα διευθετηθεί η λειτουργία του καπιταλισμού στην ιταλία υπό τέτοιες συνθήκες… Μπορούμε όμως να φανταστούμε ότι πρόκειται για σπασμωδική (κρατική) απόφαση, γεμάτη «τρύπες» και «if… then» που θα πρέπει να την διαχειρίζονται όργανα της τάξης που πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία των θεσμών αστυνόμευσης αναλαμβάνουν τέτοιου είδους καθήκοντα. Φανταζόμαστε επίσης ότι οι ιταλοί και οι ιταλίδες (για λόγους ανάγκης ενδεχομένως) θα σκαρφιστούν 100 τρόπους να κρατήσουν την ζωή τους όσο πιο κοντά γίνεται στα συνηθισμένα.

Προς τι αυτός ο κυβερνητικός πανικός; Οι αριθμοί δείχνουν την αφορμή, αλλά δεν λένε όλη την αλήθεια. Σε σύγκριση με τη νότια κορέα και το (υποτιμημένο…) ιράν η ιταλία εμφανίζεται να έχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Με τα χθεσινά στοιχεία:

Νότια κορέα: 7382 βεβαιωμένα κρούσματα – 51 νεκροί.

Ιράν: 6566 βεβαιωμένα κρούσματα – 194 νεκροί.

Ιταλία: 9172 βεβαιωμένα κρούσματα – 463 νεκροί.

Αυτό σημαίνει σαν «ποσοστά θνησιμότητας» (επί των βεβαιωμένων κρουσμάτων): νότια κορέα 0,69%, ιράν 2,95%, ιταλία 5%. Με δεδομένο ότι στην κίνα, όπου ο πρώτος κόσμος απήλαυσε το θέαμα του covid-19 (με τον αντισινισμό του καναπεδάτο), η θνησιμότητα είναι 3,8% (χτες 80859 βεβαιωμένα κρούσματα – 3122 νεκροί) το ιταλικό κράτος δικαιούται να έχει θορυβηθεί για το ότι δείχνει ως τώρα να κατακτάει το χρυσό μετάλλιο στην ολυμπιάδα υγιεινιστικής φοβίας 2020.

Τί φταίει; Η ιταλική κοινωνία έχει (σε διάφορες περιόδους εποχικής γρίπης) μεγαλύτερη θνησιμότητα απ’ τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Αυτό αποδίδεται στον μεγαλύτερο αναλογικά (σαν ποσοστό) αριθμό ηλικιωμένων με επιβαρυμένη υγεία (παίζει μήπως ρόλο το βιομηχανικό εργατικό παρελθόν αυτών των συνταξιούχων;)· η κατεξοχήν ευαίσθητη «ηλικιακή ομάδα» στις επιπλοκές της γρίπης (και τώρα του covid-19), δηλαδή στις πνευμονίες. Αυτή η υψηλή ιταλική θνησιμότητα από διάφορους τύπους γρίπης δεν έχει διαφύγει της προσοχής διαφόρων ερευνητών – επειδή αφορά την γενική στατιστική της δημόσιας υγείας, το ζήτημα των (αντιγριπικών) εμβολιασμών, κλπ. Το γεγονός που μας ενδιαφέρει εδώ είναι ωστόσο αυτό: παρότι το ποσοστό θνησιμότητας και τα απόλυτα νούμερα θανάτων από γρίπη (κυρίως στους άνω των 65) είναι μεγάλα στην ιταλία (αισθητά μεγαλύτερο απ’ το τωρινό του covid-19 και απ’ τα μεγαλύτερα στην ευρώπη) ποτέ κανείς δεν διανοήθηκε να βάλει σε καραντίνα ολόκληρη την επικράτεια – ή έστω τμήματά της!

Όπως έγινε εξ’ αρχής στην κινεζική επικράτεια, έτσι και σ’ όλη την συνέχεια (ως τώρα) υπάρχει μια έντονη δυσαναλογία ανάμεσα στα «μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας» που λαμβάνονται απ’ τα κράτη και τα πραγματικά ποσοτικά δεδομένα του covid-19· που δείχνονται ακόμα πιο δυσανάλογα όταν γίνεται σύγκριση με την διαχείριση άλλων επιδημιών, κυρίως της γνωστής και αντι-ηρωϊκής γρίπης κάθε χειμώνα. Υπάρχει ένα διπλό επιστημονικό / ιατρικό επιχείρημα υπέρ αυτής της δυσαναλογίας που δεν μπορούμε ούτε θέλουμε να αμφισβητήσουμε – αλλά μεταφέρει την συζήτηση πέρα, και ενδεχομένως μακριά απ’ τον ίδιο τον covid-19 και τα καμώματά του:

ο ιός είναι καινούργιος, ανήκει στην ίδια μεγάλη οικογένεια (κωρονοϊοί)·

που έβγαλε ένα μεγάλο «αστέρι» το 2003 πάλι απ’ την κίνα (επαρχία Guangdong), που ονομάστηκε SARS·

το οποίο είχε πολύ μικρή μεταδοτικότητα (μόλις 8.098 κρούσματα), ισχυρή θνησιμότητα (συνολικά 774 νεκροί – κοντά στο 10%)·

παρά την διασπορά σε 26 κράτη ανά τον πλανήτη (κυρίως στο βόρειο ημισφαίριο)·

ενώ απ’ την ίδια οικογένεια προερχόταν ένα ακόμα μεγαλύτερο «αστέρι», ο MERS, το 2012, αυτή τη φορά απ’ την σαουδική αραβία·

με ακόμα μεγαλύτερη φονικότητα (2494 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις και 858 θάνατοι)·

και διασπορά σε 27 κράτη (ευρώπη, αφρική, ασία και βόρεια αμερική).

Οι βιοτεχνολόγοι διεθνώς λένε λοιπόν ότι ο covid-19 είναι καινούργιος και άγνωστος· και δεν ξέρουν δύο βασικά πράγματα γι’ αυτόν: α) πως να τον αντιμετωπίσουν (εμβόλιο), και β) αν και πως μπορεί να αυτο-μεταλλαχτεί, μεγαλώνοντας την φονικότητά του.

Πράγματι, και τα δύο επιχειρήματα ενός πανικού που προέρχεται «απ’ τα πάνω» (και, φυσικά, βρίσκει απεριόριστο γόνιμο έδαφος «απ’ τα κάτω») είναι εύλογα. Μόνο που αυτό μετατοπίζει το κέντρο βάρους των κρατικών αντιδράσεων. Απ’ τον covid-19 τον ίδιο στην τεχνοεπιστημονική άγνοια γι’ αυτόν. Εδώ και δύο μήνες η «πραγματική» πραγματικότητα (αν μας επιτρέπεται ο πλεονασμός…) ΔΕΝ είναι «φυλαχτείτε, ο covid-19 είναι φονιάς» (δεν είναι περισσότερο απ’ τις παραλλαγές διάφορων ιών γρίπης, που δεν κινούν κανένα ενδιαφέρον δημόσιας τάξης). Αλλά, στην τιμιότερη των περιπτώσεων, «φυλαχτείτε, επειδή δεν ξέρουμε αν ο covid-19 μπορεί να γίνει φονιάς».

Η διαφορά είναι τεράστια. Η πρώτη περίπτωση αφορά έναν μικροσκοπικό οργανισμό και τα χαρακτηριστικά του. Η δεύτερη περίπτωση αφορά την «τεχνοεπιστημονική κοινότητα» και το πως αυτή εδράζεται και δρα μέσα στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες.

Ή μήπως να πεταχτώ θυμωμένος;

Τρίτη 10 Μάρτη. Υπάρχει ένα αόρατο βαθύ χάσμα στις καπιταλιστικές κοινωνίες, που βαθαίνει από τεχνοεπιστημονική «επανάσταση» σε τεχνοεπιστημονική «επανάσταση». Είναι το χάσμα ανάμεσα σ’ αυτό που θα λέγαμε μέση κοινωνική γνώση (ακόμα και για ζητήματα απτά, όπως το σώμα, η καλή του κατάσταση, κλπ) και σ’ αυτό που λέγεται επιστημονική γνώση – για τα πάντα. Σε όλους τους κλάδους (και όχι μόνο τους σχετικούς με την υγεία) αυτό που λέγεται τεχνοεπιστήμη είναι συσσωρευμένη και ισχυρά διαχωρισμένη απ’ τις κοινωνίες γνώση (δεν συζητάμε εδώ αν αυτή η γνώση είναι έγκυρη ή όχι – τεράστιο αλλά διαφορετικό θέμα). Οι υπήκοοι εκπαιδευόμαστε σταθερά και συστηματικά να πιστεύουμε ότι οι επιστήμονες ξέρουν – και δεν μπορούν παρά να ξέρουν! Μάλιστα όσο πιο επείγον είναι ένα ζήτημα (τα ζητήματα υγείας ανήκουν σ’ αυτήν την κατηγορία) τόσο πιο έντονα η επιστημονική φιγούρα (ο «γιατρός») αναδεικνύεται, στα όρια της μαγείας, σε γνώστη/σωτήρα. Και επειδή «ξέρουν» οι επιστήμονες (ή αυτό υποστηρίζουν) νομιμοποιείται κάθε μεταφορά πόρων (κατ’ αρχήν χρήματος) προς τις έρευνές τους. Χωρίς κανένα έλεγχο και καμμία γνώση των χρηματοδοτών (: της εργασίας…) για το τι είναι και τι αφορούν αυτές…

Είναι, κατά συνέπεια, αδιανόητο για οποιοδήποτε κλάσμα, τμήμα της όποιας «επιστημονικής κοινότητας» να δηλώσει δημόσια ΔΕΝ ΞΕΡΩ! Είναι αδιανόητο να παραδεχτεί αυτό που συμβαίνει τώρα (με τον covid-19) αλλά επίσης συμβαίνει συχνά σε πολλά ζητήματα, ίσως λιγότερο επείγοντα αλλά όχι ασήμαντα: πάνω στην παντοκρατορία της κατοχής της γνώσης στηρίζεται αφενός η υπεροχή της «επιστημονικής γνώσης» μέσα στις καπιταλιστικές κοινωνίες, αφετέρου οι υλικοί όροι της ζωής των επιστημόνων. Οι χρηματοδοτήσεις.

Θα δεχόμασταν σαν θέμα σοβαρής έρευνας και συζήτησης το κατά πόσον ακόμα και η τεχνητή, με άγνοια (και με ψέμματα) συντήρηση της «κοινωνικής εμπιστοσύνης» στη γνώση των επιστημόνων είναι προτιμότερη απ’ το να αφεθεί χώρος για κάθε δεισιδαιμονία (παρότι άφθονες δεισιδαιμονίες ανθούν γύρω γύρω, ακόμα και μέσα στους επιστημονικούς κύκλους). Θα συμφωνούσαμε – δεν πάσχουμε από “αντι-επιστημονικό” πάθος… Υπάρχει οπωσδήποτε κι ένα επόμενο ζήτημα, του πως η όποια επιστημονική γνώση γίνεται εμπόρευμα, και επιστρέφει στις κοινωνίες που συντηρούν οικονομικά την επιστημονικότητα για να ξαναπληρωθεί (πολλές φορές πανάκριβα) σαν κάτι διαχωρισμένο και φετιχιστικό.

Αλλά τώρα το ζήτημα είναι αυτό: τα κράτη λαμβάνουν πρωτοφανή μέτρα ελέγχου του κοινωνικού εργοστάσιου, εν ονόματι ενός φαντάσματος θανάτου που είναι μόνο φάντασμα, επειδή η «επιστήμη δεν ξέρει»… Όσο κι αν θεωρηθεί εύλογο το ότι το «να μην ξέρεις» επιτρέπει το «να φοβάσαι ακόμα και το χειρότερο», εδώ συμβαίνει κάτι πολύ σοβαρό: μαζική εξαπάτηση με όρους κρατικής εξουσίας. Γιατί ακόμα κι αν οι επιστήμονες δεν θέλουν να πουν ανοικτά «δεν ξέρουμε» με έναν τρόπο που θα κλόνιζε την κοινωνική εμπιστοσύνη στην επιστημοσύνη (τους), θα έπρεπε να έχουν κάνει κάτι άλλο, και να το έχουν κάνει έγκαιρα και αποφασιστικά: να εμποδίσουν πειστικά την ανάπτυξη των μαζικών φοβιών για το χειρότερο· και την κρατική δράση που μοιάζει να καλύπτει προληπτικά την απόσταση ανάμεσα στην ασημαντότητα της τωρινής εκδοχής του covid-19 και το (άγνωστο) ενδεχόμενο μιας όντως επικίνδυνης μετάλλαξής του… Ενώ είναι σίγουρο ότι το know how αυτής της κρατικής δράσης ανοίγει και θα προχωρήσει (και) σε άλλους δρόμους.