Tag: κράτος

Ο κυνισμός και η ανθρωποφαγία είναι ΤΑ εργαλεία

Τετάρτη 15 Απρίλη. Ένας άλλος διαχωρισμένος «ειδικός», προφέσσορας γενετικής στη Γενεύη αλλά και «μεταγραφή» για να προεδρεύει στο εντόπιο «εθνικό κέντρο έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας», ονόματι Μανώλης Δεμιρτζάκης, ανέλαβε να εξηγήσει (συντευξιαζόμενος πρόσφατα στο site WomenOnly.gr) γιατί ο Γκαίμπελς δεν ήταν απλά ένας ναζί ειδικός της προπαγάνδας, αλλά ένας άγιος κάθε εξουσίας.

Ερώτηση: Κύριε Δεμιρτζάκη, είναι η πανδημία μια μορφή πολέμου;

Απάντηση (κρατηθείτε…): Είναι καλό να την πούμε πόλεμο αυτή την πανδημία. Γιατί ακριβώς επειδή παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες για το καλό μας είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι μόνο με πόλεμο δεχόμαστε τέτοιου είδους παραβιάσεις. Ας μην την ονομάσουμε μια κανονική κατάσταση στην οποία μένουμε σπίτι και απαγορεύεται να βγούμε. Ας την ονομάσουμε πόλεμο επομένως, γιατί μόνο στον πόλεμο επιτρέπουμε στην οποιαδήποτε κυβέρνηση να το κάνει αυτό ώστε να αναγνωρίζεται ότι οι συνθήκες είναι εξαιρετικά μοναδικές και επείγουσες και για αυτό γίνεται. Μου αρέσει η ακρότητα σε αυτή τη δήλωση για να ξεκαθαρίσουμε ότι τα ακραία μέτρα παίρνονται για ακραίες συνθήκες διότι αν μπούμε στη διαδικασία να μειώσουμε την ένταση των συνθηκών τότε τα ακραία μέτρα φαίνονται προβληματικά. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι συνθήκες είναι ακραίες για αυτό και τα μέτρα είναι ακραία. Και μια ακραία συνθήκη είναι ο πόλεμος.

Ο γενετιστής δεν θα ξέρει βέβαια καλά· όμως σαν κρατικό στέλεχος μπορεί να λέει ότι του κατέβει. Το (συνταγματικό) άρθρο που “προστατεύει” την ελευθερία κίνησης ανά την επικράτεια ισχύει ΚΑΙ σε καιρό κανονικού πολέμου! Σε μία μόνο περίπτωση δεν ισχύει: όταν αυτό το (τυπικό) σύνταγμα γίνει κωλόχαρτο, δηλαδή όταν γίνεται πραξικόπημα! Τελεία και παύλα.

Αυτό υπερασπίζεται ο κυρ Μανώλης: ένα πραξικόπημα! Το αν ένα πραξικόπημα αυτο-νομιμοποιείται σαν “πόλεμος εναντίον ενός ορατού εχθρού” (π.χ. “οι κομμουνιστοσυμμορίτες”….) ή σαν “πόλεμος εναντίον ενός αόρατου εχθρού”, αυτό είναι κάτι που αφορά μόνο τους οπαδούς του. Χουντικοί είναι και στη μία και στην άλλη περίπτωση!

Του ξεφεύγει όμως του προφέσορα ο πραξικοπηματικός εκβιασμός: …αν μειώσουμε την ένταση των συνθηκών (λέει) τότε τα ακραία μέτρα φαίνονται προβληματικά. Που σημαίνει: μόνο με ανελέητο ιδεολογικό / πληροφοριακό βομβαρδισμό μπορούμε να νομιμοποιήσουμε το πραξικόπημα!!

Πράγμα, φυσικά, που το ξέρουν όλοι οι ιερείς και οι στρατηγοί των “καταστάσεων εξαίρεσης”…

Ζήτω η κοινωνική ευθύνη! (1)

Δευτέρα 16 Μάρτη. Ώστε έτσι, ε; Ήρθε η ώρα να μάθουμε τι είναι η «κοινωνική ευθύνη»! Για την ακρίβεια ήρθε η ώρα να μας διδάξουν το κράτος και οι ειδικοί του το τι είναι «κοινωνική ευθύνη»… Γιατί ως τώρα είμασταν κοινωνικά ανεύθυνοι· σκέτοι αληταράδες! Ως τώρα αν αρρώσταιναν τα γονικά, ή οι παπούδες και οι γιαγιάδες, τους λούζαμε με πετρέλαιο και το ανάβαμε – ε; Ευτυχώς που ήρθε ο κύριος κράτος και οι κύριοι ειδικοί του να μας τραβήξουν τ’ αυτί και να μας εκπολιτίσουν… Το κατάλαβε και η «επανάσταση» – επιτέλους. Τρία ζήτω για το «κοινωνικό» κράτος…

Αλήθεια; Το κράτος του Έβρου θα μας διδάξει τι είναι «κοινωνική ευθύνη»; Ουπς: ας μην πέσουμε σε «γραφικότητες»! Ας αφήσουμε την γραφικότητα σ’ αυτήν την όλο γλύκα και ενδιαφέρον για την ζωή κινητοποίηση του κράτους, του στρατού, της αστυνομίας. Υπάρχουν ενδιαφέροντα επιχειρήματα και προτροπές. Στην ισπανία, για παράδειγμα, ένα video διδακτικό για το τι είναι η «κοινωνική ευθύνη» κρατικά προσδιορισμένη σήμερα, δείχνει ένα νεαρό ζευγάρι, και λέει: όταν φιλάς την φίλη σου να θυμάσαι την γιαγιά σου· ή κάτι τέτοιο. Διότι τα φιλιά μεταφέρουν τον λαθρεπιβάτη και σαλιάρη covid-19, που καταλήγει στην γιαγιά και στον παπού, οδηγώντας τους στα θυμαράκια. Εύγε, λοιπόν, και στο ελληνικό και στο ισπανικό, και στο ιταλικό, και σ’ όλα τα κράτη της γης! Εύγε. Όταν καταφέρουν κάθε ερωτικό φιλί να φέρνει στο μυαλό γιαγιάδες και παπούδες, θα έχουν γίνει οι καλύτεροι προαγωγοί του tinder 2.0 και του ψηφιακού σεξ…

Επιπλέον, ας το θυμίσουμε κι αυτό – επειδή γεμίσαμε τόσο πολύ ηλίθιους ώστε δικαιούμαστε να φωνάζουμε (ελάχιστοι ακούνε). Η «κοινωνική ευθύνη» που σερβίρει το κράτος και οι ειδικοί του είναι απλά οι 2 απ’ τις 3 λέξεις μιας άλλης διάταξης λέξεων: εταιρική κοινωνική ευθύνη· ή η «κοινωνικότητα των αφεντικών». Όποιος νομίζει ότι το καπιταλιστικό κράτος του 21ου αιώνα ζητάει απ’ τους υπηκόους του, σαν «κοινωνική ευθύνη», κάτι άλλο εκτός απ’ την προσαρμογή τους σε συγκεκριμένες νόρμες, ας αρχίσει να φιλιέται με το είδωλό του (: selfie). Θα γλυτώσει τις «μολύνσεις».

Τι είναι όμως ευθύνη, κοινωνικότητα, κοινωνικές σχέσεις χωρίς την υγιεινιστική τρομοκρατία και την αποδοχή της; Αν δεν κάνουμε λάθος το είδος μας είναι ζώο κοινωνικό εδώ και χιλιετίες. Αν δεν κάνουμε λάθος είμαστε και οι σχέσεις μας· όχι οι public relations, αλλά οι αγάπες και τα μίση, τα φιλιά και οι βλαστήμιες, οι αγκαλιές και οι κλωτσιές, τα αγγίγματα και τα σπρωξίματα, τα βλέμματα, τα λόγια, οι σιωπές, οι αμηχανίες, τα πιασίματα απ’ το μπράτσο, τα χάδια…

Αν δεν κάνουμε λάθος ο κατ’ οίκον περιορισμός ήταν ως τώρα ποινή, καταδίκη, απόφαση δικαστηρίου· όχι απόδειξη «κοινωνικής ευθύνης»… Η απαγόρευση κυκλοφορίας ήταν απαγόρευση του να υπάρχεις σαν κοινωνικό και πολιτικό ον… Η απαγόρευση συγκεντρώσεων ήταν καταστολή που έπρεπε να πολεμηθεί…

Όλα αυτά, βέβαια, σε πολύ ζόρικες και πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις μπορούν να ανασταλούν σε κάποιο βαθμό – ποιος δεν το ξέρει; Αν ψήνεσαι στον πυρετό ούτε χάδια καταλαβαίνεις, ούτε αγκαλιές. Κι αν βρίσκεσαι στην εντατική δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Όταν όμως οι συγγενείς και οι φίλοι ξεροσταλιάζουν έξω απ’ το χειρουργείο, έχοντας απόσταση δεκάδων μέτρων απ’ τον / την αγαπημένο / η τους, δεν το κάνουν επειδή το κράτος όρισε νόρμα ελάχιστης απόστασης μεγαλύτερης απ’ την έκταση των χεριών… Και, ανάποδα, όταν οι παρέες αράζουν στις πλατείες φουμάροντας, είναι πολύ κοινωνικότερες απ’ αυτές που τα «σπάνε» στα χοροπηδάδικα… (Αλλά και πάλι ο καθένας διαλέγει αυτό που του ταιριάζει…)

Νομίζαμε ότι για την κοινωνικότητα και τις ευθύνες μας είμαστε αποκλειστικά υπεύθυνοι. Νομίζαμε ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μάθαμε απ’ τους προηγούμενους την στάση και απέναντι στην υγεία και απέναντι στην αρρώστια. Νομίζαμε ότι είμαστε υπόλογοι όχι απέναντι στο κράτος, το νόμο και την βία του· αλλά απέναντι στη συνείδηση, τα αισθήματα και τις σχέσεις μας. Νομίζαμε ότι είμαστε ενήλικοι… Αλλά όχι. Ο κύριος κράτος, οι βαστάζοι και οι μπιστικοί του ήρθαν να μας κάνουν ανθρώπους…

Ανθρώπους είπατε; Ποιό μοντέλο ακριβώς;

Ζήτω η κοινωνική ευθύνη! (2)

Δευτέρα 16 Μάρτη. Ο κατ’ οίκον περιορισμός, οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας, το κυνήγι κάθε δημόσιου χώρου συναναστροφών έχουν προελάσει ακαριαία στο όνομα της «μεταδοτικότητας / φονικότητας του covid-19». Στο αρχικό σημερινό σχόλιο με τα νούμερα και τα μεγέθη, φαίνεται ότι το επιχείρημα δεν έχει σχέση με καμμία πραγματικότητα· πέραν των αναγκαιοτήτων της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης καθώς έχει ξεκινήσει η 4η βιομηχανική επανάσταση. Το επιχείρημα περί «ίασης» της «στρεβλής» (ή και ανύπαρκτης) κοινωνικότητάς μας μέσω κατ’ οίκον περιορισμού (μέτρο έκτακτο μεν διδακτικό δε όπως λένε οι υποστηρικτές του) ανήκει στην κατηγορία έχουμε μπροστά μας έναν ασθενή, γι’ αυτό θα τον βάλουμε στο γύψο. Η ιστορική μνήμη θα έπρεπε να έχει κτυπήσει όλα τα alarm που διαθέτει· αλλά κάπου την έθαψαν κι αυτήν την κωλόγρια, αφού της πήραν την περιουσία – και την κόλλησαν τον «ιό» του ωφελιμισμού.

Ποιές είναι, λοιπόν, αυτές οι αναγκαιότητες; Η «έκτακτη ανάγκη» (για λόγους δημόσιας υγείας) μας αποκοινωνικοποιεί, μας αποκόβει απ’ τις άμεσες κοινωνικές σχέσεις μας, ξαναδιατάσσοντας τον φυσικό χώρο / χρόνο των κοινωνικών σχέσεων μας αποκλειστικά στην οικογένεια (κι εκεί μέσω καραντινών μικροκλίμακας). Κωδικοποιώντας το υπόλοιπο «κοινωνικό» με τους όρους της ενοποιημένης «δημόσιας υγείας / δημόσιας τάξης»: ο Άλλος, ο όποιος Άλλος, είναι αυτός που δεν πρέπει να σε «κολλήσει» και δεν πρέπει να τον «κολλήσεις» – τελεία και παύλα. Είναι ένα πρωτότυπο είδος διανοητικού, χωρικού και χρονικού zoning, ένα ρευστό κινούμενο «απαρτχάιντ» της καθημερινής ζωής.

Όχι μόνον αυτό. Εκείνο που χάνεται (επειδή απαγορεύεται και ποινικοποιείται, εκτάκτως φυσικά, αλλοίμονο – αλλά και διδακτικά) με την φυσική έννοια, μας ξανα-αποδίδεται ψηφιακά, ηλεκτρονικά. Τηλε-εργασία, τηλε-εκπαίδευση, τηλε-αγορές, τηλε-παραγγελίες· και πάνω απ’ όλα τηλε-σχέσεις… Τίποτα απ’ αυτά δεν είναι καινούργιο! Η εξοικείωση έχει πραγματοποιηθεί, άρα η μετάβαση μπορεί να θεωρηθεί «ομαλή». Απ’ τα μισο-οχυρά μισο-τάφους (με την έννοια ότι άγνωστο ποιός θα «κολλήσει» ποιά παράνοια ποιόν απ’ την ώρα που κάπου κοντά στην εξώπορτα παραφυλάει ένας μπάτσος…) μιας ψεύτικης και ήδη απαλοτριωμένης “ιδιωτικότητας” (το “σπίτι”…) μπορεί ο καθένας και η καθεμιά να στέλνει και να λαμβάνει μηνύματα, εικόνες και video απελπισίας 24ώρες το 24ωρο, για μία βδομάδα, για δύο, για τρεις, για τέσσερεις… Μέχρι να σκάσει, ή μέχρι το κράτος να πει «σας ευχαριστούμε για την πειθαρχία σας» – και να κτυπήσει το κουδούνι για την έξοδο στο προαύλιο…

Γιατί ναι: επειδή είμαστε ακόμα, σε μεγάλο (και ενοχλητικό βαθμό) κοινωνικά όντα με την παλιά έννοια· επειδή η καινούργια έννοια της «κοινωνικότητας» πρέπει να επιβληθεί δια της βίας, καθότι τα δίκτυα 5G δεν θα εγκατασταθούν για να υπολειτουργούν· και επειδή οι εταιρείες έκαναν και κάνουν ό,τι μπορούν αλλά αυτό είναι μερικό και αποσπασματικό, γι’ αυτό λοιπόν η μορφή-κράτος αναλαμβάνει ξανά την παιδαγωγική αποστολή της.

Κάποτε αντικοινωνικοί θεωρούνταν οι «μαλλιάδες». Τώρα θεωρούνται αυτοί που μαζεύονται γύρω από ένα τραπέζι για να παίξουν ή να χαζέψουν μια παρτίδα πρέφα…

Όσο για τους «κοινωνικά υπεύθυνους»; Αυτοί είναι εκείνοι που ήταν πάντα: οι νομιμόφρονες…

Τα υπερτροφικά Εγώ 1

Τρίτη 5 Μάρτη. Αν διαβάσατε τα αποσπάσματα απ’ την κινεζική λαϊκή ημερησία που δημοσιεύσαμε το περασμένο Σάββατο θα καταλάβατε ποιο είναι το δίπολο πολιτικής εξουσίας που παρουσιάζει η καθεστωτική εφημερίδα. Απ’ την μια μεριά ο “σοφός ηγεμόνας” (εν προκειμένω το κράτος / κόμμα) που φροντίζει σχεδιασμένα και αποτελεσματικά για το καλό του λαού· το κινεζικό μοντέλο. Απ’ την άλλη η δημοκρατία των υπετροφικών Εγώ που θεωρούν ότι έχουν άποψη για τα πάντα· ή, οπωσδήποτε, για οτιδήποτε κληθούν να “απαντήσουν” μέσω ψήφου· το δυτικό μοντέλο…

Το ότι ένα καθεστωτικό «μέσο» υπερασπίζεται το καπιταλιστικό καθεστώς που του αναλογεί δεν είναι περίεργο. Το γεγονός, όμως, ότι είναι εύκολο να περιγελάσει την δημοκρατία των ψηφοφόρων, το απαύγασμα δηλαδή της ιστορικής καπιταλιστικής ολιγαρχίας που ονομάστηκε «δημοκρατία», είναι διαφορετικής τάξης ζήτημα. Επειδή μπορεί (ένα κινεζικό «μέσο») να υποδείξει πράγματι την παρακμή. Και μάλιστα στους ναούς αυτής της «δημοκρατίας»: το αγγλικό και το αμερικανικό πολιτικό σύστημα.

Δεν είναι μυστικό ότι οι ηπα και η αγγλία υπήρξαν πρωτοπόροι του νεοφιλελευθερισμού, απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ’70 – αρχές του ’80. Όχι απλά και μόνο σαν «οικονομική διαχείριση» των προβλημάτων που είχαν προκαλέσει οι εργατικές αρνήσεις λίγο νωρίτερα. Αλλά και σαν ιδεολογία γενικής χρήσης. Οι ύμνοι στο άτομο και στην ατομικότητα έγιναν στον ύψιστο πολιτικά βαθμό απ’ το στόμα της Θάτσερ, νωρίς νωρίς στην πρώτη της πρωθυπουργία: δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνον άτομα είπε θριαμβολογώντας…. Οι “γιάπηδες” ήταν το πρώτο ανθρωπολογικό είδος που ο Θατσερισμός έκανε πετυχημένη εξαγωγή στα ’80s και στα ’90s…

Ο «τουρμπο – ατομικισμός» υπήρξε ο κινητήρας και η νομιμοποίηση του νεοφιλελευθερισμού, και απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’90 το μόνο «ιερό» στο οποίο θα άξιζε να προσφέρει ο καθένας θυσίες (των άλλων κατά προτίμηση…) – ένα ιερό με παγκόσμια ακτινοβολία. Η ένταση και η έκταση στις οποίες τα μυθοποιημένα Εγώ και τα «ατομικά συμφέροντα» κάθε είδους έγιναν η κυρίαρχη νόρμα διέφεραν φυσικά ανάλογα με την ιστορία κάθε κοινωνικού σχηματισμού. Ως το 2008 – 2009 πάντως, μέσα από διαδοχικές «κρίσεις» και «ανακάμψεις», καπιταλισμός και νεοφιλελευθερισμός έμοιαζαν οι δύο όψεις του ενός, μοναδικού και παγκόσμιας αξίας νομίσματος.

Στην πράξη βέβαια η μορφή κράτος όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε απ’ τις δυτικού τύπου «δημοκρατίες», αλλά ακόμα και στον «αναρχοφιλελευθερισμό» των ηπα κράτησε τα στρατηγικά του καθήκοντα. Δημόσιας τάξης σε μεγάλο βαθμό (το δόγμα της «μηδενικής ανοχής» έχει αμερικανική καταγωγή…), αλλά και διεξαγωγής «προληπτικών» πολέμων…

Οι εξελίξεις στην κορυφή της πολιτικής εξουσίας (και η διακριτική ανανέωση της σύμφυσης ανάμεσα σε κράτη, αφεντικά «εθνικούς πρωταθλητές» και μήντια) φαινόταν ικανή να προχωράει παράλληλα με το μαζικό νεοφιλελεύθερο ντοπάρισμα των Εγώ. Η πραγματική κρίση άρχισε να εκτυλίσσεται υπόγεια, σαν «αύξηση της δυσπιστίας» ή «κρίση εμπιστοσύνης» (της κοινωνικής βάσης απέναντι στις εξουσιαστικές κορυφές) όταν, στην πρώτη δεκαετία του ’00, η ιδέα πως κάθε επόμενη γενιά υπετροφικών Εγώ θα ανεβαίνει ψηλότερα (κοινωνικά, οικονομικά, συμβολικά) απ’ την προηγούμενη (τους γονείς) άρχισε να σκοτεινιάζει διεθνώς: δεν υπήρχε, πια, χώρος για όλους…

Θυμάστε την «γενιά των 700 ευρώ»; Δεν ήταν ελληνική αποκλειστικότητα…

Τα υπερτροφικά Εγώ 2

Τρίτη 5 Μάρτη. Οι επικλήσεις προς την μορφή κράτος να “λύσει το πρόβλημα της ανεργίας των νέων” (νέων πτυχιούχων και πολυπτυχιούχων, άρα με εξαιρετικές ατομικές φιλοδοξίες) άρχισε να ξαναγίνεται κοινοτοπία, σε μια θεαματική μεν αλλά απαρατήρητη στροφή 180 μοιρών: ήταν αυτό ακριβώς το κράτος που λίγο νωρίτερα, στα ‘90s, είχε δοξαστεί επειδή δεν θα ανακατευόταν στρατηγικά στην «αγορά εργασίας»· και περιοριζόταν μόνο στο να μην ξαναγίνουν οι εργατικές οργανώσεις (τα συνδικάτα δηλαδή) «καρτέλ» κρατώντας ψηλά μισθούς και μεροκάματα, εμποδίζοντας έτσι (όπως έλεγε το manual…) τα αφεντικά να κάνουν τις «νέες επενδύσεις» τους … που θα περιόριζαν την ανεργία…

Υπερτροφικά και φιλόδοξα Εγώ, έτοιμα να αλληλοκατασπαραχτούν στην «αγορά εργασίας» και, κυρίως, να «φάνε» τους πιο αδύναμους· αλλά και αναζήτηση εκ νέου ενός κάποιου (ασαφούς) κρατικού πατερναλισμού… Αυτός ο συνδυασμός εκδηλώθηκε «πολιτικά / ιδεολογικά»: μια σταδιακή και σταθερή στροφή προς τα «δεξιά», όχι στην «ορθόδοξη» νεοφιλελεύθερη εκδοχή της αλλά σε μια επιμειξία της με κάποιον α λα καρτ (;) κρατισμό. Αυτό το κράμα, με τη νοσταλγία του κρατισμού, αποτέλειωσε το θόλωμα του βούρκου της πάλαι ποτέ κρατικίστικης αριστέρας· με αποτέλεσμα οπαδοί και ψηφοφόροι να πηδούν εύκολα και χαριτωμένα απ’ τη μια μεριά στην άλλη…

Κι ενώ ο δυτικός καπιταλισμός υποχρεώνεται να περιορίσει τα «μερίσματα» που μπορεί να μοιράζει στους υποτελείς επειδή υποχωρεί η παγκόσμια ηγεμονία του / λεηλασία του πλανήτη, ο δυναμικά και, κυρίως, θεαματικά, αστραπιαία και ηγεμονικά ανερχόμενος κινεζικός καπιταλισμός εμφανίζεται σαν αντι-παράδειγμα. Όχι ιδεολογικά (όπως ο καταναλωτικός ασκητικός του σοβιετικού, γραφειοκρατικού καπιταλισμού) αλλά πραγματιστικά: ανερχόμενα επίπεδα κατανάλωσης plus κόμμα – κράτος.

Είναι ένα αντι-παράδειγμα που δεν απέχει τόσο πολύ όσο φαίνεται απ’ την τρέχουσα κατάσταση των «αγωνιών» της δύσης· έχει, όμως, ακόμα διαφορές ιστορικού χαρακτήρα με κάποιο βάρος. Το κινεζικό μίγμα επιδεικνύει φανερά και με αυτοπεποίθηση τον συγκεντρωτισμό της πολιτικής (και οικονομικής) εξουσίας που στην δύση κρύβεται πίσω … απ’ τα «likes» των ψηφοφοριών – και της δημαγωγίας. Απ’ την άλλη όχι απλά αναγνωρίζει αλλά αξιοποιεί δυναμικά την «δημοκρατία της κατανάλωσης» – το πεδίο δηλαδή που τα υπετροφικά Εγώ των υποτελών μπορούν να αναζητούν την ικανοποίησή τους.

Το πλεονέκτημα του κινεζικού κρατικού / καπιταλιστικού μοντέλου είναι ότι εφαρμόζεται και λειτουργεί σε (εκτεταμένες) περιοχές του κόσμου που δεν έχουν ιστορική παράδοση «φιλελευθερισμού» με την δυτική έννοια: είναι γνωστό ότι ο δυτικός ιμπεριαλισμός έκανε ότι μπορούσε επί αιώνες για να κρατήσει την όποια «δημοκρατία» σαν αποκλειστικά δικό του προνόμιο. Και τα κατάφερε.

Απ’ την μεριά τους όμως τώρα αρκετά απ’ τα δυτικά αφεντικά και ένα ικανό μέρος των δυτικών υπηκόων έχουν αρχίσει να «ζηλεύουν» (ομολογημένα ή ανομολόγητα μικρή σημασία έχει) αυτήν την δυναμική, αποτελεσματική καπιταλιστική απολυταρχία που έρχεται απ’ την Ανατολή… Και δεν μπορούν να διανοηθούν ότι η δική τους “δημοκρατία” (ολιγαρχία στην πράξη) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν φράγμα…