Tag: ιδεολογία

Η μάστιγα της ιδεολογίας

Κυριακή 15 Μάρτη. Καθώς ο θρυλικός πια covid-19 αποδεικνύεται (για ‘μας) η τακτική κωδικοποίηση μιας σειράς μετασχηματισμών που επιβάλλουν τα αφεντικά κατά την εξέλιξη της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης, θα έπρεπε να αναγνωριστεί και από εσάς το εξής: υπάρχει ένα μεγάλο «κενό αντιπολίτευσης» (πολιτικής, διανοητικής, ηθικής, αισθητικής) σε ότι αφορά τον υγιεινισμό. Ο ρατσισμός, ο σεξισμός, ο μιλιταρισμός ή τα ζητήματα σχετικά με την εκμετάλλευση της εργασίας έχουν σημαντικό ιστορικό παρελθόν πολιτικής / ανταγωνιστικής επεξεργασίας. Έτσι ώστε ακόμα κι αν τα σημερινά υποκείμενα έχουν αδύνατους ώμους και δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος αυτής της ιστορικής παρακαταθήκης (προσπαθούν μάλλον να την ξεφορτωθούν με νάζια, καμώματα, και «κύματα / τρικυμίες»…), αυτή υπάρχει. Και είναι η βάση αναφοράς για το τι λέμε, τι κάνουμε, και το πως και γιατί πολώνουμε (όταν το αποφασίζουμε…) τον κοινωνικό χυλό.

Αυτό δεν ισχύει για τον υγιεινισμό. Μάλιστα, για να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα, ο υγιεινισμός είναι εξαιρετικά οικείος και αγαπημένος… Είναι «σάρκα απ’ την σάρκα» κάποιων αμφισβητησιακών τάσεων των ‘70s και των ‘80s – μία απ’ τις τάσεις που με χαρά έπεσαν στην αγκαλιά του νεοφιλελευθερισμού, αφού η «υγεία σαν ατομικό κεφάλαιο» αγιάστηκε και αγιάζεται· επειδή αυτό είναι αυτονόητο (!!!).

Ε, το λοιπόν, ο υγιεινισμός κρατικοποιείται μπροστά τα μάτια μας!!! (Πιο σωστά: και κρατικοποιείται…) Παρά τους ολοφάνερους παραλογισμούς της υγιεινιστικής βιοπολιτικής, οι όποιες αντιδράσεις στις απαγορεύσεις εγγράφονται μάλλον στην αδράνεια των συνηθειών της καθημερινής ζωής παρά σ’ ένα σύγχρονο πλάνο αντικρατικής και αντικαπιταλιστικής κριτικής. Το αφού το λέει το (νεοπατερναλιστικό) κράτος που φροντίζει για την υγεία μας πρέπει να υπακούσουμε είναι η νόρμα. Που συναντάει ίσως μπινελίκια – αλλά έχοντας οχυρώσει και κατοχυρώσει το ιδεολογικό έδαφος πάνω στο οποίο πατάει. Πρακτικά μιλώντας ο υγιεινιστικός φόβος έχει προϋπάρξει εδώ και 4 δεκαετίες, και έχει «παράξει» μια γκάμα συμπεριφορών (και επιχειρηματικών εγχειρημάτων). Δεν είναι το κράτος που τον δημιουργεί απ’ το μηδέν: τον παίρνει έτοιμο, δουλεμένο, και τον αξιοποιεί μεγεθύνοντάς τον κατάλληλα…

Για να είμαστε ιστορικά δίκαιοι η κρατικοποίηση του υγιεινισμού δεν είναι κεραυνός εν αιθρία – για εμάς. Όπως θα δείξουμε τεκμηριωμένα (για τους υποστηρικτές του project Sarajevo-αόρατες πόλεις) στις διαδοχικές «επιδημικές τρομοκρατικές εκστρατείες» του σχετικά πρόσφατου παρελθόντος (: «γρίπη των πτηνών», «γρίπη των χοίρων», SARS κλπ) που τώρα έχουν ξεχαστεί, εξελίχτηκε η μεγα-επιχειρηματοποίηση του υγιεινισμού και, οπωσδήποτε, των βασικών του προπυργίων: των υγιεινιστικών φοβιών, που είναι παραλλαγές του φόβου του θανάτου. Στη διάρκεια εκείνων των εκστρατειών όχι μόνο χρησιμοποιήθηκαν τα ίδια ακριβώς “επιχειρήματα” μ’ αυτά που χρησιμοποιούνται σήμερα (περί μαζικών θανάτων εκατομυρίων..) αλλά πρωτοπροτάθηκαν ορισμένα απ’ τα «μέτρα» που σήμερα πια είναι ώριμα – και αφορούν την καπιταλιστική αναδιάρθρωση: η μαζική «τηλε-εργασία» και η μαζική «τηλε-εκπαίδευση». Τότε (όταν έπεσαν για πρώτη φορά τέτοιες ιδέες, εν όψει της καταστροφικής όπως έλεγαν οι «ειδικοί» γρίπης των χοίρων) οι τεχνικές προϋποθέσεις (το γρήγορο internet, το cloud…) δεν ήταν διαθέσιμες στην έκταση και με την ένταση που χρειαζόταν. Σήμερα βρισκόμαστε στο κατώφλι όχι μόνο της πλήρους διαθεσιμότητάς τους, αλλά και της μαγείας τους.

Συνεπώς, η κρατικοποίηση του υγεινισμού, η ανάδυση δηλαδή του νεοκρατισμού που εισβάλει για να ελέγξει τις κοινωνικές σχέσεις με διαταγές όχι από κάποια κερκόπορτα αλλά από μια κεντρική είσοδο της πετυχημένης νεοφιλελεύθερης «ζύμωσης» (: ο Εαυτός σαν Κεφάλαιο, η Υγεία του Εαυτού σαν Ατομική Επένδυση) είναι ο τωρινός ιστορικός κρίκος σε μια αλυσίδα με σπουδαίο και έντονο παρελθόν: γυμναστηρίων, ανατολικών δοξασιών, συμπληρωμάτων διατροφής, προληπτικών ιατρικών εξετάσεων, πλαστικών επεμβάσεων, φόβων, ανησυχιών, φόβων, ανησυχιών, φόβων…. Και η ανταγωνιστική αφωνία (έως κοινωνική παράδοση) είναι επίσης ιστορική: αποτελεί την «φυσιολογική» εξέλιξη των ατομικίστικων υγιεινιστικών λατρειών, που είναι κοινοτοπία παντού…

Αυτή η πραγματικότητα δυσκολεύει αφάνταστα της δουλειά της ασταμάτητης μηχανής – και το ξέρει. Δυσκολεύει αφάνταστα κι εσάς – και (γενικά) δεν το ξέρετε. Δεν ξέρετε (επειδή δεν υπάρχει ιστορικό σημείο αναφοράς της κριτικής) ότι τώρα πια δεν είναι ένας ιός αλλά η ανανεωμένη μορφή–κράτος που μας «πιάνει στον ύπνο», «με τα σώβρακα κατεβασμένα». Αντιλαμβάνεσθε, κατά πάσα πιθανότητα, το ζήτημα μέσα απ’ το πρίσμα του υγιεινισμού (σας) και των παραδηλώσεων της φθοράς και του θανάτου· αυτό, ακριβώς, που είναι η βασιλική οδός της προέλασης της πανούκλας της νομιμοποίησης του νεοκρατισμού. Και πάντως όχι σαν ένα ζήτημα έριδας, ακόμα και μελλοντικής σύγκρουσης, στη βάση αντίθετων απόψεων και συμφερόντων, όπως ενδεχομένως συμβαίνει με άλλα θέματα, ιστορικά «δουλεμένα». Αν ένα κράτος διατάξει “να πνιγούν οι μετανάστες, αποτελούν κίνδυνο” υπάρχει ένα κάποιο έδαφος αμφισβήτησης της “αλήθειας” περί επικινδυνότητας, και άρα αντίστασης απ’ τη μεριά κάποιων. Αν όμως πει “όλοι στα σπίτια σας, κυκλοφοράει ένας επικίνδυνος ιός” δεν υπάρχει κανένα τέτοιο συγκροτημένο έδαφος…

Έχοντας επίγνωση όλων αυτών συνεχίζουμε αυτό που έχουμε δεσμευτεί να κάνουμε….

Στο μυαλό σημαδεύουν;

Κυριακή 15 Μάρτη. Μέχρι πριν τον covid-19 ο χαρακτηρισμός «υγιειονομικές βόμβες» αποδιδόταν απ’ τους φασίστες μικροαστούς στους μετανάστες και στους πρόσφυγες. Ήταν ένας «επιστημονικός τρόπος» για να τους χαρακτηρίζουν βρωμιάρηδες, αρρωστιάρηδες.

Τώρα, σε μια εντυπωσιακή ιδεολογική στροφή, «υγιειονομικές βόμβες» χαρακτηρίζονται τα ίδια τα παιδιά τους – και το δέχονται! Το κλείσιμο των σχολείων (όχι μόνο στην ελλάδα) δικαιολογείται με την εξήγηση ότι οι ανήλικοι ενώ δεν αρρωσταίνουν απ’ τον covid-19 κουβαλάνε «μεγάλο ιικο φορτίο»… το οποίο ξεφορτώνονται στα σπίτια τους, κυρίως σε βάρος των παππούδων και των γιαγιάδων τους… Αυτό το παλιο”ιικο φορτίο” μένει γατζωμένο επάνω τους ό,τι κι αν κάνουν είτε στις αίθουσες είτε στο δρόμο για το σπίτι· όταν όμως δει εξώπορτα βάζει τα καλά του και τρίβει τα χεράκια του…

Από που προέρχεται απ’ το «μεγάλο ιικό φορτίο» και πάει πάνω στη νεολαία; Άγνωστο… Γνωστό θεωρείται όμως ότι πηδάει στις αυλές των σχολείων και καβαλάει τους ανήλικους και τις ανήλικες με σκοπό να τρυπώσει στα σπίτια τους και να εξοντώσει τα παππούδια, μια παγαποντιά του covid-19 που χρησιμοποιεί τη νεολαία σαν τα πυρπολικά του Κανάρη… Ίσως να υπάρχουν στοιχεία σε βάρος του – επιστημονικά πάντα… Ποιοί είμαστε εμείς που θα διατυπώσουμε άσεμνες απορίες; (Άραγε ο covid-19 πηγαίνει και σε παιδάκια που δεν συναναστρέφονται τους παππούδες τους; Κάνει τόσο τσάμπα και αυτοκαταστροφικό κόπο; Ή «μυρίζεται» ποιός / ποιά βολεύει την εκστρατεία του και αδιαφορεί για τους υπόλοιπους; Να κάτι για επιστημονική έρευνα!)

Όμως το γεγονός ότι οι ανήλικοι δεν αρρωσταίνουν απ’ τον covid-19 ενώ αρρωσταίνουν απ’ την γρίπη, δεν δείχνει κάτι τις συγκριτικό για την «φονικότητα» του πρώτου σε σχέση με την δεύτερη; Και επιπλέον, γιατί δεν αρρωσταίνουν οι ανήλικοι; Κάποια εξήγηση θα υπάρχει σίγουρα – όμως αυτό δεν δείχνει άραγε ότι παρότι καινούργιος (και «άγνωστος στην επιστημονική κοινότητα) και πανούργος ο covid-19 είναι άμεσα αντιμετωπίσιμος απ’ τους ανθρώπινους οργανισμούς;

Ερωτήματα απ’ την σκοπιά της «πραγματικής» πραγματικότητας… Απ’ την μεριά της εικονικής πραγματικότητας δεν υπάρχει καμμία απορία: οι «υγιειονομικές βόμβες» δεν έχουν θέση σε δημόσιους χώρους. Τελεία και παύλα! Όχι μόνο στα σχολεία (πράγμα που ενδεχομένως να τις χαροποιεί) αλλά ούτε στις καφετέριες ή οπουδήποτε αλλού.

Κι αν αρχίσουν να μαζεύονται σε τίποτα πλατείες; Ουαί κι αλλοίμονο (για την δημόσια υγεία)! Οι δυνάμεις της τάξης θα πρέπει να πρέπει να φροντίσουν για την απολύμανση…

Social distancing: σχέσεις και αριθμοί

Κυριακή 15 Μάρτη. Κοινωνική απομάκρυνση; Αυτός είναι ο γενικός όρος του manual της κρατικής διαχείρισης της διασποράς του covid-19. Είναι μάλλον πρωτόγονο μοντέλο, εφόσον αναφέρεται ήδη απ’ τον 7ο αιώνα στη μεταχείριση των λεπρών, με τις εξορίες / αποικίες λεπρών (: Σπιναλόγκα στα καθ’ ημάς…) Παρόλα αυτά (με την μορφή γενικευμένων ή τοπικών απαγορεύσεων κυκλοφορίας και συγκεντρώσεων) έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς ως και το 2003, στην Σιγκαπούρη, στην περίπτωση του SARS. Είναι πετυχημένη μέθοδος; Έτσι λένε εκείνοι που την εφαρμόζουν – και ποιός μπορεί να αποδείξει κάτι διαφορετικό;

Να το πρόσφατο παράδειγμα της Σιγκαπούρης. Προκειμένου να περιοριστεί ο SARS η κυβέρνηση της πόλης / κράτος διάταξε τον κατ’ οίκον περιορισμό 8.000 ατόμων, ενώ ακόμα 4.300 υποχρεώθηκαν να δίνουν μια φορά την ημέρα τηλεφωνική αναφορά για την κατάσταση της υγείας τους στις ιατρικές αρχές. Απ’ αυτά τα 12.300 άτομα μόνο τα 58 διαγνώστηκαν τελικά με μόλυνση απ’ τον κορονοϊό του SARS. Η μικρή και δύσκολη μεταδοτικότητα που είχε ο συγκεκριμμένος ιός έπαιξε βασικό ρόλο· ωστόσο τα εύγε και τα ζήτω πήγαν σ’ αυτούς που σχεδίασαν και επέβαλαν το συγκεκριμένο “social distancing”. Λογικό: αφού υπάρχει πάντα πολιτική και ιδεολογία στη διαχείριση της δημόσιας υγείας, κανείς δεν πρόκειται να δώσει συγχαρητήρια σ’ έναν ιό για την “αυτοσυγκράτησή του”.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απομάκρυνση απ’ τον κίνδυνο είναι η πιο φυσιολογική στάση κάθε ζωντανού οργανισμού, άρα και του είδους μας. Το ζήτημα, άρα, μεταφέρεται στο ποιος (και αν) είναι ο κίνδυνος. Υπάρχουν κίνδυνοι υπαρκτοί και κίνδυνοι ανύπαρκτοι· κίνδυνοι διογκωμένοι και κίνδυνοι υποτιμημένοι· κίνδυνοι ολοφάνεροι και κίνδυνοι κρυμμένοι. Απ’ την «εκτίμηση» και την «ανάδειξη» ή μη του κινδύνου (και το ποιος την κάνει) ξεκινάει η βιοπολιτική. Σε τελευταία ανάλυση ακόμα και οι λέξεις μπορεί να υποδεικνύουν το ζήτημα. Είναι άλλο πράγμα το danger distancing και άλλο το social distancing…

Η ιταλική περίπτωση είναι χρήσιμη. Σύμφωνα με έρευνα μιας ομάδας ειδικών (δημοσιευμένη στην international journal of infectious diseases στις 1 Νοέμβρη του 2019, πριν 4,5 μήνες δηλαδή, όταν ο covid-19 δεν υπήρχε στον ανθρώπινο ορίζοντα), από τον χειμώνα 2013–‘14 ως τον χειμώνα 2016–‘17, μέσα σε 4 χρόνια δηλαδή, στην ιταλία είχαν καταγραφεί 5.290.000 περιπτώσεις προσβολής από γρίπη. Αυτό σημαίνει (κατά μέσο όρο, που πάντως είναι απλά ένα στατιστικό μέγεθος, αφού απο χρονιά σε χρονιά οι επιδημίες γρίπης εξελίσσονται διαφορετικά) 1.322.500 κρούσματα τον χρόνο.

Στο ίδιο διάστημα πέθαναν 68.000 άτομα απ’ τις επιπλοκές της γρίπης (βασικά πνευμονίες). Τον χειμώνα 2013-‘14 πέθαναν 7.027 άτομα, τον επόμενο 20.259, τον χειμώνα ’15-’16 πέθαναν 15.801 και τον χειμώνα ’16-’17 24.981. Αυτές οι απώλειες (κυρίως άτομα άνω των 65 χρονών) καταμετρήθηκαν με δεδομένο το γεγονός ότι υπάρχουν αντιγριπικά εμβόλια και γίνεται (προαιρετικός) εμβολιασμός. Είναι η γρίπη και τα αποτελέσματά της στην ιταλία (αισθητά υψηλότερα από άλλα ευρωπαϊκά κράτη) ένας κίνδυνος τέτοιος που να επιβάλλεται το social distancing; Η πρακτική απάντηση ήταν (και παραμένει) «όχι». Η επικινδυνότητα, εν προκειμένω, περιορίζεται στην παρότρυνση των ειδικών να μελετήσουν το ζήτημα.

Η ιταλική περίπτωση του covid-19 είναι διαφορετική. Αλλά είναι διαφορετική σε σχέση με άλλες (κρατικές) περιπτώσεις· όχι απλά σε σχέση με την (ιταλική) γρίπη. Η διαφορά έγκειται στην ανεξήγητη (απ’ τους δημαγωγούς…) μεγάλη θνησιμότητα που εμφανίζει ο covid-19 στην ιταλία (7,1% των κρουσμάτων που έχουν διαγνωστεί) σε σχέση, για παράδειγμα, με τη νότια κορέα (0,84%), την κίνα (3,8%) ή την ιαπωνία (1,5%). Ωστόσο το χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας στη νότια κορέα ΔΕΝ οφείλεται στο social distancing· δεν είναι αποτέλεσμα της «κοινωνικής απομάκρυνσης»! Αν πετύχει κάτι αυτή είναι ο περιορισμός της διασποράς, όχι όμως και ο περιορισμός του ποσοστού θνησιμότητας επί των κρουσμάτων! Στις 12 Μάρτη υπήρχαν στη νότια κορέα σχεδόν 8000 εντοπισμένα κρούσματα, τοποθετώντας την στη δεύτερη θέση πίσω απ’ την ιταλία στην αναλογία κρουσμάτων προς πληθυσμό (153,5 ανά εκατομμύριο) – και παρόλα αυτά είχε μόνον 66 νεκρούς.

Το μόνο κοινό των δυο περιπτώσεων (ιταλίας και νότιας κορέας) είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων είναι πάνω από 60 χρονών. Με βάση τα στοιχεία στις 9 Μάρτη στην ιταλία υπήρχε μόνο 1 νεκρός στην ηλικιακή ζώνη 40 – 49 (1 και στη νότια κορέα ως τις 12/3), και 3 στην ηλικιακή ζώνη 50 – 59 (6 στη νότια κορέα ως τις 12/3). Αντίθετα στην ιταλία 114 νεκροί (το 31,9%) ήταν στη ζώνη 70-79 (24, 36,4% στη νότια κορέα στις 12/3) και 202 (56,6%) στη ζώνη άνω των 80 (20, 30,3% στη νότια κορέα στις 12/3). (Επαναλαμβάνουμε προς αποφυγήπαρεξήγηση: τα στοιχεία για την ιταλία είναι ως τις 9 Μάρτη…)

Πού βρίσκεται, λοιπόν, ο κίνδυνος; Στον covid-19 αυτόν καθαυτόν· στη διαχείρισή του· ή σε άλλους λόγους (κοινωνικούς, θεσμικούς, ακόμα και ιστορικούς) που παραμένουν στη θέση τους ακόμα κι αν μπει σε καραντίνα ολόκληρη και κομμάτι κομμάτι μια κοινωνία 60, 50, 80 ή 20 εκατομμυρίων; Η απάντηση είναι σημαντική (δεν την έχουμε!) ακριβώς επειδή μιλάμε για βιοπολιτική….

Αν η ιταλική περίπτωση χρησιμοποιείται πανευρωπαϊκά σαν «πρότυπη αναπαράσταση» του κινδύνου αυτό δεν οφείλεται καθόλου σε απειλές κατά της υγείας· δεν είναι στοιχείο της «πραγματικής» πραγματικότητας. Είναι μια πολιτική και ιδεολογική (πιθανότατα ακόμα και γεωπολιτική) επιλογή, και σαν τέτοια ανήκει στην εικονική πραγματικότητα που κατασκευάζεται στη δύση, για λογαριασμό του μετασχηματισμού των καθεστώτων. Αν αντί για την ιταλική περίπτωση χρησιμοποιούνταν η νοτιοκορεάτικη, η κοινωνική εννόηση του κινδύνου θα ήταν διαφορετική. Υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στους 1.266 θανάτους στην ιταλία (ως τις 13/3) και στους 66 στη νότια κορέα (ως τις 12/3)…

Κι ωστόσο η νότια κορέα είναι σα να μην υπάρχει καν στον χάρτη… Κι ας σημειωθεί ότι παρότι και στη νότια κορέα υπήρξε γενική διασπορά του covid-19, o Moon ΔΕΝ έβαλε όλη την επικράτεια σε καραντίνα!

(φωτογραφίες: Το 1969, στο «θερμό φθινόπωρο» της εργατικής εξέγερσης στην ιταλία, κάποιοι απ’ αυτούς στις φωτογραφίες ήταν 20, 25 ή 30 χρονών. Σήμερα, μετά από 5 δεκαετίες είναι 70, 75 ή 80 χρονών. Λέτε να απέκτησαν «προβλήματα υγείας» στη διάρκεια της εργατικής ζωής τους στα μεγάλα εργοστάσια του ιταλικού βορρά, στο Μιλάνο, στο Τορίνο, στο Mestre; Λέτε να ανήκουν ταξικά στις έτσι κι αλλιώς ετοιμοθάνατες «ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες» του ιταλικού καπιταλισμού; Λέτε να έχουν μεγάλες συντάξεις και να κάνουν ζωάρα;

Μπαααα… Ο covid-19 είναι ο φονιάς!..)

… Περπατώντας αργά στην προκυμαία, “υπάρχω;” λες, κι’ ύστερα “δεν υπάρχεις!”

Παρασκευή 13 Μάρτη. Τί ήταν αυτό που είπε χτες η κυρία Μέρκελ, πρωθυπουργός ακόμα της γερμανίας; Ότι θα προσβληθεί το 70% του γερμανικού πληθυσμού; Ότι μπορεί να προσβληθεί το 70% του γερμανικού πληθυσμού;

Ό,τι και να είπε είναι τερατώδες. Διότι αν η γερμανίδα πρωθυπουργός λέει στο πόπολο ότι θα προσβληθούν ή μπορεί να προσβληθούν πάνω από 55.000.000 γνήσια πρωτοκοσμικοί και καπιταλιστικά αναπτυγμένοι γερμανοί, ενώ την ημέρα που τόλμησε να πει τέτοια κουβέντα τα διαπιστωμένα κρούσματα στην κίνα ήταν 134.519 (και οι νεκροί, ύστερα από 2,5 μήνες, 4.970) τότε είναι σα να είπε κάτι απ’ τα πιο κάτω:

Α) το γερμανικό σύστημα υγείας (και το γερμανικό κράτος) είναι εντελώς ανύπαρκτα, ακόμα και σαν φαντάσματα: ο σώζων εαυτόν σωθείτω!

Β) όχι απλά το γερμανικό σύστημα υγείας είναι ανύπαρκτο, αλλά είναι ανύπαρκτη και η οποιαδήποτε στοιχειώδης, τυπική φροντίδα – του – εαυτού, στον γερμανικό πληθυσμό…

Γ) όλοι λένε ψέμματα, κρύβουν τα κρούσματα (και άρα τους νεκρούς τους), και στην κίνα έχουν υπάρξει …. 100.000.000 απ’ τα πρώτα!

Αν η κυρία Μέρκελ βρίσκεται ακόμα στα καλά της δεν είπε τίποτα αυτά – είναι εξωφρενικά ακόμα και σαν «μια μαλακία μου ξέφυγε»…. Έκανε κάτι άλλο. Προσπάθησε να φοβήσει τον πληθυσμό, με τον πιο χοντροκομμένο τρόπο, αξιοποιώντας το κύρος της. Γιατί το έκανε αυτό η φράου Μέρκελ;

Αυτή είναι μια ερώτηση που πρέπει να την κρατήσουμε στην πρώτη γραμμή. Το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο δεν είναι «τυχαίο» στον τωρινό παγκόσμιο καταμερισμό εξουσίας, εργασίας και πλούτου. Αν η κεντρική πολιτική βιτρίνα τρομοκρατεί τους υπηκόους της (κι αν τα «μέτρα» που θα πρέπει να λάβει στη βάση αυτής της τρομοκρατίας θα έχουν σίγουρα αντίκτυπο στην τυπική καπιταλιστική λειτουργία) θα πρέπει να έχει κάποιους σοβαρούς λόγους.

Η παράξενη κορονοβία…

Παρασκευή 13 Μάρτη. Θα το ξεκαθαρίσουμε και πάλι πριν από οτιδήποτε άλλο στη συνέχεια: κατά τη γνώμη της ασταμάτητης μηχανής θα πρέπει να ακολουθήσετε (σε γενικές γραμμές…) τις κρατικές οδηγίες για την «αντιμετώπιση» του covid-19… Όχι, όμως, επειδή αν δεν το κάνετε κινδυνεύετε να πεθάνετε ή να σκοτώσετε κάποιον – όχι!!! Για εντελώς διαφορετικούς λόγους, που θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε συν τω χρόνω.

Προς το παρόν, με κηρυγμένη επίσημα την «πανδημία», εξακολουθεί να είναι γεγονός ακλόνητο ότι ο covid-19 είναι (απ’ την καθαρά επιδημιολογική άποψη) μάλλον αστεία υπόθεση. Από την 31η Δεκέμβρη του 2019 ως χτες (12 Μάρτη 2020), δηλαδή μετά από 2,5 μήνες, καταγράφηκαν παγκόσμια 125.518 κρούσματα και 4.617 θάνατοι. Ποσοστό θνησιμότητας 3,6%. Αναλυτικότερα εδώ. 

Για να υπάρχει μια σύγκριση: κάθε χρόνο (κάθε χρόνο) η κοινή εποχιακή γρίπη σκοτώνει (παγκόσμια) από 291.000 (291 χιλιάδες) έως 646.000 (646 χιλιάδες) – κι αυτό είναι το σούμα στοιχείων από 33 κράτη, με «προβολή» σε 185.

Παρότι η περίοδος δράσης του covid-19 δεν έχει τελειώσει (εκτός, ίσως, απ’ την κίνα και τη νότια κορέα) – υπάρχει ωστόσο η βάσιμη ελπίδα ότι απ’ τις αρχές του καλοκαιριού η πανδημία θα υποχωρήσει αισθητά – ακόμα κι αν οι τωρινοί αριθμοί δεκαπλασιαστούν ως τα τέλη Μάη, και πάλι η καταστροφή θα είναι υποσύνολο (έως μικρό υποσύνολο) εκείνης που γίνεται απ’ την εποχιακή γρίπη κάθε χρόνο, εδώ και πολλά χρόνια…

Λυπούμαστε, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτά τα ποσοτικά δεδομένα (επειδή είναι τόσα και τέτοια ώστε να γίνονται ποιοτικά). Λυπούμαστε, αλλά ο covid-19 δεν είναι ούτε «βιολογικό όπλο», ούτε «σατανικό σχέδιο για την εξόντωση των γέρων», ούτε «το τέλος του κόσμου»! Η κοινη γρίπη θα ήταν πολύ καλύτερη γι’ αυτή τη δουλειά! Είναι όμως τόσο κοινότοπη η γρίπη ώστε κανείς δεν τολμάει να βγει στο μπαλκόνι και να πει: λαέ μου, φέτος ο κίνδυνος είναι τεράστιος, θα γριπιαστεί το 70% απο εσάς!!! Ή: θα βάλουμε τους πάντες και τα πάντα σε καραντίνα!…

Υπάρχει (σαν δικαιολογία για την ανεξέλεγκτη υπερμεγέθυνση της «απειλής» του covid-19) το επιχείρημα ότι είναι άγνωστος ιός, και ότι δεν υπάρχει εμβόλιο να τον σταματήσει. Πράγματι. Για τις γρίπες υπάρχει… Όμως αν υπάρχουν εμβόλια κατά της γρίπης και αυτή παρά τους εμβολιασμούς παραμένει τόσο φονική, τότε ο «δεν έχουμε εμβόλιο εναντίον του», ο free και solo και αδέσποτος covid-19 είναι ακόμα πιο αστείος!

Υπάρχει (σαν δικαιολογία κλπ) το όριο αντοχής των συστημάτων δημόσιας υγείας. Πράγματι. Όμως αυτές οι αντοχές δοκιμάζονται τελικά όχι απ’ την επικινδυνότητα του covid-19 του ίδιου, αλλά απ’ την τρομοκρατία που έχει εξαπολυθεί στο όνομά του! Η φράση «ο κορονοϊκός θα σκοτώσει λιγότερο κόσμο και περισσότερο τα συστήματα υγείας» είναι ωμά σωστή – ειδικά επειδή προέρχεται από καθεστωτικούς κύκλους. Αν ήταν αλλιώς η «περιρρέουσα ατμόσφαιρα» αυτά τα συστήματα θα είχαν καταρρεύσει προ πολλού υπό το βάρος της εποχιακής γρίπης! Αλλά στη γρίπη, επειδή δεν υπάρχει τρόμος, οι υπήκοοι συμπεριφέρονται νορμάλ. Αν νοιώθουν άρρωστοι κάθονται στο σπίτι (παίρνουν άδεια ασθένειας…) και δεν φτύνουν τους συγκατοίκους τους… Αν είναι υγιείς φροντίζουν τους άρρωστους στο σπίτι, και τους φτιάχνουν ελαφριά φαγητά. Αν έχουν πυρετό τους βάζουν καμμιά κομπρέσσα για να ανακουφιστούν. Οι καλοί τρόποι φτάνουν και περισσεύουν!

Λοιπόν; Τώρα το «θα μείνετε σπίτι» είναι καθολική διαταγή! Κι αυτό δεν είναι καθόλου «καλοί τρόποι». Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Η παράξενη συγκυρία

Παρασκευή 13 Μάρτη. Ας το πάρουμε απόφαση, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε· και να σταθούμε με το κεφάλι επάνω (και όχι σαν «ουρά στα σκέλια»). Αυτούς τους μήνες υπάρχουν 2 (δύο) πραγματικότητες, εκ των οποίων η μία είναι εικονική – αλλά εμφανίζεται (και πρέπει να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους τα καταφέρνει) πολύ ισχυρότερη της άλλης.

Η μία πραγματικότητα, η «πραγματική» πραγματικότητα (ο λεκτικός αναδιπλασιασμός είναι ήδη κακό σημάδι…) είναι ότι η πανδημία του covid-19 εξ αρχής, απ’ την εμφάνιση του τσαχπινογαργαλιάρη ιού στην κινεζική επαρχία Wuhan, έγινε ιδεολογικό, πολιτικό (και γεωπολιτικό) ζήτημα πρώτης γραμμής, πολύ περισσότερο απ’ την πραγματική του «φονική αξία». Αυτή η «φονική αξία» – οι αριθμοί το δείχνουν, και οι καπιταλιστικές κοινωνίες είναι άγρια «αριθμοποιημένες», έτσι ώστε οι μετρήσεις να μην μπορούν να πεταχτούν στα σκουπίδια – είναι ασήμαντη. Τελεία και παύλα. Αν «κάπου, κάπως, κάποτε» ο covid-19 μεταλλαχτεί και γίνει πολύ επικινδυνότερος, αυτό θα είναι μια καινούργια επιδημία – και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέτρο εκείνου που πραγματικά συμβαίνει εδώ και 2,5 μήνες….

Η άλλη πραγματικότητα, η «εικονική» πραγματικότητα, είναι μια επιθετική μεταφορά: θάνατος!!! Αόριστος, έξω απ’ τα δεδομένα, και παντού: σχεδόν στο σύνολο της «τοπογραφίας» των κοινωνικών σχέσεων παραμονεύει η «μόλυνση» – δηλαδή η απειλή του θανάτου.

Θάνατος! – εκτός εάν… Εκτός εάν τι; Εκτός εάν η μορφή κράτος ορίσει και επιβάλλει τους κανόνες της περιστολής και της αναδιάρθρωσης του κοινωνικώς σχετίζεσθαι· και, φυσικά, εκτός εάν αυτοί οι κανόνες θεωρηθούν απ’ την κοινωνική βάση «λογικοί», «ικανοί» και «αναγκαίοι»… Τότε ο «θάνατος» αντιμετωπίζεται, και γίνεται «ζωή». Νέα ζωή!

Ο George Caffetzis, σε μια ανάλυση του 1980 (ήδη 30 χρόνων), με θέμα (τότε) τους ενεργειακούς Αρμαγεδώνες, μας θυμίζει αυτό που τα αφεντικά θέλουν να αγνοούμε (περισσότερα στο cyborg 17):

… Η υπερβολή της επερχόμενης Αποκάλυψης υποδεικνύει μια κρίσιμη κρίση για το κεφάλαιο και τις προσπάθειές του να πετύχει μια μεγάλη αναδιοργάνωση στη διαδικασία συσσώρευσης, έτσι ώστε να ξεπεράσει τις τωρινές δυσκολίες. Η Αποκάλυψη δεν είναι ατύχημα. Οποτεδήποτε το τρέχον μοντέλο εκμετάλλευσης γίνεται μη βιώσιμο, το κεφάλαιο αρχίζει τους υπαινιγμούς περί θανάτου, με τη μορφή του τέλους του κόσμου.

Κάθε περίοδος καπιταλιστικής ανάπτυξης έχει τα αποκαλυψιακά της οράματα… Αναφέρομαι στις λειτουργικές Αποκαλύψεις που σημαδεύουν κάθε περίοδο σημαντικών αλλαγών στην καπιταλιστική ανάπτυξη και σκέψη…

Προσοχή: δεν υπάρχει καμμία «συνωμοσία»!!! (υπάρχει όμως θρησκευτική “λογική”!) Όλα γίνονται φανερά, μπροστά στα μάτια μας, διαπερνούν τις αισθήσεις μας και τα κορμιά μας συνολικά, και τίποτα δεν είναι κρυφό! Ταυτόχρονα όμως πρέπει να παρανοούνται· πρέπει εμείς να παρανοούμε! Έχει τεράστια σημασία το ότι τίποτα δεν είναι κρυφό απ’ την «συμβολοποίηση» της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης (συμπεριλαμβανόμενου του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού!) ως κοινωνικού θανάτου! Μόνο αν όλα είναι μπροστά μας μπορεί να δουλευτεί και να επιτευχθεί η παρανόηση / παράνοια! Μόνο αν δεν υπάρχει τίποτα κρυφό η εικονική πραγματικότητα υπερφαλλαγίζει πετυχημένα την «πραγματική»!

Αποδεικνύεται πως ισχύει πέρα για πέρα μια κουβέντα που είπε κάποιος που γεννήθηκε σαν δούλος, μεγάλωσε σαν δούλος, και πέθανε σαν απελεύθερος στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, πριν σχεδόν 2 χιλιετίες. Λεγόταν Επίκτητος:

Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.

Που σημαίνει: οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν πραγματικά· αλλά απ’ την γνώμη τους για την πραγματικότητα…

(To be continued…)

Τομές στο κοινωνικό έδαφος

Τετάρτη 11 Μάρτη. Να πλένετε καλά τα χέρια σας – να μην τα βάζετε στο στόμα, στη μύτη ή στα μάτια – να μην φταρνίζεσθε στα μούτρα των άλλων – να μην κάνετε χειραψίες – φιλιά στο στόμα ή στα μάγουλα τέλος – μην φτύνεστε μεταξύ σας – να κάθεστε σε απόσταση τουλάχιστον ενός μέτρου ο ένας απ’ τον άλλον – αν νοιώθετε αδιαθεσία τύπου κρυολογήματος μην βγαίνετε απ’ το σπίτι…

Αυτός ο ενδεικτικός κατάλογος (που περιλαμβάνει από παλιές συμβουλές καλών τρόπων μέχρι καινοφανείς απαγορεύσεις) συνιστά τις ατομικές υποχρεώσεις των υπηκόων ενόψει της καταραμένης λαίλαπας. Είναι ο ατομικός οπλισμός τους σ’ αυτήν την «μάχη»…

Απ’ την μεριά τους τα κράτη επεμβαίνουν στη μεγάλη κλίμακα, που αυτή τη φορά δεν είναι αποκλειστικά η οργάνωση των νοσοκομείων και των συστημάτων υγείας, η διανομή εμβολίων ή η ειδική φροντίδα των «ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων». Αυτή τη φορά το βασικό κρατικό μενού είναι η χωροταξία και ο έλεγχος της κυκλοφορίας. Ο καπιταλισμός, για τον οποίο διάφοροι ανόητοι έγραψαν (και πολλοί περισσότεροι πίστεψαν) ότι έχει εξαϋλωθεί και «απεδαφικοποιηθεί» εντελώς και για πάντα επιστρέφει στο έδαφος. Κι όχι απλά επιστρέφει· το καταλαμβάνει δια της βίας (των νόμων και της τάξης) και διακηρύσσει για μια ακόμα φορά (η προηγούμενη ήταν η «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας») – κι αυτή τη φορά πολύ πιο κατηγορηματικά – ότι α) δεν υπάρχει ούτε ένα μέτρο εδάφους που είναι αδιάφορο για τον έλεγχο (για το καλό της δημόσιας υγείας…) και β) ότι αυτό που προς το παρόν μοιάζει σαν «κατάσταση εξαίρεσης» είναι η επερχόμενη κανονικότητα. «Για το καλό όλων».

Η διαφορά ανάμεσα στην μικροκλίμακα του «ατομικού οπλισμού», της θωράκισης των μοριακών Εγώ, και στην μεγακλίμακα του χωροτακτικού κρατικού ελέγχου έχει προκαλέσει ένα υπόγειο, ανομολόγητο και με γκέλες εκφραζόμενο σοκ τους πρωτοκοσμικούς πληθυσμούς. Γι’ αυτούς τους πληθυσμούς επί τουλάχιστον 2 γενιές ο δημόσιος χώρος / χρόνος ήταν το κατεξοχήν πεδίο ελεύθερης κίνησης των μικροκλιμάκων, των ατομικών Εγώ, των εγωϊσμών, των κατά βούληση υλικών και συμβολικών συναλλαγών / ανταλλαγών. Εν τέλει όλων των παραλλαγών του Και Ως Εμπόρευμα Έσεσθαι: η αγορά σαν καθημερινό βίωμα… Τι πάει να πει «κλειστείτε σπίτι σας;» Τι πάει να πει να κάθεστε στα καφέ μπαρ σε απόσταση ενός μέτρου ο ένας απ’ τον άλλον; Τι πάει να πει απαγορεύονται οι χειραψίες;

Ένας καλός σύντροφος παρατήρησε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία σχεδόν δύο αιώνων κρατικής διαχείρισης της υγείας η καραντίνα (η απαγόρευση κίνησης, ο εγκλεισμός), που είναι παλιά ιστορία, δεν αφορά τους «ασθενείς» – αφορά τους πάντες! Το «εν δυνάμει φορέας» και το «εν δυνάμει άρρωστος» εξαφανίζει το “υγιής”· και η κρατική διαχείριση γεφυρώνει την ψυχροπολεμική ταμπέλα του πολιτικού «συνοδοιπόρου» (στα μέρη μας· αλλού είχε άλλο όνομα) άρα εν δυνάμει ανατροπέα, και την «επιτυχία» της HIV εποχής, όπου ο positive δεν ήταν πια ο ασθενής με την παλιά έννοια των κλινικών συμπτωμάτων αλλά ο «εν δυνάμει…» άρρωστος. Αν υπάρχει νομιμοποίηση στην επιστροφή της γενικής βιοπολιτικής χωρο-ταξίας του κεφάλαιου στον 21ο αιώνα, είναι επειδή όλοι είμαστε “εν δυνάμει επικίνδυνοι για την δημόσια υγεία”….

Ο αδιαφοροποίητος χαρακτήρας της ανοικτής και ακαριαίας «ανακατάληψης του εδάφους» και η επιβολή των υγιεινιστά σωστών συμπεριφορών, δηλαδή το δίπολο μεγακλίμακας – μικροκλίμακας με όρους υγιεινιστικής τάξης, δεν πέφτει απ’ τον ουρανό. Λίγο πριν πέσει, τα φορετά γκάτζετ που μετράνε την θερμοκρασία, τους σφιγμούς, τα βήματα ή το άγχος όποιου τα φοράει, είχαν γίνει ήδη αποδεκτά σε μεγάλη έκταση (πρόκειται για εμπορεύματα εταιρειών)· όσο το ότι κάθε σωστός εργαζόμενος πρέπει να φοράει ένα τέτοιο που του δίνει το αφεντικό – για το καλό το δικό του και το καλό της επιχείρησης.

Για να το πούμε διαφορετικά, μέσα «σ’ ένα σύννεφο καπνού»: το πως τα ατομικά, ιδιωτικά Εγώ – γεννήτριες δεδομένων και τα big data ενώνονται «σε σάρκα μία» (μια υλικότατη υπερκωδικοποίηση…), υπό κρατική διεύθυνση (που το κινέζικο παράδειγμα επιβεβαίωσε ότι είναι αποτελεσματικότερη απ’ τις διάχυτες εταιρικές), είναι η διακύβευση που θα αφήσει πίσω του στον «δυτικό κόσμο» αυτός ο τσαχπινογαργαλιάρης covid-19, όταν θα έχει περάσει κι αυτός στην ιστορία.

«Θεός βοηθός»

Τετάρτη 11 Μάρτη. Τα γεγονότα είναι γεγονότα. Δεν έχουμε περίπτωση ξεσπάσματος της επιδημίας (μήπως καλύτερα χορογραφίας;) του covid-19 από ένα γήπεδο, όπου ενθουσιώδεις οπαδοί έτρεξαν να αγκαλιάσουν τους παίκτες ήρωές τους… Δεν έχουμε επίσης περίπτωση ξεσπάσματος της επιδημίας από συναυλία, όπου οι σταρ πήδησαν απ’ την σκηνή πάνω στους οπαδούς τους που τους περιέφεραν στην αρένα δηλητηριάζοντας τους πάντες…

Αντίθετα έχουμε τα εξής περιστατικά. Στη νότια κορέα η επιδημία ξέσπασε σαν φωτιά που καίει τα σπαρτά από δεκάδες μέλη της «εκκλησίας του χριστού» στη Σεούλ (: το μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων στη χώρα είχε προέλευση την αίρεση “shincheonji, church of jesus, the temple of the tabernacle of the testimony”)… Στο ελλαδιστάν η επιδημία πήρε απότομα ατμό από χριστιανούς προσκυνητές σε θρησκευτικούς προορισμούς στη μέση Ανατολή, όπου ασφαλώς κοινώνησαν… Και στην πολιτεία της Ουάσιγκτον ένας χριστιανός επίσκοπος που ήταν φορέας του civid-19 τον μετέδωσε σε άγνωστο αριθμό πιστών που του φιλούσαν το χέρι επί ώρα…

Ο ψυχρός παρατηρητής θα έλεγε λοιπόν ότι απ’ τους χώρους μαζικών συγκεντρώσεων δύο έχουν αποδειχθεί οι πιο επικίνδυνοι για την κυκλοφορία του covid-19: τα νοσοκομεία (στις περιπτώσεις που δεν υπήρξε έγκαιρη γνώση για τα πρώτα κρούσματα που νοσηλεύτηκαν για άλλους λόγους) και οι (χριστιανικές) εκκλησίες…

Καταλαβαίνουμε βέβαια το πόσο θυμώνουν οι πιστοί (ή οι φανατικότεροι ανάμεσά τους) αυτής της θρησκείας με την αποκάλυψη (τι άλλο;) ότι τον έχουν ξαναπιάσει οι γεροστριμάδες του τον θεό τους και δεν τους προστατεύει… Κανονικά (όπου το «κανονικά» αφορά τα ήθη άλλων εποχών, όχι και τόσο μακρινών) το χριστεπώνυμο πλήρωμα θα έπρεπε να έχει βγει στους δρόμους και να αυτομαστιγώνεται, αναγγέλλοντας το βασίλειο του αντίχριστου (που είναι το προτελευταίο στάδιο, πριν το δεύτερο και τελικό come back του γυιού του αφεντικού)… Κανονικά θα έπρεπε η δημόσια σφαίρα να έχει γεμίσει από την βαθιά χριστιανική σοφία ότι ο θεός μας τιμωρεί για τις αμαρτίες μας – «μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών!»…

Αντί γι’ αυτό; Αντί γι’ αυτό οι πιστοί υπερασπίζονται …το κουταλάκι!!.. Και οι άπιστοι, κι αυτοί με το κουταλάκι ασχολούνται! O tempora o mores!!!

(φωτογραφία. Δεν είναι ο Messi. Ο Ηρώδης είναι! Θέλει να σκοτώσει τα παιδάκια!)

Τί το θες το κουταλάκι;

Τετάρτη 11 Μάρτη. Αν υπάρχει καλή θέληση, ευτυχώς, για όλα βρίσκεται μια καλή λύση. Στην ειρωνεία δεν υπάρχει αδιέξοδο!

Έμπειροι επαγγελματίες εξέτασαν το ζήτημα και έχουν να προτείνουν μια λύση απλή, εύκολη, και με προοπτική: μεταλαβιά σε σφηνάκια! Χάρτινα μικρά ποτηράκια σε σειρά (: χαμηλό κόστος…), λίγα ψίχουλα αγάπης στο καθένα (: με υπόκρουση Ρίτα ή Μπέλλου, ανάλογα με τα γούστα), ένα γρήγορο πέρασμα μ’ ένα μπουκάλι αραιωμένη μαυροδάφνη (: τα παπαδοπέδια να μάθουν και μια τέχνη χρήσιμη…) και ιδού!!! Δίσκοι με τα σφηνάκια, και κάθε πιστός / πιστή θα παίρνει από ένα· (οι μερακλήδες τρία).

Είναι πολλά τα πλεονεκτήματα ευλογημένοι! Θα παίζει τσούγκρισμα «άντε γειά μας»!

Παπιέ ντε κολ!

Τετάρτη 11 Μάρτη. Η ασταμάτητη μηχανή νόμιζε ότι πρόκειται για μικροαστικό μεν ελληνικό δε χούι: σε περίπτωση panic εφόδου στα υπερμπακάλικα, οπωσδήποτε αγορά και συσσώρευση κωλόχαρτων! Αλλά όχι. Απ’ την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας όταν το brexit φαινόταν σαν τρακάρισμα σε οτοστράντα με 200 χιλιόμετρα την ώρα ως την «απαγορευμένη» ιταλία· απ’ την αυστραλία ως τις ηπα· απ’ την ιαπωνία ως την γαλλία, οι έντρομοι απ’ το τιτάνα covid-19 μικροαστοί αγοράζουν και αποθηκεύουν εκτός των άλλων μεγάλες ποσότητες κωλόχαρτων!

Τί στο διάολο; Το κωλόχαρτο είναι το πιο άχρηστο είδος, και όχι μόνο απ’ τα είδη «πρώτης ανάγκης»! Δεν χρειάζεται καν για την ατομική καθαριότητα: το πλύσιμο ( ο «μπιντές»…) είναι απλό και πολύ καλύτερο – ρωτήστε τους άραβες! Γιατί η «πολιτισμένη» ανθρωπότητα του ώριμου καπιταλισμού ορμάει με τέτοιο πάθος στα κωλόχαρτα όποτε νοιώθει ότι θα ζοριστεί; Πόσο πολύ ελπίζει να χέζει σε συνθήκες “έκτακτης ανάγκης”;

Φαίνεται πως η απάντηση είναι φροϋδική: έχει (ξανα)καθηλωθεί στο πρωκτικό στάδιο!

Είναι ο μαζικός παλιμπαιδισμός επιβεβαιωμένος στη χέστρα…