Μία πολυδιάστατη (εξωτερική πολιτική) στα όρθια

Τρίτη 30 Οκτώβρη. Εκτός από γλύψιμο δεν μπορεί να έχει άλλο σκοπό η προσπάθεια των φαιορόζ να “προσεγγίσουν” την Μόσχα. Και εκτός απ’ το “να κάνουμε πλάκα” δεν πρέπει να έχει άλλο λογικό κίνητρο η αποδοχή του ελληνικού γλυψίματος απ’ το ρωσικό καθεστώς.

Φυσικά ο ψεκασμένος που ήταν χτες στη Μόσχα θα μπορούσε να υπολογίζει ότι η “είμαι πιο vmro απ’ το vmro” στάση του στο ζήτημα της κατ’ αρχήν έγκρισης αλλαγής συντάγματος στη δημοκρατία της (βόρειας) μακεδονίας θα τον έκανε συμπαθή. Προφανώς παριστάνει ότι ξεχνάει πως η Μόσχα είναι απ’ τα δεκάδες κράτη που έχουν αναγνωρίσει τους «ακατονόμαστους» σαν δημοκρατία της μακεδονίας – σκέτο. Πράγμα που σημαίνει πως η σύμπτωσή του στις κατηγορίες για εξαγορές μακεδόνων βουλευτών με τις αντίστοιχες ρωσικής προέλευσης ήταν εντελώς ξόφαλτση. Η Μόσχα παριστάνει πως ανησυχεί για την νατοϊκή ένταξη της μακεδονίας· ο ψεκασμένος απ’ την μεριά του είναι πλασιέ αμερικανικών βάσεων… Κι αν αποδειχθεί πετυχημένος, τα ρωσικά προβλήματα θα είναι πολύ πιο σοβαρά απ’ την ένταξη της μακεδονίας στο νατο!

Το γεγονός ότι ο ρώσος υπ.αμ. (αλλά και στρατηγός) Sergei Shoigu «τα έχωσε» κατευθείαν και χωρίς περιστροφές στον ψεκασμένο (την ώρα που ο «είμαι το θωρηκτό του ελληνικού εθνικισμού» κάτι ψέλλιζε για «στρατηγική σχέση ελλάδας – ρωσίας») δείχνει τι πιθανότητες επιτυχίας έχει το ελληνικό γλύψιμο. Με την διπλή του υπόσταση (υπουργός άμυνας και αρχικαραβανάς) ο Shoigu είναι εδώ και τρία χρόνια επικεφαλής της ρωσικής στρατιωτικής δράσης στο συριακό πεδίο μάχης… Και πάει να τον μαλαγανέψει ένας απατεώνας τρίτης διαλογής;

Το ελλαδιστάν δείχνει με κάθε τρόπο τις συμμαχικές / ιμπεριαλιστικές επιλογές του. Δεν υπάρχουν πια ουσιαστικά περιθώρια ούτε καν για δημόσιες σχέσεις. Περιμένουμε λοιπόν, όλο αγωνία, την επίσκεψη του τενεκεδένιου στη Μόσχα (εφόσον γίνει, τελικά). Περιμένουμε την στιγμή που ο Putin θα τον κτυπήσει στοργικά στην πλάτη και θα τον ρωτήσει:

Ρε συ, εκείνος ο υπουργός σου, που ήθελε να του δώσουμε προστάντζα για τον σωλήνα, ο … πως τον λένε;… τι κάνει αυτή η ψυχή; Πότε θάρθει να πάρει το μπαγιόκο;

Σύνοδος των 4

Δευτέρα 29 Οκτώβρη. Η προχθεσινή συνάντηση των Merkel, Macron, Putin και Erdogan στην Istanbul δεν «έβγαλε» δημόσια κάτι εντυπωσιακό. Παραμένει σαν σημαντικότερο πως Παρίσι και Βερολίνο (ίσως περισσότερο το δεύτερο παρά το πρώτο) «ευλόγησαν» το μπλοκ της Αστάνα και τις ως τώρα κινήσεις του, με πιο πρόσφατη την «συμφωνία στο Idlib». Οι πιστοί του Ριάντ που έχουν απομείνει εκεί θα περάσουν πολύ δύσκολα απο ‘δω και στο εξής…

Πέρα απ’ αυτά που κουβεντιάστηκαν χωρίς να ανακοινωθούν (για τα οποία μόνο εκτιμήσεις μπορούμε να κάνουμε) σημασία έχουν αυτή τη χρονική στιγμή τα συμφραζόμενα. Το γεγονός δηλαδή ότι, συμπτωματικά ή όχι, Μόσχα, Άγκυρα, Τεχεράνη (και, προφανώς, Δαμασκός) ενδιαφέρονται να αφήσουν χώρο (στο συριακό πεδίο μάχης αλλά όχι μόνο) για δύο τουλάχιστον ευρωπαϊκά κράτη, την ώρα που ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ βρίσκεται στα χειρότερά του τα τελευταία χρόνια.

Αυτό αλλάζει την γεωμετρία του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού στην ευρύτερη μέση Ανατολή· και τους συσχετισμούς δύναμης, παρότι όχι από στρατιωτική άποψη – ακόμα. Η αλλαγή είναι βέβαια κόντρα στην Ουάσιγκτον, στο Τελ Αβίβ και στο Ριάντ: η αναγνώριση ειδικά του ρόλου της Άγκυρας είναι ένα κρίσιμο στοιχείο.

Υποθέτουμε πως το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο ή, έστω, οι εκπροσωποί του, δεν πετάνε απ’ την χαρά τους…

(φωτογραφία: Οι τρεις απ’ τους τέσσερεις γέρασαν στα πόστα τους· και ο τέταρτος δεν φαίνεται όπως όταν φωτογραφίζεται με πιτσιρικάδες στις γαλλικές «κτήσεις» στην Καραϊβική.

Γενικά μιλώντας ο 4ος παγκόσμιος βρίσκεται κατά ένα μέρος του σε έμπειρα χέρια…)

Η τετραπλή σύνοδος 1

Σάββατο 27 Οκτώβρη. Σήμερα στην Istanbul γίνεται μια συνάντηση που μπορεί να αποδειχθεί σημαντικότερη απ’ ό,τι από πρώτη ματιά. Merkel, Macron, Putin και ο οικοδεσπότης Erdogan συναντιούνται «για το μέλλον της συρίας». Δεδομένου ότι Putin και Erdogan ανήκουν στο ως τώρα νικητήριο μπλοκ της Αστάνα και πως ούτε η Merkel ούτε ο Macron αντιπροσωπεύουν «γειτονικά κράτη», η σύνθεση αυτού του ραντεβού είναι από μόνη της ένα σοβαρό θέμα. Είναι προφανές (για εμάς) ότι το μπλοκ της Αστάνα, μετά τις ως τώρα επιτυχίες του στο συριακό πεδίο μάχης, αξιοποιεί την στάση της ε.ε. σε ότι αφορά την 5 + 1 συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης για να διευρύνει τις ad hoc συμμαχίες του και, κατά συνέπεια, την διεθνή επιρροή του. Με άλλα λόγια: πριν από οτιδήποτε άλλο το σημερινό ραντεβού έχει “σημαία” αντι-αμερικανική.

Το Παρίσι είναι ένα θέμα μόνο του: είχε ιστορικές σχέσεις με το καθεστώς Άσαντ και, προφανώς ενδιαφέρεται να τις ξαναζωντανέψει αυτοτελώς και όχι μόνο δίπλα στον us army στην ypg κρατούμενη ζώνη. Βερολίνο και Άγκυρα ενδιαφέρονται (και) για την «τύχη των προσφύγων» απ’ την συρία: κατ’ αρχήν να μην αυξηθούν και στη συνέχεια να αρχίσουν να μειώνονται επιστρέφοντας σταδιακά.

Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζονται δύο πράγματα. Ανοικόμηση και στοιχειωδώς δημοκρατική συνταγματική μεταρρύθμιση με εκλογές μετά – και χρόνος για «εθνική συμφιλίωση». Το πρώτο είναι «επένδυση», που ενδιαφέρει ήδη και τους 3 του μπλοκ της Αστάνα, όπως επίσης την Ντόχα και το Πεκίνο. Οι δουλειές μπορούν να μοιραστούν – αρκεί να υπάρξει μια κάποια πολιτική σύγκλιση. Το ζήτημα του συντάγματος είναι πιο σύνθετο και μεσοπρόθεσμο, και δεν αφορά μόνο το ζόρισμα της πλευράς Άσαντ (θα τον αναλάβει η Μόσχα). Αφορά και τους αντικαθεστωτικούς ένοπλους του Idlib, που θα πρέπει να χειριστεί η Άγκυρα.

Τα πιο πάνω είναι το επίσημο μενού της 4πλής συνεννόησης. Για ιμπεριαλισμό πρόκειται, δεν υπάρχει αμφιβολία. Σ’ ένα πεδίο μάχης εδώ και μια εφταετία…

Η τετραπλή σύνοδος 2

Σάββατο 27 Οκτώβρη. Είναι λογικό πως είτε official είτε unofficial οι «4» έχουν να «ανταλλάξουν» γνώμες και σε δύο τουλάχιστον επιπλέον ζητήματα. Το ένα είναι η αμερικανική απόβαση στην ypgκρατούμενη ζώνη· κατά συνέπεια το «κουρδικό ζήτημα» που απασχολεί κατά πρώτο λόγο την Άγκυρα· και με διαφορετικό τρόπο το Βερολίνο. Το άλλο είναι η σαουδική αραβία.

Όταν κανονίστηκε το σημερινό ραντεβού (πριν κάμποσους μήνες) η σφαγή του Khashoggi δεν είχε γίνει· ούτε ήταν ένα ενδεχόμενο στον ορίζοντα. Τώρα είναι γεγονός παγκόσμια γνωστό, αλλάζοντας τα δεδομένα με τρόπο βολικό για τα συμφέροντα τόσο του μπλοκ της Αστάνα όσο και του Βερολίνου (ο Macron εξακολουθεί να σολάρει σε κάποιο βαθμό, κοιτώντας κυρίως το εμπόριο όπλων προς το Ριάντ).

Αν το τουρκικό καθεστώς συνεχίσει να κρατάει τον τοξικό κρεμασμένο ανάποδα τότε οποιοδήποτε deal κάνουν οι 4 για την συρία θα διευκολυνθεί σημαντικά. Αλλά για το αντίθετο (για κάποιας μορφής «απελευθέρωση» του τοξικού) δουλεύει ήδη το Τελ Αβίβ· που τρομάζει με την ιδέα να χάσει αυτόν τον «σύμμαχο». Προφανώς κανείς δεν αγνοεί τον ισραηλινό «στρατιωτικό παράγοντα» στη μέση Ανατολή. Απ’ αυτήν την άποψη η de facto ζώνη απαγόρευσης πτήσεων που έχει επιβάλλει ως τώρα η Μόσχα (με την προμήθεια των S-300 στο συριακό καθεστώς) προσθέτει «πίεση» στον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ.

Τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο. Στη σημερινή σύσκεψη ούτε η Merkel ούτε ο Macron αντιπροσωπεύουν την ε.ε… Αντιπροσωπεύουν τα κράτη τους, τα αφεντικά τους, τα συμφέροντά τους. Υποθέτουμε πως μερικές μόνο απ’ τις όποιες αποφάσεις, σημερινές ή μελλοντικές, θα γίνουν «θέσεις της ε.ε.». Ας πούμε σε ότι αφορά το πολιτικό τμήμα του συριακού μέλλοντος.

Τι γνώμη να έχει άραγε γι’ αυτές τις εξελίξεις η Ρώμη ή η φιλοαμερικάνικη Βαρσοβία;

Χορεύουν τα zombie?

Τετάρτη 24 Οκτώβρη. … Ο τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan προσπαθεί να μετατρέψει ένα φρικτό έγκλημα στην Istanbul σε καταλύτη για την αλλαγή των συσχετισμών δύναμης στη σαουδική αραβία, ώστε να κερδίσει επιρροή σ’ όλη τη μέση Ανατολή…

Πρόκειται για «θείο δώρο» για τον Erdogan είπε ένα ανώτερος δυτικός διπλωμάτης στην τουρκία που μίλησε υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, εκφράζοντας την άποψη αρκετών άλλων…

Αυτά (μεταξύ άλλων) δεν είναι από ισραηλινή σκοπία αλλά από αμερικανική (παρότι δεν υπάρχει μόνο μία τέτοια)· απ’ το bloomberg χτες. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο / αρχιστέλεχος του πρακτορείου (Benjamin Harvey) η Άγκυρα θέλει η Ουάσιγκτον να αναγκάσει τον 82χρονο (ακόμα) βασιλιά Salman να καθαιρέσει και να αντικαταστήσει τον γυιό του (τον τοξικό). Και, για να επιβεβαιωθούν αυτά που γράφαμε:

… “Ο Erdogan έβαλε όλα τα λεφτά του στη [μουσουλμανική] αδελφότητα στη διάρκεια των αραβικών εξεγέρσεων και τα έχασε όλα” λέει ο Soner Cagaptay, διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος για την τουρκία στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική στην Εγγύς Ανατολή. “Αλλά κέρδισε πλήθος εχθρών: ο MBS [ο τοξικός] είναι ένας απ’ αυτούς”…

Ο Erdogan έχει τώρα την δυνατότητα να στριμώξει ταυτόχρονα τον MBS και τον Trump, αλλά το κρατάει για το τέλος. Τώρα αξιοποιεί την ευκαιρία να υπονομεύσει την αντι-Erdogan και αντι-αδελφότητα συμμαχία MBS – MBZ [το αφεντικό των εμιράτων Mohammed bin Zayed, που θεωρείται ο καθοδηγητής του τοξικού] Sisi, αφού ο MBS έγινε ο αδύναμος κρίκος…

Γράψαμε απ’ την αρχή ότι ο Khashoggi δεν είναι ο αρχιδούκας Φερδινάνδος. Η δολοφονία του (και ο διαμελισμός του) έχουν γίνει ωστόσο το κέντρο μιας επιταχυνόμενης περιστροφής στο δευτερεύον πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου, που είναι η μέση Ανατολή και η ανατολική Μεσόγειος – και δεν είναι μόνος του ο Erdogan στη μια μεριά, όσο κι αν οι δημαγωγοί της απέναντι μεριάς προσπαθούν να τον παρουσιάσουν έτσι. Στη πράξη η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της (συμπεριλαμβανομένου του ελλαδιστάν) θα ήθελαν το τουρκικό καθεστώς να αποδειχθεί ο “αδύναμος κρίκος” του ευρασιατικού project· αλλά οι ως τώρα προσπάθειες απέτυχαν.

Με δυο λόγια: οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις και συγκρούσεις (και) στην περιοχή, που έχουν περάσει από έναν πολύχρονο πόλεμο ο οποίος, σε ότι αφορά την συρία, έχει σχεδόν-κερδηθεί απ’ την μια μεριά (το μπλοκ της Αστάνα) ακροβολίζονται γύρω απ’ την δολοφονία του Khashoggi οι μεν για να βελτιώσουν ακόμα πιο σταθερά και σε βάθος τις θέσεις τους και οι δε για να περιορίσουν όσο μπορούν τις απώλειές τους.

Σε λίγες ημέρες θα συναντηθούν στην τουρκία Erdogan, Putin, Merkel και Macron – με θέμα «το μέλλον της συρίας». Ενδιαφέρων τίτλος αφού, είναι ολοφάνερο αυτό, το συριακό μέλλον είναι το πέρασμα για συζήτηση (και «ανίχνευση των γερμανο-γαλλικών προθέσεων») για την ευρύτερη περιοχή…

Και να σκεφτεί κανείς ότι το ελλαδιστάν, που ανήκει στον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ, ήταν να πουλήσει κάτι χιλιάδες (βλήματα) στον τοξικό (και στους proxies του)· και η δουλειά τσάκισε. Τι άλλο να έχει πουλήσει άραγε σ’ αυτόν τον πελάτη; Ή μήπως όταν ο τοξικός έβρεχε ντάλαρς το ελληνικό κράτος / βαθύ κράτος κρατούσε ομπρέλλα;

Τα αφεντικά του ψεκασμένου (και των φαιορόζ συνολικά) ξέρουν…

Ο Erdogan πολιορκεί το Riyadh

Τρίτη 23 Οκτώβρη. Μπορεί το ισλαμοδημοκρατικό καθεστώς να υποχώρησε το 2013 μετά το πραξικόπημα στην αίγυπτο· μπορεί νωρίτερα, τον Μάη του 2010, να διαπίστωσε πέρα από κάθε αμφιβολία, το τι είναι διατεθειμένα να κάνουν τα πρωτοκοσμικά καθεστώτα (και ειδικά Ουάσιγκτον και Λονδίνο) προκειμένου να υπερασπίσουν τις «κτήσεις» τους σ’ αυτή τη ζώνη του πλανήτη, με την σφαγή στο πλοίο Mavi Marmara απ’ τον ισραηλινό στρατό· αλλά δεν συμβιβάστηκε.

Ειδικά μετά το πραξικόπημα του Ιούλη του 2016, όλα ήταν ξεκάθαρα – σε όποιον ήθελε να καταλάβει. Είναι τέτοια η πρωτοκοσμική αποικοκρατική / ιμπεριαλιστική γεωγραφία στη μέση Ανατολή και στη βόρεια αφρική, και τέτοια η πρωτοκοσμική αγωνία και ένταση για την απώλεια θέσεων και επιρροής απ’ το Πεκίνο, ώστε οι «αιρετικοί» ισλαμοδημοκράτες στην Άγκυρα θα έπρεπε να βγουν απ’ την μέση. Από εκείνο το χρονικό σημείο και μετά, χρονικό σημείο όπου το τουρκικό καθεστώς θεώρησε (σωστά) ότι του έχει κηρυχτεί κανονικός πόλεμος στην επικράτειά του (όχι στην Παλαιστίνη, όχι στο Κάιρο – στα δικά του εδάφη), αναπροσάρμοσε τις τακτικές του και τις συμμαχίες του, σκλήρυνε σχεδόν δικτατορικά (εμπόλεμα θα λέγαμε…) στο εσωτερικό του – και πέρασε στην έργω αντεπίθεση.

Κατ’ αρχήν στο συριακό πεδίο μάχης. Το μπλοκ της Αστάνα δεν είναι βέβαια «συνέλευση επαναστατών»· ούτε καν «σύνοδος δημοκρατών»! Είναι πρώτα και κύρια συμμαχία κρατών / καπιταλισμών που έχουν πλέον την ισχύ να αμφισβητούν πρακτικά την προέκταση της πρωτοκοσμικής μοιρασιάς του κόσμου (απ’ τα ‘90s και μετά) στον 21ο αιώνα. Ειπωμένο αλλιώς: θέλουν τα δικά τους μερίδια επιρροής. Ο καθένας απ’ τους εταίρους του μπλοκ, η Μόσχα, η Τεχεράνη, η Άγκυρα, μπορεί να διηγηθεί το πως βρέθηκε στη θέση του «υπόλοιπου για να διαμοιραστεί» μετά το τέλος του 3ου παγκόσμιου, απ’ τις αρχές των ‘90s. Μπορεί να διηγηθεί ποια είναι η μοίρα των “ηττημένων”, ή των “περιττών” ή των “μη εντάξιμων”… Αλλά μπορεί, επίσης, να αποδείξει ότι αξίζει καλύτερη θέση. Και αυτό ακριβώς κάνει.

Με την υποστήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης (και τις απαραίτητες μικρής κλίμακας μοιρασιές επιρροής) το πιο δύσκολο μέρος της αντεπίθεσης της Άγκυρας στο συριακό πεδίο μάχης ήταν να τραβήξει απ’ την οικονομική και ιδεολογική σφαίρα του Ριάντ τους σουνίτες αντικαθεστωτικούς. Η ρωσική αεροπορία βομβάρδιζε και το ρωσικό πεζικό (επίσημοι αξιωματικοί ή ανεπίσημοι μισθοφόροι) πολεμούσαν στο χώμα· οι μισθοφόροι της Τεχεράνης και οι αξιωματικοί των «φρουρών της επανάστασης» καθώς και οι ένοπλοι της Χεζμπ’ αλλάχ πολεμούσαν και μάτωναν επίσης στο χώμα· αλλά την «διαχείριση» των σουνιτών αντικαθεστωτικών μόνο η Άγκυρα θα μπορούσε να πετύχει· ή όχι. Το «μέτωπό» της ήταν σαφές: κατ’ αρχήν το Ριάντ και σε δεύτερο βαθμό το Τελ Αβίβ και η Ουάσιγκτον.

Η «τελική μάχη που δεν έγινε», η μάχη του Idlib, ήταν η τελική νίκη των ισλαμοδημοκρατών της Άγκυρας. Σ’ αυτόν τον θύλακα ήταν συγκεντρωμένος (μετά από επιμέρους συμφωνίες «παύσης του πυρός / υποχώρησης» σε όλα τα υπόλοιπα σημεία του συριακού πεδίου μάχης, συμπεριλαμβανόμενου του Aleppo) όλος ο πληθυσμός, ένοπλοι και άμαχοι, που είχε υποστηριχτεί / χρηματοδοτηθεί απ’ το Ριάντ και τα υπόλοιπα χουντοεμιράτα της σαουδαραβικής επιρροής, είχαν εξοπλιστεί απ’ την δύση και είχαν καθοδηγηθεί από πράκτορες κάθε είδους και προέλευσης, κυρίως όμως αμερικάνους, ισραηλινούς, άγγλους και γάλλους, απ’ το 2011 και μετά.

Το γεγονός ότι ο τουρκικός στρατός, ή οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, ή οι τουρκικές απειλές, ή το τουρκικό χρήμα, κατέφεραν να τους πείσουν (στη μεγαλύτερη πλειοψηφία τους) να βγουν απ’ τον σχεδιασμό του «άξονα», δεν ήταν απλά μια τοπική «διπλωματική επιτυχία», περιορισμένης αξίας. Ήταν ένα «μήνυμα» που έφτασε πολύ μακριά: ο σύνθετος (οικονομικός, ιδεολογικός, στρατιωτικός) σχεδιασμός του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ νικήθηκε. Όχι «στενά στρατιωτικά». Αλλά με όρους ενεργητικής, δυναμικής ηγεμονίας. Ίσως το μπλοκ της Αστάνα να είχε κάνει την μισή δουλειά αν νικούσε μεν στις μάχες που έδωσε αλλά δεν είχε καταφέρει να νικήσει στη «μάχη που δεν έγινε»…

Από εκείνη την χρονική στιγμή και μετά (δηλαδή απ’ τις αρχές του περασμένου Οκτώβρη…) ο τοξικός και το σόι του δεν ήταν απλά ηττημένοι. Ήταν στο χείλος της γεωπολιτικής συντριβής σε ότι αφορά την ευρύτερη μέση Ανατολή. Το ότι του ήρθε η ωραία ιδέα να κάνει κομμάτια, σε τουρκικό έδαφος, έναν μετριοπαθή αμφισβητία δημοσιογράφο με αμερικανικά διαπιστευτήρια (όχι και τόσο «καθαρό», έτσι κι αλλιώς) στις 2 Οκτώβρη, είναι ίσως αυτό που λέγεται Άτη.

Άτη με κοσμική, καπιταλιστική, εμπόλεμη μορφή: το καθεστώς Erdogan κρατάει πλέον στο χέρι το σαουδαραβικό…

INF treaty

Δευτέρα 22 Οκτώβρη. Δεν είναι «ιστορίες στο τζάκι». Είναι η κινηματική, ανταγωνιστική ιστορία και οι ασυνέχειές της – (μερικές φορές βαθιές σα βάραθρα). Το πιθανότερο είναι πως το γεγονός ότι το ψοφιοκουναβιστάν ξεφορτώνεται την την συνθήκη “intermediate nuclear forces” δεν λέει τίποτα περισσότερο από σφίξιμο στο στομάχι. Όμως αυτή η διακρατική συνθήκη έχει περισσότερα να πει, να θυμίσει, να υποδείξει.

Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70 (χρειάζεται, άραγε, να πούμε: της epic δεκαετίας του ’70;) ο λεγόμενος «ψυχρός πόλεμος» μεταξύ «δυτικού» και «ανατολικού» μπλοκ κλιμακωνόταν, με αμοιβαία όξυνση των στρατιωτικών εξοπλισμών. Προς τα τέλη του 1977, κι αφού στα κράτη μέλη του νατο είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται βομβαρδιστικά μεγάλης ακτίνας δράσης και ατομικές βόμβες, η σοβιετική ένωση ξεκίνησε να εγκαθιστά προς τη δυτiκή μεριά του «συμφώνου της Βαρσοβίας» τους μεσαίου βεληνεκούς (με δυνατότητα πυρηνικής κεφαλής) πυραύλους SS-20. Που σημάδευαν την δυτική ευρώπη.

Η «σοβιετική απειλή» ήταν οφθαλμοφανής για τους πολεμοκάπηλους! Παρότι η Ουάσιγκτον είχε αντίμετρα κατά των SS-20 (πυραύλους εκτοξευόμενους από υποβρύχια και, φυσικά, τα βομβαρδιστικά και τις ατομικές βόμβες σε διάφορα αεροδρόμια και αποθήκες – συμπεριλαμβανόμενου του Άραξου στο ελλαδιστάν), προτίμησε να αρπάξει την ευκαιρία. Και να προωθήσει την ακόμα εντονότερη στρατιωτική υπαγωγή της δυτικής ευρώπης στην ψυχροπολεμική αρένα. Στις 12 Δεκέμβρη του 1979 το συμβούλιο του νατο αποφάσισε την εγκατάσταση 572 βάσεων εκτόξευσης πυραύλων με πυρηνικές κεφαλές (464 tomahawk cruise και 108 pershing 2) σε πέντε ευρωπαϊκά κράτη, απ’ το 1983 ως το 1986. Στην αγγλία θα γινόταν εγκατάσταση 160 cruise, στην ιταλία 112 cruise, στη δυτική γερμανία 96 cruise και 108 pershing 2, στο βέλγιο και στην ολλανδία 48 cruise.

Είναι αλήθεια ότι εκτός απ’ το Λονδίνο οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις της εποχής δεν χάρηκαν καθόλου μ’ αυτό που είχαν υπογράψει, δηλαδή την πυρηνική στρατιωτικοποίηση της δυτικής ευρώπης. Την ημέρα που αποφασίστηκε (εκείνον τον Δεκέμβρη του 1979) προστέθηκε, σαν υποτιθέμενο αντίβαρο, κι αυτό: ότι θα έπρεπε να γίνουν διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας για κάποιας μορφής αποκλιμάκωση.

Εκείνοι κι εκείνες που θύμωσαν αληθινά για αυτήν την εξέλιξη ήταν, όμως, οι εκατοντάδες χιλιάδες κινηματικοί και κινηματικές, που τέλειωναν την δεκαετία του ’70 με μεγάλη εμπειρία αγώνων και αρνήσεων· αλλά, επίσης, χωρίς έναν προσανατολισμό που να ενοποιεί ριζοσπαστικά τις πολλαπλές ανταγωνιστικές υποκειμενικότητες που είχαν ήδη αναδυθεί.

“Όχι, ευχαριστώ!”

Δευτέρα 22 Οκτώβρη. Τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και, ακόμα πιο συστηματικά, οι αρχές της δεκαετίας του ’80 είναι η ιστορική φάση γέννησης του μαζικού και δυναμικού αντιπυρηνικού κινήματος στην (τότε δυτική) ευρώπη, αλλά και στη βόρεια αμερική. Η άρνηση απέναντι στην “άγρια” στρατιωτικοποίηση της (δυτικής) ευρώπης με ανοικτά και ομολογημένα πυρηνικά όπλα λειτούργησε (έξω απ’ τις προβλέψεις των τότε αφεντικών) σαν ο γενικός κωδικοποιητής, σαν η γενική σύνθεση επιμέρους αρνήσεων, συμπεριλαμβάνοντας από αντι-ιμπεριαλιστικές ή/και αντι-πολεμικές παραμέτρους, μέχρι οικολογικές, και από “άγριες” δράσεις μέχρι πασιφιστικές. Αυτό που ονομάστηκε (κυρίως στην κεντρική και στην βόρεια ευρώπη) εναλλακτικό κίνημα ηγεμόνευσε στην αρένα του αντικρατικού / αντικαπιταλιστικού ανταγωνισμού στα ‘80s, γεννώντας σαν “πολιτική μορφή” αυτό που ονομάστηκε (από τότε) πράσινοι… (Η κομματική ιστορία τους είναι ένα έξτρα ζήτημα…)

Η προόπτικη εγκατάστασης των pershing και cruise στη δυτική ευρώπη κινητοποίησε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες, για αρκετά χρόνια, ανοίγοντας ταυτόχρονα επιπλέον μέτωπα έξω απ’ τον κύριο στόχο. Οι εξαιρετικά μαζικές διαδηλώσεις (μεγέθους 300.000, 500.000, ακόμα και μεγαλύτερες), οι αποκλεισμοί στρατιωτικών βάσεων, οι συμβολικές επιθέσεις σε υπουργεία και αμερικανικούς στόχους, οι καταλήψεις, οι συγκεντρώσεις σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή υποδομές, που κατέληγαν συχνά σε οδομαχίες… Αλλά και η δημιουργία επιτροπών βάσης, η διαμόρφωση ενός “δικτυακά” οργανωμένου κινήματος (πολύ πριν το ψηφιακό “διαδίκτυο”…), η συστράτευση πλήθους υποκειμένων ενάντια στην πιθανότητα ενός πυρηνικού πολέμου / ολέθρου στην ευρώπη, η μαζική αρνησικυρία απέναντι σε κρατικά θεωρήματα που εμφανίζονταν σαν “η αναγκαία άμυνα”, όλα αυτά έκαναν, καθώς προχωρούσε η δεκαετία του ’80, όλο και πιο δύσκολο στην πραγματοποίησή του το νατοϊκό σχέδιο.

Ήταν εκείνο το μαζικό, αποφασισμένο και δυναμικό στους τρόπους δράσης κίνημα που ανάγκασε την Ουάσιγκτον να διαπραγματευτεί σοβαρά με την Μόσχα και να υπογράψει την συμφωνία του 1987! (Στην πραγματικότητα και στο ανατολικό μπλοκ τα αφεντικά είχαν την ίδια ανησυχία: του ξεσπάσματος ενός αντι-πυρηνικού / αντι-πολεμικού κινήματος, που θα συνέθετε όλη τη εμπειρία αρνήσεων κατά της σοβιετικής κρατικο/καπιταλιστικής γραφειοκρατίας).

Το 1987 η ευρώπη, δυτική κι ανατολική, πήρε βαθιά ανάσα με την υπογραφή της INF. Το κίνημα (πολύ περισσότερο απ’ τους ορατούς ήδη από τότε ανταγωνισμούς ανάμεσα στις ηπα και την – δυτική – γερμανία) είχε νικήσει.

Θα μπορούσε να πει κανείς πως, μετά από 30 χρόνια, η ευκολία με την οποία το ψοφιοκουναβιστάν πετάει εκείνη τη συμφωνία στα σκουπίδια αποτελεί, άρα, ήττα; Πρώτ’ απ’ όλα δεν υπάρχει ένα υποκείμενο για να «χρεωθεί» μια τέτοια ήττα… Σημαντικότερο είναι ωστόσο το αν και τι είδους δράσεις και αντιδράσεις απ’ τα «κάτω» θα προκαλέσει ο εντεινόμενος ενδοκαπιταλιστικός / διακρατικός ανταγωνισμός.

Ενώ η πραγματικότητα είναι από κάποιες απόψεις χειρότερη (και σίγουρα πιο σύνθετη) από εκείνη της δεκαετίας του ’80, ως τώρα ο ανταγωνισμός (μας) είναι απογοητευτικός. Ας πούμε πως δουλεύουν «υπόγειες» διεργασίες που πρόκειται να αναδυθούν δυναμικά…

(Καλό θα ήταν να φροντίσουμε να είναι έτσι…)

(φωτογραφίες: Διαδηλώσεις στη – δυτική – γερμανία, το 1983)

Ένας αρχικαραβανάς ανησυχεί

Κυριακή 21 Οκτώβρη. Αν κάνετε συλλογή δυσοίωνων προβλέψεων (άλλοι θα το έλεγαν βίτσιο και άλλοι επαφή με την πραγματικότητα…) προσθέστε και τα λεγόμενα του Jerry Kid. Πρόκειται για τον διοικητή / καπετάνιο του αγγλικού αεροπλανοφόρου Queen Elizabeth, που έπλευσε καμαρωτό μέχρι το Manhattan. Και απο εκεί δημοσιοποίησε προχτές τις ανησυχίες του:

…Σκέφτομαι πως η συγχώνευση της στρατιωτικοποίησης, των κβαντικών υπολογιστών, των αυτόματων συστημάτων μάχης είτε στον αέρα, είτε στην ξηρά είτε στον βυθό της θάλασσας, και των δυνατοτήτων των υπολογιστών και των μηχανών να λαμβάνουν πολύ γρήγορες αποφάσεις με ανατροφοδότηση δεδομένων, όλα αυτά νομίζω ότι θα αλλάξουν ριζικά τον χαρακτήρα του πολέμου…

Νομίζω ότι θα δούμε όλα τα είδη των άθλιων μεθόδων. Βιολογικό πόλεμο, και επίσης επιθέσεις ειδικά εναντίον άμαχων πληθυσμών, μέσω καταστροφών σε υποδομές, ηλεκτρικά δίκτυα, cyber πόλεμο – ένα πλήρες φάσμα δράσεων εναντίον των πληθυσμών που θα είναι βαθιά τρομοκρατικό…

Φαίνεται ότι ο κυρ Jerry ξεχνάει πως αυτές οι επιθέσεις κατά των πληθυσμών γίνονται εδώ και σχεδόν 2 δεκαετίες στο αφγανιστάν, στο ιράκ, στη συρία, στην υποσαχάρια αφρική… Όχι τόσο high tech, αλλά με τα ίδια τρομακτικά αποτελέσματα. Προφανώς όμως, όταν ανησυχεί για την υψηλής τεχνολογίας μαζική εξόντωση αναφέρεται σε πρωτοκοσμικούς πληθυσμούς: αυτοί “αξίζουν τα λεφτά μια τόσο αναβαθμισμένης ‘δημιουργικής καταστροφής’” – έτσι δεν είναι;”

Θα μπορούσαν να είναι οι υπερβολές ενός άθλιου μιλιταριστή… Αν, όμως, κάνει κάποιος τον όχι σπουδαίο κόπο να ψάξει τους θανάτους και τα σακατέματα των ως τώρα παγκόσμιων πολέμων, απ’ τον πρώτο ως τις πιο πρόσφατες φάσεις του τέταρτου, θα διαπιστώσει ιδίοις όμμασι αυτό: η “αναλογία θανάτου” μεταξύ “μάχιμων και άμαχων” αλλάζει διαρκώς σε βάρος των δεύτερων.

Κι αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες. Πρώτον, στις εξελίξεις των τεχνολογιών πολέμου / θανάτου που κινούνται απ’ τον 20ο αιώνα και μετά σε μια όλο και πιο έντονα ανοδική γραμμή “αύξησης της κατά κεφαλήν καταστροφικότητας / φονικότητας” (ανάλογη με την κατά κεφαλήν αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας…). Πράγμα που σημαίνει ότι όλο και μεγαλύτερες πολεμικές καταστροφές μπορούν να προκληθούν με την άμεση ανάμειξη όλο και λιγότερων επίσημα “στρατιωτών”. Και δεύτερον στην όλο και πιο έντονη διασύνδεση, όσμωση μεταξύ “στρατιωτικής” και “civil” σφαίρας στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες.

Στις αρχές του 20ου αιώνα ο 1ος παγκόσμιος πόλεμος γινόταν κάπου πέρα, μακριά, στην ύπαιθρο, στα χαρακώματα… Στην όξυνση του 4ου (δεν την έχουμε δει ακόμα) οι «υποδομές» που θα γίνουν στόχοι είναι κοινές ανάμεσα στους στρατούς και στους άμαχους… Επιπλέον, το τσάκισμα του ηθικού των πληθυσμών έχει αποδειχθεί σημαντικότερος στόχος απ’ την καταστροφή μερικών αεροπλάνων ή τεθωρακισμένων…

Εδώ είναι που κατεβάζει τα ρολά η ψευτοειρηνόφιλη (ουσιαστικά: «μακρυά απ’ τον κώλο μου κι ας είναι δέκα πόντους…») απώθηση αυτών ακριβώς των πληθυσμών – τα έχουμε πει… Που μέσα στην θολούρα τους αντιμετωπίζουν την ως τώρα μαζική εξόντωση των Άλλων (στη διάρκεια του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας»…) σαν «εξαίρεση», που δεν τους αφορά…

(Εν τω μεταξύ το ψοφιοκουναβιστάν πρόκειται να αποχωρήσει από την συμφωνία INF που είχε υπογράψει μετά τιμών το 1987 ο Reagan με τον Gorbachev, για την απαγόρευση κατασκευής πυραύλων μέσου βεληνεκούς (από 500 έως 5.500 χιλιόμετρα) με χερσαίες βάσεις εκτόξευσης. Η Ουάσιγκτον κατηγορεί την Μόσχα ότι την έχει παραβιάσει ήδη (κάτι που δείχνει πιθανό)· αλλά η εκ νέου μαζική ανάπτυξη τέτοιων πυραύλων απ’ τις ηπα έχει κι άλλον στόχο. Το Πεκίνο, το οποίο δεν δεσμεύεται απ’ την αμερικανο-ρωσική συμφωνία του 1987, και φυσικά φτιάχνει τέτοιους πυραύλους…)

Η άλλοτε μόνη υπερδύναμη στην πένσα

Παρασκευή 19 Οκτώβρη. … Το αφετηριακό σημείο της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας είναι η αναγνώριση ότι η αμερική έχει εισέλθει σε μια περίοδο ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, και ότι οι πολιτικές των ηπα στο παρελθόν δεν κατάφεραν ούτε να ανακόψουν αυτήν την αναδυόμενη τάση ούτε να εξοπλίσουν κατάλληλα το έθνος μας για να πετύχει τους στόχους του. Αντίθετα απ’ τις γεμάτες ελπίδα παραδοχές των προηγούμενων κυβερνήσεων, η ρωσία και η κίνα είναι σοβαροί ανταγωνιστές που ενισχύουν τις υλικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις για να ανταγωνιστούν την υπεροχή και την ηγεσία των ηπα στον 21ο αιώνα. Συνεχίζει να είναι ένα απ’ τα πιο σημαντικά συμφέροντα εθνικής ασφαλείας των ηπα το να εμποδίσουν την κυριαρχία εχθρικών δυνάμεων πάνω στο έδαφος της ευρασίας. Ο κεντρικός σκοπός της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης είναι να προετοιμάσει το έθνος για να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση ενισχύοντας συστηματικά τις στρατιωτικές, οικονομικές και πολιτικές βάσεις της αμερικανικής δύναμης…

Αυτή ήταν η δεύτερη παράγραφος στην κατάθεσή του A. Wess Mitchell, στην επιτροπή διεθνών σχέσεων της αμερικανικής γερουσίας, στις 21 Αυγούστου 2018· με τίτλο «η στρατηγική των ηπα απέναντι στην ρωσική ομοσπονδία».

Ως προς το «τι θα κάνουμε απο εδώ και πέρα» ο Mitcell (υφυπουργός εξωτερικών των ηπα για τις ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις) δεν προσθέτει κάτι σε προηγούμενες αποφάσεις της ψοφιοκουναβικής κυβέρνησης, όπως, για παράδειγμα, η “στρατηγική εθνικής ασφάλειας”. Το καινούργιο είναι η παραδοχή της αποτυχίας των προηγούμενων αμερικανικών προσπαθειών να εμποδιστεί “η κυριαρχία εχθρικών δυνάμεων πάνω στο έδαφος της ευρασίας”. Είναι, δηλαδή, η τοποθέτηση των τωρινών αμερικανικών ενεργειών στις αλληλουχίες του ιστορικού χρόνου, πράγμα που είναι αρκετό για να διαφωτίσει τόσο για τον χαρακτήρα των “προηγούμενων αποτυχημένων προσπαθειών” όσο και για τα βασικά χαρακτηριστικά εκείνων που τώρα έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνονται.