Κινήσεις επί του εδάφους 1

Σάββατο 28 Σεπτέμβρη. Άσχετα με το τι πιστεύουν ποιοί (για την επίθεση στις σαουδαραβικές πετροεγκαταστάσεις πριν 2 βδομάδες), τόσο οι καθαροί εχθροί του μπλοκ της Αστάνα όσο και οι “αμφίθυμοι παρατηρητές” (εδώ βάζουμε οπωσδήποτε το Βερολίνο) βρέθηκαν σε μια θέση δύσκολη, τόσο από “πολιτική” όσο και από “στρατιωτική” άποψη. Δεν είναι καθόλου εύκολο στον καπιταλιστικό κόσμο να κατηγορείται ένα κράτος (το ιρανικό) γι’ αυτήν την επίθεση που διαταράσσει υποτίθεται την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου, αλλά κανείς να μην τολμάει να το “τιμωρήσει”. Η ασταμάτητη μηχανή το είχε γράψει έγκαιρα: το να αποδοθεί ολόκληρη η ευθύνη της επίθεσης στους Houthis είχε μεν ζόρικες συνέπειες αλλά τουλάχιστον θα είχε απαλλάξει τις δυτικές πρωτεύουσες, και οπωσδήποτε την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της (Τελ Αβίβ και Ριάντ) απ’ την επίδειξη μεγαλοστομίας και αδυναμίας ταυτόχρονα. Σε τελευταία ανάλυση, έτσι όπως έχει εξελιχθεί αυτή η υπόθεση, θα είχε δίκιο όποιος θα υποστήριζε ότι το πετρέλαιο δεν είναι πλέον στρατηγικής σημασίας εμπόρευμα για τον δυτικό καπιταλισμό…

Απ’ την μεριά της η Τεχεράνη (διακριτικά και οι υπόλοιποι του μπλοκ της Αστάνα) δεν έμεινε να απολαμβάνει την επιτυχία αυτή. Δυο μέρες μετά την επίθεση, στις 16 Σεπτέμβρη ο επικεφαλής των επίλεκτων (Quds force) των «φρουρών της επανάστασης» στρατηγός Qassem Soleimani (μακράν ο πιο ικανός, χωρίς δεύτερον, αρχικαραβανάς στον πλανήτη σήμερα…) φέρεται να πήγε στη Βαγδάτη για να συντονίσει τις κινήσεις της σιιτικής φιλοϊρανικής πολιτοφυλακής Hashd Al-Shaabi. (Η συγκεκριμένη οργάνωση είναι περίπου το ανάλογο της Χεζμπ’ αλλάχ στο ιράκ – και φτιάχτηκε στη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής, κάτω απ’ την μύτη των κατοχικών…).

Στις 18 Σεπτέμβρη ξεκίνησε (και τέλειωσε εντυπωσιακά γρήγορα, μέσα σε 3 ημέρες) η επιχείρηση Θέληση για Νίκη της Hashd Al-Shaabi, υπό την διεύθυνση αξιωματικών της Quds force. Η επιχείρηση είχε στόχο τον έλεγχο όλων των συνόρων του ιράκ προς την σαουδική αραβία και την ιορδανία. Τυπικά αμυντική αυτή η επιχείρηση, δεν θα μπορούσε όμως να αφορά το ενδεχόμενο χερσαίας εισβολής οποιουδήποτε στο ιράκ. Κανείς δεν θα έκανε κάτι τέτοιο. Το νόημα της διάταξης (που ας το τονίσουμε: είναι εντός των συνόρων του ιράκ) φαίνεται απ’ τον επιπλέον εξοπλισμό της Hashd Al-Shaabi: δεκάδες βαλιστικοί πύραυλοι (ιρανικής κατασκευής) και άλλα όπλα (πιθανότατα και drones) μεταφέρθηκαν απ’ το ιράν στην οργάνωση και, μέσω αυτής, στην περίμετρο της ιρακινής επικράτειας.

Μένοντας σε αμυντικό σχηματισμό, η Τεχεράνη και οι ιρακινοί σύμμαχοί της έφτασαν καλά εξοπλισμένοι όχι μόνο πιο κοντά στο Ριάντ απ’ τα βόρεια και στις αμερικανικές βάσεις κοντά στα σύνορα ιορδανίας / συρίας, αλλά και πιο κοντά στο Τελ Αβίβ απ’ τα ανατολικά: το απαρτχάιντ ισραηλινό καθεστώς «προκάλεσε την τύχη του», αφού πριν λίγες εβδομάδες είχε «κτυπήσει» δυο φορές θέσεις της Hashd Al-Shaabi στο ιράκ…

Κινήσεις επί του εδάφους 2

Σάββατο 28 Σεπτέμβρη. Στην αραβική χερσόνησο η Τεχεράνη έχει ενάμισυ σύμμαχο (κατάρ, Houthis / προσεχώς «βόρεια υεμένη»), δύο σχετικά ουδέτερα κράτη (κουβέιτ και ομάν) και τρεις δηλωμένους εχθρούς: σαουδική αραβία, εμιράτα, μπαχρέιν. Παρότι ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ προσπαθεί να αμφισβητήσει την πραγματική ιρανική υπεροχή στον περσικό κόλπο, η Τεχεράνη δεν κάνει ό,τι κάνει για να κρατήσει αυτήν την υπεροχή. Την θεωρεί δεδομένη, και έχει δίκιο (εκτός, ίσως, από έναν γενικευμένο πόλεμο με πλήρη αμερικανική συμμετοχή). Ακόμα και χωρίς αεροπορία ο ιρανικός στρατός δεν έχει υπολογίσιμο τοπικό αντίπαλο γύρω απ’ αυτήν την θαλάσσια ζώνη.

Το forward, εκείνο που ενδιαφέρει το ιρανικό ιμπεριαλισμό και στο οποίο στερεώνεται η συμμαχία του με την Άγκυρα, την Μόσχα και το Πεκίνο, είναι η “ασφαλής έξοδος” στην ανατολική Μεσόγειο. Είναι ακριβώς το αντίθετο «βέλος» σε σχέση με εκείνο του ισραηλινού ιμπεριαλισμού, που επιδιώκει να κατοχυρώσει σαν «συνοριακή» ζώνη του την γραμμή απ’ την κασπία ως τον περσικό.

Η αμερικανική εισβολή στο ιράκ το 2003 και η από τότε στρατοπέδευση του αμερικανικού στρατού εκεί· και η δημιουργία αμερικανικών βάσεων στη συρία υπό την ζεστή φιλοξενία των ypg, έχει πολύ μικρότερη σχέση με τον περσικό και πολύ μεγαλύτερη μ’ αυτήν την χερσαία ζώνη, απ’ το ιράν μέχρι απέναντι απ’ την κύπρο. (Το ίδιο ισχύει για τις αμερικανικές βάσεις στο ελλαδιστάν, παλιές και καινούργιες… Αλλά γι’ αυτά άλλη φορά…)

Ακριβώς αυτός ο αμερικανο-αγγλο-ισραηλινός-σαουδαραβικός σχεδιασμός είναι που υπέστη στρατηγική ήττα στις 14 Σεπτέμβρη. Γιατί; Επειδή το εμπόδιο για να «τιμωρήσει» η Ουάσιγκτον την Τεχεράνη είναι, ακριβώς, αυτές οι βάσεις και το πόσο εκτεθειμένες είναι στους ιρανικούς πυραύλους! Αν η Ουάσιγκτον απέσυρε όλο της τον στρατό απ’ το ιράκ, την συρία, τη σαουδική αραβία, το κατάρ και το αφγανιστάν, «θα λύνονταν τα χέρια της» για να ισοπεδώσει το ιράν· αλλά θα έχανε τον έλεγχο όσο και όπως τον κρατάει ακόμα σ’ αυτές τις περιοχές. Αν, απ’ την άλλη μεριά, κρατήσει αυτές τις βάσεις, δεν μπορεί να ισοπεδώσει την ιρανική επικράτεια: αποτελούν, κόντρα στον αμερικανικό σχεδιασμό, την εγγύηση ασφάλειας του ιράν!

Ταυτόχρονα ο ιρανικός και ο ρωσικός στρατός, οι τοπικοί σύμμαχοι και οι μισθοφόροι τους, μπορούν να κινούνται αν όχι εντελώς ελεύθερα σίγουρα με σχετική άνεση σ’ όλη αυτήν την περιοχή.

Προσεχώς και ο κινεζικός…

Νικητές

Πέμπτη 26 Σεπτέμβρη. Καθόλου συμπτωματικά, εκπρόσωποι των τριών του μπλοκ της Αστάνα, συναντήθηκαν πριν λίγες ημέρες στη Ν. Υόρκη με τον γ.γ. του οηε, ο οποίος ανήγγειλε την δημιουργία της «επιτροπής για το συριακό σύνταγμα» – με τις προδιαγραφές του μπλοκ και υπό την αιγίδα του.

Παρότι η αφετηρία αυτής της πολιτικής διαδικασίας για το μέλλον της συρίας δεν εξασφαλίζει ένα αίσιο και σχετικά σύντομο τέλος, από μόνο του το γεγονός είναι μια επίσημη επισφράγιση της νίκης του μπλοκ της Αστάνα στο συριακό πεδίο μάχης. Πιο σωστά της «σχετικής» νίκης, αφού το ¼ της συριακής επικράτειας κατέχεται ακόμα απ’ τον αμερικανικό στρατό και τους συμμάχους του ypg.

Σύμφωνα με όσα έχει συμφωνήσει το μπλοκ της Αστάνα (και αποδέχτηκε ο γ.γ. Guterres) 150 σύριοι επιλεγμένοι απ’ τον Άσαντ, την αντιπολίτευση (εκτός εκείνων που συνεχίζουν τον πόλεμο στο Idlib) και διάφορες οργανώσεις πολιτών (από 50 κάθε πλευρά) θα αποτελέσουν το σώμα της επιτροπής. Κάθε 50άδα θα επιλέξει σύντομα 15 άτομα (συνολικά 45) που θα αρχίσουν την συγγραφή του νέου συντάγματος. Αξιωματούχοι των κρατών του μπλοκ της Αστάνα και του οηε θα υποστηρίζουν συμβουλευτικά την διαδικασία.

Δεν αποκλείεται το “συριακό” να “λυθεί” πριν το “κυπριακό”…

Η μοναξιά ενός τοξικού

Τετάρτη 25 Σεπτέμβρη. …Έχουμε μείνει μόνοι… και πρέπει να πορευτούμε ανάλογα. Οι χθεσινοί σύμμαχοι δεν είναι πια οι ίδιοι όπως ήταν… Οι κουβέντες τους ότι θα είναι δίπλα μας σε καιρούς κρίσης αποδείχθηκαν κενές… Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν θα ανακατευτεί για να σταματήσει το ιράν…

Πικρά μαύρα δάκρυα απ’ την εντελώς καθεστωτική εφημερίδα του Ριάντ Okaz. Που δεν καταγγέλει για «εγκατάλειψη βασιλείου» μόνο την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο, αλλά ακόμα και τον γειτονικό τοξικό, των εμιράτων. … Δεν έχει μείνει κανένας… καταλήγει το άρθρο, μ’ έναν λυγμό. Μπορούμε να το φανταστούμε: η απέραντη σαουδαραβική έρημος κι ένας τοξικός πάνω σ’ ένα τανκ, μέσα στον ντάλα ήλιο, δεν ξέρει από που θα τούρθει… Εκεί έφτασαν τα πράγματα. Οπότε, θέλοντας και μη, μια αντιπροσωπεία της υποστηριζόμενης απ’ τον τοξικό πλευράς βρίσκεται στο Oman από προχτές, για διαπραγματεύσεις με τους Houthis. Τους ίδιους Houthis που ανέλαβαν την ευθύνη για τις μεγάλες ζημιές στις πετροεγκταστάσεις…

Βέβαια το ψόφιο κουνάβι έστειλε (ή θα στείλει) λίγες εκατοντάδες επιπλέον πεζοναύτες, μαζί με όλα τα απαραίτητα, για να παριστάνουν ότι προστατεύουν τα ανατολικά παράλια σύνορα του «βασιλείου» – εννοείται ότι τα έξοδά τους θα τα πληρώνει το παλάτι. Αλλά ο τοξικός δεν δείχνει να ψήνεται. Καταλαβαίνει ότι είναι «παρηγοριά στον άρρωστο». Ήθελε περισσότερα: στη «φάση» του μέσα ονειρευόταν καπνούς να υψώνονται απ’ τα ιρανικά παράλια, αμερικανικά πολεμικά να σκίζουν τον αέρα, κι αυτός, σε μια ταράτσα, να απολαμβάνει το θέαμα σα Νέρωνας.

Τώρα, μέσα στα σκονάκια του, περιμένει να ακούσει την επίσημη ιρανική πρόταση για «μια συμμαχία των κρατών του περσικού που θα εξασφαλίσει την ειρήνη», (homuz peace initiative / hope) που θα κάνει σήμερα ο Ruhani στην γενική συνέλευση του οηε. Ακόμα και μόνο του το γεγονός ότι το ιρανικό καθεστώς μπορεί να εμφανίζεται διεθνώς σαν ειρηνοποιό μετά τις επιθέσεις των Houthis στις πετροεγκαταστάσεις του (κι ας λένε ότι θέλουν διάφοροι εις τα ευρώπας) ενώ η aramco του αγοράζει πετρέλαιο απ’ το ιράκ για να μισοκαλύψει τους πελάτες της, είναι πολύ πικρό ποτήρι.

Τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα: χωρίς συμμάχους πια που να του προσθέτουν ισχύ, ηττημένος παντού ο τοξικός, τσακισμένος στα μεγαλεπήβολα σχέδιά του, είναι στην πιο ετοιμόρροπη φάση της καριέρας του. Και είναι πολλοί και ισχυροί εκείνοι που ο τοξικός είχε κρεμάσει ανάποδα στο Ritz Carlton Hotel, το Νοέμβρη του 2017, για να τους πάρει τα λεφτά… Όσο και νάναι «κάτι του χρωστάνε» από τότε…

(φωτογραφία: Θα μείνει, φυσικά το μουσείο. Εδώ η αίθουσα με τίτλο «τα απομεινάρια μιας νύχτας»…)

Η μοναξιά ενός άξονα

Τετάρτη 25 Σεπτέμβρη. Δεν είναι όμως, τα βάσανα του τοξικού, αποκλειστικά εσωτερική υπόθεση του βασιλείου του. Ένας τοξικός “νικηφόρος” ήταν κάτι παραπάνω από απαραίτητος στον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ, για παραπάνω από έναν λόγους. Ένας τοξικός ηττημένος κόβει μεγάλο μέρος της λειτουργικότητας αυτής της συμμαχίας.

Σημαντικό ζήτημα: το «deal του αιώνα» που προσπαθεί να πουλήσει εδώ και 1,5 χρόνο το ψοφιοκουναβιστάν, μέσω του βασιλογαμπρού Jared Kushner, για να “νομιμοποιηθεί” το ισραηλινό απαρτχάιντ. Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού ήταν / είναι ότι με τα φράγκα του τοξικού (και ίσως ακόμα μερικών σαν δαύτον) θα “αγοράζονταν η συναίνεση” των παλαιστίνιων στην υποδούλωσή τους. Ένα τμήμα της παραδοσιακής “μεσαίας τάξης” που περιστρέφεται γύρω απ’ το καθεστώς του Abbas («παλαιστινιακή αρχή») άνετα θα ξεπουλιόταν· όχι όμως οι παλαιστίνιοι πληβείοι… Κανένα πρόβλημα: ο άξονας θα μπορούσε να φωνάζει ότι οι «εξτρεμιστές» σαμποτάρουν την προκοπή των παλαιστινιακών μπαντουστάν.

Για τον τοξικό και το σόι του, η συμμετοχή στο «deal του αιώνα» ήταν έτσι κι αλλιώς ριψοκίνδυνη επιλογή· απέναντι στους αραβικούς πληβειακούς πληθυσμούς, ακόμα και μέσα στο «βασίλειό» του. Αλλά ένας κραταιός πρίγκηπας, που θα είχε επιβληθεί / νικήσει στην υεμένη και θα συμμετείχε σ’ ένα αντι-ιρανικό «αραβικό νατο», θα είχε περισσότερες ελπίδες και δυνατότητες να κρατήσει τον θρόνο και τις πόζες του.

Όχι πια! Αν η Τεχεράνη και η Άγκυρα λένε με κάθε ευκαιρία ότι η Ιερουσαλήμ / al Quds δεν θα γίνει ποτέ πρωτεύουσα του ρατσιστικού ισραηλινού κράτους, δεν μπορεί πια το «βασίλειο» να υπονοεί το αντίθετο. Αν η Δαμασκός και η Μόσχα λένε ότι τα υψώματα του Golan δεν είναι ισραηλινό έδαφος, δεν μπορεί ο τοξικός να λέει ότι είναι. Κι αν έχει γίνει αξιολύπητος διεθνώς, δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι η εξαγορά των Παλαιστίνιων (οι «μεγάλες επενδύσεις» στα μπαντουστάν…) είναι ο.κ. για τους αιχμάλωτους του απαρτχάιντ.

Ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ χάνει, λοιπόν, την μία ρόδα του – σίγουρα με τα σημερινά δεδομένα. Και αδυνατίζει στρατηγικά. Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα υποστηρίξουν ότι το μπλοκ της Αστάνα έκανε υποδειγματική δουλειά, «αθόρυβη» στο μεγαλύτερο μέρος της, θορυβώδη εκεί που έκρινε ότι «μας παίρνει», ουσιαστική τελικά για να φτάσει σ’ αυτήν την επιτυχία. Που έχει έρθει, ας το σημειώσουμε, χωρίς κάποιο απ’ τα κράτη του μπλοκ να κηρύξει πόλεμο στο «βασίλειο» του τοξικού. Αποδείχθηκε αρκετό για την αποτελεσματικότητα της τακτικής και για το βάρος των τελευταίων κτυπημάτων το να μετατραπεί η εισβολή στην υεμένη σε παγίδα.

(φωτογραφία: Την μία μέρα – την περασμένη Δευτέρα – δηλώνει ότι η Τεχεράνη είναι υπεύθυνη για τις επιθέσεις στο «βασίλειο»· πράξη απρόκλητου πολέμου δηλαδή… Την επόμενη ημέρα – χτες – συναντιέται με τον Rouhani, για να κουβεντιάσουν πως θα μειωθούν οι εντάσεις στην περιοχή. Υπό οποιοδήποτε κοινό λογικό κριτήριο θα χαρακτηριζόταν απατεώνας. Αλλά όχι: είναι η κεντρική πολιτική βιτρίνα του Παρισιού, και «κάνει διπλωματία»…

Τώρα: το που περνάνε αυτά τα κόλπα και που όχι θα το δείξει η νεκροψία…)

Το ξεχαρβάλωμα;

Τετάρτη 25 Σεπτέμβρη. Το αδυνάτισμα, η γεωπολιτική χρεωκοπία του “βασιλείου” της σαουδικής αραβίας, έχει κόστος τόσο για το ισραηλινό καθεστώς όσο και για το ψοφιοκουναβιστάν – αν και με διαφορετικό τρόπο. Τυπικά το Ριάντ παραμένει σύμμαχος του Τελ Αβίβ, και εξακολουθεί να έχει γεμάτο το θησαυροφυλάκειό του. Όμως ο τοξικός είναι “με αναστολή” αφεντικό. Πέρα απ’ αυτόν (και τον άλλο τοξικό, των εμιράτων, που όμως κάνει πια δεύτερες σκέψεις) το Τελ Αβίβ δεν έχει άλλο σύμμαχο στην ευρύτερη μέση Ανατολή – εκτός απ’ το ελλαδιστάν και τους ypg. Δείτε τα γύρω κράτη: τουρκία, λίβανος, ιορδανία, συρία, ιράκ, ιράν, κουβέιτ, κατάρ, σαουδική αραβία, αίγυπτος: ποια αφεντικά έχουν συμφέροντα (όχι οικονομικά αλλά γεωπολιτικά) συγχρονισμένα με εκείνα του ισραηλινού ιμπεριαλισμού / ρατσισμού; Κι αν δεν υπάρχουν αποτελεσματικοί σύμμαχοι αλλά μόνο αντίπαλοι και εν δυνάμει αντίπαλοι, το ιμπεριαλιστικό σχέδιο του “μεγάλου ισραήλ” πώς θα ευωδοθεί;

Για την Ουάσιγκτον αυτό το δευτερεύον πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου πολέμου που λέγεται “ευρύτερη μέση Ανατολή” είχε (και έχει) αξία κυρίως υπό το πρίσμα του γενικότερου 4ου παγκόσμιου. Ο σκοπός ήταν να εμποδιστεί η επιρροή (σ’ αυτήν την ζώνη) της Μόσχας και του Πεκίνου. Η Μόσχα είναι ήδη στις ανατολικές ακτές της Μεσογείου· και το Πεκίνο έχει φτάσει στην οροσειρά του Zagros (και στην Ερυθρά Θάλασσα, μέσω τζιμπουτί) και στον μιχό του περσικού κόλπου επίσημα.

Αυτό έκανε ακόμα πιο αναγκαίο το σετάκι «Τελ Αβίβ – Ριάντ» plus· όχι, όμως, για να ανακατευτεί επίσημα ο αμερικανικός στρατός σ’ έναν πόλεμο κλίμακας στην περιοχή. Μάλλον για να λειτουργεί απειλητικά / αποτρεπτικά. Τώρα; Μετά την αποτυχία του σχεδίου των αμερικάνων «δημοκρατικών» (Obama) που είχε κεντρικό εργαλείο τον isis, αποτυγχάνει πια και το σχέδιο των «συντηρητικών» (Trump) που είχε κεντρικό εργαλείο μια διακρατική συμμαχία γύρω απ’ το Τελ Αβίβ και το Ριάντ.

Το plan B μαστορεύτηκε μέσα απ’ την ήττα του plan A. Μπορεί τώρα απ’ την ήττα του plan B να προκύψει κάποιο plan C; Με άμεση αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή; Υπάρχει χώρος και χρόνος για ένα plan C ροντέο; Ακόμα κι αν υπάρχει έντονη φαγούρα για κάτι τέτοιο εδώ ή εκεί, πόσο μακρυά μπορεί να φτάσει αυτό το «ροντέο»;

Η ασταμάτητη μηχανή δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα.

(φωτογραφία: Μπορεί ο τοξικός να λείπει απ’ τις χαιρετούρες, αλλά σίγουρα ήταν ωσεί παρών – η φωτο είναι πρόσφατη, 20 του περασμένου Μάρτη. Τώρα ο δεξιά είναι πρώην· αλλά πως τον βλέπετε τον άξονα των κρατών τους;)

Ευρωπαϊκά νήπια

Τρίτη 24 Σεπτέμβρη. …Καταδικάζουμε με μεγάλη αποφασιστικότητα τις επιθέσεις που είχαν σαν στόχο πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στο σαουδαραβικό έδαφος, στις 14 Σεπτέμβρη του 2019, στο Abqaiq και στο Khurais, και ξαναεπιβεβαιώνουμε την πλήρη αλληλεγγύη μας στο βασίλειο της σαουδικής αραβίας και στον λαό του… Είναι σαφές σ’ εμάς ότι το ιράν είναι υπεύθυνο για την επίθεση. Δεν υπάρχει άλλη εύλογη εξήγηση. Στηρίζουμε τις εν εξελίξει έρευνες… Είναι καιρός να αποδεχθεί το ιράν ένα μακροπρόθεσμο πλαίσιο διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα, όπως επίσης για ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας, που περιλαμβάνουν το πυραυλικό του πρόγραμμα…

Αυτά υπογράφουν ο Macron, η Merkel και ο Bor-Duk (Johnson). Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς αν ήπιαν κάτι ληγμένο. Αλλά όχι. Αφού αυτά τα τρία ευρωπαϊκά κράτη σιγουρεύτηκαν ότι η Ουάσιγκτον δεν θα επιτεθεί στην Τεχεράνη· αφού άφησαν να περάσουν 9 μερόνυχτα, βγήκαν να πουλήσουν «αλληλεγγύη» στο βασίλειο που η μόνη του χρησιμότητα είναι να αγοράζει τα όπλα τους για να σκοτώνει, όπου μπορεί. Και επειδή αυτή η «έκφραση αλληλεγγύης» δεν τους φάνηκε αρκετή, κάλεσαν και την Τεχεράνη να επαναδιαπραγματευτεί το πυρηνικό της πρόγραμμα (κι εκείνη η συμφωνία που στηρίζουν; αααα, ναι! έτσι κι αλλιώς θα λήξει το 2025…) plus το πυραυλικό της πρόγραμμα… (Κάτι που η Τεχεράνη έχει αποκλείσει προ πολλού).

Είναι μια οφθαλμοφανώς φτηνή προσπάθεια να δηλώσουν «παρών» σ’ αυτήν την περιοχή του κόσμου· όταν τα δικά τους συμφέροντα είναι αντίπαλα και εκεί! Ποιός δεν ξέρει ότι το Παρίσι και το Λονδίνο συμμετέχουν στον πόλεμο κατά των Huthis; Και ποιός, άραγε, δεν καταλαβαίνει ότι το καθένα απ’ αυτά τα κράτη, για τους δικούς του λόγους, προσπαθεί να βγει «πιο εξτρέμ» απ’ το ψοφιοκουναβιστάν, υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι δεν θα κάνει τίποτα κατά του «υπεύθυνου της επίθεσης»;

Την προηγούμενη φορά, στην εισβολή στο ιράκ, η Ουάσιγκτον προσπάθησε να τους κοροϊδέψει· το Λονδίνο δεν ήθελε βοήθεια, ήταν «πρόθυμο». Αυτή τη φορά είναι απλά οι διπλωματικοί ελιγμοί τους που γεννάνε ιδέες και δηλώσεις…

Όπως, για παράδειγμα, όταν αναγνώρισαν τον Guaido σαν «πρόεδρο»…. Έξυπνη διπλωματία, με προοπτικές…

Η αισθητική της ήττας

Σάββατο 21 Σεπτέμβρη. Υπάρχει κάτι κωμικά οξύμωρο σ’ αυτήν την φωτογραφία. Ο σαουδάραβας συνταγματάρχης Turki al-Malik επιδεικνύει στη διεθνή κοινή γνώμη (δηλαδή στα media) τα πειστήρια της εμπλοκής της Τεχεράνης στην επίθεση στις πετροεγκαταστάσεις του Ριάντ…

Χωρίς καμμία ένταση, χωρίς κανένα δράμα… Όλα τα υπολείμματα των drones και των πυραύλων είναι καθαρισμένα με προσοχή· τακτοποιημένα· χωρισμένα σε κατηγορίες· τοποθετημένα πάνω σε βάθρα ντυμένα με ύφασμα· με τα ταμπελάκια τους. Με μια κορδέλα γύρω, “μην αγγίζετε”… Αισθητική μουσείου, ίσως αρχαιολογικού.

Θα μπορούσε η πετροχούντα του Ριάντ να τα αφήσει έτσι για τους ιστορικούς και τους τουρίστες του μέλλοντος. Σαν μόνιμη έκθεση ευρημάτων από ένα βασίλειο που υπήρξε κάποτε…

(Σ’ ένα άλλο δωμάτιο του ίδιου μουσείου θα μπορούσαν να εκτίθενται τα πολύ προσωπικά αντικείμενα του τοξικού. Όπως, π.χ., το κεφάλι του Khashoggi…)

Το κλίμα…

Παρασκευή 20 Σεπτέμβρη. Αν υπάρχει σήμερα βεβαιωμένα μια περιοχή «υπερθέρμανσης του πλανήτη» αυτή είναι η ευρύτερη μέση Ανατολή. Η «θερμότητα» εδώ δεν αφορά μόνο όσα συμβαίνουν. Όσο, κυρίως, ότι διαρκώς συσσωρεύονται όλο και περισσότερες «εκκρεμότητες». Η σύγκρουση των περιφερειακών ιμπεριαλισμών (Τελ Αβίβ και Ριάντ απ’ την μια μεριά, Άγκυρα και Τεχεράνη απ’ την άλλη) εγγράφεται στη σύγκρουση πλανητικών ιμπεριαλισμών (Ουάσιγκτον απ’ την μια, Μόσχα και Πεκίνο απ’ την άλλη) σ’ αυτό το δευτερεύον πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου πολέμου…. Αλλά ως τώρα δεν προκύπτουν «νέες ισορροπίες» απ’ αυτήν την σύγκρουση, εξαιρετικά φονική εδώ και 18 χρόνια. Αντίθετα συσσωρεύονται οι «ανισορροπίες». Ας θυμίσουμε επιγραμματικά:

– Το ρατσιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ επιδιώκει να επεκταθεί και, ταυτόχρονα, να καθιερωθεί σαν “μεγαλύτερο ισραήλ” – σε βάρος των παλαιστίνιων (αλλά και της συρίας). Δεν το έχει πετύχει, αλλά στηρίζεται στην ψοφιοκουναβική Ουάσιγκτον· σχεδόν αποκλειστικά. Και θα συνεχίσει.

– Η συρία του Άσαντ θα ήθελε να ξαναγίνει ένα κανονικό κράτος, εφόσον το σχέδιο isis ηττήθηκε. Αλλά δεν μπορεί. Δεν είναι μόνο ο θύλακας του Idlib που εμποδίζει. Είναι και η υβριδική κατάσταση στα βόρεια και ανατολικά του Ευφράτη όπου η Ουάσιγκτον διατηρεί στη ζωή μια ψευδοκρατική οντότητα (τους ypg/pkk) χωρίς, φυσικά, να την αναγνωρίζει επίσημα. Η Άγκυρα προσπαθεί να εμποδίσει αυτήν την εξέλιξη, αλλά ακόμα μπαλατζάρει ανάμεσα σε μια εισβολή (που θα της στοιχίσει πολύ) και σε μια «συνεννόηση» με την Ουάσιγκτον – που έχει εντελώς αντίθετους στόχους.

– Το ιράκ θα ήθελε να ξαναγίνει κανονικό κράτος, αλλά δεν μπορεί. Το ψοφιοκουναβιστάν δηλώνει ότι δεν πρόκειται να πάρει απο κεί τον στρατό του, επειδή εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος «τρομοκρατίας». Εννοώντας την Τεχεράνη.

– Η Τεχεράνη είναι ένα «τζίνι» που έχει βγει εδώ και καιρό απ’ το μπουκάλι, και δεν πρόκειται να ξαναμπεί εκεί παρ’ εκτός ύστερα από μια γενική στρατιωτική ήττα σ’ όλη την ζώνη απ’ τον λίβανο ως το αφγανιστάν. Κανείς αντίπαλος της Τεχεράνης δεν μπορεί να επιβάλει τέτοια ήττα· και επιπλέον υπάρχουν δύο σύμμαχοι (η Μόσχα και το Πεκίνο) που κάνουν το αδύνατο ακόμα πιο αδύνατο.

– Το Ριάντ (και τα εμιράτα) προσπάθησαν να αναδειχθούν σε «περιφερειακή δύναμη» και απέτυχαν πανηγυρικά. Ηττήθηκαν. Ωστόσο δεν το παραδέχονται, και για όσο καιρό διαθέτουν χρήμα δεν θα το παραδεχτούν. Πιθανότερο είναι να καταφεύγουν σε όλο και πιο τυχοδιωκτικές και ριψοκίνδυνες ενέργειες.

Μια εύλογη ερώτηση θα ήταν η εξής: αν η συσσώρευση τέτοιων και τόσων «περιφερειακών» εκκρεμοτήτων στην ευρύτερη μέση Ανατολή προμηνύει κάποιου είδους «αλλαγή συνόρων» – μέσω πολέμων φυσικά. Στην πραγματικότητα τέτοιο ήταν στο σχέδιο του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ (μέσω, κυρίως, του isis) – που ηττήθηκε. Απ’ την απέναντι μεριά η επιλογή του ευρασιατικού μπλοκ (που περιλαμβάνει το μπλοκ της Αστάνα, το μπλοκ του Ινδοκούς, και όλο τον σινικό και σινορωσικό σχεδιασμό για τους «δρόμους του μεταξιού») υπέρ της ενίσχυσης των υπαρχόντων συνόρων δεν είναι (κατά την άποψη της ασταμάτητης μηχανής) ένα «ιερό ζήτημα αρχής». Είναι, μάλλον, η υποχρεωτική τακτική επιλογή απέναντι στον σχεδιασμό της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της για την ρευστοποίηση των συνόρων και την δημιουργία μόνιμων εστιών αποσταθεροποίησης.

Το έδαφος…

Παρασκευή 20 Σεπτέμβρη. Τα σύνορα, λοιπόν, δεν έχουν αλλάξει (εκτός απ’ την προσπάθεια του απαρτχάιντ Τελ Αβίβ να επεκταθεί σε βάρος της συρίας – υψώματα του Golan – και των παλαιστινίων). Ακόμα και το τουρκικό καθεστώς, που έχει καταλάβει στρατιωτικά ένα τμήμα της συριακής επικράτειας, δεν την διεκδικεί για δικό του έδαφος. Δεν το χρειάζεται. Θα ήθελε να ελέγχει τις κινήσεις σ’ αυτό.

Ταυτόχρονα όμως, και χωρίς αλλαγή συνόρων, η αναμέτρηση της ηγεμονίας (και των υλικών βάσεών της) οξύνεται. Ορισμένα τεχνικά μέσα (αεροπλάνα, πύραυλοι, drones, δορυφόροι, συστήματα γεωεντοπισμού) επιτρέπουν αυτή η όξυνση να εξελίσσεται ως τώρα χωρίς μετακινήσεις στρατών επί του εδάφους. Το Τελ Αβίβ βομβαρδίζει στόχους / σημεία χιλιάδες χιλιόμετρα απ’ τα σύνορά του (στη συρία και στο ιράκ) ή δίπλα (στον λίβανο). Οι ιρανοί «φρουροί της επανάστασης» έχουν απλωθεί σ’ όλη αυτή τη ζώνη, σε επιλεγμένες θέσεις· αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι η Τεχεράνη διεκδικεί έδαφος απ’ τον λίβανο, την συρία, το ιράκ ή την υεμένη. Οι υεμενίτες Houthis είναι σε θέση να κάνουν σοβαρές ζημιές πολύ μακριά απ’ τις βάσεις επιδιώκοντας, ουσιαστικά, την δημιουργία ενός χωριστού κράτους, περίπου στα όρια του άλλοτε κράτους της βόρειας υεμένης. Ίσως η μόνη «εδαφική» κρατική κίνηση μεγάλου μεγέθους σε εξέλιξη να είναι στη θάλασσα: η Άγκυρα διεκδικεί την αοζ της στην ανατολική Μεσόγειο (ενάντια στους ελληνο – ελληνοκυπριακούς σχεδιασμούς). Παράδοξο ή όχι οι βυθοί έχουν αποκτήσει την «plane» αξία που κάποτε είχαν οι στεριές…

Η σύγκρουση δεν έχει την τυπική μορφή «διεκδίκηση / κατάληψη εδάφους» (του είδους, π.χ., ο ιρακινός στρατός καταλαμβάνει το κουβέιτ). Όχι ακόμα, όχι στην έκταση που θα μπορούσε να περιμένει κανείς. Γίνεται, όμως, σαν χαράξεις επί του εδάφους· με την μορφή της εξασφάλισης, του ελέγχου και της προστασίας ροών. Χερσαίων ή/και θαλάσσιων. Ροών καυσίμων, ροών εμπορευμάτων, ροών εργασίας, ροών νομισμάτων…

Μοιάζει οξύμωρο, αλλά δεν είναι. Ο μεν άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ επεδίωξε να ρευστοποιήσει τα τυπικά, υπάρχοντα σύνορα (και διεθνείς θεσμούς συγκροτημένους πάνω σ’ αυτά), για να εξουδετερώσει αυτές τις ροές (ακόμα και τις χρηματικές!) μεταξύ ασίας απ’ την μια και ευρώπης και αφρικής απ’ την άλλη· το δε ευρασιατικό μπλοκ επιδιώκει να εξασφαλίζει αυτά τα τυπικά, υπάρχοντα σύνορα, για να διευκολύνει αυτές τις ροές. Οι πρώτοι επιχείρησαν (και ίσως δεν έχουν εγκαταλείψει ακόμα την προσπάθεια) να εδαφικοποιήσουν την αποσταθεροποίηση των επικίνδυνα ανταγωνιστικών ροών· οι δε δεύτεροι επιδιώκουν την σταθεροποίησή τους οργανώνοντας την τυπική εδαφική μορφή «μπλοκ». Αγωγοί, τραίνα, δρόμοι, θαλάσσιες πλεύσεις: αυτές είναι οι γραμμές που ξανά και ξανά εικονογραφούν τα επίδικα της σύγκρουσης.