Tag: εφοπλιστές

Παρασκευή 16 Φλεβάρη. Ποιος προσδιορίζει τις βασικές γραμμές της “πολιτικής” των καπιταλιστικών κρατών αν όχι τα αφεντικά τους; Το κεφάλαιο – σχέση εκμετάλλευσης δεν έχει βέβαια “πατρίδα”· τα αφεντικά όμως έχουν όσο (και όταν) τα συμφέροντά τους απαιτούν κάποιο κρατικό στρατό ή κάποια μη πολεμική “πολιτική” ισχύ στις διεθνείς διακρατικές σχέσεις. Τα αφεντικά που μπαίνουν (για λόγους συμφέροντος) κάτω από οποιαδήποτε σημαία δεν έχουν επίσης τα ίδια συμφέροντα. Συχνά, μάλιστα (ειδικά όταν δεν απειλούνται απ’ την τάξη μας) οι αντιθέσεις των συμφερόντων τους μπορεί να εκδηλωθούν με πολύ οξυμένο τρόπο. Συνεπώς, η πιο σωστή έκφραση είναι οι “πολιτικές” των κρατών διαμορφώνονται απ’ τα ισχυρότερα τμήματα των “εθνικών” αφεντικών.

Σ’ ότι αφορά την ελληνική περίπτωση το μακράν νούμερο 1 “εθνικό κεφάλαιο” (“εθνικό” μόνο όταν και όσο το συμφέρει) είναι οι θαλάσσιες μεταφορές. Δεν πρόκειται μόνο για ζήτημα μεγέθους (κερδών ή παγίων ή εργαζόμενων). Πρόκειται, επίσης, για την διεθνική, δηλαδή παγκόσμια λειτουργία του κλάδου των θαλάσσιων μεταφορών. Τα πιο κάτω μεγέθη είναι κατατοπιστικά.

Σύμφωνα με στοιχεία της vesselsvalue.com (που παρουσιάστηκαν απ’ την ένωση ελλήνων εφολιστών πριν μια βδομάδα), στο σύνολο του όγκου των πλοίων διεθνών μεταφορών ελληνικής ιδιοκτησίας (αν και όχι ως προς τον αριθμό τους) οι έλληνες εφοπλιστές είναι συνολικά «πρώτη δύναμη» στον πλανήτη, στις αρχές του 2018, με δεύτερους του ιαπώνες και τρίτους τους κινέζους.

Στην υποκατηγορία «πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου» είναι πρώτοι σε αριθμό και όγκο, με 2.214 πλοία.

Στην υποκατηγορία «δεξαμενόπλοια» (μεταφορά πετρελαίου) είναι πρώτοι σε αριθμό, όγκο και αξία («πάγιο κεφάλαιο») με 1.530 πλοία.

Στην υποκατηγορία «μεταφορά container» είναι τρίτοι ως προς τον αριθμό των πλοίων (και τέταρτοι ως προς τον όγκο), με 412 πλοία. Μακράν πρώτοι (1.106 πλοία) οι γερμανοί εφοπλιστές, και δεύτεροι οι κινέζοι (με 690).

Στην υποκατηγορία «μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου» (LNG) είναι δεύτεροι σε αριθμό και όγκο (με 80 πλοία) με πρώτους τους ιάπωνες (115 πλοία).

Οι θέσεις των ελλήνων εφοπλιστών στη μεταφορά πετρελαίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου προσδιορίζει και την στάση τους απέναντι σε οποιοδήποτε σοβαρό project μεταφοράς πετρελαίου και, κυρίως, φυσικού αερίου δια ξηράς (αγωγοί): είναι εχθρικοί. Αυτό, με τη σειρά του, προσδιορίζει μια βασική θέση της εξωτερικής πολιτικής του ελληνικού κράτους απέναντι σε άλλα κράτη τα οποία (είτε σαν «παραγωγοί», είτε σαν «καταναλωτές») θεωρούν υψηλής προτεραιότητας τις χερσαίες και όχι τις θαλάσσιες μεταφορές φυσικού αερίου… (Η ιδέα της “ελλάδας hub αγωγών” αφορά δευτερεύοντες αγωγούς και, πάντα, υπό την έγκριση των ηπα…)

Απ’ την άλλη μεριά, η επερχόμενη (σε βάθος χρόνων) μείωση της χρήσης πετρελαίου πρόκειται να φέρει σοβαρές ανακατάξεις στον κλάδο «δεξαμενόπλοια» – στην πραγματικότητα οι ανακατάξεις αυτές έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό. Είναι λογικό ότι οι έλληνες εφοπλιστές θα προσπαθήσουν να μείνουν «στο αφρό» αυτού του είδους φορτίου, ακόμα κι αν οι ποσότητες μειώνονται, σε βάρος του ενός ή του άλλου απ’ τους κυριώτερους ανταγωνιστές τους. Που είναι οι ιάπωνες και οι κινέζοι.

Παρασκευή 16 Φλεβάρη. Απ’ το είδος των δραστηριοτήτων του αυτό το νο 1 “εθνικό κεφάλαιο” προσανατολίζεται (πάντα αυτό έκανε) για “πολιτική και στρατιωτική προστασία” σε όποιο κράτος είναι η μεγαλύτερη “ναυτική δύναμη” του πλανήτη. Άλλοτε αυτή ήταν η αγγλία, την διαδέχτηκαν οι ηπα. Μάλιστα ήταν το αμερικανικό κράτος που αμέσως μετά τον β παγκόσμιο πόλεμο, όχι μόνο αντέμειψε τους έλληνες εφοπλιστές για τον ρόλο τους στη διάρκεια του πολέμου κάνοντάς τους δώρο 100 εμπορικά πλοία liberty, αλλά τους εκπαίδευσε πάνω στο κόλπο «σημαίες ευκαιρίας» και «φορολογικοί παράδεισοι / off shore», που το ίδιο το αμερικανικό κράτος δημιούργησε. Το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο ίσως είναι το πρώτο στον πλανήτη που έμαθε απ’ τον «μεγάλο προστάτη του» το πως να φοροδιαφεύγει «νόμιμα»…

Ενώ αυτά συμβαίνουν, ποτέ τα αφεντικά του εφοπλισμού δεν ήταν αυτό που ονομάζεται «εντόπια αστική τάξη» για τον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό. Είτε λόγω επαγγελματικής διασποράς σ’ όλη την ευρώπη, ανατολική και δυτική, την μικρά Ασία και την βόρεια αφρική (αίγυπτος) ήδη πολύ πριν την δημιουργία του «νέου ελληνικού κράτους», είτε επειδή ποτέ δεν αντιμετώπισαν αυτό το κράτος σαν κάτι παραπάνω από «έδαφος ευκαιρίας» (για διάφορες συμπληρωματικές οικονομικές δραστηριότητες), οι έλληνες εφοπλιστές ποτέ δεν ανέλαβαν σαν «η ισχυρή μερίδα της ελληνικής αστικής» τάξης το σύνολο της ευθύνης της διοίκησης του ελληνικού κράτους. Μαζί με τους εμπόρους και τους τραπεζίτες (ελληνικής καταγωγής) έμειναν εν πολλοίς «απ’ έξω», επεμβαίνοντας και επιβαλλόμενοι μόνο εκεί, όταν και όπου είχαν συμφέροντα. Τα υπόλοιπα; Αφέθηκαν στους κοτσαμπάσηδες και στους δεσποτάδες σ’ όλες τις διαδοχικές γενιές τους (ως σήμερα), δηλαδή στην «λογική» του πολιτικού και του γεωπολιτικού προσοδισμού, της θρησκοληψίας, της «λαϊκής μεταφυσικής», κλπ κλπ..

Αυτός ο δι-μορφισμός, απ’ την μια μεριά «εθνικό κράτος χωρίς ηγεμονική αστική τάξη» (που θα δημιουργούσε και θα φρόντιζε την λειτουργία των «αστικών θεσμών» αλλά και τον πραγματισμό μιας κοσμικής ιδεολογίας) και απ’ την άλλη «εθνικό κεφάλαιο» ψηλά στην παγκόσμια ιεραρχία αλλά εκτός συνόρων, είναι μία απ’ τις βάσεις των συχνών «παρανοιών» του ελληνικού ιμπεριαλισμού, σ’ όλη την ιστορία του.

Πέμπτη 25 Γενάρη. Για παράδειγμα: η τουρνέ του αμερικάνου αντιβασιλιά Pence σε Κάιρο, Αμμάν και Τελ Αβίβ πέρασε εντελώς ντούκου στην ελληνική δημαγωγία. Αυτό είναι το μοντέλο της «αποπληροφόρησης», που εφαρμόζεται μια χαρά και στην περίπτωση του «το όνομα του Παναγιώτη και η θεία Λίτσα σε νέες περιπέτειες» (περισσότερα σε επόμενο sarajevo.pdf). Δεν είναι, όμως, ενδιαφέρον, ότι ένας σύμμαχος (ο Pence) επισκέφτηκε συμμάχους (Κάιρο και Τελ Αβίβ) και αυτό δεν φωταγωγήθηκε απ’ την ελληνική δημαγωγία;

Δεν θα σχολιάσουμε εδώ αναλυτικά τι είπε και έκανε ο αμερικάνος αντιβασιλιάς. Με δυο λόγια απέδειξε ότι είναι ακόμα πιο επικίνδυνος απ’ το ψόφιο κουνάβι: υπηρετεί, εννοείται, την ίδια ακριβώς ιμπεριαλιστική πολιτική, χωρίς όμως τα ψοφιοκουναβικά καραγκιοζιλίκια που δημιουργούν σπασμούς στο διεθνές Θέαμα. Αυτό που μας ενδιαφέρει κυρίως είναι η εξωτερική πολιτική του ελληνικού συμπλέγματος κράτους / κεφάλαιου / παρακράτους.

Όπως συμβαίνει παντού, έτσι κι εδώ οι κατευθύνσεις καθορίζονται απ’ τα συμφέροντα των ηγεμονικών τμημάτων των αφεντικών. Για την ελληνική περίπτωση οι βασικές κατευθύνσεις προσανατολισμών και συμμαχιών καθορίζονται απ’ το μακράν νο 1 «ελληνικό κεφάλαιο», τα αφεντικά των εργοστασίων θαλάσσιων μεταφορών. Τους εφοπλιστές, είτε έχουν έδρα εντός συνόρων είτε όχι. Αμέσως μετά, κι αφού τα εφοπλιστικά συμφέροντα έχουν «καλυφθεί», σε ότι απομένει (και δεν είναι λίγα) οι ελληνικές ιμπεριαλιστικές γραμμές καθορίζονται απ’ το σύμπλεγμα του πολιτικού προσοδισμού των μικρο-μεσαιο-μεγάλων ντόπιων αφεντικών και των μικροαστών υπηρετών τους, που γίνεται πάντα γεωπολιτικός προσοδισμός.

Απ’ τα χαρακτηριστικά του τα ίδια το ελληνικής ιδιοκτησίας «κεφάλαιο των θαλάσσιων μεταφορών», που είναι καθαρή απόδειξη του ότι το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα (μόνο «σημαίες ευκαιρίας»), δεν εμπλέκεται στις λεπτομέρειες της λειτουργίας του ελληνικού κράτους. Είναι «έξω» και «η γραμμή που έρχεται απ’ έξω». Αυτό που θέλει είναι η σταθερή συμμαχία του ελληνικού κράτους με την μείζονα από στρατιωτική άποψη θαλάσσια δύναμη. Άλλοτε ήταν η αγγλία, μετά έγιναν οι ηπα. Το θέλουν αυτό τα ντόπια αφεντικά της θάλασσας για να έχουν έναν «πολιτικό» (κρατικό) ενδιάμεσο στις διεθνείς σχέσεις τους με άλλα κράτη, που να έχει (αυτός ο ενδιάμεσος, το ελληνικό κράτος) «γερές πλάτες»….

‘Απαξ κι αυτό εξασφαλιστεί (και δεν αμφισβητήθηκε σχεδόν ποτέ στην ιστορία του ελληνικού κράτους) τα υπόλοιπα αφήνονται στα «χερσαία αφεντικά». Έτσι η ιδέα (της τελευταίας δεκαετίας) για την περικύκλωση της ανατολικής Μεσογείου, που επιβάλει την συμμαχία της Αθήνας με το μιλιταριστικό / ρατσιστικό Τελ Αβίβ και την χούντα του Καΐρου, προέρχεται απ’ τα ελληνικά αφεντικά των θαλάσσιων μεταφορών: είτε ενδιαφέρονται για την μεταφορά υγροποιημένου αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές, είτε σεγοντάρουν την «ασφάλεια» αγωγών ισραηλινού ή αιγυπτιακού αερίου και πάλι προς την ευρώπη, είτε θέλουν συμμαχικό έλεγχο της διώρυγας του Σουέζ, τα αντικειμενικά τους συμφέροντα συμπίπτουν με εκείνα των ηπα. Που θέλουν να ελέγχουν ενεργειακά την ευρωπαϊκή ήπειρο στην μετα-oil εποχή· αλλά και το θαλάσσιο εμπόριο διεθνώς.

7/2/2017. Τι θέση θα μπορούσε να έχει η Αθήνα σε τέτοιου είδους θεσμούς; Η απάντηση είναι απλή: ιστορικά οι βασικές επιλογές συμμάχων του ελληνικού κράτους προσδιορίζονται απ’ τα συμφέροντα του μεγαλύτερου “εθνικού” καπιταλιστικού κλάδου: των εφοπλιστών. Στο βαθμό που είναι υπό διαμόρφωση 3 βασικοί “πυρήνες” στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό (ηπα/ αγγλία, μια κάποια ευρώπη, ρωσία / κίνα and friends) μπορούμε να υποθέσουμε τι είναι έξω (ή και εχθρικό) προς τα συμφέροντά τους: η μια κάποια ευρώπη…
Όμως πέρα απ’ το τι θα ήθελε η Αθήνα υπάρχει και το αν θα την ήθελαν μαζί τους οι «βασικοί» σε ένα «ευρωπαϊκό συμβούλιο ασφάλειας». Οι πατριώτες αυτοθαυμάζονται για την υποτιθέμενη «γεωπολιτική αξία του οικοπέδου», υπονοώντας ότι παζαρεύουν το ποιος θα δώσει τα περισσότερα. Αλλά «το οικόπεδο στο κέντρο του κόσμου» έχει καταφέρει να έχει ανοικτές συνοριακές διαφορές σχεδόν με όλους τους γειτονές του. Αυτό είναι αρκετό: μόνο μπελάδες θα έφερνε σε οποιαδήποτε παραπέρα κίνηση ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.