Ένας πλανήτης, καπιταλιστικός

Δευτέρα 25 Δεκέμβρη. Απ’ όλους τους χάρτες του one belt / one road (και δεν είναι λίγοι) λείπει μια ήπειρος: η αμερικανική. Γιατί το «σχέδιο Jinping» δεν περιλαμβάνει, έστω, την «δυτική ακτή» των ηπα; Οι απαντήσεις είναι εύκολες. Το «σχέδιο Jinping» δεν αποσκοπεί, απλά, στην αύξηση του κινεζικού εμπορίου· επιδιώκει την οργανική αναβάθμιση και ένταξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους της ασίας στον καπιταλιστικό 21ο αιώνα, υπό την κινεζική ηγεσία φυσικά. Κι αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει μέσω Ειρηνικού.

Επιπλέον, ο αμερικανικός καπιταλισμός (η παγκόσμια ηγεμονία του) είναι ο κυριότερος αντίπαλος. Ή, έστω, το βασικό εμπόδιο για το one belt / one road…

Συνεπώς η “εξαίρεση” των ηπα απ’ το «σχέδιο Jinping» συνιστά την πιο ευθεία απόρριψη της αμερικανικής ηγεμονίας εδώ και έναν αιώνα. Επειδή δεν γίνεται «ιδεολογικά» (σοσιαλισμός εναντίον καπιταλισμού) αλλά καπιταλιστικότατα… Επειδή έχει πίσω του τεράστιες ποσότητες χρήματος αλλά και, κυρίως, το know how των συμφωνιών α λα ασία. Επειδή το Πεκίνο δεν βαρύνεται με αποικιοκρατικό, πολεμικό παρελθόν πουθενά στην ασία και στον κόσμο (σε αντίθεση τόσο με τις ηπα όσο και με άλλες ευρωπαϊκές πρώην «μεγάλες δυνάμεις») – και δεν στέλνει πρώτα τον στρατό του για να δημιουργήσει «χώρο για μπίζνες». Και επειδή δεν είναι «αναπτυσσόμενη» χώρα, με ελέγξιμες φιλοδοξίες. Είναι το καπιταλιστικό κράτος με το μεγαλύτερο αεπ στον πλανήτη…

Κοιτώντας το ζήτημα απ’ την δυτική μεριά, ευρωπαϊκή ή βορειοαμερικανική, το «σχέδιο Jinping» είναι εφιάλτης! Οποιαδήποτε καπιταλιστική ανάπτυξη στην ασία (ή στην αφρική) έξω απ’ τον δυτικό πρωτοκοσμικό πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο σημαίνει ότι τόσο η (ασιατική) εργασία όσο και οι πρώτες ύλες (ασιατικές αλλά και αφρικανικές) «χάνονται». Όχι με εμπορικούς όρους· με γεωπολιτικούς. Είναι, αν μπορούμε να το πούμε κάπως χοντροκομμένα, με μια δόση υπερβολής, σαν το άλλοτε «κέντρο του κόσμου», ο ευρωπαϊκός και ο βορειοαμερικανικός καπιταλισμός, να κινδυνεύουν να γίνουν συμπληρώματα ή «αποικίες» του ασιατικού!

Ένας οξυνόμενος ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός

Δευτέρα 25 Δεκέμβρη. Αυτές οι σεισμικές αλλαγές δεν συμβαίνουν μόνο κάπου μακριά. Ούτε, καν, έχουν μόνο την μορφή «η cosco στον Πειραιά»… Οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες τους εξελίσσονται ήδη, στρατιωτικά, στη μέση Ανατολή και στην Αφρική. Η Ουάσιγκτον προσπαθεί να μπλοκάρει τους χερσαίους βραχίονες των «δρόμων του μεταξιού» στο αφγανιστάν, στο ιράκ, στη συρία, στην τουρκία, στο ιράν· ακόμα και στο χείλος της Μεσογείου: στον λίβανο και στην παλαιστίνη… Ο χωροφύλακας ισραήλ ξανα-αποκτάει μια κάποια χρησιμότητα, αυτή τη φορά όμως όχι περιφερειακή. Κι αυτό του δημιουργεί προβλήματα κατεύθυνσης: τώρα (το ξέρουν καλά στο Τελ Αβίβ) δεν θα δρουν «γράφοντας» στις αρβύλες τους τον άλλοτε ανυπόληπτο στρατό της συρίας ή της αιγύπτου, αλλά εναντίον ενός πολύ σοβαρότερου project…

Για τους θαλάσσιους βραχίονες; Η Ουάσιγκτον θεωρεί πως ο έλεγχος / η ακύρωση του one belt / one road είναι ευκολότερη (είναι «θαλάσσια δύναμη»), όμως εκεί έχουμε την γνώμη ότι γίνεται ήδη, με τρόπο όχι φανερό αλλά όχι και λιγότερο επικίνδυνο, το μεγαλύτερο σπρώξιμο: στη «θάλασσα της κίνας» ή με αφορμή την βόρεια κορέα· κι αύριο την «τρομοκρατία» στη νοτιοανατολική ασία· στην υεμένη και στον κόλπο του Aden…

Όποιος κάνει το λάθος να πάρει στα σοβαρά αυτά που γράφουν οι ντόπιοι δημαγωγοί (αλλά και οι εντεταλμένοι πράκτορες των υπηρεσιών) θα νομίσει ότι το ελληνικό κράτος έχει στ’ αλήθεια προοπτικές θαλάσσιας «κυριαρχίας» στην ανατολική Μεσόγειο, παίρνοντας την εργολαβία απ’ την Ουάσιγκτον. Οι ελληνικοί χάρτες της “μοιρασιάς των αοζ” μεταξύ ελλάδας, νότιας κύπρου, ισραήλ και αιγύπτου υποτίθεται ότι αναπαριστούν αυτήν την κυριαρχία· μόνο που είναι λιγούρικα όνειρα, που κανείς δεν τα παίρνει στα σοβαρά. Είναι αδύνατο να τα πάρουν στα σοβαρά: το τουρκικό κράτος, με ένα τεράστιο θαλάσσιο μέτωπο στην ανατολική Μεσόγειο, δεν θα έχει αοζ επειδή έτσι θέλει … η Αθήνα… Ανατριχιαστικό!!

Είναι εύκολο να βρει κανείς (αν ψάξει) ποιοι πολεμικοί στόλοι περιπολούν μόνιμα στην περιοχή… Ο ρόλος της ελληνικής χερσονήσου σ’ αυτή τη φάση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού είναι ήδη γνωστός: επιμελητεία. Αεροναυτικές ασκήσεις, λιμάνια, αεροδρόμια, τροφοδοσία, μπουρδέλα, ξέπλυμα. Οι συμμαχίες του ελληνικού βαθέος κράτους με ότι πιο παρακμιακό και αντιδραστικό διαθέτει η ανατολική Μεσόγειος (την χούντα του Sisi και το μιλιταριστικό / ρατσιστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ) είναι μια απελπισμένη προσπάθεια να μην υποτιμηθεί εντελώς πέφτωντας στην κατηγορία «αεροναυτικές ασκήσεις, λιμάνια, αεροδρόμια, τροφοδοσία, μπουρδέλα, ξέπλυμα» μόνο.

Αν στα ‘90s ζήσαμε την ελεεινή ιμπεριαλιστική φιλοδοξία της ελλάδας «των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», τώρα ζούμε την εξίσου ελεεινή ιμπεριαλιστική απελπισία του «αν είμαι καλός θα μείνει κανά κομματάκι και για μένα;» (Πρέπει όμως να παρακολουθεί κανείς διαρκώς τι λέγεται σ’ όλον τον καπιταλιστικό πλανήτη για να καταλάβει το πραγματικό «ελληνικό βάρος»…)

Operation Barkhane

Κυριακή 24 Δεκέμβρη. Αυτό που γενναιόδωρα χρηματοδοτεί ο τοξικός (με τα ανάλογα ανταλλάγματα…) έχει σκοπό, σύμφωνα με τον Jean-Yves Le Drian, πρώην (ως το 2017) υπ.αμ. της γαλλίας και τώρα υπουργό “ευρωπαϊκών και διεθνών υποθέσεων” της κυβέρνησης Macron, να περιφρουρήσει την “ασφάλεια” της γαλλίας. Μεγάλο κράτος η γαλλία, τα σύνορά της απλώνονται…

Σκοπός [της “επιχείρησης Barkhane”: barkhane είναι ένα είδος αμμόλοφων της Σαχάρα…] είναι να εμποδίσουμε να μονιμοποιηθεί αυτό που αποκαλώ highway όλων των ειδών μεταφορών, επιτρέποντας στις τζιχαντιστικές ομάδες ανάμεσα στη λιβύη και στον Ατλαντικό να ανασυγκροτούνται… έχει δηλώσει πριν 3 χρόνια. Με λίγη προσοχή (και μια βοήθεια απ’ το τετράδιο για εργατική χρήση 2…) μπορεί κανείς να προσέξει ότι (και) η γαλλική αντιτρομοκρατική καραβανίλα δεν διακηρύσσει καν και καν ότι σκοπεύει να «εξαλείψει την τρομοκρατία». Απλά να την ελέγχει θέλει. Να μην μονιμοποιηθεί… Εικονική «νομιμότητα»; Ακριβώς!

Η «αντιτρομοκρατία» του Παρισιού είναι απ’ το ίδιο καλούπι με την αντιτρομοκρατία της Ουάσιγκτον ή/και της Μόσχας (και όποιου άλλου), το ίδιο εικονική και το ίδιο ιμπεριαλιστική. Συνεπώς ποια είναι η πραγματική διακύβευση;

Αυτή: στην «μαύρη ήπειρο» βρίσκεται το 89% των παγκόσμια γνωστών κοιτασμάτων πλατίνας, το 81% των παγκόσμια γνωστών κοιτασμάτων χρωμίου, το 61% των κοιτασμάτων μαγγανίου και το 60% των κοιτασμάτων κοβαλτίου. Το 2015, όταν η operation Barkhane είχε ήδη εγκαινιαστεί (σαν διάδοχος και ενοποίηση των γαλλικών operation serval στο μάλι και operation epervier στο τσάντ) απ’ την αφρική εξορύχθηκε το 78% της παγκόσμιας ποσότητας πλατίνας εκείνης της χρονιάς, το 60% κοβαλτίου, το 57% μαγγανίου και διαμαντιών, το 34% του παλλάδιου, το 22% του χρυσού και ουρανίου, το 15% του βωξίτη, το 9% του χαλκού και το 7% του ψευδαργύρου. Μπορείτε να ψάξετε (και εύκολα να βρείτε) που χρησιμοποιούνται αυτά τα υλικά· πόσο πολύ έχουμε τα περισσότερα μέσα στα σπίτια μας… Και πόσο πολύ χρειάζεται το αφρικανικό ουράνιο η γαλλική πυρηνική βιομηχανία…

Αυτή είναι η διακύβευση: στρατηγικές πρώτες ύλες. Οπότε πίσω απ’ την εικονική διακήρυξη του στρατιωτικού ελέγχου «των ροών τρομοκρατών» στην υποσαχάρια Αφρική βρίσκεται ο ουσιαστικός στόχος: ο στρατιωτικός και πολιτικός έλεγχος και της εξόρυξης και της διακίνησης (των “ροών”) στρατηγικών πρώτων υλών…

Καθότι στην Αφρική γυροφέρνει με αξιώσεις και η κίνα. Που έχει «αποβιβαστεί» ήδη στη δυτική Αφρική, κλείνοντας μεγάλα project (όχι μόνο με οικονομικό αλλά και πολιτικό βάρος) με διάφορα καθεστώτα: στην κένυα το νέο αεροδρόμιο του Nairobi· στην αιθιοπία τον εκσυγχρονισμό των τηλεπικοινωνιών και την εγκατάσταση του «επενδυτικού στρατηγείου» της στην Addis Ababa· στην τανζανία την κατασκευή του μεγάλου λιμανιού του Bagamoyo…

Ο μπαμπάς θυμώνει

Πέμπτη 21 Δεκέμβρη. Είναι αρκετά πιθανό η σημερινή έκτακτη γενική συνέλευση του οηε να βγάλει την απόφαση της Ουάσιγκτον «παράνομη». Θα είναι μια συμβολική και μη δεσμευτική απόφαση (όπως όλες του χρεωκοπημένου πολιτικά «διεθνούς οργανισμού», ειδικά σε ότι αφορά την Παλαιστίνη), όμως και η ανακήρυξη της Ιερουσαλήμ σε ισραηλινή πρωτεύουσα συμβολική ήταν. Το συμβολικό της διεθνούς απόρριψης της αμερικανικής επιλογής θα έχει όμως κάποιες πρακτικές συνέπειες: θα φυσήξει αέρα στα πανιά διάφορων αντιπάλων της, ειδικά εκείνων που έχουν αναλάβει την εργολαβία της προστασίας των παλαιστινίων, όπως η Άγκυρα και η Τεχεράνη. (Θα ήταν ενδιαφέρον αν βλέπαμε και κυρώσεις διάφορων κρατών κατά της Ουάσιγκτον αν δεν πάρει πίσω την ανακήρυξη!!!!).

Επιπλέον, ο εκβιασμός «θα σας κόψω τα επιδόματα» απ’ την μεριά της Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να δουλέψει σοβαρά. Μπορεί, ίσως, να έχει το ανάποδο αποτέλεσμα. Έχουν εκδοθεί πολλά ψηφίσματα του οηε στο παρελθόν (υπέρ της «λύσης των δύο κρατών» συνήθως), πράγμα που σημαίνει ότι αν κάποιο κράτος αλλάξει στάση τώρα θα φανεί σαν «μισθοφόρος» της Ουάσιγκτον στους υπηκόους του, χωρίς να κερδίσει κάτι.

Εν τω μεταξύ η Ουάσιγκτον «τρώγεται» με την Πγιονγκγιάνγκ. Οι στρατιωτικές ασκήσεις του αμερικανικού στρατού (κυρίως με τον ιαπωνικό) διαδέχονται η μία την άλλη, με κάθε πιθανό και απίθανο σενάριο επίθεσης στη βόρεια κορέα.

Υποθέτουμε ότι σε διάφορα κλιμάκια της πραγματικής αμερικανική εξουσίας υπάρχει ένας πειρασμός, ειδικά αν η Ουάσιγκτον φάει οηέδικη πόρτα (έστω και συμβολικά) στη μέση Ανατολή, λόγω Ιερουσαλήμ: να δείξει πυγμή για να ξανακερδίσει την αποτρεπτική φήμη του «αποφασισμένου σκληρού» στον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Και απ’ όλους τους πιθανούς στόχους που η Ουάσιγκτον θα ήθελε να είναι «σάκος του μποξ» το βορειοκορεατικό καθεστώς είναι η καλύτερη περίπτωση (για τις ηπα).

Η Πγιονγκγιάνγκ είναι αρκετά απομονωμένη διπλωματικά / πολιτικά, έχει διάφορες “καταδίκες” απ’ τον οηε, και είναι αρκετά αδύναμη στρατιωτικά. Αυτό που επιδεικνύει σαν δύναμή της είναι κάποια πυρηνικά και κάποιοι διηπειρωτικοί πύραυλοι, αλλά το θεωρούμε αμφίβολο αν θα μπορούσε (κι αν θα προλάβαινε) να κάνει οποιαδήποτε σοβαρή ζημιά στις ηπα. Το άλλο της όπλο είναι τα εκατοντάδες κρυμμένα κανόνια της, που μπορούν να κάνουν σκόνη την Σεούλ· αλλά αυτό θα ήταν κόστος της νότιας κορέας και όχι των ηπα. Μ’ άλλα λόγια ένας αμερικανικός τυχοδιωκτικός λογαριασμός θα μπορούσε να είναι: πετυχαίνουμε μια θεαματική νίκη ισοπεδώνοντας την βόρεια κορέα με ελάχιστες δικές μας απώλειες – και στριμώχνουμε τους «αναθεωρητές» της Μόσχας και του Πεκίνου, δείχνοντας ότι δεν μπορούν να κάνουν κάτι για να σώσουν έναν “δικό τους” – όπως έκαναν στη συρία, επειδή “δεν ανακατευτήκαμε χοντρά”…

Για να γίνουν αυτά η Ουάσιγκτον θα χρειαζόταν μια αφορμή. Θα μπορούσε να φτιάξει μία· μια “πειστική” προβοκάτσια είναι που χρειάζεται! Ας πούμε: ένα εμπορικό πλοίο που φλέγεται κάπου σε κάποια θάλασσα (υποτίθεται στον Ειρηνικό) χτυπημένο απ’ τα απομεινάρια ενός (υποτιθέμενου) πυραύλου μιας  δοκιμαστικής βολής της Πγιονγκγιάνγκ…. Και μια καλή και total μηντιακή εκστρατεία σύντομης διάρκειας. Κανείς δεν θα μπορεί να ελέγξει αν έτσι έγιναν τα πράγματα, οπότε θα κερδίσει το αμερικανικό θέωρημα: Δεν θα χρειαζόταν ένα “γερό χέρι ξύλο” το βορειοκορεατικό καθεστώς που βάζει σε κίνδυνο την διεθνή ναυσιπλοΐα;

Θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι οι (ρώσοι και κινέζοι) σύμβουλοι του Κιμ θα τον ορμηνέψουν σωστά, να σταματήσει να πετάει τα πυραυλικά σκουπίδια του στη θάλασσα. Παίζει με την τύχη του. Γιατί φαίνεται γεγονός το ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός “ψάχνεται”…

Οι κτίστες

Τετάρτη 20 Δεκέμβρη. Το Πεκίνο σκοπεύει να ξανακτίσει την συρία· ή, οπωσδήποτε, ένα καλό κομμάτι της. Δεκάδες κινεζικές εταιρείες μεταξύ των οποίων «κολοσσοί» όπως η china energy engineering corporation και η china construction fifth engineering division έχουν κλείσει συμφωνίες (ή προσύμφωνα). Μιλάμε για κατασκευαστικές που φτιάχνουν από φράγματα, δρόμους ταχείας κυκλοφορίας και σιδηροδρομικά δίκτυα, μέχρι συγκροτήματα κατοικιών, ηλεκτρικά δίκτυα και ότι παρόμοιο.

Προφανώς δεν είναι μόνο κινέζοι οι εργολάβοι: ρωσικές και ιρανικές εταιρείες θα κάνουν επίσης δουλειές. Αλλά αυτές είναι σχετικά μικρότερες απ’ τις κινεζικές. Που έχουν επιπλέον το πλεονέκτημα των μεγάλων δανείων που μπορεί να δώσει το Πεκίνο στη Δαμασκό για τέτοια μεγάλα project.

Σε τι αποσκοπεί το Πεκίνο; Όχι απλά σε κέρδη. Αλλά στην πρακτική διαμόρφωση των υλικών προϋποθέσεων για τους «δρόμους του μεταξιού» του. Συνεπώς τα όποια «μεγάλα έργα» στη συρία θα είναι η προέκταση ανάλογων τόσο στο ιράκ όσο και στο ιράν.

Παρότι θα χρειαστούν κάποια χρόνια για να ολοκληρωθούν τέτοιου μεγέθους υποδομές, δεν πρέπει κανείς να έχει σαν μέτρο την διάρκεια των «μεγάλων έργων» στην ελλάδα. Επιπλέον το Πεκίνο μπορεί να στείλει στη συρία (όπως κάνει και αλλού στον κόσμο) όση επιπλέον ζωντανή εργασία (εργάτες δηλαδή) είναι απαραίτητη για να προχωρήσουν γρήγορα οι κατασκευές.

Σε άλλες περιπτώσεις αυτοί οι «εξαγόμενοι» κινέζοι εργάτες είναι φυλακισμένοι· που εκτίουν τις ποινές τους off shore… Σε άλλες περιπτώσεις υπάρχει η φήμη ότι είναι στρατιώτες· που κάνουν την θητεία τους plus: αποτελούν undercover στρατιωτικές αποστολές αν και χωρίς τον βαρύ οπλισμό που τους αντιστοιχεί…

Μαντεύουμε ότι υπάρχουν κάποιοι σ’ αυτόν τον πλανήτη που δεν γουστάρουν καθόλου τέτοιες εξελίξεις. Ούτε πουθενά αλλού, ούτε στη μέση Ανατολή…

Προπαγάνδα

Τετάρτη 20 Δεκέμβρη. Μιας που γράφουμε εδώ και κάτι καιρούς για τον σε εξέλιξη 4ο παγκόσμιο πόλεμο, θα μπορούσαμε, άραγε, να πάρουμε την αρθρογραφία (και το εξώφυλλο!!!) του καθεστωτικού newsweek σαν «απόδειξη»;

Όχι βέβαια!!! Πρώτον, επειδή το newsweek μιλάει, στα τέλη Δεκέμβρη του 2017, για «3ο» – έχει μείνει έναν παγκόσμιο πόλεμο πίσω. Και ύστερα επειδή το σχετικό άρθρο δεν λέει σχεδόν τίποτα σχετικό με τον τίτλο του!!! Πρόκειται για ένα (μάλλον φτηνό) παράδειγμα πρωτοκοσμικής προπαγάνδας: βάζουμε στο μπλέντερ διάφορα σχετικά και άσχετα, τα λιώνουμε, και τα σερβίρουμε χωρίς καμία συνοχή κάτω από έναν εντυπωσιακό τίτλο.

Δεδομένου ωστόσο ότι το newsweek είναι ευρείας κυκλοφορίας, η προπαγάνδα του έχει μια αξία, αν θεωρηθεί σαν αυτό που είναι: σκόπιμη παραπληροφόρηση.

Υπάρχει μέσα στον χυλό ένα πραγματικό γεγονός που θα μπορούσε να έχει σημασία· και ένα είδος απολογισμού που ομολογεί έμμεσα αλλά καθαρά την “ενόχληση” της Ουάσιγκτον. Το γεγονός είναι ότι πριν ένα μήνα, στα τέλη Νοέμβρη, ο Πούτιν ζήτησε (πράγματι) απ’ τις στρατηγικές ή απλά μεγάλες ρωσικές βιομηχανίες να έχουν σχέδια και ετοιμότητα να αυξήσουν την στρατιωτική τους παραγωγή· με μια διαταγή. Αυτό μοιάζει με προετοιμασία· αλλά όχι υποχρεωτικά με μεθόδευση!

Σ’ ότι αφορά τον απολογισμό; Το καθεστωτικό αμερικανικό περιοδικό βάζει μια φράση στο στόμα “ανώνυμου άγγλου αξιωματικού ασφαλείας”: …Η ρωσία δαπάνησε ένα πολύ μικρό ποσοστό αίματος και εξόδων σε σχέση μ’ αυτά που επένδυσαν οι ηπα και οι σύμμαχοί τους στο ιράκ· και κέρδισε σημαντικό διπλωματικό κεφάλαιο εκεί… Μ’ άλλα λόγια: ο ρωσικός ιμπεριαλισμός έχει επιτυχίες (έως και καθαρές νίκες) στη μέση Ανατολή με ελάχιστα έξοδα σε σχέση με τον αντίπαλο αμερικανικό. Αυτό, πράγματι, μπορεί να είναι απειλητικό γενικά!!!

Που έγκειται, ακριβώς, η απειλή; Για δεκαετίες, τόσο στη διάρκεια του 3ου (ψυχρού) παγκόσμιου πολέμου όσο, ακόμα περισσότερο, μετά την λήξη του, η αμερικανική αυτο-επιβεβαίωση της απόλυτης παγκόσμιας στρατιωτικής υπεροχής προπαγανδιζόταν με βάση όχι μόνο (ή όχι τόσο) την “τεχνική πολεμική ανωτερότητα” αλλά την μεγάλη διαφορά στα ποσά που πηγαίνουν άμεσα και έμμεσα στον στρατό, στη συντήρησή του, στις πολεμικές βιομηχανίες, κλπ. Συγκρίνοντας τέτοια μεγέθη η Ουάσιγκτον ήταν σίγουρη νικήτρια. Και εξακολουθεί να αυτο-προβάλλεται έτσι, όχι μόνο απέναντι στη Μόσχα αλλά απέναντι και στο Πεκίνο.

Εκείνα που παραβλέπουν σκόπιμα τέτοιες συγκρίσεις είναι πολλά. Για παράδειγμα οι μόνιμες υπερκοστολογήσεις των όπλων που αυξάνουν θεαματικά τα κέρδη των αμερικανικών πολεμικών βιομηχανιών· κάτι που δεν ισχύει αλλού, αν τα αντίστοιχα εργοστάσια και ερευνητικά γραφεία είναι κρατικής ιδιοκτησίας. Ή τις μεγάλες διαφορές στο “κόστος εργασίας”, ανειδίκευτης, ειδικευμένης ή υπερειδικευμένης. Ή, ακόμα, το είδος (και το πραγματικό κόστος) των ερευνών που γίνονται στα πεδία των νέων τεχνολογιών.

Η σχέση, λοιπόν, “κόστους – αποτελέσματος” είτε στην “ειρηνική” καπιταλιστική παραγωγή είτε στη στρατιωτική, ακόμα και στα πεδία μάχης, δεν είναι αυτή που θα βόλευε τις ηπα και τους συμμάχους τους: ανεβαίνει το πρώτο άρα θα ανέβει και το δεύτερο!!! Αντίθετα, πρώτα στο αφγανιστάν και μετά στο ιράκ ξαναείδε μπροστά της η Ουάσιγκτον (αλλά και οι σύμμαχοί της) εκείνο που είχε μάθει στο βιετνάμ, και προτιμούσε να απωθεί: ότι, δηλαδή, αντίπαλοι με χαμηλό έως πολύ χαμηλό budget, χρησιμοποιώντας πιο έξυπνα και πρακτικά το μυαλό τους, μπορούν όχι απλά να ζορίζουν μια “υπερδύναμη” αλλά ακόμα και να την αναγκάζουν σε ήττες. Στο κάτω κάτω αυτό ακριβώς έπαθε (και) η σοβιετική ένωση στο αφγανιστάν (απέναντι στη cia)!…

Όχι μόνο η Μόσχα· όχι μόνο το Πεκίνο· αλλά ακόμα και η Τεχεράνη είναι (ή μπορεί να αποδειχθεί) πολύ σκληρότερος αντίπαλος για τον αμερικανικό στρατό, αν χρειαστεί, απ’ ότι θα ήθελαν να πιστεύουν τα αμερικανικά μούσκλια…

Αυτός είναι ο κρυφός (;) φόβος της Ουάσιγκτον: ότι ενόσω βρυχάται και επιδεικνύει το οπλοστάσιό της δεν φοβίζει και δεν αποτρέπει πια τους αντιπάλους της!!! Και ότι ίσως αναγκαστεί τελικά να κάνει εκείνο το βήμα που θα την φέρει αντιμέτωπη με το ομολογημένα απρόβλεπτο αλλά και αναπότρεπτα επίφοβο: ένα δεινό καθολικό στραπάτσο…

Η εποχή των γλυκόλογων…

Σάββατο 16 Δεκέμβρη. Δεν χάνει ευκαιρία ο Πούτιν να λέει καλά λόγια για το ψόφιο κουνάβι. Πότε πότε μπαίνει στη γραμμή των γλυκόλογων και ο ρώσος πρωθ. Medvedev (που χάθηκε αυτή η ψυχή;). Διάφοροι τα παίρνουν αυτά στα σοβαρά, ως απόδειξη των ήρεμων σχέσεων που θέλει να έχει η Μόσχα με την Ουάσιγκτον· ακόμα κι αν οι σωματοφύλακες του ψόφιου κουναβιού λένε (και ως ένα βαθμό κάνουν) τα αντίθετα. Να τα πάρουμε κι εμείς στα σοβαρά;

Όχι, δεν θα το κάνουμε. Μπορεί η γνώμη μας να θεωρηθεί «εξτρεμιστική» – αλλά δεν ζούμε κάποια ομαλή περίοδο της καπιταλιστικής ιστορίας (αν έχει υπάρξει τέτοια εδώ και δύο αιώνες). Ένας τύπος (το ψόφιο κουνάβι) που αποδεδειγμένα δεν ξέρει τι του γίνεται και περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας ξεροσταλιάζοντας μπροστά σε οθόνες για να δει τι θα πουν γι’ αυτόν, ένας τύπος με τα κόμπλεξ του ψόφιου κουναβιού που «ασκεί πολιτική» τιτιβίζοντας, είναι ιδανικός για την Μόσχα (και το Πεκίνο και η Άγκυρα) για δυο λόγους. Πρώτον, επειδή είναι πανεύκολο να τον κολακέψεις, και είναι αχόρταγος με τις κολακείες για την πάρτη του: νομίζει ότι είναι σπουδαίος ηγέτης, παγκόσμιας κλάσης… Και δεύτερο (σημαντικότερο) όταν κολακεύεται «ξενερώνει» την πραγματική πορεία του αμερικανικού ιμπεριλιασμού. Είναι, σα να λέμε, ο ιδανικός πρόεδρος για να ασκούν οι αντίπαλοι της Ουάσιγκτον την τέχνη του αποπροσανατολισμού.

Η Μόσχα ξέρει (αυτή είναι η γνώμη μας…) ότι δεν μπορεί να έχει «καλές σχέσεις» με την Ουάσιγκτον, άσχετα με τους κατά καιρούς προέδρους. Ο αμερικανικός (κατά κύριο λόγο) στρατός που έχει παραταχθεί στα σύνορά της με τα βαλτικά κράτη και την πολωνία μπορεί να μην είναι μεγάλος σε αριθμό· είναι όμως και με το παραπάνω αυτό που λέγεται προγεφύρωμα. Ο αμερικανικός (κατά κύριο λόγο) στρατός που έχει παραταχθεί στο αφγανιστάν επίσης δεν είναι σπουδαίος· πάλι για προγεφύρωμα πρόκειται. Η επιθετικότητα (και) του ψόφιου κουναβιού απέναντι στην Τεχεράνη είναι πραγματική· ίσως απ’ τα λίγα θέματα που ο καραγκιόζης συμφωνεί με τους καραγκιοζοπαίκτες… Και πολλά άλλα… Που μαζεμένα δεν είναι καθόλου λίγα.

Κανείς δεν είναι τόσο βλάκας, ούτε στη Μόσχα ούτε στο Πεκίνο να μην καταλαβαίνει τον ρόλο του ψόφιου κουναβιού· τον μεγαλύτερο και πιο θεατρικό στη ζωή του. Εκείνο που επιδιώκουν, λοιπόν, δεν είναι οι «καλές σχέσεις». Είναι το ροκάνισμα του χρόνου, σε βάρος της αμερικανικής ηγεμονίας, «χωρίς να το κάνουν θέμα». Από την άποψη της τακτικής αυτό το τελευταίο είναι βασικό στο να κερδίζουν χρόνο. Επειδή, μιλώντας για ανοικτές στρατιωτικές ενέργειες, το ψόφιο κουνάβι που απολαμβάνει τον εαυτό του στον καθρέφτη των μήντια έχει την τελική απόφαση. Είναι, λόγω θέσης, ο αρχιστράτηγος. Σε ποιον δεν θα άρεσε ένας τέτοιος αντίπαλος αρχιστράτηγος;

Όμως αυτό το παιχνίδι δεν μπορεί να παίζεται (κατά την ταπεινή μας άποψη) για πολύ καιρό ακόμα· όχι, λέμε, για τα επόμενα τρία χρόνια (ως την λήξη της τρέχουσας προεδρικής θητείας). Κι αυτό επειδή μια σειρά κράτη / αφεντικά που προσεγγίζουν τις «μεγάλες δυνάμεις» του καπιταλιστικού κόσμου με κριτήριο την αποτελεσματικότητά τους (υπέρ και των δικών τους συμφερόντων) συμπεραίνουν ότι οι θεατρινισμοί και τα τιτιβίσματα του ενοίκου του άσπρου σπιτιού είναι ένδειξη μιας κάποιας αδυναμίας της Ουάσιγκτον· και όχι ένδειξη δύναμης.

Για όποιον λόγο κι αν προώθησαν οι αμερικάνοι συντηρητικοί (και ένα τουλάχιστον τμήμα του αμερικανικού βαθέος κράτους) το ψόφιο κουνάβι στην προεδρία, έχουν και ζημιές από δαύτον. Καθόλου αμελητέες.

Η εποχή του ξεγλιστρίματος…

Σάββατο 16 Δεκέμβρη. Πριν δυο μέρες (βόρεια κορέα) σημειώναμε ότι ναι μεν είναι δύσκολο να δημιουργηθεί γύρω απ’ την υπόθεση της βόρειας κορέας ένα “διακριτικά αντιαμερικανικό μπλοκ της Αστάνα”, παρατηρούμε όμως ότι εξίσου διακριτικά γίνονται κινήσεις για να βγει η κορεατική χερσόνησος απ’ το στόχαστρο του αμερικανικού (και του ιαπωνικού) μιλιταρισμού.

Ο νοτιοκορεάτης πρόεδρος Moon Jae-in βρίσκεται σε 4ήμερη επίσημη επίσκεψη στο Πεκίνο. Ο Moon είναι από παλιά οπαδός της συμφιλίωσης με την βόρεια κορέα, και στα νειάτα του έχει διωχθεί για την συμμετοχή του σε δυναμικές διαδηλώσεις υπέρ της Πγιονγκγιάνγκ. Αυτός και το προεδρικό επιτελείο του είναι οι πιο κατάλληλοι στη νοτιοκορεατική πολιτική σκηνή για να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη στο βορειοκορεατικό καθεστώς· έξω και ενάντια στους αμερικανικούς (και τους ιαπωνικούς σχεδιασμούς). Έχει όλα τα προσόντα να είναι «καλός συνομιλητής» του Xi Jinping, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι ιστορικά οι διπλωματικές σχέσεις της Σεούλ με το Πεκίνο δεν ήταν καλές (σε αντίθεση με τις οικονομικές)· αλλά επίσης ότι οι σχέσεις της Σεούλ με το Τόκιο είναι πολύ ανταγωνιστικότερες.

Θα περιμένατε κάποιου είδους «θερμή υποδοχή του» στο Πεκίνο, κοινές πανηγυρικές δηλώσεις των δύο προέδρων, αγκαλιές και φιλιά; Λάθος!!! Γιατί αν πρόκειται να γίνει ουσιαστική δουλειά ώστε να κρατηθεί ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός σε απόσταση, «δεν θα πρέπει να το κάνουν θέμα»! Διαφορετικά, όπως έγινε και στο παρελθόν με την νοτιοκορεατική «πολιτική του ήλιου» (γενναία επαναπροσέγγιση της Σεούλ με την Πγιονγκγιάνγκ, στην οποία συμμετείχε και ο Moon…), η Ουάσιγκτον θα αντιδράσει· και θα αντιδράσει σκληρά. Μια ήττα της στη μέση Ανατολή μπορεί να θεωρηθεί «τακτική». Μια ακόμα ήττα της (διπλωματική / πολιτική) στη θάλασσα της κίνας θα είναι στρατηγική…

Κατά συνέπεια ο Moon δεν έτυχε «θερμής υποδοχής» (μάλλον το αντίθετο) και δεν δόθηκε κοινή συνέντευξη τύπου των δύο προέδρων! Εν τέλει κινέζοι σεκιουριτάδες ξυλοφόρτωσαν νοτιοκορεάτες φωτορεπόρτερ που προσπαθούσαν να ακολουθήσουν μια βόλτα του Moon: η τέλεια παρότρυνση για τα νοτιοκορετικά μήντια να κρίνουν την επίσκεψη του Moon «φιάσκο».

Αυτά σε ότι αφορά τις εντυπώσεις… Χτες (δεύτερη μέρα της επίσκεψης) ανακοινώθηκε η συμφωνία Moon και Jinping: κανένα περιθώριο για πόλεμο στη χερσόνησο· σταθερή επιμονή στην αποπυρηνικοποίησή της· συμφωνία [με την βόρεια κορέα] που θα επιτευχθεί μέσω διαπραγματεύσεων· κοινή αναγνώριση ότι η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο κορεατικών κρατών θα επιταχύνει την τελική ειρήνευση. Καθόλου αμελητέα, ειδικά εφόσον αυτά είναι που θα μπορούσαν να ανακοινωθούν· και όχι, υποχρεωτικά, όλα όσα συζητήθηκαν… Ήδη απ’ τον περασμένο Οκτώβρη (προετοιμάζοντας την επίσκεψή του) ο Moon είχε προσφερθεί να κρατήσει στο τωρινό μέγεθος (που κληρονόμησε απ’ την προηγούμενη πρόεδρο, και για την εγκατάσταση του οποίου ήταν αντίθετος) το αμερικανικό αντιεροπορικό σύστημα THAAD, να μην συμμετάσχει στην αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα, ούτε σε επίσημη στρατιωτική συμμαχία με την Ουάσιγκτον και το Τόκιο – αρνήθηκε ήδη την συμμετοχή της Σεούλ σε κοινά τριεθνικά γυμνάσια. Ούτε κι αυτά είναι αμελητέα αν μετρηθούν με την πολεμοχαρή στάση της Ουάσιγκτον…

(φωτογραφία: Σε εκατό και διακόσια στιγμιότυπα χαιρετισμού ξένων κυβερνητών ο Jinping παίρνει την ίδια ακριβώς στάση και έκφραση. Εδώ συνελήφθη σε κάτι διαφορετικό, πιο τσαχπίνικο. Τελικά έχει κι αυτός αισθήματα…)

Τετράγωνο

Σάββατο 16 Δεκέμβρη. Συνυπολογίζοντας την (στρατιωτική) επίσκεψη μιας ρωσικής αντιπροσωπείας στην Πγιονγκιάνγκ (με άγνωστο ρεπερτόριο), είναι λογικό να υποθέσουμε κινήσεις για να δημιουργηθεί ένα “τετράγωνο” (ρωσία, κίνα, βόρεια κορέα, νότια κορέα) διαχείρισης της “κορεατικής κρίσης” μπροστά στη μύτη της Ουάσιγκτον και του Τόκιο;

Σαν εκτίμηση προθέσεων είναι. Αλλά δεν αρκεί αυτό. Η πρακτική μιας τέτοιας “αόρατης συμμαχίας” θα πρέπει να εκδηλωθεί με ορατό τρόπο. Ίσως την εντοπίσουμε απ’ την ανάποδη: μέσα απ’ τις αμερικανικές ενέργειες.

Για παράδειγμα: “ξαφνικά” (ή όχι;) τα καθεστωτικά μήντια της Πγιονγκγιάνγκ άρχισαν χτες να φωνάζουν ότι ένας αμερικανικός ναυτικός αποκλεισμός θα θεωρηθεί πολεμική ενέργεια και θα αντιμετωπιστεί ανάλογα. Η εντοπίσιμη αμερικανική ενέργεια είναι σχεδόν 3,5 μηνών παλιά: στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη η Ουάσιγκτον, μέσω της ακροδεξιάς πρέσβειράς της στον οηε Nikki Haley (λειτουργεί σαν άτυπη υπ.εξ. του αμερικανικού βαθέος κράτους και φαίνεται ότι θα ήθελε να διαδεχτεί τον Tillerson, που έφαγε ακαριαία πόρτα για τις ιδέες περί “συζητήσεων χωρίς προϋποθέσεις” με την Πγιονγκγιάνγκ) κατέθεσε στο συμβούλιο ασφαλείας του οηε σχέδιο ψηφίσματος που θα επέτρεπε στο πολεμικό ναυτικό και την αεροπορία των ηπα να περικυκλώσουν από ανατολή και δύση, από θάλσσα και αέρα την βόρεια κορέα, ψάνοντας κάθε πλοίο που θα έμπαινε ή θα έβγαινε απ’ τα λιμάνια της. Για τα «απαγορευμένα», δηλαδή για τα είδη που υπόκεινται στα εμπάγκο / κυρώσεις…

Εκείνη η απόπειρα διεθνούς κάλυψης δεν πέρασε (δεν θα περνούσε έτσι κι αλλιώς, απλά δημιούργησε «γενεαλογία»…) αλλά το αμερικανικό βαθύ κράτος θα μπορούσε να δράσει μονομερώς. Ή μαζί με το ιαπωνικό. Δεν έχουμε εντοπίσει τέτοιες κινήσεις και μπορεί η Πγιονγκγιάνγκ να φωνάζει προληπτικά. Σε κάθε περίπτωση ο «ναυτικός αποκλεισμός» θεωρείται πράγματι (με βάση τα διεθνή κριτήρια…) πολεμική ενέργεια. Ποιος, όμως, θα έβαζε το χέρι του στη φωτιά ότι η Ουάσιγκτον αποκλείεται να κάνει κάτι τέτοιο, ειδικά αν θεωρήσει απειλητική εξέλιξη τις ρωσο-σινο-κορεατικές κολεγιές;

Σπασμωδικές κουβέντες;

Παρασκευή 15 Δεκέμβρη. Η ρωσία και η κίνα είναι “αναθεωρητικές δυνάμεις που προσπαθούν να αποσπάσουν συμμάχους των ηπα και υπονομεύουν την διεθνή τάξη”… Το ιράν και η βόρεια κορέα είναι “καθεστώτα εκτός νόμου που υποστηρίζουν την τρομοκρατία και προσπαθούν να αποκτήσουν όπλα μαζικής καταστροφής”… Η τουρκία και το κατάρ “είναι υποστηρικτές μιας ριζοσπαστικής ισλαμικής ιδεολογίας που ολοφάνερα αποτελεί απειλή για όλους τους πολιτισμένους λαούς”…

Αυτή είναι η πανοπτική άποψη του αμερικάνου συμβούλου εθνικής ασφάλειας McMaster (του ενός απ’ τους τρεις σωματοφύλακες της ψοφιοκουναβικής προεδρίας) όπως την διατύπωσε πριν μερικές μέρες αγορεύοντας σε think tank στην Ουάσιγκτον (αναφερθήκαμε και χτες: τρομοκράτες;). Έχει την σημασία του: στην μεν τουρκική επικράτεια (μέλος του νατο…) ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποιεί σαν στρατηγικής σημασίας την αεροπορική βάση του το Incirlik κοντά στα Άδανα, ενώ υπάρχει και ο ναύσταθμος στην Izmir, επίσης νατοϊκής χρήσης· ενώ στην Doha έχει μεγάλη βάση και το αρχηγείο της «κεντρικής διοίκησής» του. Με δυο λόγια: η ανησυχία της Ουάσιγκτον για τις απώλειές της στη μέση Ανατολή εκδηλώνεται επιθετικά και εναντίον συμμάχων της (έστω με την τυπική έννοια).

Τι σημαίνουν αυτά; Η σιωπή των δημαγωγών στην ελλάδα εξηγείται: είναι σύμμαχοι του McMaster και δεν σχολιάζουν. Ωστόσο το ότι η Ουάσιγκτον δείχνει διατεθειμένη να τσακωθεί με τον μισό πλανήτη δεν σημαίνει καθόλου ότι έχει τον άλλο μισό με το μέρος της.

Και what about nato; Η αμφισβήτηση (για να το πούμε κομψά) της αμερικανικής πολιτικής στη μέση Ανατολή απ’ την Άγκυρα δεν θα ήταν για χαμό αν δεν συνέπιπτε με τις (δειλές, εκ των πραγμάτων) προσπάθειες πολλών ευρωπαϊκών κρατών να χειραφετηθούν στρατιωτικά απ’ την Ουάσιγκτον (: «καιρός να τραβήξουν τους δικούς ιμπεριαλιστικούς δρόμους”)· και την επέκταση των ζωνών επιρροής της Μόσχας και του Πεκίνου.

Στο μέρος του κόσμου που συμβαίνει να ζούμε αυτά δεν είναι εντελώς καινούργια. Μ’ ένα τρόπο κυοφορούνται από τότε που το επιτελείο του Μπους του Β χώρισε την ευρώπη σε «παλιά» (και παρακμιακή) και «νέα» (και ρωμαλέα), τοποθετώντας στη δεύτερη τα αμερικανόφιλα καθεστώτα της πρώην ανατολικής ευρώπης – πριν την εισβολή στο ιράκ. Τότε, το 2003, ο φρέσκος πρωθ. της τουρκίας Ερντογάν έκανε κάτι χειρότερο απ’ την άρνηση του Παρισιού και του Βερολίνου να συμμετάσχουν στην επίθεση στο ιράκ: εμπόδισε την εισβολή και απ’ το βορρά, απ’ την επικρατειά του, λέγοντας το δικό του «όχι» στο σχετικό αίτημα της Ουάσιγκτον. Κι έτσι δυσκόλεψε σημαντικά την αμερικανική επιχείρηση (που είχε σχεδιαστεί σαν «γρήγορος πόλεμος» με διπλή εισβολή ενώ έγινε τελικά μόνο απ’ το νότο). Εκείνο το «όχι» δεν είχε σαν πρόσχημα ούτε τον Γκιουλέν ούτε το πραξικόπημα. Ήταν το καθαρό «όχι» των τουρκικών γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, όπως τα εννοούσαν οι ισλαμοδημοκράτες. Ειπωμένο απλά: η ισλαμοδημοκρατική Άγκυρα δεν σκόπευε να δώσει στην Ουάσιγκτον περισσότερη γη και ουρανό απ’ όσο δικαιολογούσε μια αεροπορική βάση, στο Incirlik.

Τότε η Άγκυρα βρέθηκε αντικειμενικά στο πλευρό της «παλιάς» ευρώπης. Μετά από 15 χρόνια, και πίσω απ’ τους (συχνά «στημένους») καυγάδες, μήπως το τουρκικό καθεστώς βρίσκεται πάντα κοντύτερα στο Βερολίνο και στα συμφέροντα της κεντρικής ευρώπης απ’ ότι, ας πούμε, η Αθήνα;

Εν τω μεταξύ οι επικηρυγμένοι απ’ την Ουάσιγκτον κάθε άλλο παρά δευτεράτζες είναι…

(φωτογραφία: Τον περασμένο Μάη μια φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα απαιτούσε το κλείσιμο της βάσης του Incirlik. Μοιάζει σαν την “κόντρα”, οπότε την παίρνει ή δεν την παίρνει κανείς στα σοβαρά ανάλογα με την γωνία που την κοιτάει.

Θα θέλαμε ωστόσο να συμβεί (το κλείσιμο), για το απόλυτο χάζι εκείνου που θα ακολουθούσε: οι έλληνες πατριώτες της δεξιάς και της αριστέρας να υπερασπίζονται την αρτιότητα του νατο και τα δικαιώματα της αμερικανικής μιλιταριστικής μηχανής…)