Category: Ασταμάτητη μηχανή

Τουριστική βιομηχανία 3

Σάββατο 15 Ιούλη. Στην υπερτουριστική και υπερεμπορευματοποιημένη Βαρκελώνη έφτασε έτσι η κατάσταση ώστε η ριζοσπάστρια δήμαρχος και ένα μεγάλο μέρος των ντόπιων (που δεν «ζουν» απ’ την μπίζνα) να στρέφονται πια εναντίον της συγκεκριμένης βιομηχανίας. Πρόκειται για ένα καλό παράδειγμα κοινωνικής αντίθεσης, που δεν έχει στόχο τους τουρίστες σαν φυσικά υποκείμενα (δεν γίνεται, δηλαδή, νέου είδους ρατσιστικό μίσος) αλλά ένα επιχειρηματικό μοντέλο που μέχρι πρόσφατα δοξαζόταν σαν πανευρωπαϊκό (το λιγότερο) παράδειγμα.

Δεν γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες και τον προοπτικό σχεδιασμό του συγκεκριμένου καταναλικού κινήματος. Ωστόσο όλα δείχνουν ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ελληνική εκδοχή της τουριστικής μπίζνας σαν εχθρική, σε όλες τις πλευρές της. Απ’ τα μεροκάματα ψίχουλα και τις άθλιες συνθήκες εργασίας μέχρι τις άμεσες και έμμεσες οικολογικές ζημιές· απ’ την άγρια καπιταλιστική κερδοφορία μέχρι την «κοινωνικοποίηση των ζημιών»· απ’ την κρατικοποίηση του οργανωμένου εγκλήματος μέχρι την κατάπτωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας…

(φωτογραφία: Αυτό είναι ένα πλάνο από τουριστική ατραξιόν στην κίνα. Ας στρέψουμε όσους θέλουν οπωσδήποτε «μαγευτικά ακρογιάλια» – στα οποία, έτσι κι αλλιώς, δεν μπαίνουν – στα αξιοθέατα αυτού του μεγάλου και καλά οργανωμένου κράτους! Είναι πάμπολλα και ποιοτικά.

Δεν πειράζει: ας έρχονται λιγότεροι στα μέρη μας… )

Αρρρρφφφ!

Σάββατο 15 Ιούλη. Τάκουσε ο εξοχότατος απ’ το τουρκικό υπ.εξ. για την σύντομη αντι-τουρκική διάλεξή του περί ποιμενικών σκύλων. Λογικό. Δεν είναι τρόπος αυτός να μιλάει ένας πρωθυπουργός απάντησαν απ’ την Άγκυρα. Λογικό. Μπορεί να φανταστεί κανείς ακόμα και το ψόφιο κουνάβι να μιλάει επίσημα για …αετούς και βουβάλια;

Για να βοηθήσουμε την κατάσταση πριν ξεφύγει και σε άλλα είδους ζωντανά (τσαλαπετεινούς, παγώνια, κλπ) και γίνει ζωολογία, συντάξαμε μια επιστολή προς την τουρκική κυβέρνηση που θα μπορούσε να στείλει ο εξοχότατος. Την προσφέρουμε δωρεάν σαν «υπεύθυνοι πολίτες» (!!!). Όχι για να ζητήσει συγγνώμη ο εξοχότατος. Αλλά για να εξηγήσει την εθνική ροπή προς τον βουκολισμό. Η επιστολή απευθύνεται στον τούρκο πρωθ.

Αγαπητέ κύριε Τσαβούσογλου.

Όπως γνωρίζεται χτες ήταν η επέτειος της γαλλικής επανάστασης. Εμείς δεν βιαζόμαστε. Περιμένουμε εδώ και δύο αιώνες μπας κι έρθει η εθνική αστική τάξη μας να κάνει την αστική επανάστασή της, να μπούνε τα πράγματα σε μια σειρά. Δυστυχώς κάπου έχει μπλέξει στο δρόμο (σαν τον μυθικό της πρόγονο, τον Οδυσσέα) και μας έχει στήσει.

Περιμένοντας, τραμπαλιζόμαστε μόνιμα στο χείλος μιας κρίσιμης απόφασης που την αναβάλουμε εν αναμονή. Να πηδήξουμε στην πρώτη βιομηχανική επανάσταση; Στην δεύτερη; Στην τρίτη; Στην τέταρτη; Μήπως καλύτερα να περιμένουμε την πέμπτη ή την έκτη;

Καθώς δυσκολευόμαστε να αποφασίσουμε κρατάμε σφικτά τον αγροτικό, με άρωμα από φλισκούνι, άγρια μέντα και γκάβαλα χαρακτήρα μας. Όχι μόνο τις «ρήσεις» με σκυλιά. Κρατάμε την οικογενειοκρατία, την πατρωνεία, τον ηθικό σχετικισμό, τον οππορτουνισμό, την μοιραλατρεία, την κοινωνική μυωπία, το παπαδαριό και τα ιερά πτώματα (ακόμα και, που να το φανταστείτε, τα ιερά κάστανα!!!), και αυτόν τον αδιάλλακτο συντηρητισμό που διατηρεί τις περιουσίες μας στη θέση τους ακόμα κι όταν λαλάνε οι καραμπίνες για «κτηματικές διαφορές» – κάτι που ήταν το εθνικό μας σπορ μέχρι πρόσφατα, που καθιερώθηκαν στα δικαστήρια. Τα οποία είναι επίσης εθνικό μας σπορ· κάτι σαν πυροβόλα με σιγαστήρα. 

Όπως ίσως δεν ξέρετε αγαπητέ συνάδελφε υπάρχει άλλη μια ρήση που κρατώ πάντα στο μυαλό μου: «εξ ιδίων κρίνω τα αλλότρια…» Παραδοσιακή μικροαστική συνταγή, απ’ το χωριό. Αυτό σημαίνει ότι η μυωπία μας παρασέρνει! Αλλά απ’ την άλλη μεριά ποιοί είναι ανοιχτομάτηδες πια; Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω που είπε και ο γυιός του αφεντικού, το οποίο ερμηνεύουμε όπως μας βολεύει: θα ρίχνουμε πρώτοι, και όποιον πάρει ο χάρος.

Δείξτε κατανόηση. Γείτονες είμαστε· κι αυτούς, όπως και τους συγγενείς, δεν τους διαλέγει κανείς.

Μετά τιμής Αλεξιπράδο Ντελαφαζάν.

(φωτογραφία: Φαιορόζ κυβερνόσκυλος, φύλακας καλός και πιστός. Δεν γαυγίζει. Κάνει μόνο «κάι κάι».)

Τρύπα στο νερό

Παρασκευή 14 Ιούλη. Έχει κοινωνιολογικό (και όχι μόνο…) ενδιαφέρον αν υπάρχουν ντόπιοι που πιστεύουν ότι το γαλλικό και το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό βρίσκονται στην ανατολική Μεσόγειο …. για να προστατέψουν το γεωτρύπανο που κάνει ερευνητικές τρύπες στο «οικόπεδο 11» και, κατά συνέπεια, για να προστατέψουν «τα ελληνικά εθνικά δίκαια»! Εκτός από κοινωνιολογικό, ανθρωπολογικό και ψυχοπαθολογικό ενδιαφέρον έχει και πλάκα…

Αν όχι για άλλους λόγους γι’ αυτόν: επειδή ξεχνούν (οι δημαγωγοί και τα εύπιστα αρνιά τους) ότι στα ίδια νερά πλέει και το ρωσικό πολεμικό ναυτικό! Διάολε! Γιατί δεν γίνεται αναφορά στη Μόσχα; Μήπως επειδή θα αρχίσει να βρωμάει το θεώρημα της «προστασίας»; Όλοι έχουν μαζευτεί για να φυλάξουν ένα τρυπάνι; Χμμμμ…

Ψυχραιμία λοιπόν. Και μυαλό έστω λίγο παραπάνω από “ειρηνόφιλου” περιστεριού. Το καλύτερο για την υγεία όλων των κυπρίων θα ήταν να βγει απ’ τις τρύπες στο βυθό ουίσκυ! Αυθεντικό σκωτσέζικο ουίσκυ! Παλαιωμένο επί αιώνες!!! Και η τουριστική βιομηχανία της κύπρου θα ενισχυθεί με τρεχούμενο «νερό που καίει», και δεν θα εμπλακούν στην εκμετάλλευσή του όλοι αυτοί οι στρατοί που στριμώχνονται στην περιοχή· ή τίποτα proxies τους.

Δεν είναι κρίμα να γίνει κ….τρυπίδα η περιοχή επειδή έχει κοιτάσματα σε μια εποχή ώριμης απαξίωσης του περιεχομένου τους;

Μέση ανατολή

Παρασκευή 14 Ιούλη. Μια μέρα πριν την «επέτειο» του αποτυχημένου πραξικοπήματος στην τουρκία, σήμερα δηλαδή, ο καταριανός υπ.εξ. σεΐχης Mohammed bin Abdulrahman Al Thani (για συντομία: al Thani), θα βρίσκεται στην Άγκυρα. Για πρόσωπο με πρόσωπο κουβέντα με τον Ερντογάν.

Το “πρόβλημα” με την χούντα του Ριάντ δεν έχει λυθεί. Και ούτε πρόκειται να γίνει κάτι τέτοιο με τρόπο που να βολεύει την σαουδική αραβία. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα ανακοινωθεί μετά τη συνάντηση. Απλά θυμίζουμε ότι η Άγκυρα έχει στείλει ήδη στρατό στη Ντόχα. Όχι σε μεγάλη, αλλά σίγουρα σε συμβολικά ικανή ποσότητα.

Με τούτα και με τ’ άλλα ποιος εθνικόφρων κόπανος κοιμάται και ξυπνάει με την ιδέα ότι ο βασικός νταλκάς του τουρκικού καθεστώτος αυτήν την εποχή είναι αν μια τρύπα στα βάθη της Μεσογείου νότια της κύπρου θα κάνει φσσσσσςςςςς! – ε;

(Και ποιος εθνικόφρων κόπανος δεν ξέρει ποιοι θα ήθελαν τέτοιος να είναι ο βασικός νταλκάς της Άγκυρας;)

Σοφές κουβέντες

Παρασκευή 14 Ιούλη. «Μόνο πολιτική σκοπιμότητα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες… εξυπηρετεί αυτή τη στιγμή η έξοδος στις αγορές» εκτιμά ο Γιώργος Σταθάκης, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Επικαλείται τρεις λόγους που δεν πρέπει να γίνει τώρα η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές: «Πρώτον, αποδυναμώνει την αναγκαιότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους το οποίο παραμένει εξόφθαλμα μη βιώσιμο. Δεύτερον, προσθέτει αντί να αφαιρεί στο δημόσιο χρέος, καθώς κάθε ευρώ με το οποίο θα δανειστεί γίνεται με επιτόκιο πολύ υψηλότερο από το επίπεδο δανεισμού, το οποίο έχει αυτή τη στιγμή η χώρα. Το τρίτο μειονέκτημα αυτής της επιλογής είναι ότι δημιουργεί την εντύπωση, αν όχι την ψευδαίσθηση, ότι η αξιολόγηση του ελληνικού δημόσιου χρέους έχει πάψει να είναι αυτό που θεωρούν και εξακολουθούν να θεωρούν ως μη βιώσιμο οι οίκοι αξιολόγησης, που το αξιολογούν στην κατώτερη βαθμίδα ακόμη και σήμερα».

Όχι, ο κυρ Σταθάκης δεν βάζει φουρνέλο στην φαιορόζ κυβέρνηση. Αυτά τα έλεγε πριν 3 χρόνια, το 2014. Τότε ήταν βουλευτής της αντιπολίτευσης. Φυσικά θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς ποιος απ’ τους 3 λόγους που επικαλέστηκε τότε δεν ισχύει σήμερα. Ισχύουν όλοι.

Αλλά τώρα είναι υπουργός. Άλλο πόστο, άλλος μισθός, άλλη χάρη…

Σκυλίσιες ιδέες

Παρασκευή 14 Ιούλη. Οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος θα απέμενε, άλλη μια φορά, κάγκελο. Είτε για τον εξοχότατο πρωθυπουργό είτε για τους λογογράφους του (μάλλον για όλους μαζί). «Στην εξωτερική πολιτική θυμάμαι μία ρήση, που την κρατάω πάντοτε στο μυαλό μου, η οποία λέει ότι αποτελεσματικότερος σκύλος δεν είναι αυτός που γαβγίζει, αλλά αυτός που είναι καλός φύλακας δεν χρειάζεται να γαβγίζει» δήλωσε, σε συνέντευξή του με τον αδελφό σέρβο πρόεδρο Βούτσιτς. Αυτό υποτίθεται ότι ήταν ένα σχόλιό του για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις: η Άγκυρα γαυγίζει (άρα δεν είναι καλός φύλακας) ενώ η Αθήνα είναι καλός φύλακας (άρα δεν γαυγίζει).

Η ρήση που έχει υπόψη του ο εξοχότατος είναι γνωστή: σκύλος που γαυγίζει δεν δαγκώνει. Το κατά πόσον είναι σωστή το ξέρουν όσοι δοκίμασαν στην πράξη γαυγίσματα και δαγκώματα: όχι, δεν είναι σωστή! Μπορεί πάντως να πει ο οποιοσδήποτε με σιγουριά δεν υπάρχει η ανάποδη παροιμία: σκύλος που δαγκώνει δεν γαυγίζει. Αυτό το σκέφτηκε μόνος του ο εξοχότατος ή/και οι λογογράφοι του. Κι όταν σκέφτονται μόνοι τους οι φαιορόζ …

Αν και η ιδέα του εξοχότατου να τοποθετήσει τον εαυτό του και την κυβέρνησή του στις ποιμενικές ράτσες θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά και αναλυθεί ανάλογα (ώστε να απαντηθούν ερωτήματα του είδους: ποιος τους ταΐζει; ποιος κρατάει το λουρί;, κλπ), το σίγουρο είναι ότι οι “υπεύθυνοι εξωτερικής πολιτικής”, οι υπ.εξ. και υπ.αμ. δηλαδή, όχι απλά γαυγίζουν αλλά δεν βάζουν γλώσσα μέσα τους! Και γαυγίζουν, και γρυλίζουν, και ορμάνε τάχα να κόψουν την αλυσίδα τους… Απ’ την άποψη καθαρά της “προστασίας” τι γίνεται; Τα πιάνουν τα λεφτά τους ή τσάμπα σιτίζονται (και με το παραπάνω);

Πέρα απ’ τα βουκολικά: ωραία (και συνηθισμένα στη διπλωματία) είναι τα παχιά λόγια, αλλά υπάρχουν σοβαρές αντιθέσεις ανάμεσα σε Σόφια, Βελιγράδι και Αθήνα. Όχι στα πάντα, αλλά σε αρκετά βασικά.

Έχουν ένα κοινό, που πάντα τους χώριζε: τον γεωπολιτικό προσοδισμό.

Από εκεί και πέρα θα μπορούσε ο έλληνας εξοχότατος να ρωτήσει κατ’ ιδίαν τον σέρβο εξοχότατο αν έφτασαν με ασφάλεια στον προορισμό τους τα 900 κιλά πρέζας· απ’ το noor 1 ντε… Εκτός αν αυτό είναι στις αποκλειστικές αρμοδιότητες του «σκύλου που δεν γαβγίζει»…

(Όχι, η ακριβώς παραπάνω υπόδειξή μας δεν είναι για να γελάσει το κοπάδι…)

Αλήτες ρουφιάνοι: ναι, αν και όχι πάντα…

Πέμπτη 13 Ιούλη. Είναι ένας απ’ τους πιο καταξιωμένους και ονομαστούς διεθνώς ερευνητές δημοσιογράφους. Το 1969 αποκάλυψε την σφαγή (που έκανε ο αμερικανικός στρατός εναντίον αμάχων στο βιετνάμ), που έμεινε γνωστή σαν “η σφαγή στο My Lai”. To 2004 αποκάλυψε τα βασανιστήρια στο κάτεργο του Abu Graib, στο ιράκ. Ενδιάμεσα έχει συνεργαστεί, σαν πρώτο ή δεύτερο βιολί, σε διάφορα αποκαλυπτικά ρεπορτάζ, πάντα σε βάρος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού· ή εκείνου εκλεκτών συμμάχων της Ουάσιγκτον. Έχει πάρει ένα κάρο βραβεία. Για ποιον λόγο θα γινόταν, έστω άθελά του, πράκτορας του Άσαντ και της Μόσχας; Μήπως επειδή γέρασε και τα έχει χάσει;

Ο ογδοντάχρονος σήμερα Seymour Hersh, αμερικάνος, είναι απ’ τα πιο βαριά ονόματα της ερευνητικής / αποκαλυπτικής δημοσιογραφίας του 20ου αιώνα. Είναι εύκολο να βρει κανείς τις πιο κτυπητές έρευνές του, οπότε δεν θα κάνουμε τον κόπο. Οποιοδήποτε «επώνυμο μαγαζί» θα σκοτωνόταν άλλους καιρούς για τις αποκαλύψεις του. Όχι πια. Είναι ο 21ος αιώνας. Και, κυρίως, είναι η «αδιόρατη» όξυνση του 4ου παγκόσμιου πολέμου.

Τώρα δεν χωράνε «αποκαλύψεις» που να βάζουν σε κίνδυνο τους εθνικούς στόχους…

Η αλήθεια, μια στιγμή του ψέμματος

Πέμπτη 13 Ιούλη. Η τελευταία έρευνα του Hersh αφορούσε το ζήτημα της υποτιθέμενης επίθεσης με χημικά του Άσαντ, κατά αμάχων, στις αρχές του περασμένου Απρίλη, στην Khan Sheikhoun · και την απάντηση της ψοφιοκουναβικής διοίκησης, με τους 50κάτι κρουζ κατά στρατιωτικών στόχων του Άσαντ.

Αυτή τη φορά οι πόρτες που άλλοτε θα ήταν διάπλατα ανοικτές έκλεισαν. Ο Hersh αυτό το είχε ξαναζήσει: όταν έκανε το ρεπορτάζ για την σφαγή στο My Lai και πάλι οι «εκδοτικές» πόρτες είχαν μείνει κλειστές για καιρό. Για τον ίδιο λόγο τότε όπως και τώρα: γίνεται πόλεμος… δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε τον εχθρό…

Τελικά η συγκεκριμένη τελευταία έρευνα του Hersh δημοσιεύτηκε σε γερμανική καθεστωτική εφημερίδα. Δεν το τρώμε ότι εκεί είναι φίλοι της ελευθεροτυπίας. Απλά δεν έχουν σοβαρή εμπλοκή στο συριακό πεδίο μάχης.

Όταν μιλάμε για «έρευνα» του είδους που μπορεί να φέρει σε πέρας ένα βαρύ όνομα σαν αυτό το Hersh, εννοούμε και ψιθύρους στο αυτί του· που είναι αξιόπιστοι αλλά, υποχρεωτικά, ανώνυμοι. Η ακρίβεια με την οποία ο Hersh περιγράφει το πως και γιατί ο αμερικανικός στρατός στη συρία ήξερε εκ των προτέρων όλα τα δεδομένα της συγκεκριμένης συριακής επίθεσης θα μπορούσε να παραπέμπει είτε σε αμερικανικές είτε σε ρωσικές «πηγές». Είτε σε ένα συνδυασμό τους. Υποθέτουμε όμως ότι ακόμα και 80 χρονών ο Hersh δεν θα υιοθετούσε κάτι που θα του φαινόταν σουρεαλιστικό. Και δεν υπήρχε κάτι τέτοιο σ’ όσα δημοσιοποίησε.

Αλλά… Δεν είναι πια ο φανατικά ερευνητής δημοσιογράφος που έχει «άκρες». Όχι. Τώρα είναι κάποιος που παίζει τα παιχνίδια του Άσαντ και του Πούτιν. Κανείς δεν λέει ότι ο Hersh είναι πράκτορας· ούτε καν ότι γέρασε και τα έχει χάσει. Αλλά το νόημα είναι αυτό: οποιοδήποτε, οσονδήποτε τεκμηριωμένο ρεπορτάζ που αποδεικνύει ότι ο Άσαντ δεν έκανε καμία επίθεση με χημικά στην Khan Sheikhoun, “αντικειμενικά” συμφέρει τους αντιπάλους μας. Και το πνίγουμε…

Θα έπρεπε να το θυμίσουμε; Όσο αμφιλεγόμενη κι αν είναι η περσόνα του ψόφιου κουναβιού, όσο προσωρινή κι αν είναι η προεδρία του, οι πάντες (συντηρητικοί και δημοκρατικοί) χειροκρότησαν τους 50κάτι πυραύλους στη συρία. Εκεί το ψόφιο κουνάβι αναδείχθηκε σε “αληθινό αμερικάνο πρόεδρο”…

Εθνική ενότητα. Και απέναντί της οποιαδήποτε αμφισβήτηση ισοδυναμεί με προδοσία. Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες.

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Πέμπτη 13 Ιούλη. Δεν θα αναφερόμασταν στην περίπτωση Hersh αν δεν είχαμε διαπιστώσει, εξαιτίας της δουλειάς στην ασταμάτητη μηχανή, ότι εδώ και πάνω από ένα χρόνο ακόμα και τα πιο διάσημα διεθνή καθεστωτικά μήντια υποστηρίζουν ψέμματα, χοντρά ψέμματα, συνειδητά και μεθοδικά. Φυσικά αυτό, από πρώτη ματιά, δεν θα εντυπωσίαζε στην ελλάδα. Μόνο που υπάρχουν αλλού καθεστωτικά μήντια πολύ σοβαρότερα απ’ τα λούμπεν ελληνικά.

Όμως ο πόλεμος είναι πόλεμος, και ο πόλεμος είναι γεγονός. Τα τερατώδη ψέμματα είναι τόσο πολύ τέτοια ώστε χρειάζεται σε κάποιον πολύς χρόνος και πολύ προσοχή για να βρει την ψευτιά, συγκρίνοντας και ξανασυγκρίνοντας διαφορετικές έως και αντίθετες μεταξύ τους “πηγές”. Η δουλειά στην ασταμάτηση μηχανή έχει διπλασιαστεί σε ένταση και χρόνο, μόνο και μόνο εξαιτίας αυτής της πραγματικότητας: να πρέπει να συγκρίνουμε αντίθετα μεταξύ τους ψέμματα, για να υποψιαστούμε (στη βάση αναλυτικών πολιτικών αρχών και θέσεων) τι πράγματι συμβαίνει. Συχνά μόνο να υποψιαστούμε…

Η δήθεν “δημοσιογραφία των πολιτών”, όλο αυτό το σύμπαν των “αυτοδημιούργητων δημοσιογράφων”, των blogs, των sites και των social media, όχι μόνο δεν απαντάει στο μεθοδικό ψέμα των κεντρικών καθεστωτικών μήντια, αλλά το κάνει ακόμα χειρότερο. Στην συντριπτική πλειοψηφία τους πρόκειται για έναν απέραντο βούρκο αναπαραγωγών οποιασδήποτε βλακείας, θεωρίας συνωμοσίας ή βολικής ψευδολογίας. Οι εξαιρέσεις είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Και πάντως επιβεβαιώνουν (άθελά τους) τον κανόνα.

Αυτό θεωρείται δεδομένο. Λιγότερο δεδομένο ίσως είναι ότι η βασική πηγή του σοσιαλμηντιακού ψευδολογικού κυματισμού είναι η ίδια με εκείνη των «μεγάλων ψεμάτων» των επώνυμων μήντια: κυκλώματα και συμμορίες των κρατών, των διάφορων παρακρατικών, των διάφορων μυστικών υπηρεσιών, και τα λοιπά.

Το δύσκολο έργο

Πέμπτη 13 Ιούλη. Υπ’ αυτές τις συνθήκες το έργο της αντιπληροφόρησης και της συνεκτικής εργατικής κριτικής έχει γίνει δυσκολότερο από ποτέ τα τελευταία 30 χρόνια. Και θα γίνεται διαρκώς όλο και πιο δύσκολο τα χρόνια που έρχονται. Όχι μόνο απ’ την άποψη της σωστής έκθεσης των γεγονότων. Αλλά και απ’ την άποψη της πρόσληψης αυτής της έκθεσης απ’ τα μυαλά. Ένας σύντροφος το έθεσε κάποτε ως εξής: πως μπορείς να πείσεις ότι αυτό που υποστηρίζεις δεν είναι άλλη μια “θεωρία συνωμοσίας” όταν οι πάντες καταλαβαίνουν την πραγματικότητα σαν “συνωμοσία”; Θα μπορούσε να το πει και έτσι: πως μπορείς να αποδείξεις ότι υπάρχει πραγματικότητα όταν οι πάντες ζουν σε όνειρα;

Υπάρχουν τρόποι (υποστηρίζουμε), όχι όμως ακλόνητης αποτελεσματικότητας! Η ανταγωνιστική εργατική κριτική πρέπει να κάνει την δουλειά της όσο πιο μεθοδικά, προσεκτικά, υπομονετικά και με ακρίβεια γίνεται. Δεν μπορεί όμως να εφεύρει “το χάπι της αλήθειας”, ούτε να επέμβει στα μυαλά. Δεν θα έπρεπε καν να επιδιώκει κάτι τέτοιο!

Αν τα μυαλά σαπίζουν, τίποτα δεν θα τα σώσει, ειδικά αν τόσοι πολλοί και τόσο ισχυροί φροντίζουν για την διανοητική σαπίλα. Υπό τέτοιες συνθήκες η κριτική είναι αναγκασμένη να μένει “περιθωριακή”. Θεωρητικά και πρακτικά. Όσοι ήλπιζαν κάτι άλλο απογοητεύονται. Και χάνονται σε απελπισμένες και απελπιστικές προσπάθειες “δημόσιων σχέσεων”. Χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα: όσο τείνεις να μοιάζεις με τον βούρκο τόσο λιγότερο ξεχωρίζει από δαύτον. Τόσο ευκολότερα σε καταπίνει.

Ωστόσο δεν ισχύει το ανάποδο: δεν είναι κριτική ό,τι εμφανίζεται σαν “μειοψηφική στάση”. Και πάλι το καθήκον της διαύγασης του τι είναι τι ανήκει στον καθένα και στην καθεμιά. Όχι εύκολα και ποτέ οπαδικά. Μόνο υποβάλοντας σε αυστηρά “βασανιστήρια” την κάθε άποψη.

Για εμάς εδώ ο ταξικός ανταγωνισμός δεν είναι θεολογία. Ούτε μεταφυσική. Ο ταξικός ανταγωνισμός απαιτεί ανθρώπους διατεθειμένους γι’ αυτόν· όχι για “συμβιβασμούς με την πραγματικότα”. Αυτή η πραγματικότητα είναι φρικτή και φρικτά αδηφάγα. Θα γίνει χειρότερη. Υπάρχουν πρακτικά, υλικά συμφέροντα που υποδεικνύουν τον πόλεμο εναντίον της. Δεν υπάρχουν όμως σωσίβια. Ούτε manual εύκολης σωτηρίας.

Δωρεάν εργατική συνείδηση δεν υπήρξε ποτέ. Ούτε και τώρα.