Η «προίκα» (και η εξάρτηση…)

Δευτέρα 17 Γενάρη>> Ενώ πολλές χώρες εξετάζουν τα τελευταία χρόνια το μέτρο του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για κάθε πολίτη τους και ορισμένες έχουν ήδη πειραματιστεί σχετικά, στη Γερμανία εκφράζονται σκέψεις για ένα προωθημένο βήμα με ζητούμενο πάντα τη μείωση της ανισότητας. Ένα από τα σημαντικότερα ινστιτούτα οικονομικών ερευνών στη χώρα, το DIW, προτείνει στο γερμανικό κράτος να χορηγεί σε κάθε πολίτη ανεξαιρέτως 20.000 ευρώ στην αρχή της ζωής του και συγκεκριμένα με την ενηλικίωσή του, στα 18 του χρόνια, ώστε να του προσφέρει τη δυνατότητα είτε να σπουδάσει, είτε να ανοίξει δική του επιχείρηση, είτε να αποκτήσει κάποια επαγγελματική κατάρτιση, είτε ακόμα και να καταβάλει ένα τμήμα του τιμήματος για την αγορά ενός περιουσιακού στοιχείου. Όχι βέβαια για να το σπαταλήσει.

Η ιδέα είναι στο ίδιο πνεύμα με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, ένα μέτρο που στοχεύει στην ελαχιστοποίηση της φτώχειας με τη χορήγηση ενός στοιχειώδους εισοδήματος σε όλους, χωρίς καμία προϋπόθεση και χωρίς καν εξακρίβωση της περιουσιακής κατάστασης των δικαιούχων. Όπως, πάντως, επισημαίνει σχετικό ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας Deutsche Welle, η «ελάχιστη περιουσία» η Grunderbe όπως είναι ο γερμανικός όρος, είναι μια ιδέα με ιστορία αιώνων…. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς … το μέτρο θα κοστίζει στο γερμανικό κράτος 22,6 δις ετησίως, καθώς κάθε χρόνο ενηλικιώνονται στη Γερμανία περίπου 750.000 πολίτες

Έτσι ξεκινάει το σχεδόν διθυραμβικό ρεπορτάζ της καθεστωτικής «καθημερινής» στις 14 Γενάρη (φωτογραφία επάνω). Πρόκειται βέβαια για ιδέα / πρόταση του Βερολινέζικου think tank και όχι απόφαση του γερμανικού κράτους. Ακόμα κι αν γίνει επίσημη κρατική πολιτική πάντως οι γερμανοί νεολαίοι δεν θα κρατάνε σακούλες για να μαζεύουν τα κατοστάρικα που θα πέφτουν απ’ τον ουρανό! Το ποσό της «προίκας» (20.000 ευρώ) είναι ελάχιστα μεγαλύτερο (στη γερμανία) απ’ τον ετήσιο βασικό μισθό του ανειδίκευτου για μια χρονιά, δώδεκα μηνιάτικα δηλαδή, (19.020 ευρώ). Και, υποθέτουμε, θα αντικαταστήσει ή θα απορροφήσει τα όποια επιδόματα υπάρχουν…

Είναι αλήθεια ωστόσο ότι η ιδέα του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» γυροφέρνει στον δυτικό καπιταλιστικό κόσμο στα κεφάλια μιας (από πρώτη, αλλά μόνο πρώτη ματιά απρόοπτης) συμμαχίας μεταξύ νεο-φιλελεύθερων και «αριστερών» ειδικών, διανοούμενων… γενικά φιλάνθρωπων… εδώ και κάμποσα χρόνια. Στελεχών του συστήματος δηλαδή, που ανησυχούν για την διευρυνόμενη ανισότητα στις κοινωνίες της 3ης και ακόμα περισσότερο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Εκτιμάμε πως με την μια ή την άλλη μορφή θα μπει σε εφαρμογή κάποια στιγμή, όχι μακρινή: όπως τα καπιταλιστικά κράτη και τ’ αφεντικά φροντίζουν για την καλή μας υγεία (εεε;) έτσι θα φροντίσουν όχι για την «μείωση των ανισοτήτων» αλλά για έναν πιο συστηματικό και καθολικό έλεγχο της σύγχρονης, σημερινής και αυριανής εργατικής τάξης. Ένα πατερναλιστικό ενδιαφέρον που θα πουληθεί σαν «φιλόπτωχη ευεργεσία», μέσα από ένα σύνθετο σύστημα πειθάρχησης το οποίο έχουμε ονομάσει και παρουσιάσει εδώ (στην ασταμάτητη μηχανή) ονομάζοντάς τον το διπλό αφεντικό.

Τι γενναιοδωρία υπάρχει λοιπόν στην πιο πάνω ιδέα / πρόταση στην ευρύτητά της; Καμία! Πρόκειται για τον ατσάλινο υπολογισμό πως αν το «ανθρώπινο κεφάλαιο» στα χαμηλά της κοινωνικής διαστρωμάτωσης επιδοτείται μ’ ένα μικρό, συμβολικό χρηματικό κεφάλαιο (: ποσό χρημάτων) με συγκεκριμένους, αυστηρούς και επιτηρούμενους όρους, τότε α) θα αλλοτριωθεί τόσο όσο χρειάζεται για να «ξεχάσει» την προλεταριοποίησή του∙ β) θα αποκτήσει μια σχέση εξάρτησης με τον «χορηγό» του (το κράτος, δηλαδή, σαν κόμμα του κεφάλαιου) νομιμοποιώντας την αντίστροφη σχέση, το «δικαίωμα του χορηγού / χρηματοδότη» να ελέγχει την σωστή και υπεύθυνη ζωή των “επωφελούμενων”.

Στο πιο πάνω απόσπασμα το «όχι, βέβαια, να το σπαταλήσει» είναι δηλωτικό των αυστηρών όρων. “Βέβαια”: μ’ αυτήν την προίκα δεν επιδοτείται η κατανάλωση, η σπατάλη! Επιδοτείται η επένδυση του Εαυτού – Κεφάλαιο, με τρόπο που να μπορεί να πιστοποιηθεί… Δεν θα βγαίνουν τα ευρώ λίγα λίγα απ’ το λογαριασμό∙ θα πηγαίνουν διατραπεζικά εκεί που πρέπει… Εκείνο που στις προηγούμενες δεκαετίες εμφανιζόταν σαν ατομική ή/και οικογενειακή (σε κάθε περίπτωση ιδιωτική δραστηριότητα), η μαζική μικροαστικοποίηση δηλαδή μέσω της «επένδυσης στον Εαυτό – Κεφάλαιο», πρόκειται να αποκτήσει και την κρατική (άρα κεντρικά ελεγχόμενη) διάστασή του. Όχι επειδή οι «φτωχοί» δεν μπορούν να επενδύσουν στους Εαυτούς τους – αυτή η πονοψυχιά είναι προσχηματική!… Αλλά επειδή σε συνθήκες εντατικής ρευστοποίησης της αγοράς εργασίας (: διαρκής αναδιάρθρωση ειδικοτήτων…) είναι απαραίτητος ένας κεντρικός «πύργος ελέγχου» τόσο των εργασιακών ροών όσο και της πειθαρχίας εκείνων που ζουν πουλώντας την εργατική τους δύναμη, σωματική, διανοητική – ή ζωτική (επ’ αυτής άλλη φορά…)

Αν στον κεϋνσιανισμό η μορφή – κράτος ήταν ο υποτιθέμενα ουδέτερος παράγοντας ανάμεσα στ’ αφεντικά και στην εργατική τάξη (του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα), στο άμεσο μέλλον η «σ.δ.ι.τ.» δομή εξουσίας θα είναι ο «τιμονιέρης», ή πιο σωστά ταυτόχρονα ο κώδικας – οδικής – κυκλοφορίας και ο τροχονόμος των νέων, ρευστών, συχνά πρωτοφανών σχέσεων, μορφών και «συμπεριφορών» εργασίας. Και για να είναι τέτοιος η μορφή – κράτος πρέπει να δείχνει «πειστικός» στο ενδιαφέρον του για το πόπολο.

Όπως ακριβώς η «προστασία της δημόσιας υγείας» στον δυτικό καπιταλιστικό κόσμο ήταν και είναι το αντίθετο, είναι η βίαιη υπαγωγή των σωμάτων στις προδιαγραφές του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος, της νέας, αναβαθμισμένης «βιομηχανίας της υγείας», και της ψηφιακής επιτήρησης κατά της «κοινωνικής ανευθυνότητας», έτσι και η «προστασία έναντι των κοινωνικών ανισοτήτων» είναι η διαρκής οργάνωση, αναδιοργάνωση και έλεγχος αυτών των ανισοτήτων. Πάντα μέσα απ’ το ατελείωτο τούνελ της «ατομικής κοινωνικής ευθύνης».

Υποψιαζόμαστε (για να μην πούμε ότι είμαστε σχεδόν σίγουροι) πως οι ίδιοι «εισαγγελείς» της νέας κανονικότητας που τόσο καλά γνωρίσαμε ήδη, θα σταθούν ξανά μπροστά μας. Με το δάκτυλο υψωμένο και τις καταγγελίες, τις κατάρες και τις ψευτιές τους ίδιες στον πυρήνα τους.

Το θέμα θέλει αναλυτική δουλειά. Συνεπώς θα τα λέμε κι από ‘δω, θα τα λέμε και μέσω των Sarajevo.pdf σε μεγαλύτερη έκταση….

(αφίσα: υποφέροντας απ’ αυτό το είδος της επιμονής ότι η τάξη μας πρέπει να προβλέπει και να ετοιμάζεται για να είναι αξιόμαχη αντί να σέρνεται υπνωτισμένη και λιπόθυμη απ’ τα διάφορα «σοκ και δέος» του συστήματος, πριν σχεδόν 4 χρόνια, τον Μάρτη του 2018, το συμβούλιο για την εργατική αυτονομία είχε παρουσιάσει δημόσια την επερχόμενη αντίθεση.

Μάταια: στα στρατοδικεία που στήνει και θα στήσει ο καιροσκοπισμός και ο διάχυτος διανοητικός λουμπενισμός οι έγκαιρες, αναλυτικές, ανταγωνιστικές προειδοποιήσεις δεν έχουν καμιάν αξία. Οι πραιτωριανοί δεν έχουν σπουδαία μνήμη, ακόμα κι αν νομίζουν ότι έχουν σπουδαία προοπτική.

Και η αμνησία, η λήθη, η ακρισία, η μικρόνοια και η μικροψυχία, έχουν γίνει προσόντα προς επιδότηση…)

Comments are closed.