Δευτέρα 8 Νοέμβρη>> Ούτε ο κυρ Βασίλης ούτε, κυρίως, τα αφεντικά που εκπροσωπεί είναι άνθρωποι των λόγων και της αδράνειας. Σε μια συνέντευξή του στις 14 Φλεβάρη του ’21 στο MIT technology review (όχι σε τίποτα περιθωριακούς: το ΜΙΤ, όπως και άλλα πρωτοκλασσάτα ιδρύματα, έχει στρατηγική εμπλοκή σε «πρωτοπόρες ιδέες») με αφορμή την έκδοση ενός ακόμα ευαγγέλιου με την υπογραφή του («How to avoid a climate disaster») ο κυρ Βασίλης ερωτήθηκε για τις επικίνδυνες μοσχαρίσιες πορδές και το τι πρέπει να γίνει με δαύτες.
Ερώτηση: Στο βιβλίο σου καλύπτεις μια μεγάλη γκάμα τομέων με δύσκολα προβλήματα. Εκείνο που με δυσκολεύει περισσότερο ωστόσο, στο να το καταλάβω στο σύνολό του, είναι το φαγητό. Η κλίμακα είναι μαζική. Με το ζόρι είμαστε στην αφετηρία. Βασικά δεν έχουμε λύσεις για να αντικαταστήσουμε και να μειώσουμε εντελώς τις εξαιρετικά δυνατές εκπομπές απ’ τις πορδές των ζώων και απ’ τα λιπάσματα. Πόσο αισιόδοξος είσαι με τις καλλιέργειες;
Απάντηση: Υπάρχουν εταιρείες, συμπεριλαμβανόμενης μιας που βρίσκεται στο portfolio της Breakthrough Energy Ventures [εταιρεία του κυρ Βασίλη…] που λέγεται Pivot Bio, που έχει μειώσει σημαντικά την ποσότητα του λιπάσματος που χρειάζεται. Υπάρχουν πρόοδοι με τις καλλιέργειες, περιλαμβανόμενων καλλιεργειών που κάνουν αυτό που κάνουν τα όσπρια: δηλαδή μπορούν να μετατρέψουν το άζωτο του εδάφους σε συστατικά που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα φυτά, με βιολογικό τρόπο. Αλλά η δυνατότητα να βελτιώσουμε την φωτοσύνθεση και να βελτιώσουμε την μετατροπή του αζώτου είναι απ’ τα θέματα με τις μικρότερες επενδύσεις.
Σε σχέση με τα ζώα, το πράγμα είναι δύσκολο. Υπάρχει όλη αυτή η ιστορία με διαφορετικά πράγματα με τα οποία τα ταϊζουν, όπως για παράδειγμα ένα συστατικό που σου δίνει μια μείωση 20% στις εκπομπές μεθανίου. Αλλά, δυστυχώς, αυτά τα βακτήρια που υπάρχουν στο πεπτικό τους σύστημα και παράγουν μεθάνιο είναι βασικό μέρος του μεταβολισμού των χόρτων. Οπότε δεν ξέρω αν μπορεί να βρεθεί κάποια φυσική προσέγγιση σ’ αυτό το θέμα. Φοβάμε ότι θα χρειαστούν συνθετικές πρωτεϊνες, τουλάχιστον σαν αντικατάσταση του βοδινού.
Οι τύποι στην Memphis Meats το προσπαθούν σε επίπεδο κυττάρων, αλλά δεν ξέρω αν η ιδέα τους θα γίνει ποτέ οικονομικά βιώσιμη. Αλλά η Impossible και η Beyond Meat έχουν ανοίξει ένα δρόμο, έναν δρόμο ποιοτικό και με λογικό κόστος, που τις κάνει εντελώς ανταγωνιστικές.
Σε ότι αφορά την κλίμακα σήμερα δεν αντιπροσωπεύουν ούτε το 1% της κρεατοπαραγωγής παγκόσμια, αλλά έχουν βρει τον δρόμο τους. Και η Breakthrough Energy έχει κάνει 4 διαφορετικές επενδύσεις σ’ αυτόν τον τομέα, για να γίνουν τα συστατικά πιο αποτελεσματικά. Οπότε ναι αυτά είναι μια περιοχή που είμαι αισιόδοξος.
Τώρα, όπως είπα, βλέπω ένα δρόμο. Αλλά έχεις δίκιο ότι το να πεις στον κόσμο «τέρμα το βοδινό» είναι ένας τρόπος να βλέπεις τα πράγματα πολιτικά μη δημοφιλής.
Ερώτηση: Πιστεύεις ότι κρέας φυτικής προέλευσης που έχει παραχθεί σε εργαστήριο μπορεί να είναι η τελική λύση για το πρόβλημα των πρωτεϊνών παγκόσμια, ακόμα και στις φτωχές χώρες; Ή θεωρείς ότι θα είναι μόνο ένα μέρος της απάντησης εξαιτίας αυτών που λες, της πολιτιστικής αγάπης για ένα χάμπουργκερ και του τρόπου που η κτηνοτροφία είναι τόσο κεντρική σε διάφορες οικονομίες στον κόσμο;
Απάντηση: Για την Αφρική και άλλες φτωχές χώρες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε γενετική μηχανική στα ζώα για να αυξήσουμε σοβαρά το ποσό του κρέατος ανά εκπομπή. Στην αμερικανική παραγωγή, επειδή είναι τόσο παραγωγική, οι εκπομπές ανά κιλό κρέατος είναι δραματικά χαμηλότερες απ’ τις εκπομπές ανά κιλό κρέατος στην Αφρική. Και σαν τμήμα της δουλειάς του ιδρύματος Bill & Malinda Gates, παίρνουμε διάφορα απ’ τα ζώα που εκτρέφονται στην Αφρική, όπως για παράδειγμα το ότι επιζούν στη ζέστη, [και τα μεταφέρουμε γενετικά] επιτυγχάνοντας τρομακτική παραγωγικότητα τόσο σε σχέση με το κρέας όσο και σε σχέση με το γάλα στις κορυφαίες αμερικανικές ποικιλίες βοοειδών των ΗΠΑ.
Οπότε δε νομίζω ότι οι 80 φτωχότερες χώρες θα τρώνε συνθετικό κρέας. Αλλά θεωρώ ότι όλες οι πλούσιες χώρες πρέπει να μετακινηθούν κατά 100% στο συνθετικό βοδινό. Θα πρέπει να συνηθίσεις στη διαφορετική γεύση και να δεχτείς ότι αυτή η γεύση θα βελτιώνεται με τον καιρό. Τελικά, το όφελος απ’ την σκοπιά της πράσινης ανάπτυξης είναι αρκετό για να προχωρήσεις στην αλλαγή της συμπεριφοράς των ανθρώπων, ή για να χρησιμοποιηθεί η νομοθεσία για να ανέβει η ζήτηση [για το συνθετικό κρέας]
Οπότε νομίζω ότι για τις χώρες μεσαίου εισοδήματος και πάνω μπορεί να γίνει. Αλλά, γαμώτο, είναι απ’ αυτά τα θέματα που πρέπει να κυνηγάς συνέχεια και είναι και οι πολιτικές. Είναι όλοι αυτοί οι νόμοι που επιβάλλουν να γράφει ότι είναι προϊόν εργαστηρίου, δηλαδή σκουπίδια, για να επιτρέπεται η πώλησή του. Δεν μας αφήνουν να το πούμε μοσχαρίσιο κρέας.
Ίσως χαμογελάσετε σαρκαστικά με τις μεγαλοφυείς ιδέες του κεφάλαιου 4.0 – το ίδιο όπως αν μαθαίνατε τα λεγόμενα διάφορων εκπροσώπων του για τους ιούς, την γενετική μηχανική και την βιομηχανία της υγείας το 2018 και το 2019… Δυστυχώς, αποδεδειγμένο πια, «γελάει καλά όποιος γελάει τελευταίος»… Οι εταιρείες που μνημονεύει ο κυρ Βασίλης (η Impossible και η Beyond Meat) κατασκευάζουν ήδη και πουλάνε το fake κρέας τους, με την μορφή εκείνη όπου είναι δεδομένο ότι κανείς δεν ξέρει τι σκατά τρώει: burger.
Η βιομηχανική παραγωγή κρέατος από γενετικά κατασκευασμένα βακτηρίδια που τρώνε κυτταρίνη (πριονίδι δηλαδή) και χέζουν πρωτεϊνες (χωρίς να κλάνουν εκπέμποντας μεθάνιο…), και μάλιστα πρωτεϊνες που θα αρωματίζονται εκ των υστέρων ώστε να έχουν διάφορες «γεύσεις» (ψαριού, κοτόπουλου, χοιρινού, βοδινού…), είναι μια μορφή συγκεντροποίησης κεφαλαίου (στην παραγωγή τροφίμων) με «σεβασμό στη φύση και στο περιβάλλον»!! Εννοείται ότι τέτοιοι μικροοργανισμοί θα είναι πατενταρισμένοι – μην κάνετε τους χαζούς!
Τι χρειάζεται για να αφήσουν οι υπήκοοι (οι πρωτοκοσμικοί κατά πως τα λέει ο κυρ Βασίλης) τα καπρίτσια και τις κακές συνήθειες με το φαγητό τους και να περάσουν («ευχαριστημένοι που σώθηκαν» από κάποια αφεντικά) στις μεταλλαγμένες τροφές; Αυτό που ξέρετε, γιατί έγινε ήδη με την «υγεία», τα «εμβόλια», κλπ: μια γερή «κρίση τροφίμων»! Θα ξεπεραστούν έτσι εύκολα και οι νομοθετικές αγκυλώσεις που εκνευρίζουν τον κυρ Βασίλη (: τα αφεντικά που εκπροσωπεί), δηλαδή η επιμονή τα (γενετικά) σκουπίδια να γράφουν στις συσκευασίες τους ότι είναι (γενετικά) σκουπίδια…
Και πώς δημιουργείται μια τέτοια γερή-κρίση-τροφίμων; Ελάτε τώρα, μην κάνετε ότι δεν ξέρετε!!! Υπάρχουν ήδη κοινωνικά υποκείμενα που θα στηρίξουν με πάθος και αυτήν την «μετάβαση»∙ σα να ακούμε ήδη τις θριαμβολογίες τους… Και αν πούμε (όπως κάνουμε σχεδόν δυο χρόνια τώρα με την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία) ότι είναι ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα ηλίθιοι!!! θα είμαστε… τι θα είμαστε; «Ψεκασμένοι», «κοινωνικά ανεύθυνοι», «ανάλγητοι με τον κόσμο που πεθαίνει – απ’ την πείνα…» και τα λοιπά.
‘Αλλωστε (δεν το λέει ο κυρ Βασίλης, το λένε άλλοι) είναι «έτοιμα για σερβίρισμα» τα τροφοφάρμακα! Μεγάλα γλέντια!!!