Δευτέρα 3 Αυγούστου. Όταν ο covid-19 εμφανίστηκε στην κινέζικη Wuhan, οι δυτικοί δημαγωγοί πανηγύριζαν – πατώντας με σιγουριά στο εδραιωμένο δίπολο. Ο θάνατος (ο όποιος…) ήταν των Άλλων, και κατά συνέπεια ήταν αδιάφορο: α) πόσο «θανατερός» ήταν αυτός ο θάνατος, και β) τι έκανε – πέρα απ’ τον εντυπωσιακό μιλιταρισμό του – το κινεζικό καθεστώς για να τον ελέγξει. Εύκολη δουλειά: εφόσον ο θάνατος είναι των Άλλων υπάρχει πάντα το υπονοούμενο ότι τον αξίζουν…
Το επόμενο επεισόδιο παίχτηκε σε πρωτοκοσμικό έδαφος. Στην βόρεια ιταλία, στο νοσοκομείο του Bergamo. Πολλοί το ξεχνούν, όχι η ασταμάτητη μηχανή. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα λίγων ημερών η εμφάνιση του ενδεχόμενου ο «θάνατος των Άλλων» να αφορά και τους Ίδιους (τους δυτικούς πρωτοκοσμικούς δηλαδή) αντιμετωπίστηκε με αμηχανία. Από στενά και αυστηρά ιατρική σκοπία το Πεκίνο είχε ξεκαθαρίσει πια και για το τι επρόκειτο και το τι έπρεπε να γίνει για να μην πάρει έκταση. Αλλά για το ενσωματωμένο ατομικά και συλλογικά δυτικό Θέαμα του Θανάτου, και τα δύο αυτά ήταν αδιάφορα. Εκείνο που έπρεπε να αποφασιστεί – κι αυτό ήταν μια ξεκάθαρα πολιτική απόφαση, δηλαδή μια απόφαση εξουσίας – ήταν το κατά πόσο ο «θάνατος των Ίδιων» θα μπορούσε – αυτή τη φορά – να διογκωθεί με επιτυχία ώστε να αξιοποιηθεί. Ή αν θα έπρεπε να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί στο κανονικό του μέγεθος.
Ξέρουμε πως τελικά έγινε το πρώτο. Ξέρουμε και το γιατί έγινε αυτή η επιλογή. Πρώτα οι big pharma και ύστερα οι big tech και διάφορα ασφαλίτικα και ασφαλιστικά κυκλώματα προσπαθούσαν ήδη απ’ το 2004 – 2005 να φτιάξουν ένα πειστικό Θέαμα του Θανάτου, για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους.
Το έχει υποστηρίξει η ασταμάτητη μηχανή και συνεχίζει: παρά τις προετοιμασίες σχεδόν 20 χρόνων, το «τράβηγμα απ’ τα μαλλιά της ευκαιρίας» του covid – 19 στον δυτικό κόσμο, στις αρχές της άνοιξης του 2020, είχε σοβαρά κενά. Το πρώτο σοβαρό κενό ήταν (και παραμένει) οι μηχανισμοί απόλυτης λογοκρισίας. Στο κατά λίγους μήνες έγκαιρο Event 201 (που είμαστε σίγουροι ότι δεν μελετήσατε…) το θέμα του μονοπώλιου της «ιατρικής αλήθειας» ήταν ένα απ’ τα 4 στρατηγικής σημασίας. Όμως ανάμεσα στα δεδομένα του Οκτώβρη του 2019 και του Μάρτη του 2019 το μόνο δοκιμασμένο χειροπιαστό εργαλείο λογοκρισίας ήταν η καταστολή των «fake news» απ’ τα αντι-social media, με την κατηγορία ότι ήταν ρωσικής ή κινεζικής προέλευσης… Πολύ λίγο για να δουλέψει στις συνθήκες της απότομης και αφηνιασμένης τρομοεκστρατείας.
Το δεύτερο σημαντικό κενό αφορούσε αυτές καθ’ αυτές τις πρωτοκοσμικές εννοήσεις του θανάτου. Σε πρώτο χρόνο τα φορτηγά με τα φέρετρα (;) απ’ το Bergamo, μαζί με την “επένδυση” των θανατόμετρων, έπαιξαν πετυχημένα τον τρομοκρατικό τους ρόλο: Ιδού λοιπόν! Δεν πρόκειται για τον Θάνατο ιρακινών, αφγανών, μαλινέζων, τουαρέγκ ή παλαιστινίων, αλλά “ημών των Ιδίων”!
Υπήρχε όμως ένα στρατηγικό πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που είχε αναδειχθεί και μετά τις “τζιχαντοτρομοκρατικές σφαγές στο ψαχνό” σε πρωτοκοσμικά εδάφη: ο Θάνατος στον πρώτο κόσμο “εννοείται” τελικά μόνο στους στενούς κύκλους είτε της οικογένειας είτε των πολύ κοντινών. Οι ιθύνοντες της τρομοεκστρατείας, οι ειδικοί των πραξικοπημάτων και της ακαριαίας κατάργησης κάθε έννοιας δικαιωμάτων και ελευθεριών, είχαν μεν τα media και την τρομολαγνεία στα χέρια τους. Δεν μπορούσαν όμως να παράξουν «έναν θάνατο για κάθε σόι» πρωτοκοσμικών, ή «έναν θάνατο για κάθε οικοδομικό τετράγωνο» πόλεων και χωριών. Με άλλα λόγια ήταν υποχρεωμένοι να «παίξουν» με το Θέαμα μέσα στο Θέαμα.
Κι εκεί άρχισαν να χάνουν, πολύ γρηγορότερα απ’ ότι περίμεναν. Κάποιοι παρατηρητικοί και εξ αντικειμένου έξυπνοι κοινωνιολόγοι του κεφάλαιου πρόσεξαν έγκαιρα την δυναμική της υπόγειας αποτυχίας του «πρώτου κύματος» της τρομοεκστρατείας. Δεν θα μεταφέρουμε τις παρατηρήσεις τους – είναι ενδιαφέρουσες αλλά δεν χωράει εδώ ο σχολιασμός τους. Το βασικό είναι ότι το βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο σύμπλεγμα μπόρεσε μεν εύκολα και γρήγορα να παράξει το θέαμα του «Θανάτου των Ιδίων» – αλλά αυτό γινόταν όλο και πιο αναντίστοιχο με την εμπειρική πραγματικότητα. Ο καθένας – αν ήθελε, και πολλοί ήθελαν και θέλουν – μπορούσε να τρομοκρατηθεί με την μεταφυσική των θανατομέτρων και στημένων αριθμών. Ελάχιστοι όμως με την φυσική των οικοδομικών μπλοκ, τετραγώνων, γειτονιών: Θάνατος τέτοιος που να τρομάζει εκεί δεν υπήρχε!
Για να το πούμε ωμά: είναι ένα πράγμα να βλέπεις μια φορά τα μάλλον μυστήρια στρατιωτικά φορτηγά με φέρετρα απ’ το Bergamo στις 19 Μάρτη, και εντελώς διαφορετικό να βλέπεις κάθε δεύτερη ή τρίτη μέρα, επί δύο μήνες, μια νεκροφόρα να περνάει κάτω απ’ το παράθυρο του σπιτιού όπου είσαι φυλακισμένος. Μια διαρκώς απασχολημένη νεκροφόρα για κάθε οικοδομικό τετράγωνο…
Για να το πούμε πιο πολιτικά: το τρομοθέαμα του Θανάτου απ’ τον covid-19 άρχισε να συγκλίνει γρήγορα (και παρά τις προσπάθειες των κατασκευαστών και των λακέδων τους) εκεί απ’ όπου καταγόταν: τελικά ο Θάνατος είναι των Άλλων (ακόμα κι αν ήταν πραγματικός, πράγμα που γινόταν όλο και πιο αμφίβολο καθώς περνούσαν οι μέρες και οι βδομάδες).