Κυριακή 24 Νοέμβρη. Χτες Σάββατο θα έληγε και τυπικά η συμφωνία «ανταλλαγής πληροφοριών» μεταξύ των στρατών της Σεούλ και του Τόκιο, γνωστή σαν GSOMIA. Τον περασμένο Αύγουστο η Σεούλ ανακοίνωσε ότι δεν σκοπεύει να την ανανεώσει, απαντώντας έτσι σε διάφορα μέτρα εμπορικού πολέμου του Τόκιο εναντίον των βιομηχανιών της.
Κι ενώ όλοι ήταν βέβαιοι και περίμεναν το βράδυ της Παρασκευής να ανακοινωθεί απ’ την Σεούλ και ο τυπικός θάνατος της συμφωνίας, έγινε το ανάποδο. Ο αξιωματούχος Kim Yoy-geun ανακοίνωσε ότι η Σεούλ ΔΕΝ αποσύρεται απ’ την συμφωνία – αν και διατηρεί το δικαίωμα να το κάνει, αν χρειαστεί, μελλοντικά. Μετά απ’ αυτό η GSOMIA ανανεώθηκε «αυτόματα» για μια ακόμα χρονιά… Στην ίδια συνέντευξη ο αξιωματούχος Kim ανακοίνωσε ότι η Σεούλ «παγώνει» την προσφυγή της στον wto κατά των ιαπωνικών δασμών και εμπορικών απαγορεύσεων…
Αν και το τελευταίο θα μπορούσε να εξηγηθεί (επειδή σύντομα δεν θα υπάρχει το συμβούλιο προσφυγών του wto, οπότε μάταιος κόπος) το πρώτο μοιάζει κατ’ αρχήν ανεξήγητο, με δεδομένη την υποστηρίξη που είχε εντός νότιας κορέας ο Moon γι’ αυτήν την απόφαση. Η Ουάσιγκτον πίεζε απ’ το καλοκαίρι την Σεούλ να μείνει στην «συμφωνία κατασκοπείας», πράγμα που κάνει ακόμα μεγαλύτερη την ζημιά για τον Moon. Είναι, μήπως, ενδοτικός στις αμερικανικές πιέσεις;
Κάποιοι υποστηρίζουν πως τώρα ο σοσιαλδημοκράτης Moon κοντράρει απευθείας την Ουάσιγκτον (στις διαπραγματεύσεις για την ανανέωση των αμερικανικών βάσεων, με τους αμερικάνους να ζητουν 5 δις για τα έξοδα του να προσφέρουν «προστασία» στη Σεούλ, και την πλευρά του Moon να λέει, ως τώρα, «ούτε να το σκεφτόσαστε»), και δεν έχει την πολυτέλεια δύο μετώπων ταυτόχρονα. Και Τόκιο και Ουάσιγκτον. Συζητήσιμο.
Συζητήσιμο επειδή το θέμα των κορεατισσών comfort women (των αιχμάλωτων στα ιαπωνικά στρατόπεδα συγκέντρωσης που κατέληξαν να γίνουν «γυναίκες της χαράς» για τον στρατό κατοχής) παραμένει πολύ σοβαρό και ευαίσθητο για την νοτιοκορεατική κοινωνία, οπωσδήποτε την αριστερά της στην οποία ανήκει ο Moon. Και η στάση του Τόκιο σ’ αυτό ήταν η αφορμή (αν και καθόλου η αιτία) της πρόσφατης σύγκρουσης.
Μαθαίνουμε όμως τώρα ότι πριν 4 ημέρες ο πρόεδρος της νοτιοκορεατικής βουλής Moon Hee-sang μετέφερε στο Τόκιο μια ιδέα του, για να λυθεί το «πρόβλημα των αποζημιώσεων»: την δημιουργία ενός κοινού ταμείου που θα συγκεντρώσει εθελοντικές εισφορές ιαπωνικών και νοτιοκορεατικών επιχειρήσεων, καθώς και πολιτών, μέσα απ’ το οποίο θα αποζημιωθούν και οι comfort women και όσοι νοτιοκορεάτες δούλεψαν σαν σκλάβοι στα ιαπωνικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στη διάρκεια του β παγκόσμιου. Στον φασίστα ιάπωνα πρωθ. Shinzo Abe αρέσει αυτή η ιδέα – όχι άδικα.
Αν τέτοια είναι η βάση κάποιων διαπραγματεύσεων στα παρασκήνια που οδήγησαν τον πρωθυπουργό Moon να αποφασίσει «μένουμε στην GSOMIA», τότε ο σοσιαλδημοκράτης Moon ίσως σκάβει τον λάκο του. Γιατί δεν ήταν τα λεφτά το ζήτημα· ήταν και είναι ο ανανεωμένος ιαπωνικός εθνικισμός / μιλιταρισμός απέναντι στον ανανεωμένο νοτιοκορεατικό εθνικισμό. Αν γίνει δεκτός ο επιχειρηματικός εθελοντισμός, το Τόκιο απαλλάσσεται για το γεγονός ότι αντέδρασε σαν κράτος σε μια νοτιοκορεατική δικαστική απόφαση που αφορούσε ιαπωνικές ιδιωτικές εταιρείες (σχετικά με αναγκαστικές αποζημειώσεις…). Και, έτσι, βγαίνει δικαιωμένο. Αντίθετα η απόφαση του νοτιοκορεατικού δικαστηρίου μένει στον αέρα, αφού εθελοντικά και μόνο εθελοντικά οι ιαπωνικές επιχειρήσεις θα δώσουν τον οβολό τους. Που μπορεί να είναι σημαντικός, δεν λέμε το αντίθετο. Αλλά το δικαστήριο είχε αποφασίσει υποχρεωτικές κατασχέσεις περιουσιακών τους στοιχείων. Οπότε, με λίγο εθελοντισμό, οι ιαπωνικές εταιρείες σώσουν και τα προσχήματα και τις νοτιοκορετικές εγκαταστάσεις τους. Η κυβέρνηση Moon τι θα σώσει;
Αν τσαμπουκαλεύεσαι και μετά κάνεις πίσω χάνεις δυο φορές. Και επειδή δεν κατάλαβες έγκαιρα τους σε βάρος σου συσχετισμούς (αν ήταν πράγματι σε βάρος σου), και επειδή προσπαθείς να πουλήσεις για «αρετή» την υποχώρησή σου. Αν και η ασταμάτητη μηχανή δεν είναι τόσο καλά εξοικειωμένη με τα πολιτικά ήθη και έθιμα στη νότια κορέα, υποψιάζεται ότι ο Moon διακυνδυνεύει να προκαλέσει την οργή των ίδιων των οπαδών του μ’ αυτούς τους «ελιγμούς».
Αν δεν μπορεί να βγάλει σύντομα κάποιον «λαγό απ’ το καπέλο» τότε θα είναι εύκολο να κατηγορηθεί για λιποψυχία. Κακό για την πολιτική κεφαλή του… Καλό για τους ακρο-δεξιούς αντιπάλους του…