Σάββατο 28 Οκτώβρη. Τελικά «πέρασαν το ποτάμι»: το καταλανικό κοινοβούλιο κήρυξε την ανεξαρτησία (ή, πιο σωστά: την εκκίνησή της), με 70 ψήφους υπέρ σε σύνολο 135. Μια ώρα μετά το ισπανικό καθεστώς, όπως ήταν αναμενόμενο, άλλαξε την κοίτη: ενεργοποίησε τις δυνατότητες του περιβόητου άρθρου 155· και ο Rajoy διέλυσε το κοινοβούλιο (της Καταλωνίας) και προκήρυξε εκλογές για τις 21 Δεκέμβρη. Έτσι το σύνολο της καταλανικής κοινωνίας μπαίνει σε μια δίμηνη (ίσως και μεγαλύτερης διάρκειας…) διανοητική, συναισθηματική και πολιτική πρέσσα: απ’ την μια μεριά η υπεράσπιση της κρατικής ανεξαρτησίας· και απ’ την άλλη οι προκηρυγμένες απ’ τη Μαδρίτη εκλογές. Αυτό έχει ένα τουλάχιστον κρίσιμο αποτέλεσμα: συμπιέζει δραματικά εκείνη την καταλανική στάση που ήταν όντως πλειοψηφική και δημιουργούσε προβλήματα στο ισπανικό καθεστώς: την απαίτηση για αυξημένη αυτονομία, όπως είχε συμφωνηθεί το 2006…
Τις προηγούμενες ημέρες, και ειδικά την περασμένη Πέμπτη, ο σκληρός πυρήνας των εθνικιστικών καταλανικών κομμάτων έδειξε ότι φοβάται τις εκλογές… Το ακροαριστερό cup κατήγγειλε ένα τέτοιο ενδεχόμενο σαν «ταφόπλακα της ανεξαρτησίας» προσπαθώντας να εμποδίσει τον Puigdemont να τις κηρύξει, πράγμα που εμφανιζόταν αρκετά πιθανό (εξαιτίας «πιέσεων» απ’ το ίδιο του το κόμμα…). Ο Puigdemont είχε ανακοινώσει ότι θα κάνει διάγγελμα στις 1.30 το μεσημέρι της Πέμπτης και όλοι πιθανολογούσαν ότι θα αφορά την προκήρυξη εκλογών· ύστερα το ανέβαλε για τις 2.30· μετά για τις 3.30· και στο τέλος το ακύρωσε. (Κάποιο «σπρωξίδι» συνέβαινε πίσω του…)
Ο μόνος λόγος ώστε τέτοιες πρόωρες εκλογές κηρυγμένες απ’ την Βαρκελώνη να θεωρούνται «ταφόπλακα» θα ήταν να μην έχουν πλειοψηφία, και άρα να μην σχηματίσουν κυβέρνηση μετά απ’ αυτές οι καταλανοί εθνικιστές. Αυτό είναι, πιθανότατα, που θέλει να πετύχει τώρα, το γρηγορότερο δυνατό, το ισπανικό καθεστώς. Ωστόσο: το να δηλώνει ανοικτά ένα ακροαριστερό κόμμα ότι δεν θέλει εκλογές (όχι προκηρυγμένες απ’ την Μαδρίτη, έχει τεράστια διαφορά!) επειδή θα χάσει την δυνατότητα να συν-κυβερνά δεν είναι καθόλου τιμητικό…
Κι έτσι από σήμερα υπάρχουν δύο ημι-εξουσίες στην Καταλωνία: αυτή του διαλυμένου κοινοβουλίου (ή, πιο σωστά, της πλειοψηφίας του) και το υπουργικό συμβούλιο του Rajoy, απ’ την Μαδρίτη, σαν remote «προσωρινή διοίκηση» της επαρχίας. Πιθανόν η Μαδρίτη υπολογίζει ότι θα συλλάβει μερικούς απ’ τους βουλευτές που κατάργησε ή και όλους· ο Puigdemont είναι ήδη wanted. Μάταιος κόπος: αν προχωρήσει η Μαδρίτη σε συλλήψεις και προφυλακίσεις για «στάση», εκτός απ’ το να αυξήσει τους πολιτικούς κρατούμενους της πυροδοτώντας δίκαιη κατακραυγή, εντός και κυρίως εκτός ισπανίας, θα διαπιστώσει ότι τα εθνικιστικά κόμματα μπορούν να τους αναπληρώσουν (όπως γίνεται συνήθως), σε ένα παράνομο μεν, αλλά με επιρροή «κυβερνόν βουλευτικό σώμα». Με διαφορετικά λόγια: τα εθνικιστικά κόμματα, δεξιά κι αριστέρα, δεν θα εξαφανιστούν. Ούτε οι υποστηρικτές τους.
Απ’ την άλλη μεριά εκλογές επιβεβλημένες και μάλιστα υπό ισπανική διοίκηση κάλλιστα μπορούν να θεωρηθούν «κατοχικές». Αν τα εθνικιστικά κόμματα κρίνουν ότι τα συμφέρει μπορούν να απόσχουν, κατηγορώντας τα κόμματα που θα συμμετάσχουν σαν «προδοτικά».
Για εμάς είναι πολύ καθαρό. Κάνοντας το ένα τραγικό λάθος μετά το άλλο, οι ανεξαρτησιακές πολιτικές βιτρίνες της Βαρκελώνης, ξεκινώντας απ’ τον Puigdemont (αλλά, τελικά, και οι οπαδοί τους), πέτυχαν αυτό που βολεύει τον Rajoy και το ισπανικό καθεστώς: έδωσαν μεγάλη βοήθεια στο να δημιουργηθούν συνθήκες πόλωσης μέσα στην Καταλωνία, και όχι ανάμεσα στην Καταλωνία και τη Μαδρίτη. Το μεγάλο πολιτικό και ηθικό όπλο που είχαν οι καταλανοί εθνικιστές το βράδυ της 1ης Οκτώβρη δεν ήταν το αποτέλεσμα του μισο-δημοψηφίσματος· ήταν η παγκόσμια κατακραυγή για την βία της guarda civil, που το τσάκισε. Αντί να πιάσουν τον ταύρο απ’ τα κέρατα, αντί δηλαδή να αξιοποιήσουν την φασίζουσα πρακτική της Μαδρίτης υπέρ τους, προτίμησαν την ουρά του: να κηρύξουν μετά από 8 ημέρες (!!!!) την ανεξαρτησία για να την παγώσουν αμέσως μετά, υπέρ διαπραγματεύσεων (με το ισπανικό καθεστώς).
Όταν δίνεις χρόνο, χώρο και ευκαιρίες στον αντίπαλο, κι όταν ΔΕΝ μπορείς να εφαρμόσεις αυτό που αποφασίζεις, τότε θα φας το κεφάλι σου. Οτιδήποτε συμβεί τους επόμενους δύο μήνες στην Καταλωνία (και δεν πρέπει κανείς να υποτιμά τις προβοκατόρικες δυνατότητες του ισπανικού βαθέος κράτους…) ανάμεσα στους «ναι» και στους «όχι» θα δώσει κι άλλους πόντους στη Μαδρίτη. Ωστόσο το χάσμα δεν το άνοιξε αυτή· δεν θα μπορούσε…
Αλλά υπάρχει κάτι χειρότερο: το τραύμα που έχει ανοίξει ήδη μέσα στην καταλανική επικράτεια θα βαθύνει. Κι αυτό έχει (και θα έχει) διάφορες συνέπειες…