Ο επιχειρηματίας πρόεδρος

Πέμπτη 3 Αυγούστου. Το θεώρημα φούντωσε με την εκλογή του ψόφιου κουναβιού στο προεδρικό πόστο στις ηπα· αλλά είναι παλιότερο και πολύ ευρύτερο: οι «επιτυχημένοι επιχειρηματίες» (λέει…) είναι ιδανικοί για κορυφαία πολιτικά (κυβερνοδιοικητικά) πόστα. Στα μέρη μας πριν όχι πολλά χρόνια ο κυρ Βγενόπουλος (της marfin μεταξύ άλλων) σπρωχνόταν από διάφορους βαθυκρατικούς σαν ο γενναίος που, πάνω στο άσπρο του άλογο, θα σώσει το ελλαδιστάν: πραγματιστής, πετυχημένος, φραγκάτος… Ε;

Υπάρχει μια διπλή μυθολογία εδώ που, με μέσω συγχώνευσης, προσπαθεί να πολλαπλασιάσει την πειθώ της – και να εξαφανίσει οποιαδήποτε αμφισβήτηση απέναντι στο κράτος και το κεφάλαιο. Απ’ την μια μεριά η κορυφαία πολιτική βιτρίνα πρέπει να έχει βασιλική εξουσία. Και επειδή κανείς δεν νοσταλγεί τα παλιά παλάτια, ιδεατά κατασκευάζονται καινούργια, που να μοιάζουν με στρατώνες. Απ’ την άλλη ο «επιτυχημένος επιχειρηματίας» μπορεί να μην είναι και πολύ ηθικός, είναι όμως αποτελεσματικός. «Δικτάτορας», με τον τρόπο του…

Υπάρχει κάποιος που πριν κάτι δεκαετίες έδωσε ένα ακριβές όνομα για την επίσημη σύμφυση κράτους και κεφάλαιου, την οποία ευαγγελιζόταν και εφάρμοσε για πρώτη φορά τόσο ανοικτά. Την ονόμασε φασισμό και ήταν ο καθ’ ύλην αρμόδιος για το βαφτίσι. Λεγόταν Μουσολίνι. Αλλά στους τωρινούς καιρούς οι οπαδοί του «επιχειρηματία / πολιτικού σωτήρα» δεν έχουν το κουράγιο να πουν τα πράγματα με το όνομά τους.

Το πράγμα θα μπορούσε να παρουσιαστεί διαφορετικά. Οι πετυχημένοι επιχειρηματίες είναι γκάγκστερς, και δεν είναι δυνατόν να «πετύχουν» αλλιώς: πατάνε σε πτώματα φροντίζοντας, όταν χρειάζεται, να τα δημιουργήσουν. Μήπως, λοιπόν, ένας πετυχημένος μαφιόζος θα ήταν καλός και για πρωθυπουργός ή πρόεδρος, με την έννοια ότι διαθέτει αρκετή δύναμη πυρός ώστε να επιβάλλει ό,τι γουστάρει; Εδώ η μικροαστική απάντηση είναι καταφατική υπό μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση: ότι θα κάνει χάρες και στους αυλοκόλακες· άρα θα χρησιμοποιεί ένα μέρος της «δύναμης πυρός» του και για την ικανοποίηση όσων τον γλύφουν. (Η μικρογραφία της απάντησης βρίσκεται στην “δημοτική αρχή” του Βόλου…)

Το ψόφιο κουνάβι δεν είναι η καλύτερη περίπτωση «δύναμης πυρός». Κι αυτό εκτιμάμε πως οφείλεται στην επιχειρηματική του ειδίκευση. Αν, όπως αρκετά σοβαρά στοιχεία υποδεικνύουν, ήταν «πλυντήριο» (και τι άλλο είναι το real estate;) είναι προφανές ότι είναι χρήσιμος σαν σκέτη βιτρίνα· τίποτα περισσότερο, τίποτε λιγότερο. Παρά την σχεδόν αυτοκρατορική του πόζα είναι γυμνός.

Αλλά αυτό δεν είναι προσωπική ατυχία του. Η «αυτοκρατορική πυγμή» που ονειρεύονται οι μικροαστοί (εφόσον δεν θα στρέφεται εναντίον τους) είναι φάντασμα στην καπιταλιστική πραγματικότητα. Δεν υπάρχει βασιλικό κεφάλι να μπει σε λαιμητόμο. Τα κυκλώματα και οι μαφίες που ασκούν τις βασικές εξουσίες είναι «δικτυακά»· και ήταν τέτοια πριν την εφεύρεση του internet. Μπορεί να εμφανίζονται κάποιοι σαν “αρχηγοί” – αλλά υπάρχουν πολύ περισσότεροι και χρήσιμοι “υπαρχηγοί”…

Πράγμα που σημαίνει ότι η προσωπολατρεία ή η προσωποεμπάθεια (που θέλει να εμφανίζεται, τάχα, σαν «αντι-εξουσία») είναι οι δύο όψεις ενός εθελόδουλου πρωτογονισμού. Ασυγχώρητου…

Comments are closed.