Σάββατο 22 Ιούλη. Φαινομενικά τα δύο κράτη είναι τσακωμένα μεταξύ τους. Διαδοχικά περιστατικά και δηλώσεις τροφοδοτούν μια θεαματική έριδα. Είναι όμως και αληθινή;
Θα πρέπει να θυμήσουμε μια όχι μακρινή περίοδο όπου «πολύ τσακωμένες» ήταν η Άγκυρα και η Μόσχα. Ο «καυγάς» κορυφώθηκε με την κατάρριψη ενός ρωσικού πολεμικού στα τουρκοσυριακά σύνορα, και συνεχίστηκε για κάποιους μήνες με «μέτρα» και «αντίμετρα», και βιτριολικές δηλώσεις εκατέρωθεν. Τότε, απ’ τις σελίδες του Sarajevo, υποστηρίζαμε ότι ο «καυγάς» εκείνος ήταν σικέ. Και ότι τα συμφέροντα τα δύο κρατών συμπίπτουν και στο συριακό πεδίο μάχης. Μας θεώρησαν «τρελούς», αλλά αποδείχθηκε ότι είχαμε δίκιο…
Υπάρχει κάποια ουσιαστική (οικονομική ή γεωπολιτική) αντίθεση συμφερόντων μεταξύ Άγκυρας και Βερολίνου; Δεν βλέπουμε κάποια, και απ’ όσο ξέρουμε κανένας δεν υποδεικνύει στα σοβαρά κάτι τέτοιο. Το αντίθετο συμβαίνει: τα επιμέρους περιστατικά του «καυγά» καταναλώνονται και σερβίρονται, ζεστά ή κρύα, σα να αυτο-επιβεβαιώνουν μια κόντρα – χωρίς – αιτία.
Η αλήθεια (κατά τη γνώμη μας) είναι ότι Άγκυρα και Βερολίνο έχουν να σοβαρό λόγο να παριστάνουν τους «τσακωμένους». Κι αυτός λέγεται ηπα. Για την Άγκυρα, που έχει κάνει ήδη μια τολμηρή κίνηση συστράτευσης με την Μόσχα, την Τεχεράνη (και λίγο πιο αόρατα με το Πεκίνο), κόντρα στα αμερικανικά συμφέροντα, μια «καλή σχέση» με το project europe και ειδικά με το Βερολίνο θα ήταν η τελευταία κλωτσιά στο (αμερικανικό) μελίσσι. Θα ανάγκαζε δηλαδή το αμερικανικό βαθύ κράτος (το οποίο είναι σχεδόν βέβαιο ότι το καθεστώς Ερντογάν έχει χρεωμένο για το περσινό πραξικόπημα) να ξανακινηθεί εναντίον του, με κάθε μέσο που διαθέτει. Το τουρκικό καθεστώς δεν έχει κανένα λόγο να φτάσουν εκεί οι σχέσεις τους με τις ηπα.
Απ’ την μεριά του Βερολίνου, που ξέρει ότι βρίσκεται στο αμερικανικό στόχαστρο εδώ και χρόνια, μια «καλή σχέση» με τον «αντάρτη του νατο» θα όξυνε επίσης τις γερμανο-αμερικανικές σχέσεις. Ιστορικά, σε βάθος δεκαετιών, η γερμανία και η τουρκία έχουν σταθερά «φιλικές» σχέσεις· και οι τούρκοι μετανάστες στο γερμανικό οικονομικό θαύμα είναι μια μόνο διάσταση αυτών των σχέσεων. Από γεωπολιτική άποψη δεν φαίνεται να έχουν να χωρίσουν κάτι. Αντίθετα υπάρχουν ζητήματα στα οποία συμφωνούν, ακόμα κι αν δεν το φωνάζουν. Όπως, για παράδειγμα, η «γνώμη» τους για το καθεστώς Σίσι.
Αν είναι αλήθεια ότι στις διακρατικές σχέσεις δεν υπάρχουν «φίλοι» και «εχθροί» αλλά συμφέροντα, τότε το θεάμα της «φιλίας» ή της «εχθρότητας» είναι απλά η εύκολη συσκότιση των κοινών ή αντιτιθέμενων συμφερόντων. Άγκυρα και Βερολίνο έχουν πολύ περισσότερα κοινά τέτοια· και κανείς δεν δείχνει κάτι που να πρέπει να το χωρίσουν.
Συνεπώς; Θέαμα…
(Προτείνουμε την γνώμη ότι η αποχώρηση της γερμανικής αεροπορίας απ’ το Ινσιρλίκ, που προβλήθηκε σαν μια απόδειξη των «σοβαρών προβλημάτων» στις σχέσεις Άγκυρας – Βερολίνου βόλευε και βολεύει ιδιαίτερα τον γερμανικό στρατό. Το Ινσιρλίκ είναι νατοϊκή βάση και άρα υπό τον έλεγχο της Ουάσιγκτον. Αντίθετα η καινούργια βάση που έφτιαξε το Βερολίνο στην ιορδανία, για να μετακομίσει τα πολεμικά του, είναι γερμανική… Υπ’ αυτό το πρίσμα θεωρείτε ότι η Άγκυρα τσακώθηκε με το Βερολίνο ή ότι το διευκόλυνε;)